دانلود مقاله تأسیس وراه اندازی مهدکودک وآمادگی روشنک word

 دانلود مقاله تأسیس وراه اندازی مهدکودک وآمادگی روشنک word دارای 218 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله تأسیس وراه اندازی مهدکودک وآمادگی روشنک word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله تأسیس وراه اندازی مهدکودک وآمادگی روشنک word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله تأسیس وراه اندازی مهدکودک وآمادگی روشنک word :

تأسیس وراه اندازی مهدکودک وآمادگی روشنک

چکیـده

عنوان :آموزش وپرورش پیش ازدبستان
دانشجو: وجیهه گلقندشتی

هدف من ازتهیه این پروژه این است که برای راه اندازی وتأ سیس یک مهداستاندارد باید این مراحل راطی کرد که مراحل عبارتنداز :
تعریف
اهمیت
ضرورت
برنامه ها یآموزش وپرورش پیش ازدبستان
بازیهای کودکان
ودرمرحله آخر برآورد هزینه تأسیس یک مهد استاندارد

تقدیم به :
به کودکان امروز
که بزرگان آینده اند
به بازی کنندگان امروز
که مدیران وسیاستگذاران فرداهستند
و
و به مربیان ووالدین
که به هستی کودکان معنی می بخشند
وسرنوشت آنان رارقم می زنند.

تشکراز:
استاد گرانقدرم سرکارخانم صحت که باراهنمایی های ارزنده شان مرادراین پروژه راهنمایی کردند .

نیایش
محبوب من، از خواب برخیز چرا که روحم در آن سوی دریاهای هراس آور تو را می خواند و نفسم بالهایش را بر فراز امواج کف آلود و خشمگین به سوی تو گسترده است. برخیز! که از حرکت باز ایستاده ای و آرامش غوغای سُم اسبان را از کار انداخته و گام های رهگذران از حرکت باز مانده اند. و خواب جانهای انسان را در آغوش گرفته و تنها من بیدار مانده ام چرا که هرگاه مرا غرقه سازد، شوق مرا بیرون می آورد. و هرگاه موانع مرا از تو دور سازند، محبت مرا به تو نزدیک می دارد. محبوب من، خوابگاهم را از بیم فراموشی پنهان شده از لابلای رواندازها ترک گفته ام و به کتاب روی آورده ام چرا که نا له من سطرها را از صفحات زدود و پیش چشمانم اوراقی صاف و سپید تبدیل کرد. محبوب من برخیز! و سخنان مرا بشنو.
محبوب من آنگاه ندای تو را آنسوی دریاها شنیدندو لمس کردن دستانت را حس کردم. بهوش آوردم و طاقتم را ترک کردم و بر روی علف زار ها به راه افتادم و گام ها و کناره های لباسم از شبنم شب نمناک شد. زینهار که من اینک زیر شاخه های درختان بادام که گل داده اند، ایستاده ام و محبوب من صدای تو را می شونم.

نازنینا، با من سخن بگو و بگذار که نفسهایت همراه با فضای پیشرو از دره های لبنان به سوی من آید. با من سخن بگو که کس دیگر نمی شوند، چرا که تاریکی همه آفریدگان را به لانه هایشان گسیل داشته و خواب ساکنان این شهر را مست کرده و تنها من بیدار ماندم، محبوب من، آسمان نقابی از اشعه ماه بافته و آن را بر پیکر لبنان انداخته است، نازنینا آسمان از تاریکی شب ردایی ضخیم بافته که آسترش از دود کارخانه ها و نفس های مرگ است و با آن گوشه های شهر را فرو پژشانده است.

محبوب من، ساکنان روستاها از کوفهایشان برخاسته و بین درختان گردو و بید ایستاده اند و جانهایشان به سوی نمودگاه آرزو پیشی می گیرد.

محبوب من، شاخه ها خم شدند و صدای برگهایش با نوای جویبار جاری در هم آمیخت و ترانه سلیمان و طنین گیتار داوود و آوازهای موصولی را دوباره به گوش من تکرار کرد.

محبوب من، سپیده دمید و انگشتان بیداری پلک های خواب را به بازی گرفت و اشعه بنفش رنگ از آنسوی شب به راه افتاد و پرده شب را از عزم شکوه زندگی برداشت و روستاهای تکیه داده به آسودگی و آرامش بر فراز دره به هوش آمدند وزنگ کینه ها آواز سر دادند و ندای محبوبی که به نماز صبح ایستاده، سراسر فضا را پر کرد. در غارها طنین آن را تکرار می کردند. چنانکه گویی همه طبیعت برخواسته تا نماز بگذارد. گوساله ها آغل خود را ترک گفته، گله های گوسفندان و بزها محوطه خود را رها کرده و به سوی کشتزارها بازگشته اند، تا گل علفزارهای درخشان به قطره های شبنم را بچرند. و چوپان پیشاپیش آنان قدم می زنند و بچه ها که همراه با گنجشکان با دمیدن سپیده سلام می گویند، در پی آنها قرار دارند .

نازنینا، سپیده دمید و بر بلندی خانه های انبوه چادرهای سنگین و روز گسترده شدند. و پرده ها را از پس پنجره ها برداشته و درها گشوده شدند و چره های گرفته و دیدگان خواب آلود، بیدار شدندو بیچارگی راهی کارخانه ها شد و بوته مرگ را در کنار زندگی کاشت. که سایه نا امیدی و بیم بر نمودگاه های آشکارشان پیدا بود که گویی به سوی جنگلی هراس انگیز و کشنده برده می شوند. زینهار، که خیابانها از کسانی که شتابان بودند و خواسته ها داشتند، پرشده بود. و فضای سرشار از بی ثباتی آهن و گردش دستگاه ها و فریاد بخار سرشار بود و شهر به میدان جنگی تبدیل شده بود که در آنجا نیرومند، ناتوان را می کشت و ثروتمدان ستمکار حاصل تلاش بی نوایان مسکین را به خود اختصاص می دادند.

فهرست مطالب
ردیف عنوان صفحه
1 مقدمه 10
2 فصل اول 11
3 تعریف لغوی آموزش وپرورش 12
4 تاریخچه آموزش وپرورش درایران 17-13
5 اهمیت وضرورت آموزش وپرورش پیش ازدبستان 18
7 اهداف آموزش وپرورش پیش ازدبستان 20-18
8 استراتژی های آموزشی 20

9 برنامه های آموزش وپرورش پیش ازدبستان 21-20
10 آموزش پیش دبستانی (1) 22-21
11 برنامه های آموزشی 22
11 برنامه ریزی ومدیریت آموزشی 24-22
12 آیا دوره پیش دبستانی لازم است 24

13 فصل دوم 25
14 بررسی نظام آموزشی وپرورشی دردوره پیش ازدبستانی
15 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درفرانسه 32-26
16 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درانگلستان 45-32

17 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درپاکستان 45

18 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان دراندونزی 56-45
19 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درهلند 58-56
20 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درآلمان 60-58
21 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان دراتریش 61-60
22 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درلیبی 66-61
23 فصل سوم 67
نقش کودک درشکل گیری شخصیت کودک
24 نقش کودک درشکل گیری شخصیت کودک 68
25 آشنایی کودک باکودکستان 69-68
26 اهمیت مهدکودک 69
27 درچهاردیواری مهدکودک چه می گذرد 71-69
28 نقش مهدکودک دررشد اجتماعی کودکان 72-71
29 نقش مهدکودک دراحیای ارزشهای فرهنگی 74-72
30 انتظارات والدین از مهدکودک 75-74
31 فصل چهارم
32 ویژگیهای کودکان 6-3 ساله 76
33 ویژگی کودکان سه ساله ازنظر جسمی ، عاطفی ، هوشی وذهنی 77
33 ویژگی کودکان چهارساله 78
34 ویژگی کودکان پنج ساله 79
35 ویژگی کودکان شش ساله 80
36 رشد عاطفی اجتماعی آیا میدانید که ؟ 84-81
37 رشد جسمی حرکتی 86-84
38 رشد زبان 88-86
39 رشد شناختی 91-88
40 رشد بیان خلاق ودرک زیباییها 92-91
41 خصوصیات دوره کودکستانی 92
42 رشد جسمانی 93-92
43 رشدحسی حرکتی 94-93
44 رشد ذهنی 95-94
45 رشدعاطفی 97-96

46 دووسه سالگی 99-97
47 سه وچهارسالگی 102-99
48 پنچ وشش سالگی 103-102
49 فصل پنجم 104

50 بازیهای کودکان 105
51 کودکان وبازی 106
52 نوع وبازی 106
53 بازی وورزش درروایات اسلام 107
54 همبازی کودک 110-108
55 شکایت ازبازی کودکان درکوچه ها 110
57 نکات مهم درانتخاب همبازی برای کودکان 111
58 محیط بازی 113-111

59 کنترل محیط بازی 113
60 سرکشی ازبازیهای کودکان 114
61 مقداربازی 117-115
62 بازی وخلاقیت 119-117

63 بازی 121-119
64 ارزشهای بازی 124-121
65 آب بازی 126-124
66 نکات ایمنی برای آب بازی 126
67 راههای بازی باآب 129-127
68 رشد ذهنی وشناختی 131-129
69 رشد عاطفی اجتماعی 134-131
70 فصل ششم 135
71 فرضیه شناختی – رشدی پیاژه 135
72 مراحل 2و3 اندیشه پیش ازعمل 7-2 سالگی 136
73 رشد فعالیت نمادین 138-136
74 تعقل علمی 139-138
75 طبقه بندی 140-139
76 اندیشه اجتماعی 142-140
77 قضاوت اخلاقی 142
78 زنده گرایی 144-142
79 خلاصه ونتیجه 145-144
80 فصل هفتم 146

81 گفتگو بافرخنده مفیدی 152-146
82 فصل هشتم 153
83 آیین نامه تأسیس ، انحلال واداره مهدکودک 188-153
84 نیروی انسانی 189
85 چارت سازمانی 190
86 هزینه تأسیس مهد 195-191
87 برنامه کلاسی آمادگی 196
88 برنامه کلاسی 4-3 ساله ها 197

89 برنامه غذایی 197
90 فصل نهم
ضمائم وپیوستها
91 فهرست منابع ومآخذ

مقدمه
کودکان سرمایه های ارزشمند وسازنده آینده جامعه هستند. آموزش و پرورش در دوره کودکی که زمان شکل گیری شخصیت و ایجاد عادات مختلف و پیشگیری از بروز مشکلات است. آینده فرد و جامعه را بنایی نهد و مسیر حرکت مملکت را مشخص می سازد. توجه به مسائل و مشکلات کودکان باعث پیشرفت و ترقی جامعه می شود و غفلت در رفع مشکلات آنان، خسارات جبران ناپذیری به بار می آورد. از این رو، سرمایه گذاری و برنامه ریزی در آموزش و پرورش ابتدایی، از حساسترین و مهمترین وظایف دست اندر کاران و مسئولان جامعه است و باید از اولویت ویژه ای برخوردار باشد.

هدف ما در اینجا آشنا ساختن خواننده با خصوصیات، شیوه های شناخت، برقراری ارتباط صحیح، نحوه کارکردن و درنهایت رفع مشکلات کودکان است. برای نیل به این هدف ابتدا تعاریف، اهداف، تاریخچه، ضرورت و اصول راهنمایی و مشاوره کودک مورد بررسی قرار گرفته، سپس مطالبی درباره خصوصیات دوره کودکی ارائه شده است تا دست اندرکاران آموزش و پرورش و مشاوره کودک بتوانند رفتارهای عادی کودکان را از رفتارهای غیر عادی تشخیص دهند.

آشنایی باآموزش وپرورش پیش دبستان

تعریف لغوی آموزش و پرورش پیش از دبستان
آموزش: عمل آموختن، یاد دادن تعلیم: تربیت، پرورش
پرورش: 1- تربیت، تعلیم، تأدیب 2- فرهنگ، تمدن 3- پرستیدن، پرستش 4- خوراک، خورش، غذا، طعام
پیش: OIS ]پب. Patis مقابل فلز است.
Paitis، پهـ (7) [Pe$Pat 1- (ق – مکان) جلو، قبل، قدام. مق. پس، پیش، وضع، حال، نهاد
جزوهای جسم بود جهشهای مختلف چنان که نشستن و برخاستن و رکوع و سجود و چون دست و پا پدر و اندامهای دیگر را نهادهای ایشان سوی چشمهای راست و چپ و زیر و زبر (پیش و پس;) دانشنامه الهی 30
2- (ق- زمان) قبل؛ پس. بعد. پیش از 3- (هر – اضـ ) نزد ( حضور داشتن چیزی یا کسی را رساند)
4-(هر – اضـ ) طرف، جانب، سوی (پیش او رفت)
دبستان: ded – estan ]= رب + پب . rdipi نوشتن + ستان – پسـ 20 (امر)
آموزند؛ مکتب 2- (نو) (مزه) مدرسه ابتدایی- آموزشگاه نوآموزان که بالاتر از کودکستان و پایین تر از دبیرستان است.

تاریخچه آموزش پیش دبستانی
تاریخچه آموزش پیش دبستانی در ایران به 80 سال پیش باز می گردد.
در سال 1298 مسیونر های مذهبی و اقلیت های دینی به احداث کودکستان ها و مراکز آموزش پیش دبستانی درتهران مبادرت نمودند .در همان اثنا زنده یاد جبار باغچه‏بان در سال 1303 به احداث باغچه اطفال در شهرستان تبریز مبادرت نموده و چند سال بعد در سال 1307 کودکستان دیگری در شهرستان شیراز دایر نمود. گفتنی است که در آن اثنا تنها از کودکان خانواده های مرفه و کارمندان عالی رتبه ادارات در این مراکز ثبت نام به عمل می آمد . استقبال این خانواده ها از عملکرد مراکز آموزش پیش دبستانی (کودکستان ها( سبب گردیدکه طی مدت زمان کوتاهی در تهران وچندین شهر بزرگ دیگر کشور، کودکستان هایی توسط بخش خصوصی دایر گردد .از جمله مهمترین برنامه های این مراکز می توان به بازی های مرسوم ، آموزش مقدماتی خواندن و نوشتن ، نقاشی و بازی با عروسک و اشکال هندسی اشاره نمود.در سال 1303 شورای عالی فرهنگ ،به تصویب انحصاری آیین نامه احداث مراکز آموزش پیش دبستانی در شهرستان تهران و درسال 1304به تصویب این آیین نامه برای سایر شهرهای کشور مبادرت نمود.نخستین امتیاز تاسیس کودکستان توسط وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه در سال 1310 صادر گردید.از این روی سال1310 آغاز فصل جدیدی در تاریخ آموزش پیش دبستانی ایران محسوب می گردد.نخستین آیین نامه ویژه کودکستانها و مراکز آموزش پیش دبستانی درسال 1312 به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید. در ماده اول این آیین نامه ، سن کودکان جهت پذیرش در کودکستانها 4 تا 7 سال قید شده بود. این در حالیست که درسال 1335 ، آیین نامه جدیدی جهت اداره کودکستانها به تصویب رسید که طی آن سن کودکان ، 3 تا 6 سال تعیین شده بود. در سال1334 ، اداره مستقلی جهت رسیدگی و نظارت بر امور کودکستان ها تحت نظارت وزارت فرهنگ تاسیس گردید. در سال1340 ، اداره امور کودکستانهای کشور منحل شده و وظایف مربوطه به اداره کل تعلیمات ابتدائی محول گردید. در آن اثنا دولت به تلاش هایی درجهت احداث کودکستان های دولتی مبادرت نموده و با احداث کودکستانها در شهرهای سراسرکشور،کودکان خانواده های طبقه متوسط را تحت پوشش خود قرار داد. تا سال 1322 در سراسر کشور تنها تعداد 7 کودکستان وجود داشت و این در حالیست که طی سال1331 به 74 و طی سال 51 13 به 431 مرکز بالغ گردید. در همان اثنا تلاش هایی درجهت تربیت مربیان مراکز پیش دبستانی نیز آغاز گردید. درسال 1336 ، آموزشگاه های کودکیاری آغاز به فعالیت نمودند . اولین اساسنامه و برنامه درسی این آموزشگاهها طی سال 1345 به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید. چندسال بعد تدریس رشته کودکیاری یا آموزش و پرورش پیش ازدبستان در برخی دانشکده های علوم تربیتی من جمله مدرسه عالی شمیرانات و دانشگاه ابوریحان آغاز گردید.
درسال1350 ، اداره کل تعلیمات ابتدایی به دفتر برنامه ریزی آموزش ابتدایی تغییر نام داده و واحد کودکستان های این اداره، عهده دارمسئـولیت طرح و برنامه ریزی آموزش و پرورش پیش دبستانی گردید. درسال1354، با توجه به توسعه کودکستانها و تربیت مربیان کودک، دفتر برنامه ریزی آموزش ابتدایی به دفتر آموزش کودکستانی و ابتدایی تغییر نام داده و بالاخره درسال 1359 در اداره کل و سپس در دفتر آموزش عمومی ادغام گردید . طبق آخرین آیین نامه کودکستانها که در سال 1349به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسید، تشکیل کلاسهای آمادگی ضمیمه آموزش ابتدایی گردیده و سن کودکان کودکستانی 3 تا 6 سال تعیین گردید. درسال 1353 ، وزارت آموزش و پرورش طبق انتشار بخشنامه ای به اعمال اصلاحاتی در آیین نامه مذکور مبادرت نمود. مطابق این تغییرات تنها آندسته از کودکانی که از سن 5 سال تمام برخوردار بودند از حق ثبت نام درکلاسهای آمادگی بهره مند گردیدند.
درگذشته امتیاز تاسیس مهدهای کودک ویژه کودکان رده های سنی 3 تا 6 سال به وزارت آموزش و پرورش و مجوز تاسیس مراکز مراقبتی کودکان زیر رده سنی3 سال به اتاق اصناف واگذار گردید. ازسال1354، سازمانهای دولتی موظف به تاسیس مهدهای کودک شده و ضوابط آنها از سوی سازمان زنان تنظیم گردید. درسال1356، در بودجه کل سازمانهای دولتی، بودجه لازم جهت احداث مهدهای کودک ویژه فرزندان زنان کارمند پیش بینی شده و سازمان زنان مسئولیت تشکیل و نظارت بر آنها را عهده دار گردید. پس از انقلاب اسلامی ، بر اساس تصمیم گیری هیات وزیران، با انحلال سازمان زنان ، سازمان ملی رفاه خانواده، سازمان تربیتی شهرداری تهران و انجمن ملی حمایت از کودکان، اجازه تاسیس مهدهای کودک به وزارت بهداری و بهزیستی و سپس به سازمان بهزیستی محول گردید. درحال حاضر صدور مجوز و نظارت برکلیه مهدهای کودک دولتی و خصوصی بر عهده سازمان بهزیستی کشور است. ازسال 1372 کلیه کلاسهای آمادگی ضمیمه مدارس دولتی به علت کمبود جا منحل گردید.گفتنی است که این کلاسها 30 سال پیش درسال1349 و با تصویب شورای عالی آموزش و پرورش تشکیل شده بود . ازجمله انواع مهدهای کودک که درحال حاضر درسراسرکشور فعالیت دارند میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
ــ مهدهای کودک خصوصی که توسط بخش خصوصی احداث گردیده اند.
ــ مهدهای کودک خود محورکه وابسته به موسسات دولتی بوده و با کمک هزینه های دولتی و والدین کودکان اداره میگردند.
ــ مهدهای کودک کارگری که متعلق به کارخانجات بوده و تحت پوشش وزارت کار فعالیت دارند.
ــ مهدهای کودک ادارات آموزش و پرورش که به ثبت نام از فرزندان زنان شاغل درآموزش و پرورش مبادرت می نمایند.
ــ مهدهای کودک انجمنهای حمایتی سازمان بهزیستی که به ثبت نام از کودکان تحت پوشش بهزیستی و درصدی از افراد عادی مبادرت می نمایند.
ــ مهدهای کودک انجمنهای روستایی که به ثبت نام از کودکان روستایی مبادرت می نمایند.
تاریخچه فوق بیانگر این واقعیت است که سهم دولت در تاسیس مهدهای کودک بسیار ناچیز بوده و عمدتا به تنظیم آیین نامه ها و اعطای مجوزهای قانونی محدود بوده است به نحویکه پس از تشکیل اولین مهدهای کودک ، وزارت آموزش و پرورش به تاسیس مهدهای کودک دولتی پس از 42 سال مبادرت نمود. درحال حاضر برای کودکان زنان غیر شاغل مهد کودک دولتی وجود نداشته وکلاسهای آمادگی ضمیمه مدارس دولتی نیز از سال 1372 منحل گردیده است. علاوه بر این تعداد فارغ التحصیلان رشته کودکیاری با توجه به نیاز مهدهای کودک ، بسیار اندک بوده و دوره های باز آموزی بهزیستی ویژه مربیان و مدیران ، چه از لحاظ مدت زمان و چه از لحاظ تعداد نفرات تحت پوشش هر دوره آموزشی، جوابگوی نیاز مهدهای کودک نمی باشد. . بعنوان مثال از سال 61 13تا 69 13یعنی ظرف مدت زمان 8 سال تنها 1215 نفر ازمدیران و مربیان موفق به گذراندن دوره های آموزشی کوتاه مدت بهزیستی شده اند و این در حالیست که این رقم درمقایسه با تعداد مدیران ومربیان مهدهای کودک بسیار ناچیز می باشد.
علاوه بر این تعداد مهدهای کودک نسبت به جمعیت کودکان در ایران بسیار ناچیز می باشد.. بعنوان مثال طی سالهای1360- 1359 تعداد مهدهای کودک بر2971 ، تعداد کودکان بر 172002، تعداد کلاسها بر6340 و تعداد کارکنان بر9356 نفر بالغ می گردید واین درحالیست که طی سالهای 68 ـ 67 تعداد مهدهای کودک بر 2547 ، تعداد کودکان ثبت نامی بر177979، تعداد کلاسها بر5951، تعداد کارکنان بر1983و تعداد کودکان رده های سنی1 تا 6 سال بر12میلیون نفر بالغ گردید . ضــمنا تعداد مهدهای کودک خصوصی شهرستان تهران طی سال1370 بر200 مرکز، طی سال1371بر174مرکز و طی سال1372بر170 مرکز بالغ گردید.
آمارفوق نشانگر افزایش دائمی تعدادکودکانی ثبت نامی مراکز آموزش پیش دبستانی و مهدهای کودک و کاهش تعداد مهدهای کودک و کادر ویژه آن می باشد . آمار سال 68 ـ67 مبین این واقعیت است که تنها 5 ر1درصد کودکان رده های سنی 1 تا 6 سال و 5 ر2درصد کودکان رده های سنی 3 تا 6 سال ا ز امکانات آموزشی وتفریحی مهدهای کودک استفاده نموده اند. درضمن تعداد کودکان هرکلاس بر 30 نفر و نسبت کودکان به کادر آموزشی به نسبت 25 به1 بوده است.به عبارت دیگر به ازای هر 1 پرسنل، 25 کودک وجود داشته است . چنانکه قبلا نیز بدان اشاره گردید رده های سنی 1 تا 6 سال در رشد و پرورش شخصیت کودکان ،از نقش اساسی برخوردار بوده و از این روی آموزش پیش دبستانی به عنوان بخشی از نظام آموزش عمومی محسوب شده و دولتها به برنامه ریزی و سرمایه گذاری در این عرصه مبادرت می نمایند .در کشور ایران آموزش پیش دبستانی در واقع به بخش خصوصی واگذار گردیده وبدین ترتیب خانواده های کم در آمد و متوسط قادر به بهره گیری از امکانات مهدهای کودک نمی باشند و این درحالیست که کودکان خانواده های مواجه با مشکلات اقتصادی و فرهنگی از نیاز بیشتری به توجه و آموزش برخوردار می باشند. به این ترتیب به دلیل وجود کمبودها ، نواقصات زیاد و برنامه های نادرست و عدم برخورداری از کادر مناسب و عدم اولویت دولت به آموزش کودکان در دوره های پیش دبستانی، اکثریت کودکان با مشکلات عدید ه ای در روند آموزشی و رشد شخصیتی خود مواجه می گردند.
سرمایه گذاری درامور کودکان پیش دبستانی آثار پیش گیرانه بر آسیب های دوران نوجوانی و جوانی وبزرگسالی دارد . بسیاری از انحرافات اخلاقی ریشه درکمبودهای روحی و روانی دوران کودکی دارند. ارتباط اولیه کودک با الگوهای شخصیتی، آینده او را رقم میزنند .برخلاف تصورات عمومی مبنی بر عدم سود آوری سرمایه گذاری در مهدهای کودک چنین سرمایه گذاری هایی به معنای تربیت نیروی خلاق ، هدفمند و آگاه آتیه هر ملت و عوامل بازدارنده بسیاری از آسیب های اجتماعی مطرح می باشند . در مقطع آموزش پیش دبستانی ،والدین و مربیان کودک به شناسایی توانایی های بالقوه کودکان و رشد وتوسعه چنین توانایی هایی مبادرت نموده، شعور و رفتارهای های روانی کودک شکل گرفته و هـدایت صحیـح تجربیات کودک بــه خصوصیات روانی می انجامد که شخصیت او را پرورش میدهند. درجریان حضور درمراکز آموزش پیش دبستانی است که کودک شناخت نزدیک به واقعیتی از خود بدست آورده و خواسته های او به عنوان تبلوری از رشد عاطفی ،عقلی و اجتماعی او شکل می گیرد.

اهمیت و ضرورت آموزش و پرورش پیش از دبستان
1) برای رشد کلی و همه جانبه کودک اهمیت بسزایی دارد.
2) فرصتهایی ایجاد می کند تا کودک با بزرگتر، گروه های دیگر و همردیفان خود مواجه شود و به تعامل معنی دار و غنی با آنها بپردازد.
3) فرصتهایی فراهم می آورد تا کودک با آزمایشهای اشیا و مکان های متنوع روبرو شده و کسب تجربه کند.
4) محیطی است که امنیت عاطفی و حمایتی کودک را تأمین می کند.
5) پرورش کامل استعدادهای کودک، بویژه در این سالها، نیاز به محیطی محرک و برانگیزنده دارد.
6- شش سال اولیه زندگی کودک، سالهایی حساس هستند زیرا میزان رشد در این سالها نسبت به مراحل دیگر رشد، سرعت بسیار بیشتری دارد.

اهداف آموزش و پرورش پیش از دبستان
1- پرورش سلامت جسم، هماهنگی ماهیچه ای مناسب و مهارتهای حرکتی اساسی در کودک .
2- پرورش عادات بهداشتی سالم و تشکیل مهارتهای پایه لازم به منظور سازگاری شخصی کودک، مانند لباس پوشیدن و در آوردن، خوردن، شستن، نظافت و ; .
3- پرورش آداب و نگرش های اجتماعی مطلوب، به منظور تشویق در مشارکت گروهی سالم و حساس کردن کودک به حقوق و امتیازات دیگران.
4- پرورش پختگی عاطفی از طریق راهنمایی کودک به بیان ابراز خود، شناخت پذیرش و کنترل احساسات و عواطف شخصی.
5- تقویت درک زیباییها در کودک
6- برانگیختن کنجکاوی ذهنی کودک و کمک کردن به او در درک دنیائی که در آن زندگی می کند و شکوفا کردن علایق تازه در او از طریق فراهم آوردن فرصت هایی برای پژوهش، جستجو و کسب تجربه.
7- تشویق کودک به استقلاال و خلاقیت از طریق فراهم کردن فرصتهای کافی برای ابزار خود.
8- پرورش توانایی کودک برای بیان احساسات و افکار به زبانی روان، واضح و صحیح.
اهداف آموزشی
اهداف مقطع آموزش پیش دبستانی ازجمله مهمترین اهداف مقطع پیش دبستانی می توان به مواردذیل اشاره نمود
1- رشد جسمانی ذهنی عاطفی واجتماعی کودکان برپایه اصول اخلاقی ومذهبی
2- افزایش سطح تواناییها واستعدادهای کودکان
3- آماده سازی وتربیت کودکان جهت درک مفاهیم علمی وذهنی
4- رشد وپویش زبان فارسی همسطح
5- آماده سازی وتربیت کودکان جهت برقراری همکاریها ومعاشرتهای اجتماعی
6- حمایت ازخانواده های کم درآمد درروند تربیتی وتحصیلی فرزندان
ازجمله مهمترین اهداف مقطع پیش دبستانی می توان به مواردذیل اشاره نمود
1- تربیت کودکان درجهت اجرای اصول اسلامی درزندگی شخصی واجتماعی
2- تقویت احساس همکاری ومشارکت کودکان درفعالیت های اجتماعی وحس مسئولیت پذیری آنان
3- افزایش قدرت جسمی وذهنی برقراری تعادل جسمی وافزایش مهارت های پایه کودکان
4- آموزش زبان فارسی درجهت تقویت ارتباطات وابزارهای آموزشی کودکان اعم ازخواندن ، نوشتن، شنیدن وحرف زدن
ازسال 1989 نظربه مشکلات زبانی کودکان مناطق دوزبانه کشور حین ورود به مقطع آموزش ابتدایی ، نرخ بالای تجدید کودکان طی سالهای اولیه آموزش ابتدایی ، عدم تسلط کافی دربرقراری ارتباطات به زبان فارسی ودردسترس نبودن تعددکافی ازمراکز پیش دبستانی ، هرساله کلاس های آمادگی یک ماهه قبل ازشروع سال تحصیلی درمناطق مذکور تشکیل می گردد.گفتنی است که وزارت آموزش وپرورش به فراهم نموده زمینه هایی جهت آمادگی کودکان ساکن مناطق مذکور جهت ورود به مقطع آموزش ابتدایی ازطریق تعیین برنامه های موردنیاز وصدور بخشنامه های مربوطه اقدام می نماید .
استراتژی های آموزشی (3)
ازجمله مهمترین راهبردهای آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
1- ترغیب اولیای اموروزارت آموزش وپرورش به توجه هرچه بیشتر به سطح آموزش پیش دبستانی
2- کسب اطمینان ازبرقراری حداکثر هماهنگی ممکن میان نهادهای اداره کننده مرکز آموزش پیش دبستانی دروزارت آموزش وپرورش
3- اختصاص بیشتر وجوه غیرمستقیم ازسوی آموزش وپرورش به مراکز آموزش پیش دبستانی
4- آموزش وتربیت نیروی انسانی ماهر ازطریق تمرکز برآموزشهای دوره پیش دبستانی
5- گسترش فضاهای مستقل آموزش پیش دبستانی
برنامه آموزش و پرورش در دوره پیش از دبستان
1) آموزش و پرورش در دوران اولیه کودکی برنامه ای است که بر رشد کلی و همه جانبه کودک متمرکز است.
2) این برنامه، برنامه ای کودک- محور است که از رویکرد بازی و فعالیت پیروی می کند.
3) این برنامه، برنامه ای است که محیط بازی محرکی را برای رشد هوشی، کلامی، اجتماعی، عاطفی و جسمی کودک را فراهم می آورد.
4) برنامه فوق، برنامه ای است که کودکان رابرای دوران ابتدائی آماده می کند.
5) برنامه ای است که مبنایی برای رشد خواندن، نوشتن و حساب کردن تشکیل می دهد.
6) برنامه ای است که تعامل با محیط، مشارکت فعال در فعالیت های گروهی و توانایی حل مسوله خلاق را در کودکان تقویت می کند.
7) برنامه ای است که بر تدارک تجارب دست اول برای کودکان تأکید دارد به طریقی که رشد مهارتهای مربوط به روند یادگیری را در آنان تضمین کند.
8) برنامه ای است که برطراحی از قبل و جدول بندی و نظم در برنامه ها تکیه دارد ولی در عین حال نسبت به نیازهای کودکان انعطاف پذیر است.
9) برنامه ای است که به طور غیر مستقیم کنترل خود و در نتیجه انضباط درونی را در کودکان بهبود می بخشد.

آموزش پیش دبستانی (1)
بر اساس تجربیات و بررسیهای روان شناختی و تربیتی ، سال های اولیه زندگی کودکان نقش اساسی در رشد و پرورش آنان ایفا می نمایدچراکه 80 درصـد شخصیت کــودک ظرف6 سال اولیه حیات او شکل میگیرد. براین اساس آموزش و پرورش پیش دبستانی از اهمیت ویژه‏ای برخوردار بوده و تلاش عمده دولت ها بر این بوده است که هرروزه تعداد بیشتری از کودکان تحت پوشش آمــوزشهای این دوره قرار گرفته و بــا توجه به ویژگی ها ونیــازهای فردی ،از آموزشهای مناسب وسازنده برخوردار گردند. اولین ارتبـاطات انسانی- اجتماعی کودکان دردوران پیش دبستانـی شـکل گرفته و شکوفـائی و رشد این ارتباط منوط به آموزش عشق ورزیدن ، محبت نمودن ، ;. و نشان دادن راه صحیح برقراری ارتباط توسط والدین و مربیان آنان می باشد . در واقع پایه های اولیه اعتماد به نفس ، مسئـولیت پذیری و استقلال و خلاقیت کودکان در دوران پیش از دبستان استوار می گردد. توجه دقیق و مناسب به کودکان به رشد و شکوفائی استعدادهای آنان کمک می نماید. مهدهای کودک‏ و مربیان این مراکز نقش اساسی وحیاتی در تربیت و رشد شخصیت کودکان و نیل به اهداف فوق ایفــا می نمایند.
برنامه های آموزشی
از جمله مهمترین برنامه های آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1-برنامه های علمی و عملی آموزشی که بر مشاهده و بازدید ، آموزش زبان فارسی ، ریاضیات مقدماتی ، مفاهیم ابتدایی علوم و اعتقادات مذهبی مشتمل می گردد.
2- فوق برنامه های آموزشی که بر صنایع دستی ، خمیر بازی ، بریدن و چسباندن اشیاء ، نقاشی ، بازیهای فکری ، قصه گویی ، شعرخوانی و تمرینات بدنی مشتمل می گردد.
برنامه ریزی و مدیریت آموزشی
اولین مرکز مستقل آموزش پیش دبستانی در سال 1924 در جهت ارائه دوره های آموزش اختیاری (سیستم آموزش غیر اجباری در سیستم آموزش رسمی)احداث گردید در طول دهه 1980 از مراکز فوق تحت عناوین مختلف اعم از مراکز مراقبت روزانه،کودکستانها، مدارس پیش دبستانی یاد می گردید.مراکز مذکور عمدتا در محل سازمانها و وزارتخانه های دولتی استقرار یافته و به مراقبت از کودکان با والدین شاغل در سازمان یا وزارتخانه مربوطه مبادرت می نمایند. مراکز مذکور به طور خصوصی وتحت نظارت سازمان بهزیستی وتحت سرپرستی وزارت آموزش و پرورش فعالیت می نمایند.
هدف عملی مراکزفوق مراقبت و تربیت کودکان برخوردار از والدین شاغل و ارائه تسهیلات به آنان بود. از جمله تقسیم بندی های به عمل آمده توسط مراکز پیش دبستانی کشور می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
کودکان رده های سنی4 تا 18 ماه
کودکان رده های سنی 18 ماهه تا 3 سال
کودکان رده های سنی 3 تا 5 سال
کودکان رده های سنی 5 سال
از مراکز ویژه کودکان رده سنی زیر 5 سال تحت عنوان(مراکز مراقبتی روزانه) و از مراکز ویژه کودکان رده سنی 5 سال تحت عنوان مدارس آمادگی یاد می گردد.
مسئولیت برنامه ریزی ، آماده سازی و توسعه متدهای آموزشی وتفریحی مراکز پیش دبستانی برعهده اداره برنامه ریزی و توسعه متون درسی کشور می باشد.
وظیفه نظارت بر عملکرد مراکز مذکور به دایره آموزش ابتدایی و مسوولیت تدارک امکانات و تسهیلات رفاهی به (( مدیریت عمومی تعاون و رفاه اجتماعی )) وزارت آموزش و پرورش تفویض گردیده است. معلمین ومربیان مراکز آموزش پیش دبستانی از میان فارغ التحصیلان رشته های تربیتی مراکز تربیت معلم و یا از میان فارغ التحصیلان دانشگاهی علوم تربیتی در حوزه آموزش پیش دبستانی انتخاب می گردد.وجود تغییرات اقتصادی، فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی دو دهه اخیر در ایران ، افزایش نسبت زنان شاغل و ضرورت مراقبت از کودکان به افزایش نرخ ثبت نام کودکان در مراکز پیش دبستانی منجر گردیده است.برگزاری کنفرانس جامتین و تأکید کلیه کشورهای شرکت کننده بر اهمیت ضرورت ارائه مقطع آموزش پیش دبستانی به کلیه شهروندان باعث اعمال توجه بیشتر به این جنبه از آموزش گردیده است. طی دهه پایانی قرن بیستم به اطمینان از برقراری هماهنگی میان وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی به عنوان دو مجموعه مسئول در جهت رشد وتوسعه هر چه بیشتر آموزش پیش دبستانی تأکید شد. با این وجود در نتیجه تمرکز نامحسوس در برنامه ریزی ، مدیریت و سرپرستی مقطع آموزش پیش دبستانی ، هر یک از سازمانهای دولتی به تنظیم استراتژی هاو سیاست جاری خود با توجه به نیازها و امکانات کارشناسان مبادرت می نمایند.
آیادوره پیش دبستانی لازم است :؟
مرکز پیش دبستانی می تواند باوجو.د آوردن زمینه فعالیت های مثل کارها ی دستی ، گردش علمی ، پرورش حواس واستعدادها وآشنا کردن کودک باطریق وفنون حل مشکل دررشد عقلی کودک کمک کند .
امروزه اهمیت وضرورت آموزش وپرورش پیش دبستان بیش ازگذشته احساس می شود تحقیقاتی که دراین زمینه انجام می شود همه مویداین مطب است که وجود دوره های آتی آنان می شود علاوه براین مشاغل بودن تعدادزیادی از والدین ونداشتن وقت وآگاهی کافی جهت رسیدگی وآموزشهای لبازم برای کودکان موجب می شود که روز به روز برمتقاضیان آموزشهای فوق اضافه شود .آموزشهای پیش ازدبستان بادرنظر گرفتن اهداف خودتلاش می کند تامحیطی مساعد برای رشد استعدادها فراهم آورد محیطی که کودک تشویق به یادگیری شود ودرآن فرصت آزمایش کردن وتجربه راداشته باشد .
آموزش وپرورش ابتدایی نقطه ورود به یک حرکت طولانی درزندگی ماست
کودک درخانه تجربیات فراوانی کسب می کند وازطریق این محیط کوچک است که بادنیای خارج آشنا می شود واوطرز معاشرت بادیگران ، ایده آل ها ، فلسفه اجتماعی زندگی وآموزش زندگی راازازرفتار والدین وتماس بادیگران می آموزد وباری ورود به زندگی اجتماعی آماده می شود امادراین میان آموزشهای تخصصی تری نیزبرای ورود به دنیای خارج ازخانه یعنی مدرسه لازم است .بعلاوه قرارگرفتن درگروه همسن یکی ازنیازهای کودک است که اگر برآورده شود به رشد اجتماعی منجر می شود درحقیقت گروه همسن مربی خوبی برای آموزش کودک است .کودک باعضویت درگروه توانایی ها ومهارتهای متعددی ازقبیل تعاون، رقابت ، مسئولیت پذیری راکه به رشداجتماعی اوکمک می کندبدست می آورد.

بررسی نظام اموزشی وپرورشی دردوره پیش دبستانی درسایر کشورها

نظام آموزشی فرانسه
آموزش پیش دبستانی
ساختار آموزشی
حضور در دوره‌های آموزش پیش دبستانی در کشور فرانسه اختیاری و رایگان بوده وبه منظور آموزش کودکان رده های سنی 5-2 سال در نظر گرفته شده است. شایان ذکر است آندسته از کودکانی که تا روز اول سال تحصیلی مدارس به سن 2 سالگی رسیده باشند، مورد پذیرش واقع می‌گردند اقداماتی نیز در خصوص اولویت احداث مدارس مذکور در نواحی محروم اجتماعی کشور صورت گرفته است.
کودکان رده سنی 2سال(حدود 40% ) منحصرا در چارچوب مدارس و ظرفیت کلاسهای آموزشی موجود و کلیه کودکان رده سنی3‌سال مورد پذیرش قرار می‌گیرند و این در حالیست که در سال1960 میلادی تنها 36% از کودکان فرانسوی مورد پذیرش مراکز آموزش پیش دبستانی قرار گرفتند. هدف غائی وزارت آموزش و پرورش، پژوهش و فن‌آوری فرانسه از ارائه دوره‌های آموزش پیش دبستانی، ارتقاء توانمندیهای کودکان، در جهت شکل دهی به شخصیت اجتماعی آنان میباشد. از سال 1995 میلادی، طرح آموزش واقعی پیش دبستانی با اهداف دقیق و کارآموزان متبحر به‌اجرا گذارده شد. درتمام مدت 26 ساعت آموزش در هفته، آموزش زبان از امتیاز ویژه ای برخوردار بوده و تسلط شفاهی و آشنایی با نوشتار،تقویت قدرت احساس، تخیل و قدرت خلاقیت دانش آموزان از طریق پرداختن به آموزش هنری توسعه می‌یابد.گفتنی است که بالغ بر20هزار مرکز آموزش پیش دبستانی به ثبت نام از بیش از2میلیون کودک فرانسوی مبادرت می‌نمایند. در صورت عدم وجود کلاس‌های پیش دبستانی،کودکان رده سنی 5 سال به کلاس‌های آمادگی و مدارس ابتدایی پیوسته و به چرخه آموزش ابتدایی ومقدماتی وارد می‌گردند.از آنجاییکه کشور فرانسه از تجربه فراوانی در ارائه آموزش پیش دبستانی به کودکان برخوردار می‌باشد، از این روی بیش از99% کودکان رده سنی3 سال در این مدارس حضور می‌یابند. رقم مذکور درخصوص کودکان رده سنی2سال بر2/ 35 % بالغ می‌گردد.تحصیل در مدارس عمومی‌پیش دبستانی رایگان می‌باشد واین در حالیست که مراکز خصوصی به اخذ شهریه تحصیلی مبادرت می‌نمایند. مدارس عمومی‌پیش دبستانی نیز توسط شهرداری ها احداث و اداره می‌گردند. طبق قانون اصلاحیه آموزشی مصوب15جولای1989و قانون مصوب 1975کلیه کودکان فرانسوی رده سنی3 سال از امکان حضور در مهدهای کودک برخوردار می‌باشند.علاوه بر این قانون مصوب6 سپتامبر 1995 نیز که در خصوص نمایش ساختار و نحوه عملکرد مهدهای کودک تصویب گردیده بر تقویت خصیصه‌های بالقوه کودکان، به فعل در آوردن آن در جهت شکل گیری شخصیت آنان و فراهم آوردن بهترین امکانات در جهت موفقیت کودکان در مدارس ویادگیری بیشتر تأکید دارد.

دانلود مقاله روش ها وفنون تدریس word

 دانلود مقاله روش ها وفنون تدریس word دارای 18 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله روش ها وفنون تدریس word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله روش ها وفنون تدریس word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله روش ها وفنون تدریس word :

روش ها وفنون تدریس
مقدمه
از زمانی که انسان خلق شده بشر همواره دنبال دانش اندوزی و کسب علم بوده و با طراحی برنامه ها و آموزش های گوناگون پرورش و آموزش همواره با موفقیت ها و فراز و نشیب هایی در آموزش روبرو شده با تحلیل وقاع گذشته دو مشکل اساسی جهت توسعه و غنی سازی برنامه های مذکور قابل مشاهده است:

1) عدم تأثیر فعالیت های پرورشی بر سرنوشت دانش آموزان
2) نقصان اثر بخشی نظام برنامه ریزی درسی در حوزه آموزش و پرورش که حل دو مشکل یاد شده در گرو اقدامات متنی بر یافته های عملی و تجر بی متکی برارزش های دینی و ملی است.
در نظام آموزش و پرورش کشور برنامه درسی به غلط در کتاب درسی خلاصه گردیده و به تدریج «محتوی محوری» سیطره سنگین خود را بر اغلب فعالیت های مدرسه ای تحمیل نموده و تقریباً تمام وقت دانش آموزان با کتابهای درسی پر می شود و یقیناً در چنین فضایی تغییر و تحول در جهت افزایش اثربخشی فعالیت های درسی و چشاندن حلاوت و شیرینی و تلاش کوششهای علمی به صورت فردی و اجتماعی به دانش آموزان بسیار دشوار بوده و راه ساختن انسان های مطلوب برای آینده را بس طولانی خواهد نمود که همواره باید با همت معلمان، مربیان وکارشناسان متعهد تغییرات بنیادی و مطلوب در نظام برنامه ریزی درسی و نظام ارزشیابی تحصیلی شاهد باشیم و این کار جز با روش های فعال و نقطه اثرات، پیشنهادات، انقادات میسر نمی شود.

پیش گفتار

زندگی بدون یادگیری و آموزش همچون مردابی در حال تقلیل وفساد است. از زمانیکه آموزش و یاد دادن شروع شد نحوه انجام دادن این فعالیت یعنی چگونگی آموختن و روش های تدریس مورد توجه دست اندرکاران قرار گرفت. هنر معلم در انتخاب این شیوه ها و روش مؤثر می باشد. از آجا که توانایی های افراد متفاوت است نحوه یادگیری و چگونگی آموزش نیز متفاوت خواهد بود.

روش های تدریس
یکی از عناصر اصلی دربرنامه درسی وطراحی آموزش، موضوع روش های یاددهی، یادگیری است. کلیه اقدامات، تصمیمات، ضمن اجرای روش به مرحله ظهورمی رسد ویادگیری اتفاق می افتد.
درطراحی آموزشی، موضوعاتی چون اهداف، روش های ارزشیابی، وسایل آموزش ;. تدوین واز طریق روش تدریس به راه کارهای عملی تبدیل می شود. اگ

ر روش تدریس مورداستفاده به خوبی انتخاب واجرا شود بدون شک خلاقیت دانش آموزان نیز مجال پرورش پیدا می کنند.
درنتیجه روش های یادگیری دردانش آموزان آموزش داده می شود وآنان می دانند چگونه یادبگیرند که یادبگیرند.(یادگیریِ یادگیری )
معلمان درمقام برنامه ریز وطراح آموزش درچند گروه قرارمی گیرند که با شناخت ویژگی های خاصی، حرفه ای یا غیرحرفه ای بودن آن ها مشخص می گردد.

1- معلمان حافظه گرا (غیرحرفه ای)
2- معلمان معلم مدار (غیرحرفه ای )

3- معلمان عمل گرا (حرفه ای )
4- معلمان شاگردمدار (حرفه ای )
روش های تدریس از زوایای گوناگون قابل تقسیم بندی است .
الف ) روش تاریخی که شامل: 1- روش سقراطی 2- نظام مکتبی (درایرا

ن)
ب) روش های جدید که شامل: 1- روش توضیحی 2- روش سخنرانی
3- روش اکتشافی 4- حل مسئله 5- مباحثه ای 6- پرسش وپاسخ

7- انفرادی 8- واحدکار(پروژه) 9- روش نمایشی 10- روش بدیعه پردازی
11- روش بازیهای تربیتی 12- روش ایفای نقش
13- روش دریافت مفهوم 14- روش استقرایی
15- روش آزمایش وکاوشگری و;.
یاددهی – یادگیری فعال

با عنایت به اینکه امروزه یادگیری رویکردی اکتشافی تلقی می شود واز طریق مشارکت فعال معلم ودانش آموزصورت می گیرد. ضرورت شناخت روابط فعال بین عوامل تدریس اهمیت بسیار دارد. کسب تجربه به وسیله یک فردیک فعالیت دوجانبه است . فراگیران باید خود را دربطن فرآیند آموزش ببینند ونقش راهبردی ‹‹ اکتشاف مفاهیم وعلوم›› را درک کنند دراین صورت باعلم تولید شده شریک می شوند و با کمال میل از آن دفاع می کنند.
برای نیل به این اهداف ورویکردها مربیان، معلمان باید ویژگی ما وخصوصیات روش های تدریس یاددهی ویادگیری فعال را بدانند. وبرای دستیابی به آن ها کوشش ورزند دراین روش ها :
1- فراگیرندگان روشهای یادگیری را می دانند ونقش مربی ومعلم تسهی

ل یادگیری وراهنمایی است.
2- بیشتر فعالیت ها بصورت گروهی است وفعالیت فرددرگروه معنا پیدا می کند.
3- دانش آموز ومعلم هردو مسئول یادگیری اند.
4- منابع وامکانات آموزشی با راهنمایی معلم وتلاش دانش آموزانتخاب یا تولید می شود.
مهارت هایی چون اندیشیدن، حل مسئله، تفکر وخلاقیت ا

همیت ویژه ای دارد انگیزه درونی دانش آموزان زیاد است. مهارت اجتماعی وارتباطی افراد افزایش می یابد. براعتماد به نفس وحس مسئولیت پذیری فراگیرندگان افزوده می گردد. روحیه جستجوگری وتفحص درافراد تقویت می شود.
ارزیابی از عملکرد بصورت فرآیندی است ونتیجه وپایان مسئله موردنظر نیست فراگیدندگان خود آغاز گر، خودکنترل کننده، خودارزشیاب می شوند. فضای کلاس به یک کارگاه عملی تبدیل می شود. مهارت کلامی دانش آموزان تقویت می شود. ذهن فراگیرفعال وسیال می شود. کلاس درس محل ایجاد فرصت های یادگیری وتبادل تجربیات می شود.
تشویق وترغیب بصورت گروهی وانفرادی انجام می شود.
درفرایند آموزش وتدریس دانش آموزان با سؤالات زیادی روبرو می شوند وآنان برای سوالات ایجاد شده فرضیه سازی وآن ها را براساس روش های مناسب بررسی می کنند.
روش استوایی
هیلدا تابا یکی از صاحب نظران معروف تعلیم وتربیت عقیده دارد که می توان از طریق روش های تدریس مهارت تفکر را درفراگیرندگان افزایش داد. پس برا

ی انتخاب روش تدریس موضوع مهارت تفکر وتفکر خلاق را مورد توجه قراردهند تا فرآیند تفکر استقرایی را به سه مرحله کلی تقسیم وبرای هریک از مراحل عملیات اجرایی پیشنهادهایی ارائه می دهد .
1) تکوین مفهوم 2) تفسیرمطالب 3) کاربرداصول
روش حل مسئله
یکی دیگر از روش های فعال تدریس روش حل مسئله اس

ت . برای رسیدن به هدف درهر اقدامی به نوعی حل مسئله است.
یکی از تفاوت های اصلی انسان ها درمقام ذی شعورودارای فکر وخلاقیت همین است که می توانند از طریق تفکر برای تمام رویدادها راه حلی جستجو کند وبه حقیقت امر برسند. رسیدن به کنه قضیه وحقیقت یابی نوعی حل مسئله است.
باید به فراگیرندگان روش حل مسئله وتصمیم گیری را بیاموزیم وآن ها را به روش های گوناگون مسلح کنیم تا در موقعیت های مناسب دست به انتخاب بزنند باید رویکرد روش حل مسئله را تقویت کنیم، تا دانش آموزان بتوانند به مقتضیات زمان اطلاعات وآموخته های خویش را تعمیم دهند ونیروی بالقوه را به فعل برسانند به رفتار مطلوب دست یابند.
– مراحل روش حل مسئله مبتنی برالگوی (جان دیویی)
1- مشخص کردن مسئله 2- جمع آوری اطلاعات برای ساخت فرضیه
3- فرضیه سازی 4- آزمایش فرضیه ها
5- نتیجه گیری، تعمیم وکاربرد
– مراحل روش حل مسئله مبتنی برالگوی (جورج پولیا)
1- درک وفهم مسئله 2- نقشه کشی یا طراحی برای حل مسئله
3- اجرای نقشه وراهبردهای انتخاب شده 4- بازنگری وکنترل
روش ایفای نقش
این روش، درتکوین شخصیت فردی واجتماعی فراگیرندگان سهم بسزایی دارد موقعیت های متفاوت این روش نمونه های کوچکی از ایفای نقش های زندگانی است وبهتر از بقیه روش ها فراگیرندگان را درعرصه زندگی می آزماید دربعضی درس ها مانند تعلیمات اجتماعی بطور ویژه وخاصی به کسب مهارت های اجتماعی پرداخته می شود. دراین روش دانش آموزان براساس علایق خویش نقش های موردنظر را انتخاب می کنند و با نظارت معلم وهمکاری دیگر دوستان ایفای نقش می کنند. از این طریق آموزش قوانین درروابط اجتماعی بهتر انجام می شود وبه یادگیری موثر وکارآمد می انجامد.

امتیازات روش ایفای نقش
1- ایجاد شور وشوق وانگیزه درونی درفراگیرندگان
2- مشارکت وفعالیت دانش آموزان
3- کاهش کم رویی وخجالت دانش آموزان
4- افزایش مهارت های روانی – حرکتی فراگیرندگان

5- کسب نگرش های جدید وقبول ارزش های اجتماعی
6- تقویت قدرت مدیریت وسازماندهی افراد

روش بارش طوفان فکری
نظام آموزشی درجهت تقویت زمینه های بالقوه خلاقیت نقش مهمی ایفا می کند ویکی از مسیرهای ساخت این فضا به کارگیری روش های تدریس خلاق وخلاقیت زاست. درفرآیند خلاقیت سه محور اصلی وجود دارد.
1- دانش مهارت ها 2- انگیزه درونی 3- دارابودن تفکر خلاق
روش مباحثه ای
این روش بطور فزاینده ای سبب رشد وگسترش مهارت های ارتباطی می گردد. براساس بحث وگفتگوی فردی وگروهی تنظیم می شود.
روش بحث گروهی که جزو یادگیری های اکتشافی است .
دانش آموز بطور فعال به فعالیت شرکت می جویند روش مباحثه ای یک روش قدیمی که همواره برای تجزیه وتحلیل مطالب وموضوعات است وبسط وگسترش آن ها بکار رفته وروش فعال بحساب می آید.
روش پروژه
دراین روش فراگیرندگان مقدمات لازم را فراهم می آورند وبرای انجام دادن پروژه برنامه ریزی می کنند.
اجرای کار عملی (پروژه) مستلزم بررسی، جمع آوری اطلاعات انتخاب راهبردهای مناسب وسپس اجرای روش حل مسئله است.
یکی دیگر از ویژگی های روش پروژه فراگیرندگان درخارج از کلاس ومدرسه به فعالیت پرداخته، یادگیری عمیق است . ودانش آموزان اعتماد به نفس پیدا می کنند. بین معلم ودانش آموز وهمچنین بین خود دانش آموزان تعامل برقرارمی شود.

روش بدیعه پردازی(نوآفرینی )
یکی دیگر از روش های فعال درفرآیند یاددهی ویادگیری روش بدیعه پردازی است. قوه خلاقیت دانش آموزان را افزایش می دهد. چون ذهن به تفکر وامی دارد. این روش شبیه روش پرورش خلاقیت ‹‹ اسکمپر›› است که درآن شخص مفهوم آشنایی با موقعیت ها

ی گوناگون به موارد دیگر تشبیه وبین آن ها ارتباط برقرارمی کند وتقویت مهارت حل مسئله درفراگیرندگان از مهم ترین دستاوردهای روش بدیعه پردازی است.
یادگیری مشارکتی
یادگیری از طریق همیاری ومشارکت دانش آموزان دریادگیری وآموزش تاکید بر دانش آموزمحوری وفعال بودن آنها درحین آموزش است نتایج یادگیری مشارکتی عبارتند از:
1- نیازبه ابراز وجود درفراگیران ارضا می شود.
2- میزان پیشرفت تحصیلی بیشتر می شود.
3- قدرت بیان دانش آموزتقویت می شود.
4- میزان یادسپاری افزون تر می شود.
5- ارتباطات مثبت ناهمگن بیش تر و همین موجب شوق و هیجان شاگردان برای یادگیری می شود.
6- انگیزه درونی شاگردان برای یادگیری بالا می رود. روحیه حمایت از دیگران تقویت می شود و شاگردان وظیفه شناس تر می شوند یادگیری عمیق تر می شود و از عقب ماندگی درسی جلوگیری می شود.
شیوه یادگیری
مشارکتی از روش های دانش آموز محور است که به چهار مرحله تقسیم می شود:
1- آمادگی 2- یادگیری مفاهیم مورد نظر 3 – ارائه مفاهیم توسط اعضای یک گروه به گروه های دیگر 4- ارزشیابی
سینر گوژی : (Synergogy)
برپایه بهترین ویژگی های پتاگوژی و آندراگوژی ساخته می شود. در حالی که محدودیت های هیچ کدام را ندارد. ساختار سینرگوژی از طریق قادر ساختن فراگیران به کسب دانش مدرن تحت شرایطی که درگیری و تعهدشان را بر می انگیزد، فراهم می شود.
صاحبان نظریه سینرگوژی چنین اظهار می دارند که “ما کار را 30 س

ال پیش زمانیکه به عنوان استاد روانشناسی اجتماعی در دانشگ

اه تگزاس تدریس می کردیم شروع کردیم. از عکس العملهای دانشجویان بعد از جنگ نسبت به کار درسی شگفت زده شده بودیم. آنها موقعیت کلاس درس را فاقد انگیزه می دیدند اما به هنگام شرکت در کارهای آزمایشگاهی یادگیری و علاقه شان بر انگیخته می شد. به علاوه زمان کار در آزمایشگاه دریافتیم که کاربرد آنچه در کلاس آموخته اند تا چه حد اندک است. مشاهداتمان ما را بر آن داشت تا به تحقیق این موضوع بپردازیم که چه طور روش های دانش مدرن و یادگیری آزمایشگاهی را درهم آمیزیم و به روش

ی دست یابیم که دانش آموزان را به استفاده از آنچه آموخته اند برای حل مشکلات زندگی واقعی و یا برای غنی سازی تجربه خودشان ترغیب کند.”
سینرگوژی جهت آموزش دروس مختلف و موقعیتهای متفاوت هر چهار روش را ارئه می دهد.
معلم جهت آموزش در موقعیت های متفاوت باید هر چهار روش را فراگیرد تا بتواند به اهدافی که آموزش “یادگیری از طریق همیاری” مطرح می کند دست یابد.
در قلب این روش موضوع “انگیزه” نهفته است. اگر فراگیران به اندازه کافی دارای انگیزه نشوند، نه به طور مؤثر عمل می کنند و نه یادگیری را پاداش دهنده و یا ارضا کننده می یابند.
یکی دیگر از نقاط قوت این طرح این است که مسئولیت یادگیری را بر دوش شرکت کنندگان قرار می دهد و آنان را درگیر فرایند یادگیری می نماید.
روش 1: طرح کارایی تیم The Team Effectiveness Design (TED)
در این روش هر یک از اعضای تیم دانش خود را قبل از بحث تیمی ارزیابی می کند. بعد از یک مرور اولیه (پیش مطالعه) هر فراگیری به یک سری سؤال صحیح – غلط یا چند گزینه ای از موضوعی که قرار است آموخته شود پاسخ می دهد. سپس اعضای تیم در مورد هر یک از پاسخها با یکدیگر بحث می کنند تا بتوافق برسند. در ضمن بحث اعضا گزینه ها و دلایل انتخاب خویش را ارائه می ده

ند.
از آنجاییکه اعضای تیم باید در مورد بهترین پاسخ به توافق برسند، شرکت کنندگان این فرصت را پیدا می کنند تا اطلاعات را رد و بدل کنند، دلایلشان را توضیح دهند، دلایل و شواهد دیگران را ارزیابی نمایندو برای ارزیابی گفته های بله یا خیر یا علیه هر گزینه به عنوان بهترین جواب از منطق استفاده کنند.
در مرحله بعد، در جلسه عمومی، پاسخ های تیم، نمره گذاری می شود و هر عضو می تواند کار فردی خود را ارزیابی کند.

در این روش کلید پاسخ ها باید دلیل درست یا نادرست بودن هر جواب را توضیح دهد، تا اعضای تیم بتوانند درک عمیقی از بهترین پاسخ بدست آوردند.
سپس زمان مشخصی برای ارزیابی تعیین می شود. در این مدت اعضای تیم به ارزیابی کار تیمی خود می پردازند. آنان باید مشخص نمایند که به عنوان یک تیم تا چه حد خوب عمل کرده اند. سپس برنامه ای برای افزایش مؤثر بودن خویش ارائه دهند.
مواردی پیش می آید که یک عضو جواب صحیح را ارائه می دهد ولی قادر نیست که توافق تیم را برای آن جواب جلب کند. در این صورت در زمان ارزیابی از کار تیمی، بحث های بسیار جالبی در می گیرد و تیم به این مسأله می پردازد که چرا وقتی پاسخ صحیح پیشنهاد شده است، در مورد آن به توافق نرسیده اند.
ویژگی بارز این طرح، التزام حس مسئولیت دو جانبه بین اعضای تیم است.
در این روش مربی درس را ارائه نمی دهد، بلکه ابراز یادگیری را توزیع می کند و به دانش آموزان کمک می کند تا فرایند یادگیری خویش را پیگیری نمایند. مسئولیت معلم در این طرح ساخت ابراز است.
زمانیکه لازم است دانش آموزان حقایق و اطلاعات را فراگیرند و اصول و نتایج را استنتاج کنند، از روش کارایی تیم استفاده می شود.
در این طرح به دلایل زیر در فراگیران ایجاد انگیزه می شود:
– کنجکاوی ذاتی فراگیر که چرا دیگران به این صورت فکر می کنند.
– اشتیاق فراگیر جهت علاقه مند کردن و یا حتی تحت تأثیر قرار دادن دیگر اعضای تیم با کمک های شخصی به بحث.

روش 2: طرح تدریس اعضای تیم The Team Member Teaching Design (TMTD)
در این روش کل موضوع درس بین اعضا تقسیم می شود و هر فراگیر مسئول بخش تعیین شده و تدریس آن به دیگران است. بنابراین طرح تدریس اعضای تیم شبیه پازل تصویری است. وقتی همه اعضا کار خویش را انجام دادندکل درس آموزش داده می شوند. (این روش را نباید با تدریس تیمی ] Team Teaching [اشتباه گرفت. در تدریس تیمی دو یا س

ه مربی در مسئولیت تدریس به یک گروه از دانش آموزان سهیم می شوند حال آنکه در این طرح، تدریس توسط اعضای تیم فراگیران انجام می شوند).
در این طرح موضوع درسی تقسیم می شود و یک بخش از آن به عنوان پیش مطالعه به هر یک از اعضا داده می شود. وقتی که اعضای تیم جمع می شوند، عضوی که اولین بخش را دارد موضوع را به دیگران درس می دهد، سپس دیگر اعضا به نوبت، بخش خودشان را آموزش می دهند.
بعد از اینکه آموزش کامل شد، یک آزمون جامع از موضوع توزیع می شود تا درک هر یک از فراگیران را ارزیابی کند. سپس کلید پاسخ ها در اختیار آنها قرار می گیرد. کلید باید دلایل منطقی برای درست یا نادرست بودن هر یک از پاسخها را ارائه دهد و به فراگیران کمک کند تا درک کنند چرا پاسخشان غلط است.
در زمانیکه برای نقد در نظر گرفته شده است، اعضای تیم از کار خویش ارزیابی می کنند و به این سؤالات پاسخ می دهند.
– هر کدام تا چه حد موضوع تعیین شده را خوب فرا گرفته و در اختیار دیگران قرار داده است؟
– برای مؤثر بودن کار خود در تیم چه پیشنهاداتی ارائه می دهند؟
این طرح فراگیران را بر می انگیزاند تا در مورد بخش تعیین شده مطالعه کنندو خبره شوند. چون تسلط بر مطلب آنان را قادر می سازد که به تیمشان کمک کنند. همینطور اعضای تیمی که آموزش می بینند، بسیار انگیزه مند می شوند تا در ارائه مطلب به عضو ارائه دهنده کمک کنند تا بتوانند آنچه را که مطالعه کرده است بیان کنند.
طرح های کارایی تیم و تدریس اعضای تیم برای یاری رساندن به فراگیران جهت کسب اطلاعات، حقایق و اطلاعات آماری بسیار مفیدند. به خصوص طرح تدریس اعضای تیم برای کسانیکه لازم است دانش یا اطلاعاتی را ارائه دهند و به این زمینه مهارت کسب کنند بسیار مناسب است. به علاوه این طرح مهارتها و توانایی های شنیداری شرکت کنندگان را برای مطرح کردن سؤالهای سازنده در برابر ارائه اطلاعات از طرف دیگران رورش می دهد.
در این روش مهارتهای مطالعه پرورش می یابد. اعضا در طرح تدریس اعظای تیم به احتمال بیشتری، عمیق مطالعه می کنند و بی نیاز به ترکیب اطلاعات به نحوی دارند که

مطلب را منتقل و منسجم ارائه دهند. بنابراین در اثر اجبار آنان به سازماندهی یک ارائه پر محتوا، یادگیری دیگر اعضا تسهیل می شود.
طرح های کارایی تیم و تدریس اعضای تیم می توانند با هم مورد استفاده قرار گیرند تا به نوع موقعیت یادگیری افزوده شود.
روش 3: طرح قضاوت عملکرد(PJD)

The performance Judging Design
این طرح برای کلاس هایی که باید فراگیران مهارت های عملی کسب کنند، طرح مفیدی است. کاربرد این روش شامل آموزش کارکردن با یک دستگاه آزمایشگاه، نگارش یک نامه یا گزارش وتدریس نواختن یک وسیله موسیقی می شود.
دراین طرح ابتدا درک روشنی از معیارها آنان را قادر می سازد کیفیت کار خویش را مورد قضاوت قراردهند. دراین صورت می توانند تا حدودی از ارزیابی کارشان توسط دیگران بی نیاز شوند.
سپس هرشخص کار خویش را ارائه می دهد. اعضای تیم کار هر فرد را بادیگری وبا معیارهایی که فراگرفته اند مقایسه می کنند. هرفرد انتقادهایی را که به کارش شده است دریافت می دارد. طبق این پیشنهادها، احتمالاً فراگیران می توانند بشکل موثرتری به سطح تعیین شده درمعیارها برسند.
روش 4: طرح روشن سازی طرز برخورد( تلقی )Clarifying Attitudes Design
طرز برخورد افراد عمیقاً روی موثر بودن ورضایت شخصیشان اثر می گذارد. از این رو طرز برخوردها جنبه مهمی از یادگیری احساس اجتماعی هستند. با این وجود خیلی از افراد طرز برخورد را به عنوان یک مسأله شخصی تلقی می کنند. هرچند بکار بردن اجباری طرز برخوردهای شخصی جایی درآموزش ندارد ولی چنانچه افراد بتوانند آزادانه طرز بر

خوردهایشان را مورد بررسی قراردهند، بینشی کسب می کنند که می توانند رفتار خویش را کنترل نمایند ودریابند که طرز برخوردشان تا چه حد ممکن است محدوده یا کیفیت عملشان را محدود سازد ویا تحریف کند.

دانلود مقاله امنیت غذایی چیست word

 دانلود مقاله امنیت غذایی چیست word دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله امنیت غذایی چیست word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله امنیت غذایی چیست word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله امنیت غذایی چیست word :

امنیت غذایی چیست

بانک جهانی در سال 1986 امنیت غذایی را به صورت «دسترسی همه مردم در تمام اوقات به غذای کافی برای داشتن یک زندگی سالم» تعریف کرد که این تعریف در کنفرانس رم مورد تاکید قرار گرفت.
این تعریف به سه عنصر «موجود بودن غذا»، «دسترسی به غذا» و «پایداری در دریافت غذا» استوار است. عنصر موجود بودن غذا تنها به میزان مواد غذایی در مرزهای ملی که درگذشته عنصر اصلی امنیت غذایی بود، تکیه ندارد و امروزه شامل تولید (عرضه داخلی) و واردات مواد غذایی می‌باشد.
مفهوم «دسترسی به غذا» نیز دسترسی فیزیکی و اقتصادی به منابع جهت تامین اقلام غذایی مورد نیاز جامعه است و به معنای «پایداری در دریافت غذا»، ثبات و پایداری دریافت ارزش های غذایی مورد نیاز جامعه می‌باشد.
وضعیت امنیت غذا و تغذیه در ایران:
در کشور ایران سوء تغذیه ناشی از فقر از چهل سال قبل گزارش شده است و علیرغم تلاشها همچنان شیوع نسبتاً وسیع دارد و قبل از اینکه به پیشگیری و کنترل آن بپردازیم بیماریهای متابولیک ناشی از رفاه نیز شتاب زده از راه رسیده اند. البته در بسیاری مواد سوء تغذیه نه به دلیل کمی درآمد بلکه به سبب نداشتن آگاهی از اصول تغذیه است.
به طور کلی داده های موجود سه روند مهم و تعیین کننده در زمینه غذا و بیماریهای متایولیکی را نشان می دهد:
1- افزایش چشم گیر مصرف چربی در جامعه
2- افزایش سریع و چشم گیر مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلب و عروق
3- اضافه وزن و چاقی بخصوص در زنان میانسال

استراتژیهای کلی حاکم بر برنامه امنیت غذا و تغذیه:
1- هماهنگی بین بخشی:
تجربه ها نشان داده است که توان مدیریت در سطح استان عامل تضمین کننده در اجرای موفق سیاستهای ملی می‌باشد و از آنجا که مسئله تامین غذا از مقوله های فرابخشی بوده اغلب ارگانها و وزارتخانه ها به نوعی با آن یا معلولهای پس از آن سر و کار دارند، لذا بدون ایجاد هماهنگی و همگرایی در سیاستها اجرای برنامه های مرتبط با امنیت غذا میسر نخواهد بود.
2- جلب مشارکت مردم:
بدیهی است در هر برنامه ریزی دولتی یک سمت آن به طرف مردم و حفظ منافع آنها خواهد بود و الزاماً برنامه هایی موفق تر هستند که نقش مردم را در تمام سیکل برنامه ریزی تا اجرا منظور نموده باشند خصوصاً اگر اجرا برنامه مترادف با تغییر رفتار جامعه باشد.
3- ایجاد دسترسی به غذا با توجه به اینکه دسترسی به غذا از دو بعد اقتصادی و فیزیکی مطرح است، لذا اشتغال‌زایی، افزایش درآمد خانوار، در دسترس قرار دادن مواد غذایی مورد نیاز از طریق کشت و زرع و یا فرآیندهای دیگر، ایجاد دسترسی فرهنگی به غذا به معنای در دسترس قرار دادن غذاهای با ارزش سنتی و متناسب با فرهنگ مردم از راهکارهای موثر ایجاد دسترسی به غذا بوده و طبیعتاً فرابخشی خواهد بود.
4- آموزش:
از آنجا که یکی از عوامل اصلی در نامناسب بودن سبد غذایی هر خانوار، توزیع نامناسب آن بین اعضاء خانوار، عدم شناخت گروههای غذایی و نیاز بدن به هر کدام از گروهها و در اولویت قرار دادن بعضی از آنها می‌باشد، بنابراین نقش آموزش در ارتقاء فرهنگ و سواد تغذیه‌ای جامعه بسیار ارزشمند خواهد بود.
5- ارتقاء بهداشت جامعه و پیشگیری و مراقبت از بیماریها:
به دلیل بیماریهای زمینه ای مانند بیماریهای عفونی، انگلی یا بیماریهای غذد و متابولیک در بروز سوء تغذیه، به نظر می رسد یکی از استراتژیهای مهم ایجاد امنیت غذا و تغذیه پیشگیری و مراقبت اینگونه بیماریها باشد. از طرفی توجه به بیماریهایی که معلول و یا در ارتباط با نوع تغذیه می‌باشند، نظیر بعضی سرطانها، بیماریهای قلبی و عروقی و غیره نیز در زمره اینگونه بیماریها که بایستی تحت مراقبت و توصیه‌های تغذیه‌ای باشند قرار می‌گیرد.
6- تحقیقات کاربردی:
بدیهی است تحقیقات بعنوان ابزار تعیین وضعیت موجود، شناخت مشکل و تعیین اولویتها، ارزشیایی حین و در خاتمه برنامه جایگاه ویژه ای دارد، لذا بایستی با طراحی یک سیستم منظم و هدفمند ساختار آن تعیین و طراحی شود.
7- نظارت و ارزشیابی:
برای یک برنامه هدفمند میان برنامه ای و نهایی، داشتن سیستم نظارت و ارزشیابی توسط تمام بخشهای درگیر اجرای برنامه و نیز داشتن ابزار لازم برای این منظور، کاملاً ضروری و مهم است.

شیوه مصرف صحیح غذا و هرم غذایی:
شرط اصلی سلامت زیستن داشتن تغذیه صحیح است. تغذیه صحیح یعنی رعایت دو اصل تعادل و تنوع در برنامه ریزی غذایی روزانه تعادل به معنی مصرف مقادیر کافی از مواد غذایی و تنوع به معنی انواع مختلف مواد غذایی در 5 گروه اصلی مواد در هرم غذایی می‌باشد. هرم غذایی از 5 گروه اصلی مواد غذایی تشکیل شده است. هر چه از بالای هرم به سمت پایین نزدیک می شویم حجمی که گروههای غذایی به خود اختصاص می دهند بیشتر شده و باید مقدار مصرف روزانه آنها بیشتر شود. در هر گروه مواد غذایی دارای ارزش غذایی تقریباً یکسان هستند و می‌توان از یکی بجای دیگری استفاده کرد. (هرم راهنمای غذایی در پایان این فصل ضمیمه می باشد(
1- گروه نان و غلات:
این گروه شامل موادی مانند انواع نان، برنج، ماکارونی، گندم و جو است منبع مهم انرژی، آهن، انواع ویتامین های گروه B می‌باشند. هر واحد سهم از این گروه برابر است با یک برش 30 گرمی از انواع نان به (اندازه یک کف دست از نان سنگک، بربری یا تافتون و در مورد نان لواش چهار کف دست)، نصف لیوان ماکارونی یا برنج خام معادل یک لیوان از شکل پخته آنها، نصف لیوان غلات خام معادل یک لیوان پخته غلات. میزان توصیه شده 11-6 واحد می‌باشد. هر واحد از این گروه تامین کننده 15 گرم کربوهیدرات، 3 گرم پروتئن و صفر گرم چربی است. بهتر است از نان های حاوی سبوس (نان جو و سنگک) استفاده کرد و برای کامل کردن پروتئین گروه نان و غلات بهتر است آنها را بصورت مخلوط با حبوبات مصرف کرد (عدس پلو، باقلاپلو …(
2- گروه میوه ها و سبزی ها:
سبزی و میوه های غنی از ویتامین C (مثل سبزی های برگی، گوجه فرنگی، فلفل دلمه‌ای و مرکبات)، سبزی ها و میوه های غنی از ویتامین A شامل سبزی ها و میوه های زرد، نارنجی، قرمز، سبز تیره و سبزی های برگی (مثل اسفناج، هویج، گوجه فرنگی، طالبی، زردآلو، قارچ، پیاز، سیب زمینی، کاهو و …)در این گروه قرار دارند.
این گروه منبع ویتامین A، ویتامین C و فیبر غذایی هستند. هر واحد از این گروه برابر است با یک عدد میوه متوسط، یک چهارم متوسط، نصف لیوا ن حبه انگور، سه عدد زرد آلود، نصف لیوان آب میوه، یک لیوان کاهو یا سبزی خوردن یا نصف لیوان سبزی پخته یا یک لیوان سبزی خام خرد شده یا یک عدد سیب زمینی متوسط. میزان توصیه شده روزانه 5-3 واحد می‌باشد. مصرف هر واحد تامین کننده 5 گرم کربوهیدرات و 2 گرم پروتئین است. بهتر است پس از جدا کردن پوست میوه از قرار دادن آن در مجاورت هوا خوداری شود زیرا ویتامین های آن مخصوصاً ویتامین C از بین می رود.
3- گروه شیر و لبنیات:
این گروه شامل موادی مانند شیر، ماست، کشک، بستنی و پنیر می‌باشد ( در بعضی از منابع پنیررا در گروه گوشت قرار می دهند)، این گروه بهترین منبع کلسیم، ویتامین B، پروتئین و ویتامین B می‌باشند هر واحد از این گروه برابر است بایک یک لیوان شیر، یک لیوان ماست، 60-45 گرم پنیر (دو قوطی کبریت پنیر) یا یک لیوان کشک پاستوریزه یا نصف لیوان بستنی. میزان توصیه شده روزانه 3-2 واحد می‌باشد. هر واحد تامین کننده 12 گرم کربوهیدرات، 8 گرم پروتئین، 8-5 گرم چربی می‌باشد.
4- گروه گوشت، حبوبات، مغزها و تخم مرغ.
این گروه شامل موادی مانند: گوشت های قرمز (گوسفند و گوساله)، گوشت های سفید (مرغ، ماهی و پرندگان)، جگر، دل، قلوه، زبان و مغز، تخم مرغ، حبوبات (نخود، لوبیا، عدس، باقلا، لپه و ماش) و مغزها (گردو، بادام، فندق، پسته و انواع تخمه) است که سرشار از پروتئین، فسفر، ویتامین های B و B، روی، منیزیوم و آهن می‌باشند.
هر واحد از این گروه شامل 60 گرم گوشت و لخم پخته (دو قطعه خورشتی)، دو عدد تخم مرغ، با یک لیوان حبوبات پخته (معادل نصف لیوان حبوبات خام) یا یک لیوان انواع مغزها (گردو، فندق، بادام، پسته و تخمه) بوده میزان توصیه شده آنها روزانه 3-2 واحد می‌باشد. هر واحد تامین کننده 7 گرم پروتئین، 5 گرم چربی و صفر گرم کربوهیدرات است.
5- گروه چربی ها، روغن ها و شیرینی ها:
چربی ها منبع مهم تامین کننده ویتامین های محلول در چربی هستند. بدلیل اینکه دارای انرژی بالا و مواد مغذی اندکی هستند میزان سهم روزانه برایشان در نظر گرفته نشده است (مصرف با احتیاط). این گروه شامل کره، خامه، مارگارین، انواع روغن ها، مایونز، انواع سس ها، سر شیر و پنیر خامه ای و چیپس می‌باشند. همینطور انواع آب نبات، شکلات، شیرینی ها، نوشابه های گازدار، مربا، عسل، ژله، شکر و… جزء این گروه هستند. هر واحد از این گروه چربی ها دارای 5 گرم چربی می‌باشد.
بطور کلی یک رژیم روزانه باید شامل (15-12) درصد پروتئین، (60-50) درصد کربوهیدرات و (30) درصد چربی باشد

امنیت غذایی در ایران و جهان
وضعیت الگوی غذایی مردم ایران طبق گزارش منتشر شده از سوی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور به شرح زیر است: 40 درصد خانوارهای ایرانی بیش از 120 درصد نیاز، انرژی دریافت میکنند.
ما درکجای جهان ایستادهایم؟
پایه الگوی غذایی مصرفی خانوارهای ایرانی بر اساس مواد غذایی گیاهی است و گروه نان و غلات به ویژه نان، یک سوم وزن سبد غذایی را تشکیل میدهد. ارزیابی الگوی غذای مصرفی، وضعیت سبد و سفره غذایی خانوارهای ایرانی و در نتیجه وضعیت تامین نسبی مواد مغذی مورد نیاز در سطح سلولی و تامین سلامت تغذیهای را نشان میدهد. بررسیها نشان میدهد که نیمی از مردم کشور از نظر تامین سلامت تغذیهای دچار مشکل هستند. در طول یک دهه )1374-1364( دو نوع تحول اساسی در سبد غذایی خانوارهای شهر و روستا ایجاد شده که شامل کمیت و کاهش وزن سبد و دیگری جابهجایی میان کالاهای سبد است؛ به طوری که وزن گوشت، لبنیات، سبزی و میوه کاهش یافته و جای خود را به کالاهای نشاستهای، چربی و قند داده است. این جا به جایی در حقیقت از نظر کیفیت غذا و تامین نیازهای سلولی جنبه منفی داشته و سیری شکمی، جای سیری سلولی را گرفته است. به طور کلی، سیری شکم عبارت است از: مرتفع کردن حالت گرسنگی در حالی که سیری سلولی، تامین واقعی نیازهای غذایی و فیزیولوژیک بدن و تامین سلامت تغذیهای است.مقایسه مصرف نان در مناطق شهری و روستایی نشان میدهد که متوسط مصرف در سطح روستاها یک و نیم برابر بیشتر از مناطق شهری است و متوسط مصرف گوشت و تخممرغ در شهرها بالاتر گزارش شده است. این در حالی است که مصرف برنج، حبوبات، لبنیات، سبزیها، ماکارانی و چربی،تفاوت عمدهای بین شهر و روستا ندارد. تعیین ارزش تغذیهای سفره خانوارهای ایرانی نشان میدهد که ویتامین B2 تنها ماده مغذی کلیدی است که در کل کشور کمبود دریافت ندارد و کمبود ویتامین A در مناطق روستایی دیده میشود (در سطح میانگین کل) میزان دریافت سرانه انرژی و سایر مواد مغذی از نیاز متوسط بالاتر است نتایج این بررسی نشان می دهد که مواد مغذی کلیدی در سفره مردم ایران انرژی، پروتئین، کلسیم، ویتامین A و B2 هستند. به عبارت دیگر خطر کمبود این مواد در سفره مردم از سایر مواد مغذی بیشتر بوده و ارزیابی تغذیهای روی این 5 ماده مغذی متمرکز شده است.
ارزیابی الگوی غذای مصرفی از نظر امنیت غذایی نشان میدهد که 20 درصد مردم دچار کمبود انرژی و حدود 40 تا 50 درصد دچار کمبود کلسیم و ویتامین Aو B2 بودهاند. در یک جمعبندی میتوان گفت الگوی غذای مصرفی خانوار ایرانی به ویژه از نظر تامین ریز مغذیها کیفیت مناسبی ندارد. آهن، ریز مغذی ای است که جامعه ایرانی از نظر دسترسی سلولی مشکل دارد. آهن در عملکرد طبیعی مغز، قدرتی یادگیری، توان یادگیری و کار جسمی و مصونیت در مقابل بیماریها نقش عمدهای دارد. مطالعات نشان میدهد که متوسط دریافت آهن در مقایسه با مقدار توصیه شده روزانه کمبودی ندارد. گفتنی است، بیش از نیمی از آهن دریافتی، از طریق نان و غلات بهویژه نان تامین میشود. بررسیهای بیوشیمیایی حاکی است که دسترسی به آهن در سطح سلولی حدود 20 درصد جامعه ایرانی دچار مشکل است و این مشکل از مواردی است که در خط اتصال سفره و سلول پدیدار میشود.بنابراین، همه اطلاعات این گزارش حاکی از آن است که بیشتر مردم کشور ما کمتر از غلات سبوس نگرفته، لبنیات، انواع گوشتها، سبزیها و میوههای تازه استفاده میکنند و تنوع غذایی در رژیم غذایی روزانه آنها وجود ندارد. اما به واقع چه سازمانی مسئول بوده و چه باید کرد؟
امنیت غذایی در ایران
جالب است بدانید که، با ادغام شورای غذا و تغذیه با شورای عالی سلامت، شورای عالی سلامت و امنیت غذایی تشکیل میشود. طبق قانون تخصیص منابع اعتباری، تسهیلات بانکی و یارانههای لازم برای تولید، تامین، توزیع و مصرف مواد غذایی، برای دستیابی و سبد مطلوب غذایی و اختصاص منابع لازم برای شروع و تدارک برای ترویج غذای سالم در قالب میان وعده غذایی دانشآموزان و همچنین کمک غذایی برای اقشار نیازمند از وظایف دولت است. تهیه و اجرای برنامههای غیر غذا و کاهش ضایعات مواد غذایی از تولید به مصرف از دیگر وظایف دولت بهشمار میرود
وزارت کشاورزی چه میگوید
یکی از وزارتخانههای متولی تغذیه در ایران وزارت جهاد کشاورزی است. دبیر شورای فناوری اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی چندی پیش اعلام کرد: 90< درصد نیاز غذایی مردم توسط بهرهبرداران بخش کشاورزی تهیه میشود.> محمدرضا ریختهگر برنجی افزود: <بخش کشاورزی 80 درصد نیاز صنایع تبدیلی و تکمیلی را تامین میکند و 22/3 درصد اشتغال کشور در این بخش شکل میگیرد.> وی اضافه کرد: <امنیت غذایی که از عناصر تشکیلدهنده توسعه پایدار است، توسط تولید در بخش کشاورزی ایجاد میشود. بهعلاوه، تولید محصولات کشاورزی از 25 میلیون تن در سال 1356 به رقم 86 میلیون تن در سال 84 رسیده است.>
ریختهگر خاطر نشان کرد:<برای تقویت بخش کشاورزی نیاز به تحول است و تحول بدون فناوری نوین امکان ندارد.در ضمن، 70 درصد تولید کشاورزی کشور در عرصه روستاها انجام میشود و بنابراین توجه به توسعه روستایی و افزایش درآمد روستاییان باعث تقویت و توسعه بخش کشاورزی میشود ( وی اظهار امیدواری کرد:<سرانه مصرف پروتئین حیوانی از 22 گرم در روز در حال حاضر به 29 گرم در روز در 10 سال افزایش یابد و این نویدی برای توسعه تقاضای محصولات دامی در کشور است.)

رابطه بین امنیت غذایی و تغییرات آب و هوایی
گزارش کانایو نواژه رئیس جدید صندوق بین المللی توسعه کشاورزی(IFAD)
. گزارش های جدید نشان می دهد کمبود بارندگی اخیر که دوباره کمربند گسترده ای از شرق افریقا را فرا گرفته،میلیون ها نفر از مردم را تهدید میکند. بحران فعلی که در منطقه خشک وسرد به وجود امده به همه ما یادآوری میکند که بحران امنیت جهانی غذا در سال 2007 و 2008 ، که تاثیر شدیدی بر تامین مواد غذایی و رشد قیمت ها داشت؛ هنوز راه زیادی تا پایان خود دارد. قیمت مواد غذایی از بالا ترین حد خود را در سال 2008 پایین تر آمده است ،اما همچنان در بالاترین سطوح خود تا کنون می باشد. قیمت ها شناور بوده نشان دهنده عدم ثبات درون انهاست و علانمی از افزایش دوباره را نشان میدهد.
آینده امنیت جهانی غذا بسیار مهم است و دوعوامل مرتبط موثر با آن وجود دارد. دردرجه اول کشورهای در حال توسعه در بالا بردن بهره وری کشاورزی از تغییر تکنولوژیکی و مدیریت موثرمنابع طبیعی استفاده می کنند.دلیل دوم نیز اینست که جهان تا چه میزان در محدود کردن تغییرات آب و هوایی موفق خواهد بود ، در حالی که باید به کشورهای در حال توسعه نیز جهت انطباق با تغییرات آب و هوایی و کاهش اثرات آن کمک شود..
میزان چالشی که جهان در مورد امنیت غذایی با ان مواجه است در برنامه ریزی های اخیر مرتبط با رشد جمعیت منعکس شده که همراه با طرحهای مورد نظر برای رشد تولید مواد غذایی میباشد.
در پیش بینی های اخیر جمعیت دنیا از 68 میلیارد نفر در حال حاضر به 91 میلیارد نفر در سال 2050افزایش خواهد یافت. بیشتر این رشد، همانطور که قابل پیش بینی است، در کشور های در حال توسعه اتفاق میافتد. تغذیه 91 میلیارد نفر نیازمند افزایش تولید غذا در سطح دنیا به میزان 70% میباشد. افزایش تولید در کشور های در حال توسعه تقریبا باید به دو برابر برسد. وظیفه سنگین تغذیه جمعیت در حال رشد جهان ،زمانی سنگین تر میشود که تاثیر منفی تغییرات آب وهوایی را به آن اضافه کنیم. مطالعات و تحقیقات اخیر نمای کلی از این پیشامد را به ما میدهد. در جنوب و شرق آسیا انتظار میرود که تغییرات جوی بر بارندگی ها تاثیر بگذارد، میزان خشکسالی را افزایش دهد و موجب بالاتر رفتن دمای هوا شود که تهدیدی برای دستیابی به آب زراعی کافی و مناسب میباشد.پیش بینی میشود در منطقه صحرای بزرگ افریقا میزان مناطق خشک و نیمه خشک به طور قابل ملاحظه ای افزایش یابد. در جنوب افریقا نیز پیش بینی میشود که تا سال 2020 بازده محصولات دیم تا 50% کاهش یابد. بنابراین تاثیر تغییرات جوی بر کشاورزی موجب عدم ثبات در تولید شده و باعث میشود کمبود بیشتری در تولید مواد غذایی به وجود آید.
چنانچه اقدامی فوری صورت نگیرد، بدون شک تغییرات جوی بر امنیت جهانی غذا تاثیر مخرب داشته و به شکل نگران کننده ای تعداد افرادی را که با گرسنگی و سوء تغذیه مواجه هستند بالا میبرد. ارزیابی های اخیر نشان میدهد که این تغییرات میتواند تا سال 2020 بیش از 60 میلیون نفر دیگر را در خطر گرسنگی قرار دهد.
جامعه بین المللی در حال مواجهه با این چالش هاست و اساس کار خود را بر حمایت از کشورهای با درآمد پایین قرار داده است تا تولیدات کشاورزی افزایش یابد. چنین تلاشهایی الزاما باید متمرکز بر 500 میلیون کشاورز جزء در سراسر دنیا باشد که حدود 2 میلیارد نفر،یعنی یک سوم جمعیت جهان را، تامین میکنند.
ارتقاء سطح بهره وری آنها نه تنها برای تامین غذا و نیازهای تغذیه ای این کشاورزان لازم است، بلکه برای میلیون ها نفری که به تولیدات آنها متکی هستند نیز حائزاهمیت میباشد. IFAD، در طی 30 سال فعالیت خود برای بالا بردن بهره وری و سطح درآمد کشاورزان همچنین امنیت غذایی بیشتر ازایشان حمایت کرده است. چنین حمایت هایی دامنه وسیعی از فعالییت های مختلف را در بر میگیرد که از جمله آنها میتوان به تحقیقات و توسعه کشاورزی، ایجاد مدارس داخل مزارع، انتقال اطلاعات کشاورزی، جنگلداری، خدمات دامپزشکی، حمایت از سازمان ها و تعاونی های وابسته به کشاورزان و حمایت از نهاد های مالی نواحی روستا نشین نام برد. در سالهای اخیر، IFAD با اقداماتی مانند تحویل بذر های مقاوم تر در برابر سیل و خشکسالی، سعی در توسعه برنامه های حمایت از کشاورزان جزء داشته تا آنها بتوانند خود را با تغییرات آب و هوایی سازگار کنند.
چنین برنامه هایی نشان داده اند که این کشاورزان از پتانسیل بسیار بالایی برای افزایش تولید غذا دنبال کردن فعالیت های سالم زیست محیطی برخوردارند. بدون شک کشاورزان جزء نقش مهمی در بهبود وضعیت امنیت جهانی غذا ایفا میکنند.با این وجود، اگر این پتانسیل مورد توجه قرار میگیرد، تلاشهای ایشان نیز باید با اقدامات موثر جهت محدود کردن تاثیرات مخرب
امنیت غذایی در بحران
شعار روز جهانی غذا در سال 2009
از سال 1943 که کنفرانس غذا و کشاورزی مسئله غذا و گرسنگی را مورد بحث قرار داد و متعاقب آن تاسیس سازمان خواروبار کشاورزی FAOدرسال 1945 تا اجلاس جهانی غذا در رم 1996 (آبان ماه سال 1375 ) که با هدف جلب توجه جهانیان به مسئله غذا و گرسنگی تشکیل شد نیم قرن فاصله میبینیم .شهر رم در آن سال میزبان روسا یا نمایندگان عالی رتبه 194 کشور جهان در مقر سازمان خواربار و کشاورزی بود
در این اجلاس دبیر کل سازمان ملل متحد گرسنگی را لکه ننگی بر دامن بشریت خواند و جامعه بین الملل را به در هم کوبیدن ساختاری که به گرسنگی منجر می شود دعوت کرد .
در اجلاس رم گفته شد علیرغم تلاشهای انساندوستانه هنوز ارقام اخبار دهشتناکی از بی عدالتی را می دهند. یک میلیارد گرسنه، 200 میلیون کودک مبتلا به سوء تغذیه، 30 مرگ در هر دقیقه بعلت گرسنگی!
در سالهای پس از اجلاس رم دهها اجلاس کنفرانس یا نشست جهانی مسئله تامین غذا، کمک های غذایی، مبارزه با گرسنگی و امنیت غذائی را مورد بحث قرار داده و بیانیه های معتبر نیز تدوین کرده و این بیانیه ها را برای اجرا به کشورهای عضو ابلاغ کرده اند در بعضی از این کنفرانسها مقامات بلند پایه کشورها دعوت داشته اند و با امضای تعهد نامه بشر دوستانه، خود و کشورشان را به انجام وظایفی که در قطعنامه آمده است متعهد کرده اند.
و اکنون با گذشت 13 سال از اجلاس جهانی غذا در رم که معاون اول ریاست جمهوری اسلامی ایران( جناب آقای دکتر حبیبی) در آن شرکت کردند و پشتیبانی ایران را از همکاری جدی و عملی بــرای تــولــید پایدار و توزیع عادلانه غذا با تاکید بر حمایت از اقشار آسیب پذیر بویژه زنان و کودکان اعلام نموده و اضافه کردند که جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را در راه تحقق این هدف که شرط اســاسی تـــوسعه پایدار و در نتیجه صلح پایدار است اعلام می دارد، مجددا اجلاسی دیگر یعنی اجلاس سران برای امنیت غذایی در سال 2009 برگزار میشود
• این اجلاس جهانی به 7 چالش های کلیدی اشاره کرده است
• بر قراری سیستم حکمرانی شایسته برای امنیت غذایی در سطح ملی و جهانی
• حصول اطمینان از توانمند سازی کشور ها برای دسترسی به تجارتی منصفانه برای محصولات کشاورزی و غذایی و برقراری سیاست هاییکه از اجحاف حاصله از تجارت جهانی جلوگیری کند.
• شناسایی راههای که کشاورزان چه در کشور های توسعه یافته و یا در حال توسعه درآمد قابل قبولی وقابل مقایسه با سایر سطوح جامعه بدست آورند
• به جریان انداختن سرمایه گذاری در بخش خصوصی و دولتی کشاورزی روستایی و حصول اطمینان از دسترسی کشاورزان به ابزارهای کافی و مدرن برای تولید محصول بهتر و بازده بیشتر در کشور های در حال توسعه و خصوصا کشورهای کم درآمد که با کمبود غذا روبرو هستند.
• در نظر داشتن این مهم که در حال حاضر بیش از 30 کشور اخیرا” اورژانس های غذایی را تجربه کرده اند و توجه و تاکید به این مهم که مکانیزم ها و روش های موثر تری را باید برای بحران های غذایی طراحی و پیاده کرد.
همانطور که ملاحظه میشود اولین اقدام پیشنهادی ریشه کن کردن گرسنگی در جهان و اطمینان از تولید کافی غذا برای تمام جهانیان میباشد و همچنین پیدا کردن راهی برای تضمین اینکه همه مردم جهان به غذای کافی و سالم برای یک زندگی سالم و فعال دسترسی دارند. ریشه کن کردن گرسنگی در جهان ،نه تنها اطمینان از تولید کافی غذا برای تمام جهانیان که تا سال 2050 به حدود 9 میلیارد نفر خواهند رسید بلکه پیدا کردن راهی برای تضمین اینکه همه به غذای مورد نیازشان برای یک زندگی سالم و فعال دسترسی دارند وحصول اطمینان از اینکه کشور ها آمادگی لازم را برای تطبیق با تغییرات شرایط اقلیمی و آب و هوائی پیدا کرده اند.

روز جهانی غذا را در سال 2009 یا 1388 در حالی جشن ! میگیریم که ناامنی غذایی عمیق تر شده است بحران اقتصادی و افزایش قیمت غذا و استمرار این مصیبت 100 میلیون نفر به گرسنگان جهان افزوده است
مدیر کل فائو آقای ژاکوب دیوف میگوید بحران خاموش گرسنگی یک ششم انسانهای کره زمین را درگیر کرده و صلح و امنیت را به مخاطره انداخته است . و باز اضافه میکند که ما به یک تلاش گسترده و سریع و اجماع جهانی برای رشه کنی گرسنگی در جهان نیازمندیم.
بخاطر دارم که در اجلاس سال 1375 رم وزیر کشاورزی کشورمان گفته بود:
“ناامنی غذائی سد عظیمی فرا راه رفاه و توسعه یافتگی است و چنانچه بصورت ریشه ای و جدی چاره اندیشی نشود بی شک بشریت آینده ای مبهم پیش رو خواهد داشت. مسئله امنیت غذائی مرزها را در هم می شکند و جهان شمول می شود. حذف گرسنگی و سوء تغذیه باید جایگاه مهمی را در افکار و اندیشه های بشری بازیابد و بهبود امنیت غذائی باید بعنوان هدفی کلیدی در تکامل انسان پذیرفته شده و از محورهای اساسی سیاستها، اولویتها و برنامه های توسعه قلمداد گردد.”در آن سال این گفته ها برای کارشناسانی چون من چقدر امیدوار کننده بود که رشد مستمر و مثبت بخش کشاورزی نه تنها موجب تامین بخش مهمی از مواد غذائی مورد نیاز جمعیت کشور بوده، بلکه در جهت کاهش وابستگی و افزایش خودکفائی محصولات اساسی بخش کشاورزی عمل کرده است در آن سال گفته شد هم اکنون 86 درصد از عرصه مواد غذائی از طریق تولید داخلی تامین می شود و ضریب وابستگی از 25 درصد در سال 1367 به 14 درصد در سال 1372 کاهش یافته است.
ولی آمار های سال 1387 از واردات بیشتر میگویند تا تولید داخلی ، یارانه های بخش کشاورزی در بعضی موارد حذف شده اند تولید کنندگان داخلی کمتر بازار فروش می یابند
ادامه سیاست فعلی روز به روز ما را از سیاست‌های کلی مصوب رهبر معظم انقلاب دور می‌کند و کشور را به خارج وابسته‌تر خواهد کرد.
چه خوب بود اگر دولت از افزایش درآمد نفتی طی سال‌های گذشته که در صندوق ذخیره ارزی جمع‌آوری شده بود برای تقویت بخش کشاورزی استفاده میکرد . زیرساخت‌های این بخش را تقویت می‌کرد بر افزایش بهره‌وری و مدیریت آب تاکید میکرد . سیستم‌های آبیاری را اصلاح میکرد . بخش کشاورزی را به ایجاد مجتمع‌های پیشرفته و مدرن کشاورزی تشویق میکرد و توجه به صنایع تبدیلی و اختصاص بخش قابل ملاحظه‌ای از تسهیلات بانکی را به این بخش مد نظر قرار میداد. لیکن دلارهای نفتی کشور بیشتر صرف واردات محصولاتی مثل شکر، برنج (آنهم برنجهایی که قصه زیادی دارند) میوه های گران غیر فصلی و مایوس کردن تولید کنندگان داخلی باغ داران ، پنبه کاران و;.شد
وقتی به آمار های مربوط به خط فقر در کشور که توسط مقامات مسوول ذکر میشود مینگرم بخود میگویم ،افسوس گویا بعد از آنهمه نشست های جهانی و بیانیه های انسان دوستانه، و تعهد دولت ها و تدوین برنامه های کلان و ;. برای دستیابی به امنیت غذائی پایدار در جهان کنونی یا دهکده جهانی ما آنچه پایدار مانده است گرسنگی است.
اگر چه کشور ما در بین کشورهایی که بصورت حاد با گرسنگی روبرو هستند کشور ثروتمندی است و از جهات مختلف با کشور های افریقایی که تصاویر تلخ و انسان کش کودکان نحیفشان را میبینیم قابل قیاس نیست ولی مسئله گرسنگی مانند لکه ننگی بدامن کل بشریت است وهمه جهان مسوولیت مشترکی در قبال حذف فقر و گرسنگی دارند ولی کشور ها از جمله کشور های ثروتمند زمانی میتوانند در عرصه جهانی مطرح و مورد اعتبار باشند که سیاست هایی برای حفظ منابع کشاورزی ،توجه به کشاورزی پایدار، مدیریت منابع آب، تربیت نیروی کشاورزی ماهر ،حمایت از تولید داخلی و ایجاد سامانه ای برای شناخت اقشار آسیب پذیر و تدوین قوانین حمایتی برای آنان باشند.
پیشنهاد برای رهایی از مشکل نا امنی غذایی
اولین و مهمترین کار برای تامین امنیت غذایی تقویت دبیر خانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی است. این شورا باید یک اطاق فکر از خبرگان ،متخصصین و دست اندر کاران تغذیه ،کشاورزی ، اقتصاد ، متولیان آموزش و فرهنگ سازی و سایر مسوولین ذیربط بوجود بیاورد .
همیشه میشود غفلت ها را جبران کرد . وزارت جهاد کشاورزی باید در این دبیر خانه نقش متولی امنیت غذایی را داشته باشد . زمانی که قرار بود شورای غذا و تغذیه در شورای ملی سلامت ادغام شود من شخصا عقیده داشتم دبیر خانه امنیت غذایی باید در وزارت کشاورزی باشد ولی به هر حال مکان مهم نیست شاید ما در بخش سلامت با همکاران بخش کشاورزی و اقتصاد آنطور که باید نزدیک نبوده ایم . همانطور که متولیان فرهنگ سازی هم نقش خودشان را بگونه ای که به ارتقای امنیت غذایی و سلامت بینجامد انجام نداده اند ونمیدهند. این دبیرخانه میتواند تصمیم سازی های مناسب را برای حل مشکلات موجود انجام دهد و به شورا ارائه دهد و پس از تصویب در شورا اقدامات اجرایی بین بخشی لازم که مبتنی بر خرد جمعی و اجماع خبرگان است انجام شود.

تامین امنیت غذایی با تکیه بر تولیدات داخلی
به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران (econews.ir)، “صادق خلیلیان” در نشست سه جانبه معاونت تولیدات گیاهی، مجمع خبرگان کشاورزی و موسسه آموزش عالی جهاد کشاورزی در سیستان و بلوچستان، به مسئولیت خطیر دست اندرکاران و بهره برداران بخش کشاورزی در زمینه تامین امنیت غذایی کشور با تکیه بر تولید منابع داخلی تاکید کرد و با بیان این مطلب افزود: با برنامه ریزی صحیح و بکارگیری نیروهای توانمند می توان چشم انداز بخش کشاورزی در ایران 1404 را محقق ساخت.
وزیر جهاد کشاورزی در بخش دیگری از پیام خود، بر لزوم بهره مندی از حضور و مشارکت تشکل ها به ویژه مجمع خبرگان بخش کشاورزی در فعالیتهای تولیدی و دستیابی به خوداتکایی در کشاورزی تاکید کرد.
دراین نشست، محمد رضا جهانسوز معاون امور تولیدات گیاهی، انتقال دانش فنی و توسعه دوره های علمی کاربردی در بین جوانان، بهره برداران و تولید کنندگان بخش کشاورزی را از راهکارهای اساسی در ارتقای بهره وری محصولات کشاورزی دانست.
وی در همین حال گفت: فاصله قابل توجهی بین تولیدات کشاورزان نمونه و خبرگان کشاورزی با متوسط تولید سایر کشاورزان وجود دارد، برای نمونه این فاصله و اختلاف در تولید پسته 12 برابر است.
همچنین در این نشست، نیکبخت رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان به استعدادها و توانمندیهای منطقه در زمینه کاشت و توسعه میوه های گرمسیری اشاره کرد و توسعه کشت محصولاتی مانند هندوانه را به منظور چهار فصل بودن این قبیل تولیدات و همچنین و مشارکت خبرگان بخش کشاورزی را مورد تاکید قرار داد.
رجب بیگی، رئیس موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاد کشاورزی نیز در این نشست با بیان اینکه 25 هزار دانشجو بیش از 120 رشته کاردانی و کارشناسی در 62 مرکز آموزش جهاد کشاورزی در سراسر کشور مشغول به تحصیل هستند، گفت: این موسسه آمادگی لازم برای برگزاری دوره های پودمانی مورد نیاز کشاورزان را دارد.
وی افزود: در حال حاضر 40 دوره کوتاه مدت و پودمانی ویژه بخش کشاورزی مصوب دانشگاه جامع علمی کاربردی آماده پذیرش داوطلب است.
گفتنی است، در این نشست دو روزه تفاهم نامه سه جانبه در راستای توسعه و تعمیق آموزش های علمی کاربردی به منظور افزایش بهره وری و انتقال و ارتقای دانش فنی کشاورزان منعقد شد.
همچنین مقرر شد از نمایندگان خبره و تولید کنندگان نمونه در هسته های برنامه ریزی درسی به منظور نیازسنجی، برنامه ریزی، اجرا و تدریس در دوره های علمی کاربردی کشاورزی و آموزش های علمی کاربردی استفاده شود.

دستیابی به امنیت غذایی در دوران بحران اقتصادی جهان
امروز بحران اقتصادی جهان به گونه‌ای اخبار جهان را معطوف به خود کرده که کمتر به این موضوع توجه می‌کنیم که بیش از یک میلیارد و بیست میلیون نفر در جهان، یعنی فراتر از مجموع جمعیت آمریکا، کشورهای اتحادیه اروپا و کانادا، غذای کافی برای خوردن ندارند. واقعیت این است که همه ساکنین کره زمین در مراکز تجاری و کارخانه‌ها شاغل نیستند و بحران اقتصادی بیش از همه خرده زمین‌های کشاورزی و مناطق روستایی جهان را تحت تأثیر خود قرار داده است. یعنی مناطقی که بیش از 70 درصد گرسنگان جهان در آن زندگی و کار می‌کنند.

با توجه به اینکه بیش از 105 میلیون نفر به آمار گرسنگان دنیا در سال 2009 اضافه شده است، هم اکنون بیش از یک ششم جمعیت جهان به درجاتی از گرسنگی مبتلا هستند. این بحران، نیاز به سرمایه‌گذاری‌های هدفمند عمومی و خصوصی به منظور توانمند سازی کشاورزان را بیش از پیش گوشزد می‌کند.

روز جهانی غذا (16 اکتبر) فرصتی است که بیشتر به این بحران توجه کنیم و به رغم بحران اقتصادی جهان به دنبال یافتن راهکار و تأمین منابع لازم برای مبارزه با گرسنگی، که به واقع اصلی‌ترین بحران جهانی است باشیم.

به بهانه روز جهانی غذا انجمن تغذیه ایران در نظر دارد سخنرانی ماهانه خود را به موضوع “امنیت غذایی پایدار یا گرسنگی پایدار” اختصاص دهد. این جلسه سخنرانی در تاریخ چهارشنبه 29/07/1388 ساعت 13 الی 14 توسط سرکار خانم دکتر ربابه شیخ‌الاسلام مدیر موسسه تغذیه سلامت و توسعه و رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران در محل انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور برگزار خواهد شد.

دانلود مقاله سرنوشت‌سازترین دگرگونی جهان word

 دانلود مقاله سرنوشت‌سازترین دگرگونی جهان word دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله سرنوشت‌سازترین دگرگونی جهان word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله سرنوشت‌سازترین دگرگونی جهان word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله سرنوشت‌سازترین دگرگونی جهان word :

سرنوشت‌سازترین دگرگونی جهان

پژوهشی در باب دگرگونی‌های اجتماعی و مسأله انتظار

دگرگونی اجتماعی از مسائلی است که همواره ذهن دانشمندان را به خود جلب کرده است و هر کدام به فراخور وسع علمی خویش در این باره اظهار نظر کرده و علل و عوامل آن را با توجه به دیدگاه خود شرح و بسط داده‌اند.

در این پژوهش با استفاده از سخنان بزرگانی همانند استاد مطهری، (به عنوان عالمی روشن اندیش که نسبت به جایگاه مسأله واقف بوده است) به بحث وبررسی درباره این موضوع خواهیم پرداخت و نیز نظریه‌هایی را که در این باره مطرح شده است نقد و ارزیابی می‌کنیم. در پایان نظر خود را طرح کرده و به تفصیل درباره آن سخن خواهیم گفت.
این که چه علل و عواملی باعث دگرگونی‌های اجتماعی است، سؤال اصلی و محوری این نوشتار را تشکیل می‌دهد و با توجه به بضاعت علمی و منابع موجود به آن پاسخ داده خواهد شد.
فرضیه‌ای که در صدد بررسی آن هستیم این است که محتوای باطنی انسان (اندیشه، عقیده و ایدئولوژی) بویژه فطرت کمال جویی و تجدد خواهی انسان علت اکثر دگرگونی‌های اجتماعی است. این فرضیه با توجه به این اصل بررسی می‌شود که فرد و جامعه هر دو اصیل‌اند. و به تعبیری دیگر این انسان است که اصالت دارد، به عنوان یک موجود با شعور، آگاه، دین‌خواه و عقل‌گرا با فطرتی که طالب کمال و تعالی است.
مفاهیم اصلی و کلیدی
انتظار: در لغت یعنی چشم به راه داشتن، چشم داشتن، انتظار داشتن (1) و در اصطلاح، دیده دوختن به راه تحقق امری است که منتظر را به حالت انتظار واداشته است و هرچه آن امر در نظر او مهم‌تر باشد، برای تحقق آن کوشش و جدیت بیش‌تری ـ خواه ناخواه ـ‌خواهد کرد (2).
تحول یا دگرگونی: به معنای تغییر و تبدیل چیزی است به چیز دیگر.
دگرگونی و تغییر اجتماعی: این واژه کلی و مبهم، معمولا به معنی تغییر در فرایندهای اجتماعی یا ساختار جامعه به ویژه در بحث گذر از جوامع سنتی به جوامع صنعتی و جدید مطرح می‌شود. دگرگونی اجتماعی ممکن است مثبت یا منفی،‌ پیش‌ر

و یا واپس‌گرا، قهری یا دستوری، کند یا سریع، ‌جزیی یا کلی، سطحی یا عمیق و موقت یا دائمی باشد. دگرگونی اجتماعی فرایند پیچیده‌ای است که عوامل متعددی نظیر اختراع، تراوشات ناشی از فرهنگ‌ها یا اشاعه ویژگی‌های از جوامع دیگر، افزایش یا کاهش جمعیت، تکنولوژی، شخصیت‌های بزرگ، جنبش‌های اجتماعی، آموزش و پرورش و بی‌سازمانی اجتماعی و … در آن دخالت دارند. عادت،‌ ترس از گسسته شدن رشته تداوم، سنت گرایی، صاحبان منافع و مقاومت ایدئولوژیک نیز از عوامل عمده ایستادگی در برابر تغییرات اجتماعی است.(3)
علل و عوامل دگرگونی اجتماعی
دانشمندان بر این مسأله که عامل اصلی تحولات و دگرگونی‌ اجتماعی چیست، اتفاق نظر ندارند و هر یک عاملی را مؤثر و دخیل می‌دانند. گروهی عوامل مادی را منشأ اثر دانسته، عده‌ای شرایط جغرافیایی و خون و نژاد را عامل تحول می‌دانند، برخی فرهنگ و عقیده و ایدئولوژی و به طور کلی محتوای باطنی انسان را مهم‌ترین عامل می‌دانند و گرو

هی از نقش شخصیت‌ها و نوابغ و قهرمانان سخن به میان آورده و آن را یگانه عامل دگرگونی می‌دانند. در زیر، نظریه‌های گوناگون در این باره مطرح و مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد:
1ـ خون و نژاد
طبق این نظریه، عامل اساسی پیش برنده تاریخ، نژاد‌ها هستند، زیرا بعضی نژادها و خون‌ها استعداد فرهنگ آفرینی و تمدن گستری دارند و برخی دیگر خیر، بعضی می‌توانند علم و صنعت و اخلاق تولید کنند و گروهی صرفا مصرف‌کننده‌اند.
ارسطو، برخی نژادها را مستحق برده داشتن و

بعضی دیگر را مستحق برده شدن می‌دانست. طرفدار این نظریه کنت گوبینو، فیلسوف معروف فرانسوی است. این نظریه به گوبینیزم نیز مشهور است. (4)
این که معتقد شویم تنها یک نژاد است که تحول و تطور تاریخ به دستش صورت می‌گیرد، یا این که همه انسان‌ها در آن دخیل‌اند، مشکلی را حل نمی‌کنند، زیرا معلوم نیست چرا زندگی انسان یا نژادی از انسان متحول و متطور است و زندگی حیوان چنین نیست. این که یک نژاد باشد یا همه نژادها، راز تحرک تاریخ را نمی‌گشاید. البته شاید نتوانیم تفاوت نژادها را به طور کلی انکار کنیم. چرا که ممکن است در عین این که همه استعداد دارند، برخی نژادها دارای استعداد بیش‌تری باشند.(5)
2ـ شرایط اقلیمی و جغرافیایی
بر اساس این نظریه، عامل سازنده تمدن و به وجود آورنده فرهنگ و تولید کننده صنعت، محیط و شرایط اقلیمی و جغرافیایی است. در مناطق معتدل، مزاج‌های معتدل و مغزهای نیرومند ومتفکر به وجود می‌آید. علاوه بر این، شرایط اقلیمی و محیط جغرافیایی و منطقه‌ای بر روی نژادها تأثیر می‌گذارد و استعدادهای خاص ایجاد می‌کند و درنهایت عامل پیش برنده تاریخ می‌شوند. (منتسکیو) دانشمند جامعه شناس فرانسوی طرفدار این نظریه است.(6)
بنابراین موقعیت‌های جغرافیایی خاص در رشد عقلی و فکری و ذوقی و جسمی انسان‌ها مؤثرند. هم‌چنین تاریخ تنها در میان انسان‌های برخی اقلیم‌ها و منطقه‌ها تحرک دارد، و در محیطها و منطقه‌های دیگر، ثابت و یک نواخت و شبیه سرگذشت حیوان است. اما پرسش اصلی به قوت خود باقی است که مثلا چرا زنبور عسل یا سایر جانداران که در همان مناطق جغرافیای زیست می‌کنند فاقد تحرک‌اند. در واقع عامل اصلی اختلاف میان آدمی و

حیوان، که یکی ثابت می‌ماند و دیگری به طور دائم از مرحله‌ای به مرحله دیگر انتقال می‌یابد، چیست؟ نتیجه این که این عامل نیز آنچنان که باید، استحکام ندارد.

3ـ نظریه الهی
طبق این نظریه آن چه در زمین پدید می‌آید، امری است آسمانی که بنا بر حکمتی بر زمین فرود آمده است. تحولات و تطورات تاریخ را می‌توان جلوه‌گاه مشیت حکیمانه و حکمت الهی دانست. پس آن چه تاریخ را جلو می‌برد و دگرگون می‌سازد،‌ اراده خداوند است و تاریخ واجتماع پهنه بازی اراده مقدس الهی است. «بوسوئه» مورخ و اسقف معروف،‌طرفدار این نظریه است.(8)
این نظریه سست‌ترین و بی‌پایه‌ترین نظریه در باب دگرگونی‌های اجتماعی است. زیرا مگر تنها تاریخ است که جلوه‌گاه مشیت الهی است؟ نسبت مشیت الهی به همه اسباب و علل جهان مساوی است،‌هم چنان که زندگی متحول و متطور آدمی جلوه‌گاه م

شیت الهی است، زندگی ثابت و یک نواخت زنبور عسل و سایر جانداران هم جلوه‌گاه مشیت حکیمانه خدا است. پس سخن در این است که مشیت الهی، زندگی انسان را با چه نظامی آفریده است و چه رازی در آن نهاده است که به طور دائم در تغییر و تغیر است، در صورتی که زندگی حیوانات دیگر، فاقد آن راز است.(9)
4ـ نوابع و قهرمانان
طبق این نظریه،‌ تحولات و دگرگونی‌های تاریخ، اعم از علمی،

سیاسی،‌اقتصادی و فنی و یا اخلاقی،‌به وسیله نوابغ به وجود می‌آید. تفاوت آدمی با سایر جانداران در این است که جانداران از نظر استعدادهای طبیعی در یک درجه‌اند،‌ بر خلاف انسان‌ها که از نظر استعداد تفاوت‌هایی دارند، نوابغ و قهرمانان، افراد استثنایی هر جامعه‌اند که از قدرت خارق العاده‌ای از نظر عقل، اراده، ذوق و ابتکار برخورداند و هرگاه در جامعه‌ای پدید آیند،‌ آن جامعه را از نظر علمی و فنی،‌اخلاقی و اقتصادی و سیاسی و نظامی به جلو می‌برد و به سعادت و تکامل نزدیک می‌کنند. از این رو اکثریت افراد بشر فاقد ابتکار، دنباله رو و مصرف کننده‌اند. «کارلایل» فیلسوف معروف انگلیسی چنین نظری دارد. (10)
این نظریه، اعم از این که درست باشد یا نادرست، به طور مستقیم به فلسفه تاریخ، یعنی به عامل محرک تاریخ مربوط می‌شود.
البته این که فقط نوابغ و قهرمانان قدرت خلاقیت و ابتکار داشته باشند امر بعیدی است،‌ زیرا در تمام افراد بشر،‌کم و بیش استعداد اختراع و ابداع و نوآوری وجود دارد. بن

ابراین همه افراد یا حداقل اکثر آن‌ها می‌توانند در خلق و تولید و اختراع سهیم باشند. البته سهمشان نسبت به نوابغ ناچیز است. (11)
5ـ اقتصاد و عامل مادی
براساس این نظریه،‌ اقتصاد تنها عامل محرک تاریخ است. تمام شع است که جامعه را از بیخ و بن زیر و رو می‌کند. و جلو می‌برد نوابع،‌که در نظریه قبل سخنشان به میان آمد،‌جز مظاهر نیازهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جامعه نیستند و آن نیازها به نوبه خود معلول دگرگونی ابزار تولید است.
نظریه «ماتریالیسم تاریخی» بر اساس چنین اندیشه‌ای به وجود آمده است. ماتریالیسم تاریخی، یعنی برداشتی اقتصادی از «تاریخ» و برداشتی اقتصادی و تاریخی از «انسان» بدون برداشتی انسانی از اقتصادی یا تاریخ.
جان کلام این که تاریخ، طبیعت مادی دارد نه معنوی و انسانی. و تمامی دگرگونی‌های اجتماعی و تاریخی، زاییده عامل اقتصادی و مادی است. این نظریه، ریشه انقلاب‌ها را دو قطبی‌شدن جامعه‌ها از نظر معیشت می‌داند و مدعی است که تمام خصلت‌های مادی و معنوی انسان از جامعه گرفته می‌شود و در سرشت انسان آن چه را الهیون فطرت می‌نامند وجود ندارد. انسان و وجدانش را، جامعه به کمک عوامل بیرونی می‌سازد. بر این اساس انسان همانند نواری است خالی که نسبت به آن جه در آن ضبط می‌شود حالت بی‌تفاوتی و بی‌طرفی دارد و هیچ عکس‌العملی نسبت به آن نشان نمی‌دهد.(12)
نظریه ماتریالیسم تاریخی دارای اصول و مبانی‌ای است که نقد و بررسی آن‌ها از حوصله این پژوهش خارج است و خود مقاله‌ای مستقل می‌طلبد.(13)
درمقابل این نظریه،‌ نظریه‌ای دیگر است که عامل اقتصادی را تنها و یگانه عامل دگرگونی اجتماعی نمی‌داند و به اصالت روح اعتقاد دارد. البته اسلام منکر تأثیر عالم اقتصادی در تحولات اجتماعی نیست، ولی هیچ گاه عامل ماده را بر روح مقدم نمی‌دارد و معتقد است که وجود اصیل انسان را نمی‌توان با ماده و شؤون آن توجیه و تفسیر کرد.(14)
6ـ فطرت
آدمی دارای خصایص و ویژگی‌هایی است که به موجب آنها زندگی اجتماعی‌اش در حال تکامل و پیشرفت است. ویژگی نخست: حفظ و جمع تجارب و آموخته‌های دیگران و استفاده از آنها است.
ویژگی دوم: یادگیری از راه بیان و قلم است.
ویژگی سوم: مجهز بودن به نیروی عقل و ابتکار است.
ویژگی چهارم: میل ذاتی و علاقه فطری به نوآوری است، یعنی حب ذاتی آدمی به نوآوری و خلاقیت، محدود به هنگام ضرورت نیست، بلکه این میل در او به طور ذاتی به ودیعه نهاده شده است و جزء جدایی ناپذیر سرشت وی محسوب می‌شود.
این چهار ویژگی، نیرویی را در انسان به وجود می‌آورد که هم

واره آدمی را به جلو می‌راند. اما در حیوانات دیگر، نه استعداد نگه داری تجربه و نقل و انتقال آن وجود دارد و نه استعداد خلق و ابتکار که خاصیت قوه عاقله است و نه میل شدید به نوآوری وجود دارد. این است که حیوان در جا می‌زند و زندگی ثابت و یک نواختی دارد،‌ اما انسان به پیش می‌رود و زندگی‌اش به طور دائم در حرکت و تغییر و تغیر است و دگرگون می‌شود.(15)
وجود چنین ویژگی‌ها و خصوصیت‌هایی است که سبب تکامل و تعلالی بشر می‌شود، لذا شهید مطهری این نظریه را بسیار عالی می‌داند و درباره آن سخنان ارزشمندی دارد.
فطرت کمال جوی و افزون طلب آدمی این گونه است که هر مقدار واجد چیزی باشد، باز می‌خواهد مرحله بالاتری را طی کند و افق‌های جدیدی را به رویش بگشاید و به وضع موجود قانع نگردد.(16)، نظریه فطرت، که از آن به عنوان «محتوای باطنی انسان» نیز می‌توان یاد کرد، نظریه شهید مطهری است. (17)

دگرگونی و مسأله انتظار
گفته شد که این «محتوای باطنی» و به عبارتی فطرت پاک و بی آلایش و نوگرای آدمی است که سهم مهمی در دگرگونی‌های اجتماعی داشته و باعث و بانی اکثر تحولات اجتماعی و تاریخی است. البته عوامل دیگر نیز دخالت دارند، اما نه به اندازه عق

اعی و تاریخی دانست. این مسأله نشأت گرفته از دین و اعتقادات مذهبی انسان است، لذا این موضوع از دیر زمان مطرح بوده و همه ادیان به ظهور منجی و مصلحی در آخر الزمان بشارت داده و درباره آن سخن گفته‌اند. انتظار در اسلام به ویژه در مذهب تشیع از جایگاه والا و عظیمی برخوردار است. شیعه بنا به روایات رسیده از پیامبر اسلام و ائمه (علیهم السلام) بر این عقیده است که در مقطعی از تاریخ زندگی بشر منجی نهایی و قائد جهانی ظهور خواهد کرد و حکومت واحد جهانی را بر اساس احکام الهی در زمین برپا خواهد ساخت. البته آیات قرآن بر این نکته تصریح دارند که آینده از آن پارسایان و شایستگان است و آنان هستند که وارثان زمین‌اند. از جمله آیه 105 سوره انبیا است:
«و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر، ان الارض یرثها عبادی الصالحون»، در زبور داود، از پس ذکر «تورات» نوشته‌ایم که سرانجام زمین را بندگان شایسته ما میراث برند و صاحب شوند.
امام باقر(ع) می‌فرماید: این بندگان شایسته که وارثان زمین می‌شوند، اصحاب مهدی هستند، در آخر الزمان. (18)
اصل انتظار، که شیعه هم (آن هم با خصوصیات و ویژگی‌های خاص)‌به آن معتقد است،‌ از بالاترین عبادت‌ها شمرده شده است. اما این که حقیقت انتظار چیست؟ و کدام انتظار مورد اشاره ائمه (علیهم السلام) قابل توجه است؟
انتظار، عامل سازندگی و تحرک و تعهد است و جامعه را به طرف

کمال نهایی پیش می‌برد و راه را برای ظهور مصلح کل هموار می‌سازد. اما گاهی، برخی افراد انتظار را به گونه‌ای معنا می‌کنند که جز ضعف و تسلیم و ویرانگری و اسارت بخشی، ‌مفهومی نخواهد داشت. در زیر به بررسی این دو بینش درباره انتظار، که با

عث به وجود آمدن دو نوع دگرگونی در سطح اجتماعی می‌شوند، می‌پردازیم:
1ـ انتظار منفی
انتظاری است ویرانگر و مخرب که بازدارنده و فلج کننده است وجامعه را به طرف انحطاط و سقوط می‌کشاند. هستند افرادی که خیال می‌کنند انتظار یعنی دست روی دست گذاشتن و منتظر ظهور مصلح ماندن. در نظر اینان هر اصلاحی محکوم به شکست است و گناه و فساد و ظلم و تبعیض و حق‌کشی، راه را برای ظهور منجی بشریت باز می‌کند. بدیهی است این گونه انتظار، ‌عاملی است برای توجیه ستم‌ها و فسادها و حق‌کشی‌ها و بی‌عدالتی‌ها‏، مسئولیت‌گریزی و مسؤولیت ستیزی و پشت کردن به انسان و بشریت. بر اساس چنین برداشتی اگر جامعه‌ای در اوج عزت و اقتدار هم باشد، به ذلت و فلاکت گرفتار می‌شود. ساده اندیشان و بیمار دلان، گمان برده‌اند که فسق و فجور،‌زور و استبداد، جهل و گمراهی، رکود وجمود، سکون و سکوت و پژمردگی و افسردگی عاملی است در تسریع حرکت بشری که با قیام جهانی، به رهبری مصلح کل، به نهایت و اوج خود خواهد رسید و آن جاست که حکومت جهانی واحد پدیدار خواهد شد و صلح و عدالت همه جا را فرا خواهد گرفت.
2ـ انتظار مثبت
این نوع انتظار،‌ انتظاری تعهدآور و تحرک بخش است. انتظاری است که

انسان را از سکون و سکوت می‌رهاند و به حرکت وادار می‌کند.
لازمه انتظار، ساقط شدن تکلیف از آدمی نیست.تکالیف در جای خود محفوظ و ثابت‌اند. و همه موظف به اجرای این وظایف‌اند. لازمه انتظار، به کارگرفتن تمامی نیروها و کوشش بی‌دریغ به سوی امر مورد انتظار است، نه تعطیل کردن تکالیف و قوه تفکر و جسم و دست روی دست گذاشتن به امید این که مصلحی خواهد آمد و نظام جهان را دگرگون ساخته و بشر را از نیستی و بدبختی نجات خواهد داد. در روایات وارد شده است که در زمان ظهور اام زمان(عج) گروهی زبده به ایشان ملحق می‌شوند.(19)
روشن است که این گروه ناگهانی خلق نمی‌شود، بلکه در عین ظلم و فساد،‌ زمینه‌هایی وجود دارد که چنین گروهی ورزیده و آماده پرورش یابند. نخستین فایده انتظار، حفظ آمادگی برای نبرد نهایی و کوشش و تلاش برای رسیدن به هدف است. امام خمینی (ره) «انتظار فرج» را «انتظار قدرت اسلام» می‌داند. چنین انتظاری است که بالاترین عبادت‌ها است. چرا که به انسان حرارت و شوق، تحرک و جوشش، مسؤولیت و تعهد، عشق و امید و عزت و سرافرازی می‌دهد. در یک کلام انتظار مثبت، اعتراض به وضع موجود است برای حرکت به وضع مطلوب ونهایی.
شاخص‌های رشد جوامع اسلامی
رشد، یعنی «لیاقت و شایستگی نگهداری و بهره‌برداری از امکانات و سرمایه‌هایی که در اختیار انسان قرار داده شده است.»(20) و در اصطلاح مقابل«سفاهت» است. آدم رشید،‌ آدمی است که سفیه نیست و این با عقل تفاوت دارد. عق

ل مقابل جنون است(21) ممکن است فردی عاقل باشد،‌ ( یعنی مجنون نباشد) اما لیاقت مسؤولیتی که بر دوشش نهاده شده است را نداشته باشد. حال جامعه‌ای که منتظر مصلح جهانی و موعود نهایی است، باید انتظارش مثبت باشد. افرادش ابتدا رشد یابند،‌ (لیاقت و شایستگی پیدا کنند) تا مسؤولیتها و وظایفی که به آنان واگذار می‌شود، به نحو احسن انجام دهند. اینک نگاهی داریم به شاخص‌های یک جامعه اسلامی رشد یافته، که در انتظار خلیفه حق و ولی مطلق است. آن چه در ابتدا قابل ذکر است این است که: شناخت صحیح سرمایه‌های مادی و معنوی، نیازها، مشکلات، ‌موانع، امکانات و نیروهای موجود، رکن اول و شرط نخست رشد یافتگی است. در مرحله بعد،‌قدرت، لیاقت، شایستگی

وتوانایی نگه داری و بهره‌برداری از امکانات و سرمایه‌های موجود است. دیگر علایم رشد یافتگی یک جامعه عبارتند از:
1ـ رشد اسلامی، یعنی مسؤولیت شناخت، حفظ و نگهداری و بهره‌برداری از معارف اسلام به عنوان سرمایه‌ای غنی، و ادای مسؤولیت در برابر آن، و اجرای دقیق مقررات و قوانین دینی.
2ـ رشد کمی و کیفی آموزش و پرورش، ‌آموزش باعث آگاهی بخشی است که یک رکن رشد است،‌ پرورش هم باعث توانایی بخشی است که رکن دوم رشد است.(22) این دو رکن به عنوان دو بازو و دو بال همدیگر را در پرواز به سوی پیشرفت و تکامل، یاری می‌رسانند.
3ـ شناخت مقتضیات زمان و مکان، یعنی شناخت زمان و مکان و درک درست آن دو، ‌در واقع شناختن وضع موجود که پیش شرط آینده نگری است.
4ـ آینده نگری، یعنی سوار شدن بر زمان و هدایت و رهبری آن بر اساس قواین و سننی که بر زمان و تاریخ حاکم است. در واقع آینده را دیدن وبر

ای آن برنامه‌ریزی کردن و برنامه داشتن.(23)
5ـ توجه به مسؤولیت، یعنی توجه به وظایفی که بر عهده انسان گذاشته شده است، از جانب شرع یا جامعه.
6ـ توجه و احترام به اندیشمندان و عالمان، شک نیست که دانشمندان ذخایر و سرمایه‌های معنوی هر جامعه‌ای به شمار می‌روند. شناخت و افتخار به آنها از علایم مثبت رشد یک اجتماع اسلامی است.
7ـ توجه به بناها و آثار تاریخی ملی ـ اسلامی، ‌

آثار تاریخی هر ملتی، میراث فرهنگینگهداری و بهره‌برداری از امکانات تاریخی، از علایم رشد مثبت است.
8ـ اطلاع از اوضاع جهان اسلام و مسلمانان، یک جامعه زنده از سرگذشت‌های دردناک اعضای خویش بی خبر نمی‌ماند، همچنانکه بی تفاوت هم نمی ماند، (24)
9ـ انتشار کتاب و مطبوعات، تولیدات فرهنگی به میزان وسیع به همراه حفظ کیفیت ا زعلایم رشد جامعه اسلامی است.
10ـ استفاده درست از فکر و اندیشه، ‌یعنی مصرف به جای،‌ اندیشه و فکر واستفاده از آن در کارهای پرخیر و پرفایده.
11ـ گسترش کارهای خیر، انفاق در کارهای خیر ومصرف به جا و مفید آن. 12ـ دانستن ارزش زمان، یعنی استفاده از فرصت‌ها و زمان‌ها و غنیمت‌شمردن اوقات. 13ـ احترام متقابل، یعنی احساس تعاون و حسن روابط با یکدیگر.
تعالی و انحطاط جوامع
جوامع بشری از بدو پیدایش رو به تکامل و پیشرفت بوده‌اند. همان طور که تکامل طبیعی تدریجا رخ می‌دهد، تکامل اجتماعی هم تدریجا به وجود می‌آید و هر چه زمان گذشته، بر سرعت تکامل اجتماعی افزوده شده است. (25)
هر چند حرکت تاریخ در مجموع تکاملی است، ولی چنین نیست که هر جامعه‌ای در هر مرحله تاریخی لزوما نسبت به مرحله پیش، کامل تر باشد. با توجه به این که عامل اصلی این حرکت، آدمی است. و آدمی موجودی مختار و آزاد و انتخاب گر است، ‌تاریخ در حرکت خود نوسان دارد. گاهی جلو می‌رود گاهی به عقب برمی‌گردد گاهی به راست منحرف می‌شود و گاهی به چپ، گاهی تند می‌رود و گاهی کند و احیانا برای مدتی ساکن و راکد و بی‌حرکت می‌‌ماند. یک جامعه همچنان که تعالی می‌یابد، انحطاط نیز پیدا می‌کند. درعین حال همچنان که «توین بی» مورخ و دانشمند شهیر معاصر گفته است: انحطاط

تمدن‌ها امری اجتناب ناپذیر نیست، ولی تاریخ بشریت در مجموع خود یک خط سیر تکاملی را طی کرده است. (26)
این که چه جامعه‌ای به سوی سعادت و تکامل پیش خواهد رفت، در پاسخ باید گفت جامعه‌ای که موانع تکامل را از بین ببرد. برخی از موانع تکامل عبارتند از: فساد روحی و اخلاقی،‌گناه و زنگار قلب، مختوم شدن دلها، نابینا شدن چشم بصیر

ت، ناشنوا شدن گوش دل، تحریف شدن کتاب نفس، پیروی از عادات نامطلوب پدران، بزرگان و شخصیت‌ها، ‌پیروی از ظن و …. (27)
این‌ها و موارد دیگر، موانعی است که تک تک افراد اجتماع با از میان بردن آنها می‌‌توانند خود و جامعه خود را به پیروزی ونیک بختی برسانند و از انحطاط و سقوط در امان بمانند. علاوه بر این از منتظران واقعی منجی نهایی و قائد جهانی باشند. عوامل دیگری نیز در انحطاط و تعالی جوامع مؤثرند که عبارتند از:
1ـ عدالت و بی عدالتی 2ـ وحدت و تفرقه 3ـ امر به معروف و نهی از منکر و ترک آنها 4ـ فسق و فجور و فساد اخلاق و …
بدیهی است جامعه‌ای به طرف سعادت حرکت خواهد کرد که عدالت در آن برپا ورعایت شود. اگر افراد اجتماع یک دل و هماهنگ و همراه هم باشند، از منکر بپرهیزند و به معروف روی آورند وبه آن فرمان دهند، به فساد اخلاقی مبتلا نگردند و از آن دوری گزینند، چنین جامعه‌ای به سرمنزل مقصود خواهند رسید واز منتظران واقعی به حساب می‌آیند.
نکته دیگر تفاوت پیشرفت و تکامل با یکدیگر است، نه هر تکاملی پیشرفت است ونه هر پیشرفتی تکامل. در مفهوم تکامل،‌تعالی و حرکت نهفته است. در مفهوم پیشرفت هم، حرکت نهفته است،‌اما حرکتی به جلو و در یک سطح افقی، وقتی سخن ازتکامل اجتماعی به میان آید، تعالی انسان از نظر اجتماعی مطرح است. نه صرف پیشرفت. چه بسا چیزهایی که برای انسان و جامعه انسانی پیشرفت شمرده شود، ولی تکامل و تعالی به حساب نیاید.(28)
آینده جوامع
آینده جوامع چگونه است؟ آیا در جهت پیشرفت سیر می‌کنند، یا به عکس؟ به تکامل نهایی می‌رسند و صعود می‌کنند، یا تنزل می‌کنند و سقوط؟ آیا فرهنگها وتمدن‌ها و جامعه‌ها و ملیت‌ها برای همیشه به وضع موجود ادامه می‌دهند، یاحرکت انسانیت به سوی تمدن و فرهنگ و جامعه واحد است و همه اینها در آینده به رنگ خاص، که رنگ انسانیت است،‌ در خواهند آمد؟ ‌این موضوع وابسته است به مسأله ماهیت جامعه و نوع وابستگی روح جمعی و روح فردی به یکدیگر. بنا بر نظریه فطرت، جامعه‌ها و تمدن‌ها و فرهنگ‌ها به سو

ی یگانه شدن و متحدالشکل شدن و در نهایت امر، ادغام شدن یکدیگر سیر می‌کنند. آینده انسانی، جامعه جهانی واحد تکامل یافته‌ای است که در آن همه ارزش‌های انسانیت، به فعلیت می‌رسند و انسان به کمال حقیقی و سعادت واقعی

از نظر قرآن این مطلب مسلم است که حکومت نهایی، (حکومت حق و نابود شدن یک سره باطل است و عاقبت از آن پارسایان است.) (29)
درباره آینده بشر و جوامع نظریه‌های دیگری نیز گفته شده است که عبارتند از:
1ـ بعضی معتقدند شر وفساد و بدبختی جزو جدا نشدنی حیات بشر است بنابراین زندگی بی‌ارزش است و عاقلانه ترین کارها خاتمه دادن به حیات بشر است.
2ـ برخی حیات بشری را ابتر می‌دانند و معتقدند که بشر در اثر پیشرفت حیرت‌آور تکنیک در نیمه راه عمر و بکله در آغاز رسیدن به بلوغ فرهنگی به احتمال زیاد به دست خود، نابود خواهد شد.
3ـ گروهی بر این عقیده‌اند که شر و فساد جزو جدایی ناپذیر بشر نیست، بلکه فساد و تباهی معلول مالکیت فردی است و روزی تکامل ابزار تولید و جبر ماشین،‌ریشه این ام الفساد (مالکیت فردی) را خواهد کند.
4ـ برخی نیز معتقدند که ریشه فسادها و تباهی‌ها،‌ نقص روحی و معنوی انسان است، ‌آدمی هنوز دوره جوانی و ناپختگی را طی می‌کند و خشم و شهوت بر او و عقلش حاکم است. انسان بالفطره در راه تکامل فکری و اخلاقی و معنوی پیش می‌رود. نه شر و فساد جزو جدایی ناپذیر بشر است، ‌نه تمدن برتر، فاجعه خودکشی دسته جمعی را پیش خواهد آورد، آینده‌ای بس روشن و امیدوار و سعادت‌بخش و انسانی، ‌که در آن شر و فساد از بیخ و بن کنده خواهد شد، در انتظار بشریت است. این نظریه، الهامی است که دین می‌دهد. نوید مقدس قیام و انقلاب مهدی در اسلام در نتیجه این الهام است.
مسأله انتظار و ظهور منجی در ادیان مختلف و آرمان قیام و انقلاب حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در اسلام، یک فلسفه بزرگ اجتماعی است که آینده‌ای روشن و شفاف را به بشریت نوید می‌دهد، نه آینده‌ای تیره و تار.
حکومت جهانی واحد
در بخش پیشین آمد که بنا به آنچه در دین آمده است،‌ آینده جوامع و بشریت، روشن بخش و به دور از هرگونه شرو و فساد است. آینده در نظر مؤمنان ودین داران، در عین پریشانی، رو به سامان می‌رود. در عین حال هر سامانی بعد از مدتی به پریشانی تغییر می‌یابد،‌اما در سطح عالی‌تر این پریشانی و گسیختگی و گسستگی به سامان‌یابی و به‌سازی جامعه منجر می‌شود. آن هنگام است که حکومت جهانی واحد،‌به دست ابرمرد بشریت عالم گیر می‌شود و همه شایستگان و پارسایان را از ثمرات وبرکات آن برخوردار سازد. مشخصه‌های حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) که در آیات و روایات آمده است عبارت است از: 1ـ پیروزی صلاح و تقوا، صلح و عدالت و آزادی و صداقت بر ظلم وجور واستکبار و استعمار. 2ـ تکامل خود آدمی و پیروی از فکر و عقیده و آزادی از اسارت شرایط طبیعی و اجتماعی و غرایز حیوانی. 3ـ عمران و آبادی زمین، به گونه‌ای که نقطه‌ای خراب و آباد نشده باقی نماند. 4ـ حداکثر بهره‌گیری و بهره‌برداری از مواهب و منابع زمینی. 5ـ تساوی و برابری میان آدمیان و تقسیم عادلانه ثروت. 6ـ از میان

رفتن کامل فسادهای اخلاقی و اجتماعی 7ـ پاک شدن روان آدمیان از عقده‌ها،‌ کینه‌ها، دشمنی‌ها،‌ حسادت‌ها، ستیزه‌گری‌ها و … 8ـ قطع کامل جنگ و خونریزی و صلح کلی و جهان‌گیر و امنیت عمومی و فراگیر 9ـ انس والفت و صفا و محبت میان انسان‌ها. 10ـ اجرای کامل و فراگیر احکام الهی. 11ـ ازدیاد امکانات و ثروتهای مادی خدادای و رفاه و آسایش روحی وجسمی و….

پی نوشت:
1ـ دهخدا،‌ علی‌اکبر، لغت‌نامه، ج 2، چاپ اول از دوره جدید، تهران، چاپ دانشگاه تهران، ص 2963
2ـ مهری،‌ محمد جواد، ماهنامه پاسدار اسلام، شماره 41، اردیبهشت 1364
3ـ بخشی، علی، با همکاری مینو افشاری راد. فرهنگ علوم سیاسی، چاپ اول، 1374
4ـ مطهری، مرتضی، جامعه و تاریخ، چاپ هشتم، تهران، 1373، صص 241 و 242
5ـ همان. ص 245 نک: مطهری: مرتضی، فلسفه تاریخ، ص 33
6ـ جامعه و تاریخ پیشین، ص 242
7ـ همان، ص 245
8ـ همان، ص 244
9ـ همان، صص 244 و 246
10ـ همان، صص 242 و 243
11ـ همان، ص 251
12ـ نک: به جامعه و تاریخ، پیرامون انقلاب اسلامی، فلسفه تاریخ، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه تاریخ،‌اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 1 و 2، از آثار استاد مطهری.
13ـ نظریه ماتریالیسم تاریخی، به قلم ن

گارنده، در مقاله‌ای بلند با عنوان «نظریه‌های دگرگونی اجتماعی از دیدگاه استاد مطهری» (ارائه شده به کنگره اندیشه مطهر) به تفصیل شرح و بسط داده شده و مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است.

دانلود مقاله بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی word

 دانلود مقاله بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی word دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی word :

بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی
شهید بهشتی، 1385

چکیده
سابقه و هدف: فعالیت اصلی بخش بیوشیمی بالینی، فراهم کردن اطلاعات مربوط به بیوشیمی به منظور مدیریت بیماران می باشد. مدیریت اطلاعات تولید شده در این بخش، نیاز به یک سیستم اطلاعاتی دارد که در این پژوهش وضعیت سیستمهای اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاههای بیمارستانهای آموزشی درمانی شهید بهشتی مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی، 13 سیستم اطلاعات بیوشیمی مورد بررسی قرار گرفت. حجم نمونه مطابق با حجم جامعه بود. داده ها به روش مشاهده و پرسش و به وسیله ابزارهای چک لیست و پرسشنامه جمع آوری گردید و با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: در 100 درصد سیستمهای اطلاعات بیوشیمی، هر سه نوع داده های مربوط به بیمار، نمونه ها و تستها جمع آوری می شود.
با وجود این که در کلیه این سیستمها به منظور جمع آوری داده ها از فرم درخواست آزمایش، برچسب نمونه و کامپیوتر استفاده می گردد ولی فقط در 08/23 درصد آنها از شبکه های ارتباطی بدین منظور استفاده می شود. در این سیستمها، پردازش داده ها توسط نرم افزارهای پردازش داده و اتوآنالایزرها صورت می گیرد و نرم افزارهای آماری فقط در 69/7 درصد آنها مورد استفاده قرار می گیرد. در 100 درصد سیستمها نیز، اطلاعات توسط برگه های گزارش دهی و کامپیوتر توزیع می شود در حالی که در هیچ یک از این سیستمها از کارت مادر و وسایل سمعی- بصری بدین منظور استفاده نمی گردد.
46/78 درصد سیستمهای اطلاعات بیوشیمی دارای افراد مسئول در زمینه جمع آوری، پردازش و توزیع اطلاعات هستند.
همچنین یافته ها نشان می دهد که 92/76 درصد این سیستمها به صورت مستقل و 08/23 درصد آنها به سیستم اطلاعات بیمارستان متصل می باشند.
نتیجه گیری: با وجود این که به بعضی از اجزای سیستم توجه می شود ولی برخی اجزا مورد بی توجهی قرار گرفته است که بیشتر به دلیل عدم مکانیزاسیون کامل سیستمهای اطلاعات بیوشیمی می باشد.
کلمات کلیدی: آزمایشگاه بالینی، سیستم اطلاعات بیوشیمی، پردازش داده های بیوشیمی، تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری

مقدمه
بیوشیمی علمی است که درباره ترکیبات و واکنشهای شیمیایی موجودات زنده بحث می کند. در بیوشیمی پزشکی، بازتابهای ناشی از تغییرات این واکنشها و رابطه آنها با بیماریهای مختلف مورد بررسی قرار می گیرد (1).
شیمی بالینی، بیوشیمی بالینی یا شیمی پاتولوژی جزئی از آزمایشگاه بالینی است که در اواخر قرن 19 با انجام تستهای ساده بر روی اجزای مختلف خون و ادرار به وجود آمد. متعاقبا، تکنیکها و روشهای دیگری نیز به کار گرفته شدند. امروزه بخشهای بیوشیمی آزمایشگاهها اغلب مکانیزه شده اند و آزمایشات انجام شده در آنها پایش شده و از نظر کنترل کیفیت مورد بررسی قرار می گیرند (2). این بخش، انواع آزمایشات کمی و کیفی را بر روی نمونه هایی مانند خون، ادرار، مایع مغزی- نخاعی، مایع آمنیوتیک، مدفوع، خلط، بافتهای بدن و دیگر مواد انجام می دهد (2، 3، 4) ولی به طور متداول، اغلب آزمایشات بر روی خون و سرم انجام می گیرند تا انواع مواد و ترکیبات شیمیایی خون را مشخص نمایند و از این طریق موارد غیرطبیعی را نشان دهند (5).
فعالیت اصلی بخش بیوشیمی بالینی، فراهم کردن اطلاعات مربوط به بیوشیمی به منظور مدیریت بیماران می باشد. این اطلاعات زمانی دارای ارزش هستند که دقیق و معتبر باشند و پزشک را برای یک تشخیص درست راهنمایی کنند (6). بیش از 700 تست بیوشیمی وجود دارد که حدود 3/1 تستهای آزمایشگاهی را تشکیل می دهد (2، 7). نتایج حاصل از این تستها در تأیید یا رد یک تشخیص، پیش آگهی، پایش و غربالگری موارد بیماری مورد استفاده قرار می گیرد (6، 8).
تعداد تستها به دلیل ایجاد روشهای تشخیصی جدید و پیدایش آنالایزرهای خودکار به طور شگرفی در 20 سال اخیر افزایش یافته و در نتیجه، میزان داده ها و اطلاعات ایجاد شده توسط آنها نیز به طور نسبی زیاد شده است. نیاز برای پردازش این داده ها، مدیزیت اطلاعات تولید شده و ارائه آنها به روش منظم، دقیق و بموقع به بخشهای دیگر بیمارستان، منجر به استفاده از سیستمهای اطلاعاتی گردیده است (9، 10).
سیستم اطلاعات بیوشیمی سیستمی برای مدیریت داده ها و فعالیتهای بخش بیوشیمی است. این سیستم جمع آوری، پردازش و توزیع یا ذخیره اطلاعات را به عهده دارد و بخش بیوشیمی بر اساس آن فعالیتهای تخصصی، مدیریتی و مالی خود را انجام می دهد (3، 11، 12، 13، 14). این سیستم اطلاعاتی مانند هر سیستم اطلاعاتی دیگر دارای اجزایی است که شامل داده، سخت افزار (ابزار و ماشین)، نرم افزار (برنامه ها و روشهای کاری)، افراد و شبکه های ارتباطی می باشد (15) که در این پژوهش، وضعیت سیستمهای اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاههای بیمارستانهای آموزشی درمانی شهید بهشتی از نظر وجود این اجزا مورد بررسی قرار می گیرد.
مواد و روش ها
این پژوهش از نوع توصیفی است. جامعه پژوهش شامل 13 سیستم اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاههای بیمارستانهای آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی می باشد. حجم نمونه منطبق بر حجم جامعه است. در این پژوهش، گردآوری داده ها به روش مشاهده و پرسش به وسیله ابزارهای چک لیست و پرسشنامه بوده است و تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آمار توصیفی و در حد تعیین فراوانی مطلق و نسبی می باشد.

یافته ها
در زمینه داده های موجود، یافته های حاصل نشان می دهد که 100 درصد سیستم های اطلاعات بیوشیمی دارای داده های مربوط به بیمار، نمونه ها و تستها هستند (جدول 1).
با وجود این که در کلیه این سیستمها (100 درصد) به منظور جمع آوری داده ها از فرم درخواست آزمایش، برچسب نمونه و کامپیوتر استفاده می گردد ولی فقط در 08/23 درصد آنها از شبکه های ارتباطی بدین منظور استفاده می شود. در 92/76 درصد آنها از فرم های کاغذی و در31/92 درصد از دفاتر ثبت پذیرش درخواستها استفاده می شود. بارکد در هیچ یک از این سیستم ها مورد استفاده قرار نمی گیرد. در این سیستمها، پردازش داده ها توسط نرم افزارهای پردازش داده و اتوآنالایزرها صورت می گیرد و نرم افزارهای آماری فقط در 69/7 درصد آنها مورد استفاده قرار می گیرد. در 100 درصد سیستمها نیز، اطلاعات توسط برگه های گزارش دهی و کامپیوتر توزیع می شود در حالی که در هیچ یک از این سیستمها از کارت مادر و وسایل سمعی- بصری بدین منظور استفاده نمی گردد. از خطوط شبکه ارتباطی نیز فقط در 08/23 درصد آنها استفاده می شود (جدول 2).
46/78 درصد سیستمهای اطلاعات بیوشیمی دارای افراد مسئول در زمینه جمع آوری، پردازش و توزیع اطلاعات هستند (جدول 3).
همچنین یافته ها نشان می دهد که 92/76 درصد این سیستمها به صورت مستقل و 08/23 درصد آنها به سیستم اطلاعات بیمارستان متصل می باشند (جدول 4).
بحث
تیتز بیان کرده که داده های مربوط به بیمار، نمونه ها و تستها به عنوان واحدهای اساسی اطلاعات در یک LIS می باشند و باید در سیستم اطلاعاتی هر بخشی از آزمایشگاه وجود داشته باشند (3) که در سیستمهای اطلاعاتی تحت مطالعه نیز، تمام این داده ها موجود هستند.
در ارتباط با ابزارها و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری در زمینه جمع آوری داده ها، به طور میانگین در 54/61 درصد سیستمهای اطلاعات بیوشیمی از فرم درخواست آزمایش، برچسب نمونه، انواع فرمهای کاغذی، دفاتر ثبت درخواستها، کامپیوتر و خطوط شبکه استفاده می گردد و در هیچ یک از این سیستمها به علت عدم مکانیزاسیون کامل از بارکد استفاده نمی شود. پزشک به علل مختلف، اقدام به درخواست آزمایش می کند و پرستاران، این درخواستها را همراه با سایر داده های مورد نیاز در فرم درخواست وارد کرده و به آزمایشگاه می فرستند (16، 3). همچنین بیشاپ در مورد برچسب نمونه ها می گوید که نمونه ها باید در زمان جمع آوری و توسط فرد جمع آوری کننده، برچسب زده شوند تا از دقیق و درست بودن داده های برچسب نمونه، اطمینان حاصل شود (17). در سیستمهای مکانیزه که می توانند به آنالایزرها نیز متصل شوند هر نمونه که توسط سیستم به صورت خودکار بارکد زده شده است به داده های فرم درخواست مخصوص به خود مرتبط می شود (18). همچنین تیتز بیان می کند که مراکزی که سیستم اطلاعات بیمارستانی دارند وارد کردن داده ها از طریق کامپیوتر صورت می گیرد (3). در سیستمهای اطلاعاتی تحت مطالعه نیز که به صورت نیمه مکانیزه هستند و درخواستها به صورت دستی به آزمایشگاه ارسال می شود وجود فرم درخواست کاغذی و برچسب نمونه ها برای وارد کردن داده ها ضروری است ولی در سیستمهای مکانیزه که درخواست پزشک از طریق شبکه توسط کامپیوتر آزمایشگاه و بخشهای بیوشیمی دریافت می شود ارسال فرم درخواست کاغذی یک دوباره کاری است. در این سیستمها به دلیل عدم مکانیزاسیون کامل از بارکد به منظور شناسایی نمونه ها استفاده نمی گردد، بنابراین باید از برچسب نمونه استفاده شود.
در سیستمهای تحت مطالعه از دفاتر ثبت پذیرش درخواستها در 31/92 درصد و از انواع فرمهای کاغذی در 92/76 درصد موارد استفاده می شود. یزدیان در این باره می گوید که اغلب آزمایشگاهها، دفاتر مخصوصی برای پذیرش بیمار و ثبت آزمایشات درخواست شده دارند (19). در سیستمهای مکانیزه به دلیل ثبت پذیرش بیمار و درخواستهای آزمایش در کامپییوتر، نیازی به این دفاتر نیست هر چند که از آنها به عنوان پشتیبان در سیستمهای کامپیوتری استفاده می شود که در صورت خراب شدن و یا از کار افتادن این سیستمها می توان مورد استفاده قرار داد. فرم های کاغذی نیز شامل برگه های دفترچه بیمه یا برگه های دیگر می باشد که اغلب در مورد درخواستهای بیماران سرپایی یا موارد اورژانسی به کار می رود که از این موارد تا حد امکان نباید استفاده شود و درخواستها در فرم درخواست نوشته شود.
در این سیستمها در 08/23 درصد موارد به دلیل وجود سیستم اطلاعات بیمارستان از خطوط شبکه ارتباطی استفاده می گردد ولی به علت عدم مکانیزاسیون کامل از بارکد و وسایل سمعی- بصری استفاده نمی شود.
در ارتباط با ابزارها و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد استفاده در زمینه پردازش داده ها این نتایج حاصل شد که در کلیه سیستمهای اطلاعات بیوشیمی به منظور پردازش داده ها از اتوآنالایزرها و نرم افزارهای پردازش داده استفاده می شود که در این دستگاهها، برنامه های انجام آزمایشات و پردازش داده های حاصل تعریف شده است. در 92/76 درصد آنها از اسپکتروفتومتر و کلریمتر؛ در 85/53 درصد از فلیم فتومتر، 08/23 درصد الکتروفورز و در 69/7 درصد از PH متر و کالومتر استفاده می گردد. بیشاپ در زمینه تجهیزات بخش بیوشیمی می گوید که با وارد شدن اولین اتوآنالایزر توسط تکنیکون، دستگاههای خودکار دیگری نیز ایجاد شدند. افزایش حجم تستها، سریعتر شدن زمان گردش کارها و کاهش دادن هزینه ها باعث ایجاد فشار در زمینه توسعه و بهبود اتوآنالایزرها شده است. امروزه، انواع اتوآنالایزرها وجود دارند که می توانند اغلب تستهای بیوشیمی را آنالیز کرده و محاسبات لازم را انجام دهند. همچنین وی بیان می کند که بیشتر دستگاههای پردازش داده های آزمایشگاهی به صورت اجزای کامپیوتری هستند که با نرم افزارهای خاص به یک یا چند آنالایزر و سیستم اطلاعات آزمایشگاه متصل هستند (17). در کلیه سیستمهای اطلاعات بیوشیمی تحت مطالعه نیز، به منظور پردازش داده ها از اتوآنالایزرها استفاده می شود که توسط نرم افزارهایی برنامه ریزی شده و تقریبا قادر به انجام و محاسبه اغلب تستها می باشند. در این سیستمها از نرم افزارهای آماری به علت عدم شناخت اهمیت و کاربرد آنها کمتر استفاده می شود در حالی که این نرم افزارها، قابلیت بالایی برای محاسبه و نمایش شاخصهای آماری تستها دارند.

در ارتباط با ابزارها و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد استفاده در زمینه توزیع اطلاعات، نتایج نشان می دهد که در کلیه سیستمهای اطلاعات بیوشیمی تحت مطالعه به منظور توزیع اطلاعات از برگه گزارش دهی و کامپیوتر استفاده می شود. از کارت گزارش دهی تجمعی در 39/15 درصد و خطوط شبکه های ارتباطی نیز در 08/23 درصد این سیستمها استفاده می گردد. لینه در این باره می گوید که فعالیت نهایی آزمایشگاه، گزارش دهی نتایج است که گزارش آزمایشگاهی

را به وجود می آورد (18). یک روش دیگر برای گزارش دهی به نام گزارش دهی متوالی نیز وجود دارد که در آن، آزمایشگاه از یک کارت مادر یا کارت گزارش دهی تجمعی (CRC ) استفاده می کند. در طول دهه گذشته، کامپیوترها به عنوان یک ابزار ضروری در آزمایشگاهها شناخته شده اند. تأثیر آنها بر روی مدیریت اطلاعات در مراحل قبل و بعد آزمایش، بیشتر از تأثیر

آنالایزرهای خودکار در مرحله آنالیز نمونه ها بوده است. در سیستمهای اطلاعات کامپیوتری، نتایج به صورت دستی یا از طریق رابطهای آنلاین، مستقیما وارد سیستم می شود (20). همچنین لینه می گوید که در سیستمهای مکانیزه، نتایج مستقیما از طریق پرینترها و یا منیتور بخشها در دسترس کاربران قرار می گیرد که در این صورت، سرعت دستیابی به

اطلاعات افزایش می یابد (18). در سیستم های اطلاعات بیوشیمی تحت مطالعه به دلیل عدم وجود پرونده الکترونیکی کامل در بیمارستانها (حتی در بیمارستانهایی که سیستم اطلاعات بیمارستان دارند) که نتایج از طریق شبکه در آن قرار بگیرد با وجود سیستمهای اطلاعاتی مکانیزه و نمایش نتایج توسط منیتور بخشها نیز، همچنان باید از برگه های گزارش دهی در کنار شبکه کامپیوتری استفاده کرد. در سیستمهای اطلاعاتی نیمه مکانیزه، نتایج به صورت دستی وارد کامپیوتر می شود سپس پرینت نتایج گرفته شده و در اختیار بخشها قرار می گیرد.

از دفاتر ثبت نتایج نیز در 62/84 درصد سیستم های اطلاعات بیوشیمی تحت مطالعه استفاده می شود. یزدیان می گوید که اغلب آزمایشگاهها، دفتر مخصوصی برای ثبت نتایج آزمایشات دارند (19). با توجه به این که در همه این سیستمها، نتایج وارد کامپیوتر شده و پرینت گرفته می شود نیازی به این دفاتر نیست مگر این که به عنوان پشتیبان از آنها استفاده شود. در 54/61 درصد این سیستمهای اطلاعاتی از تلفن استفاده می شود. هنری می گوید که گزارشات شفاهی یا تلفنی یک مشکل بزرگ در بسیاری از آزمایشگاهها هستند (20) بنابراین نباید از تلفن برای این منظور استفاده کرد. از کارت مادر و وسایل سمعی _ بصری نیز در هیچ یک از سیستم های اطلاعاتی تحت مطالعه استفاده نمی شود.

در ارتباط با افراد مسئول در زمینه جمع آوری، پردازش و توزیع اطلاعات بخشهای بیوشیمی، نتایج نشان می دهد که در کلیه سیستم های اطلاعات بیوشیمی تحت مطالعه، کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه و تکنسین ها به طور کامل در جمع آوری داده ها فعالیت می کنند. به منظور پردازش داده های حاصل در 31/92 درصد این سیستمها، تکنولوژیستها فعالیت دارند و برای این منظور در هیچ یک از آنها، متخصص بیوشیمی وجود ندارد. برای توزیع اطلاعات نیز، کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه به طور کامل در تمام سیستمهای تحت مطالعه فعالیت می کنند.

– افرادی که در زمینه جمع آوری داده های بخشهای بیوشیمی فعالیت می کنند شامل کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه هستند که بیمار را پذیرش کرده، فرم درخواست را تحویل می گیرند، موارد ثبت شده را با داده های هویتی بیمار چک کرده و بیمار را در زمینه کارهایی که باید/ نباید قبل از نمونه گیری انجام دهد، راهنمایی می کنند. همچنین تکنسینها که نمونه ها را جمع آوری کرده، برچسب می زنند سپس آنها را آماده، ذخیره و به بخش منتقل می نمایند.

– افرادی که در زمینه پردازش داده های بیوشیمی فعالیت می کنند شامل تکنولوژیستها هستند که مرحله به مرحله، تستهای درخواستی را انجام می دهند، نتایج را ارزیابی و تفسیر می نمایند، داده ها را با همدیگر تلفیق کرده و آنالیزهای آماری بر روی آنها انجام می دهند، مسائل به وجود آمده را بررسی، حل و در صورت نیاز خدمات مشاوره ای ارائه می دهند. همچنین متخصص بیوشیمی که نتایج به دست آمده از پردازش داده ها را مرور کرده و آنها را از نظر کنترل کیفیت مورد بررسی قرار می دهد و در صورت نیاز، توضیحاتی را به صورت تفسیری به این گزارشات اضافه می نماید و نیز رئیس هر بخش که نتایج را تأیید کرده و اجازه گزارش دهی نتایج و اطلاعات مورد نیاز را می دهد.

– افرادی که در زمینه توزیع اطلاعات بیوشیمی فعالیت می کنند شامل کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه هستند که نتایج و گزارشات مورد نیاز را ارائه می دهند (21، 18، 8، 22، 23).

هنری می گوید که نیروی انسانی مهمترین جزء در هر فعالیت مراقبت بهداشتی است. همچنین وی ابراز می دارد که هر سازمانی، روشی برای طبقه بندی جایگاههای شغلی دارد که شامل مشخص کردن سطوح یا انواع جایگاههای موجود در سازمان می باشد. وظایف و مسئولیتهای هر جایگاه، اساس تعیین افراد در آن جایگاه شغلی می باشد (20). در سیستمهای اطلاعات بیوشیمی نیز هر فردی متناسب تحصیلات و قابلیتهای خود، جایگاه شغلی خاصی دارد که وظایف

مخصوص به خود را انجام می دهد. در این سیستمها، تمام جایگاههای شغلی در ارتباط با جمع آوری داده ها وجود دارند. در زمینه پردازش داده ها در 31/92 درصد این سیستمها، تکنولوژیست وجود دارد که با توجه به نقش آنها در پردازش داده ها، باید این جایگاه شغلی در کلیه سیستمهای اطلاعاتی وجود داشته باشد تا پردازش داده ها به صورت دقیق و درست انجام گیرد. در زمینه توزیع اطلاعات نیز کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه به طور کامل فعالیت می کنند. ولی به طور کلی، همه این افراد باید در زمینه مفهوم و نقش سیستمهای اطلاعاتی در بخشهای خود توجیه شده و دانش و اطلاعات لازم را در این زمینه کسب نمایند.

در زمینه ویژگی سیستمهای اطلاعات بیوشیمی در بخشهای تحت مطالعه، قابل ذکر است که92/76 درصد این سیستمها به صورت مستقل و 08/23 درصد آنها به سیستم اطلاعات بیمارستان متصل است. واجلاتوس در مقاله ای بیان کرده که برای راه اندازی یک سیستم اطلاعات مکانیزه باید زیرساختار تکنولوژی اطلاعاتی سیستم در بخشهای مربوط و بیمارستان وجود داشته باشد. همچنین، وی ابراز کرده که سیستمهای اطلاعاتی موجود در آزمایشگاه ممکن است به صورت مستقل و

جدای از سایر سیستمهای اطلاعاتی باشند. همبسته کردن اینها با سایر سیستمها بستگی به اهداف و اصول همبسته کردن، میزان تبادل اطلاعات، کاربرپسند بودن، قابل اعتماد و مقیاس پذیر بودن آنها دارد. ولی به طور کلی با مکانیزه کردن این سیستمها و اتصال آنها به یکدیگر، تبادل اطلاعات به آسانی و به شیوه ای مناسب صورت می گیرد. وی در مورد تجربه راه اندازی سیستم اطلاعات آزمایشگاه در بیمارستان جی. جنی ماتاز یونان ذکر می کند که قبل از راه اندازی سیستم اطلاعات

مکانیزه، در بخش بیوشیمی فقط آنالایزرها به یک کامپیوتر مستقل، متصل بودند (24). نتایج این بررسی نیز نشان داد که بیمارستانها و بخشهای آزمایشگاهی بیمارستانهای تحت مطالعه – به عنوان مراکز بزرگ بهداشتی و درمانی- در حال مکانیزه شدن هستند و با ایجاد زیرساختار تکنولوژی اطلاعات و شبکه های ارتباطی، سیستمهای دستی جای خود را به سیستمهای مکانیزه داده اند ولی این مکانیزاسیون به میزان کم و در اغلب سیستمها به صورت ناقص می باشد که به دلی

ل فقدان زیرساختار مکانیزاسیون کامل در بخشهای بیوشیمی، آزمایشگاهها و دیگر بخشهای بیمارستان است و باعث شده اغلب سیستمها به صورت نیمه مکانیزه و مستقل باشند و تبادل داده و اطلاعات مورد نیاز به راحتی صورت نگیرد.

جدول 1: توزیع فراوانی مطلق و نسبی داده های قابل گردآوری در سیستم های
اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های تحت مطالعه

فراوانی
نوع داده ها تعداد درصد
داده های مربوط به بیمار 13 100
داده های مربوط به نمونه 13 100
داده های مربوط به تست 13 100

جدول 2: توزیع فراوانی مطلق و نسبی ابزارها و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد استفاده
در زمینه جمع آوری، پردازش و توزیع اطلاعات بخش بیوشیمی آزمایشگاه های تحت مطالعه

فراوانی
نوع تجهیزات تعداد درصد

در زمینه
جمع آوری داده ها فرم درخواست آزمایش 13 100
برچسب نمونه 13 100
بارکد 0 0
انواع فرم های کاغذی 10 92/76
دفاتر ثبت پذیرش درخواست ها 12 31/92
کامپیوتر 13 100
خطوط شبکه ارتباطی 3 08/23
وسایل سمعی- بصری 0 0

در زمینه پردازش داده ها نرم افزارهای پردازش داده 13 100
اتوآنالایزرها 13 100
اسپکتروفتومتر و کلریمتر 10 92/76
فلیم فتومتر 7 85/53
الکتروفورز 3 08/23
PH متر 1 69/7
کالومتر 1 69/7
نرم افزارهای آماری 1 69/7

در زمینه توزیع اطلاعات برگه گزارش دهی 13 100
کارت مادر 0 0
کارت گزارش دهی تجمعی (CRC) 2 38/15
دفاتر ثبت نتایج 11 62/84
کامپیوتر 13 100
وسایل سمعی- بصری 0 0
تلفن 8 54/61
خطوط شبکه ارتباطی 3 08/23

جدول 3: توزیع فراوانی مطلق و نسبی افراد مسئول در زمینه جمع آوری، پردازش
و توزیع اطلاعات بخش های بیوشیمی آزمایشگاه های تحت مطالعه

فراوانی
افراد مسئول تعداد درصد
کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه 13 100
تکنسین های بخش بیوشیمی 13 100
تکنولوژیست های بخش بیوشیمی 12 31/92
مسئول بخش بیوشیمی 13 100
متخصص بیوشیمی 0 0

جدول 4: توزیع فراوانی مطلق و نسبی ویژگی سیستم های اطلاعات بیوشیمی
آزمایشگاه های تحت مطالعه

فراوانی
ویژگی سیستم اطلاعاتی تعداد درصد
مستقل 10 92/76
متصل به سیستم اطلاعات بیمارستان 3 08/23
جمع 13 100