دانلود مقاله اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در اسناد تجاری word

 دانلود مقاله اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در اسناد تجاری word دارای 28 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در اسناد تجاری word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در اسناد تجاری word

مقدّمه  
مفهوم، مبنا و قلمرو اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در اسناد تجاری  
الف) تعاریف قانونی  
ب) تعاریف حقوق‏دانان  
2 مبنای اصل  
3 قلمرو اصل  
قلمرو اصل از چهار نظر محدود است:  
شرایط تحقق اصل و استثنائات آن  
د) تهاتر دین ناشی از سند  
ه ) سوء نیّت دارنده سند تجاری  
منابع  

مقدّمه

«قابلیت انتقال‏پذیر بودن حقوق مالی» همواره متضمن یک شرط بدیهی با عنوان «وجود حق» است؛ به عبارت دیگر، حقی را که نیست، نمی‏توان به دیگری منتقل کرد؛ هر چند که دو طرف آن را اراده کرده باشند.(1)

در حقوق مدنی، اعم از سیستمهای حقوقی نوشته شده و یا نظام «کامن‏لا» طبق یک قاعده عمومی در قراردادها «در تمامی موارد انتقال حقوق، انتقال‏گیرنده نمی‏تواند بیش از حقوقی که انتقال‏دهنده داشته، حقوقی را دارا شود». این قاعده که در قوانین صریحا ذکر نگردیده، بر پایه این فکر منطقی استوار است که هیچ‏کس نمی‏تواند حقوقی را که به وی تعلّق ندارد، انتقال دهد و براساس قاعده حقوقی کاملاً شناخته شده «کسی که مالک چیزی نیست، نمی‏تواند آن را به دیگری انتقال دهد»(2) توصیف می‏شود

تحمّل آثار این اصل عقلانی، هنگام برخورد با ضرورتهای زندگی اجتماعی انسان، به‏ویژه در بعد اقتصادی، دشوار می‏نماید. درست است که لازمه انتقال حق، وجود حق است، امّا در بسیاری از اوقات، وضعیت ظاهری به گونه‏ای است که انتقال‏گیرنده با اعتماد کامل به وضع موجود، حقّی را که غیر موجود است، موجود پنداشته و در ازای آن، عِوضی را می‏پردازد؛ در این صورت، اعتماد انتقال‏گیرنده به وضع ظاهر، حقّ غیر موجود را موجود نمی‏کند، امّا زمینه‏های تمایل به این عقیده را فراهم می‏کند که اشخاصِ زمینه‏ساز این اعتماد، در مقابل انتقال‏گیرنده مسئولیتی را عهده‏دار شوند که معادل با حقّ غیر موجود است

این تمایل اگرچه از انتقال‏گیرنده حمایت می‏کند، متقابلاً منجر می‏شود به مسئول شناخته شدن کسانی که با وجود دخالت داشتن در ایجاد وضع ظاهر، به هیچ‏وجه مرتکب تقصیری نشده‏اند؛ مثلاً در فرض خیانت امین و فروش مورد امانت به غیر، مالک، حقی بر مال فروخته‏شده ندارد و تنها می‏تواند از امین مطالبه خسارت کند؛ بدین‏ترتیب، گرایش به هر عقیده، مستلزم تحمیل زیان و مسئولیت به یکی از دو طرف است، یعنی مالک حقیقی و دارنده فعلی. از این رو، باید در تقابل منافع و حقوق مالک حقیقی و اعتمادکننده به وضع ظاهر، یکی را بر دیگری ترجیح داد

بدون شک در فرضی که مالک در ایجاد وضع ظاهر مرتکب تقصیر شده است، می‏توان پذیرفت که حمایت از اعتمادکننده به وضع ظاهر به عدالت نزدیک‏تر است، امّا در فرض مخالف، هیچ دلیلی بر ترجیح یکی از این دو وجود ندارد. در این حال، آنچه قانون‏گذاران را به سمت صحیح راهنمایی می‏کند، لزوما توجه به حقوق یکایک اشخاص نیست، بلکه باید مصالح جامعه را به عنوان یک موجود مستقل از اعضای خود در نظر گرفته و مصلحت کلی جامعه را ملاک ترجیح قرار دهند

تشخیص این مصلحت، خود موضوع مطالعه و تحقیقی مستقل است که لااقل تلفیق عقاید اقتصاددانان و حقوق‏دانان را می‏طلبد، اما فرض مسلّم آن است که در مورد «پول»، ضرورتا راهی جز مالک شناختن گیرنده پول وجود ندارد، هر چند که نقل و انتقالات قبلی باطل بوده باشد؛ چرا که در غیر این صورت، ترویج این سند به عنوان وسیله‏ای ساده و مطمئن در مبادلات اقتصادی میسّر نخواهد بود؛ بنابراین، حکومت اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در مورد پول، از بدیهیات است و به گونه‏ای در اذهان رسوخ کرده که در بادی امر خلاف قاعده بودن آن در نظر مجسّم نمی‏گردد. امّا وضع در مورد اسناد تجاری جانشین پول بیشتر محل تأمل است

اسناد تجاری جانشین پول (با اسناد تجاری به مفهوم خاص) معرّف حقّ دینی حال یا با وعده کوتاه‏مدت است که موضوع آن، مقدار معینی پول است که چک، سفته و برات از مصادیق بارز آن به شمار می‏آید. بازرگانان و اقتصاددانان همواره علاقه‏مندند که اسناد مذکور بتواند در رونق معاملات اعتباری و نقل و انتقال آسان و امن ثروت، نقش مهمی را ایفا کند.(3) از این رو، در جریان تحوّل و تکامل قواعد حاکم بر اسناد تجاری، بخشی از خواصّ پول به این اسناد سرایت کرده است؛ از جمله اینکه پذیرنده این اسناد باید اطمینان داشته باشد که عدم صحّت نقل و انتقالات پیشین سند (انتقال طلب) در حقوق وی تأثیری نخواهد داشت؛ زیرا در غیر این صورت، انتقالات متعدّد سند تجاری به تضعیف و تزلزل بیشتر موقعیت دارنده آن منجر می‏شود.(4) این ویژگی، در حقوق فرانسه به «اصل یا قاعده عدم قابلیت استناد به ایرادات» معروف است که در ادبیات حقوقی ایران، افرادی آن را به «اصل عدم توجه به ایرادات» ترجمه کرده و به کار برده‏اند

از آنجا که ارزش پول، قائم به خود و قدرت حاکم است و این قابلیت را دارد که هر آن می‏تواند با هر کالایی مبادله شود و دارنده آن از اعتماد و اطمینان کامل برخوردار است، اما اسناد تجاری که نقش پول را به عهده دارد، این درجه از اعتماد و اطمینان را فاقد است. دارنده سند تجاری که در سررسید برای مطالبه وجه آن مراجعه می‏کند، ممکن است از طرف مدیون با ایراد فسخ معامله یا پرداخت وجه مواجه شود، حال آنکه پول، در گردش خود، دارنده را با هیچ‏گونه ایراد و اعتراضی مواجه نمی‏کند؛ لذا به منظور اینکه اسناد تجاری بتواند هر چه بیشتر جانشین پول شود و دارنده، مطمئن گردد که در سررسید هیچ مانعی بر سر راه نقد شدن سند وجود نخواهد داشت، در قوانین کشورهای مختلف، تصمیماتی از قبیل قاعده غیر قابل استناد بودن ایرادات اتّخاذ شده است تا وجه سند بدون هیچ‏گونه ایراد و اعتراضی به دارنده پرداخت شود

قاعده «غیر قابل استناد بودن ایرادات»، قاعده‏ای است خلاف قواعد عمومی حاکم بر قراردادهای مدنی، با این مضمون که متعهّد سند (مدیون) نمی‏تواند در برابر دارنده آن دفاعی کند که به روابط او و ظَهرنویسان پیشین با صادرکننده ناظر باشد؛ برای مثال، اگر ادّعا شود که برات مورد مطالبه به اکراه از متعهّد اصلی گرفته شده است یا وجه آن به سببی به یکی از ظهرنویسان پرداخت شده است، این ادّعا در برابر دارنده کنونیِ سند پذیرفته نیست و حقوق کسی را که از راه مشروع و با حسن نیّت بر آن دست یافته است، ضایع نمی‏کند

حکمت اصلی این قاعده، ایجاد اعتماد نسبت به اعتبار این اسناد است؛ زیرا اگر بنا باشد که متعهّدِ سند بتواند به تمام ایرادهای ناشی از روابط خود با دستهای پیشین در برابر دارنده کنونی استناد کند، دیگر هیچ اطمینانی به وصول دین باقی نمی‏ماند و بازرگانان می‏کوشند تا از پذیرفتن این‏گونه اسنادِ متزلزل خودداری کنند و جامعه از مزایای گردش این اسناد محروم می‏ماند.(5)

تعیین و تشخیص کاربرد اسناد تجاری و مصادیق آن (برات، سفته، چک و;) مستلزم شناخت کامل مقررات، اصول و قواعد ناظر به آنها می‏باشد که متأسفانه در ایران چندان مورد بحث و بررسی قرار نگرفته و قوانین وضع‏شده در این باره، نقش بسیار اندکی در تبیین آن داشته است

آنچه بیشتر مورد توجه مؤلفان و حقوق‏دانان تجارت واقع شده است، شرایط، اوصاف و خصوصیات شکلی اسناد تجاری است؛ از این رو، مسائلی نظیر «ماهیت اسناد تجاری» و «اصل عدم استناد به ایرادات در اسناد تجاری در مقابل دارنده سند با حسن نیّت» چندان واضح نیست که بدون شک این امر، یکی از موضوعات پیچیده در قلمرو حقوق تجارت و بلکه حقوق خصوصی است

قانون تجارت ایران نیز که از قانون تجارت 1807 فرانسه اقتباس شده است، نسبت به مسائل مذکور غالبا ساکت است. به این دلیل که این مسائل، از جمله «اصل غیر قابل استناد بودن ایرادات» بعدها، یعنی در سال 1935 م. ـ زمان اصلاح قانون تجارت فرانسه و پیوستن این کشور به مقررات متحدالشکل ژنو راجع به برات و سفته مصوّب 7 ژوئن 1930ـ وارد قانون تجارت فرانسه شد. البته قبل از اینکه این اصل در قانون تجارت فرانسه وارد شود، رویّه قضایی آن کشور تمایل خود را به آن کاملاً نشان داد(6) و در آرای مختلف و متعدّد، مورد تأکید قرار گرفت. رویّه قضایی در ایران نیز با این قاعده، چندان بیگانه نبوده است و آن را از اصل مسئولیت تضامنی صادرکننده و ظهرنویسان و براتگیر مندرج در مادّه 249 ق.ت.ا. مورد استفاده قرار داده است

همان‏طور که اشاره شد، این اصل یکی از مباحث پیچیده حقوق خصوصی، به‏ویژه حقوق تجارت است. قانون تجارت ایران صراحتا به آن اشاره‏ای ندارد و رویّه قضایی در مواجهه با سکوت قانون‏گذار به ایفای وظیفه نپرداخته است، بلکه با صدور آرای متناقض عملاً زمینه کاربرد صحیح و مفید اسناد تجاری را در اقتصاد کشور از میان برده است. از سوی دیگر، «دکترین» نیز توفیقی در راهبری رویّه قضایی نیافته است، امّا به نظر می‏رسد که نحوه تبیین موضوع و انتخاب مبنایی صحیح از شناخت دقیق موضوع مطالعه کم‏اهمیت‏تر نیست؛ لذا با توجه به این هدف، مطالبی را به صورت خلاصه در زمینه مفهوم، مبنا، شرایط، قلمرو و استثنائات اصل عدم استناد به ایرادات در اسناد تجاری بیان می‏شود

مفهوم، مبنا و قلمرو اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در اسناد تجاری

1 مفهوم اصل

ارائه تعریفی جامع و مانع از اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در مقابل دارنده با حسن نیّت سند تجاری، همانند تعریف اغلب پدیده‏های حقوقی، دشوار و بلکه ناممکن است؛ از این رو، به هدف آشنایی اجمالی با اصل، تعاریفی ارائه می‏شود، صرف‏نظر از انتقاداتی که ممکن است نسبت به هر یک وارد آید؛ لذا ابتدا تعاریف موجود در قوانین داخلی و معاهده‏های بین‏المللی و سپس تعاریف حقوق‏دانان از این اصل ارائه می‏شود

الف) تعاریف قانونی

مادّه 17 کنوانسیون ژنو راجع به برات و سفته که بیش از 29 کشور بدان ملحق شده‏اند،(7) اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات را چنین تعریف کرده است

اشخاصی که به موجب برات علیه آنها طرح دعوا شده است، نمی‏توانند در مقابل دارنده برات به روابط خصوصی خود با براتکش یا با دارندگان قبلی برات استناد کنند؛ مگر آنکه دارنده، هنگام دریافت برات آگاهانه به زیان بدهکار عمل کرده باشد.(8)

این تعریف، اگرچه ناظر به برات است، اما با توجه به قاعده دیگر که کلیه اسناد تجاری به مفهوم خاص را مشمول احکام واحد قرار داده است، سایر اسناد را نیز دربرمی‏گیرد

مادّه 77 کنوانسیون ژنو راجع به برات و سفته، اصل مذکور را در مورد سفته نیز جاری می‏داند، بعلاوه، کنوانسیون ژنو راجع به چک نیز در مادّه 22، مفاد مادّه 17 کنوانسیون مذکور را تکرار کرده است.(9)

تعریف مزبور، تقریبا مفاد اصل و حدود و ثغور آن را معرفی می‏کند، اما لااقل با یک ابهام اساسی در مفهوم عبارت «روابط خصوصی» (شخصی) روبه‏روست؛ چرا که از مفهوم مخالف این تعریف، این نتیجه به دست می‏آید که ایرادات ناشی از روابط فاقد وصف خصوصی، قابل استناد خواهد بود؛ بدین‏ترتیب، وجه ممیّز روابط خصوصی از سایر روابط در تعریف مذکور روشن نیست

با وجود این، به طور مختصر اصل فوق را بررسی می‏کنیم. یکی از آثار مهم اصل استقلال امضاها، غیر قابل استناد بودن ایرادات در برابر دارنده با حسن نیّت است. به بیان مادّه 17 قانون متحدالشکل ژنو، اصل غیر قابل استناد بودن ایرادات به این معناست که صاحبان امضای مورد تعقیب نمی‏توانند در برابر دارنده برات به روابط شخصی خود با براتکش یا دارندگان قبلی برات استناد کنند.(10)

منظور از روابط شخصی، همه روابط معاملاتی است که موجب صدور یا انتقال سند مزبور شده و همچنین اموری مانند پرداخت وجه برات یا تهاتر، تبدیل تعهّد، که بین صاحبان امضا یا براتکش یا دارندگان قبلی (ید سابق) واقع می‏شود، با توجه به تعریف مزبور، فقط ایراداتی قابل استناد نیست که مربوط به روابط شخصی باشد، اما اگر ایرادی مربوط به خود سند و تعهّد براتی باشد؛ از قبیل ایراد مجعول بودن امضا یا عدم اهلیّت صادرکننده در حین صدور سند در مقابل دارنده قابل استناد است

همچنان که از تعریف فوق برمی‏آید، ایرادات فقط در مقابل ید یا یدهای غیر مستقیم و باواسطه، قابل استناد نیست، اما در مقابل شخصی که سند مستقیما به او واگذار یا منتقل شده است، این ایرادات قابل استناد است.(11)

هر چند که تفکّر جدیدی در راستای تقویت اسناد تجاری قوّت گرفته است که به موجب آن حتی در مقابل ید مستقیم نیز نمی‏توان به ایرادات ناشی از تعهّد پایه استناد جست، لکن این نظریه در قانون و رویّه قضایی ایران پذیرفته نشده است.(12)

در مقابل کنوانسیون یکنواخت ژنو، دو منبع مهم حقوق اسناد تجاری در «کامن‏لا» (قانون بروات انگلیس و قانون تجارت آمریکا) از ارائه تعریف خودداری کرده و مستقیما به بیان احکام و فروع مسئله پرداختند. بعلاوه کنوانسیون برات و سفته بین‏المللی مصوّب 1988 سازمان ملل متحد نیز تحت تأثیر «کامن‏لا» فاقد تعریفی از اصل می‏باشد.(13)

ب) تعاریف حقوق‏دانان

دانلود مقاله اعتبار امر مختوم کیفری در دعوی کیفری word

 دانلود مقاله اعتبار امر مختوم کیفری در دعوی کیفری word دارای 28 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله اعتبار امر مختوم کیفری در دعوی کیفری word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله اعتبار امر مختوم کیفری در دعوی کیفری word

مقدمه:  
مبحث اول:  
تصممیات مراجع تحقیق و صدور حکم  
1تصمیمات مراجع تحقیق دادسراها  
2 تصمیمات مراجع صدور حکم (دادگاهها)  
مبحث دوم:  
شرایط مربوط به اعتبار امر مختوم  
منابع:  

مقدمه:

در هر سیستمی در زمینه آیین دادرسی کیفری, وقتی که رسیدگی به امر کیفری به حکم قطعی ونهایی منتهی می شود می گویند: حکم, اعتبار امر مختوم یا قضیه محکوم بها اکتساب نموده و در نتیجه دعوی عمومی سقوط حاصل کرده است. قوانینی که به منظور ترمیم اشتباهات در امر قضایی, دعاوی میفری را قابل رسیدگی در مراحل مختلف بدوی و پژوهشی وفرجامی پیش بینی نموده است, امر کیفری پس از رسیدگی و صدور حکم و طی مراحل و یا انقضای مهلتهای مقرر در قانون قطعی تلقی می شود و طرح مجدد ان حسب عقاید دانشمندان حقوق جزا به دلایل عدیده منع شده است

اهمیت موضوع: اهمیت اعتبار امر مختوم را بر اساس فکر و اندیشه مضاعف, در منافع فردی و نیز ضرورتهای اجتماعی توجیه نموده اند . مبنای اهمیت فردی ان احترام به مقام و حیثیت انسانی و تضمین آزادیهای فردی نه تنها در جریان دادرسی بلکه زمانی که دعوی کیفری به مرحله نهایی و قطعی نایل می شود و همچنین تاثیر در اصطلاح و تربیت بزهکار است. اعتماد افراد به این که دعوی کیفری به طور مسلم و با قاطعیت رسیدگی و حل و فصل شده و مطلقاً در طول زندگی به همان اتهام سرنوشت و آینده او متزلزل نخواهد گردید, به گونه ای در سیاست کیفری مطلوب و تحکیم قدرت دستگاه قضایی موثر و نافذ خواهد بود. از سوی دیگر تمایلات جامعه و نظام مربوط به آن اقتضا دارد که تکلیف نهایی متهم از لحاظ مجرمیت یا عکس ان معلوم شود. حکم قطعی دادگاه خواه بر محکومیت,برائت و یا تعقیب مجدد, از نو اغاز نگردد. نظم عمومی و آرامش جامعه نیاز دارد که هر دعوی مطروحه در مراجع قضایی روزی مختومه گردد

احترام به رای دادگاه و جلوگیری از احکام متناقض با نظم عمومی ارتباط پیدا می کند و طرفین نمی توانند آثار آن را از بین ببرند زیرا حفظ حیثیت محاکم از امور خصوصی و منافع افراد نیست. منافع جامعه اقتضا دارد حق طرح دعوی تنها یک بار قابل اعمال باشد و اغراض خاص طرفین دعوی نباید قادر به اخلال در این نفع عمومی باشد

تجدید رسیدگی نسبت به امر مختوم موجب شک و تردید در افکار عمومی نسبت به ارزش و اعتبار تصمیمات محاکم کیفری خواهد شد و چون وظیفه قوه قضاییه استقرار نظم عمومی و صلح و آرامش در جامعه می باشد, فلذا تردید در اصالت و واقعیت احکام کیفری موجب تزلزل اقتدار قوه قضاییه در اعمال دقیق این مسئولیت و نیز اجرای عدالت وتامین قضایی خواهد گردید

پیدایش دو ضرب المثل معروف رومی از نتایج ویژه مجموع نظریه های ابرازی ذکر شده در این راستا می باشد. می گویند آنچه یکبار قضاوت شده نباید مجدداً مورد رسیدگی و قضاوت قرار گیرد. (non bid idem), ونیز آنچه مورد قضاوت قرار گرفته است باید فرضی بر صحت آن شود. (res judicata proveritate habetor) این ضرب المثلها که به صورت قاعده اعتبار امر مختوم درآمده و امروزه اسا دکترین و رویه قضایی شده, در همه ادوار و در تمام سیستمهای آیین دادرسی کیفری یکسان پذیرفته نگردیده است. تاسیساتی از قبیل مجازاتهای غیر معین (Sentences indeterminees) و مقررات مربوط به اقدامات و تدابیر تامینی و تربیتی (Les measures de suretes) پیش بینی شده در بعضی قوانین کیفری هر چند نوآوری مفید و ارزنده ای هستند, اما بی تاثیر در تضعیف این قاعده نبوده اند

علمای حقوق سابقاً اعتبار امر مختوم در دعوی کیفری را با نصوص قانون مدنی توجیه می کردند و شرایط قواعد ان را از قاعده قضیه محکوم بها در مدنی استنتاج می نمودند. لیکن امروزه متخصصین کیفری معتقد هستند دلایل و شرایط مربوط به امر مختوم کیفری با مدنی یکسان و مشابه نمی باشد. چه آنکه حدود اختیارات قاضی کیفری با قاضی مدنی تفاوت دارد. قاضی مدنی بر حسب دلایل ارائه شده از طرفین حکم صادر می نماید. در حالی که قضات کیفری برای تحصیل دلایل و کشف جرم و شناخت واقعی مرتکب از اختیارات وسیع و وسایل تحقیقی متعدد برخوردارند . به علاوه

هدف آیین دادرسی کیفری علاوه بر مجازات متهم, تامین تضمینات کافی و ضروری برای حفظ حقوق دفاعی اوست و با این وجوه افتراق اصل اعتبار امر مختوم کیفری به دلایل خاص حققو جزا تبیین می گردد و مقصود از این اصل در مسایل کیفری این است که موجبات صدور احکام متناقض و متزلزل در تصمیمات محاکم فراهم نشود و بالاخره شرط اصلی و اساسی اثر بخشی تعقیب کیفری که سرعت و ثبات و قاطعیت است مخدوش و زایل نگردد

نظر به اهمیت و مختصات ذکر شده است که اعتبار امر مختوم کیفری را از قواعد مربوط به نظم عمومی دانسته اند و متضمن نتایج زیر است؟

_ ایراد امر مختوم در تمام مراحل: دادسراها و دادگاهها, اعم از عمومی و اختصاصی حتی برای اولین بار در مرحله تجدید نظر یا پژوهش و فرجام قابل استناد است و باید به آن رسیدگی شود

_ توجه و استناد به قضیه محکوم بها در امر کیفری راساً توسط قاضی اعمال می گردد, حتی اگر طرفین عمداً یا سهواً به آن استناد نکرده باشند

_ طرفین خصوصاً متهمان نمی توانند در صورت مختومه بودن امر کیفری از اعتبار ان انصراف حاصل کنند و تقاضای رسیدگی مجدد نمایند

_ در صورت احراز مختومه بودن حکم اولی, چنانچه حکم ثانوی قطعی در همان امر کیفری صادر شده باشد حکم اخیر الذکر ابطال خواهد گردید

برای بررسی قلمرو اعمال این قاعده و شرایط و آثار و نتایج آن باید بین تصمیمات مراجع تحقیق (دادسراها) و مراجع صدور حکم قائل به تفکیک شویم و هر کدام را جداگانه بررسی نماییم

مبحث اول:

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله اعتبار امر مختوم کیفری در دعوی کیفری word

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله اعتبار امر مختوم کیفری در دعوی کیفری word

تصمیمات نهایی مراجع تحقیق حسب مورد ممکن است حکمی یا موضوعی باشد یاموضوعی. قرار منع پیگرد به علت جرم نبودن عمل و مرور زمان و عفو عمومی حکمی است و تعقیب مجدد حتی در صورت کشف دلایل جدید امکان ندارد. باید توجه داشت که قضات تحقیق در رسیدگی باید جرم را از جمیع اوصاف بررسی نموده, سپس قرار مقتضی صادر نمایند. قرار منع پیگرد قطعی مانع تعقیب مجدد حتی تحت وصف دیگر عمل ارتکابی خواهد شد. تنها در قرار شمول مرور و زمان, با توجه به این که در سیستم تقسیم جرایم به جنحه مرور و زمان این دو متفاوت است در صورت صدور قرار منع پیگرد در امر جنحه ای به علت مرور و زمان چنانچه دلایل جدیدی بدست آید که وصف جرم را تغییر داده و ان را در زمره جرایم جنایی قرار دهد مرور و زمان آن طولانی تر است, فلذا با تغییر نوع جرم موضوع از حیث وصف جدید قابل تعقیب مجدد می باشد. مثلاً در جرم سرقت ساده که حسب قانون مجازات عمومی سابق, جنحه محسوب می گردید, در صورتی که به علت مرور زمان تعقیب قرار منع پیگرد متهم صادر می شد مانع تعقیب مجدد او با وجود دلایل جدید در جرم سرقت مقرون به شرایط (ماده 222) که جنایی محسوب و هنوز مشمول مرور زمان نشده بود نمی گردید. به عکس وقتی تصمیمات قضات دادسرا در منع پیگرد متهم به علت عدم کفایت دلیل باشد تصمیم موضوعی است و اعتبار موقتی دارد و منوط است به این که دلایل جدیدی بدست نیاید. در غیر این صورت با تجویز دادگاه موقعیت تعقیب مجدد را دارا می باشد. زیرا اقدامات و قرارها و تصمیمات مراجع تحقیق اصولاً جنبه تهیه وتدارک و تکمیل دلایل برای دادگاه دارد و محاکم را مقید و محدود به متابعت از آن نمی نماید و دادگاهها آزادی کامل در بررسی مجدد پرونده از جمیع جهات و ارزیابی دلایل و نظریه دادسرا و بالاخره صدور رای بر تایید و یا نقض تصمیم قضات تحقیق را دارند

منظور از وجود دلایل جدید انچنان دلایلی است که قبلاً تحت ملاحظه و بررسی دادسرا قرار گرفته و در کشف حقیقت موثر واقع شود

پاره ای از تصمیمات دادسراها, مثل: موقوفی تعقیب که با استفاده از مقررات مربوط به (موقعیت داشتن)تعقیب کیفری پیش بینی شده در قوانین بعضی کشورها (ماده 40 قانون آ. د. ک فرانسه) صادر می گردد, همچنین قرار تعلیق که صدور آن تحت شرایط مقرر در قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری مصوب 1356 از وظایف دادستان بوده است, اعتبار امر مختوم ندارد, زیرا در این موارد امکان تعقیب مجدد حتی بدون وصول دلایل جدید وجود دارد. قرارهای جلب به محاکم (قرار مجرمیت) صادره توسط قضات دادسرا نیز اعتبار امر مختوم را ندارند. زیرا دادگاهها می توانند به تشخیص خود قرار مجرمیت صادره را تقض یا در صورت عدم رعایت مقررات صلاحیت از طرف دادسرا اعم از این رسیدگی به موضوع را در صلاحیت دادگاه بالاتر یا دادگاههای اختصاصی بداند, قرار عدم صلاحیت صادر نمایند. در ایران, قرار منع پیگرد صادره توسط قضات تحقیق (دادیارها) و بازپرسها) به علت نبودن دلیل کافی اعتبار امر مختوم را ندارد, زیرا بر حسب ماده 180 قانون آ. د. ک. در صورت کشف دلایل جدید یک بار دیگر تعقیب مجدد متهم به تجویز دادگاه امکان پذیر است. لیکن قرار منع پیگرد متهم به علت جرم نبودن عمل یا مرور زمان پس از تجدید نظر در دادگاه استان و سپس دیوانعالی کشور قطعیت حاصل و اعتبار امر مختوم را کسب می نماید. در این خصوص اداره حقوقی وزارت دادگستری در نظریه مشورتی چنین اظهار نظر نموده است

در مورد قرار منع تعقیب باید جهات آن را در نظر گرفت. بهاین ترتیب که اگر جهت صدور قرار منع تعقیب از جمله مسایل قانونی و حکمی نظیر جرم نبودن عمل یا مشمول مرور زمان باشد, در این صورت تعقیب مجدد با وجود دلایل جدید امر موقعیت قانونی نخواهد داشت

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله اعتبار امر مختوم کیفری در دعوی کیفری word

قواعد کلی _ تصمیمات دادگاهها وقتی اعتبار امر مختوم را پیدا خواهد کرد که تصمیم, اعم از قرتر یا حکم, غیر قابل اعتراض تجدید نظر باشد. به عبارت دیگر تا زمانی که راههای شکایت از احکام مثل واخواهی و تجدید ظر و یا پژوهش و فرجام باز باشد. قضیه محکوم بها اساساً نم یتواند مطرح شود. در صورت قطعی شدن حکم هر نوع تعقیب کیفری متهم در مورد همان قضیه حسب قاعده non bis idem , ممنوع می گردد. در مواردی که حکم دادگاه قابل واخواهی و یا تجدید نظر در مرجع قضایی بالاتر باشد و حکم پس از رسیدگی مجدد نهایتاً قطعی شود, امر حتی اگر مجازات تعیین شده در حکم محکومیت قطعی صحیح نباشد, مختومه تلقی خواهد شد و امکان رسیدگی مجدد وجود ندارد. در مورد حکم برائت نیز در صورت قطعیت حتی اگر دلیل جدیدی پیدا شود, به عکس آنچه در مورد تصمیمات مراجع تحقیق (بازپرسها و دادیارها) قانون برای یکبار تجدید رسیدگی رامجاز دانسته , تجدید رسدگی ممکن نخواهد بود, تنها استثنایی که در مورد احکام دادگاهها مورد پذیرش قانونگذاران در آ. د. ک قرار گرفته تاسیس اعاده دادرسی در امر کیفری نسبت به احکام محکومیت و یا فرجامخواهی دادستان کل برای حفظ قانون است.دلیل استثنا بر قاعده در موارد استفاده از مقررات اعاده دادرسی, رفع اشتباهات قضایی و حفظ حقوق محکوم علیه در صورت بی گناهی است. به این لحاظ در مورد احکام برائت بالتفات به اصل برائت, امر مختوم به طور مطلق پذیرفته شده, فلذا از موارد استثنا بر قاعده امر مختوم و اجتناب از ایجاد خدشه به اعتبار آن بسیار محدود و مخصوص به موارد خاصی توسط قانونگذار پیش بینی شده است

تصمیم دادگاه وقتی مختومه تلقی می شود که حکم صادره از سوی دادگاه صلاحیتدار قطعی و در زمینه کیفری باشد. حکم قطعی مرجع غیر صالح مخدوش است و قاعده اعتبار امر مختوم بر ان جاری نخواهد بود. احکام دادگاههای انتظامی نیز اعتبار امر مختوم را ندارند. بعلاوه, تصمیم ماهوی و نهایی دادگاه شرط اعمال این قاعده می باشد, فلذا ارجاع امر به کارشناس و سایر اقدامات تعقیبی و تحقیقی دادگاه در جریان رسیدگی حتی اگر ضمن آن اظهار نظری در ماهیت امر کرده باشدامر مختوم تلقی نم یگردد و ایراد قضیه محکوم بها به دلیل اینکه رسیدگی توام با اظهار نظر بوده قابل پذیرش نخواهد بود

صدور حکم و تعلیق اجرای مجازات تعیین شده اگر حکم قطعی شده باشد اعتبار امر مختوم را ندارد, زیرا حسب قواعد مربوط به احکام تعلیقی احتمال تمدید مدت تعلیق مجازات و یا لغو و دستور به اجرای آن توسط دادگاه وجود دارد

مبحث دوم:

شرایط مربوط به اعتبار امر مختوم

دانلود مقاله انعقاد قراردادهای الکترونیکی word

 دانلود مقاله انعقاد قراردادهای الکترونیکی word دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله انعقاد قراردادهای الکترونیکی word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله انعقاد قراردادهای الکترونیکی word

چکیده  
مقدمه  
تجارت الکترونیکی چیست ؟  
تاریخچه  
قانون تجارت الکترونیکی  
باب اول ـ مقررات عمومی  
2) فصل دوم تعریف  
انعقاد قراردادهای الکترونیکی  
اعتبار بیان اراده از طریق داده پیام  
الف ـ عقود رضایی  
ب ـ عقود تشریفاتی  
منبع تشریفات  
اشکال تشریفات  
بررسی امکان تأمین تشریفات در قراردادهای الکترونیکی  
توافق دو اراده  
الف ـ ایجاب  
تمییز ایجاب  
دوره اعتبار ایجاب  
ب ـ قبول  
نتیجه گیری  
منابع ومآخذ:  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله انعقاد قراردادهای الکترونیکی word

1- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم، 1380 همو، اثبات دلیل اثبات، تهران، نشر میزان،

2–السان – مصطفی 1384 تشکیل قراردادهای الکترونیکی فصلنامه پژوهشنامه  بازرگانی 3- امیری – قائم مقان عبدالمجید 1378حقوق تعهداد جلد 2 نشر میزان  تهران

 4-  حسنی – حسن 1378 حقوق تجارت نشر میزان تهران

 5- صادقی نشاط ، نشاط ( 1379) حقوق تجارت الکترونیک مجله کانون وکلا  دادگستری

6- قانون تجارت ایران

چکیده

تجارت الکترونیکی را می توان انجام هرگونه امورتجاری بصورتon-line وازطریق اینترنت بیان کرد ، این تکنیک در سالهای اخیر رشد بسیاری داشته است .در آینده نه چندان دور تجارت فقط از طریق اینترنت میسر خواهد بود.

این متن به معرفی تجارت الکترونیک ،انواع آن و روشهای امنیت آن می پردازد.

مقدمه

ابزارهای استاندارد ی جهت ساختن یک Web Site تجارت الکترونیکی وجود دارد .

شما نیز جهت متمایز ساختن سایت خود  قدم اول را با انتخاب نرم افزاری مناسب بردارید. از آنجایی که اینترنت یک زمینه فعالیت پویا وبا قابلیت انعطاف بالا را جهت تبادل کالا وخدمات واطلاعات مابین کمپانی ها ومشتریان و; فراهم کرده است ،کمپانی های تجاری همگی به این ابزار روی آورده اند تا به بازار فروش گسترده تری دست یابند

تجارت الکترونیکی چیست ؟

تجارت الکترونیکی خریدوفروشی است که به طور مستقیم از طریق اینترنت صورت می پذیرد .

هیچ تعریف پذیرفته شده ای برای تجارت الکترونیکی وجود ندارد .با این حال تجارت الکترونیکی به هر گونه معامله ای گفته می شود که که در آن خرید وفروش کالا ویا خدمات از طریق اینترنت صورت پذیرد وبه واردات ویا صادرات کالا ویا خدما ت منتهی می شود.

تجارت الکترونیکی معمولا کاربرد وسیع تری دارد ،یعنی نه تنها شامل خریدو فروش از طریق اینترنت است بلکه سایر جنبه های فعالیت تجاری ،مانند خریداری ،صورت بردار ی از کالاها ،مدیریت تولید وتهیه وتوزیع وجابه جایی کالاهاوهمچنین خدمات پس از فروش را در بر می گیرد.

تاریخچه

 تجارت الکترونیکی ازسال 1970 هنگامیکه شرکتهای بزرگ اقدام به تهیه شبکه های خصوصی کامپیوتری بین خود جهت تبادل اطلاعات تجاری بین شرکا وتولید کنندگان خود کردند پدید آمد.

این عمل به نام EDI تبادل اطلاعات الکترونیک معروف شد .این انتقال اطلاعات که بصورت ساده شده وتحت استانداردهای لازم EDI  ما بین شرکتهای تجاری صورت می گرفت مسائل اداری سنتی بر کاغذ ووجود نیروها ی انسانی در این بخشها را بطور چشم گیری کاهش داد.

درحال حاضر نیز در حدود 95% از هزار شرکت بدلیل کاهش هزینه هاوبالا بردن راندمان کار از EDI   استفاده می کنند. در واقع پایه واساس تجارت الکترونیک EDI  بوده وهست !

امروزه تماسهای تجاری بر روی اینترنت که بواسطه تجارت الکترونیکی است رو به افزایش گذاشته است .بطور مثال با آمدن EDI  بر روی اینترنت این امکان را برای شرکتها بوجود آورده است تا سیستمهای قدیمی مربوط به شبکه های خصوصی خود را جمع نموده وپول آنها را پس انداز نمایند وبا سرمایه گذاری وگسترش برروی زنجیرهای جدید تجاری به دادوستدهای بیشتری در این زمینه نایل آیند.سایر شرکتها نیز به سادگی معاملات خود را ،از آنجاییکه نیازی به رعایت کردن استاندارد های لازم برای EDI   در محیط وب نیست ،بر روی وب منتقل کرده اند

قانون تجارت الکترونیکی

این قانون مجموعه اصول و قواعدی است که برای مبادله آسان و ایمن اطلاعات در واسط های الکترونیکی و با استفاده از سیستم های ارتباطی جدید به کار می رود

باب اول ـ مقررات عمومی

الف) مبحث اول- در کلیات

1) فصل اول- قلمرو و شمول قانون

 ماده

ین قانون مجموعه اصول و قواعدی است که برای مبادله آسان و ایمن اطلاعات در واسط های الکترونیکی و با استفاده از سیستم های ارتباطی جدید به کار می رود

2) فصل دوم تعریف

ماده

1) داده پیام (Data Message): هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم است که با وسائل الکترونیکی، نوری و یا فناوری های جدید اطلاعات تولید، ارسال،دریافت، ذخیره یا پردازش می شود

2) اصل ساز (Originator): منشأ اصلی داده پیام است که داده پیام به وسیله او یا از طرف او تولید یا ارسال می شود اما شامل شخصی که در خصوص داده پیام به عنوان واسطه عمل می کند نخواهد شد

3( مخاطب (Addressee): شخصی است که اصل ساز قصد دارد وی داده پیام را دریافت کند، اما شامل شخصی که در ارتباط با داده پیام به عنوان واسطه عمل می کند نخواهد شد

4( ارجاع در داده پیام ( By Reference Incorporation): یعنی به منابعی خارج از داده پیام عطف شود که در صورت مطابقت با ماده)18( این قانون جزئی از داده پیام محسوب می شود

5( تمامیت داده پیام (Integrity ): عبارت است از موجودیت کامل و بدون تغییر داده پیام. اعمال ناشی از تصدی سیستم از قبیل ارسال، ذخیره یا نمایش اطلاعات که به طور معمول انجام می شود خدشه ای به تمامیت داده پیام وارد نمی کند

6(سیستم رایانه ای (System Computer) هر نوع دستگاه یا مجموعه ای از دستگاه های متصل سخت افزاری- نرم افزاری است که از طریق اجرای برنامه های پردازش خود کار داده پیام عمل می کند

7)سیستم اطلاعاتی (System Information): سیستمی برای تولید (اصل سازی)، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش داده پیام است

8) سیستم اطلاعاتی مطمئن (System Secure Information)

سیستم اطلاعاتی است که

ـ به نحوی معقول در برابر سوء استفاده و نفوذ محفوظ باشد

ـ سطح معقولی از قابلیت دسترسی و تصدی صحیح را دارا باشد

ـ به نحوی معقول متناسب با اهمیت کاری که انجام می دهد پیکربندی و سازماندهی شده باشد
ـ موافق با رویه ایمن باشد

9 )رویه ایمن (Secure Method): رویه ای است برای تطبیق صحت ثبت داده پیام منشأ و مقصد آن با تعیین تاریخ و برای یافتن هرگونه خطا یا تغییر در مبادله، محتوا و یا ذخیره سازی داده پیام از یک زمان خاص. یک رویه ایمن ممکن است با استفاده از الگوریتم ها یا کدها، کلمات یا ارقام شناسائی، رمزنگاری، روش های تصدیق یا پاسخ برگشت و یا طرق ایمنی مشابه انجام شود

10)امضای الکترونیکی(Electronic Signature): عبارت از هر نوع علامت منضم شده یا به نحو منطقی متصل شده به داده پیام است که برای شناسائی امضا کننده داده پیام است که برای شناسائی امضا کننده داده پیام مورد استفاده قرار می گیرد

11( امضای الکترونیکی مطمئن (Secure/Enhanced/Advanced Electronic

Signature

هر امضای الکترونیکی است که مطابق با ماده (10) این قانون باشد

 12) امضاء کننده (Signatory): هر شخص یا قائم مقام وی که امضای الکترونیکی تولید می کند

13) شخص (Person): اعم است از شخص حقیقی و حقوقی و یا سیستم های رایانه ای تحت کنترل آنان

14)معقول سنجش عقلانی، (Reasonableness Test): با توجه به اوضاع و احوال مبادله داده پیام از جمله : طبیعت مبادله، مهارت و موقعیت طرفین، حجم مبادلات طرفین در موارد مشابه، در دسترس بودن گزینه های پیشنهادی و در آن گزینه ها از جانب هر یک از طرفین، هزینه گزینه های پیشنهادی، عرف و روش های معمول و مورد استفاده در این نوع مبادلات، ارزیابی می شود

س( مصرف کننده (Consumer): هر شخصی است که به منظوری جز تجارت یا شغل حرفه ای اقدام می کند

15( تأمین کننده (Supplier): عبارت از شخصی است که بنا به اهلیت تجاری، صنفی یا حرفه ای فعالیت می کند

16( وسایل ارتباط از راه دور (Means Of Distance Communication): عبارت از هر نوع وسیله ای است که بدون حضور فیزیکی همزمان تأمین کننده و مصرف کننده جهت فروش کالا و خدمات استفاده می شود

17( عقد از راه دور(Distance Contract): ایجاب و قبول راجع به کالاها و خدمات بین تأمین کننده و مصرف کننده با استفاده از وسایل ارتباط از راه دور است

18( واسط بادوام (Durable Medium): یعنی وسائلی که به موجب آن مصرف کننده شخصا داده پیامهای مربوطه را بر روی آن ذخیره کند از جمله شامل فلاپی دیسک، دیسک فشرده، دیسک سخت و یا پست الکترونیکی مصرف کننده

19( داده پیام های شخصی (Private Data): یعنی داده پیامهای مربوطه به یک شخص حقیقی (موضوع داده Data Subject) مشخص و معین.

انعقاد قراردادهای الکترونیکی

انعقاد قرارداد نخستین بحث ماهوی مطرح در تجارت الکترونیکی است. باید دید که قواعد عمومی حاکم بر قراردادها تا چه حد در این سنخ از قرارداد قابل اعمال است و وضع قانون تجارت الکترونیکی تا چه حدی این قواعد را تحت تأثیر دارد. به این منظور اعتبار بیان اراده از طریق داده پیام و چگونگی شکل گیری توافق دو اراده مورد بررسی قرار می گیرد. از حیث اعتبار بیان اراده، بنابر اصل «رضایی بودن عقود» عقد به تراضی واقع شده است و رعایت تشریفات معین یا به کار گیری لفظ خاص، شرط صحت پیمان نمی باشد. بنابراین، مانعی در بیان الکترونیکی اراده وجود ندارد؛ اما مشکل هنگامی به وجود می آید که بطور استثنا رعایت تشریفات معین شرط صحت عقد باشد؛ مثلاً «کتبی بودن» یا «ممضی بودن» اعلام اراده ضروری تلقی شود. از آنجا که «داده پیام» نوشته و امضاء محسوب نمی گردد، قوانین تجارت الکترونیکی ناگزیر شده اند که داده پیام را در حکم «امضاء» و «نوشته» تلقی نمایند. از نظر شکل گیری توافق، قواعد عمومی حاکم بر قراردادها، تا حدی که با ماهیت قراردادهای الکترونیکی سازگار باشد، در این سنخ از قراردادها نیز، اعمال می گردد در خصوص ایجاب طبع ویژه قراردادهای الکترونیکی اقتضاء دارد که اعلامات مندرج در سایتها، دعوت به ایجاب تلقی شوند

اعتبار بیان اراده از طریق داده پیام

دانلود مقاله عملیات حرارتی رسوب سختی word

 دانلود مقاله عملیات حرارتی رسوب سختی word دارای 108 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله عملیات حرارتی رسوب سختی word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله عملیات حرارتی رسوب سختی word

مقدمه:  
آلومینیوم:  
روش های تولید آلومینیوم:  
1)روش الکترولیز کلرید آلومینیوم:  
2)روش الکتروترمیک:  
3)روش هال-هرولت:  
تولید آلیاژ کارپذیر آلومینیوم از طریق ریخته گری در فرآیند تبرید مستقیم (DC):  
همگن کردن شمش ها:  
طبقه بندی و نامگذاری حالت آلیاژهای آلومینیوم:  
آلیاژهای غیر قابل عملیات حرارتی:                     Non-Heattreatable  alloys  
آلومینیوم خیلی خالص و آلومینیوم با خلوص تجارتی (گروه***1):  
آلیاژهای AL-MN-MG وAL-MN (***3):  
آلیاژهای  AL-MG(گروه***5):  
آلیاژهای متفرقه (گروه***8):  
آلیاژهای عملیات حرارتی پذیر:Heattreatable alloys  
آلیاژهای  AL-CU(گروه***2):  
آلیاژ  AL-CU-MG(گروه***2):  
آلیاژهای  AL-ZN-MG (گروه***7):  
آلیاژ AL-ZN-MG-CU (گروه***7):  
نامگذاری حالت آلیاژهای آلومینیوم:Temper Designation of Al alloys  
آلیاژهای AL-MG-SI (گروه***6):  
خواص مکانیکی آلیاژهای آلومینیوم سری ***6:  
سیستم آلیاژی AL-MG-SI:  
جدول 1-حلالیت جامد   در آلومینیوم و تغییر آن با تغییر مقدار منیزیم وT  
آلیاژ آلومینیوم 6061 (SI6/0-MG1-AL):  
جدول2-PRODUCT FORMS AND NOMINAL COMPOSITION OF 6061 WROUGHT AL ALLOY.  
جدول3 :TYPICAL PHYSICAL PROPERTIES OF 6061 WROUGHT AL ALLOY .  
جدول 4:قا بلیت جوش پذیری ،ماشین کاری و مقاومت به خوردگی آلیاژ آلومینیوم 6061  در حالت های مختلف  
جدول 5  :TYPCIAL MECHANICAL PROPERTIES OF 6061 WROUGHT AL ALLOY  
رسوب سختی Precipitation hardening  
رسوب گذاری محلول جامد:  
رسوب سختی آلیاژهای آلومینیوم  
تاثیر رسوب گذاری بر خواص:  
مکانیسم رسوبگذاری: Precipitation Mechanism  
1) اصول پیر سختی آلیاژهای آلومینیوم:  
مقدمه:  
1-1-تجزیه محلول های جامد فوق اشباع:  
2     -1-مرز انحلال مناطق GP:  
3-1-مناطق عاری از رسوب در مرز دانه ها:  
مکانیزم های سخت گردانی:Strengthening Mechanisms  
عملیات حرارتی:  
عملیات حرارتی انحلالی:  
کوانچ کردن:  
پیر کردن:  
فرآوری ترمومکانیکی:  
رسوب سختی آلیاژهای آلومینیوم سری ***6:  
جوشکاری  GTAW:  
الکترودهای مورد نیاز جهت جوشکاری  GTAW:  
فرم دادن به الکترودهای تنگستن:  
انتخاب کلاهک سرامیکی:  
آماده سازی فلز مبنا:  
تنظیم شدت جریان:  
تنظیم مقدار جریان گاز:  
دستورالعمل جوشکاری:  
جوشکاری آلیاژ های آلومینیوم  
مقدمه:  
انتخاب روش جوشکاری:  
جوشکاری آلومینیوم و آلیاژهای   آن با فرآیند GTAW:  
موارد مهم در جوشکاری با فرآیندTIG برای اتصال آلیاژهای آلومینیوم:  
رفتار متالورژیکی آلیاژهای آلومینیوم حین جوشکاری:  
تئوری پیر سختی جوش در جوشکاری آلیاژهای آلومینیوم بویژه آلیاژ(6061  AL )  
مقدمه:  
آلیاژهای AL-MG-SIوAL-CU-MG  
جوشکاری در شرایط پیر سختی مصنوعی:  
جوشکاری در شرایط پیر سختی طبیعی:  
تاثیر پارامترها و فرآیندهای جوشکاری:  

مقدمه

 با توجه به اینکه اساس موضوع پروژه بر پایه عملیات حرارتی رسوب سختی1 می باشد لازم است برای درک آسان مطالب توسط مخاطب، مقدماتی راجع به این عملیات بیان شود. توضیح بیشتر در مورد این عملیات حرارتی در ادامه مباحث آورده خواهد شد

برای افزایش استحکام و سختی یک آلیاژ، تنها دو روش اصلی وجود دارد: کارسرد یا عملیات حرارتی. مهمترین فرآیند عملیات حرارتی برای آلیاژهای غیر آهنی پیر سختی یا رسوب سختی است. برای استفاده از این روش، باید دیاگرام تعادلی دارای حلالیت جزئی در حالت جامد باشد و شیب خط انحلال بصورتی باشد که قابلیت انحلال در درجه حرارتهای بالاتر بیشتر از قابلیت انحلال در درجه حرارتهای پایین تر باشد

پیر سختی یکی از روش های استحکام بخشی به مواد فلزی با اضافه کردن ذره های سخت و کاملاً  پراکنده به آن است. با انتخاب مناسب عناصر آلیاژی اضافه شونده و عملیات گرمایی، می توان توزیع مناسبی از رسوب حالت جامد فاز دوم را در زمینه ای که آن رسوبات را درخود حل کرده است پدید آورد. اگر با این عمل فلز استحکام یافت آن را رسوب سختی می نامند که روشی قابل استفاده در سطحی وسیع برای استحکام بخشی مواد فلزی است

بطور کلی در عملیات حرارتی پیر سختی (رسوب سختی) سه مرحله وجود دارد

1)عملیات حرارتی انحلالی1 (محلول سازی) در دمای نسبتاً بالا در ناحیه تک فازی به منظور حل شدن عناصر آلیاژی

2)کوانچ(آبدهی)2 تا دمای محیط برای بدست آوردن محلول جامد فوق اشباع از این عناصر در آلومینیوم

3)پیر سازی3 (تجزیه کنترل شده محلول جامد فوق اشباع برای تشکیل رسوبات ریز و پراکنده در زمینه فلز)

آلیاژ پس از اینکه در یک مدت مشخص تا یک دمای مشخص در منطقه تکفازی حرارت داده شد، در آب سریع سرد می شود. حال آلیاژ کوانچ شده، یک محلول جامد فوق اشباع است و بنابراین در یک حالت ناپایدار قرار دارد، بطوری که اتم محلول اضافی، تمایل دارد که از محلول خارج شود. منظور از انجام عملیات حرارتی محلول سازی، حصول انحلال کامل عناصر آلیاژی است. در مرحله سوم از عملیات حرارتی پیر سختی، به تجزیه کنترل شده محلول جامد فوق اشباع عناصر آلیاژی اصلی در آلومینیوم برای تشکیل رسوبات ریز و پراکنده در زمینه آلومینیوم پرداخته می شود . به عبارتی مرحله پیر سازی، اجازه دادن به فاز استحکام دهنده جهت رسوب از محلول جامد فوق اشباع می باشد اگر این عملیات در دمای محیط و در حالت خود به خودی و به عبارتی بدون عملیات گرمایی انجام شود به آن عملیات پیرسازی طبیعی[1] گفته می شود اما اگر این عملیات با حرارت دادن قطعه در دماهای پایین انجام شود به آن عملیات حرارتی پیرسازی مصنوعی[2] نسبت داده می شود

در واژگان تخصصی عملیات حرارتی ، T6 و T4 به ترتیب به آلیاژهای عملیات حرارتی پذیر پیر سخت شده مصنوعی و طبیعی آلومینیوم اطلاق می شود

آلومینیوم

آلومینیوم به عنوان یک فلز استراتژیک در پیشرفت و توسعه کشورهای مختلف جهان نقش موثری را ایفا نموده است. آلومینیوم سومین عنصر از لحاظ فراوانی (%8 ) در پوسته زمین بعد از اکسیژن(%47) و سیلیس (%28) می باشد. این عنصر در طبیعت بصورت خالص یافت نشده و اغلب بصورت ترکیبات سیلیکاته و مخلوط با سایر اکسیدها می باشد که اولین بار در سال 1808 توسطSir Humphry Davy  بصورت خالص بدست آمد و لذا فلز جوانی محسوب می گردد. آلومینیوم و آلیاژهای آن دارای قدرت نسبتاً کوتاهی به عنوان یک ماد ه صنعتی می باشند. با این حال به علت انواع خواص مورد نیاز صنعت مدرن که در آلومینیوم یافت می شود مصرف و تولید آن هر سال در حال افزایش است و آینده وسیع و پیشرفته ای برای آن پیش بینی می گردد. تا قبل از جنگ جهانی دوم آلومینیوم بیشتر به عنوان وسائل و ظروف آشپزخانه معرفی شده و مصرف آن در کابل های انتقال الکتریسته با ولتاژ زیاد نیز توسعه یافته  بود، ولی در خلال جنگ نیاز به طرح های جدید هواپیما و آلیاژهای پر استحکام، توسعه و مصارف جدید آلومینیوم را سرعت بخشید. پس از جنگ نیز مصارف شهری- صنعتی آلومینیوم گسترده گشت و امروزه این فلز به عنوان یک ماده اولیه مهم صنعتی محسوب شده و در بازار جهان مانند فولاد و در واقع پس از فولاد مهمترین ماده مصرفی می باشد

روش های تولید آلومینیوم

1)روش الکترولیز کلرید آلومینیوم

ابتدا وهلر آلومینیوم خالص را به وسیله الکترولیز کلرید آلومینیوم در مجاورت پتانسیل تولید نمود (سال 1829 م). دویل سدیم را جانشین پتاسیم نمود که نتیجه آن ساخت اولین کارخانه تولید آلومینیوم با ظرفیت بسیار پایین بود. این دو روش بسیار پر هزینه بودند و همین امر باعث شده بود که آلومینیوم همانند طلا و نقره ارزش پیداکند

2)روش الکتروترمیک

در این روش اکسید آلومینیوم توسط کربن در دمای بالاتری از نقطه ذوب  ₃ O₂ AL احیا         می شود. آلومینیومی که بدین روش تولید می شود، حاوی مقداری کربن می باشد. این عملیات معمولاً در کوره قوسی صورت می گیرد

AL 2 +CO 3  C 3 +   ₃ O₂ AL

3)روش هال-هرولت

 در سال 1886 میلادی پال هرولت و چارلز هال  بطور مستقل فرآیندی را که طی آن آلومینا در کریولیت مذاب حل و به طور الکترو شیمیایی تجزیه شده و در نتیجه آلومینیوم مذاب تولید می گردد را ارائه نمود. تا کنون هیچ راه مناسبتری نتوانسته جایگزین این فرآیند گردد و امروزه این روش تنها روش تولید آلومینیوم می باشد

جدا از این سه روش روش ذکر شده قدم اول در تولیدآلومینیوم ، ذوب مجدد است. ابتدا کوره ها را با آلومینیوم مذابی که مستقیماً از سلول های احیا می آید و یا با شمشی که باید ذوب شود پر می کنند. عناصر آلیاژی اصلی شمش و قراضه افزوده می شود. فلز مذاب در کوره ذوب مجدد با برداشت سرباره تمیز میشود. همچنین مذاب به منظور حذف هیدروژن گازی حل شده، با گاز کلر گاز زدایی می شود. پس از گاز زدایی و تمیز کردن فلز، با گذاشتن توری سیمی ریخته گری انجام می شود. انواع شمش ها مثل شمش ورق و شمشال آهنگری معمولاً از طریق ریخته گری مستقیم در قالب فلزی ریخته می شود و در این فرآیند، فلز مذاب را در قالبی که با آب سرد می شود می ریزند. بلافاصله بعد از اینکه انجماد فلز شروع شد انتهای قالب را پایین می آورند به طوری که فلز به صورت مداوم در شمش هایی با حدود 14 فوت طول ریخته شود

تولید آلیاژ کارپذیر آلومینیوم از طریق ریخته گری در فرآیند تبرید مستقیم (DC)

معمولاً شمش ها را از طریق فرآیند عمودی، که در آن آلیاژ مذاب بداخل یک تا چند قالب ثابت آب سرد شونده که دارای مقاطع چهار گوش هستند ریخته می شوند، تولید می کنند فرآیند انجماد در دو مرحله انجام می شود. تشکیل فلز جامد در دیواره سرد شده قالب و انجماد باقی مانده مقطع بیلت از طریق جذب حرارت توسط سرد کننده های پا ششی. مقطع شمش تولیدی مورد نیاز برای نورد یا آهنگری بعدی ممکن است بصورت چهار گوش و برای اکتروژن بشکل گرد باشد و در هر دو مورد ممکن است وزن آن ها به چند تن برسد

همگن کردن شمش ها

قبل از تبدیل شمش های DC به محصولات و شکل های واسطه ای، لازم است این شمش ها را در دماهای بالا همگن کرد تا جدایش را کاهش داد و مقدار یوتکتیک های غیر تعادلی نقطه ذوب پایین را که ممکن است باعث ترک خوردن شمش درخلال عملیات بعدی شود کم کرد. در این ارتباط مشخص شده است که مدت زمان همگن کردن در هر دمای معین نسبت عکس با مجذور فاصله شاخه های دندریتی در شمش دارد. عمل همگن کردن مخصوصاً در مورد آلیاژهای پر استحکام اهمیت زیادی دارد . زیرا این فرآیند به عنوان عمل          رسوب گذاری و توزیع مجدد ترکیبات بین فلزی بسیار ریز فلزات واسطه ای مانند  نیز محسوب می شود. این فلزات واسطه  در خلال سریع سرد شدن شمش ریختگی DC ممکن است در آلومینیوم بصورت فوق اشباع در آیند که در آن صورت لازم است بصورت ترکیبات ریزی که یکنواخت توزیع شده اند در آیند تا ساختار دانه ای را کنترل کنند. به علاوه امروزه مشخص شده است که این ذرات ممکن است از طریق تاثیر بر روی عکس العمل آلیاژ به عملیات پیر کردن و نیز تاثیر بر روی ریز ساختار نابجاییهای تشکیل شده در خلال تغییر شکل تاثیر قابل توجهی بر انواع خواص مکانیکی بگذارد

تنظیم انواع ذرات فوق الذکر، انتخاب دقیق شرایط برای همگن کردن شمش ها در آلیاژهای مختلف را ایجاب می کند. وقتی که رسوب این ترکیبات نقش بازی می کنند در آن صورت هم زمان و هم دما مهم بوده و نرخ گرمایش تا دمای همگن کردن نیز تاثیر حیاتی دارد. برای انجام جوانه زنی و توزیع ریز و یکنواخت این ترکیبات نیاز به نرخ گرم کردن نسبتاً پایین، مثلاً  75  درساعت است . مشاهده شده است که این ترکیبات در واقع بر روی سطوح ذرات رسوبی تشکیل شده جوانه زنی کرده و سپس در خلال گرم کردن آهسته تا اندازه های نسبتاً درشت رشد می نمایند. وقتی که این ترکیبات کوچکتر از میکرون تشکیل شدند در دمای همگن کردن پایدار می مانند در حالی که رسوبات حل می شوند

طبقه بندی و نامگذاری حالت آلیاژهای آلومینیوم

در خلال سالهای اولیه صنعت آلومینیوم هر آلیاژ جدیدی که ساخته و پرداخته می شد، به وسیله کمپانی های سازنده و به اسامی مورد قبول آن ها نامگذاری می گردید و هیچ گونه نامگذاری بین المللی وجود نداشت. بعدها به تدریج سه گروه کلی نام گذاری عمومیت یافت که عبارت بودند از

سیستم تجاری،سیستم ASTM و سیستم SAE مثلاً آلیاژی که امروزه آلیاژ آلومینیوم هزار و صد نامیده می شود در سیستم تجاریS2 ، در سیستم   ASTM990A و در سیستم SAE ، بیست و پنج نامیده می شد. به همین ترتیب در سایر کشورها نیز سیستمهای قرار دادی دیگر مورد استفاده قرار می گرفت واضح است که یک چنین اسامی مختلف و در همی برای صنعت نامناسب است. به ناچار یک سیستم مشخص تر و استاندارد تر به اسمAA برای آلیاژهای کارپذیر آلومینیوم یعنی آلیاژهایی که از طریق مکانیکی به شکل لازم در می آیند، نه از طریق ریخته گری، پیشنهاد و اکنون مورد استفاده قرار می گیرد. در این سیستم نامگذاری ، آلیاژهای کارپذیر آلومینیوم بر اساس عناصر آلیاژی اصلی خود به هشت گروه مختلف تقسیم می گردند. مشخصات کامل آلیاژ بوسیله 4 عدد از هم تفکیک می گردد. رقم اول از سمت چپ نشان دهنده گروه اصلی آلیاژی است . دومین رقم تغییر آلیاژ نسبت به آلیاژ اولیه را نشان می دهد. سومین و چهارمین رقم، مقدار خلوص یا نوع آلیاژ را مشخص می کند

با توجه به اینکه رقم اول بر مبنای عنصر(عناصر) آلیاژی اصلی می باشد بنابراین گروه آلیاژی *** 1 آلومینیوم آلیاژ نشده (با حداقل%99 آلومینیوم )،گروه***2 حاوی مس به عنوان عنصر آلیاژی،گروه***3 حاوی منگنز،گروه***4 حاوی سیلیسیم ،گروه ***5حاوی منیزیم،گروه***6 حاوی منیزیم و سیلیسیم و گروه ***7 حاوی روی و (منیزیم) به عنوان عناصر اصلی آلیاژی می باشند. رقم های سوم و چهارم در گروه ***1 دارای اهمیت بیشتری است ولی در گروه های دیگر کمتر اهمیت دارند. در گروه آلیاژی***1، حداقل خلوص آلومینیوم به وسیله این رقم ها مشخص می شود مثلاً 1145 دارای حداقل خلوص%45/99 است. 1200 دارای حداقل خلوص%00/99 است. در سایر گروه های آلیاژی رقم های سوم و چهارم صرفاً به مانند یک شماره سریال عمل می کنند بنابراین آلیاژهای 3003، 3004 ، 3005 آلیاژهای متفاوت AL-MN هستند و به همین ترتیب آلیاژهای 5082 و 5083 آلیاژهای مختلف گروه های آلیاژی AL-MG را نشان
می دهند . بنابراین از گروه***2 تا ***8 که به عنوان آلیاژهای واقعی آلومینیوم شناخته می شوند، اعداد سوم و چهارم از سمت چپ فقط جهت تفکیک آلیاژها در یک گروه از هم بکار می روند. رقم دوم مانند قبل نشان دهنده تغییر یا کنترل خاصی بر روی آلیاژ است. اگر این رقم صفر باشد به معنی این است که در آلیاژ مربوطه از ابتدای ثبت آن تغییری داده نشده است. مانند آلیاژ آلومینیوم 6061 . اعداد 1 تا 9 نشان دهنده تغییر یا اصلاح آلیاژ اولیه است و خود عدد نشان دهنده مرحله تغییر است. مثلاً آلیاژ 2218 به معنی دومین تغییر در آلیاژ 2018 است، یعنی اینکه ترکیب آلیاژ همان ترکیب 2018 می باشد، باستثناء اینکه مقدار منیزیم آن حدوداً به 2 برابر مقدار اولیه آن رسیده است

آلیاژهای غیر قابل عملیات حرارتی:   Non-Heattreatable  alloys

 ترکیبات آلیاژهای کارپذیر که به عملیات حرارتی عکس العمل نشان نمی دهد اساساً از انواع آلومینیوم و آلیاژهای حاوی منگنز یا منیزیم به عنوان عنصر اصلی آلیاژی بصورت تنها یا در ترکیب با هم تشکیل می شوند . تقریباً %95 کل محصولات نورد شده آلومینیومی     (ورق ، صفحه، زرورق) از این سه گروه آلیاژی تشکیل شده اند . در این آلیاژها استحکام از طریق کرنش سختی و معمولاً بصورت کاربرد در خلال شکل دادن به قطعه ، به همراه سختی پراکندگی (AL-MN) یا استحکام بخشی توسط محلول های جامد(AL-MG) و یا هردو این روش ها (AL-MN-MG)حاصل می شود. آلیاژ های گروه ***8 اغلب به عملیات حرارتی عکس العمل نشان نمی دهند و برای موارد خاص مانند یاتاقان ها و درپوش بطری استفاده دارند

آلومینیوم خیلی خالص و آلومینیوم با خلوص تجارتی (گروه***1)

این گروه آلیاژی شامل آلومینیوم پرخلوصSP) )(%99/99) و انواع آلومینیوم های با خلوص تجاری (CP) حاوی تا %1 نا خالصی یا عناصر افزودنی جزئی است. خواص کششی این آلیاژها پایین بوده و آلومینیوم پر خلوص آنیل شده دارای تنش سیلان MPA11-7 است

آلیاژهای AL-MN-MG وAL-MN (***3)

گر چه حلالیت جامد منگنز در آلومینیوم %82/1 است ولی آلیاژهای تجاری AL-MN حاوی تا MN%25/1 می باشند. این محدودیت به این علت است که حضور آهن به عنوان عنصر ناخالصی باعث کاهش حلالیت شده و این خطر وجود دارد که ذرات درشت اولیه  تشکیل شود که به روی انعطاف پذیری موضعی تاثیر بسیار بدی می گذارد

بطور کلی گروه آلیاژی ***3 در مواردی مصرف می شود که استحکام متوسط به همراه انعطاف پذیری بالا و مقاومت خوردگی خوب مورد نیاز است

آلیاژهای  AL-MG(گروه***5)

آلومینیوم و منیزیم در محدوده وسیعی از ترکیب شیمیایی تشکیل محلول های جامد داده و  آلیاژهای کارپذیر حاوی ازMG %8 /0 تا کمی بیشتر از MG%5 ایجاد می کنند که موارد مصرف وسیعی دارند. آلیاژهای AL-MG موارد مصرف زیادی در ساخت قطعات جوش شده پیدا کرده اند . مقاومت خوردگی بالاتر این آلیاژها آنها را برای بدنه قایق های کوچک و ساختمان اصلی کشتی های اقیانوس پیما مناسب می گرداند به علاوه این آلیاژها را
می توان بخوبی صیقل داد و براق نمود

      آلیاژهای متفرقه (گروه***8)

این گروه آلیاژی مشتمل است بر تعداد زیادی آلیاژهای رقیق مانند (6/0-NI1/1-AL) 8001 که در تاسیسات انرژی هسته ای که مقاومت خوردگی در مقابل آب در دما و فشار بالا مورد نیاز است کاربرد دارند. خواص مکانیکی آن مشابه آلیاژ 3003 است

آلیاژ(SI7/0-Fe75/0-AL)8011 به دلیل کیفیت کشش عمیق خوب برای ساخت درب بطری بکارمی رود.آلیاژهایی مانند8280 و8081 به عنوان آلیاژهای یاتاقان بر پایه سیستم  AL-SNنقش مهمی داشته و امروزه در اتومبیل و کامیونها، مخصوصاً جائی که موتور دیزلی بکار می رود مورد مصرف زیادی یافته است

آلیاژهای عملیات حرارتی پذیر:Heattreatable alloys

آلیاژ های کار شده ای که در اثر عملیات حرارتی مقاوم  می شوند در سه گروه
(AL-CU)***2(AL-MG-SI),***6 (AL-ZN-MN,AL-ZN-MG-CU), ***7 قرار می گیرند تمام این  آلیاژها وابسته به عملیات پیر سختی که  باعث  تقویت قابل توجه خواص کششی می گردد بوده و به 2 دسته تقسیم می گردند: آلیاژهایی که دارای استحکام متوسط بوده و به آسانی جوش پذیرند(AL-MG-SI,AL-ZN-MG)، و  آلیاژهای استحکام بالا که اساساً برای ساختمان هواپیماها تولید می شوند                            (AL-CU,AL-CU-MG,AL-ZN-MG-CU) واغلب آنها جوش پذیری محدودی دارند

آلیاژهای  AL-CU(گروه***2)

مس یکی دیگر از عناصر مهم آلیاژی آلومینیوم است .این عنصر در درجه حرارت 548 به مقدار نسبتاً قابل توجهی (%65/6) درآلومینیوم جامد محلول است. اغلب آلیاژهای آلومینیوم – مس، عملیات حرارتی پذیر بوده و از این نظر تاثیر مس در آنها حائز اهمیت است

آلیاژ  AL-CU-MG(گروه***2)

تاریخ پیدایش این آلیاژها به کشف تصادفی پدیده پیر سختی توسط Alfred Wilm که در سال 1906 در برلین مشغول تحقیقات برای تولید مشخصات آلیاژ آلومینیومی که بتواند جایگزین برنج در ساخت پوکه فشنگ شود بر می گردد. کار این دانشمند منجر به تولید آلیاژی بنام دور آلومین MN)8/0-SI9/0-MG5/0 -CU5/3-AL) گردید که به سرعت به عنوان اجزاء ساختمانی هوانورد زیپلین و بعدها در ساخت هواپیما مورد استفاده قرار گرفت

آلیاژهای  AL-ZN-MG (گروه***7)

سیستمAL-ZN-MG در بین کلیه  آلیاژهای آلومینیوم بالاترین پتانسیل پیر سخت شدن را دارند، اگر چه آلیاژهای خیلی پر استحکام همیشه حاوی یک عنصر چهارم (مس) برای بهبود مقاومت در مقابل ترک خوردگی تنشی هستند . آلیاژهای جوش پذیر AL-ZN-MG برای اولین بار به منظور ساخت پل های سبک نظامی تولید گردیدند ولی امروزه دارای موارد مصرف تجاری متعددی بخصوص در اروپا هستند. در جاهای دیگر، موارد استفاده آن ها به دلیل ترس از ترک خوردگی تنشی در منطقه جوش گسترش کمتری یافته است

آلیاژ AL-ZN-MG-CU (گروه***7)

این آلیاژها توجه خاصی را به خود جلب کرده اند زیرا مدتی است مشخص شده که این گروه آلیاژی در بین کلیه آلیاژهای آلومینیوم بیشترین عکس العمل در مقابل پیر سختی را از خود نشان می دهند این آلیاژ و دیگر آلیاژهای این گروه بعلت مستعد بودن به ترک خوردگی تنشی برای موارد ساختمانی نامناسب می باشند

آلیاژهای آلومینیوم عملیات حرارتی پذیر گروه ***6 به دلیل اهمیتی که در موضوع پروژه دارند ،بعد از موضوع نامگذاری حالت آلیاژهای آلومینیوم مورد بحث قرار خواهند گرفت

نامگذاری حالت آلیاژهای آلومینیوم:Temper Designation of Al alloys

  سیستم نامگذاری حالت در ایالات متحده برای محصولات کارپذیر و ریختگی آلومینیوم و  آلیاژهای آن استفاده می شود. این سیستم بر پایه مراحل عملیات های مکانیکی یا حرارتی یا هر دو بکار رفته بر روی ماده ، برای تولید حالت های مختلف بکار می رود . نامگذاری حالت ها به دنبال نامگذاری آلیاژها بکار می رود و به کمک یک خط تیره از هم جدا
می شود

F1: به صورت ساخته شده. به فرآورده هایی از فرآیندهای شکل دادن که در آن ها کنترل خاصی بر روی شرایط گرمایی یا کرنش سختی اعمال نمی شود اطلاق می شود

H: کرنش سخت شده: (فقط برای محصولات کار شده) به فرآورده هایی اطلاق می شود که استحکام آن ها بر اثر سختی افزایش می یابد، خواه استحکام آن ها بر اثر عملیات گرمایی بعدی کاهش داده شود و یا عملیات گرمایی نشود . (همیشه H همراه با دو یا تعداد بیشتری رقم نوشته می شود)

H1: تنها کرنش سخت شده ، به فرآورده هایی اطلاق می شود که برای دستیابی به استحکام مورد نظر، کرنش سخت شده اند و هیچ گونه عملیات گرمایی بعدی بر روی آنها انجام نشده است. عددی که بعد از H1 می آید، نشان دهنده میزان یا شدت کرنش سختی است

H111: به فرآورده های اطلاق می شود که به مقدار کمتر از مقدار لازم برای حصول حالتH11 کنترل شده ، کرنش سخت شده اند

H112: به فرآورده های اطلاق می شود که در خلال فرآیند شکل دادن مقداری سختی کسب کرده اند بدون اینکه کنترل خاصی بر روی مقدار کرنش سختی یا عملیات گرمایی وجود داشته باشد و فقط خواص مکانیکی آنها دارای محدودیت است

H2: کرنش سخت شده و سپس تابکاری جزئی شده . به فرآورده هایی اطلاق می شود که به مقداری بیش از مقدار لازم کرنش سخت شده، سپس از طریق تابکاری جزئی کاهش استحکام یافته اند. برای آلیاژهایی که در محیط پیر نرم می شوند، H2  دارای همان حداقل استحکام کششی حالت  H3است. برای سایر آلیاژها، حالت های H2 دارای همان حداقل استحکام کششی حالت های H1 است ولی کرنش اندکی افزایش می یابد عدد بعد از H2 نشان دهنده شدت کرنش سختی باقی مانده پس از تابکاری جزئی محصول است

H3: کرنش سخت شده و سپس پایدار شده. به محصولاتی اطلاق می شود که کرنش سخت شده، خواص مکانیکی آن ها از طریق عملیات گرمایی دما پایینی که به استحکام کششی کمی پایین تر و داکتیل بودن بیشتر منجر می شود پایدار می شود. این نامگذاری تنها در مورد آلیاژهایی بکار می رود که در صورت پایدار نشدن، به تدریج در دمای محیط پیر نرم می شوند عدد بعد از H3 نشان دهنده شدت کرنش سختی قبل از عملیات پایدار کردن است

H311:به فرآورده هایی اطلاق می شود که کمتر از مقدار حالت کنترل شده H31 کرنش سخت شده اند

H321: به فرآورده هایی اطلاق می شود که کمتر از حالت کنترل شده H32 کرنش سخت     شده اند

H323,H343: به فرآورده هایی اطلاق می شود که به صورت خاصی شکل داده شده اند تا مقاومت قابل قبولی را در برابر خوردگی تنشی کسب کنند

O:تابکاری شده (آنیل شده). به فرآورده های کار شده ای اطلاق می شود که برای دستیابی به کمترین استحکام تابکاری شده باشند، یا به فرآورده های ریختگی اطلاق می شود که برای داکتیل شدن و پایداری ابعادی بهتر تابکاری شده اند . ممکن است بعد از حرفO عددی غیر از صفر بیاید

T: عملیات گرمایی شده برای حصول حالت های پایدار غیر از O،FیاH به فرآورده هایی اطلاق می شود که عملیات گرمایی می شوند تا به حالتهای پایدار برسند، خواه بعد از این عملیات گرمایی کرنش سخت بشوند یا نشوند. بعد از حرف T همیشه یک یا دو رقم آورده می شود

T1:سرد شده از دمای بالای فرآیند شکل دادن و سپس به صورت طبیعی پیر شده تا رسیدن به حالتی نسبتاً پایدار. به فرآورده هایی اطلاق می شود که پس ازسرد شدن از دمای بالای فرآیند شکل دادن سردکاری نشده باشند، یا اثر سردکاری که به منظور صاف کردن یا مستقیم کردن قطعه انجام می شود در محدوده خواص مکانیکی قابل تشخیص نباشد

T2:از دمای بالای فرآیند شکل دادن سرد شده ، سردکاری شده و برای حصول حالت کاملاً پایدار به صورت مصنوعی پیر شده است . به فرآورده هایی اطلاق می شود که برای افزایش استحکام بعد از یک فرآیند دما بالا، سردکاری می شوند، یا فرآورده هایی که اثر سردکاری ناشی از صاف کردن یا مستقیم کردن آنها در محدوده خواص مکانیکی آنها قابل تشخیص است

T3:عملیات گرمایی محلول سازی شده، سردکاری شده و به صورت مصنوعی تا رسیدن به حالت کاملاً پایدار پیر شده. به فرآورده هایی اطلاق می شود که برای افزایش استحکام پس از عملیات گرمایی محلولی، سردکاری می شوند، یا فرآورده هایی که اثر سردکاری ناشی از صاف کردن و مستقیم کردن آن ها در محدوده خواص مکانیکی قابل تشخیص است

T4:عملیات گرمایی شده و به صورت طبیعی پیر شده تا رسیدن به حالت کاملاً پایدار. به فرآورده هایی اطلاق می شود که پس از عملیات گرمایی، سرد کاری نمی شوند یا اثر سردکاری ناشی از صاف کردن و مستقیم کردن آن ها در محدوده خواص مکانیکی قابل تشخیص نباشد. (T42 نشان دهنده ماده ای است که از حالت OیاF عملیات محلولی شده است تا به عملیات گرمایی پاسخ دهد و به صورت طبیعی پیر می شود تا به حالت کاملاً پایداری برسد)

T5:از دمای بالای فرآیند شکل دادن سرد شده، سپس به صورت مصنوعی پیر شده. به فرآورده هایی اطلاق می شود که پس از سرد شدن از دمای بالای فرآیند شکل دادن سردکاری نمی شوند، یا فرآورده هایی که ممکن است اثر سردکاری ناشی از صاف و مستقیم کردن آنها در محدودهخواص مکانیکی محصول قابل تشخیص نباشد

T6: عملیات گرمایی شده، سپس به صورت مصنوعی پیر شده . به فرآورده هایی اطلاق     می شود که پس از عملیات گرمایی محلولی سردکاری نمی شوند، یا فرآورده هایی که اثر کار سرد ناشی از صاف کردن و مستقیم کردن آنها در محدوده خواص مکانیکی ممکن است قابل تشخیص نباشد(T62 ماده ای را نشان می دهد که برای مشخص شدن پاسخ آن به عملیات محلولی از حالت O یا F عملیات گرمایی محلولی شده ، سپس به صورت مصنوعی پیر می شود)

T8:عملیات گرمایی محلولی شده، سردکاری شده و سپس به صورت مصنوعی پیر شده. به فرآورده هایی اطلاق می شود که برای افزایش استحکام ، سردکاری می شوند، یا در آنها اثر سردکاری ناشی از صاف و مستقیم کردن قطعه در محدوده خواص مکانیکی قابل تشخیص است

W:عملیات گرمایی محلولی شده.حالت ناپایداری که تنها در مورد آلیاژهایی به کار می رود که پس از عملیات گرمایی محلولی، خود به خود در دمای محیط پیر می شوند

آلیاژهای AL-MG-SI (گروه***6)

ترکیب منیزیم (%2/1-6/0) و سیلیسیم (%3/1-4/0) در آلومینیوم اساس آلیاژهای کار شده و سختی پذیر AL-MG-SI (گروه یا سری ***6) را تشکیل می دهد. این آلیاژها به عنوان آلیاژهای ساختمانی استحکام متوسط که دارای خواص خوب دیگری هم چون جوش پذیری ، مقاومت برخوردگی و مقاومت در مقابل ترک خوردگی تنشی هستند موارد مصرف زیادی پیدا کرده اند . این آلیاژها نیز بر خلاف آلیاژهای گروه ***5 که بیشتر بصورت ورقی استفاده می شوند اغلب به صورت قطعات اکسترود شده کاربرد دارند و مقدار کمی به شکل ورقی یا صفحه ای مورد استفاده قرار می گیرند در این آلیاژها، منیزیم و سیلیسیم به مقدار متعادل افزوده می شوند تا تشکیل آلیاژهای شبه دوتائی  دهند، و یا با سیلیسیم بیشتر از مقدار لازم، تشکیل  دهند. منگنز و کرم اغلب به آلیاژهای سری***6 افزوده می شود تا استحکام را افزایش و اندازه دانه ها را کنترل کند. مس نیز استحکام این آلیاژها را افزایش می دهد اما اگر مقدار آن از %5/0 تجاوز کند مقاومت به خوردگی را کاهش می دهد

آلیاژهای تجاری این گروه را می توان به 3 دسته تقسیم کرد

دسته اول شامل آلیاژهای حاوی مقادیر منیزیم و سیلیسیم بین %8/0 تا %2/1 است. این آلیاژها را می توان به آسانی اکسترود کرد و علاوه بر آن، این آلیاژها دارای این مزیت هستند که می توان محصول داغ خروجی از قالب پرس اکستروژن را کوانچ نمود و در نتیجه عملیات حرارتی انحلالی جداگانه مورد نیاز نیست. عملیات کوانچ را می توان از طریق پاشش آب و یا هدایت محصول به داخل آب جاری بدست آورد. مقاطع نازک (mm3 >) را می توان در هوا سرد کرد. با پیر سختی در 190-160 می توان استحکام متوسطی ایجاد نمود. آلیاژ 6063 شاید پر مصرف ترین آلیاژ گروه AL-MG-SI محسوب گردد خواص کششی نوعی این آلیاژها در حالت سختی T6 عبارتند از : تنش سیلان معادل MPA 215 و استحکام کششی معادل MPA245. این آلیاژ کاربردهای خاصی در معماری و سطوح تزئینی پیدا کرده اند. در این ارتباط، این آلیاژها عکس العمل خوبی به آندایزینگ شفاف یا رنگی و نیز فرآیندهای تمام کاری سطحی نشان می دهند. انواع آلیاژهای 6063 مثل 6463 به دلیل مشخصه های نهایی بهتر توسعه یافت. در آلیاژ 6463، مقدار آهن را در حد کمی نگه می دارند ،در نتیجه جلای آلومینیوم پس از اکسایش آندی افزایش می یابد

دو دسته دیگر حاوی منیزیم و سیلیسیم بیش از %4/1 هستند. این آلیاژها در اثر پیر شدن ، استحکام بالائی بدست می آورند. زیرا به کوانچ شدن حساس تر بوده، و اغلب لازم است    آن ها را پس از اکسترود کردن به عنوان یک فرآیند جداگانه  عملیات حرارتی انحلالی و کوانچ نمود. یک دسته از آلیاژها که مخصوصاً در آمریکای شمالی مورد مصرف دارند دارای ترکیب متعادلی بوده و یک نمونه از آنها آلیاژ (SI6/0-MG1-AL) 6061 است که به آن %25/0 مس برای بهبود خواص مکانیکی و %2/0 کرم برای کاهش تاثیر احتمالی مس بر روی مقاومت خوردگی افزوده می شود

از آنجایی که اساس کارهای انجام شده بر روی موضوع پروژه، بر روی این آلیاژ صورت گرفته است، در ادامه مباحث مورد مطالعه قرار خواهد گرفت

آلیاژهای دسته دیگر، حاوی سیلیسیم به میزان بیش از مقدار لازم برای تشکیل هستند. وجود این مقدار سیلیسیم اضافی، از طریق ریز کردن اندازه ذرات  و رسوب کردن سیلیسیم به پیر سختی بیشتر کمک می کند . در هر حال این افزایش سیلیسیم ممکن است انعطاف پذیری را نیز کاهش دهد و باعث شکنندگی بین دانه ای که تا حدودی به تمایل سیستم به تجمع در مرز دانه های این آلیاژ ارتباط داده می شود، گردد

 خواص مکانیکی آلیاژهای آلومینیوم سری ***

آلیاژهای AL-MG-SI کار شده استحکام متوسطی دارند: در شرایط (KSI57-45) T6 ، زیرا مقدار خیلی کمی بین (%2-1) از  برای رسوب سختی می تواند بصورت آلیاژ در آید. آلیاژهای مستحکم تر این خانواده 6066 و 6070 می باشند که مقدار سیلیسیم آن ها بیش از مقدار لزوم برای ایجاد 1 تا %2 وزنی  است

آلیاژ 6061 در شرایط T6(پیر سختی شده مصنوعی) دارای استحکام کششی KSI45 و%6/1 وزنی  است . در آلیاژهای  AL-MG-SI معمولاً عملیات حل سازی در دمایی حدود 520 انجام می شود. از آنجا که این دما خیلی کمتر از دمای ذوب یوتکیتک این آلیاژها می باشد بنابراین اگراندکی بیش از مقدار لازم نیز گرم شوند احتمال ذوب این ها کم است (ذوب مرز دانه ای). عملیات حل سازی در آلیاژ 6061 را می توان در دماهایی بیشتراز 520  نیزانجام دادکه بامقداری افزایش دراستحکام همراه است زیرا در دمای        520 تمامحل نمی شود

آلیاژهای  AL-MG-SI معمولاً در دمای حدود 170 پیر می شوند. در خلال فرآوری تجاری، احتمال دارد تا خیری در دمای محیط بین کوانچ شدن و پیر شدن مصنوعی پیش آید که ممکن است خواص مکانیکی را تغییر دهد. در آلیاژهای حاوی بیش از %1 درصد  ،یک تاخیر 24 ساعته باعث کاهش تا %10 خواص کششی در مقایسه با خواص حاصل از پیر سختی بلا فاصله بعد از کوانچ کردن (آبدهی) می گردد. در هر حال چنین تاخیری می تواند بر روی خواص کششی ترکیبات حاوی کمتر از  %9/0 تاثیر بگذارد. این تاثیرها را به خوشه بندی اتمهای محلول و جاهای خالی اتمی که در دمای محیط وجود دارند و این واقعیت که خط انحلال مناطق GP برای ترکیبات پر عیارتر بالاتر از 170 قرار می گیرد ، ارتباط می دهند

سیستم آلیاژی AL-MG-SI

1-precipitation hardening

 1-solution treatment

2-quench

3-aging

 1-naturally aging

2-artificially aging

 1-Direct chill

1-Fabricated

دانلود مقاله مطالعه و بررسی دلایل خوردگی در خطوط لوله حمل نفت word

 دانلود مقاله مطالعه و بررسی دلایل خوردگی در خطوط لوله حمل نفت word دارای 328 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله مطالعه و بررسی دلایل خوردگی در خطوط لوله حمل نفت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله مطالعه و بررسی دلایل خوردگی در خطوط لوله حمل نفت word

چکیده :  
مقدمه:  
فصل اول:  
انواع خوردگی  
1-1- خوردگی یکنواخت:  
2-1- خوردگی گالوانیکی یا دو فلزی:  
1-2-1- نیروی الکتروموتوری (EME) و سری گالوانیکی  
2-2-1 اثرات محیط  
3-2-1- اثر فاصله دو الکترود:  
4-2-1- اثر سطح  
5-2-1- جلوگیری:  
3-1 خوردگی شیاری  
1-3-1- فاکتورهای محیطی  
2-3-1 مکانیزم  
3-3-1 مبارزه باخوردگی شیاری  
4-3-1 خوردگی فیلامنتی  
فاکتورهای محیطی  
مکانیزم  
جلوگیری  
4-1 حفره دار شدن  
1-4-1- شکل حفره و رشد ان  
2-4-1- طبیعت اتو کاتالیتکی حفره دار شدن  
3-4-1- ترکیب شیمیایی محلول  
4-4-1- سرعت حرکت  
5-4-1- متغییرهای متالوژیکی  
6-4-1- ارزیابی حفره دارشدن  
7-4-1- جلوگیری  
5-1- خوردگی بین دانه ای  
1-5-1- فولادهای زنگ نزن آستینتی  
2-5-1- فاسد شدن خط جوش  
3-5-1- کنترل فولادهای زنگ نزن آستینتی  
4-5-1 خوردگی شیار چاقو  
5-5-1 خوردگی بین دانه ای آلیاژهای دیگر  
6-1- جدایش انتخابی  
1-6-1- زدایش روی، ویژگی ها  
2-6-1- مکانیزم زدایش روی  
3-6-1- روش های جلوگیری از زدایش روی  
4-6-1- گرافیت شدن  
5-6-1- سیستم های آلیاژی دیگر  
6-6-1- درجه حرارت های بالا  
7-1- خوردگی سایش  
1-7-1- پوسته های سطحی  
2-7-1- سرعت حرکت  
3-7-1- تلاطم یا توروبولانس  
4-7-1- برخورد  
5-7-1- اثرات گالوانیک  
6-7-1- نوع فلز یا آلیاژ  
7-7-1- روش های مبارزه با خوردگی سایشی  
8-7-1- خسارت حبابی:  
9-7-1- خوردگی فرسایشی  
8- 1- خوردگی توام با تنش  
1-8-1- شکل ترک ها  
2-8-1- اثرات تنش  
3-8-1- زمان شکست  
4-8-1- فاکتورهای محیطی  
5-8-1- فاکتورهای متالورژیکی  
6-8-1- مکانیزم  
7-8-1- جداول چند محیطی  
8-8-1- طبقه بندی مکانیزها  
1-8-8-1 مکانیزم های متالوژیکی  
2-8-8-1 مکانیزمهای حل شده  
3-8-8-1 مکانیزهای هیدروژن  
4-8-8-1 مکانیزمهای مکانیکی  
9-8-1 روشهای جلوگیری  
10-8-1 خوردگی توام با خستگی  
11-8-1 خسارت هیدرژنی  
2-11-8-1 فاکتورهای محیطی  
3-11-8-1 تاول زدن در اثر هیدروژن  
4-11-8-1 تردی هیدروژنی  
12-8-1 جلوگیری  
9-1- روش های جلوگیری از خوردگی  
1-9-1- انتخاب مواد  
2-9-1- طراحی  
ضخامت دیواره  
قوانین طراحی  
حفاظت کاتدی و آندی  
حفاظت کاتدی  
حفاظت آندی  
مقایسه حفاظت آندی و کاتدی  
3-9-1- پوشش ها  
پوشش ‌های آلی  
تجهیزات تازه ونو:  
تعمیر ونگهداری :  
استانداردهای کنترل خوردگی  
آنالیز شکست  
فصل دوم  
آلیاژهای مورداستفاده درلوله های انتقال نفت وگازAPT-5L  
1-2 ترکیب شیمایی:  
1-1-2 تعین ترکیب شیمیایی :  
(2-2) فرآیندهای  مخصوص :  
3-2 عملیات حرارتی  
4-2 خواص مکانیکی :  
تست کششی جوش :  
باشد .کنترل تست های کششی :  
تست مجدد:  
نمونه های تست کششی معیوب:  
آزمایش متالوگرانی:  
فصل سوم  
خوردگیهای خطوط انتقال نفت و گاز  
1-3 خوردگی از داخل  
*محیط های خورنده از داخل  
1-1-3 خوردگی در محیط شیرین  
2-1-3 خوردگی در محیط ترش  
3-1-3 خوردگی عمومی  
2-3 خوردگی از خارج:  
1-2-3 خوردگی بر اثر خاکهای غیر مشابه:  
2-2-3 خوردگی بر اثر اختلاف تمر کز اکسیژن:  
3-2-3 فلزات غیر مشابه:  
4-2-3 فولاد لوله قدیمی و جدید:  
5-2-3 خوردگی باکتر یایی:  
موجودات میکرو سکوپی دیگر:  
موجودات ماکروسکوپی  
6-2-3- تأثیرات جریان های تداخلی ( سرگردان):  
- حالت پایا:  
- حالت ناپایا:  
7-2-3- کنترل خوردگی و جلوگیری:  
انتخاب مواد:  
پوشش های حفاظتی (عایق الکتریکی):  
مشخصه های خواسته شده پوششها اینها هستند:  
توانایی مقاومت در تعطیلی ها و بار گذاری:  
مقاومت در برابر دیس باندینگ:  
انواع پوشش ها:  
پوشش های اپوکسی پیوند خورده با ذوب:  
مباحث طراحی:  
محیط های شهری:  
مدارهای الکتریکی اصلی همسایه:  
ایستگاه های تست:  
تکنیکهای ساخت:  
خوردگی انواع مشخصی از خط لوله:  
خطوط لوله حمل:  
کابل های لوله ای سیستم الکتریکی:  
انداختن مقاومت الکتریکی:  
سلول های پلاریزاسیون:  
فصل چهارم  
1- مقدمه  
2- نتایج آزمایشات و بحث:  
* مشاهدات:  
* متالوگرافی  
* نتایج آنالیز ترکیبات داخل لوله:  
*آزمایش کشش در دمای محیط:  
* محاسبات مربوط به شکست مکانیکی لوله:  
بحث و نتیجه گیری:  
تئوری های توضیح دهنده خوردگی میکروبی:  
نتیجه گیری:  
1- خوردگی داخل لوله :  
2- خوردگی انجام گرفته از خارج لوله:  
منابع و مراجع:  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله مطالعه و بررسی دلایل خوردگی در خطوط لوله حمل نفت word

* ASM handbook volume 13 corroion ninith Ebition

* ASM handbook volume 12  Fractography ninith Ebition

 * ASM handbook volume 11 Failure Analysis & prevention

* API 5L

* API STD^*

* Corrosion and anti- corrosion. I. Davis, J.R.(Joseph R.), ASM International

* Khalid M.AL-Nabulsi. Hydrogen Damage in steels

* F.Heisterkammp, k.Hulk d and J.M. Gray, Metallursical

Concept and full-scale tesing of high toughness

H2S Resistant 0/03 c- 0/10 nl steel, februray

* P.F. Timmin solutions to Hydrogen Attach in steels

TWIPRESS, INC, ISBN: 0871705974 (1997)

* Her- Hsiumng Huang, TU-tuns Lee, Wen TaTsai,

Effect Of H2s on the electrochemical behaviour of steel weld in a cidic chloride solutions

Materials chemitery and phtysics 58, (1999) PP 177-181 Ar

* خوردگی میکروبی، نوشته مهندس رضا جواهر دشتی، انتشارات بهروزان،

* مهندس خوردگی، تألیف مارس. ج. فونتانا، ترجمه دکتر احمد ساعتچی،

چکیده

نیاز بررسی و تحقیق در زمینه خوردگی در خطوط لوله حمل نفت خام ما را بر این داشت تا به بررسی کوتاه در این زمینه بپردازیم ابتدا با مقدمه ای مختصر در مورد خطوط لوله و نقش آنها در چرخه تأمین سوخت مورد نیاز .و حمل و نقل نفت و گاز و حجم عملیات انجام گرفته و توجیه اقتصادی بررسی های خوردگی و تحقیقات انجام گرفته در این زمینه پرداختیم و سپس انواع خوردگی را مورد بررسی قرار دادیم در یک فصل مجزا به بررسی انواع خوردگی در خطوط لوله پرداختیم

در ادامه با بررسی انواع جنس های مورد استفاده در ساخت لوله های انتقال نفت خام و ترجمه قسمتی از استانداردها در این زمینه این پخش را تکمیل نمودیم. در پایان مورد عملی را که در طی پروژه انجام داده شده بود. و یک مورد انهدام لوله نفت خام بود را آوردیم که مثال خوبی از یک مورد تحقیقی بود و روش و فرایند این نوع تحقیقات را بیان می کرد و تجربیات و اطلاعات خوبی در زمینه این نوع پروژه ها را در بر دارد و می توان در موارد مشابه از این تجربیات استفاده کرد

این مورد یک حالت از خوردگی میکروبی را نشان داد و ما با انجام مطالعات در این زمینه روش های را برای پیشگیری ارائه نمودیم

مقدمه

خوردگی را تخریب یا فاسد شدن یک ماده در اثر واکنش با محیطی که در آن قرار دارد تعریف می کنند

خطوط لوله در سراسر جهان به عنوان حمل کننده های گازها و مایعات در ساخت های طولانی از منبع تا محل مصرف نهایی نقش بسیار مهمی را بازی می کنند

به طور عمومی اطلاعات در مورد شما و خطوط لوله که به طور پیوسته در سرویس هستند. به عنوان بخش عمده ای از سیستم حمل و نقل بدین صورت است

خطوط لوله در سرویس مدفون زیر خاک به دور از دید هستند به استثناء شهرها، ایستگاه های پمپاژ یا فشار و ترمینال ها

در حال حاضر حدود Km 460000 خطوط لوله حمل معمولی در حدود 46% تمام نفت خام و محصولات پالایش را حمل و نقل می کنند در ایالت متحده در 1984 بیش از Km ⁶ 10 × 106 خطوط لوله گاز طبیعی در سرویس وجود داشت. حدود 25% کل سوریس های بین ایالتی در حدود Km 280000 بودند که حمل می کردند مایعات را

سوریس های بین ایالتی در ایالاتی متحده گسترش پیدا کرد برای ایجاد مایل های بیشتری از خطوط لوله در 1986 و Km 9800 از خطوط گاز طبیعی ساخته شده و Km 5740 برای خط لوله نفت خام و Km 2660 از خط لوله برای محصولات پالایش نیز ساخته شد

با این شبکه پهناور بدون تغییر خط لوله به کار رفته برای استفاده در حمل منابع طبیعی و محصولات نهایی به مکان هایی که آنها مورد استفاده قرار می گیرند. آشکار می گردد که نگهداری آنها در سرویس بوسیله جلوگیری از خوردگی تکنیکی است و بطور اقتصادی با فایده می باشد

کنترل خوردگی خطوط لوله در سراسر جهان انجام می شود به دلایل زیاد به وسیله استفاده از حفاظت کاتدی همراه با یک پوشش دی الکتریک مناسب. سیستم حفاظت کاتدی با استفاده از جریان محافظ در سطح بیرونی لوله محلی که در معرض خاک مجاور در ناپیوستگی های سیستم پوشش قرار دارد از لوله محافظت می کند. سیستم پوشش به کار می رود برای کاهش مقدار مجموعه زیاد جریان محافظ مورد نیاز در طول عمر عملیاتی لوله

مبحث کنترل خوردگی در فاز طراحی خط لوله باید شروع شود و ادامه یابد همراه با راه اندازی و تمام عمر اقتصادی لوله

این نوشته به طور خلاصه انواع خوردگی ها و روش های جلوگیری را به طور عمومی ابتدا بررسی می کند و سپس به طور اختصاصی خوردگی خط لوله حمل نفت و گاز را بررسی و در نهایت یک مورد عملی از پروژه های خوردگی لوله های نفت خام مورد بررسی قرار خواهد گرفت

1-1- خوردگی یکنواخت

 معمول ترین متداول ترین نوع خوردگی است. معمولاً بوسیله یک واکنش شیمیایی یا الکترو شیمیایی به طور یکنواخت در سرتاسر سطحی که در تماس با محلول خورنده قرار دارد، مشخص می شود. فلز نازک و نازکتر شده و نهایتاً از بین می رود یا تجهیزات مورد نظر منهدم می شوند. مثلاً یک قطعه فولاد یا روی در داخل یک محلول رقیق اسید سولفوریک معمولاً با سرعت یکسانی در تمام نقاط قطعه خورده خواهد شد

خوردگی یکنواخت یا سرتاسری ، از نظر نتاژ مقدار فلز خورده شده بالاترین رقم را دارد، لکن این نوع خوردگی از نقطه نظر فنی اهمیت چندانی ندارد، زیرا عمر تجهیزاتی که تحت این نوع خنوردگی قرار می گیرد را دقیقاًمی توان با آزمایشات ساده ای تخمین زد. برای این منظور، تنها قرار دادن نمونه های آزمایش در داخل محلول مورد نظر غالباً کافی است. خوردگی یکنواخت را بطرق زیر میتوان متوقف نمود یا کم کرد

(1) انتخاب مواد پوشش صحیح، (2) بوسیله ممانعت کننده، و یا (3) با استفاده از حفاظت کاتدی. روش های مبارزه با این نوع خوردگی را که می توان بتنهایی با یکدیگر بکار برد

2-1- خوردگی گالوانیکی یا دو فلزی

موقعی که دو فلز غیر همجنس که در تماس الکتریکی با یکدیگر هستد، در معرض یک محلول خورنده یا هادی قرار بگیرند، اختلاف پتانسیل بین ان دو باعث برقراری جریان الکترون بین انها می شود

نسبت به موقعی که این دو فلز در تماس الکتریکی با یکدیگر نباشند، خوردگی فلزی که مقاومت خوردگی کمتری دارد، افزایش یافته و بر عکس، خوردگی فلز مقاومتر، تقلیل می یابد. فلزی که مقاومت خوردگی کمتری دارد اندی شده و فلز مقاومتر (از نظر خوردگی) کاتدی می شود. معمولاً کاتد یا فلز کاتد در این نوع خوردگی یا اصلاً خورده نمی شود و یا اگر خورده شود، مقدار خوردگی آن خیلی کم خواهد بود. بعلت وجود جریان های الکتریکی بین فلزات غیر هم جنس این نوع خوردگی، خوردگی گالوانیکی نامیده می شود. این دو نوع خوردگی، خوردگی الکتروشیمیایی بوده، لکن برای سهولت تشخیص، اصطلاح گالوانیکی یا دو فلزی را در این مورد بکار می بریم

نیروی محرکه برای برقراری جریان و در نتیجه خوردگی، پتانسیلی است که بین این دو فلز وجود دارد. باطری خشک که بطور شماتیکی در شکل 2-1 نشان داده شده است مثلاً خوبی در این مورد است. الکترود کربنی بعنوان یک فلز مقاوم خوردگی – کاتد- عمل نموده و جداره آن که از فلز روی ساخته شده بعنوان آند عمل می کند و خورده می شود. خمیر بین الکترودها هادی الکتریسیته است (و خورنده) و جریان الکتریکی را در داخل باطری هدایت می کند. از منیزیم نیز می توان بعنوان فلز آند یا جداره باطری استفاده نمود

1-2-1- نیروی الکتروموتوری (EME) و سری گالوانیکی

بطور خلاص، پتانسیل بین فلز در تماس با محلول حاوی تقریباً یک اتم گرم یون فلز مربوطه (اکتیویته واحد)، در یک درجه حرارت قابت بدقت اندازه گیری می شود. جدول 1-1 که غالباً جدول نیرو الکتروموتوری یا جدول emf نامیده می شود، طرز قرار گرفتن فلزات مختلف را نسبت به یکدیگر نشان می دهد. برای سادگی کلیه پتانسیل ها را نسبت به یک الکترود مرجع (H₂/H⁺) که بطور دلخواه صفر فرض شده می سنجند. پتانسیل بین فلزات مختلف را با گرفتن پتانسیل بین الکترودهای رورسیبل مس و نقره 462% ولت است. اختلاف بین مس و روی 1/1 ولت است. برای آلیاژهایی که از دو یا چند جزء فعالی تشکیل شده اند، بدست آوردن پتانسیل رورسیبل عملی نیست، لذا در جدول 2-1 فقط فلزات خالص وجود دارند

در مسائل عملی خوردگی، تماس گالوانیکی بین فلزات در حال تعادل با یون های خود بندرت اتفاق می افتد. همانطور که در بالا ملاحظه شد قسمت اعظم اثرات خوردگی گالوانیکی در اثر ارتباط الکتریکی با یکدیگر نیز در حال خورده شدن هستند. همچنین چون اکثر مواد مهندسی را آلیاژها تشکیل می دهند، بنابراین اتصال گالوانیکی معمولاً مشتمل بر یک (یا دو) آلیاژ فلزی می باشد. این شرایط جدول گالوانیکی، جدول 2-1 پیش بینی دقیق تری از روابط گالوانیکی می کند تا جدول emf، جدول 2-1 بر اساس اندازه گیری های پتانسیل و آزمایشات خوردگی گالوانیکی در آب دریای آلوده نشده می باشد که بوسیله شرکت بین المللی نیکل انجام شده است. بخاطر اختلاف بین آزمایشات مختلف، تنها موقعیت نسبی فلزات در این جدول مشخص شده است نه پتانسیل آنها. در حالت ایده آل، جداول مشابهی برای فلزات و آلیاژها در تمام محیط ها در درجه حرارت های مختلف مورد نیاز خواهد بود، لکن در این صورت تقریباً بی نهایت آزمایش بایستی انجام شود

بطور کلی موقعیت فلزات و آلیاژها در جدول گالوانیکی به نحو مناسبی با موقعیت فلزات تشکیل دهنده

 آنها در جدول emf تطابق دارد. غیر فعال شدن (روئین شدن) بر رفتار خوردگی گالوانیکی اثر می گذارد. توجه کنید در جدول 2-1 فولاد زنگ نزن در حالت غیر فعال در موقعیت نجیب تری قرار دارد مسبت به موقعی که این آلیاژها در حالت فعال قرار دارند. رفتار مشابهی بوسیله اینکونل که یک نیکل زنگ نزن است مشاهده می شود

یک ویژگی جالب توجه دیگر جداول گالوانیکی کروشه هایی است که در جدول 2-1 نشان داده شده است. آلیاژهایی که در این کروشه ها جمع شده اند، تا اندازه ای از نظر ترکیب مشابه هستند، مثلاً، مس و آلیاژهای مس. کروشه ها نشان می دهند که در اثر کاربردهای عملی خطر کمی برای خوردگی گالوانیکی زوج های فلزات و آلیاژهایی که در یک کروشه خاص قرار دارند، وجود دارد. این بخاطر نزدیکی اینها بهم دیگر در جدول می باشد، و در نتیجه پتانسیل بوجود آمده بین آنها چندان قابل توجه نحواهد بود. در این جدول نیز هر چه دو فلز از یکدیگر دورتر باشند، اختلاف پتانسیل بین آنها بیشتر خواهد بود

در صورت عدم وجود نتایج آزمایشات در یک محیط خاص، سری گالوانیکی راهنمای خوبی برای اثرات احتمالی گالوانیکی می باشد. به عنوان مثال جند مورد انهدام را با استفاده از جدول 2-1 بررسی می کنیم. یک بدنه قایق از جنس مونل یا میخ پرچ های فولادی در اثر خوردگی سریع میخ پرچ های فولادی سوراخ شد. لوله های آلومینیوم متصل به لوله های برگشتی برنجی بشدت خورده شدند. تانک های آب گرم منازل از حنس فولاد در محل اتصال لوله های مسی به تانک سوراخ می شوند. شفت پمپ ها یا تیغه های والواها از جنس فولاد یا موارد مقاومتر خوردگی، در اثر تماس با گرافیت خورده شدند

خوردگی گالوانیکی گاهی اوقات در محل های غیر منتظره ای اتفاق می افتد. مثلا در یک مورد، خوردگی در لبه های جلوی مدخل ورودی محفظه موتورهای جت اتفاق افتاد. خوردگی در اثر پارچه ای که روی مدخل ورودی موتور قرار داشت، اتفاق افتاده بود. برای جلوگیری از رویش قارچ و جلبک روی این پارچه، آنرا با نمک های مس آمیخته کرده بودند. آمیختن پارچه با نمک های مس برای جلوگیری از رویش قارچ جلبک، ضد آتش کردن و دلایل دیگر خیلی متداول است. نمک مس باعث آب شدن مس روی فولاد آلیاژی شده و در نتیجه فولاد بطور گالوانیکی خورده شده بود. این مسئله با استفاده از یک نایلون یا پوشش وینیلی که حاوی هیچگونه فلزی نباشد، حل شد

این مثال ها بر این واقعیت تاکید می کنند که مهندس طراح بایستی مخصوصاً از اثرات خوردگی گالوانیکی آگاه باشد. گاهی اوقات کاربرد فلزات همجنس در تماس با یکدیگر اقتصادی است. مثلاً دیگ بخار (بویلر) با لوله های مسی و صفحه لوله چدنی یا فولادی در تماس است. در صورت وقوع خوردگی گالوانیکی، صفحه لوله ها که ضخیم و حجیم است خورده خواهد شد (در مقایسه با لوله های نازک مسی)، و بخاطر ضخامت زیاد صفحه لوله ها، عمر آنها زیاد خواهد بود. در عین حال بجای صفحه لوله های برنزی گران قیمت از صفحات چدنی با فولادی که ارزانتر هستند، استفاده شده است. در شرایطی که از نظر خوردگی شدیدتر است، مثلاض در محلول های رقیق اسیدی یا در مواردی که کمترین سرعت خوردگی باعث آلودگی و در نتیجه خساراتی به سیستم خواهد بود، ممکن است صفحه لوله ها را از جنس برنز انتخاب کنند

پتانسیل تولید شده بوسیله یک پیل گالوانیکی که از دو فلز غیر همجنس ساخته شده است. با زمان تغییر می کند. اختلاف پتانسیل باعث جریان شده و خوردگی در الکترود اندی اتفاق می افتد. با پیشرفت خوردگی، محصولات حاصل از خوردگی یا واکنش های دیگر ممکن است روی سطح آند یا کاتد یا هر دو مجتمع نمایند و بدین ترتیب سرعت خوردگی تقلیل یابد

درخوردگی گالوانیکی، معمولاً پولاریزاسیون واکنش احیا (پولازریزاسیون کاتدی) کنترل کننده است. چون درجه پولاریزاسیون و موثر بودن آن بستگی به فلز و آلیاژ دارد، لذا قبل از آنکه بتوان میزان خوردگی گالوانیکی را برای یک کوپل پیش بینی نمود، لازم است اطلاعاتی درباره ویژگی پولاریزاسیون آنها بدست آورد. مثلاً تیتانیم در آب دریا خیلی نجیب می‌باشد (مقاومت علی نشان می دهد) معهذا خوردگی گالوانیکی یک فلز فعالتر از مقداریست که پیش بینی می شود. دلیل آن این است که تیتانیوم بسهولت در آب دریا بصورت کاتدی پولاریزه می شود

بطور خلاصه جدول سری گالوانیکی ویژگی های خوردگی گالوانیکی را دقیق تر از جدول emf نشان می دهد. لکن همانطور که بعداً بحث خواهد شد بایستی توجه داشت که در مورد سری گالوانیکی نیز استثنایی وجود دارد، لذا هر جا که مسکن باشد بایستی آزمایشات خوردگی در شرایط مورد نظر انجام شود

2-2-1 اثرات محیط

ماهیت وخورندگی محیط به میزان زیادی بر شدت خوردگی گالوانیکی تاثیر می گذارد. معمولا فلزی که مقاومت کمتری نسبت به محیط مورد نظر دارد، آند می شود

بعضی وقت ها پتانسیلیک زوج گالوانیکی در یک محیط دیگر عکس می شود. جدول 3-1 رفتار عمومی فولاد بر روی را در محیط های آبی نشان می دهد. معمولاً هم فولاد و هم روی هر کدام به تنهایی خورده می شوند، لکن موقعی که آنها را به هم متصل می کنیم روی خورده شده و فولاد حفاظت می شود. در موارد خاصی مثل دیگ های آب گرم خانگی در درجه حرارت های بالاتر از f 180 حالت فوق بر عکس شده و فولاد آندی می شود. ظارهراً در این حالت محصولات خوردگی روی باعث نجیب تر شدن این فلز نسبت به فولاد می شوند. Haney  نشان داد که در حضور یون های ممانعت کننده نظیر نیترات ها، بی کربنات ها و یا کربنات ها در آب، روی به مقدار کمی نجیب تر می گردد و پتانسیل ها بر عکس خواهد شد

تانتال از نظر مقاومت در برابر خوردگی فلزی بسیار مقاوم است و نسبت به پلاتین و کربن آند است. لیکن پیل حاصل تنها در درجه حرارت های بالا فعال است. مثلاً در زوج تانتال – پلاتین جریان تا C110 بر قرار نمی شود و C 256 جریان حدود ma/tt 100 وجود دارد. تانتال نسبت به چدن پر سیلیسیم در اسید سولفوریک غلیظ کاتد است، لیکن جریان بین آند و به سرعت به صفر می رشد. در بالاتر از C145 قطبین پین عکس می شود تانتال را نبایستی در تماس با فلزات آندی قرار داد زیرا هیدروژن کاتدی را جذب نموده و ترد می شود

خوردگی گالوانیکی در اتمسفر نیز واقع می شود. شدت آن بستگی به نوع و مقدار رطوبت موجود در اتمسفر دارد. مثلاً خوردگی نزدیک سواحل دریا بیشتر از اتمسفر خشک می باشد. کندانس بخار در نزدیک ساحل دریا حاوی نمک است و لذا هادی‌تر و خورنده تر است و در رطوبت و درجه حرارت یکسان نسبت به کندانس در یک ناحیه دور از دریا الکترولیت بهتری است. آزمایشات اتمسفری در نقاط مختلف نشان داده اند که روی (zn) در تمام موارد نسبت به فولاد آند است آلومینیم وظعیت مختلف و متغییری داشته و قلع  و نیکل همواره کاتد بوده اند. موقعی که فلزات کاملاً خشک باشند خوردگی گالوانیکی اتفاق نخواهد افتاد، زیرا الکترولیتی برای حمل جریان بین سطوح الکترودها وجود دارد

3-2-1- اثر فاصله دو الکترود

خوردگی گالوانیکی معمولاً نزدیک محل اتصال دو فلز شدید تر است و با دور شدن از این نقطه خوردگی نیز کم می شود. فاصله ای که تحت تأثیر خوردگی قرار می گیرد بستگی به مقاومت محصول دارد. با در نظر گرفتن مسیر جریان و مقاومت مدار این مسأله واضح است، در آبی با مقاومت بالا و یا کاملاً خوردگی ممکن است به صورت یک شیار باریک ظاهر گردد. خوردگی گالوانیکی از موضعی بوده آن در نزدیکی محل اتصال دو فلز به سهولت تشخیص است

4-2-1- اثر سطح

یک فاکتور مهم دیگر در خوردگی گالوانیکی اثر سطح، یا نسبت سطح کاتد به سطح آند می باشد. نسبت سطحی نا مناسب مشتمل بر کاتد بزرگ و آند کوچک است. برای یک مقدار معین جریان در پیل، دانسیته جریان برای الکترود کوچک به مراتب بزرگتر از تا دانسیته جریان برای الکترود بزرگتر، هر چه دانسیته جریان در یک منطقه آندی بزرگتر باشد، سرعت خوردگی بیشتر است خوردگی نواحی آندی ممکن است 100 تا 1000 برابر بیشتر از حالتی باشد که سطح آند با کاتد برابرند. شکل 3-1 دو مثال خوب از اثر سطح را نشان می دهد. نمونه ها، صفحات پرچ  شده مسی و فولادی هستند که هر دو در یک زمان به مدت 15 ماه در آب دریا قرار گرفته اند. در سمت چپ صفحات فولادی با میخ پرچ های مسی، و در طرف راست صفحات مسی با میخ پرچ های فولادی قرار دارند. مس نسبت به فولاد در آب دریا، فلز نجیب تر یا مقاوم تر در برابر خوردگی است. صفحات فولادی در سمت چپ قدری خورنده شده اند، لیکن اتصال حاصل از میخ پرچ ها هنوز قوی است. نمونه سمت راست دارای نسبت سطحی نا مناسبی است میخ پرچ های فولادی که در تماس با سطح بزرگ کاتدی قرار دارد خیلی بیشتر است

تخلف از اصل ساده فوق غالباً منجر به خسارات زیادی می گردد. به عنوان مثال در یک کارخانه در طی یک برنامه عظیم توسعه چند صد تانک بزرگ نصب گردید. اگر تانک های قدیمی را از فولاد معمولی می ساختند و با یک رنگ فنلی پخته شده قسمت داخلی را پوشش می دادند. محلولی که در تانک، اثر خوردنگی کمی روی فولاد داشت

 لکن آلوده شدن محصول مسأله مهمی بود. این پوشش در قسمت کف خساراتی متحمل می شود که اکثر در اثر ضربات مکانیکی بود و لذا هر چند وقت یک بار بایستی پوشش کف معمولی که فولاد زنگ نزن 8-18 روکش شده بود ساخته شد. دیواره ها و سقف تانک از فولاد معمولی ساخته شده و به وسیله همان رنگ فنلی پوشش داده شده، شکل 4-1 و پوشش را تا اندکی روی فولد زنگ نزن در قسمت زیر خط جوش ادامه داده اند

چند ماه بعد از آغاز به کار کارخانه جدید، تانک ها یکی بعد از دیگری شروع به سوراخ شدن در قسمت دیواره ها نمودند. اکثر سوراخ ها در یک باند به پهنای 2 اینچ در بالای خط جوش واقع می شدند. بعضی از تانک های تمام فولادی قدیمی از نقطه نظر سوراخ شدن دیواره ها، 10 تا 20 سال بدون کوچکترین دردسر عمر کرده بودند

توجیه و علت مسأله فوق به قرار زیر است: به طور کلی پوشش های رنگی قابل نفوذ بوده و ممکن است دارای نواقصی باشند مثلاً این رنگ فنلی پخته شده حتی در مقابل آب دریا که دو بار تقطیر شده از بین می رود. سوراخ شدن تانک های جدید ناشی از نسبت سطح کاتد به آند نامناسب می باشد. آندهای کوچکی که روی ورقه های فولادی دیواره بوجود آمده بود، در تماس الکتریکی با سطح بزرگ فولاد زنگ نزن بوده و باعث ایجاد سرعت های بالای خوردگی در حدود mpy 100 شده است

5-2-1- جلوگیری

روش هایی برای مبارزه یا حداقل نمودن خوردگی گالوانیکی وجود دارد. بعضی وقت ها یکی از این روش ها کافی است، لیکن بعضی مواقع ممکن است یک یا چند تا از این روش ها لازم باشد. این روش ها به شرح زیر می باشند

1- در صورت نیاز به کاربرد فلزات غیر همجنس حتی الامکان سعی کنید که موقعیت آنها در جدول گالوانیکی به یکدیگر نزدیکتر باشد

2- از نسبت سطحی نامطلوب، آند کوچک و کاتد بزرگ، بپرهیزید. قطعات کوچک مثل پیچ و مهره ها یا میخ پرچ ها برای نگه داشتن فلزات فعال تر به یکدیگر مناسب هستند

3- فلزات غیر همجنس هر جا که ممکن ات از یکدیگر عایق سازید و در صورت امکان بایستی اجزائ را کاملاً عایق بندی کرد. یک اشتباه متداول در این زمینه در اتصالات پیچی همچون فلانچ ها می باشد. بعنوان مثال می توان به اتصال لوله و والر به یکدیگر اشاره کرد. بطوریکه لوله از جنس فولاد و یا سرب و والو ار مواد دیگری انتخاب گردد

در این حالت برای عایق کردن دو قسمت از واشر با کلیتی در زیر پیچ و مهره ها استفاده می گردد ولی باز هنوز بدنه پیچ ها با فلانچ در تماس است. برای حل این مسئله هم ماه واشر از تیوب های پلاستیکی بر روی بدنه پیچ ها استفاده می گردد. بطوری که پیچ ها کاملاً از فلانج ها مجزا گردند. شکل 5-1 نحوه صحیح عایق کردن در یک اتصال با پیچ را نشان می دهد. نوار پیچی و رنگ، مقاومت الکتریکی مدار را زیاد می کنند و راه حل های دیگری می باشند

4- پوشش ها را البته با احتیاط بکار ببرید. از حالات شبیه آنچه که در رابطه با شکل 4-1 گفته شد، پرهیز نمائید. پوشش را بخوبی تعمیر کنید، مخصوصاً پوشش روی نواحی آندی

5- در صورتیکه ممکن باشد برای کم کردن خوردگی محیط، از ممانع کننده استفاده کنید

6- در باره موادی که در جدول گالوانیکی دور از یکدیگر قرار دارند، از اتصالات پیچ و مهره ای پرهیز نمائید. همانطور که در شکل 5-1 نشان داده شده است. قسمتی از ضخامت موثر جداره فلز در مرحله پیچ سازی برداشته می شود. به علاوه، مایعات کندانس شده یا رطوبت کندانس شده، می تواند در شیارهای پیچ تجمع پیدا کند و همان جا باقی بماند

اتصال زرد، جوش با استفاده از یک از یک آلیاژی که حداقل نسبت به یکی از دو فلز تحت اتصال نجیب تر باشد، ارجحیت دارد. استفاده از الکترود همجنس با فلز زمینه ای که جوشکاری در آن صورت می گیرد مطلوب تر است

7- قسمت های آندی را طوری طراحی کنید که به سهولت قابل تعویض باشند. با آنها را ضخیم تر انتخاب کنبد تا عمر بیشتری داشته باشد

8- به اتصال های گالوانیکی، فلز سومی که نسبت به دو فلز قبلی آند باشد متصل نمائید

3-1 خوردگی شیاری

اکثرا در شیارها و نواحی دیگری روی سطح فلز که حالت مرده دارند و در معرض محیط خورنده قرار دارند، خوردگی موضعی شدیدی اتفاق می افتد. این نوع خوردگی معمولاً هر ماه یا حجم های کوچک محلول ها یا مایعات که در اثر وجود سوراخ، سطوح واشرها، محل روی هم قرار گرفتن دو فلز رسوبات سطحی و شیارهای زیر پیچ، مهره ها، و یمخ پرچ ها ساکن شده اند یا به اصطلاح حالت مرده پیدا کرده اند، می باشد در نتیجه این نوع خوردگی را خوردگی شیاری یا گاهی اوقات خوردگی لکه ای یا واشری نیز می نامند

1-3-1- فاکتورهای محیطی

مثال هایی از رسوباتی که ممکن است باعث خوردگی شیاری، (یا خوردگی لکه ای) بشوند عبارتند از: ماسه، کثافات، محصولات خوردگی و جامدات دیگر. رسوب بعنوان یک مانع عمل می کند و در زیر آن محلول بصورت ساکن در می آید. رسوبات می توانند محصولات خوردگی نیز باشند. شکل 7-1 خوردگی شیاری یک کویل حرارتی از نقره خالص را بعد از فقط چند ساعت کار نشان می دهد. جامدات معلق ناحلول روی سطح کویل راسب شده و در مثال حاضر باعث خوردگی نشان داده شده گردیده است. جداره داخلی تانک با روکش نقره هیچگونه اثری از خوردگی نشان نداده زیرا در این نواحی رسوبی بوجود نیامده است

 تماس بین سطوح فلز و غیر فلز نیز می تواند باعث خوردگی شیاری گردد. این حالت در مورد بعضی واشرها پیش می آید. مثال هائی از این گونه واشرها که می توانند باعث این نوع خوردگی گردند عبارتند از چوب، پلاستیک، لاستیک، شیشه، بتن، آزبست، موم و پارچه. شکل 8-1 مثلا خوبی از خوردگی شیرای در فصل مشترک واضر با فولاد زنگ نزن می باشد. داخل لوله مقدار ناچیزی خورده شده است

فولادهای زنگ نزن خصوصاً مستعد به خوردگی شیاری هستند. مثلاً یک ورقه فولاد زنگ نزن 8-18 را می توان با قرار دادن یک کش لاستیکی به دور آن و سپس فرو بردن آن در آب دریا از وسط به دو نیم کرد. خوردگی شیاری در محل تماس لاستیک و فلز شروع شده و پیشروی می کند

برای عمل کردن بعنوان یک محل خوردگی، شیار بایستی باندازه کافی باز باشد تا مایع بتواند داخل آن شود، لکن بایستی آنقدر نیز باریک باشد تا یک منطقه ساکن محلول بوجود آورد. بدین دلیل است که خوردگی شیاری معمولاً در شیارهایی با دهانه هائی به عرض چند هزارم اینچ یا کمتر اتفاق می افتد

 این نوع خوردگی بندرت در شیارهای بازتر (مثلا به عرض حدود3 میلیمتر) اتفاق می افتد و اشرهای الیافی که دارای خاصیت جذب آب می باشد، تشکیل یک محلول کاملا ساکن روی سطح فلاج داده و شرایط تقریبا ایده آلی را برای خوردگی شیاری فراهم می آورند

2-3-1 مکانیزم

تا همین اواخر، عقیده بر آن بود که خوردگی شیاری صرفا در اثر اختلاف غلضت یون فلز یا اکسیژن بین داخل شیار و محیط اطرافش می باشد. در نتیجه اصطلاح خوردگی پیل غلضتی نیز برای مشخص کردن این نوع خوردگی بکار رفته است. مطلاعات جدیدتر نشان داده است که اگر چه اختلاف غلضت یون فلز و اکسیژن در خوردگی شیاری وجود دارد، لکن علل اساسی و اصلی این نوع خوردگی نیستند بذای نشان دادن مکانیزم خوردگی شیاری، ییک اتصال پرچ شده از فلز M (مثل آهن یا فولاد ) را که در آب دریا قرار دارد، در نظر بگیرید (7 ,( PH=شکل 9-1 واکنش کلی مشمل بر انحلال فلزM و احیاء اکسیژن به یونهای هیدروژن کسیل به هیدروکسی می باشد

    MM ⁺+e ^-                                       (1-1)  اکسیداسیون

                  (2-1)                           O₂+2H₂O+4e^-4OH^-   احیاء

 ابتدا واکنشها بطور یکنواخت روی تمام سطح واقع می شوند، از جمله داخل شیار اصل بقابار الکتریکی در فلز و داخل محلول برقرار است. هر الکترونی که در اثر تشکیل یون فلز به وجود می آیدسرعت به وسیله واکنش احیاء اکسیژن مصرف می شود. هم چنین در ازای هر یون فلز درمحلول، یک بون هیدروکسیل به وجود می آید. بعد از یک زمان کوتاه، اکسیژن داخل شیار تمام می شود (بعلت ساکن بودن محلول در شیار و عدم دسترسی آن به کل محلول یا عدم کنو کسیون محلول در داخل شیار)، لذا در این ناحیه دیگر احاء اکسیژن صورت نمی گیرد. البته این مسئله به تنهائی هیچ گونه تغیری در کل خوردگی نمی دهند. چون سطح داخل شار معمولا نسبت به سطح بیرونی فلز خیلی کوچک است، سرعت کلی احیاء اکسیژن، تقریبا بدون تعغیر می ماند. بنابراین سرعت خوردگی نسبت به موقعی که اصلا شیاری وجود نداشته باشد، یکی خواهد بود

تخلیه باتمام شدن اکسیژن داخل شیار دارای یک تاثیر غیر مستقیم مهم می باشد که با ادامه خوردگی مهم تر می شود بعبد از تمام شدن اکسیژن صورت نمی گیرد، در حالکیه حل شدن فلز M در داخل شیرا به وجود می آید که لزوما با مهاجرت یونهای منفی کلر محلول به داخل شیرا با یستی خنثی کرد. در نتیجه غلظت کلرور فلز در ئاخل شیار افزایش می بابد. با ستثنای فلزات قلائی (مثل سدیم و پتاسیم) نمکهای فلزی شامل کلوروها و سولفاتها در آب هیدرو لیز می شوند

معادله3-1 نشان می دهند که محلول آبی کلرورهای فلزات در آب تجزیه شده، هیدروکسید نامحلول و اسید آزاد به وجود می آید به دلایلی که هنوز علت آن مشخص نشده هم یون کلر و هم یون هیدروژن سرعت خوردگی اکثر فلزات و آلیاژ را افزایش می دهند (معادله 1-1). این یونها به دلیل مهاجرت و هیدرولیز در شکافها وجود داردند و بنابراین هم آن طوری که در شکل 10-1 نشان داده شده با عث افزایش سرعت حل شدن فلز M خواهند شد

 افزایش سرعت حل شدن باعث افزایش مهاجرت یونها می گردد و در نتیجه یک فرآیند شتاب گیرنده یا یک واکنش اتوکاتالتیک به وجود خواهد آمد. نشان داده شده است که محلول داخل شیارهای که در معرض محلول های رقیق نمک طعام با PH خنثی قرار گرفته اند پس از آزمایش دارای غلضت یون کلر 3 تا 10 برابر غلظت محلول اصلی و دارای 2 تا3 بوده اند

 با افزایش خوردگی در داخل شیار، سرعت احیاء اکسیژن در سطوح مجاور شیار به طریق کاتدی حفاظت می شوند. بنابراین در مرحله خوردگی شیاری، خوردگی در شیار متمرکز است در حالی که سطوح اطراف شیار یا اصلا خورده نمی شوند یا خیلی کم خورده می شوند

مکانیزم فوق با ویژگیهای خوردگی شیرای مطابقت دارد این نوع خوردگی دراکثر محیطها اتفاق می افتد، اگر چه معمولا در محیطهایی که محتوی کلرور باشند، بسیار شدید تر است. نهایتا یک دوره طولانی تاخیر برای خوردگی شیاری وجود دارد. بعضی وقتها شش ماه تا یک سال لازم است تا خوردگی شروع شد، با سرعتی که دائم افزایش می یابد به جلو می رود

فلزات یا آلیژهای که مقاومت خوردگی آنها در اثر پوسته های اکسیدی یا لایه های غیر فعال روی سطح آنها است بیشتر در معرض این نوع خوردگی قرار می گیرند، این پوسته ها به وسیله غلظتهای بالای یونهای کلرو هیدروژن از بین می روند و سرعت انحلال به شدت افزایش می یابد

یک مثال جالب توجه در این مورد گزارش شده است: در یم تانک فولادزنگ نزن (18-8) محتوی آب نمکدار داغ، یک مهره از جنس فولاد زنگ نزن به داخل تانک افتاده و بعد از مدت کوتا هی، خوردگی سریع با رنگ قرمز رنگ زیرمهره آغاز گردید. آلومینیم نیز به علت لزوم پوسته AL₂O₃ برای محافظت آنف از نظرخوردگی شیاری ضعیف می باشد

مطالعه این نوع خوردگی مشکل است چون مناطقی که در معرض خوردگی قرار دارند پنهان هستند و نتایج حاصل از آزمایش به واسطه تغیرارت موجود در زمان مورد نیاز برای شروع خوردگی اغلب پراکندگی زیادی دارند. مطالعات تجربی و تئوریک در بررسی این نوع خوردگی امیدوار کننده هستند. اثرات پارامترهای مختلف هندسی و الکتروشیمیایی بر مقاومت در برابر خوردگی شیاری روشن تر شده و در جدول 4-1 خلاصه شده است

بررسی این جدول نشان می دهید که بهترین مقاومت در برابر خوردگی شیاری در مورد یک فلز فعال- غیر فعال با شرایط زیر بدست می آید

1- منطقه انتقال فعال به غیر فعال باریک

2- دانسیته جریان بحرانی کوچک

3- منطقه غیر فعال وسیع

تیتانیم دارای این خصوصیات می باشد، هم چنین آلیاژهای پر نیکل (مثل هاستولیC). فولاد زنگ نزن نوع 430 با دانسیته بحرانی بالا، منطقه غیر فعال محدود شدیدا برای خوردگی شیاری مستعد می باشد. پهنای دهانه شیارنیز متغیر مهمی است. تمام فلزات و آلیاژها برای خوردگی شیاری مستعد هستند مشروط برآن که پهنای دهانه شیار به اندازه کافی باریک باشد (مثلا یک میکرون یا کمتر). مقدار پهنای دهانه برای یک آیاژ می تواند مبنایی برای تخمین مقاومت احتمالی آن در برابر خوردگی شیاری باشد

** پارامتر الکتروشیمیایی بایستی در شرایط واقعی شیار اندازه گیری شوند

استراکیر برای خوردگی شیاری (CCI ) ارائه نموده که در انتخاب مواد کاربرد زیاد دارد که بصورت حاصل جهت لبهایی که معرض خوردگی قرار می گیرند و ما کزیمم عمق خوردگی می باشد یعنیD ×S CCI= می باشد

3-3-1 مبارزه باخوردگی شیاری

روشهای مبارزه با خوردگی یا حداقل کردن آن به شرح زیر می باشد

1- در تجهیزات جدید به جای پرچکهای یا استفاده از پیچ و مهره از جوشکاری استفاده کنید. لازم است جوشها سالم و بی عیب باشد و نفوذ کامل مذاب به داخل درز جوش صورت می گیرد تا از به وجود آمدن حفره و شیار در طرف دیگر خط جوش جلوگیری گردد

2- شیارها رادر محل رویهم قرار گرفتن دو فلز با جوشکاری مداوم، کالک کردن و یا لحیم کاری بپوشانید

3- تانکها و مخازن را طوری طراحی کنید که هنگام تخلیه هیچ گونه مایعی در داخل آنها باقی نماند از گوشه های تیز و نواحی مرده و ساکن بپرهیزند. تخلیه کامل شستشو و تمیز کردن را آسانتر می سازند و از ته نشین شدن جامدات و تجمع آنها در کف مخزن جلوگیری می نماید

4- تجهیزات را به طور منظم هر چند یک بار بازرسی کنید و رسوبات را تمیز کنید

- در صورت امکان جامدات معلق را در پروسسهای اولیه در سیکل کارخانه از بین ببرید

6- در مرحله خوابیدن کارخانه مواد جاذب رطوبت را حذف نمایند

7- در صورت امکان محیط یک نواخت به وجود بیاورید، مثلا در پشت بند کردن یک خط لوله

8- هر جا که مکن باشد، از واشرهای جامد که جاذب رطوبت نیستند مثل تفلون استفاده نمایید

9- بجای پرس کردن لوله در صفحه لوله ها، از جوشکاری استفاده نمایند

4-3-1 خوردگی فیلامنتی

خوردگی فیالمنتی یک نوع خاص از خوردگی شیاری است، اگر چه ظاهرا اشتباهی به آن ندارد.در اکثر موارد در زیر پوشش نیز می نامند. این نوع خوردگی خیلی متداول است متداول ترین مثال، خوردگی سطوح لعاب دار یا لاکی ظروف غذا و نوشابه‌ای که در معرض اتمسفر قرار گرفته‌اند می‌باشد. فیلامنت‌هائی بر رنگ قرمز متمایل به قهوه‌ی نشان دهنده خوردگی از این نوع می باشد

خوردگی فیلامنتی روی سطح فولاد منیزیم و آلومینیم که با قلع، نقره، طلا، فسفات، لعاب، لاک پوشش داده شده اند، مشاهده شده است. هم چنین روی کاغذ فویل های آلومینیم دیده شده است. خوردگی در آن حالت مشترک کاغذ- آلومینیم دیده شده است. خوردگی در یان حالت در فصل مشترک کاغذ- آلومینیم اتفاق افتاده است

خوردگی فیلامنتی، یک نوع خوردگی غیر عادی است، زیرا باعث تضعیف یا از بین رفتن قطعه نمی شود بلکه تنها به ظاهر خیلی مهم است و این نوع خاص خوردگی مشکل اصلی در صنایع غذای که از قوطی های فلزی استفاده می کنند می باشد. اگر چه خوردگی فیلامنتی روی سطح بیرونی یک قوطی کنسرو بر محتویات داخلی آن بی اثر است، ولی بر فروش آن تاثیر زیادی می گذارد

این نوع خوردگی در زیر پوشش های شفاف به صورت شبکه ی از محصولات خوردگی دیده می شود. فیلامنت از یک سرفعال و یک دنباله قرمز متمایل به قهوه ای که همان محصولات خوردگی هستند تشکیل شده است، شکل 11-1 فیلامنتها دارای ضخامت 5/2 میلیمتر یا کمتر هستند و خوردگی فقط در سر فیلامنت واقع می شود رنگ آبی متمایل به سبز در سر فعال نشان دهنده یونهای فرو، و رنگ قرمز متمایل به قهوه ای دنباله غیر فعال به واسطه اکسید فریک یا اکسیدفریک هیدراته است

 جالب ترین قسمت قضیه نحوه حرکت و پیشروی این فیلامنتها و تاثیر شان بر یک دیگر است به شکل 12-1 رجوع شود. فیلامنتهای خوردگی در لبه ها شروع و به صورت خط راست پیشروی می کنند. موقع پیشروی فیلامنتها دنباله های غیر فعال یک دیگر را قطع نمی کنند. هم آن طور که شکل (a) 12-1 نشان داده شده است. فیالمنت خوردگی پس از برخورد با دنباله غیر فعال یک فیلامنت دیگر “منعکس” می گردد زاویه برخورد معمولا با زاویه انعکاس برابر است . اگر یک فلامت فعال با زاویه 90 درجه به یک فلامت دیگر برخورد نماید، ممکن است غیر فعال گردد یا همانطور که غالباً اتفاق می افتد به دو فلامت دیگر تجزیه گردد که هر کدام زاویه تقریباً 45 درجه می سازند، شکل (b) 12-1، در صورتی که دو فلام

که در شکل (d) 12-1 نشان داد شده است. چون فلامنت ها نمی توانند یکدیگر را قطع کنند، غالباً با کم شدن فای موجود می میرند. روی در قوطی هایی که درمعرض اتمسفر مرطوب قرار گرفته اند به سادگی می توان تله های مرگ را پیدا نمود

فاکتورهای محیطی