دانلود مقاله مدل معادلات ساختاری word دارای 11 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله مدل معادلات ساختاری word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله مدل معادلات ساختاری word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
مدل معادلات ساختاری
مقدمه:
برای بررسی روابط علّی بین متغیرها به صورت منسجم کوششهای زیادی در دهه اخیر صورت گرفته است یکی از این روشها نوید بخش در این زمینه مدل معادلات ساختاری یا تحلیل چند متغیری با متغیرهای مکنون است. بدون توجه به نام آن، این واژه به یک سری مدلهای عمومی اشاره میکند که شامل تحلیل عاملی تائیدی ، مدلهای ساختاری همزمان کلاسیک ، تجزیه و تحلیل مسیر ، رگرسیون چندگانه، تحلیل واریانس و سایر روشهای آماری است. (Hoyle, 2000)
جرقه ورود به این بحث با موضوع شاخصهای چندگانه شروع شد.یکی از قویترین و مناسبترین روشهای تجزیهو تحلیل در تحقیقات علوم رفتاری و اجتماعی تجزیه و تحلیل چند متغیره است، زیرا ماهیت اینگونه موضوعات چند متغیره بوده و نمیتوان آنها را با شیوه دو متغیری (که هر بار تنها یک متغیر مستقل با یک متغیر وابسته در نظر گرفته میشود) حل نمود. تجزیهوتحلیل چند متغیره به یکسری روشهای تجزیهوتحلیل اطلاق میشود که ویژگی اصلی آنها، تجزیهوتحلیل همزمان K متغیر مستقل و n متغیر وابسته است. تجزیهوتحلیل ساختارهای کواریانس یا مدلسازی علّی یا مدل معادلات ساختاری، یکی از اصلیترین روشهای تجزیهوتحلیل ساختارهای دادهای پیچیده
است و به معنی تجزیهوتحلیل متغیرهای مختلفی است که در یک ساختار مبتنی بر تئوری، تأثیرات همزمان متغیرها را برهم نشان میدهد. این روش ، ترکیب ریاضی و آماری پیچیدهای از تحلیل عاملی، رگرسیون چند متغیره، و تحلیل مسیر است که در یک سیستم پیچیده گردهم آمده تا پدیدههای پیچیده را مورد تجزیهوتحلیل قرار دهد..
تفاوت همبستگی و علّیت
لازارسفلد معتقد است اگر رابطهای بین A و B با عامل دیگری ناپدید نشود، آنگاه میتوان این رابطه را رابطه علّی خواند. سه شرط را در رابطه علّی لازم میداند :
1 اثر ایجادی: بدین معنی که y متغیر تابع یا وابسته بر اثر x پدید آید. مثلاً استرس موجب افسردگی میشود.
2 توالی زمانی: تغِییر x مقدم بر تغیِیر y باشد.
3 عدم تقارن: در زمان معین رابطه یکسویه است، یعنی وقتی شاهد تأثیر x بر y هستیم، امکان تأثیر متقابل y بر x در زمان یا زمانهای بعد وجود دارد.
وقتی میگوییم شرط C علت E است، بدین معنی میباشد که با فرض قوانین حاکم بر رفتار موجودات و ماهیت و فرآیندهایی که C و E را شکل میدهند، اولی در ایجاد دومی دخالت دارد. شرط لازم برای داشتن رابطه علیت بین x و y، داشتن همبستگی بین x و y است. منظور از همبستگی بین x و y این است که این دو (x , y) بر همدیگر تأثیر متقابل دارند . (مثلاً توانایی ریاضی و توانایی کلامی با همدیگر مرتبط هستند). در واقع همبستگی، بودن یک رابطه بدون جهت را بین دو متغیر(x و y) نشان میدهد ولی در علیت یک گام فراتر رفته و جهت ر
ابطه را نشان میدهد. (Hoyle, 2000)
فرآیند مدل معادلات ساختاری
فرآیندهای تجزیه و تحلیل ساختارهای کوواریانس شامل یک سری گامهایی است که به محقق توصیه میشود که حتماً به صورت متوالی این گامها را انجام دهد. این گامها عبارتند از : (Hoyle, 2000)
1- بیان مدل 2- تخمین مدل 3- اصلاح مدل
4- آزمون فرضیه 5- تفسیر مدل 6- نوشتن گزارش تحقیقاتی
در هر گام محقق باید در مورد، موارد زیر تصمیماتی را اتخاذ کند.
1- مدل چگونه ساخته شود؟
2- چه شاخصها و چه تعداد شاخص برای متغیرهای مکنون مورد نیاز است؟
3- چگونه میبایستی خطاهای اندازهگیری را به طور جداگانه اداره نمود؟
4- چه مقدار نمونه برای تخمین مدل مورد نیاز است؟
5- از چه نوع ماتریسی استفاده شود؟
در ذیل سعی میشود هر یک از مراحل به تفضیل شرح داده شود.
الف – مرحله بیان مدل
مدل معادلات ساختاری با بیان مدلی که میخواهد تخمین زده شود؛ شروع میشود. در سادهترین سطح مدل، یک عبارت آماری درباره روابط میان متغیرها است. این مدلها در زمینه رویکردهای مختلف تحلیلی، اَشکال مختلفی به خود میگیرند. برای مثال یک مدل در زمینه همبستگی عموماً روابط غیر جهتداری را (دوطرفه) بین دو متغیر نشان میدهد. در حالی که رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس مدلهایی را با روابط جهتدار بین متغیرها نشان میدهد.
این مرحله یکی از مهمترین مراحل موجود درمدل معادلات ساختاری است. زیرا هیچ گونه تحلیلی صورت نمیگیرد مگر این که محقق ابتدا مدل خود را بیان کند. گامهای موجود در این مرحله به شرح زیر است :
1- ساخت یک مدل ساختاری فرضی
بیان یک مدل در واقع ترجمان یک تئوری به یکسری معادلات ساختاری (ریاضی) است. بنابراین بهتر است ابتدا نمودار مسیر را ترسیم کنیم و متغیرهای درونزا و برونزا و روابط علّی بین این متغیرها را نشان دهیم.
2- انتخاب شاخصهای مشاهده شده برای متغیرهای مکنون
بعد از مشخص کردن متغیرهای مکنون درونزا و برونزا در این گام لازم است تا برای متغیرهای مکنون شاخصها (متغیرهای مشاهده شده) مناسبی انتخاب و به آنها وصل شود بهتر است از چندین شاخص به جای یک شاخص برای اندازهگیری متغیر مکنون استفاده شود که این کار براساس تعریف مفهومی و تعریف عملیاتی صورت میگیرد.
3- ارزیابی حالت تعیین مدل
قبل از مرحله تخمین و بعد از مرحله بیان حتماً میبایستی حالت تعین مدل مورد ارزیابی قرار گیرد. (Lavee, 2002)تعیین یک مدل مستلزم مطالعه شرایطی برای بدست آوردن یک راه حل منحصر به فرد برای پارامترهای بیان شده در یک مدل میباشد.
ب – مرحله دوم تخمین مدل
هنگامی که یک مدل بیان شد و حالت تعین آن مورد ارزیابی قرار گرفت کار بعدی بدست آوردن تخمینهای پارامترهای آزاد از روی مجموعهای از دادههای مشاهده شده است.
این مرحله شامل یکسری فرآیندهای تکراری است که در هر تکرار یک ماتریس کوواریانس ضمنی ساخته میشود و با ماتریس کوواریانس دادههای مشاهده شده مقایسه میگردد.
مقایسه این دو ماتریس منجر به تولید یک ماتریس باقیمانده میشود و این تکرارها تا جایی ادامه مییابد که این ماتریس باقیمانده به حداقل ممکن برسد. یعنی : Data = Model + Residual
گامهای موجود در این مرحله به شرح زیر است :
1- جمعآوری دادهها
در این مرحله انتخاب اندازه نمونه مهم است. زیرا بسیاری از روشهای تخمین موجود در مدل معادلات ساختاری و شاخصهای ارزیابی متناسب بودن مدل نسبت به اندازه نمونه حساس است. بنتلر پیشنهاد نموده که همواره نسبت 10 به 1 بین اندازه نمونه و تعداد پارامترهای آزاد که بایستی تخمین زده شود وجود داشته باشد.بنابراین در پژوهش حاضر با توجه به پارامترهای آزاد از یک نمونه 80 تایی استفاده گردیده است، تا برآورد مدل با کمترین میزان خطا صورت پذیرد.
2- ساخت ماتریس واریانس– کوواریانس متغیرهای اند
ازهگیری شده
بعد از بیان مدل و جمعآوری دادهها تخمین مدل با مجموعهای از روابط شناخته شده بین متغیرهای اندازهگیری شده شروع میشود. این روابط در ماتریسی به نام ماتریس کوواریانس – واریانس یا ماتریس همبستگی مرتب میشود.
3- ایجاد یک سری Matrices برای برنامه لیزرل و اج
رای آن
در یک تخمین همزمان، به علت این که تخمین مدل ساختاری و مدل اندازهگیری به طور همزمان صورت میگیرد؛ ممکن است یک راه حل برای پارامترهای مدل ساختاری و مدل اندازهگیری به هم وابسته شوند.بنابراین بهتر است برای جلوگیری از ابهامات تفسیری متغیرهای مکنون، ابتدا مدل اندازهگیری و سپس مدل ساختاری تخمین زده شود. (Lavee, 2002)
ج – ارزیابی تناسب یا برازش
یک مدل وقتی گفته میشود که با یکسری دادههای مشاهده شده تناسب دارد که ماتریس کوواریانس ضمنی مدل با ماتریس کوواریانس دادههای مشاهده شده، معادل شده باشد. بدین معنی که ماتریس نزدیک صفر باشد.
گامهای موجود در این مرحله به شرح زیر است :
1- بررسی معیار کلی تناسب مدل و قابلیت آزمون پذیری مدل و ارزیابی موضوع که آیا اصلاحات مورد نیاز است یا خیر؟
هنگامی که یک مدلی تخمین زده میشود برنامه نرم افزاری یکسری آمارهایی از قبیل خطای استاندارد، T – Value و غیره را درباره ارزیابی تناسب مدل با دادهها منتشر میکند.
اگر مدل قابل آزمون باشد ولی با دادهها به طور مناسب تناسب نداشته باشد شاخصهای اصلاحی که یک وسیله معتبر برای ارزیابی تغییرات مورد نظر در بیان مدل هستند به کار گرفته میشوند؛ تا مدل متناسب با دادهها شوند. (Lavee, 2002)
مهمترین شاخص تناسب مدل آزمون است ولی به خاطر این که آزمون تحت شرایط خاصی عمل میکند و همیشه این شرایط محقق نمیشود لذا یکسری شاخصهای ثانویهای نیز ارائه میگردد.مهمترین این شاخصها عبارتند از : GFI ، AGFI ، RMSR
حالتهای بهینه برای این آزمونها به شرح زیر است :
الف- شاخص
این شاخص در حقیقت مناسب بودن برازش مدل را نشان می دهد. هر چه میزان کمتر باشد بهتر است. چراکه نشان دهنده فاصله بین ماتریس کوواریانس نمونه و کوواریانس های برازش شده است. در حقیقت یک شاخص بد بودن برازش مدل است. مقدار برابر با صفر نشان دهنده برازش کامل مدل است.
ب- شاخص GFI
این شاخص تحت عنوان شاخص مناسب بودن برازش مدل خوانده می شود و نشان می دهد که آیا برازش مدل با داده های موجود مناسب می باشد یا خیر. این شاخص بوسیله رابطه زیر بدست می آید.
GFI=1-
در این رابطه
: معرف ساختار کوواریانس برای متغیرهای مشاهده شده تصادفی
S: معرف ماتریس کوواریانس نمونه
: بیانگر مقداری از می باشد که را حداقل می کند.
: تابع برازندگی شرایطی است که همه پارامترهای مدل برابر صفر باشد.
مقدار این شاخص بایستی برابر یا بزرگتر از 9/0 باشد
ج- شاخص AGFI
این شاخص تحت عنوان شاخص تعدیل شده مناسب بودن برازش مدل می باشد که از رابطه زیر بدست می آید.
AGFI=1-
در این رابطه
K: تعداد اندازه در مدل
d: معرف درجه آزادی مدل است.
مقدار شاخص AGFI نیز بایستی بیشتر از 9/0 باشد
د- شاخص RMSEA
این شاخص تحت عنوان مجذور تخمین واریانس خطای تقریب نامیده می شود. مقدار RMSEA بایستی کمتر از 1/0 باشد تا مدل پذیرفته شود.
د – اصلاح مدل
یکی از مهمترین جنبههای بحث انگیز مدل معادلات ساختاری اصلاح مدل است.
اصلاح مدل مستلزم تطبیق کردن یک مدل بیان شده و تخمین زده شده است که این کار از طریق آزاد کردن پارامترهایی که قبلاً ثابت بودهاند و یا ثابت کردن پارامترهایی که قبل از آن آزاد بودهاند صورت میگیرد.این مرحله را میتوان با مقایسههای تبعی یا Post Hoc در ANOVA قیاس کرد.
مهمترین گام موجود در این مرحله به شرح زیر است :
1- اگر اصلاحاتی موردنیاز باشد مشخصات مدل (پارامترها) را ارزیابی کنید و مشخصات جدیدی را وارد کنید. اصلاحات این مرحله شامل شناسایی محدودیتها و اضافه کردن پارامترهای اضافی است.
ه – تفسیر مدل
اگر آزمونهای تناسب نشا
ن دهند که مدل به طور کافی متناسب با دادهها میباشد دراین مرحله ما بر روی عوامل مشخص شده (پارامترهای مدل) مدل متناسب شده تمرکز مینمائیم.در این مرحله، معناداری پارامترهای مدل مورد ارزیابی قرار میگیرد. آزمونها و مقایسه تخمین پارامترها و همچنین نمایش آنها مستلزم تخمینهای استاندارد شدهای است. به همین دلیل در این مرحله تخمینهای غیراستاندارد را که عمدتاً به مقیاس خود وابسته هستند را به تخمینهای استاندارد شدهای که وابسته به مقیاس خود نیستند؛ تبدیل میکنیم
و این کار تا حدودی برازش و پارامترهای مدل را تحت تأثیر قرار میدهد. این مرحله از مدل معادلات ساختاری دقیقاً شبیه استانداردکردن ضرایب رگرسیون ( استاندارد) در آمار میباشد.
تنها گام این مرحله به صورت زیر است :
1- ارزیابی مدل و ضرایب پارامترهای مدل با آزمون فرض
و – ابلاغ یا نوشتن گزارش تحقیقاتی
در این مرحله نتایج مدل معادلات ساختاری به شکل نمودار مسیر ارائه میگردد. نمودار مسیر یک نمایش گرافیکی از مدل معادلات ساختاری است.سه جزء اصلی این نمودار شامل مستطیلها، بیضیها و پیکانها هستند. گام نهایی در هر تحقیق، گزارش نتایج تحقیق به روشی است که سایر محققین بتوانند از منطق رویهها و تجزیه و تحلیلهای تحقیق و تفسیرات آن استفاده کنند.
1) Hoyle, Rick H. (2000), “Structural Equation Modeling: concepts, Issues, and Applications”, California SAGE
2) Lavee, Yoav,( 2002 ), ” linear structural relationship (lisrel) in family research”, journal off marriage and the family, vol.50, lss.40, p937
دانلود مقاله راهنمای امور مالی word دارای 44 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله راهنمای امور مالی word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله راهنمای امور مالی word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
راهنمای امور مالی
فهرست
عنوان صفحه
مقدمه 2
تعریف مدرسه –منابع مالی مدرسه 3
حساب بانکی –شورای مالی 4
دفترشورای مالی 6
تنخواه گردان – انواع معاملات دولتی 7
سرفصل و عناوین حسابها 8
مصرف منابع مالی مدارس 9
کارپرداز- نحوه تنظیم سند هزینه کارپردازی 10
صورتحساب(فاکتور) – قبض انبار 11
وظایف انباردار- حواله انبار 13
کنترل موجودی انبار – امین اموال 14
حسابداری و مراحل آن 16
تعریف بدهکار و بستانکار حساب 17
تشخیص حسابها 19
سند حسابداری 20
دفتر روزنامه و نحوه ثبت عملیات مالی در آن 22
دفتر کل 25
تراز عملیات دفتر کل 27
فرم تراز نامه مالی 29
صورت مغایرت بانکی 30
اموال دولت 32
صورتجلسه تحویل و تحول امور مالی 35
ضمائم 36
منابع و ماخذ 42
مقدمه:
ایزد منان را سپاسگزاریم که این توفیق را نصیب نموده تا گامی چند کوتاه در جهت رفع مشکلات و موانع مسئولین و متصدیان واحدهای آموزشی و پرورشی آموزش و پرورش استان یزد با بهره گیری از تجربیات ارزنده همکاران عزیز وصاحبنظران و دستورالعملهای لازم الاجراء برداریم . بدون شک برقراری یک سیستم صحیح جهت اداره امور مالی مستلزم داشتن اطلاعات و آگاهیهای لازم در زمینه های مالی واستفاده کامل و درست از روشهای حسابداری و پیروی از اصول فنی حسابداری است .
از طرف دیگر امور مالی هر واحد به منزله قلب هر سازمان محسوب میشود که باید از صحت و سلامت کامل برخوردار باشد . همچنین ایجاد وحدت رویه و هماهنگی در فعالیتهای مالی و جلوگیری از سلیقه ای عمل نمودن که موجب بی نظمی و سردرگمی و احیانا سوءاستفاده های احتمالی خواهد شد بسیار ضروری است که انجام این امراز اهم روشها و برنامه های دولت میباشد.
لذا انتظار دارد که مسئولین محترم واحدهای آموزشی و پرورشی در جهت سازماندهی و نظارت در امور مالی نهایت سعی و تلاش خود را مبذول داشته و کلیه مقررات و ضوابط مالی که به واحدها ابلاغ می گردد رعایت و هماهنگی و نظارت کافی به
عمل آورند. امید است گامی موثر در بهبود اجرای دستورالعمل مالی واحدهای آموزشی و پرورشی ابلاغ شده از سوی وزارت آموزش و پرورش و اصولی نمودن حسابداری در واحدهای آموزشی برداشته باشیم .
سازمان آموزش و پرورش استان یزد
اداره امور مالی
تعاریف:
مدرسه :
مدرسه از نظر آموزش و پرورش به کلیه واحدهایی اطلاق میشود که در چارچوب اهداف و وظایف وزارت آموزش و پرورش عهده دار تعلیم و تربیت در دوره های مختلف تحصیلی(اعم از روزانه –شبانه و شبانه روزی )بوده و تمام یا بخشی از هزینه آن به نحوی
از محل بودجه عمومی دولت پرداخت میگردد.
منابع مالی مدرسه:
طبق ماده 11 قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش در استانها و شهرستانها و مناطق کشور منابع مالی مدرسه عبارتند از :
1- اعتبارت دولت که به استناد تبصره های 1 و 2 ماده واحده قانون نحوه هزینه سرانه از محل اعتبارات کل آموزش و پرورش و یا سازمانهای وابسته
به حساب واحد آموزشی و پرورشی واریز میگردد که این نوع اعتبارات را سرانه میگویند.
2- کمکهای مردمی (خاص و عام) که حسب دستورالعمل و بخشنامه های مربوطه به وسیله اشخاص حقیقی جهت انجام هزینه ها به حساب واحدهای آموزشی واریز میگردد.
3- سهمی که از طریق شورای آموزش و پرورش در اختیار مدرسه قرار میگیرد.
4-وجوه حاصل از ارائه خدمات آموزشی و پرورشی فوق برنامه و جبرانی که به استناد آیین نامه نحوه ارائه خدمات آموزشی و پرورشی فوق برنامه و شیوه نامه اجرائی ان توسط اولیای دانش آموزان به حساب مدرسه واریز میگردد.
5- سایر وجوهی که مدرسه به موجب مصوبات مراجع ذیصلاح مجاز به دریافت آن میباشد مانند دریافتی بابت سرویس ایاب و ذهاب دانش آموزان و موارد مشابه .
6-کمکهای بخش دولتی(سایر منابع): وجوهی است که به عناوین مختلف از طریق دستگاهها و سازمانهای دولتی غیر از آموزش و پرورش برابر مقررات برای مصارف خاص در اختیار مدرسه قرار میگیرد.
دوره مالی:
دوره مالی طبق قوانین و مقررات حاکم بر واحدهای آموزشی و پرورشی از اول مهر لغایت پایان شهریورماه سال بعد خواهد بود که واحدهای آموزشی و پرورشی موظف هستند در پایان هر سال تحصیلی تراز عملیات مالی چهار ستونی خود را در سه نسخه تنظیم و طبق ماده 11دستورالعمل مالی مدارس صادره از سوی وزارت آموزش و پرورش به واحدهای ذیربط تحویل نمایند.بدیهی است این ترازنامه باید پس از تایید شورای مالی آموزشگاه ارسال گردد0
حساب بانکی
هر واحد آموزشی و پرورشی فقط مجاز به داشتن یک شماره حساب بانکی قابل برداشت نزد یکی از شعب بانکهای دولتی ترجیحا سیبای بانک ملی هستند(باستثنای هنرستانها و مراکز مشابه). دریافت کارت بانکی وافتتاح این حساب باید با معرفی و تایید امور مالی مدیریت یا اداره مربوطه صورت گیرد . برداشت از حساب مذکور با حداقل دو امضا ( مدیر واحد آموزشی به عنوان امضا ثابت و امضای یکی از دو نفراز اعضای شورای مالی ) مدرسه به عنوان امضای متغیر انجام می شود.مدارس غیر انتفاعی تابع ضوابط خاص خود میباشند.
مدارس و اعضای انجمن اولیا و مربیان مجاز به افتتاح حساب دیگری نزد بانکها یا موسسات اعتباری قرض الحسنه و نظایر آنها نیستند و همچنین نگهداری وجوه
بصورت نقد به استثنای تنخواه گردان مصوب شورای مالی در مدرسه مطلقا ممنوع است .
شورای مالی:
طبق آیین نامه و مقررات مربوطه ، شورای مالی واحدهای آموزشی و پرورشی که عضویت در آن افتخاری است و در اول هر سال تحصیلی و بلافاصله پس از آغاز به کار انجمن اولیا و مربیان مدرسه تشکیل می شود عهده دار وظایف زیر است:
1-بررسی برنامه های مالی مدرسه و ارائه آن به انجمن اولیا و مربیان مدرسه جهت تصویب .
2 -نظارت بر حسن اجرای مصوبات مالی انجمن اولیا و مربیان و دستورالعملهای مالی ذیربط .
3-همکاری مستمر با مسئول مدرسه در استفاده صحیح از منابع مالی با رعایت اصل صرفه جویی .
4-امضاء کلیه اسناد هزینه های انجام شده در مدرسه.
5- انجام سایر وظایفی که در دستورالعمل به عهده شورای مالی گذاشته شده است .
بطور کلی قبل از انجام هرگونه هزینه و یا برداشت هرگونه وجهی از حساب بانکی باید شورای مالی مدرسه در خصوص آن تصمیم گیری نموده و باید در صورتجلسه مربوطه که بوسیله منشی شورای مالی با ذکر نظرات موافقین و مخالفین طبق فرم یا دفتر مذکور درج و به امضاء اعضاء حاضردر شورای مالی برسد.
ترکیب اعضای شورای مالی مدارس:
الف -شورای مالی مدارس روزانه:
1-مدیر یا سرپرست مدرسه
2-رئیس انجمن اولیا و مربیان مدرسه
3-نماینده شورای معلمان مدرسه
ب -شورای مالی مدارس شبانه روزی و بزرگسالان:
1-مدیر یا سرپرست مدرسه (رئیس شورا)
2-نماینده شورای معلمین(مربیان پرورشی ،دبیران ، هنرآموزان ) مدرسه
3-نماینده کادر اداری (معاونین،دفترداران) مدرسه
4-حسابدارمدرسه که دارای پست سازمانی حسابدار باشد
5- نماینده سرپرستان شبانه روزی (در مدارس شبانه روزی) مدرسه
ج-شورای مالی هنرستانهای فنی و حرفه ای و کاردانش:
1-مدیر یا سرپرست مدرسه (رئیس شورا)
2-رئیس انجمن اولیا و مربیان مدرسه
3-نماینده شورای معلمین و مربیان مدرسه
4-نماینده کادر اداری (معاونین،دفترداران) مدرسه
5-حسابدار مدرسه که دارای پست سازمانی حسابدار باشد
در مدارس تک معلم و روستاهایی که امکان تشکیل شورای م
الی وجود ندارد، اختیارات و مسئولیت شورای مالی و حسابدار به عهده مسئول مدرسه میباشد و وجوه هزینه سرانه اینگونه مدارس را میتوان مستقیما از طریق امور مالی آموزش و پرورش منطقه ،ناحیه و یا نمایندگی در وجه مسئول مدرسه پرداخت نمود.
ریاست شورای مالی کلیه واحدهای آموزشی به عهده مدیر واحد آموزشی میباشد وجلسات شورا حداکثر هر دو هفته یکبار و حداقل یکبار در ماه بنا به ضرور
ت ودعوت مدیر آموزشگاه و با حضور کلیه اعضا جهت تصمیم گیری در مورد هزینه های مدرسه تشکیل و مصوبات آن با اکثریت آراء قابل اجراء میباشد.
و در مواردیکه هزینه ای جنبه فوری و فوتی داشته باشد و تاخیر در انجام آن منجر به زیان و خسارت گردد و به علت ضیق وقت امکان طرح و تصویب در شورای مالی میسر نباشدرئیس شورای مالی مجاز است در هر سال حداکثر تا سقف 20درصد هزینه های سال قبل با رعایت اصل صرفه و صلاح هزینه دولت نسبت به انجام این هزینه ها اقدام و مراتب را در اولین جلسه شورای مالی مطرح و پس از بحث و بررسی و ارائه دلائل لازم و مستند به تصویب برساند.
فرم شماره 1 نمون برگی ازصورتجلسه شورای مالی(دفتر شورای مالی) در صفحه بعد ملاحظه می نمائید0
فرم شماره 1 نمون برگ صورتجلسه شورای مالی (دفتر شورای مالی)آموزشگاهها
سازمان آموزش وپرورش استان یزد
مدیریت آموزش و پرورش شهرستان/منطقه;;;;;;.
صورتجلسه شورای مالی آموزشگاه ;;;;;;;;;;;;;; سال تحصیلی;;;;;;;;
تاریخ;;;;. ساعت شروع جلسه:;;. .ساعت خاتمه جلسه:;;;;;;شماره جلسه:;;;..
اعضای حاضر در جلسه:1- 2- 3- 4- 5-
موضوع جلسه:;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..
خلاصه مذاکرات انجام شده:;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
;;;;;;;;;;;;;;;;..
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
تصمیمات اتخاذ شده:;;;;;;;;;;;;..
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.
تذکر:رئیس شورای مالی آموزشگاه موظف است در رابطه با مصوبات فوق در جلسه آینده گزارش کاملی ارائه و اسناد و مدارک مربوطه را به شورای مالی ارئه نماید.
نظریه شورای مالی در رابطه با مصوبات جلسه شماره;;.. 1-اسنادوضمائم اسنادشماره های;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..مورد تایید میباشد/نمیباشد.
2-صدور چکهای شماره و تاریخ:;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..
;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;. مورد تایید میباشد/نمیباشد.
تصمیمات اتخاذ شده در این جلسه مورد تایید میباشد : نام و نام خانوادگی اعضای شورای مالی و امضاء
رئیس شورای مالی رئیس انجمن نماینده معلمان سرپرست شبانه روزی نماینده کادر اداری
;;;;.. ;;;;. ;;;;. ;;;;; ;;;;;.
توضیح: لطفا ادامه گزارشات را د
ر پشت صفحه مرقوم دارید
تنخواه گردان : به منظور تسهیل و تسریع در گردش امور مالی و انجام هزینه های ضروری و فوری طبق دستورالعمل مالی مدارس از حساب بانکی مدرسه با تشخیص و تصویب و تایید شورای مالی مبلغ ثابتی به عنوان تنخواه گردان در اختیار مدیر مدرسه (رئیس شورای مالی)گذاشته میشود .
این مبلغ معمولا بر حسب ضرورت در ابتدای دوره مالی از حساب بانکی مربوط برداشت و منتهی به پایان سال مالی باید به حساب بانکی واریز و یا تسویه حساب گردد .در حال حاضر حداکثر میزان تنخواه گردانی که در اختیار مدیر آموزشگاه قرارمیگیرد نباید ازمبلغ 3000000بیشتر باشد مدیران مدارسی که نیاز به مبلغی بیشتر به عنوان تنخواه گردان دارند الزاما باید با ذکر دلایل مجوز لازم را از اداره یا مدیریت اموزش و پرورش متبوع خود اخذ نمایند.
معاملات دولتی: حد نصاب معاملات دولتی مصوب اسفند 1349 و اصلاحات بعدی به سه دسته به شرح زیر تقسیم میشوند:
1-معاملات جزئی: معاملاتی است که از مبلغ35000000ریال تجاوز نکند این نوع معاملات به کمترین بهای ممکن به تشخیص و مسئولیت خریدار( کارپرداز) مدیر آموزشگاه انجام میگیرد
2- معاملات متوسط: معاملاتی است که مبلغ آن از 35000000ریال بیشتر باشد و از 10 برابر سقف ارزش معاملات جزئی تجاوز نکند .در مورد این گونه معاملات به کمترین بهاء ممکن به تشخیص و مسئولیت کارپرداز و تایید رئیس اداره و به صورت استعلام کتبی صورت می پذیرد.
3- معاملات عمده: معاملاتی است که مبلغ بر آورد اولیه آن بیش از 10 برابر سقف ارزش مبلغ معاملات جزئی باشد این نوع معاملات با انتشار آگهی مناقصه عمومی و طی مراحل قانونی انجام میشود.
تذکر: معاملات متوسط و عمده از حیطه اختیار مدیر آموزشگاه خارج و لازم است با مدیریت آموزش و پرورش متبوع خود هماهنگی لازم بعمل آید تا طبق ضوابط و مقررات مربوطه اقدام گردد.
سر فصل (عنوان حساب):
بر اساس دستورالعمل مالی مدارس، رعایت کلیه سرفصلهای مندرج در آن الزامی است لذا بر اساس دستورالعمل مالی مدارس عنوان(سر فصل ) حسابهائیکه ضرورت دارد در دفاتر کل آموزشگاه ایجاد گردد در صفحه بعد اعلام میگردد لذا واحدهای آموزشی مجاز به تغییر نام حسابها نبوده و توصیه میشود مسئولین واحدهای آموزشی و یا متصدیان مالی از منظور نمودن سرفصلهای جدید بدون هماهنگی با امو
ر مالی آموزش و پرورش جدا پرهیز نموده و به منظور وحدت رویه و هماهنگی و عمل به قوانین و مقررات در چارچوب دستورالعمل مالی انجام وظیفه نمایند
سر فصل و عناوین حسابها:
الف:نقدینگی ها
1-حساب جاری بانک 2-حساب تنخواه گردان
3-اسناد دریافتنی(چکهای دریافتنی)
ب- درآمدها و منابع
1 -منابع مالی سنواتی(سال گذشته) 6 -سرانه دانش آموزی دریافتی
2-سرانه غذایی دریافتی 7-کمکهای دریافتی فوق برنامه وجبرانی
3-کمکهای خاص مردمی دریافتی 8-کمکهای سایر منابع دولتی دریافتی 4-کمکهای سرویس دانش آموزی دریافتی 9-کمکهای کلاس آمادگی دریافتی
5-کمکهای انجمن اولیا و مربیان (عام)دریافتی
ج – هزینه ها
1-هزینه حمل و نقل و ارتباطات 10-هزینه تشویق دانش آموز و معلم
2-هزینه تعمیرات ساختمان و تجهیزات 11-هزینه حق الزحمه و حق التدریس
3-هزینه سوخت وبرق و آب وتلفن و گاز 12-هزینه ایاب و ذهاب دانش آموزان
4-هزینه مواد و لوازم مصرف شدنی 13-هزینه مواد غذایی شبانه روزی
5-هزینه وسایل غیر مصرفی 14-هزینه خوابگاهی و شبانه روزی
6-هزینه امورتربیتی و پرورشی 15 -هزینه آشپزخانه و طبخ غذا
7-هزینه انجمن اولیا و مربیان 16 -هزینه کلاس آمادگی ابتدایی
8-هزینه کتابخانه و اشتراک نشریات 17 -هزینه خاص مردمی
9-هزینه کلاس تست و تقویتی وکنکور 18-هزینه متفرقه
مصرف منابع مالی مدارس : منابع مالی مدارس باید برای مصارف ذیل هزینه گردد.
1- هزینه حمل و نقل و ارتباطات و پستی . 2-هزینه تعمیر تجهیزات و وسایل و ساختمان آموزشگاه.
3-هزینه سوخت وآب وبرق و تلفن و گاز.
4-هزینه تهیه مواد و لوازم مصرفی و در حکم مصرفی اعم از آموزشی ،کارگاهی،آزمایشگاهی،اداری،بهداشتی،ورزشی وپرورشی و;.. *.
5-تهیه وسایل و تجهیزات مصرف نشدنی آموزشی ، کمک آموزشی واداری و سایر اموال ** .
6-هزینه های مربوط به فعالیتهای پرورشی مانند اقامه نماز،برگزاری اردوها،مسابقات ورزشی،علمی،هنری،اجرای مراسم ایام ا;. و اعیاد مذهبی وملی و مناسبتهای مختلف.
7- هزینه های مربوط به فعالیتهای فوق برنامه پرورشی و ورزشی و کمکهای ضروری به دانش آموزان و خرید جوایز و هدایا برای دانش آموزان .
8- هزینه تشکیل کلاسهای آموزش خانواده و هزینه های مرتبط با انجمن اولیا و مربیان مدرسه.
9- هزینه های کتابخانه مانند تهیه کتاب کمک آموزشی ،حق اشتراک مجلات و نشریات آموزشی.
10-هزینه های تشویق کارکنان،معلمان،ومربیان مدرسه بارعایت دقیق مفاد ماده90آیین نامه اجرایی مدارس.
11- هزینه های حق التدریس معلمین وحق الزحمه عوامل اجرائی کلاسهای جبرانی و تقویتی و تست و کنکور.
12- هزینه شبانه روزی و تهیه مواد غذایی و طبخ غذا در مدارس شبانه روزی.
13-سایر موارد پیش بینی نشده که انجام آن در ارتباط با فعالیت مدرسه ضروری و اجتناب ناپذیر است .
تذکر»:
1-در مواردی که زمینه مصرف کمکها اعم از مردمی یا دولتی (سایر منابع) کتبا از طرف اهدا کننده تعیین شده باشد منحصرا باید در جهت اهداف و نیات اهدا کننده مشروط بر اینکه منافاتی با موازین شرعی و مقررات قانونی نداشته باشد صرف گردد و در صورتی که هدف و نیت اهدا کننده ارتقای سطح آموزشی و پرورشی مدرسه به طور عام باشد با مسئولیت مدیر مدرسه و تحت نظر شورای مالی آموزشگاه به مصرف خواهد رسید.
———————————————
—————————————————– * اموال مصرفی اموالی هستند که بر اثر استفاده به صورت جزئی یا کلی از بین می روند و اموال در حکم مصرفی اموالی هستند که در ظاهر با اموال غیر مصرفی مشابهت دارند،اما به لحاظ طبیعت و ماهیت یا ارزش کم آنها،تنظیم حساب برای آنها به صورت حساب اموال غیر مصرفی ضرورت ندارد . ** این هزینه ها جزء اموال آموزشگاه محسوب وبا استعلام از مدیریت آموزش و پرورش و
درخواست شماره برچسب و در دفتر اموال ثبت میگردد مبلغ این نوع اقلام تهیه شده باید بیش از 200000 ریال باشد0
2- خرید اشیای لوکس و تجملی و غیر ضروری اکیدا ممنوع است.
3-شورای مالی مدرسه بایستی ترتیبی اتخاذ نماید تا حتی الامکان کلیه اعتبارات و کمکهای مالی (منابع مالی مدرسه)با رعایت کامل صرفه و صلاح دولت در همان سال تحصیلی به مصرف برسد.
کارپرداز:
بموجب ماده 35 قانون محاسبات عمومی کشور کارپرداز ماموری است که از بین مستخدمین رسمی واجد صلاحیت دستگاه ذیربط به این سمت منصوب میشود و نسبت به خرید و تدارک کالاها و خدمات مورد نیاز طبق دستورمقامات مجاز با رعایت مقررات اقدام می نماید .
معمولا مدارس شبانه روزی و هنرستان
ها و و نظایر آنها میبایست در تنظیم اسناد هزینه کارپردازی توسط کارپرداز(مامور خرید) یا ناظر خرید خود، کلیه مراحلی که جهت خرید کالا و یا ارائه خدمات در قوانین و مقررات مطرح میشود رعایت نمایندو در مدارسی که کارپرداز یا مامور خرید وجود ندارد مسئولیت این امور به عهده رئیس آموزشگاه میباشد.
نحوه تنظیم اسناد هزینه کارپردازی:
1-تنظیم برگ درخواست خرید یا انجام هزینه: برگه ای است با شماره و تاریخ دفتر کارپردازی که نوع انجام هزینه در آن مشخص و مبلغ هزین
ه برآورد می گردد و به وسیله درخواست کننده امضا میشود . نمونه ای از برگ درخواست به شرح ذیل تقدیم میگردد
فرم شماره 2 نمون برگ درخواست خرید کالا یا خدمات
بر گ درخواست خرید کالا یا خدمات تا
ریخ
ریاست محترم شورای مالی آموزشگاه
خرید کالا/خدمات ذیل مورد نیاز میباشد خواهشمند است با توجه به ضرورت دستوراقدام صادر فرمائید
ردیف شرح تعدادیا مقدار محل مورد مصرف قیمت برآوردی
درخواست کننده دستور دهنده
امضا امضا
2-موافقت مدیر مدرسه (رئیس شورای مالی ):
مدیر مدرسه با انجام هزینه موافقت و برگ درخواست را تایید و امضاء مینماید.
3-انجام هزینه:
پس از موافقت و تامین اعتبار ، هزینه توسط کارپرداز یا مقام مجاز انجام میشود.
4-ارائه مدارک مثبته:
پس از انجام هزینه مدارک مثبته درخواست ، فاکتور خرید کالا، فیشهای بانکی پرداختی، قرارداد* وگواهی انجام کار و نظایر آنها طبق مقررات توسط کارپردازیا فرد مسئول تحویل می گردد.
صورتحساب(فاکتور)یا برگ خرید:
صورتحساب یا برگ خرید ورقه ای است قابل قبول ، مشروط بر اینکه دارای ویژگیهای زیر باشد:
1- دارای سربرگ بوده وتاریخ خرید بدون خدشه و قلم خوردگی در آن نوشته شده باشد.
2-نام واحد آموزشی (عنوان خریدار)در سربرگ فاکتور یا برگ خرید ذکر شده باشد.
3-مشخصات کامل کالا یا خدمت مورد معامله و مقدار و بهای آن در متن فاکتوریا برگ خرید بطور خوانا نوشته شده باشد.
4-مبلغ معامله با عدد و حروف بدون قلم خوردگی و خدشه در انتهای فاکتور یا برگ خرید قید شده باشد.
5-نام و نام خانوادگی فروشنده همراه با مهر و امضاء و آدرس فروشنده در فاکتور درج شده باشد.
6-تایید فروشنده مبنی بر اینکه مبلغ مورد معامله نقدا یا طی چک با ذکر مشخصات دریافت شده است .
7-تایید کارپردازیا مدیر آموزشگاه یارئیس اداره یارئیس دستگاه حسب مورد(معاملات دولتی)و ممهور به مهر نازلترین بهای ممکن.
8- ارائه اصل فاکتور یا برگ فرو
ش و نظایر آن ( فتوکپی قابل قبول نیست ).
5-قبض انبار:
کارپرداز پس از تحویل اجناس خریداری شده به انباردار، رسید ورودی جنس به انبار را که توسط انباردار تنظیم و امضاء گردیده است دریافت می داردو آن را ضمیمه اسناد هزینه می نماید.
نحوه تنظیم قبض انبار:
پس از ورود جنس به انبار ، انب
اردار اقدام به تحویل گرفتن جنس نموده و سپس اقدام به صدور قبض انبار می نماید و قبوض انبار در دفتری به نام دفتر قبض انبار ثبت و شماره گذاری میشود .
* بکار گیری نیروی انسانی بصورت آزاد ،قراردادی و به هر نحو دیگر بدون کسب مجوز از اداره آموزش و پرورش و سایر مراجع ذیربط تحت هر شرایطی ممنوع میباشد.
در قبض انبار شرح لازم و مختصر از نوع کالا ی خریداری شده بر حسب تعداد و یا مقدارو بهای آن و همچنین بهای کل آن بر اساس فاکتورهای مربوط ثبت می نمایند و احیانا اقلامی که نیاز به شماره برچسب اموال داردباید با درخواست شماره برچسب از امین اموال(جمعدار اموال ) اداره شماره مورد نظر را دریافت و درآن ثبت کرد .
فرم شماره 3 نمون برگ قبض انبار
قبض انبار
شماره مدیریت اداره آموزش و پرورش
تاریخ آموزشگاه….
ردیف شماره اموال شرح تعداد/مقدار بهای واحد بهای کل
اقلام خریداری شده فوق توسط به انبار آموزشگاه تحویل شد.
نام و نام خانوادگی تحویل دهنده نام و نام خانوادگی انبار دار
امضاء مهر و امضاء
انباردار :
انباردار کسی است که مسئول انبار و نگهداری و حفاظت کالا و مسئول در اختیار قرار دادن به موقع کالا و اجناس مورد نیاز واحدها میباشد .
دانلود مقاله جهاد کشاورزی word دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله جهاد کشاورزی word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله جهاد کشاورزی word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
جهاد کشاورزی
وزارت جهاد کشاورزی یکی از نهادهای انقلاب می باشد که به فرمان امام خمینی در سال 1358 تشکیل گردید که ابتدا با کمترین امکانات بیشترین خدمات را به روستاها ارائه نمودند وزارت جهاد در دوجبهه فعالیت خود را آغاز نمود اول خدمت به قشر زحمتکش روستا دوم در جبهه های جنگ حق علیه باطل که به مدت 8 سال بعنوان نیروی پشتیبانی کننده وسنگر سازان بی سنگر خدمات
فراوانی ارائه نمودند وسازمان جهاد کشاورزی که در رأس آن ریاست سازمان قرار دارد شامل زیر مجموعه زیر می باشد 1-معاونت اداری ومالی 2-معاونت عمران وتوسعه روستا3-معاونت فنی واجرایی 4-معاونت آموزش وتحقیقات ومدیریت های زیر 1-مدیریت امورمالی 2-مدیریت امور اداری 3-مدیریت طرح وبرنامه وغیره شامل می شود که هرکدام از معاونتها ومدیریتها ادارات وظایف خاص خود را به عهده دارد.
چکیده
بطورکلی هرگونه اموری که بامال وپول درارتباط باشد وبنحوی ازعدد ورقم در مورد احصاء آن استفاده بعمل آید ، می باید براساس موازینی خاص وروش های مشخص تنسیق وثبت ونگهداری گردد. قدر مسلم حساب های اموال نیز از این اصل کلی خارج نمی باشد ومی باید بطور دقیق ساماندهی وبراساس موازین وروش های ویژه ای ثبت ونگهداری شود.
هر چند که امروز ه ماشین های محاسباتی (کامپیوتر) کار را آسان نموده است ،امّا هنوز در بیشتر کشور ها از جمله کشور ما سازمانهای زیادی وجود دارند که ازسیستم دستی یعنی همان ثبت در دفاتر وفرمها استفاده می نمایند. البته برخی از سازمانها بطور مشترک از هر دو سیستم دستی وماشینی استفاده وبهره می گیرند.
به هر صورت به دلیل اهمیت فوق العاده نقش اموال در حیات سازمانها وحتی زندگانی یک جامعه لازم است که هرچه بیشتر در نگاهداری حساب های اموال کوشش نموده واز بهترین سیستم های پیشرفته روز بهره گرفت .
مقدمه
سیستم حسابداری نقش عمده وبزرگ در اداره امور مؤسسات وراهنمای
ی مدیران آنها وبسیاری دیگر از مردمی که با مسائل اقتصادی یک اجتماع در تماس هستند بعهده دارد ، یک سیستم حسابداری فارغ از اندازه و نوع آن مانند هر سیستم دیگر از مجموعه ای از عوامل که نظام ارتباطی مشخص دارند تشکیل می شود. مهمترین عامل ویا در واقع عامل مسلط در هر سیستم حسابداری نیروی انسانی شاغل در آن است که یک سیستم را موفق یا ناموفق می کند. این نیروی انسانی شاغل در سیتمهای حسابداری دستگاهها
ی مختلف ویا به عبارت دیگر حسابداران در معنای عام علاوه بر درستکاری ، امانت وپشتکار باید از تخصص مهارت وتجربه لازم برای پرداختن به کار حسابداری برحسب سطح شغل ، وظایف ومسئولیت ها ونوع عملیات موسسه برخو.ردار با شند.
مهمترین عملکرد یاوظیفه یک سیستم حسابداری عملکرد اطلاعاتی است وهر سیستم حسابداری باید اطلاعات موجود در باره معاملات عملیات مالی ورویدادهای دارائی اثر مالی بر یک موسسه را گرد آوری نماید، ثبت کند ودر گروه های همگن طبقه بندی کند وبالاخره گزارشهای را فراهم کند که تصمیم گیرند گان مختلف در باره یک موسسه یا سازمان بتوانند بر م
بنای آن آکاهانه تصمیم بگیرند.
اگر اطلاعاتی که در جریان قعالیت ها ی یک سازمان فراهم می آید به شکل مطلوب ارائه شود برای تصمیم گیری های مختلف فایده چندانی ندارد .بنابراین تصمیماتی که توسط اداره کنندگان یک سازمان ویاتوسط اشخاص ذیحق وذینفع در باره یک موسسه گرفته می شود بسیار متنوع ومتعدداست .
لزوم پیروی از سیتم حسابداری در سازمانهای عمومی
در هر سازمان دولتی ادارات متعددی وجود دارد که یکی از آنها اداره امورمالی یا حسابداری است . بر قراری یک سیستم صحیح برای اداره امور مالی وحسابداری کاملاً ضرورت دارد وبا نبودن آنها انجام شدن امور یک موسسه دولتی دچار اختلال وبی نظمی خواهد شد. منظور اصلی از برقراری یک سیتم صحیح فراهم ساختن موجبات تهیه وتنظیم اطلاعات مالی مربوط به یک سازمان دولتی است که مورد استفاده وبررسی مدیران ومسئولان امور قرار می گیرد به این نکته باید توجه داشت که هدف اصلی از نگهداری حساب در سازمانهای دولتی تعیین
سود یا زیان یک موسسه دولتی نیست بلکه چون هدف اساسی موسسات عمومی انجام دادن خدمات خاص برای تامین رفاه مردم یا اهالی یک منطقه معیّن می باشد . نتیجتاًُ در حسابداری دولتی به استثنای حسابداری آن تعدادی از موسسات دولتی که به طریق بازرگانی اداره می شوند نگهداری حساب سود وزیان منتفی می باشد وبه جای
آن حسابداری در آمد وهزینه مطرح است مضافاً به اینکه در حسابداری دولتی اجرای قانون ومقررات که حسابداری موسسات عمومی را کنترل می کند اجتناب ناپذیر است ودر نتیجه وصول وجوه دولتی ، پرداخت هزینه ، خرید وفروش اموال ، رسیدگی به حساب ها وهمچنین نگهداری وجوه دولتی بر اساس قوانین صورت می گیرد که ناضر بر اداره امور مالی دولت می باشد وباتوسعه روز افزون وظایف دولت اداره امور مالی موسسات عمومی اهمیت بیشتری پیدا کرده است .
فواید حسابداری دولتی
نقش حسابداری در موسسات دولتی ثبت وطبقه بندی وخلاصه کردن عملیات انجام شده در جهت تهیه اطلاعات مالی مفید برای دولت ونتیجتاً تنظیم عملیات بعدی برای پیش بینی صحیح اعتبارات در بودجه کشور می باشد بطور خلاصه می توان فواید حسابداری دولتی را به شرح زیر توجیه کرد.
1-نظارت در پرداخت هزینه و وصول وجوه بر اساس مقررات وقوانین
2-مراقبت در حسن اجرای بودجه برنامه ای از لحاظ انطباق هزینه های ادارات دولتی با اعتبارات پیش بینی شده در بودجه
3-کنترل عملیات ماموران اداره امور مالی از لحاظ صحت ودرستی
4-تهیه اطلاعات مالی وگزارشها وصورت حسابها برای راهنمایی مسئولان سازمانهای دولتی
فن دفتر داری
بکار بردن قواعد واصول فن حسابداری وثبت معاملات یا فعالیت های مالی اشخاص وموسسات را در حسابها ودفاتری که منطبق با احتیاج موسسات باشد فن دفتر داری می نامند.
دفتر داری ممکن است ساده یایک طرفه ، مترادف یا دوطرفه باشد در دفترداری ساده معاملات فقط در یک جا ثبت می شود یا به عبارت دیگر به یک طرف از معاملات توجه می شود وحال آنکه در دفترداری مترادف باتوجه به اینکه هر فعالیت مالی در دوجا اثر می گذارد یکی در بدهکار حساب گیرنده ودیگری بستانکار حساب دهنده که امروزه سیستم نگهداری حساب دوطرفه می باشد. پایه واساس دفتر داری دو طرفه تشخیص بدهکار وبستانکار حساب است .
تنخواه گردان
در قانون محاسبات عمومی به چهار نوع تنخواه اشاره شده است .
1-تنخواه گردان خزانه
2-تنخواه گردان حسابداری
3-تنخواه گردان پرداخت
4-تنخواه گردان شهرستان
تنخواه گردان خزانه :
تنخواه گردان خزانه عبارت است از اعتبار بانکی در حساب در آمد عمومی نزد بانک مرکزی ایران که به موجب قانون اجازه استفاده ا
ز آن به میزان معین برای رفع احتیاجات نقدی خزانه به وزارت دارایی داده می شود ومنتهی تا پایان سال مالی مورد عمل واریز می شود.
تنخواه گردان حسابداری :
عیارتست از وجهی که خزانه از محل اعتبارات مصوب برای انجام بعضی از هزینه های سال جاری وتعهدات قابل پرداخت سالهای قبل در اختیار ذیحساب قرار می دهد تا درذقبال حواله های صادر شده واریز وبا صدور در خواست وج
ه مجدداً در یافت گردد.
تنخواه گردان پرداخت :
عبارت است از وجهی که از محل تنخواه گردان حسابداری از طرف ذیحساب برای انجام پاره ای هزینه های جزیی در اختیار جمعدار قرار می گیرد تا به تدریج که هزینه های مربوط انجام می شود اسناد هزینه تحویل ومجدداً وجه در یافت دارد.
تنخواه گردان شهرستان :
برای هر ذیحساب شهرستان از طرف خزانه حساب مخصوص در شعبه بانک مرکزی ودر صورت نبودن شعبه مرکزی در بانک ملی ودر صورت نبودن بانک ملی در یکی از بانکهای دولتی محل افتتاح ووجه لازم برای پرداخت حواله های ادارات دولتی محل بحساب مذبور منتقل می شود ذیحساب در قبال حواله های پرداخت شده در خواست وجه صادر وبه خزانه می فرستد . خزانه وجه در خواست ها را در حدود اعتبارات ابلاغی به حساب بانکی ذیحساب منتقل می کند تقاضای برقراری تنخواه گردان حسابداری از طرف ذیحساب عنوان وزارت امور اقتصادی ودارای اداره کل نظارت براجرای بودجه به عمل می آید.
تقاضای رسیده باتوجه به اعتبارات مصوب مورد رسیدگی قرار گرفته وحکم برقراری تنخواه گردان از طرف وزارت امور اقتصادی ودارایی صادر خواهد شد.
سند در یافت اوراق بهادار:
جهت برگزاری مناقصه در سازمان جهادکشاورزی کمسیونی از چند نفر مسئولین تشکیل می گردد. وپاکت های شرکت کننده گان در مناقصه با حضور اعضای کمیسیون که شامل معاون اداری ومالی ،مسئول امورمالی ،دبیر کمیسیون معاملات ، مسئول اداره حقوقی ومسئول ماشین آلات برگزار می شود وافراد برنده مشخص وا
فرادی که برنده نشده اند مشخص می گردد. وکلیه چک های تضمینی طی نامه ای تحویل اوراق بهادار می گرددورسید در یافت صادر وتحویل نماینده کمیسیون معاملات می شود.
سند استرداد اوراق بهادار:
افرادی که در مناقصه برنده نشده اند چکهای آنها سند استراد صادر شده وتحویل صاحبان تضمین می گردد. وافراد برنده در صورت انعقاد قرار داد وتحویل ضمانتنامه بانکی چک های شرکت در مناقصه آنها بعد از سند استرداد به آنها عودت داده می شود ودر این میان بعضی از افراد که برنده دوم می باشند در صورت انصراف برنده اول چک برنده اول به نحو دولت ضبط می شود وبه حساب خزانه و.اریز می شود. وبا نفر دوم قرارداد انجام می گیرد ودر صورتی که برنده قرارداد ببندد چک نفر دوم آزاد میشود
کلیات
می دانیم که برای تشکیل هر سازمان هدفی لازم است .بعداز تعیین هدف وتدوین آن وسائل وابزاری که بارهبری ومدیریت وهم
کاری نیروی انسانی واستفاده صحیح ازسایر عوامل تشکیل دهنده امکان نیل به اهداف فراهم گردد.اولین عاملی که برای تشکیل سازمان مورد نیازاست جاومکان می باشد وبعد وسائل وابزار ودرمورد سازمانهای تولیدی مواد اولیه وماشین آلات نیز به آن اضافه می شود .به این ترتیب سازمان شکل گرفته ومصداق می یابد.
موضوع را درشکل مثالی مورد بررسی قرار می دهیم .عده ای دور هم جمع شده وبرای تاسیس یک موسسه تولیدی باهدف تحصیل سود سرمایه گذاری می نمایند .بعد ازفراهم شدن مقدمات برنامه کارتنظیم وبه مرحله اجرا در
می آید .اولین قدم دراین قسمت ازکار تبدیل سرمایه نقدی به غیر نقدی می باشد که جهت روشن شدن بیشتر مطلب توضیحی هرچند کوتاه ارائه خواهد خواهد شد.
قدم آغازین تهیه وتدارک جاومکان مناسب برای تولید ونگهداری وتوزیع مواد وکالا می باشد که جزء مراحل اولیه واصلی حرکت به سوی هدف محسوب میگردد .چرا که باید محلی داشته باشد تاماشین آلات تولیدی درآن مستقر شده وبه کار بافتد . مواد اولیه خام مورد نیاز که تدارک وخریداری گردیده است درآنجا نگهداری شود تا درفرصت های بعدی تبدیل به کالای ساخته شده گردد وبعد ازبسته بندی برای فروش آماده توزیع شود .درجوار این محل ها نیز قسمتی باید وجود داشته باشد که واحدهای ستادی وپشتیبانی در آنجا مستقر گردند.
برای تامین محل دوحالت ممکن است پیش آید.حالت اول محلی ساخته شده ومناسب وجود داشته باشد واقدام به خرید آن گردد.یااینکه محلی را باید ساخت که دراین حالت زمینی خریداری شده وسپس ساختمان مورد نظر درآن احداث گردد.تااینجا ملاحظه میشود که مقداری ازسرمایه نقدی تبدیل به نوع دیگر ازسرمایه یعنی اموال غیر منقول گردیده است .
دومین حرکت خرید ماشین آلات و وسائل تولید است که مقداری از سرمایه را به خود اختصاص می دهد. به این ترتیب سرمایه نیز به نوعی دیگر ازاموال یعنی مال منقول تبدیل میگردد.ماشین آلات به محل استقرار خود حمل وطبق برنامه های ازپیش تعیین شده در آنجا نصب می شود ودرحقیقت از حالت منقول به غیر منقول تبدیل وضعیت
می دهد .ملاحظه میشود که باز هم سرمایه نقدی است که تغییر شکل پیدا می کند.
به تدریج محل کارخانه آماده میشود ، محل اداری ومالی متناسب بانیاز ساخته وفعالیت آغاز میگردد. هنوز امکان بهره برداری وجود ندارد .باید اقدامات دیگری نیز بعمل آید وآن تهیه وتدارک وسائل وابزار کاراست ، چه اداری وچه ف
نی که باز هم ملاحظه می شود سرمایه نقدی تبدیل به نوعی مال گردیده است .
تااینجا به روشنی پیدا است که کل سرمایه ازحالت نقدی تبدیل به غیر نقدی ودرحقیقت به شکل اموال تغییر وضعیت داده است .اموالی که به این ترتیب گد آوری شده از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده ودقیقاً وجود آنها حیات اقتصادی موسسه را رقم می زند.
این واقیت جنبه عام دارد ودر کلیه سازمان ها وموسسات اعم ازدولتی وغیر دولتی ،مشمول وغیرمشمول بنحوی مصداق پیدا می کند.
معنی ومفهوم اموال :
مال درلغت عبارتست ازآنچه درملک شخصی باشد . دراصطلاح حقوقی چیزی که ارزش اقتصادی داشته وقابل تقویم به پول باشد. کلمه مال دراصل ازواژه مبل یعنی خواستن گرفته شده وبهمین دلیل درفارسی به مال خواسته می گویند .جمع مال اموال است .
انواع مال :
قانون مدنی ایران اموال را بر دوقسم دانسته است .اموال منقول واموال غیر منقول .
الف –اموال منقول :
اموال منقول اموالی است که قابل نقل وانتقال ازجائی به جای دیگر باشد.مانند میز،صندلی ،اتومبیل ،مبل و……….دراین رابطه ماده 19 قانون مدنی درتعریف اموال منقول مقررداشته است :
((اشیائی که نقل آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد بدون اینکه یامحل آن خرابی وارد آید منقول است .))
مضافاً اینکه ماده 21 قانون مزبور انواع کشتیها ودستگاههای عظیم متحرک مانندکامیون های بزرگ وترن و…….راجزو اموال منقول محسوب نموده است .
ب –اموال غیر منقول :
اموال غیر منقول ، اموالی است که امکان نقل وانتقال آن ازمحلی به محل دیگر وجود نداشته باشد.درقانون مدنی ماده 12 درباره اموال غیر منقول مقررداشته ((مال غیرمنقول آنست که ازمحلی به محل دیگر نتوان نقل نمود اعم از اینکه استقرار آن ذاتی باشد یا به واسطه عمل انسان به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یانقص مال یامحل آن شود.)) درماده 13 همان قانون آمده است ((اراضی ابنیه وآسیا وهرچه که دربنا منصوب وعرفاً جزء بنا محسوب می شود غیر منقول است وهمچنین است لوله های که برای
جریان آب یامقاصد دیگر در زمین یابنا کشیده شده باشد.)) وهم چنین ماده 14 قانون مزبور مقرر داشته (( آینه وپرده نقاشی ومجسمه وامثال آنها درصورتی که دربنا یازمین بکار رفته رفته باشد بطوری که نقل آن موجب نقص یاخرابی خود آخانه ها،موسسات دولتی خریداری می شود ویا به هر طریقی قانونی دیگر به تملک دولت درآمده یا در می آید))
الف –اموال منقول دولت :
اموال منقول که قبلاً راجع به آن توضیح داده شد،اموال است که به جهت انجام کار سازمان در اختیار مسئولان ومتصدیان مشاغل مختلف قرار می گیرد که نمونه هائی ازآن به قرار زیر می باشد:
-انواع لوازم وابزارکار(ملزومات اداری ) مانند:میز،صندلی ،ماشین حساب ،ساعت دیواری ،کامپیوتروفرش ووسائل سمعی وبصری و وسائل دقیق آزمایشگاهی وراه سازی وغیرو.
-انواع وسائل حمل ونقل مانند: خودروهای سواری وباری وسایروسائل زمینی ،هوائی ،دریائی ،…….ونیزموتور سیکلت ،موبیلت ودوچرخه
-انواع کتب خطی ،چاپی وانواع نوار وفیلم ودیسک
ب –اموال غیرمنقول دولت :
اموال غیرمنقول دولت درشمول تعریف کلی اموال غیر منقول قرار دارد.درمجموع به محل کار اختصاص داده شده امّا در برخی ازموارد به عنوان
دارائی دولت نیز محسوب می شود،مانند:
-ساختمان های محل استقرار وزارت خانه هاوسازمان ها
-آزمایشگاههای ویژه
-باغ های گیاه شناسی
-مکان های مربوط به نگهداری دام های دولتی
-انبارهای وپارکینگ های دولتی
وظایف امین اموال بر اساس شرح وظایف ابلغ شده ومندرج در طرح طبقه بندی مشاغل کلی وزارتخانه ها وموسسات دولتی بصورت هماهنگ وجود دارد که در این جا نیز به جهت یاد آوری در شکل کلی ارائه ونحوه اجرای آن را در قسمت های آتی وضمن توضیحات لازم بیان خواهیم نمود.
-مسئولیت حفظ ونگهداری اموال وکالاهائی که در ابوابجمعی او قرار دارد.
-مسئولیت حفظ ونگهداری اوراقی که درحکم وجه تقد است .
-تنظیم صورتحساب ها ودفاتر اموالی .
-تحویل وتحول اموال تحت ابوابجمعی .
-تنظیم فرمهای اموالی وارسال آن به مراجع مربوطه .
-کنترل اموال موجود در واحد بطور دوره ای .
-ارائه پیشنهاد در مورد اموال فرسوده که باید ازگردش خارج شود.
-دریافت اموال جدید وتوزیع آن بین واحدهای تحت ابوابجمعی وثبت ونگهداری وحساب آنها.
-مراقبت درحفاظت فیزیکی اموال وعتداللزوم تهیه گزارش های لازم برای رئیس واحد مربوطه .
-نگهداری حساب اموال غیر منقول وههچنین سوابق مربوط به آنهاوارائه سند مالکیت برای ارسال به مراجع ذیربط .
خروج اموال منقول غیرمصرفی ازشبکه
بنابه ضرورت ممکن است در محل استقرار ویاواحد استفاده کننده ازاموال تغییراتی بوجود آید که ناگزیریم این تغییرات راتحت عناوینی دیگر دراین قسمت بیان نمائیم .این عناوین عبارتند از:
-انتقال
-فروش
-حذف اموال غیر قابل فروش
-مقررات ویژه
-اجرای تبصره های قانون بودجه
-خروج مال ازسازمان
که اینک به طور مختصر به شرح هرکدام می پردازیم
انتقال
واژه انتقال درفرهنگ های فارسی تقریباً یکسان معنی گردیده است .ازآن جمله در فرهنگ عمیدآمده است :
((جابجا شدن ، ازجائی به جای دیگر رفتن ، نتقل کردن ،درفارسی به معنی واگذاری چیزی ازمال خود به دیگری ، ودرک کردن ودریافت مطلبی نیز می گویند .)) ملاحظه میشود که تفسیر واژه مزبور در بر دارنده تعریف کلی انتقال از دیدگاه های مختلف می باشد که در کلیه موارد مصداق دارد. البته از دیدگاه حقوقی (حقوق مدنی –فقه ) انتقال را:زوال مالکیت مالک نسبت به مال (یااموال ) معین به نفع مالک جدید ……….بیان داشته اند.
باعنایت به تعاریف فوق برای عمل انتقال تجمع عواملی به شرح زیر که اصطلاحاً به آن ارکان انتقال گفته می شود ، لازم است :
-انتقال دهنده
-انتقال گیرنده
-مورد انتقال
-عوض مورد انتقال
که اینک به جهت آشنایی بیشتر به توضیح مختصر هریک از ارکان مزبور می پردازیم .
انتقال دهنده –شخصیت حقیقی یاحقوقی است که مال را دراختیار دارد ویامتعلق به اواست .
انتقال گیرنده –شخصیت حقیقی یاحقوقی است که بادریافت مال وسلب مالکیت ازدارنده مال ، مال را دراختیار گرفته تاآنجا که درمصداق ،مالک نیز متواند قرار گیرد.
مورد انتقال –که درحقیقت رکن اساسی عمل انتقال است می تواند اعم ازمنقول وغیر منقول ویاحقوق و……باشد.
عوض مورد انتقال –همان چیزی است که انتقال گیرنده درعوض دریافت مورد انتقال به انتقال دهنده می دهد.البته این امر همیشه نمی تواند مصداق داشته باشد چه ممکن است کسی مالی ویاحقی را بدون عوض به شخص دیگری بدهد (هریک ازانواع عقود دیگر که در قانون مدنی پیش بینی شده ) . باعنایت به مراتب فوق در امر انتقال ناگزیر به پیش بینی دونوع می شویم .
-انتقال معوض
-انتقال بلاعوض
انتقال معوض –همانگونه که درفوق اشاره شد زمانی مصداق دارد که مالی در مقابل دیگرویابهای آن منتقل گردد که تقریباً بیشتر معاملات در شمول
آن قرار می گیرد.
انتقال بلاعوض –انتقالی است که درآن عوض مورد معامله وجود نداشته باشد انتقال بلاعوض اموال دولت درفصل پنجم قانون محاسبات پیش بینی گردیده است .
بعضاً ایجاب می نماید ، اموالی که دراختیار وازتخانه ها یاموسسات دولتی ویا شرکت های دولتی می باشد به سایر ورارت خانه ها ، موسسات ی
اشرکتهای دولتی به صورت بلاعوض منتقل گردد که این امر در وهله اول باتوافق طرفین قابل اقدام خواهد بود.
دراین خصوص باتوجه به ماهیت کار موارد مختلفی وجود دارد که به فراخور به هریک از آنها مشروحاً خواهیم پرداخت
انتقال بین دو وزارت خانه یاموسسه دولتی مشمول :
انتقال ممکن است ازیک وزارتخانه یاموسسه دولتی به وزارتخانه یاموسسه دولتی دیگر انجام پذیرد که بدواً موافقت دستگاه دستگاه دراختیار دارنده مال ضروری است وپس ازاعلام موافقت نیز صدور مجوز از طریق وزارت امور اقتصادی ودارایی انجام می پذیرد .این گونه انتقال برابر مفاد ماده 107 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب سال 66 مجلس شورای اسلامی می بایستی انجام گیرد. به این ترتیب که تقاضای انتقال به ضمیمه موافت دستگاه در اختیار دارنده همراه با فهرست کامل اموالی که مقرر است منتقل گردد به وزارت امور اقتصادی ودارایی اعلام گردد.
به منظور ایجاد سیستم غیر متمرکز وایجاد سهولت لازم در امر نقل وانتقال اموالی که در واحدها وسازمانها ی مستقر در شهرستانها می باشد، وزارت امور اقتصادی ودارایی اختیار صدور مجوز را به ادارات کل امور اقتصادی ودارایی تفویض نموده است . بنابراین در ایگونه موارد،مراتب به شرح فوق الذکر به اداره کل امور اقتصادی ودارایی استان مربوطه که مال درآن واقع است اعلام تا اداره کل یادشده بابررسی موضوع نسبت به صدور مجوز اقدام نماید.
علاوه برموارد یادشده باتوجه به اینکه برابر قوانین ومقررات جاری هرگونه واگذاری اموال متلق به دولت در اختیار وزارتخانه ها وموسسات دولتی متعاقباً موکول به کسب موافقت ویاپیشنهاد وزارتخانه یاموسسه دولتی است که مال دراختیار دارد. جهت جلوگیری ازبروز هرگونه اختلاف احتمالی ازبابت طرح موضوع از سوی مقامات مختلف یک وزارتخانه یاموسسه وسازمان دولتی همچنین هماهنگی کامل درجت اجرای مقررات ، طی بخشنامه ای عنوان کلیه وارتخانه ها ، موسسات وسازمانهای دولتی درخواست گردیده ، فرد یا افرادی را که جهت تصمیم گیری وارائه پیشنهاد یا موافقت در زمینه نقل وانتقال اموال ذیصلاح باشند باذکر سمت به وزارت امور اقتصادی ودارایی معرفی نمایند.
پس از صدور مجوز وانجام عمل انتقال ، دستگاه در اختیار دارنده قبلی مال ، صورتحساب فرستاده ، سند انتقال ودستور حذف آن را ودستگاه تحویل گیرنده صورتحساب رسیده را حسب مورد در مرکز به اداره کل اموال دولتی ودر شهرستانها به اداره کل امور اقتصادی ودارایی استان ارسال می نمایند.
انتقال ازوزارتخانه هاوسازمانهای مشمول به شر
کتهای دولتی
انتقال بلاعوض اموال منقول وزارتخانها وموسسات دولتی به شرکتهای دولتی که صد در صد سهام آنها متعلق به دولت باشد، بنا به تقاضای شرکت دولتی ذیربط وموافقت وزیر یا بالاترین مقام اجرایی وزارتخانه یاموسسه دولتی انتقال دهنده مال به تایید وزارت امور اقتصادی ودارایی امکان پذیر می باشد. انتقال برابر احکام مقرر در ماده 108 قانون محاسبات عمومی بایستی انجام پذیرد.
تقاضای انتقال می بایستی به ضمیمه مستندات مرب
وط به وضعیت شرکت (اساسنامه ) به نحوی که مشخص کننده تعلق صد در صد سهام شرکت به دولت باشد ، همچنین فهرست کامل اموالی که مقرر است انتقال یابد ، با رعایت بخشنامه مربوط به امضاء مجاز وزارت امور اقتصادی ودارایی جهت صدور مجوز اعلام گردد. نکته قابل توجه احراز صد درصد دولتی بودن شرکت انتقال گیرنده می باشد.
پس از صدور مجوز وانجام انتقال دستگاه در اختیار دارنده قبلی مال می بایستی صورتحساب فرستاده ، سند انتقال ودستور حذف مال را به وزارت امور اقتصادی ودارایی –اداره کل اموال دولتی ارسال دارند.
ضمناً شرکت انتقال گیرنده برابر بهای اموال انتقالی افزایش سرمایه می دهد و درصورتی که ارزش اموال منقولی که دراجرای این ماده در هرسال به شرکت دولتی منتقل می شود براساس ارزیابی کارشناس منتخب شرکت جمعاً بیش از یک میلیون ریال باشد . درپایان هر سال باید سرمایه شرکت معادل مبلغ ارزیابی شده افزایش یابد ودر هر حال شرکت انتقال گیرنده مکلف است ارزش مال منقل شده را به حساب های مربوطه منظور نماید.
انتقال از شرکت های دولتی به وزارتخانه ها وموسسات مشمول :
انتقال بلاعوض اموال منقول شرکت های دولتی که صد درصد سهام آنها متعلق به دولت می باشد به وزارتخانه ها وموسسات دولتی بنا به تقاضای وزیر یا رئیس موسسه دولتی مربوط وموافقت مجمع عمومی شرکت واطلاع قبلی وزارت امور اقتصادی ودارایی مشروط بر آنکه ارزش دفتری ( قیمت تمام شده منهای تجمع ذخیره استهلاک ) اموالی که منتقل می گردد جمعاً از 50% سرمایه پرداخت شده شرکت تجاوز نکند ، مجاز می باشد . شرکت انتقال دهنده مال مکلف است در صورتی که ارزش دفتری اموال منقول شرکت که به وزارتخانه ها وموسسات دولتی منتقل می شود تایک میلیون ریال باشد معادل مبلغ مزبور به حساب هزینه همان سال منظور و درصورت تجاوز این مبلغ از یک میلیون ریال معادل ارزش دفتری اموال منتقل شده سرمایه شرکت را کاهش دهد. انتقال برابر ماده 109 قانون محاسبات عمومی بایستی انجام گیرد . در هرحال ارزش مجموع اموال شرکت ها که در اجرای مقررات یاد شده ( فصل پنجم قانون محاسبات عمومی ) قیمت گذاری شده وبدون دریافت بها منتقل می شود ، نباید از پنجاه درصد (50%) سرمایه شرکت تجاوز نماید.
انتقال مال در یک وزارتخانه یاموسسه دولتی ( واحدی به واحد دیگر )
در صورتی که مقرر باشد
اموالی در سطح یک وزارتخانه یاموسسه دولتی ابوابجمعی یک امین اموال به ابوابجمعی امین اموال دیگر در همان وزارتخانه یاموسسه دولتی منتقل گردد، نیازی به صدور فرم انتقال ( فرم 19) انجام می گیرد. انتقال برابر مفاد ماده 20 آئین نامه اموال دولتی مصوب سال 72 انجام می گیرد.
انتقال اموال به صورت امانی
امانت در لغت به معنی امین بودن ، راستی ودرستکاری ، ضد خیانت ونیز مالی یاچیزی که به کسی بسپارند که ازآن یکی ازعقود امانی ویا به حکم قانون به صورت امانت در ید کسی باشد. مال مورد مضاربه که در دست مضارب ( عامل ، انجام دهنده ، عمل مورد مضاربه ) امانت است . با عنایت به مطالب فوق به نظر می رسد که امانت همان عقد عریه پیش بینی شده ودر قانون مدنی است . سه رکن اساس عقد امانت د( عاریه ) به قرار زیر است :
دانلود مقاله تجزیه و تحلیل صورتهای مالی شرکت زغال سنگ نگین طبس (سهامی عام) word دارای 58 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله تجزیه و تحلیل صورتهای مالی شرکت زغال سنگ نگین طبس (سهامی عام) word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله تجزیه و تحلیل صورتهای مالی شرکت زغال سنگ نگین طبس (سهامی عام) word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی شرکت زغال سنگ نگین طبس (سهامی عام)
فهرست مطالب پروژه
بخش اول پروژه: تاریخچه فعالیت و شرح خلاصه فعالیت شرکت
تاریخچه فعالیت شرکت
فعالیت اصلی شرکت
وضعیت اشتغال
مبنای تهیه صورت های مالی
خلاصه اهم رویه های حسابداری
بخش دوم: تعریفات مربوط به تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
تجزیه و تحلیل صورت های مالی
ابزارهای اصلی تجزیه و تحلیل
صورت های مالی مقایسه ای
تجزیه و تحلیل افقی
تجزیه و تحلیل عمودی
صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک
تجزیه و تحلیل نسبت ها
ابزارهای تحلیلی خاص
تجزیه و تحلیل نقدینگی و فعالیت
تجزیه و تحلیل سودآوری
صورتهای مالی شرکت زغال سنگ نگین طبس
ترازنامه 5 ساله شرکت زغال سنگ نگین طبس (سهامی عام)
صورتهای مالی شرکت زغال سنگ نگین طبس
صورتحساب سود وزیان5 ساله شرکت زغال سنگ نگین طبس (سهامی عام)
جدول خلاصه شده محاسبه نسبتها
بخش سوم: محاسبه نسبتهای مالی شرکت ذغال سنگ نگین طبس ( سهامی عام )
محاسبه نسبتهای مالی
نتیجه گیری
فهرست منابع و ماخذ
بخش اول پروژه: تاریخچه فعالیت و شرح خلاصه فعالیت شرکت
تاریخچه فعالیت شرکت:
کلیات
در راستای اجرای سیاست های برنامه دوم توسعه اقتصادی و اجتماعی و به منظور تامین ذغال سنگ کک شو مورد نیاز صنعت فولاد و به دنبال مزایده برگزار شده توسط شرکت ملی فولاد ایران بخشی از معادن ذغال سنگ طبس شامل معدن اولیه شماره 2 پروده با ذخیره ای حدودا به میزان 000/350/2 تن و یال شمالی معدن شماره 3 پروده طبس با ذخیره ای حدودا 000/100/1 تن که عملیات اکتشافی آن تقریبا به اتمام رسیده بود، طی قرارداد شماره 7400 مورخ 14/10/1378 به شرکت تکادو ( برنده مزایده فوق الذکر) واگذار گردید. در همین راستا شرکت ذغال سنگ نگین طبس در تاریخ 9/2/1378 تحت شماره 14770 در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی اصفهان به ثبت رسیده است.
یادآور می شود که کلیه اختیارات قرارداد فوق از طرف مدیریت عامل شرکت تکادو به شرکت جدید التاسیس ذغال سنگ نگین طبس تفویض گردیده است. مرکز اصلی شرکت واقع در اصفهان چهار راه شیخ صدوق، ابتدای شیخ صدوق شمالی کوچه حکیم نظامی، پلاک 33 می باشد. ضمنا محل معادن شرکت نیز در 80 کیلومتری جنوب طبس می باشد. یادآور می شود شرکت به استناد مجوز شماره 2614 مورخ 13/12/1382 صادره از سوی اداره امر اقتصادی و دارائی شهرستان طبس از ابتدای سال 1378 به مدت 12 سال مشمول معافیت مقرر در ناده 32 قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 و اصلاحیه های بعدی آن می باشد.
همچنین مطابق با مجوز شماره 1514 مورخ 22/10/1382 صادره از سوی شورای بورس و هیئت پذیرش اوراق بهادار با درخواست شرکت مبنی بر پذیرش
شرکت در بازار بورس اوراق بهادار موافقت و در تاریخ 27/12/1382 اولین نوبت معامله سهام شرکت در تالار فرعی بورس به انجام رسید و در تاریخ اول اردیبهشت ماه 1386 بر اساس معیارهای مصوب شورای عال بورس (سرمایه و میزان سهام شناور) از تابلوی فرعی به تابلوی اصلی منتقل شد.
فعالیت اصلی شرکت
موضوع فعالیت شرکت طبق ماده 2 اساسنامه به شرح زیر می باشد:
1- تهیه و اجرای طرح ها و عملیات اکتشافی، استخراج، تغلیظ، و فرآوری مواد معدنی.
2- سرمایه گذاری در جهت اکتشاف و بهره برداری
معادن و فرآوری مواد.
3- انجام امود بازرگانی اعم از صادرات و واردات مرتبط با موضوع شرکت.
4- انجام کلیه اموری که به نحوی با موضوع شرکت ارتباط داشته و در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه کشور جمهوری اسلامی ایران بوده و مفی
د و نافع باشد.
5- سرمایه گذاری در سایر شرکت ها و ایجاد شرکت های جدید.
وضعیت اشتغال
متوسط کارکنان شرکت طی سال مالی، که بر اساس قراردادهای کوتاه مدت (کمتر از یک سال) مشغول به کار می باشند 13 نفر کارمند اداری و ستادی و 358 نفر تولیدی و خدماتی
مبنای تهیه صورت های مالی
صورت های مالی تلفیقی گروه و شرکت سرمایه گذاری شاهد (شرکت اصلی) اساسا بر مبنای بهای تمام شده تاریخی تهیه و در موارد مقتضی از ارزش های جاری نیز استفاده شده است.
مبانی تلفیق
صورت های مالی تلفیقی حاصل از تجمیع ا
قلام صورت های مالی شرکت سرمایه گذاری شاهد- سهامی عالم (شرکت اصلی) و شرکت های فرعی مشمول تلفیق آن پس از حذف معاملات و مانده های درون گروهی و سود و زیان تحقق نیافته ناشی از معاملات فیمابین است.
در مورد شرکت های فرعی تحصیل شده طی دوره، نتایج عملیات آن از تاریخی که کنترل آن به طور موثر به شرکت اصلی منتقل می شود و در شرکت های فرعی واگذار شده نتایج عملیات آن تا زمان واگذاری، در صورت سود و زیان تلفیقی منظور می گردد.
سهام تحصیل شده شرکت اصلی توسط شرکت های فرعی به بهای تمام شده در حساب ها منظور و در ترازنامه تلفیقی به عنوان کاهنده حقوق صاحبان سهام تحت سرفصل «سهام شرکت اصلی در مالکیت شرکت های فرعی» منعکس می گردد.
سال مالی شرکت های فرع در 29 اسفند ماه هر سال (سرمایه گذاری سعدی 31 اردیبهشت ماه) خاتمه می یابد. با این حال، صورت های مالی شرکت های مذکور ه همان ترتیب در تلفیق مورد استفاده می گیرد. لازم به توضیح است در صورت وقوع هر گونه رویدادی تا تاریخ صورت های مالی شرکت اصلی که تاثیر عمده ای بر کیفیت صورت های مالی تلفیقی داشته باشد، اثار آن از طریق اعمال تعدیلات لازم در اقلام صورت های مالی شرکت های
فرعی به حساب گرفته می شود.
خلاصه اهم رویه های حسابداری
موجودی مواد و کالا
موجودی های مواد و کالا به اقل بهای تمام ده و خالص ارزشارزش فروش، مابه التفاوت به عنوان ذخیره کاهش ارزش موجودی شناسایی می شود. بهای تمام شده موجودی ها با به کار گیری روش های زیر تعیین می گردد.
شرح روش مورد استفاده
مواد اولیه
کالای در جریان ساخت
کالای ساخته شده
قطعات و لوازم یدکی
موجودی زمین و ساختمان میانگین موزون
میانگین موزون
میانگین موزون
میانگین موزون
شناسایی ویژه
پروژه در جریان تکمیل:
بهای تمام شده پروژه در جریان تکمیل بر اساس مجموع هز
ینه ها و مواد مصرفی جهت ساخت پروژه محاسبه شده است.
سرمایه گذاری ها
نحوه ارزیابی سرمایه گذاری ها در شرکت اصلی صورت های مالی تلفیقی گروه به شرح زیر است:
دارائی های ثابت مشهود
دارائی های ثابت مشهود، بر مبنای بهای تمام شده در حساب ها ثبت می شود. مخارج بهسازی و تعمیرات اساسی که باعث افزایش قابل ملاحظه در ظرفیت با عمر مفید دارائی های ثابت یا بهبود اساسی در کیفیت بازدهی آنها می گردد. ه عنوان مخارج سرمایه ای محسوب و طی عمر مفید باقیمانده دارائی های مربوط مستهلک میشود. هزینه های نگهداری و تعمیرات جزئی که به منظور حفظ یا ترمیم منافع اقتصادی مورد انتظار واحد تجاری از استاندارد عملکرد ارزیابی شده اولیه دارائی انجام می شود، هنگام وقوع به عنوان هزینه های جاری تلقی و به حسا و زیان دوره منظور می گردد.
استهلاک دارائی های ثابت با توجه به عمر مفید برآوردی دارائی های مربوط (و با در نظر گرفتن آئین نامه استهلاکات موضوع ماده 151 قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفندماه 1381) و بر اساس نرخ ها و روش های زیر محاسه می شود:
برای دارائی های ثابتی که در خلال ماه تحصیل و مورد بهره برداری قرار می گیرد، استهلاک از اول ماه بعد محاسبه و در حساب ها منظور می شود. در مواردی که هر یک از دارائی های استهلاک پذیر پس از آمادگی جهت بهره برداری به علت تعطیل کار یا علل دیگر برای مدتی مورد استفاده قرار نگیرد، میزان استهلاک آن برای مدت یاد شده معادل 30% نرخ استهلاک منعکس در جدول بالا است.
مخارج تامین مالی
مخارج تامین مالی به عنوان هزینه سال شناسایی می شود به استثنای مخارجی که مستقیما قابل انتساب به ساخت «دارائی های واجد شرایط» است.
تسعیر ارز
معاملات ارزی- اقلام پولی ارز با نرخ مورد معامله در بانک مرکزی در تاریخ ترازنامه و اقلام غیر پولی که به بهای تمام شده تاریخی بر حسب ارز ثبت شده است با نرخ مورد معامله در بانک مرکزی در تاریخ معامله تسعیر می شود. تفاوت های ناشی از تسویه یا تسعیر اقلام پولی ارزی به عنوان درآمد یا هزینه دوره وقوع شناسایی می شود.
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان بر اسس 45 روز آخرین حقوق و مزایای مستمر هر یک از کارکنان برای هر سال خدمت آنان محاسبه و در حساب ها منظور می شود.
سرقفلی
حساب های ترکیب واحدهای تجاری از نوع تحصیل بر اساس روش خرید انجام می شود. مازاد بهای تمام شده تحصیل سرمایه گذاری در شرکت های مشمول تلفیق و شرکت های وابسته مشمول اعمال روش ارزش ویژه بر سهم گروه از خالص ارزش منصفانه دارایی ها و بدهی های قابل تشخیص آنها در سنوات آتی و زمان تحصیل به عنوان سرقفلی شناسایی و طی مدت 20 سال به روش خط مستقیم مستهلک می گردد و در صورت فزونی منافع ناشی از تملک شرکت های مشمول تامین نسبت به بهای تمام شده سرمایه گذاری ها
ی مذکور مازاد حاصل به حساب سرقفلی منفی منظور می گردد. سرقفلی ناشی از تحصیل شرکت های وابسته جز مبلغ دفتری سرمایه گذاری بلند مدت در شرکت های وابسته در ترازنامه تلفیقی منعکس می شود.
بخش دوم: تعریفات مربوط به تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
تجزیه و تحلیل صورت های مالی:
تجزیه و تحلیل صورت های مالی شامل ابزارها و تکنیک هایی است که تحلیل گران را در بررسی صورت های مالی جاری و گذشته شرکت ها یاری می دهد تا بتوانند عملکرد و وضعیت مالی شرکت ها و مخاطرات آتی و امکانات بالقوه را مورد ارزیابی قرار دهند. تجزیه و تحلیل صورت های مالی می تواند اطلاعات با ارزشی را درباره روندها، ارتباطات، کیفیت سودآوری، نقاط قوت و ضعف و چگونگی وضعیت مالی شرکت ها ارایه دهد.
نکات اساسی
تجزیه و تحلیل صورت های مالی بر مبنای هدف (اهداف) خاصی صورت می گیرد. برای مثال، آیا تجزیه و تحلیل ارایه شده مبنایی در جهت اعطای اعتبار یا ایجاد یک سرمایه گذاری تلقی می گردد؟ بعد از اینکه هدف تجزیه و تحلیل مشخص گردید، اطلاعات مورد نظر از صورت های مالی و سایر منابع جمع آوری می شود. نتایج تجزیه و تحلیل تلخیص و تفس
یر می شود. نتایج به دست آمده طی گزارشی به اشخاصی که تجزیه و تحلیل برای آن ها انجام گرفته است، ارایه می گردد.
برای ارزیابی صورت های مالی، فرد ذینفع باید:
1- با عملیات واحد تجاری آشنا باشد.
2- هدف، ماهیت و محدودیت های حسابداری را درک کند.
3- با اصطلاحات واحد تجاری و حسابداری آشنا باشد.
4- دارای دانش علمی در مورد مبانی امور مالی باشد.
5- با ابزارها و تکنیک های تجزیه و تحلیل صورت های مالی آ
شنا باشد.
تجزیه و تحلیل مالی یک شرکت شامل بررسی صورت های مالی شرکت و یادداشت های مربوط به صورت های مالی و گزارش حسابرسان آن شرکت می باشد. گزارش حسابرسی بیان گر بررسی صورت های مالی توسط حسابرسان می باشد. این گزارش همچنین نشان می دهد که آیا صورت های مالی به طور منصفانه وضعیت مالی شرکت، نتایج عملیات و تغییرات در وضعیت وجوه نقد را مطابق با اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری مطابق با سال قبل نشان می دهد.
یادداشت های مربوط به صورت های مالی، غالبا با معنی تر از اطلاعات دریافت شده از صورت های مالی می باشد. این یادداشت ها، رویه های حسابداری شرکت را شرح می دهد و معمولا توضیحات کامل و چگونگی کاربرد آن رویه ها را همراه با مدارک مورد نیاز ارایه می دهد.
تحلیل گران غالبا صورت های مالی یک شرکت را با صورت های مالی
سایر شرکت هایی که در همان صنعت فعالیت دارند، مقایسه می کنند و همچنین صورت های مالی یک شرکت را در سال های مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند. اساسا این روش قلمرو رسیدگی تجزیه و تحلیل صورت های مالی را وسعت می بخشد.
ابزارهای اصلی تجزیه و تحلیل
حسابداران و سایر افراد ذیربط ابزارها و تکنیک های استاندارد شده مختلفی را ارایه می دهند که در تجزیه و تحلیل صورت های مالی مورد استفاده قرار می گیرند. روش های تجزیه و تحلیل صورت های مالی را می توان به سه دسته تقسیم نمود. 1- مقایسه و اندازه گیری مالی مربوط به دو یا چند دوره، 2- مقایسه و اندازه گیری اطلاعات دوره جاری، 3- رسیدگی برای اهداف خاص.
تکنیک و ابزار ذیل در این فصل مورد بحث قرار خواهد گرفت:
1- صورت های مالی مقایسه ای:
الف. تجزیه و تحلیل افقی
ب. تجزیه و تحلیل عمودی
2- صورت های مالی بر اساس مقیاس مشترک:
3- تجزیه و تحلیل نسبت ها
4- رسیدگی برای اهداف خاص
صورت های مالی مقایسه ای:
صورت های مالی که اطلاعات مالی مربوط به دو یا چند دوره را ارایه می دهدف معمولا مقایسه ای نامیده می شود. صورت های مالی مقایسه ای معمولا گزارشات مشابه ای را برای دوره جاری و برای یک یا چند دوره قبلی ارایه می دهد. صورت های مالی مقایسه ای اطلاعات مهم درباره روند و ارتباط آن ها را در طی دو یا چند سال برای تحلیل گران فراهم می سازد. چنان چه صورت های مالی مقایسه ای برای بیش از یک سال ارایه شود مطلوب تر خواهد بود. صورت های مقایسه ای تاکید بر این واقعیت دارد که صورت های مالی برای یک دوره حسابداری، فقط بخشی
از فعالیت های مستمر یک شرکت است.
طبق اصول حسابداری، مقایسه صورت های مالی بین دو یا چند دوره تحت شرایط زیر مفدی و موثر می باشد.
1- چنانچه روش های حسابداری در تنظیم صورت های مالی یکسان باشد مقایسه
گزارشات مطلوب است.
2- یکسان بود محتویات صورت های مالی.
3- اصول حسابداری تغییر نمی یابد، چنان چه تغییری در اصول حسابداری ایجاد شود، اثرات مالی ناشی از آن تغییرات افشاء گردد.
4- تغییرات در وقایع یا در ماهیت رویداد اصلی افشاء شوند.
تجزیه و تحلیل افقی
تجزیه و تحلیل افقی، روندها را مورد ارزیابی قرار می دهد و ارتباط بین اقلامی که در همان ردیف در یک صورت مقایسه ای ظاهر می شود را تعیین می کند. تجزیه و تحلیل افقی تغییرات مربوط به اقلامی مندرج در صورت های مالی را در طی دوره افشاء می کند. هر یک از اقلام (مثل فروش) مربوط به یک ردیف برای یک سال مالی با همان قلم در دوره دیگر مقایسه می شود. تجزیه و تحلیل افقی می تواند بر حسب تغییرات مبالغ پولی به صورت درصد تغییرات یا به شکل یک نسبت انجام شود.
نسبت تغییر با تقسیم اطلاعات سال جاری بر اطلاعات سال پایه محاسبه می شود. وقتی ارقام سال پایه دارای ارزش مثبت است، تغییر مقدار پولی و درصد تغییر می تواند با معنی
تر باشد. اگر ارقام سال پایه دارای ارزش صفر یا منفی باشد تغیر مقدار پولی می تواند محاسبه شود اما درصد تغییرات نمی تواند محاسبه شود. یک نسبت فقط زمانی می تواند محاسبه شود که دو ارزش مثبت، قابل دسترسی باشند.
در مواردی که تغییرات به صورت درصد بیان می شود، عمل جمع و تفریق مفهوم
ی نخواهد داشت. زیرا درصد تغییرات از مبناهای مختلف ناشی می شود. وقتی هر کدام از اقلام سال پایه به طور انفرادی دارای مقادیر کمی باشند، تغییر نسبتا کم مقدار پولی می تواند درصد تغییر زیادتری را به وجود آورد و در نتیجه اعتبار بیشتری به آن اقلام به منظور با معنی بودن آن می دهد.
بر اساس روش سال پایه گاهی اوقات تجزیه و تحلیل افقی برای افشای درصد تغییرات انباشته برای چند سال استفاده می شود. در این صورت سال شروع به عنوان سال پایه در نظر گرفته می شود. درصد تغییرات سال های بعد برای تعیین درصد تغییرات انباشته با سال پایه مقایسه می شود.
تجزیه و تحلیل عمودی
در تجزیه و تحلیل عمودی هر یک از اقلام مندرج در صورت های مالی نسبت به عدد پایه سنجیده می شود. شاخص ترین عدد در صورت های مالی به عنوان عدد پایه انتخاب می گردد و اقلام مندرج در هر ستون نسبت به آن سنجیده می شود. به عنوان مثال هر یک از اقلام مندرج در صورت سود و زیان می تواند به عنوان درصدی از فروش بیان شود. در ترزنامه، هر یک از اقلام دارایی می توانند بر حسب ارتباط آن ها ب کل دارایی بیان شوند. حساب بدهی ها و حقوق صاحبان سهام بیان شوند. جریان نقدی مربوط به هر یک از اقلام فعالیت های سرمایه گذاری، تامین مالی و عملیاتی نسبت به کل هر یک از فعالیت های مزبور سنجیده می شود.
صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک
حذف مقادیر پولی در صورت های مالی و نشان دادن اقلام بر حسب درصد، به عن
وان صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک نامیده می شود زیرا اقلامی در ترازنامه و صورت سود و زیان مانند جمع دارایی ها و فروش خالص دارای مبنای مشترکی برای مقایسه می باشند. اطلاعات برای صورت حساب بر اساس مقیاس مشارک همانند روش توصیف شده برای تجزیه و تحلیل عمودی محاسبه می شود. تغییرات نسبت ها در این صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک مورد توجه قرار می گیرد تا شناسایی کارایی و عدم کارایی، نسببت هزینه حقوق به فروش 20 درصد باشد معنی آن این است که آن موسسه از هر صد ریال فروش، 20 ریال حقوق پرداخت می کند.
تجزیه و تحلیل ترازنامه بر اساس مقیاس مشترک در بررسی منابع و ساختار سرمایه یک واحد تجاری یعنی ارتباط بدهی ها و حقوق صاحبان سرمایه مفید می باشد. همچنین این تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به هر کدام از اقلام دارایی ها جاری، سرمایه گذاری ها، اموال، ماشین آلات، تجهیزات، دارایی های نامشهود و سایر دارایی ها را ارایه می دهد. صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک اطلاعات مربوط به این که چه نسبتی از فروش به وسیله بهای تمام شده کالای فروش رفته و هزینه های مختلف جذب می شود را ارایه می دهد.
بر اساس صورت مقایسه و صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک، مقایسه، تغییرات یا ارتباط بین مجموعه دارایی ها، بدهی ها، درآمدها، هزینه ها و سایر حساب هایی که در صورت های مالی طبق بندی می شود را نشان می دهد. با توجه به این که درصد این تغییر
ات می تواند ناشی از تغییرات در مقدار مطلق اقلام یا تغییرات در کل گروه باشد، باید دقت لازم در زمان مقایسه صورت گیرد.
صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک برای مقایسه شرکت ها با یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا اعداد مندرج در چنین صورت حساب هایی بر اساس درصد تنظیم می شود و یک مقایسه نسبی را به جای مقدار مطلق ارایه می دهد.
تجزیه و تحلیل نسبت ها
یک نسبت، ارتباط ریاضی بین یک کمیت با کمیت دیگر را بیان می دارد. به عنوان مثال نسبت 400 به 200 یعنی 2 به 1 یا 2 است. در صورتی یک نسبت مفید واقع می شود که عناصر تشکیل دهنده ان دارای رابطه معنی دار با یکدیگر باشند. به عنوان مثال، بین حساب های دریافتی و فروش، سود خالص با کل دارایی ها و دارایی های جاری با بدهی های جاری رابطه وجود دارد. تجزیه و تحلیل نسبت ها می تواند ارتباط بین اجزا این نسبت ها را که به طور انفرادی نمی توانند مورد بررسی قرار گیرند. را مشخص سازد.
نسبت ها عموما به تنهایی اهمیت چندانی ندارند ولی زمانی اهمیت می یابند که 1- با نسبت های قبلی از همان شرکت مقایسه شود. 2- با استاندارد از پیش تعیین شده مقایسه شوند. 3- با نسبت های سایر شرکت ها در همان صنعت مقایسه شوند. وقتی به این شکل عمل شود نسبت ها به عنوان معیاری برای عملکرد شرکت تلقی می گردند. محاسبه نسبت ها پایان کار برای شرکت محسوب نمی شوند. ولی در تهیه پاسخ سوالاتی که در ارتباط با پیامد خاص و نظارت بر عملیات یک واحد تجاری ممکن است به وجود آید کمک می کند.
هنگام استفاده از نسبت ها، تحلیل گران باید عواملی که در ساختار آن نسبت دخالت دارند و تغییراتی که باعث می شود چنین عواملی بر آن نسبت ها تاثیر بگذارند را درک نمایند. به عنوان مثال، دریافت وام از ابنک چه تاثیری بر نسبت جاری دارد؟ آیا استقراض
این نسبت را افزایش یا کاهش می دهد و یا هیچ تاثیری بر این نسبت ندارد؟ چنان چه خدف بهبود بخشیدن این نسبت باشد چه تغییراتی می تواند در اجزا این نسبت ها برای انجام اهداف مورد نظر ایجاد شود.
نکات ریاضی
باید توجه داشت که تغییرات در صورت یا مخرج کسر باعث تغییر د
ر آن نسبت می شود. برای مثال،
1- اگر یک نسبت کمتر از 1 باشد (صورت کسر کمتر از مخرج آن باشد) اگر به صورت و مخرج این کسر یک مقدار معین اضافه کنیم، کسر جدیدی که به دست می آید از کگسر قبلی کوچک تر خواهد شد.
2- اگر مقدار یک نسبت بیشتر از 1 باشد، افزایش به یک اندازه در صورت و مخرج آن نسبت باعث کاهش آن نسبت خواهد شد.
3- اگر ارزش یک نسبت دقیقا 1 باشد، تغییرات در صورت و مخرج کسر به مقدار معین تاثیری روی آن نسبت نخواهد داشت و مقدار آن نسبت همان 1 باقی خواهد ماند.
4- اگر صورت کسر افزایش (کاهش) یابد و تغییری در مخرج کسر ایجاد نشود آن نسبت افزایش (کاهش) خواهد یافت.
5- اگر مخرج کسر افزایش (کاهش) یابد تغیری در صورت کسر ایجاد نشود آن نسبت کاهش (افزایش) خواهد یافت.
6- اگر صورت و مخرج کسر تغییر یابند ولی این تغییرات برای صورت و مخرج کسر به یک اندازه نباشد آن نسبت افزایش، کاهش یا بدون تغییر باقی می ماند که بستگی به جهت و مقدار تغییرات دارد.
مروری بر تجزیه و تحلیل نسبت ها
در تجزیه و تحلیل نسبت ها، تحلیل گران انحرافات در نسبت های محاسبه شده را شناسایی و سپس علل انحرافات را بررسی می کنند. برای مثال، انحرافات نسبت متوسط صنعت می تواند نشان دهد که شرکت (به استثناء شرکت هایی که فعالیت نمی کنند) تا چه حد از معیار متوسط صنعت فاصله دارد.
نسبت ها باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرند. به طور کلی نسبت ها نباید به عنوان تنها معیار برای تصمیم گیری باشند. این نسبت ها به عنوان یکی از اسناد مورد نیاز (نه به عنوان اسناد نهایی) جهت راهنمایی برای تصمیم گیری و یا راه حل استف
اده شود. با توجه به اطلاعاتی که در نسبت ها منظور می شوند، این نسبت ها اسناد مناسب و قابل اطمینانی می باشند. زمانی که صورت های مالی بر طبق اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری تنظیم می شوند، افراد باید دائما به خاطر داشته باشند که صورت های مالی خصوصا براوردها و قضاوت هایی را منعکس می کند که ممکن است
مربوط به تجزیه و تحلیلی باشند که به سمت یک هدف خاص هدایت می شوند.
گاهی اوقات تفسیر نمودن نسبت ها دشوار خواهد بود. برای مثال دقیقا نسبت 2 به 1 به چه معنی است؟ آیا این نسبت خوب یا بد، مطلوب یا نامطلوب، است؟ مقایسه نسبت ها با بعضی استانداردها نظیر نسبت های مربوط به سنوات گذشته و یا مقایسه با سایر شرکت ها با آن صنعت می تواند برخی از رهنمودتها را ارایه کند.
تحلیل گر باید دریابد که نسبت ها علاوه بر مواردی که در بالا اشاره شد دارای محدودیت های معینی می باشد که شامل موارد زیر است:
1- نسبت ها شرایط، وقایع و رویدادهای گذشته را منعکس نمی کنند.
2- نسبت ها ارزش هی دفتری را منعکس می کنند ولی ارزش های واقعی اقتصادی یا اثرات مربوط به سطح قیمت ها را منعکس نمی سازد.
3- تعیین نسبت ها معمولا به طور یکنواخت انجام نمی شود.
4- کاربرد اصول حسابداری و رویه های در میان شرکت ها تغییر می کند. و تغییرات در آن از دوره ای به دوره ای دیگر بر روی نسبت ها اثر می گذارد.
5- وقتی شرکت ها متنوع یا دارای خصوصیات ریسکی مختلف باشند مقایسه بین آن ها کاری دشوار خواهد بود.
علی رغم مشکلات مربوط به ساختار و تفسیر نسبت ها، تجزیه و تحلیل نسبت ها تکنیک های مهمی برای تجزیه و تحلیل صورت های مالی است زیرا می تواند روندها و ارتباطات ساختاری و بنیادی مهم را شناسایی کند.
اطلاعات مالی مربوط به بسیاری از شرکت ها که به صورت اطلاعات کامپیوتری ارایه می شوند. توسط شرکت های مختلفی قابل دسترسی می باشند. برای مثال، اطلاعات کامپیوتری تهیه شده به وسیله شرکت استاندارد و پورز در معرض فروش قرار داده می شود. این اطلاعات شامل بیش از 120 اقلام مربوط به حدود 2500 شرکت صنعتی می باشد. با وجود اینکه چنین اطلاعاتی از نظر تئوریکی و عملی بستگی به نوع استفاده از آنها دارد ولی این اطلاعات می تواند در بسیاری از موارد تحلیل گر را به اهمیت منابع با ارزش آشنا سازد.
ابزارهای تحلیلی خاص
علاوه بر صورت های مقایسه ای، صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک و تجزیه و تحلیل نسبت ها، تحلیل گران دارای تکنیک ها و ابزارهای خاص زیادی می باشند که از آن ها برای مطالعه جهت دستیابی به هدف خاص استفاده می کند. چنین مطالعاتی می تواند عواملی از قبیل پوشش بیمه ای، ماهیت فصلی واحد تجاری، اطلاعات بخش، عملیات خارجی، تاکید فروش به تعداد اندکی از مشتریان، اثرگذاری وقایع غیر عادی بر شرکت و تاثیر روش های ارزیابی موجود کالا (LIFO , FIFO) و روش های استهلاک بر صورت های مالی باشد. روش های دیگری که در شرایط خاص قابل استفاده می باشند: عبارتند از:
1- تجزیه و تحلیل جریان وجوه نقد: با توجه به این که تجزیه و تحلیل جریان وجوه نقد بر نقدینگی، توان مالی و روابط سودآوری متمرکز می شوند مخصوصا در ارزیابی اعتبار و تصمیمات سرمایه گذاری موثر خواهد بود.
2- تجزیه و تحلیل حاشیه فروش: تجزیه و تحلیل حاشیه فروش بینش های خاصی را در ارتباط با فعالیت عملیاتی یک شرکت ارایه می دهد.
3- تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر: تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر
ارتباط بین درآمد و هزینه و حجم فعالیت را نشان می دهد.
4- تجزیه و تحلیل بازده سرمایه گذاری: تجزیه و تحلیل بازده سرمایه گذاری، معیار جامعی از عملکرد مالی را ارایه میدهد. این ابزارها و سایر ابزارهای خاص مربوط به تجزی
ه و تحلیل صورت های مالی بعدا در این کتاب بحث می شوند.
تجزیه و تحلیل سری زمانی موقعی استفاده می شود که اطلاعات طبقه بندی شده بر اساس فواصل زمانی، اطلاعات مهم تحت کنترل و عملیات یک شرکت را ارایه دهد. انواع اصلی تغییرات اقتصادی که می تواند در تجزیه و تحلیل سری های زمانی مورد توجه قرار گیرند به شرح زیر می باشند:
1- روند عادی
2- تغییرات فصلی
3- نوسانات گردشی
4- نوسانات تصادفی یا نامنظم
روش های تحلیلی خاص برای مشخص نمودن انواع مختلف نوسانات با توجه به ارتباط آن ها به اطلاعات تاریخی و پیش بینی های، قابل استفاده می باشند. وقتی ارتباطی بین سری ها وجود دارد، ممکن است این ارتباط برای تعیین برآورد و پیش بینی ها استفاده شود. سری های زمانی در این کتاب مورد توجه قرار نمی گیرند.
تجزیه و تحلیل رگرسیون ابزار دیگری برای تجزیه و تحلیل صورت های مالی است. تجزیه و تحلیل رگرسیون برای ارتباط بین یک متغیر شناخته شده و یک متغیر ناشناخت
ه جهت برآورد متغیر ناشناخته استفاده می شود.
تجزیه و تحلیل همبستگی میزان ارتباط بین دو یا چند متغیر را اندازه گیری می کند. تجزیه و تحلیل رگرسیون و همبستگی تکنیک های بسیار مهمی هستند.
تجزیه و تحلیل نقدینگی و فعالیت
نقدینگی به توانایی یک شرکت جهت پرداخت تعهدات کوتاه مدت با توجه به زمان سررسیدشان اطلاق می گردد. نقدینگی به توانایی تبدیل دارایی ها به وجه نقد یا توانایی کسب وجه اشاره دارد. مفهوم کوتاه مدت به یک سال یا یک چرخه عملیات عادی شرکت، هر کدام که طولانی تر است اطلاق می گردد. فعالیت، به کارایی یک شرکت مربوط می شود که با استفاده از داریی های جاری انجام می گیرد.
در ارزیابی وضعیت نقدینگی، تحلیل گران مالی علاقمند به داشتن اطلاعات در مورد وجوه نقد، زمان بندی و اطمینان یافتن از جریان وجوه نقد آتی شرکت می باشند.
نقدینگی و دامنه فعالیت عملیاتی، متکی به وضعیت سرمایه در گردش یک شرکت می باشند. سرمایه در گردش به مازاد دارایی های جاری بر بدهی های جاری گفته می شود. مقدار سرمایه در گردش و تغییرات مربوط به آن از دوره ای به دوره دیگر به عنوان معیار اصلی توانایی شرکت در پرداخت بدهی ها با توجه به سررسیدشان محسوب می شود. سرمایه در گردش شامل رویدادهایی است که در طی چرخه عملیاتی یک واحد تجاری اتفاق می افتد.
چرخه عملیاتی شامل سرمایه گذاری در موجودی مواد، تبدیل مواد به کالای ساخته شده، فروش کالای ساخته شده و تبدیل آن به حساب های دریافتنی، وصول حساب های دریافتنی و استفاده از وجه نقد برای پرداخت بدهی های جاری و جایگزینی مواد مصرفی می باشد.
نسبت های نقدینگی و فعالیت ارزیابی روندها و ارتباط جنبه های مختلف چرخه عملیاتی یک واحد تجاری مفید می باشند.
نسبت های نقدینگی
ارتباط دارایی های جاری با بدهی های جاری به عنوان یک شاخص مهم درج
ه قابلیت نقدینگی شرکت مورد استفاده قرار می گیرد. سرمایه در گردش و اجزای تشکیل دهنده آن معیارهای نقدینگی یک شرکت را تشکیل می دهند. این نسبت ها که مستقیما نقدینگی یک شرکت را اندازه گیری می کنند رهنمودهایی در ارتباط با اینکه آیا یک شرکت م
ی تواند تعهداتش را در زمان سررسید پرداخت کند یا خیر ارایه می دهند. نسبت جاری و نسبت سریع (آنی) نسبت های مهمی هستند که برای اندازه گیری نقدینگی یک شرکت مورد استفاده قرار می گیرند.
نسبت جاری
ارتباط نسبی بین دارایی های جاری و بدهی های جاری را نشان می دهد. چنانچه نسبت جاری خیلی پایین باشد مشکلات مربوط به جریان وجود نقد قطعا آشکار می شود. یک نسبت جاری در حد بالا نیز می تواند نشان دهنده این واقعیت باشد که شرکت از یک مدیریت مناسبی در مورد دارایی های جاری برخوردار نبوده است.
نسبت آنی
این نسبت که یک معیار سریع برای شناخت توانایی پرداخت بدهی شرکت می باشد، به عنوان نسبت سریع یا نسبت آنی نامیده می شود. نسبت سریع ارتباط دارایی های آنی (وجه نقد، اوراق بهادار قابل فروش و حساب های دریافتنی) را با بدهی های جاری نشان می دهد.
موجودی کالا و پیش پرداخت های کوتاه مدت هزینه به عنوان دارایی های آنی در نظر گرفته نمی شوند، زیرا این اقلام به آسانی به وجه نقد تبدیل نمی شوند. نسبت آنی، معیار مهمتری برای توان پرداخت بدهی های کوتاه مدت شرکت در مقابل نسبت جاری تلقی می گردد. به طور تجربی عدد برای نسبت سریع پیشنهاد می گردد. همچنین برای تعیین مقدار مناسب برای نسبت سریع باید نوع عملیات صنعت و رویدادهای عملیاتی خاص در نظر گرفته شود.
گردش سرمایه جاری
سرمایه در گردش دارای یک رابطه خاصی با فروش، خصوصا از طریق حساب های دریافتنی، موجودی کالا و وجه نقد است. فروش به سرمایه در گردش می تواند به عنوان یک معیار اثربخش جهت استفاده از سرمایه در گردش شرکت برای تحقق بخشیدن فروش محسوب
گردد. گردش سرمایه جاری شرکت به شرح زیر محاسبه می شود:
بهای تمام شده کالای فروش رفته گردش موجودی کالا
متوسط موجودی کالا
نسبت های فعالیت
نسبت های فعالیت برای ارزیابی چرخه عملیاتی شرکت و ترکیب دارایی های جاری استفاده می شود. مفهوم ترکیب به این معنی است که با چه سرعتی دارایی های جاری به نقد تبدیل می شود. نسبت های فعالیت را می توان برای موجودی کالا، حساب های دریافتنی و کل دارایی ها محاسبه نمود.
نسبت موجودی کالا
نسبت گردش موجودی کالا ارتباط بین حجم کالای فروش رفته و موجودی کالا را مشخص می سازد. گردش موجودی کالا شرکت ها در صنایع مختلف می تواند متفاوت باشد. گردش موجودی کالا برای اقلام یک مغازه خواربار فروشی مکن است 20 باشد. معمولا یک فروشگاه لوازم خانگی دارای گردش کالای کمتر خواهد بود و فروشگاه هایی که کالاهای فاسد شدنی به فروش می رسانند دارای سرعت گردش بیشتری هستند.
نسبت گردش موجودی کالا به شرح زیر محاسبه می شود. در این نسبت متوسط موجودی کالا (مواردی که اطلاعات قابل دسترس است) در مخرج کسر قرار می گیرد.
متوسط موجودی کالا به این صورت محاسبه می شود: که موجودی کالای ابتدای دوره را با موجودی کالای پایان دوره جمع می کنیم و سپس بر دو تقسیم می نماییم. اگر موجودی کالای ابتدای دوره قابل دسترس نباشد، موجودی کالای پایان دوره باید در مخرج کسر استفاده شود. چنانچه بهای تمام شده کالای فروش رفته قابل دسترس نباشد بعضی از تحلیل گران فروش خالص را در صورت کسر استفاده می نمایند.
گردش کم موجودی کالا می تواند مشکلات تامین مالی شرکت را در آینده افزایش دهد. وقتی شرکت ها روش های مختلفی را نظیر FIFO و LIFO برای ارزیابی موجودی کالا استفاده می کنند مقایسه گردش موجودی کالا بین شرکت ها مقایسه مناسبی محسوب نمی شود. زیرا بهای تمام شده کالای فروش رفته و موجودی کالا با استفاده از روش LIFO در طی ادواری که قیمت ها سیر صعودی دارند و به ترتیب بالاتر و پایین تر نسبت به روش FIFO خواهند بود. برای محاسبه تعداد روزهایی که موجودی کالا در انبار باقی می ماند. (میانگین سنی) از فرمول زیر استفاده می شود:
میانگین سنی موجودی کالا نشان دهنده مدت زمان نگهداری موجودی کالا در انبار می باشد. همچنین نشان دهنده این موضوع خواهد بود که شرکت موجودی کالا را به مقدار کم یا زیاد نگهداری می کند.
چنان چه اطلاعات مورد نیاز در دسترس باشد نسبت های دیگری نیز می تواند برای تجزیه و تحلیل موجودی کالای یک شرکت محاسبه شود. گردش کالای ساخته شده نیز سرعت تبدیل کالای ساخته شده به نقد را بیان می دارد. این نسبت متوسط تعداد دفعاتی که موجودی کالا در طی یک دوره فروخته می شود را نشان می دهد. همچنین این نسبت نشان می
دهد که شرکت طی یک دوره چه مقدار کالا نسبت به میزان تعیین شده نگهداری کرده است. این نسبت به صورت زیر محاسبه می شود:
بهای تمام شده کالای فروش رفته تعداد دفعات گردش کالای ساخته شده
متوسط موجودی کالای ساخته شده
نسبت گردش موجودی مواد خام: نشان دهنده تعداد دفعاتی است که موجودی مواد خام به طور متوسط در طی دوره استفاده می شود. این نسبت به صورت زیر محاسبه می شود:
بهای تمام شده مواد خام مصرف شده گردش مواد خام
متوسط موجودی کالای ساخته شده
نسبت حساب های دریافتنی:
نسبت گردش حساب های دریافتنی رابطه بین فروش نسیه و حساب های دریافتنی را شرح می دهد. گردش حساب های دریافتنی نشان می دهد که به طور متوسط حساب های دریافتنی در طی دوره چند بار وصول می شود. این نسبت با استفاده از خالص فروش نسیه به عنوان صورت کسر و متوسط حساب های به عنوان مخرج کسر به صورت زیر محاسبه می شود:
بالا بودن این نسبت نشان میدهد که مدیریت حساب دریافتنی به طور موثر عمل نموده، منابع کمتری در حساب های دریافتنی سرمایه گذاری کرده و سیاست اعتبا
ری و روش های وصول مطالبات شرکت در حد مطلوب می باشدد. چنانچه گردش حساب های دریافتنی پایین باشد نشان دهنده این موضوع است که فروش در سطح پایینی بوده است و یا شرکت در جمع آوری مطالباتش دچار مشکل شده است. دوره وصول مطالبات به شرح زیر محاسبه می شود:
بهای تمام شده کالای تولید شده گردش کالای درجریان ساخت
متوسط موجودی کالای درجریان ساخت
این محاسبات یک معیار زمانی را برای وصول حساب های دریافتنی ارایه می نماید. مثال فوق پیشرفتی را در وصول مطالبات نشان می دهد. وقتی زمان لازم برای دریافت وجه ناشی از فروش نسیه با شرایط فروش شرکت مقایسه می شود (مانند ن/ 60 و 2/10)، تحلیل گران می توانند اطلاعات سودمندی در مورد سیاست های فروش اعتباری و وصول مطالبات به دست آورند. این اطلاعات ایده ای نسبت به دوره وصول حساب های دریافتنی ارایه می دهد.
وقتی این اطلاعات با شرایط اعتباری مربوط به شرکت های مشابه در همان صنعت و با اطلاعات سال های قبل مقایسه شود، شرکت می تواند اطلاعاتی در مورد کارایی و کفایت وصول مطالبات و روندها در مدیریت اعتباری به دست آورد.
گردش دارایی
گردش دارایی معیاری برای کارایی دارایی ها در انجام فروش محسوب می شود. این نسبت مقدار فروش انجام شده با توجه به دارایی های سرمایه گذاری شده را نشان میدهد. عموما هر چه این نسبت بیشتر باشد به معنی آن است که شرکت از دارایی هایش به طور موثر استفاده می نماید. این نسبت به شرح زیر محاسبه می شود:
فروش گردش دارایی
متوسط مجموع داراییها
زمانی که سرمایه گذاری بلند مدت هیچ کمکی به فروش نکند معمولا از کل دارایی ها تفکیک می شوند. اگر فروش بتواند به صورت واحدهای فروش رفته بیان شود، نسبت واحدهای فروش رفته به کل دارایی ها می تواند همان اطلاعات را به عنوان گردش دارایی به استثنای واحدهای فروش رفته ای که به وسیله تغییرات قیمت تحت تاثیر قرار نمی گیرند، ارایه دهد.
نسبت حساب های پرداختنی
ارتباط حساب های پرداختنی با خریدهای آن دوره می تواند اطلاعات با ارزشی را در مورد حساب های پرداختنی معوق ارایه دهد. این نسبت به صورت زیر محاسبه می شود:
حسابهای پرداختنی نسبت حساب های پرداختنی
خرید
با استفاده از متوسط خریدهای روزانه می توان از فرمول زیر برای محاسبه دوره پرداخت حساب بستانکاران استفاده نمود:
مبلغ خرید متوسط خریدهای روزانه
تعداد روزها
مقایسه دوره پرداخت حساب بستانکاران با شرایط اعتباری ارایه شده به وسیله عرضه کنندگان مفید است، چنانچه دوره پرداخت حساب بستانکاران زیاد باشد بیانگر این مطلب است که به طور فزاینده از اعتبار تجاری به عنوان یک منبع وجود نقد استفاده می شود. اگر دوره پرداخت حساب بستانکاران شرکت کمتر از متوسط صنعت باشد، این نسبت نشان می دهد که مدیریت از اعتبار قابل دسترس کمتری استفاده می نماید.
اگر این نسبت از متوسط صنعت بیشتر باشد، نشان می دهد که دوره پرداخت خریدهای تجاری شرکت از موعد سررسید گذشته است. با توجه به این
که اطلاعات مربوط به خرید غالبا برای تحلیل گران خارجی قابل دسترسی نیست، برآورد خریدها که برابر بهای تمام شده کالای فروش رفته است برای تغییرات موجودی کالا تعدیل می شود. همچنین تحلیل گر باید به خاطر داشته باشد که حساب های پرداختنی گزارش شده در ترازنامه به بستانکاران تجاری محدود نمی شود، ممکن است شامل سایر پرداختنی ها نیز باشد.
تجزیه و تحلیل سودآوری
عملکرد عملیاتی یک شرکت، نتایج فعالیت های سودآوری آن شرکت را منعکس می کند. بسیاری از اطلاعات مورد نیاز برای ارزیابی عملکرد عملیاتی مستقیما از صورت حساب سود و زیان که نتایج عملیات را بیان می دارد، به دست می آید.
به هر حال عملکرد از به کار گیری مطلوب دارایی ها ناشی می شود. به علاوه، عملکرد به این موضوع مربوط می شود که استفاده کنندگان خارجی (به عنوان مثال بازار سهام) چه استنباطی از بازده و سود آن شرکت دارند. در این فصل نسبت های مهمی که به ارزیابی عملکرد یک شرکت و کاربرد دارایی ها مربوط می شود، مورد بحث قرار خواهند گرفت.
سودآوری، به توانایی یک شرکت برای کسب سود خالص اطلاق می گردد. سود خالص مهم ترین معیار سودآوری می باشد. سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان علاقه زیادی به ارزیابی سودآوری یک شرکت دارند. نسبت های سودآوری برای اندازه گیری بازده عملیاتی یک شرکت در نظر گرفته می شوند. این نسبت ها شامل حاشیه سود، حاشیه سود عملیاتی، حاشیه سود ناخالص، بازده سرمایه گذاری، بازده کل دارایی ها، بازده حقوق صاحبان سهام، سود هر سهم، سود تقسیمی و درصد سود تقسیمی می باشند که به شرح هر کدام می پردازیم.
حاشیه سود (بازده فروش) حاشیه سود نشان دهنده مقدار سود خالص یک شرکت می باشد که از هر یک ریال فروش به دست می آید. این نسبت توانایی شرکت برای کنترل بهای تمام شده و هزینه های مربوط به فروش را منعکس می سازد. فرمول مربوط به محاسبه حاشیه سود به شرح زیر است:
حاشیه سود عملیاتی به فروش اقلام غیر عملیاتی از قبیل درآمد بهره، هزینه بهره، سود و زیان حاصل از عملیات متوقف شده و اقلام غیر مترقبه را شامل نمی شود. حاشی
ه سود عملیاتی به شرح زیر محاسبه می شود:
سود عملیاتی حاشیه سود عملیاتی
فروش خالص
حاشیه سود ناخالص در ارزیابی بازده عملیاتی و سود شرکت مفید است. سود ناخالص بین فروش خالص و بهای تمام شده کالای فروش رفته می باشد. نسبت حاشیه سود ناخالص به فروش نشان میدهد که آیا شرکت در مورد حفظ و بهبود افزایش قیمت که یک دف اصلی تجاری شرکت ها محسوب می گردد، موفق عمل نموده است یا نه؟ این نسبت از فرمول زیر به دست می آید:
بهای تمام شده کالای فروش رفته حاشیه سودناخالص
فروش خالص
بازده سرمایه گذاری
بسیاری از تحلیل گران مالی، بازده سرمایه گذاری را به عنوان یکی از مهم ترین نسبت ارزیابی سودآوری در نظر می گیرند زیرا بازده سرمایه گذاری مربوط به سود ناشی از سرمایه گذاری است. بازده سرمایه گذاری را می توان بر اساس مبناهای زیر محاسبه نمود:
1- جمع دارایی ها
2- حقوق صاحبان سهام
3- جامع سرمایه گذاری
بازده کل دارایی ها
بازده کل دارایی ها یا کل سرمایه گذاری ها، عملکرد مدیریت را در مورد استفاده از دارا
یی های شرکت برای کسب سود نشان می دهد. در این رابطه باید یازده معقولی نسبت به منابع واگذار شده برای شرکت وجود داشته باشد. این بازده می تواند با راه کار مورد استفاده از وجوه نقد مقایسه شود. با توجه به این که بازده کل دارایی ها معیاری برای اثربخشی محسوب می شود، هر چقدر بازده کل دارایی های شرکتی بیشتر باشد مطلوب تر به نظر می رسد. این نسبت به هر حال می تواند به عنوان سنجش کارایی و کفایت مدیران نسبت به استفاده موثر از دارایی های شرکت تلقی گردد.
سود خالص بازده کل داراییها
متوسط کل داراییها
گاهی اوقات هزینه بهره نیز به سود خالص در صورت کسر اضافه می شود. زی
را مخرج کسر شامل منابعی است که به وسیله هر دو گروه مالکین و اعتباردهندگان تامین شده است. بنابراین صورت کسر نیز باید شامل بازده ایجاد شده توسط هر دو منبع فوق باشد.
بازده حقوق صاحبان سهام
بازده حقوق صاحبان سهام موفقیت یا عدم موفقیت مدیریت را در به حداکثر رساندن بازده سهامداران بر اساس سرمایه گذاری شان در شرکت نشان می دهد. این نسبت بر بازده حاصل از سرمایه گذاری انجام شده به وسیله سهام داران تاکید دارد. اهرم مالی می تواند از طریق مابه التفاوت بازده کلی دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام برآورد شود. اگر بازده حقوق صاحبان سهام بیشتر از بازده کل دارایی ها باشد، اهرم مالی به اندازه آن اختلاف، مثبت است. چنان چه شرکت بدهی نداشته باشد، آن دو نسبت با هم برابر خواهند بود. بازده حقوق صاحبان سهام به صورت زیر محاسبه می شود:
سود خالص بازده حقوق صاحبان سهام
متوسط حقوق صاحبان سهام
معمولا در محاسبه بازده حقوق صاحبان سهام، اقلام غیر مترقبه در تعیین سود خالص در نظر گرفته نمی شود؛ زیرا چنین اقلامی غیر مستمر می باشند. گاهی اوقات برای محاسبه بازده حقوق صاحبان سهام می توان به جای متوسط حقوق صاحبان سهام از ارزش بازار سهام منتشر شده استفاده نمود.
دوره گردش عملیات
معمولا دوره گردش عملیات از یک سال کوتاهتر است و در بسیاری موسسات در یک سال چندین دوره عملیات طی می شود. در مواردی که دوره گردش عملیات از یک سال کمتر باشد ملاک محاسبه و مقایسه را همان یک سال قرار می دهند ولی هرگاه دوره مزبور از یک سال تجاوز کند بجای سال تقویمی از دوره گردش عملیات واقعی استفاده می کنند.
دوره گردش عملیات را باید با ادوار گذشته در همان واحد تجاری و یا با موسسات مشابه مقایسه کرد. طولانی تر شدن دوره عملیات در مقایسه با ادوار گذشته نشانه ای نامطلوب تلقی می شود زیرا حکایت از کند شدن فعالیت در یک یا چند قسمت از دوره گردش عملیات می کند. سرعت زیاد دوره مزبور نیز مطلوب تلقی نمی شود و دلالت بر کمبود سرمایه جاری موسسه می کند که در صورت مواجهه با عاملی نامساعد مشکلات زیاد می آفریند.
نسبت کالا به سرمایه در گردش
حالت اول- وقتی است که با توجه به حجم معاملات انجام شده، شرکت کسر سرمایه نشان می دهد. این حالت ناشی از کمبود سرمایه حکایت از آن می کند که شرکت بیش از حد توان خود تجارت کرده است و به این نوع واحد تجاری شرکت پر مبادله اطلاق می گردد. در چنین موردی نسبت گردش کالا در شرکت خوب ولی نسبت جاری آن نامطلوب می باشد.
حالت دوم-هنگامی است که در شرکت مقدار قابل توجهی کالای منسوخ و متروک و یا دیر فروش وجود دارد. در این حالت نسبت جاری شرکت رضایت بخش ولی نسبت جاری آن نامطلوب است.
گردش سرمایه جاری
هدف از بررسی سرمایه در گردش یا سرمایه جاری آن است که تعیین ک
نیم آیا مقدار سرمایه در گردش کافی و متناسب با حجم فروش و فعالیت واحد تجاری می باشد یا خیر؟
در بررسی کفایت سرمایه در گردش باید به اعتبارات کوتاه مدت ، اضافه برداشت از حسابهای جاری در بانکها و استقراض کسانی که رابطه نزدیک با موسسه دارند توجه مخصوص کرد. ضمنا وقتی رقم اسناد پرداختی زیاد باشد قاعدتا باید حساب های پرداختنی یا بستانکاران مانده کمی نشان دهد.
نسبت های سرمایه گذاری
نسبت های سرمایه گذاری بر دو نوع هستند. یکی نسبتی که به وسیله آن میزان سرمایه گذاری در دارایی سنجیده می شود و دیگری نسبت هایی که رابطه منابع مالی مورد استفاده واحد تجاری را از لحاظ بدهیهای جاری و بلند مدت با ارزش ویژه تعیین و ارزیابی می کند و در واقع نحوه ترکیب آنها را بررسی می نماید. نسبت های نوع دوم را نسبت های اهرمی هم نامیده اند و وجه تسمیه آن ناشی از تشابهی است که بین سود حاصل از کاربرد مکانیکی اهرم و سود به دست آمده از کاربرد وجوه حاصل از بدهی بلند مدت به نفع صاحبان سهام وجود دارد.
مهمترین نسبت های سرمایه گذاری عبارتند از:
1- نسبت دارایی ثابت به ارزش ویژه
2- نسبت کل بدهی
3- نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه
4- نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه
نسبت اول از چهار نسبت فوق از نوع اول و سه نسبت دیگر از نوع نسبتهای اهرمی هستند. اینک به توضیح هر یک از چهار نسبت سرمایه گذاری می پردازیم:
نسبت دارائی ثابت به ارزش ویژه
میزان سرمایه گذاری در دارایی ثابت بستگی به نوع صنعت دارد. از این رو ا
ظهارنظر نسبت به کفایت، کم یا زیاد بودن آن کار آسانی نیستتعیین میزانی صحیح برای سرمایه گذاری در دارایی ثابت نشانه کاردانی و لیاقت مدیران بشمار می رود. اصولا هر قدر سرمایه گذاری در دارایی ثابت کمتر باشد سودمند تر تشخیص می شود مشروط بر اینکه تولید و فعالیت امکان پذیر باشد ولی ماهیت کار بعضی صنایع ایجاب می کند که در دارایی ثابت سرمایه گذاری سنگین کنند مانند صنایع آهن و فولاد که به لحاظ لزوم سرمایه گذاری بسیار در کارخانه
و توسعه و تغییراتی که مرتبا داده می شود حد متوسط این نسبت اغلب از 75 تجاوز می کند و در موارد استثنایی نسبت به بیش از 100 درصد هم دیده می شود.
برعکس در مورد تولید ابزارآلات دستی ، حد متوسط نسبت مورد بحث کمتر از 35درصد و در بعضی موارد به 20 درصد ارزش ویژه هم می رسد.
نسبت کل بدهی
نسبت کل بدهی غالبا مبین اطمینان و تامینی است که بطور کلی بستانکاران برای وصول مطالبات خود می توانند داشته باشند.
این نسبت نشان می دهد که جمع بدهی اعم از جاری و بلند مدت چه سهمی از مایملک صاحبان سهام را در بر می گیرد و یا به عبارت دیگر از لحاظ مالکیت چه رابطه ای بین طلبکاران و سهام داران وجود دارد. طبعا هر چه این نسبت بزرگتر باشد طلبکاران تامین کمتری خ
واهند داشت و معمولا وقتی نسبت مذکور به حدود 100 درصد برسد و یا از آن تجاوز کند وضع غیرعادی تلقی می شود زیرا مفهوم آن این است که در صورت ورشکس
تگی و تصفیه ، طلبکاران به تمامی مطالباتشان نمی رسند.
نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه
مسلما این نسبت از نسبت قبلی کوچکتر است چه در این مورد جزئی از کل بدهی با ارزش ویژه سنجیده می شود. هدف از کاربرد نسبت فوق تعیین وضع مطالبات طلبکاران کوتاه مدت است که در صورت بروز خطر چه پوششی برای تامین مطالباتشان از لحاظ حقوق صاحبان سهام پیدا می کنند.
نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه
بدهی بلند مدت آن قسمت از بدهی را تشکیل می دهد که یک سال یا بیشتر به سررسید واریز آن باقی است. بنابراین در کوتاه مدت این نوع بدهی فشاری بر واحد تجاری وارد نمی آورد. طبعا واحد تجاری که بدهی بلند مدت نداشته باشد از وضع بهتری برخوردار است مشروط بر اینکه فروش و سرمایه گذاری بلند مدت آن مطلوب باشد. دلیل این ادعا آن است که وقتی فروش و سرمایه گذاری بلند مدت خوب و بدهی بلند مدت هم وجود نداشته باشد هر زمان مدیران شرکت قصد کنند می توانند وام بلند مدت بگیرند.
توان سنجی بازپرداخت وام
در تحلیل نسبتهای سرمایه گذاری ،میبینیم که همه نسبتها فاقد تحرک هستند و اثری از گردش عملیات جاری واحد تجاری و پویایی آن از لحاظ تولیدی یا داد و ستد و ارزشهای اقتصادی دیده نمی شود. به بیان دیگر، همه نسبتها با استفاده از حساب های تراز نامه محاسبه شده اند و می دانیم که ترازنامه خود وضعیت مالی واحدی را در یک لحظه از زمان منعکس م
ی کند و با وضع موجود لزوما مطابقت ندارد.
با وجود نقص مزبور، از نسبتهای سرمایه گذاری استفاده بسیار می کنند و شاید علت آن دو چیز باشد:یکی اینکه نسبتهای مزبور سهل المحاسبه هستند و دیگر اینکه بیشتر از روند نسبتهای سرمایه گذاری استفاده می شود که تغییرات را در طول زمان نشان می دهد.
دانلود مقاله شرکت مخابرات کردستان word دارای 58 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله شرکت مخابرات کردستان word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله شرکت مخابرات کردستان word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی شرکت زغال سنگ نگین طبس (سهامی عام)
فهرست مطالب پروژه
بخش اول پروژه: تاریخچه فعالیت و شرح خلاصه فعالیت شرکت
تاریخچه فعالیت شرکت
فعالیت اصلی شرکت
وضعیت اشتغال
مبنای تهیه صورت های مالی
خلاصه اهم رویه های حسابداری
بخش دوم: تعریفات مربوط به تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
تجزیه و تحلیل صورت های مالی
ابزارهای اصلی تجزیه و تحلیل
صورت های مالی مقایسه ای
تجزیه و تحلیل افقی
تجزیه و تحلیل عمودی
صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک
تجزیه و تحلیل نسبت ها
ابزارهای تحلیلی خاص
تجزیه و تحلیل نقدینگی و فعالیت
تجزیه و تحلیل سودآوری
صورتهای مالی شرکت زغال سنگ نگین طبس
ترازنامه 5 ساله شرکت زغال سنگ نگین طبس (سهامی عام)
صورتهای مالی شرکت زغال سنگ نگین طبس
صورتحساب سود وزیان5 ساله شرکت زغال سنگ نگین طبس (سهامی عام)
جدول خلاصه شده محاسبه نسبتها
بخش سوم: محاسبه نسبتهای مالی شرکت ذغال سنگ نگین طبس ( سهامی عام )
محاسبه نسبتهای مالی
نتیجه گیری
فهرست منابع و ماخذ
بخش اول پروژه: تاریخچه فعالیت و شرح خلاصه فعالیت شرکت
تاریخچه فعالیت شرکت:
کلیات
در راستای اجرای سیاست های برنامه دوم توسعه اقتصادی و اجتماعی و به منظور تامین ذغال سنگ کک شو مورد نیاز صنعت فولاد و به دنبال مزایده برگزار شده توسط شرکت ملی فولاد ایران بخشی از معادن ذغال سنگ طبس شامل معدن اولیه شماره 2 پروده با ذخیره ای حدودا به میزان 000/350/2 تن و یال شمالی معدن شماره 3 پروده طبس با ذخیره ای حدودا 000/100/1 تن که عملیات اکتشافی آن تقریبا به اتمام رسیده بود، طی قرارداد شماره 7400 مورخ 14/10/1378 به شرکت تکادو ( برنده مزایده فوق الذکر) واگذار گردید. در همین راستا شرکت ذغال سنگ نگین طبس در تاریخ 9/2/1378 تحت شماره 14770 در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی اصفهان به ثبت رسیده است.
یادآور می شود که کلیه اختیارات قرارداد فو
ق از طرف مدیریت عامل شرکت تکادو به شرکت جدید التاسیس ذغال سنگ نگین طبس تفویض گردیده است. مرکز اصلی شرکت واقع در اصفهان چهار راه شیخ صدوق، ابتدای شیخ صدوق شمالی کوچه حکیم نظامی، پلاک 33 می باشد. ضمنا محل معادن شرکت نیز در 80 کیلومتری جنوب طبس می باشد. یادآور می شود شرکت به استناد مجوز شماره 2614 مورخ 13/12/1382 صادره از سوی اداره امر اقتصادی و دارائی شهرستان طبس از ابتدای سال 1378 به مدت 12 سال مشمول معافیت مقرر در ناده 32 قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 و اصلاحیه های بعدی آن می باشد.
همچنین مطابق با مجوز شماره 1514 مورخ 22/10/1382 صادره از سوی شورای بورس و هیئت پذیرش اوراق بهادار با درخواست شرکت مبنی بر پذیرش شرکت در بازار بورس اوراق بهادار موافقت و در تاریخ 27/12/1382 اولین نوبت معامله سهام شرکت در تالار فرعی بورس به انجام رسید و در تاریخ اول اردیبهشت ماه 1386 بر اساس معیارهای مصوب شورای عال بورس (سرمایه و میزان سهام شناور) از تابلوی فرعی به تابلوی اصلی منتقل شد.
فعالیت اصلی شرکت
موضوع فعالیت شرکت طبق ماده 2 اساسنامه به شرح زیر می باشد:
1- تهیه و اجرای طرح ها و عملیات اکتشافی، استخراج، تغلیظ، و فرآوری مواد معدنی.
2- سرمایه گذاری در جهت اکتشاف و بهره برداری معادن و فرآوری مواد.
3- انجام امود بازرگانی اعم از صادرات و واردات مرتبط با موضوع شرکت.
4- انجام کلیه اموری که به نحوی با موضوع شرکت ارتباط داشته و در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه کشور جمهوری اسلامی ایران بوده و مفید و نافع باشد.
5- سرمایه گذاری در سایر شرکت ها و ایجاد شرکت های جدید.
وضعیت اشتغال
متوسط کارکنان شرکت طی سال مالی، که ب
ر اساس قراردادهای کوتاه مدت (کمتر از یک سال) مشغول به کار می باشند 13 نفر کارمند اداری و ستادی و 358 نفر تولیدی و خدماتی
مبنای تهیه صورت های مالی
صورت های مالی تلفیقی گروه و شرکت سرمایه گذاری شاهد (شرکت اصلی) اساسا بر مبنای بهای تمام شده تاریخی تهیه و در موارد مقتضی از ارزش های جاری نیز استفاده شده است.
مبانی تلفیق
صورت های مالی تلفیقی حاصل از تجمیع اقلام صورت های مالی شرکت سرمایه گذاری شاهد- سهامی عالم (شرکت اصلی) و شرکت های فرعی مشمول تلفیق آن پس از حذف معاملات و مانده های درون گروهی و سود و زیان تحقق نیافته ناشی از معاملات فیمابین است.
در مورد شرکت های فرعی تحصیل شده طی دوره، نتایج عملیات آن از تاریخی که کنترل آن به طور موثر به شرکت اصلی منتقل می شود و در شرکت های فرعی واگذار شده نتایج عملیات آن تا زمان واگذاری، در صورت سود و زیان تلفیقی منظور می گردد.
سهام تحصیل شده شرکت اصلی توسط شرکت های فرعی به بهای تمام شده در حساب ها منظور و در ترازنامه تلفیقی به عنوان کاهنده حقوق صاحبان سهام تحت سرفصل «سهام شرکت اصلی در مالکیت شرکت های فرعی» منعکس می گردد.
سال مالی شرکت های فرع در 29 اسفند ماه هر سال (س
رمایه گذاری سعدی 31 اردیبهشت ماه) خاتمه می یابد. با این حال، صورت های مالی شرکت های مذکور ه همان ترتیب در تلفیق مورد استفاده می گیرد. لازم به توضیح است در صورت وقوع هر گونه رویدادی تا تاریخ صورت های مالی شرکت اصلی که تاثیر عمده ای بر کیفیت صورت های
مالی تلفیقی داشته باشد، اثار آن از طریق اعمال تعدیلا
ت لازم در اقلام صورت های مالی شرکت ها
ی فرعی به حساب گرفته می شود.
خلاصه اهم رویه های حسابداری
موجودی مواد و کالا
موجودی های مواد و کالا به اقل بهای تمام ده و خالص ارزش فروش «گروه اقلام مشابه ارزیابی می شود. در صورت فزونی بهای تمام شده نسبت به خالص ارزش فروش، مابه التفاوت به عنوان ذخیره کاهش ارزش موجودی شناسایی می شود. بهای تمام شده موجودی ها با به کار گیری روش های زیر تعیین می گردد.
شرح روش مورد استفاده
مواد اولیه
کالای در جریان ساخت
کالای ساخته شده
قطعات و لوازم یدکی
موجودی زمین و ساختمان میانگین موزون
میانگین موزون
میانگین موزون
میانگین موزون
شناسایی ویژه
پروژه در جریان تکمیل:
بهای تمام شده پروژه در جریان تکمیل بر اساس مجموع هزینه ها و مواد مصرفی جهت ساخت پروژه محاسبه شده است.
سرمایه گذاری ها
نحوه ارزیابی سرمایه گذاری ها در شرکت اصلی صورت های مالی تلفیقی گروه به شرح زیر است:
دارائی های ثابت مشهود
دارائی های ثابت مشهود، بر مبنای بهای تمام شده در حساب ها ثبت می شود. مخارج بهسازی و تعمیرات اساسی که باعث افزایش قابل ملاحظه در ظرفیت با عمر مفید دارائی های ثابت یا بهبود اساسی در کیفیت بازدهی آنها می گردد. ه عنوان مخارج سرمایه ای محسوب و طی عمر مفید باقیمانده دارائی های مربوط مستهلک میشود. هزینه های نگهداری و تعمیرات جزئی که به منظور حفظ یا ترمیم منافع اقتصادی مورد انتظار واحد تجاری از استاندارد عملکرد ارزیابی شده اولیه دارائی انجام می شود، هنگام وقوع به عنوان هزینه های جاری تلقی و به حسا و زیان دوره منظور می گردد.
استهلاک دارائی های ثابت با توجه به عمر مفید برآوردی دارائی های مربوط (و با در نظر گرفتن آئین نامه استهلاکات موضوع ماده 151 قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفندماه 1381) و بر اساس نرخ ها و روش های زیر محاسه می شود:
برای دارائی های ثابتی که در خلال ماه تحصیل و مورد بهره برداری قرار می گیرد، استهلاک از اول ماه بعد محاسبه و در حساب ها منظور می شود. در مواردی که هر یک از دارائی های استهلاک پذیر پس از آمادگی جهت بهره برداری به علت تعطیل کار یا علل دیگر برای مدتی مورد استفاده قرار نگیرد، میزان استهلاک آن برای مدت یاد شده معادل
30% نرخ استهلاک منعکس در جدول بالا است.
مخارج تامین مالی
مخارج تامین مالی به عنوان هزینه سال شناسایی می شود به استثنای مخارجی که مستقیما قابل انتساب به ساخت «دارائی های واجد شرایط» است.
تسعیر ارز
معاملات ارزی- اقلام پولی ارز با نرخ مورد معامله در بانک مرکزی در تاریخ ترازنامه و اقلام غیر پولی که به بهای تمام شده تاریخی بر حسب ارز ثبت شده است با نرخ مورد معامله در بانک مرکزی در تاریخ معامله تسعیر می شود. تفاوت های ناشی از تسویه یا تسعیر اقلام پولی ارزی به عنوان درآمد یا هزینه دوره وقوع شناسایی می شود.
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان بر اسس 45 روز
آخرین حقوق و مزایای مستمر هر یک از کارکنان برای هر سال خدمت آنان محاسبه و در حساب ها منظور می شود.
سرقفلی
حساب های ترکیب واحدهای تجاری از نوع تحصیل بر اساس روش خرید انجام می شود. مازاد بهای تمام شده تحصیل سرمایه گذاری در شرکت
های مشمول تلفیق و شرکت های وابسته مشمول اعمال روش ارزش ویژه بر سهم گروه از خالص ارزش منصفانه دارایی ها و بدهی های قابل تشخیص آنها در سنوات آتی و زمان تحصیل به عنوان سرقفلی شناسایی و طی مدت 20 سال به روش خط مستقیم مستهلک می گردد و در صورت فزونی منافع ناشی از تملک شرکت های مشمول تامین نسبت به بهای تمام شده سرمایه گذاری های مذکور مازاد حاصل به حساب سرقفلی منفی منظور می گردد. سرقفلی ناشی از تحصیل شرکت های وابسته جز مبلغ دفتری سرمایه گذاری بلند مدت در شرکت های وابسته در ترازنامه تلفیقی منعکس می شود.
بخش دوم: تعریفات مربوط به تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
تجزیه و تحلیل صورت های مالی:
تجزیه و تحلیل صورت های مالی شامل ابزارها و تکنیک هایی است که تحلیل گران را در بررسی صورت های مالی جاری و گذشته شرکت ها یاری می دهد تا بتوانند عملکرد و وضعیت مالی شرکت ها و مخاطرات آتی و امکانات بالقوه را مورد ارزیابی قرار دهند. تجزیه و تحلیل صورت های مالی می تواند اطلاعات با ارزشی را درباره روندها، ارتباطات، کیفیت سودآوری، نقاط قوت و ضعف و چگونگی وضعیت مالی شرکت ها ارایه دهد.
نکات اساسی
تجزیه و تحلیل صورت های مالی بر مبنای هدف (اهداف) خاصی صورت می گیرد. برای مثال، آیا تجزیه و تحلیل ارایه شده مبنایی در جهت اعطای اعتبار یا ایجاد یک سرمایه گذاری تلقی می گردد؟ بعد از اینکه هدف تجزیه و تحلیل مشخص گردید، اطلاعات مورد نظر از صورت های مالی و سایر منابع جمع آوری می شود. نتایج تجزیه و تحلیل تلخیص و تفسیر می شود. نتایج به دست آمده طی گزارشی به اشخاصی که تجزیه و تحلیل برای آن ها انجام گرفته است، ارایه می گردد.
برای ارزیابی صورت های مالی، فرد ذینفع باید:
1- با عملیات واحد تجاری آشنا باشد.
2- هدف، ماهیت و محدودیت های حسابداری را درک کند.
3- با اصطلاحات واحد تجاری و حسابداری آشنا باشد.
4- دارای دانش علمی در مورد مبانی امور مالی باشد.
5- با ابزارها و تکنیک های تجزیه و تحلیل صورت های مالی آشنا باشد.
تجزیه و تحلیل مالی یک شرکت شامل بررسی صورت های مالی شرکت و یادداشت های مربوط به صورت های مالی و گزارش حسابرسان آن شرکت می باشد. گزارش حسابرسی بیان گر بررسی صورت های مالی توسط حسابرسان می باشد. این گزار
ش همچنین نشان می دهد که آیا صورت های مالی به طور منصفانه وضعیت مالی شرکت، نتایج عملیات و تغییرات در وضعیت وجوه نقد را مطابق با اصول
عمومی پذیرفته شده حسابداری مطابق با سال قبل نشان می دهد.
یادداشت های مربوط به صورت های مالی، غالبا با معنی تر از اطلاعات دریافت شده از صورت های مالی می باشد. این یادداشت ها، رویه های حسابداری شرکت را شرح می دهد و معمولا توضیحات کامل و چگونگی کاربرد آن رویه ها را همراه با مدارک مورد نیاز ارایه می دهد.
تحلیل گران غالبا صورت های مالی یک شرکت را با صورت های مالی سایر شرکت هایی که در همان صنعت فعالیت دارند، مقایسه می کنند و همچنین صورت های مالی یک شرکت را در سال های مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند. اساسا این روش قلمرو رسیدگی تجزیه و تحلیل صورت های مالی را وسعت می بخشد.
ابزارهای اصلی تجزیه و تحلیل
حسابداران و سایر افراد ذیربط ابزارها و تکنیک های استاندارد شده مختلفی را ارایه می دهند که در تجزیه و تحلیل صورت های مالی مورد استفاده قرار می گیرند. روش های تجزیه و تحلیل صورت های مالی را می توان به سه دسته تقسیم نمود. 1- مقایسه و اندازه گیری مالی مربوط به دو یا چند دوره، 2- مقایسه و اندازه گیری اطلاعات دوره جار
ی، 3- رسیدگی برای اهداف خاص.
تکنیک و ابزار ذیل در این فصل مورد بحث قرار خواهد گرفت:
1- صورت های مالی مقایسه ای:
الف. تجزیه و تحلیل افقی
ب. تجزیه و تحلیل عمودی
2- صورت های مالی بر اساس مقیاس مشترک:
3- تجزیه و تحلیل نسبت ها
4- رسیدگی برای اهداف خاص
صورت های مالی مقایسه ای:
صورت های مالی که اطلاعات مالی مربوط به دو یا چند دوره را ارایه می دهدف معمولا مقایسه ای نامیده می شود. صورت های مالی مقایسه ای معمولا گزارشات مشابه ای را برای دوره جاری و برای یک یا چند دوره قبلی ارایه می دهد. صورت های مالی مقایسه ای اطلاعات مهم درباره روند و ارتباط آن ها را در طی دو یا چند سال برای تحلیل گران فراهم می سازد. چنان چه صورت های مالی مقایسه ای برای بیش از یک سال ارایه شود مطلوب تر خواهد بود. صورت های مقایسه ای تاکید بر این واقعیت دارد که صورت های مالی برای یک دوره حس
ابداری، فقط بخشی از فعالیت های مستمر یک شرکت است.
طبق اصول حسابداری، مقایسه صورت های مالی بین دو یا چند دوره تحت شرایط زیر مفدی و موثر می باشد.
1- چنانچه روش های حسابداری در تنظیم صورت های مالی یکسان باشد مقایسه گزارشات مطلوب است.
3- اصول حسابداری تغییر نمی یابد، چنان چه تغییری در اصول حسابداری ایجاد شود، اثرات مالی ناشی از آن تغییرات افشاء گردد.
4- تغییرات در وقایع یا در ماهیت رویداد اصلی افشاء شوند.
تجزیه و تحلیل افقی
تجزیه و تحلیل افقی، روندها را مورد ارزیابی قرار می دهد و ارتباط بین اقلامی که در همان ردیف در یک صورت مقایسه ای ظاهر می شود را تعیین می کند. تجزیه و تحلیل افقی تغییرات مربوط به اقلامی مندرج در صورت های مالی را در طی دوره افشاء می کند. هر یک از اقلام (مثل فروش) مربوط به یک ردیف برای یک سال مالی با همان قلم در دوره دیگر مقایسه می شود. تجزیه و تحلیل افقی می تواند بر حسب تغییرات مبالغ پولی به صورت درصد تغییرات یا به شکل یک نسبت انجام شود.
نسبت تغییر با تقسیم اطلاعات سال جاری بر اطلاعات سال پایه محاسبه می شود. وقتی ارقام سال پایه دارای ارزش مثبت است، تغییر مقدار پولی و درصد تغییر می تواند با معنی تر باشد. اگر ارقام سال پایه دارای ارزش صفر یا منفی باشد تغیر مقد
ار پولی می تواند محاسبه شود اما درصد تغییرات نمی تواند محاسبه شود. یک نسبت فقط زمانی می تواند محاسبه شود که دو ارزش مثبت، قابل دست
رسی باشند.
در مواردی که تغییرات به صورت درصد بیان می شود، عمل جمع و تفریق مفهومی نخواهد داشت. زیرا درصد تغییرات از مبناهای مختلف ناشی می شود. وقتی هر کدام از اقلام سال پایه به طور انفرادی دارای مقادیر کمی باشند، تغییر نسبتا کم مقدار پولی می تواند درصد تغییر زیادتری را به وجود آورد و در نتیجه اعتبار بیشتری به آن اقلام به منظور با معنی بودن آن می دهد.
بر اساس روش سال پایه گاهی اوقات تجزیه و تحلیل افقی برای افشای درصد تغییرات انباشته برای چند سال استفاده می شود. در این صورت سال شروع به عنوان سال پایه در نظر گرفته می شود. درصد تغییرات سال های بعد برای تعیین درصد تغییرات انباشته با سال پایه مقایسه می شود.
تجزیه و تحلیل عمودی
در تجزیه و تحلیل عمودی هر یک از اقلام مندرج در صورت های مالی نسبت به عدد پایه سنجیده می شود. شاخص ترین عدد در صورت های مالی به عنوان عدد پایه انتخاب می گردد و اقلام مندرج در هر ستون نسبت به آن سنجیده می شود. به عنوان مثال هر یک از اقلام مندرج در صورت سود و زیان می تواند به عنوان درصدی از فروش بیان شود. در ترزنامه، هر یک از اقلام دارایی می توانند بر حسب ارتباط آن ها ب کل دارایی بیان شوند. حساب بدهی ها و حقوق صاحبان سهام بیان شوند. جریان نقدی مربوط به هر یک از اقلام فعالیت های سرمایه گذاری، تامین مالی و عملیاتی نسبت به کل هر یک از فعالیت های مزبور سنجیده می شود.
صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک
حذف مقادیر پولی در صورت های مالی و نشان دادن اقلام بر حسب درصد، به عنوان صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک نامیده می شود زیرا اقلامی در ترازنامه و صورت سود و زیان مانند جمع دارایی ها و فروش خالص دارای مبنای مشترکی بر
ای مقایسه می باشند. اطلاعات برای صورت حساب بر اساس مقیاس مشارک همانند روش توصیف شده برای تجزیه و تحلیل عمودی محاسبه می شود. تغییرات نسبت ها در این صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک مورد توجه قرار می گیرد تا شناسایی کارایی و عدم کارایی، نسبت به صورت حساب مقایسه ای آسانتر انجام گیرد. به عنوان مثال چنان چه در یک موسسه نسبت هزینه حقوق به فروش 20 درصد باشد معنی آن این است که آن موسسه از هر صد ریال فروش، 20 ریال حقوق پرداخت می کند.
تجزیه و تحلیل ترازنامه بر اساس مقیاس مشترک در بررسی منابع و ساختار سرمایه یک واحد تجاری یعنی ارتباط بدهی ها و حقوق صاحبان سرمایه مفید می باشد. همچنین این تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به هر کدام از اقلام دارایی ها جاری، سرمایه گذاری ها، اموال، ماشین آلات، تجهیزات، دارایی های نامشهود و سایر دارایی ها را ارایه می دهد. صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک اطلاعات مربوط به این که چه نسبتی از فروش به وسیله بهای تمام شده کالای فروش رفته و هزینه های مختلف جذب می شود را ارایه می دهد.
بر اساس صورت مقایسه و صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک، مقایسه، تغییرات یا ارتباط بین مجموعه دارایی ها، بدهی ها، درآمدها، هزینه ها و سایر حساب هایی که در صورت های مالی طبق بندی می شود را نشان می دهد. با توجه به این که درصد این تغییرات می تواند ناشی از تغییرات در مقدار مطلق اقلام یا تغییرات در کل گروه باشد، باید دقت لازم در زمان مقایسه صورت گیرد.
صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک برای مقایسه شرکت ها با یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا اعداد مندرج در چنین صورت حساب هایی بر اساس درصد تنظیم می شود و یک مقایسه نسبی را به جای مقدار مطلق ارایه می دهد.
تجزیه و تحلیل نسبت ها
یک نسبت، ارتباط ریاضی بین یک کمیت با کمیت دیگر را بیان می دارد. به عنوان مثال نسبت 400 به 200 یعنی 2 به 1 یا 2 است. در صورتی یک نسبت مفید واقع می شود که عناصر تشکیل دهنده ان دارای رابطه معنی دار با یکدیگر باشند. به عنوان مثال، بین حساب های دریافتی و فروش، سود خالص با کل دارایی ها و دارایی های جاری با بدهی های جاری رابطه وجود دارد. تجزیه و تحلیل نسبت ها می تواند ارتباط بین اجزا این نسبت ها را که به طور انفرادی نمی توانند مورد بررسی قرار گیرند. را مشخص سازد.
نسبت ها عموما به تنهایی اهمیت چندانی ندارند ولی زمانی اهمیت می یابند که 1- با نسبت های قبلی از همان شرکت مقایسه شود. 2- با استاندارد از پیش تعیین شده مقایسه شوند. 3- با نسبت های سایر شرکت ها در همان صنعت مقایسه شوند. وقتی به این شکل عمل شود نسبت ها به عنوان معیاری برای عملکرد شرکت تلقی می گردند. محاسبه نسبت ها پایان کار برای شرکت محسوب نمی شوند. ولی در تهیه پاسخ سوالاتی که در ارتباط با پیامد خاص و نظارت بر عملیات یک واحد تجاری ممکن است به وجود آید کمک می کند.
هنگام استفاده از نسبت ها، تحلیل گران باید عواملی که در ساختار آن نسبت دخالت دارند و تغییراتی که باعث می شود چنین عواملی بر آن نس
بت ها تاثیر بگذارند را درک نمایند. به عنوان مثال، د
ریافت وام از ابنک چه تاثیری بر نسبت جاری دارد؟ آیا استقراض این نسبت را افزایش یا کاهش می دهد و یا هیچ تاثیری بر این نسبت ندارد؟ چنان چه خدف بهبود بخشیدن این نسبت باشد چه تغییراتی می تواند در اجزا این نسبت ها برای انجام اهداف مورد نظر ایجاد شود.
نکات ریاضی
باید توجه داشت که تغییرات در صورت یا مخرج کسر باعث تغییر در آن نسبت می شود. برای مثال،
1- اگر یک نسبت کمتر از 1 باشد (صورت کسر کمتر از مخرج آن باشد) اگر به صورت و مخرج این کسر یک مقدار معین اضافه کنیم، کسر جدیدی که به دست می آید از کگسر قبلی کوچک تر خواهد شد.
2- اگر مقدار یک نسبت بیشتر از 1 باشد، افزایش به یک اندازه در صورت و مخرج آن نسبت باعث کاهش آن نسبت خواهد شد.
3- اگر ارزش یک نسبت دقیقا 1 باشد، تغییرات در صورت و مخرج کسر به مقدار معین تاثیری روی آن نسبت نخواهد داشت و مقدار آن نسبت همان 1 باقی خواهد ماند.
4- اگر صورت کسر افزایش (کاهش) یابد و تغییری در مخرج کسر ایجاد نشود آن نسبت افزایش (کاهش) خواهد یافت.
5- اگر مخرج کسر افزایش (کاهش) یابد تغیری در صورت کسر ایجاد نشود آن نسبت کاهش (افزایش) خواهد یافت.
6- اگر صورت و مخرج کسر تغییر یابند ولی این تغییرات برای صورت و مخرج کسر به یک اندازه نباشد آن نسبت افزایش، کاهش یا بدون تغییر باقی می ماند که بستگی به جهت و مقدار تغییرات دارد.
مروری بر تجزیه و تحلیل نسبت ها
در تجزیه و تحلیل نسبت ها، تحلیل گران انحرافات در نسبت های محاسبه شده را شناسایی و سپس علل انحرافات را بررسی می کنند. برای مثال، انحرافات نسبت متوسط صنعت می تواند نشان دهد که شرکت (به استثناء شرکت هایی که فعالیت نمی کنند) تا چه حد از معیار متوسط صنعت فاصله دارد.
نسبت ها باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرند. به طور کلی نسبت ها نباید به عنوان تنها معیار برای تصمیم گیری باشند. این نسبت ها به عنوان یکی از اسناد مورد نیاز (نه به عنوان اسناد نهایی) جهت راهنمایی برای تصمیم گیری و یا راه حل استفاده شود. با توجه به اطلاعاتی که در نسبت ها منظور می شوند، این نسبت ها اسناد مناسب و قابل اطمینانی می باشند. زمانی که صورت های مالی بر طبق اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری تنظیم می شوند، افراد باید دائما به خاطر داشته باشند که صورت های مالی خصوصا بر
اوردها و قضاوت هایی را منعکس می کند که ممکن است مربوط به تجزیه و تحلیلی باشند که به سمت یک هدف خاص هدایت می شوند.
گاهی اوقات تفسیر نمودن نسبت ها دشوار خواهد بود. برای مثال دقیقا نسبت 2 به 1 به چه معنی است؟ آیا این نسبت خوب یا بد، مطلوب یا نامطلوب، است؟ مقایسه نسبت ها با بعضی استانداردها نظیر نسبت های مربوط به سنوات گذشته و یا مقایسه با سایر شرکت ها با آن صنعت می تواند برخی از رهنمودتها را ارایه کند.
تحلیل گر باید دریابد که نسبت ها علاوه بر مواردی که در بالا اشاره شد دارای محدودیت های معینی می باشد که شامل موارد زیر است:
1- نسبت ها شرایط، وقایع و رویدادهای گذشته را منعکس نمی کنند.
2- نسبت ها ارزش هی دفتری را منعکس می کنند ولی ارزش های واقعی اقتصادی یا اثرات مربوط به سطح قیمت ها را منعکس نمی سازد.
3- تعیین نسبت ها معمولا به طور یکنواخت انجام نمی شود.
4- کاربرد اصول حسابداری و رویه های در میان شرکت ها تغییر می کند. و تغییرات در آن از دوره ای به دوره ای دیگر بر روی نسبت ها اثر می گذارد.
5- وقتی شرکت ها متنوع یا دارای خصوصیات ریسکی مختلف باشند مقایسه بین آن ها کاری دشوار خواهد بود.
علی رغم مشکلات مربوط به ساختار و تفسیر نسبت ها، تجزیه و تحلیل نسبت ها تکنیک های مهمی برای تجزیه و تحلیل صورت های مالی است زیرا می تواند روندها و ارتباطات ساختاری و بنیادی مهم را شناسایی کند.
اطلاعات مالی مربوط به بسیاری از شرکت ها که به صورت اطلاعات کامپیوتری ارایه می شوند. توسط شرکت های مختلفی قابل دسترسی می باشند. برای مثال، اطلاعات کامپیوتری تهیه شده به وسیله شرکت استاندارد و پورز در معرض فروش قرار داده می شود. این اطلاعات شامل بیش از 120 اقلام مربوط به حدود 2500 شرکت صنعتی می باشد. با وجود اینکه چنین اطلاعاتی از نظر تئوریکی و عملی بستگی به نوع استفاده از آنها دارد ولی این اطلاعات می تواند در بسیاری از موارد تحلیل گر را به اهمیت منابع با ارزش آشنا سازد.
ابزارهای تحلیلی خاص
علاوه بر صورت های مقایسه ای، صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک و تجزیه و تحلیل نسبت ها، تحلیل گران دارای تکنیک ها و ابزارهای خاص زیادی می باشند که از آن ها برای مطالعه جهت دستیابی به هدف خاص استفاده می کند. چنین مطالعاتی می تواند عواملی از قبیل پوشش بیمه ای، ماهیت فصلی واحد تجاری، اطلاعات بخش، عملیات خارجی، تاکید فروش به تعداد اندکی از مشتریان، اثرگذاری وقایع غیر عادی بر شرکت و تاثیر ر
وش های ارزیابی موجود کالا (LIFO , FIFO) و روش های استهلاک بر صورت های مالی باشد. روش های دیگری که در شرایط خاص قابل استفاده می باشند: عبارتند از:
1- تجزیه و تحلیل جریان وجوه نقد: با توجه به این که تجزیه و تحلیل جریان وجوه نقد بر نقدینگی، توان مالی و روابط سودآوری متمرکز می شوند مخصوصا در ارزیابی اعتبار و تصمیمات سرمایه گذاری موثر خواهد بود.
2- تجزیه و تحلیل حاشیه فروش: تجزیه و تحلیل حاشیه فروش بینش های خاصی را در ارتباط با فعالیت عملیاتی یک شرکت ارایه می دهد.
3- تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر: تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر ارتباط بین درآمد و هزینه و حجم فعالیت را نشان می دهد.
4- تجزیه و تحلیل بازده سرمایه گذاری: تجزیه و تحلیل بازده سرمایه گذاری، معیار جامعی از عملکرد مالی را ارایه میدهد. این ابزارها و سایر ابزارهای خاص مربوط به تجزیه و تحلیل صورت های مالی بعدا در این کتاب بحث می شوند.
تجزیه و تحلیل سری زمانی موقعی استفاده می شود که اطلاعات طبقه بندی شده بر اساس فواصل زمانی، اطلاعات مهم تحت کنترل و عملیات یک شرکت را ارایه دهد. انواع اصلی تغییرات اقتصادی که می تواند در تجزیه و تحلیل سری های زمانی مورد توجه قرار گیرند به شرح زیر می باشند:
1- روند عادی
2- تغییرات فصلی
3- نوسانات گردشی
4- نوسانات تصادفی یا نامنظم
روش های تحلیلی خاص برای مشخص نمودن انواع مختلف نوسانات با توجه به ارتباط آن ها به اطلاعات تاریخی و پیش بینی های، قابل استفاده می ب
اشند. وقتی ارتباطی بین سری ها وجود دارد، ممکن است این ارتباط برای تعیین برآورد و پیش بینی ها استفاده شود. سری های زمانی در این کتاب مورد توجه قرار نمی گیرند.
تجزیه و تحلیل رگرسیون ابزار دیگری برای تجزیه و تحلیل صورت های مالی است. تجزیه و تحلیل رگرسیون برای ارتباط بین یک متغیر شناخته شده و یک متغیر ناشناخته جهت برآورد متغیر ناشناخته استفاده می شود.
تجزیه و تحلیل همبستگی میزان ارتباط بین دو یا چند متغیر را اندازه گیری می کند. تجزیه و تحلیل رگرسیون و همبستگی تکنیک های بسیار مهمی هستند.
تجزیه و تحلیل نقدینگی و فعالیت
نقدینگی به توانایی یک شرکت جهت پرداخت تعهدات کوتاه مدت با توجه به زمان سررسیدشان اطلاق می گردد. نقدینگی به توانایی تبدیل دارایی ها به وجه نقد یا توانایی کسب وجه اشاره دارد. مفهوم کوتاه مدت به یک سال یا یک چرخه عملیات عادی شرکت، هر کدام که طولانی تر است اطلاق می گردد. فعالیت، به کارایی یک شرکت مربوط می شود که با استفاده از داریی های جاری انجام می گیرد.
در ارزیابی وضعیت نقدینگی، تحلیل گران مالی علاقمند
به داشتن اطلاعات در مورد وجوه نقد، زمان بندی و اطمینان یافتن از جریان وجوه نقد آتی شرکت می باشند.
نقدینگی و دامنه فعالیت عملیاتی، متکی به وضعیت سرمایه در گردش یک
شرکت می باشند. سرمایه در گردش به مازاد دارایی های جاری بر بدهی های جاری گفته می شود. مقدار سرمایه در گردش و تغییرات مربوط به آن از دوره ای به دوره دیگر
به عنوان معیار اصلی توانایی شرکت در پرداخت بدهی ها با توجه به سررسیدشان محسوب می شود. سرمایه در گردش شامل رویدادهایی است که در طی چرخه عملیاتی یک واحد تجاری اتفاق می افتد.
چرخه عملیاتی شامل سرمایه گذاری در موجودی مواد، تبدیل مواد به کالای ساخته شده، فروش کالای ساخته شده و تبدیل آن به حساب های دریافتنی، وصول حساب های دریافتنی و استفاده از وجه نقد برای پرداخت بدهی های جاری و جایگزینی مواد مصرفی می باشد.
نسبت های نقدینگی و فعالیت ارزیابی روندها و ارتباط جنبه های مختلف چرخه عملیاتی یک واحد تجاری مفید می باشند.
نسبت های نقدینگی
ارتباط دارایی های جاری با بدهی های جاری به عنوان یک شاخص مهم درجه قابلیت نقدینگی شرکت مورد استفاده قرار می گیرد. سرمایه در گردش و اجزای تشکیل دهنده آن معیارهای نقدینگی یک شرکت را تشکیل می دهند. این نسبت ها که مستقیما نقدینگی یک شرکت را اندازه گیری می کنند رهنمودهایی در ارتباط با اینکه آیا یک شرکت می تواند تعهداتش را در زمان سررسید پرداخت کند یا خیر ارایه می دهند. نسبت جاری و نسبت سریع (آنی) نسبت های مهمی هستند که برای اندازه
گیری نقدینگی یک شرکت مورد استفاده قرار می گیرند.
نسبت جاری
ارتباط نسبی
بین دارایی های جاری و بدهی های جاری را نشان می دهد. چنانچه نسبت جاری خیلی پایین باشد مشکلات مربوط به جریان وجود نقد قطعا آشکار می شود. یک نسبت جاری در حد بالا نیز می تواند نشان دهنده این واقعیت با
شد که شرکت از یک مدیریت مناسبی در مورد دارایی های جاری برخوردار نبوده است.
نسبت آنی
این نسبت که یک معیار سریع برای شناخت توانایی پرداخت بدهی شرکت می باشد، به عنوان نسبت سریع یا نسبت آنی نامیده می شود. نسبت سریع ارتباط دارایی های آنی (وجه نقد، اوراق بهادار قابل فروش و حساب های دریافتنی) را با بدهی های جاری نشان می دهد.
موجودی کالا و پیش پرداخت های کوتاه مدت هزینه به عنوان دارایی های آنی در نظر گرفته نمی شوند، زیرا این اقلام به آسانی به وجه نقد تبدیل نم
ی شوند. نسبت آنی، معیار مهمتری برای توان پرداخت بدهی های کوتاه مدت شرکت در مقابل نسبت جاری تلقی می گردد. به طور تجربی عدد برای نسبت سریع پیشنهاد می گردد. همچنین برای تعیین مقدار مناسب برای نسبت سریع باید نوع عملیات صنعت و رویدادهای عملیاتی خاص در نظر گرفته شود.
گردش سرمایه جاری
سرمایه در گردش دارای یک رابطه خاصی با فروش، خصوصا از طریق حساب های دریافتنی، موجودی کالا و وجه نقد است. فروش به سرمایه در گردش می تواند به عنوان یک معیار اثربخش جهت استفاده از سرمایه در گردش شرکت برای تحقق بخشیدن فروش محسوب گردد. گردش سرمایه جاری شرکت به شرح زیر محاسبه می شود:
بهای تمام شده کالای فروش رفته گردش موجودی کالا
متوسط موجودی کالا
نسبت های عالیت
نسبت های
فعالیت برای ارزیابی چرخه عملیاتی شرکت و ترکیب دارایی های جاری استفاده می شود. مفهوم ترکیب به این معنی است که با چه سرعتی دارایی های جاری به نقد تبدیل می شود. نسبت های فعالیت را می توان برای موجودی کالا، حساب های دریافتنی و کل دارایی ها محاسبه نمود.
نسبت موجودی کالا
نسبت گردش موجودی کالا ارتباط بین حجم کالای فروش رفته و موجودی کالا را مشخص می سازد. گردش موجودی کالا شرکت ها در صنایع مختلف می تواند متفاوت باشد. گردش موجودی کالا برای اقلام یک مغازه خواربار فروشی مکن است 20 باشد. معمولا یک فروشگاه لوازم خانگی دارای گردش کالای کمتر خواهد بود و فروشگاه هایی که کالاهای فاسد شدنی به فروش می رسانند دارای سرعت گردش بیشتری هستند.
نسبت گردش موجودی کالا به شرح زیر محاسبه می شود. در این نسبت متوسط موجودی کالا (مواردی که اطلاعات قابل دسترس است) در مخرج کسر قرار می گیرد.
متوسط موجودی کالا به این صورت محاسبه می شود: که موجودی کالای ابتدای دوره را با موجودی کالای پایان دوره جمع می کنیم و سپس بر دو تقسیم می نماییم. اگر موجودی کالای ابتدای دوره قابل دسترس نباشد، موجودی کالای پایان دوره باید در مخرج کسر استفاده شود. چنانچه بهای تمام شده کالای فروش رفته قابل دسترس نباشد بعضی از تحلیل گران فروش خالص را در صورت کسر استفاده می نمایند.
گردش ک
م موجودی کالا می تواند مشکلات تامین مالی شرکت را در آینده افزایش دهد. وقتی شرکت ها روش های مختلفی را نظیر FIFO و LIFO برای ارزیابی موجودی کالا استفاده می کنند مقایسه گردش موجودی کالا بین شرکت ها مقایسه مناسبی محسوب نمی شود. زیرا بهای تمام شده کالای
فروش رفته و موجودی کالا با استفاده از روش LIFO در طی ادواری که قیمت ها سیر صعودی دارند و به ترتیب بالاتر و پایین تر نسبت به روش FIFO خواهند بود. برای محاسبه تعداد روزهایی که موجودی کالا در انبار باقی می ماند. (میانگین سنی) از فرمول زیر استفاده می شود:
میانگین سنی موجودی کالا نشان دهنده مدت زمان نگهداری موجودی کالا در انبار می باشد. همچنین نشان دهنده این موضوع خواهد بود که شرکت موجودی کالا را به مقدار
کم یا زیاد نگهداری می کند.
چنان چه اطلاعات مورد نیاز در دسترس باشد نسبت های دیگری نیز می تواند برای تجزیه و تحلیل موجودی کالای یک شرکت محاسبه شود. گردش کالای ساخته شده نیز سرع
ت تبدیل کالای ساخته شده به نقد را بیان می دارد. این نسبت متوسط تعداد دفعاتی که موجودی کالا در طی یک دوره فروخته می شود را نشان می دهد. همچنین این نسبت نشان می دهد که شرکت طی یک دوره چه مقدار کالا نسبت به میزان تعیین شده نگهداری کرده است. این نسبت به صورت زیر محاسبه می شود:
بهای تمام شده کالای فروش رفته تعداد دفعات گردش کالای ساخته شده
متوسط موجودی کالای ساخته شده
نسبت گردش موجودی مواد خام: نشان دهنده تعداد دفعاتی است که موجودی مواد خام به طور متوسط در طی دوره استفاده می شود. این نسبت به صورت زیر محاسبه می شود:
بهای تمام شده مواد خام مصرف شده گردش مواد خام
متوسط موجودی کالای ساخته شده
نسبت حساب های دریافتنی:
نسبت گردش حساب های دریافتنی رابطه بین فروش نسیه و حساب های دریافتنی را شرح می دهد. گردش حساب های دریافتنی نشان می دهد که به طور متوسط حسا
ب های دریافتنی در طی دوره چند بار وصول می شود. این نسبت با استفاده از خالص فروش نسیه به عنوان صورت کسر و متوسط حساب های به عنوان مخرج کسر به صورت زیر محاسبه می شود:
بالا بودن این نسبت نشان میدهد که مدیریت حساب دریافتنی به طور موثر عمل نموده، منابع کمتری در حساب های دریافتنی سرمایه گذاری کرده و سیاست اعتباری و روش های وصول مطالبات شرکت در حد مطلوب می باشدد. چنانچه گردش حساب های دریافتنی پایین باشد نشان دهنده این موضوع است که فروش در سطح پایینی بوده است و یا شرکت در جمع آوری مطالباتش دچار مشکل شده است. دوره وصول مطالبات به شرح زیر محاسبه می شود:
بهای تمام شده کالای تولید شده گردش کالای درجریان ساخت
متوسط موجودی کالای درجریان ساخت
این محاسبات یک معیار زمانی را برای وصول حساب های دریافتنی ارایه می
نماید. مثال فوق پیشرفتی را در وصول مطالبات نشان می دهد. وقتی زمان لازم برای دریافت وجه ناشی از فروش نسیه با شرایط فروش شرکت مقایسه می شود
(مانند ن/ 60 و 2/10)، تحلیل گران می توانند اطلاعات سودمندی در مورد سیاست های فروش اعتباری و وصول مطالبات به دست آورند. این اطلاعات ایده ای نسبت به دوره وصول حساب های دریافتنی ارایه می دهد.
وقتی این اطلاعات با شرایط اعتباری مربوط به شرکت های مشابه در همان صنعت و با اطلاعات سال های قبل مقایسه شود، شرکت می تواند اط
لاعاتی در مورد کارایی و کفایت وصول مطالبات و روندها در مدیریت اعتباری به دست آورد.
گردش دارایی
گردش دارایی معیاری برای کارایی دارایی ها در انجام
فروش محسوب می شود. این نسبت مقدار فروش انجام شده با توجه به دارایی های سرمایه گذاری شده را نشان میدهد. عموما هر چه این نسبت بیشتر باشد به معنی آن است که شرکت از دارایی هایش به طور موثر استفاده می نماید. این نسبت به شرح زیر محاسبه می شود:
فروش گردش دارایی
متوسط مجموع داراییها
زمانی که سرمایه گذاری بلند مدت هیچ کمکی به فروش نکند معمولا از کل دارایی ها تفکیک می شوند. اگر فروش بتواند به صورت واحدهای فروش رفته بیان شود، نسبت واحدهای فروش رفته به کل دارایی ها می تواند همان اطلاعات را به عنوان گردش دارایی به استثنای واحدهای فروش رفته ای که به وسیله تغییرات قیمت تحت تاثیر قرار نمی گیرند، ارایه دهد.
نسبت حساب های پرداختنی
ارتباط حساب های پرداختنی با خریدهای آن دوره می تواند اطلاعات با ارزشی را در مورد حساب های پرداختنی معوق ارایه دهد. این نسبت به صورت زیر محاسبه می شود:
حسابهای پرداختنی نسبت حساب های پرداختنی
خرید
با استفاده از متوسط خریدهای روزانه می توان از فرمول زیر برای محاسبه دوره پرداخت حساب بستانکاران استفاده نمود:
مبلغ خرید متوسط خریدهای روزانه
تعداد روزها
مقایسه دوره پرداخت حساب بستانکاران با شرایط اعتباری ارایه شده به وسیله عرضه کنندگان مفید است، چنانچه دوره پرداخت حساب بستانکاران زیاد باشد بیانگر این مطلب است که به طور فزاینده از اعتبار تجاری به عنوان یک منبع وجود نقد استفاده می شود. اگر دوره پرداخت حساب بستانکاران شرکت کمتر از متوسط صنعت باشد، این نسبت نشان می دهد که مدیریت از اعتبار قابل دسترس کمتری استفاده می نماید.
اگر این نسبت از متوسط صنعت بیشتر باشد، نشان می دهد که دوره پرداخت خریدهای تجاری شرکت از موعد سررسید گذشته است. با توجه به این که اطلاعات مربوط به خرید غالبا برای تحلیل گران خارجی قابل دسترسی نیست، برآورد خریدها که برابر بهای تمام شده کالای فروش رفته است برای تغییرات موجودی کالا تعدیل می شود. همچنین تحلیل گر باید به خاطر داشته باشد که حساب های پرداختنی گزارش شده در ترازنامه به بستانکاران تجاری محدود نمی شود، ممکن است شامل سایر پرداختنی ها نیز باشد.
تجزیه و تحلیل سودآوری
عملکرد عملیاتی یک شرکت، نتایج فعالیت های سودآوری آن شرکت را منعکس می کند. بسیاری از اطلاعات مورد نیاز برای ارزیابی عملکرد عملیاتی مستقیما از صورت حساب سود و زیان که نتایج عملیات را بیان می دارد، به دست می آید.
به هر حال عملکرد از به کار گیری مطلوب دارایی ها ناشی می شود. به علاوه، عملکرد به این موضوع مربوط می شود که استفاده کنندگان خارجی (به عنوان مثال بازار سهام) چه استنباطی از بازده و سود آن شرکت دارند. در این فصل نسبت های مهمی که به ارزیابی عملکرد یک شرکت و کاربرد دارایی ها مربوط می شود، مورد بحث قرار خواهند گرفت.
سودآوری، به توانایی یک شرکت برای کسب سود خالص اطلاق م
ی گردد. سود خالص مهم ترین معیار سودآوری می باشد. سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان علاقه زیادی به ارزیابی سودآوری یک شرکت دارند. نسبت های سودآوری برای اندازه گیری بازده عملیاتی یک شرکت در نظر گرفته می شوند. این نسبت ها شامل حاشیه سود، حاشیه سود عملیاتی، حاشیه سود ناخالص، بازده سرمایه گذاری، بازده کل دارایی ها، بازده حقوق صاحبان سهام، سود هر سهم، سود تقسیمی و درصد سود تقسیمی می باشند که به شرح هر کدام می پردازیم.
حاشیه سود (بازده فروش) حاشیه سود نشان دهنده مقدار سود خالص یک شرکت می باشد که از هر یک ریال فروش به دست می آید. این نسبت توانایی شرکت برای کنترل بهای تمام شده و هزینه های مربوط به فروش را منعکس می سازد. فرمول مربوط به محاسبه حاشیه سود به شرح زیر است:
حاشیه سود عملیاتی به فروش اقلام غیر عملیاتی از قبیل درآمد بهره، هزینه بهره، سود و زیان حاصل از عملیات متوقف شده و اقلام غیر مترقبه را شامل نمی شود. حاشیه سود عملیاتی به شرح زیر محاسبه می شود:
سود عملیاتی حاشیه سود عملیاتی
فروش خالص
حاشیه سود ناخالص در ارزیابی بازده عملیاتی و سود شرکت مفید است. سود ناخالص بین فروش خالص و بهای تمام شده کالای فروش رفته می باشد. نسبت حاشیه سود ناخالص به فروش نشان میدهد که آیا شرکت در مورد حفظ و بهبود افزایش قیمت که یک دف اصلی تجاری شرکت ها محسوب می گردد، موفق عمل نموده است یا نه؟ این نسبت از فرمول زیر به دست می آید:
بهای تمام شده کالای فروش رفته حاشیه سودناخالص
فروش خالص
بازده سرمایه گذاری
بسیاری از تحلیل گران مالی، بازده سرمایه گذاری را به عنوان یکی از مهم ترین نسبت ارزیابی سودآوری در نظر می گیرند زیرا بازده سرمایه گذاری مربوط به سود ناشی از سرمایه گذاری است. بازده سرمایه گذاری را می توان بر اساس مبناهای زیر محاسبه نمود:
1- جمع دارایی ها
2- حقوق صاحبان سهام
3- جامع سرمایه گذاری
بازده کل دارایی ها
بازده کل دارایی ها یا کل سرمایه گذاری ها، عملکرد مدیریت را در مورد استفاده از دارایی های شرکت برای کسب سود نشان می دهد. در این رابطه باید یازده معقولی نسبت به منابع واگذار شده برای شرکت وجود داشته باشد. این بازده می تواند با راه کار مورد استفاده از وجوه نقد مقایسه شود. با توجه به این که بازده کل دارایی ها معیاری برای اثربخشی محسوب می شود، هر چقدر بازده کل دارایی های شرکتی بیشتر باشد مطلوب تر به نظر می رسد. این نسبت به هر حال می تواند به عنوان سنجش کارایی و کفایت مدیران نسبت به استفاده موثر از دارایی های شرکت تلقی گردد.
سود خالص بازده کل داراییها
متوسط کل داراییها
گاهی اوقات هزینه بهره نیز به سود خالص در صورت کسر اضافه می شود. زیرا مخرج کسر شامل منابعی است که به وسیله هر دو گروه مالکین و اعتباردهندگان تامین شده است. بنابراین صورت کسر نیز باید شامل بازده ایجاد شده توسط هر دو منبع فوق باشد.
بازده حقوق صاحبان سهام
بازده حقوق صاحبان سهام موفقیت یا عدم موفقیت مدیریت را در به حداکثر رساندن بازده سهامداران بر اساس سرمایه گذاری شان در شرکت نشان می دهد. این
نسبت بر بازده حاصل از سرمایه گذاری انجام شده به وسیله سهام داران تاکید دارد. اهرم مالی می تواند از طریق مابه التفاوت بازده کلی دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام برآورد شود. اگر بازده حقوق صاحبان سهام بیشتر از بازده کل دارایی ها باشد، اهرم مالی به اندازه آن اختلاف، مثبت است. چنان چه شرکت بدهی نداشته باشد، آن دو نسبت با
هم برابر خواهند بود. بازده حقوق صاحبان سهام به صورت زیر محاسبه می شود:
سود خالص بازده حقوق صاحبان سهام
متوسط حقوق صاحبان سهام
معمولا در محاسبه بازده حقوق صاحبان سهام، اقلام غیر مترقبه در تعیین سود خالص در نظر گرفته نمی شود؛ زیرا چنین اقلامی غیر مستمر می باشند. گاهی اوقات برای محاسبه بازده حقوق صاحبان سهام می توان به جای متوسط حقوق صاحبان سهام از ارزش بازار سهام منتشر شده استفاده نمود.
دوره گردش عملیات
معمولا دوره گردش عملیات از یک سال کوتاهتر است و در بسیاری موسسات در یک سال چندین دوره عملیات طی می شود. در مواردی که دوره گردش عملیات از یک سال کمتر باشد ملاک محاسبه و مقایسه را همان یک سال قرار می دهند ولی هرگاه دوره مزبور از یک سال تجاوز کند بجای سال تقویمی از دوره گردش عملیات واقعی استفاده می کنند.
دوره گردش عملیات را باید با ادوار گذشته در همان واحد تجاری و یا با موسسات مشابه مقایسه کرد. طولانی تر شدن دوره عملیات در مقایسه با ادوار گذشته نشانه ای نامطلوب تلقی می شود زیرا حکایت از کند شدن فعالیت در یک یا چند قسمت از دوره گردش عملیات می کند. سرعت زیاد دوره مزبور نیز مطلوب تلقی نمی شود و دلالت بر کمبود سرمایه جاری موس
سه می کند که در صورت مواجهه با عاملی نامساعد مشکلات زیاد می آفریند.
نسبت کالا به سرمایه در گردش
حالت اول- وقتی است که با توجه به حجم معاملات انجام شده، شرکت کسر سرمایه نشان می دهد. این حالت ناشی از کمبود سرمایه حکایت از آن می کند که شرکت بیش از حد توان خود تجارت کرده است و به این نوع واحد تجاری شرکت پر مبادله اطلاق می گردد. در چنین موردی نسبت گردش کالا در شرکت خوب ولی نسبت جاری آن نامطلوب می باشد.
حالت دوم-هنگامی است که در شرکت مقدار قابل توجهی کالای منسوخ و متروک و یا دیر فروش وجود دارد. در این حالت نسبت جاری شرکت رضایت بخش ولی نسبت جاری آن نامطلوب است.
گردش سرمایه جاری
هدف از بررسی سرمایه در گردش یا سرمایه جاری آن است که تعیین کنیم آیا مقدار سرمایه در گردش کافی و متناسب با حجم فروش و فعالیت واحد تجاری می باشد یا خیر؟
در بررسی کفایت سرمایه در گردش باید به اعتبارات کوتاه مدت ، اضافه برداشت از حسابهای جاری در بانکها و استقراض کسانی که رابطه نزدیک با موسسه دارند توجه مخصوص کرد. ضمنا وقتی رقم اسناد پرداختی زیاد باشد قاعدتا باید حساب های پرداختنی یا بستانکاران مانده کمی نشان دهد.
نسبت های سرمایه گذاری
نسبت های سرمایه گذاری بر دو نوع هستند. یکی نسبتی که به وسیله آن میزان سرمایه گذاری در دارایی سنجیده می شود و دیگری نسبت هایی که رابطه منابع مالی مورد استفاده واحد تجاری را از لحاظ بدهیهای جاری و بلند مدت با ارزش ویژه تعیین و ارزیابی می کند و در واقع نحوه ترکیب آنها را بررسی می نماید. نسبت های نوع دوم را نسبت های اهرمی هم نامیده اند و وجه تسمیه آن ناشی از تشابهی است که بین سود حاصل از کاربرد مکانیکی اهرم و سود به دست آمده از کاربرد وجوه حاصل از بدهی بلند مدت به نفع صاحبان سهام وجود دارد.
مهمترین نسبت های سرمایه گذاری عبارتند از:
1- نسبت دارایی ثابت به ارزش ویژه
2- نسبت کل بدهی
3- نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه
4- نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه
نسبت اول از چهار نسبت فوق از نوع اول و سه نسبت دیگر
از نوع نسبتهای اهرمی هستند. اینک به توضیح هر یک از چهار نسبت سرمایه گذاری می پردازیم:
نسبت دارائی ثابت به ارزش ویژه
میزان سرمایه گذاری در دارایی ثابت بستگی به نوع صنعت د
ارد. از این رو اظهارنظر نسبت به کفایت، کم یا زیاد بودن آن کار آسانی نیستتعیین میزانی صحیح برای سرمایه گذاری در دارایی ثابت نشانه کاردانی و لیاقت مدیران بشمار می رود. اصولا هر قدر سرمایه گذاری در دارایی ثابت کمتر باشد سودمند تر تشخیص می شود مشروط بر اینکه تولید و فعالیت امکان پذیر باشد ولی ماهیت کار بعضی صنایع ایجاب می کند که در دارایی ثابت سرمایه گذاری سنگین کنند مانند صنایع آهن و فولاد که به لحاظ لزوم سرمایه گذاری بسیار در کارخانه و توسعه و تغییراتی که مرتبا داده می شود حد متوسط این نسبت اغلب از 75 تجاوز می کند و در موارد استثنایی نسبت به بیش از 100 درصد هم دیده می شود.
برعکس در مورد تولید ابزارآلات دستی ، حد متوسط نسبت مورد بحث کمتر از 35درصد و در بعضی موارد به 20 درصد ارزش ویژه هم می رسد.
نسبت کل بدهی
نسبت کل بدهی غالبا مبین اطمینان و تامینی است که بطور کلی بستانکاران برای وصول مطالبات خود می توانند داشته باشند.
این نسبت نشان می دهد که جمع بدهی اعم از جاری و بلند مدت چه سهمی از مایملک صاحبان سهام را در بر می گیرد و یا به عبارت دیگر از لحاظ مالکیت چه رابطه ای بین طلبکاران و سهام داران وجود دارد. طبعا هر چه این نسبت بزرگتر باشد طلبکاران تامین کمتری خواهند داشت و معمولا وقتی نسبت مذکور به حدود 100 درصد برسد و یا از آن تجاوز کند وضع غیرعادی تلقی می شود زیرا مفهوم آن این است که در صورت ورشکستگی و تصفیه ، طلبکاران به تمامی مطالباتشان نمی رسند.
نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه
مسلما این نسبت از نسبت قبلی کوچکتر است چه در این مورد جزئی از کل بدهی با ارزش ویژه سنجیده می شود. هدف از کاربرد نسبت فوق تعیین وضع مطالبات طلبکاران کوتاه مدت است که در صورت بروز خطر چه پوششی برای تامین مطالباتشان از ل
حاظ حقوق صاحبان سهام پیدا می کنند.
نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه
بدهی بلند مدت آن قسمت از بدهی را تشکیل می دهد که یک سال یا بیشتر به سررسید واریز آن باقی است. بنابراین در کوتاه مدت این نوع بدهی فشاری بر واحد تجاری وارد نمی آورد. طبعا واحد تجاری که بدهی بلند مدت نداشته باشد از وضع بهتری برخوردار است مشروط بر اینکه فروش و سرمایه گذاری بلند مدت آن مطلوب باشد. دلیل این ادعا آن است که وقتی فروش و سرمایه گذاری بلند مدت خوب و بدهی بلند مدت هم وجود نداشته باشد هر زمان مدیران شرکت قصد کنند می توانند وام بلند مدت بگیرند.
توان سنجی بازپرداخت وام
در تحلیل نسبتهای سرمایه گذاری ،میبینیم که همه نسبتها فاقد تحرک هستند و اثری از گردش عملیات جاری واحد تجاری و پویایی آن از لحاظ تولیدی یا داد و ستد و ارزشهای اقتصادی دیده نمی شود. به بیان دیگر، همه نسبتها با استفاده از حساب های تراز نامه محاسبه شده اند و می دانیم که ترازنامه خود وضعیت مالی واحدی را در یک لحظه از زمان منعکس می کند و با وضع موجود لزوما مطابقت ندارد.
با وجود نقص مزبور، از نسبتهای سرمایه گذاری استفاده بسیار می کنند و شاید علت آن دو چیز باشد:یکی اینکه نسبتهای مزبور سهل المحاسبه هستند و دیگر اینکه بیشتر از روند نسبتهای سرمایه گذاری استفاده می شود که تغییرات را در طول زمان نشان می دهد.