دانلود مقاله آموزش فتوشاپ word

 دانلود مقاله آموزش فتوشاپ word دارای 32 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله آموزش فتوشاپ word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله آموزش فتوشاپ word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله آموزش فتوشاپ word :

آموزش فتوشاپ

مقدمه
فتوشاپ یکی از نرم افزارهای گیرافیکی است که اساس کار آن بر پایه ی Bitmap می باشد .
نرم افزار فتوشاپ متعلق به شرکت Adobe بوده و برای ویرایش تصاویر ، طراحی موارد گرافیکی چاپی یا غیر چاپی و ; مورد استفاده ی کاربران قرار می گیرد .
ضمن اینکه این نرم افزار با چاپگرها و دستگاههای خروجی فیلم و زینک بصورت استاندارد هماهنگی دارد .
برای مطالعه ی این دوره ی آموزشی نیاز است کاربران محترم آشنایی با سیستم عامل ویندوز داشته باشند .
ضمنا سیستم شما باید دارای مشخصات سخت افزاری ذیل باشد :
– حداقل سیستم مورد نیاز پنتیوم 233
– 16 مگابایت Ram
– حدود 600 مگا بایت فضای آزاد
– کارت گرافیکی 64 گیگا بایت
در پایان از کاربران محترم خواهشمند است در صورت داشتن هر گونه انتقاد ، پیشنهاد و ارائه سوالات احتمالی با نویسنده از طریق پست الکترونیکی [e-mail] تماس حاصل نمایند .

حالتها و مدهای رنگ :
مدلهای رنگ به صورت زیر می باشد :

مدل RGB :
مدل رنگ RGB – Red, Green , Blue- که در مانیتور ها و تلویزیون برای نمایش رنگها مورد استفاده قرار می گیرد. مقادیر هر یک از رنگهای اصلی RGB با عددی بین (255-0) نشان داده می شود . برای ایجاد رنگ سفید خالص مقادیر رنگهای اصلی RGB معادل 255 می باشد و برای ایجاد رنگ سیاه خالص مقادیر رنگ های اصلی RGB معادل صفر می شود .

مدل CMYK :
مدل رنگ CMYK معمولا برای چاپ مورد استفاده قرار می گیرد . در این مدل رنگها بر حسب درصد بیان می شوند .
(Cyan – Magenta – Yellow – Black) این چهاررنگ بعنوان جوهر چاپ مورد استفاده قرار می گیرند.
محدوده رنگی هر یک از ، (0 تا 100 ) تعریف می شود .

مدل Grayscale :
در این مدل تصاویر به صورت سیاه و سفید می باشند و در پنجره کانالهای فقط یک کانال Black مشاهده می شود . در این حالت طیف رنگی از سفید تا سیاه می باشد (سفید – خاکستری – سیاه ) و محدوده رنگی آن صفر تا 255 می باشد بنابراین بهتر است که برای کارهای تک رنگ مدیا حالت رنگی را روی Grayscale تنظیم نماییم .

مدل Bitmap :
Bitmapکوچکترین حجم اطلاعات برای هر پیکسل را به همراه دارد . اغلب ابزارهای برنامه فتو شاپ در حالت رنگ Bitmap قابل دسترسی نیستند . برای کار با ابزارها بهتر است ، تصاویر Bitmap را به انواع دیگر حالت رنگ تبدیل کنید .
یک تصویر طرح بیتی (Bitmap) ، فقط شامل پیکسلهای سیاه و سفید است . تصویری که دارای چنین حالت رنگی است از درجه وضوح کمتری برخوردار است . به طور کلی در این حالت رنگ نمی توان از رنگهای دیگر و نیز لایه ها و فیلتر ها استفاده کرد . همچنین هیچ گونه تغییری به جز چرخش 60و 180 درجه و معکوس کردن در جهتهای افقی و عمودی روی تصویر اعمال نمی شود . (برای تبدیل یک فایل رنگی به حالت Bitmap،ابتدا باید تصویر را به حالت Grayscale تبدیل کنید . )

شروع کار
برنامه فتوشاپ محصول شرکت Adobe می باشد . هنگام نصب این نرم افزار بر روی سیستم ، لیست این برنامه ها هم نظیر دیگر برنامه ها در منوی Start می نشیند . جهت ورود به این برنامه مسیر زیر را طی می کنیم :
Start > programs> adobe> photo shop 6
در نظر داشته باشید که فایل اجرایی این برنامه آیکونی شبیه یک چشم دارد . پس از کلیک بر روی فایل اجرایی ، برنامه فتو شاپ باز می شود .
وقتی برای اولین بار ، فتو شاپ را باز می کنید ، جعبه ابزاری را در قسمت سمت چپ صفحه مشاهده میکنید که تمامی ابزارهای مربوط به طراحی در این Box موجود می باشد . در سمت راست نیز چهار پنجره قرار دارد . عنوان منوها در نوار منو قرار گرفته است . زمینه این پنجره میزکار (Desktop) محیط فتوشاپ می باشد .
فتوشاپ بر خلاف سایر برنامه های گرافیکی به صورت خودکار صفحه جدیدی را برایتان باز نمی کند . برای باز کردن فایل جدید (بوم نقاشی) گزینه New را از منوی File انتخاب می کنیم ، با انتخاب این گزینه کادر New ظاهر می شود .
Name : نام فایل را در این قسمت تایپ می کنیم .

Width : پهنای فایل را در این قسمت وارد می کنیم و در کادر مقابل آن واحد را تعیین می کنیم .

Height : ارتفاع فایل را در این قسمت وارد می کنیم و در کادر مقابل آن واحد را تعیین می کنیم .

Resolution : این قسمت مربوط به تعداد نقاط جوهر بر اینچ است. این پارامتر به علت تعیین کیفیت تصویر از اهمیت زیادی برخوردار است. هرچه تفکیک پذیری بالاتر باشد ، کیفیت تصویر نیز بهتر می باشد . اما حافظه بیشتری را نیز مورد استفاده قرار می دهد . تفکیک پذیری مانیتور 72 نقطه بر اینچ و برای چاپ 300 نقطه بر اینچ (DPI) می باشد .
( به طور کلی کیفیت و وضوح تصویر بستگی به Resulation دارد .)

Mode : در این قسمت مدیا حالت رنگ را مشخص می کنیم . طراحی برای چاپ با مد
CMYK ، برای مانیتور RGB ، و ;

Contents : زمینه بوم نقاشی را مشخص می کند ، که شامل سه حالت :

White : :سفید
Background color : به رنگ B.G
Transparent : بی رنگ ، می باشد .
جعبه ابزار (Tool Box) مانند جعبه رنگ هنرمند نقاش است . یعنی ابزارهای مورد نیاز برای ترسیم ، رنگ آمیزی ، پاک کردن و سایر عملکردهای مربوط به تصویر را در خود جای داده است
.
کار با لایه ها
پنجره Layer ( کار با جدول لایه ها) :
مرحله اول باز کردن صفحه ای جدید می باشد . پس باید جدول لایه ها را باز کنید . برای این کار گزینه Show Layer را از منوی Window انتخاب می کنیم . پنجره لایه ها محلی است که می توانید از طریق آن عملکرد لایه ها را کنترل کنید . یعنی لایه ها را ایجاد ،اضافه ،حذف ، پنهان و یا آشکار کنید .

ایجاد لایه :
برای اضافه کردن و یا ایجاد لایه ی جدید از روشهای زیر می توان استفاده کرد.
روش 1 : از منوی Layer گزینه New و آنگاه Layer را انتخاب می کنیم .
روش 2 : روی آیکون ( Creat new layer ) که زیر پنجره لایه ها قرار دارد ،کلیک می کنیم.
روش 3 : فشار همزمان سه کلید shift + ctrl + N ، لایه یی جدید ایجاد می کنیم .

پنهان کردن لایه :
برای پنهان کردن یک لایه کافیست آیکون چشم کنار لایه را غیر فعال کنیم . برای این کار یکبار روی آیکون چشم کلیک می کنیم . سپس برای ظاهر کردن مجدد لایه همین کار را تکرار می کنیم ،تا لایه فعال شود .

حذف لایه :
به روشهای مختلفی می توان لایه ای را حذف نمود که عبارتند از :
روش 1 : لایه مربوطه را به سمت سطل باز یابی که در زیر پنجره لایه ها قرار دارد drag می کنیم .
روش 2: روی نوار رنگی لایه مورد نظر کلیک راست کرده ، گزینه Delete layer را انتخاب می کنیم.
روش 3 : ابتدا لایه مورد نظر را فعال کرده ( روی لایه یکبار کلیک می کنیم ) سپس روی آیکون سطل بازیابی که در زیر پنجره لایه ها قرار دارد کلیک می کنیم ، در این حالت کادری باز می شود که در مورد اطمینان از حذف ،از ما سوال می کند .
روش 4 :ابتدا لایه مورد نظر را فعال کرده ، سپس از منوی Layer ، گزینه Delete layer را انتخاب می کنیم .

نکته :
در مجموعه لایه ها، لایه ای فعال است که نوار رنگی روی آن باشد و همچنین آیکون قلم مو کنار آیکون چشم آن قرار داشته باشد.

کپی گرفتن از لایه :
به روشهای مختلفی می توان از یک لایه کپی تهیه نمود که عبارتند از :
روش 1 : روی لایه مورد نظر R-Click کرده و گزینه Duplicate را انتخاب میکنیم
روش 2 : از منوی Layer گزینه Duplicate Layer را انتخاب می کنیم
روش 3 : دو کلید Ctrl + J را همزمان فشار می دهیم
روش 4 : لایه مربوطه را به طرف آیکون Create New Layer که در زیر پنجره لایه هاست Drag میکنیم

کار با چندین لایه :
پتا این قسمت نحوه ایجاد ، اضافه کردن ، و یا حذف لایه را فراگرفتید . اما هنوز مشخص نکرده ایم که مورد استفاده آن چیست . ممکن است لایه ها را در موقعیتهای بسیار متفاوتی بکار برید . برای ترکیب دو یا چند تصویر با یکدیگر ( که در فتوشاپ اصطلاح composition در مورد آن بکار می رود .) عنصرهایی که در پس زمینه قرار داده اید به لایه های متفاوت اضافه خواهد شد . برای کنترل دقیق نحوه ترکیب عنصرهای موجود در لایه ها می توانید از جدول لایه ها استفاده کتید .
همچنین می توانید میزان کدر بودن Opacity عنصرهایی که به لایه ای دیگر منتقل می شوند را کنترل کنید ( لایه ها به خودی خود شفاف می باشند . حتی اگر رنگی با میزان کدر بودن 100 درصد را برایشان نعیین کنید .) علاوه بر این می توانید با استفاده از حالتهای آمیختگی [Blending Modes] تعیین کنید که رنگهای یک لایه ، چگونه بر روی لایه ای دیگر ظاهر شوند . یعنی درست همان قابلیتهایی که در هنگام ترسیم یا رنگ آمیزی تصویر موجود در لایه پس زمینه در اختیار دارید .
کار با جعبه ابزار فتوشاپ
ابزار انتقال Move Tool -V :
از این ابزار جهت جابجا کردن قسمتی از تصویر در یک فایل و یا از فایلی به فایل دیگر استفاده می شود.
– عمل انتقال را می توان توسط صفحه کلید نیز انجام داد .

کلیدهای میان بر :
Ctrl + C = Copy
Ctrl + X = Cut
Ctrl + V = Paste
-همچنین عمل انتقال را با استفاده از منوی Edit، گزینه های Copy، Cut و Paste نیز می توان انجام داد.
همانطور که مشاهده می شود در صورتی که قسمتی از فایلی را به فایل دیگری انتقال دهیم به صورت اتوماتیک در فایل جدید با هر عمل انتقال یک لایه اضافه می شود. در حقیقت به ازای هر عمل Paste یک لایه اضافه می شود.
باید در نظر داشته باشید که برای جابجا کردن هر قسمتی از تصویر ابتدا باید لایه مربوطه را در پنجره لایه ها فعال کنیم. برای تصاویری که فاقد لایه های متعدد می باشند ابزار move کل تصویر را جابجا می کند.

نکته :
برای دسترسی سریع به لایه مربوط به هر جسم، کافیست روی جسم مورد نظر در فایل کلیک راست کنیم، از زیر منوی باز شده گزینه اول شماره لایه میباشد، آنرا انتخاب میکنیم. مشاهده می کنیم که در پنجره لایه ها لایه مربوط به همین جسم فعال می شود.

پنجره History عمل Redo , Undo :
برای باز شدن این پنجره گزینه History Show را از منوی Window انتخاب می کنیم پنجره History جدول تاریخچه فهرستی از تمام ابزارهای استفاده شده و همچنین تمام تغییراتی که ایجاد کرده اید را نگه می دارد. تا بتوان بیش از یک عمل را باز گرداند در این پنجره می توانید هر یک از عملکردهای مزبور که نمی خواهید اعمال شود، را باز گردانید. این کار در بعضی از اعمال لغو کردن Undo مکرر مفید واقع می شود. زیرا در این حالت می توانید عملکرد Undo و Redo را بصورت انتخابی قرار دهید.

نکته :
معادل عمل Undo فشار همزمان سه کلید Ctrl+Alt+Z است .
معادل عمل Redo فشار همزمان سه کلیدCtrl+Shift+Z است .

ابزار ذره بین Zoom Tool :
برای بزرگنمایی تصاویر از این ابزار استفاده می شود. این ابزار هنگام بزرگ کردن تصاویر علامت + دارد و چنانچه برای کوچک نمایی از این ابزار استفاده شود علامت – بخود می گیرد.
اگر بخواهیم تصویر بزرگ شود کافیست بوسیله این ابزار روی تصویر مورد نظر چند بار کلیک کنیم. چنانچه بخواهیم عکس عمل فوق انجام شود کوچک نمایی هنگام استفاده از این ابزار کلید Alt را پایین نگه دارید .

بزرگنمایی و کوچک نمایی تصاویر بوسیله صفحه کلید:
با فشار همزمان دو کلید Ctrl , + تصویر بزرگتر می شود.
با فشار همزمان دو کلید Ctrl , – تصویر کوچکتر می شود.

بزرگنمایی و کوچکنمایی تصاویر با استفاده از منو:
با انتخاب گزینه های Zoom in و Zoom out موجود در منوی View نیز می توانیم تصاویر را بزرگتر و یا کوچکتر کنیم.

پنجره Navigator :
برای باز کردن پنجره Navigator، گزینه Show Navigator را از منوی Window انتخاب می کنیم. بوسیله این پنجره می توانیم قسمتی از تصویر که در میدان دید ما می باشد را نسبت به کل تصویر مشاهده کنیم در حقیقت می توانیم موقعیت قسمت مورد نظر را نسبت به کل تصویر داشته باشیم

در این پنجره دور تادور محدوده ای که در میدان دید ما می باشد کادر قرمز رنگی مشاهده می شود. برای مشاهده یک قسمت خاص از تصویر، روی کادر قرمز رنگ موجود در پنجره Navigator کلیک کرده و ماوس را بکشید.
توسط این پنجره می توانیم درصد بزرگنمایی را از 15% تا 1600% روی قسمت Zoom in و Zoom out که در پایین پنجره قرار گرفته است تنظیم کنیم.

ابزار دست جابجایی تصویر Hand Tool -H:
چنانچه تصویری بزرگتر از میدان دید ما باشد یا قبلا تصویر را بوسیله ذره بین بزرگ کرده باشیم . برای مشاهده قسمتهای دیگر آن ، می توانیم بوسیله ابزار جابجایی تصویر را حرکت داده و بقیه قسمتهای آن را نیز مشاهده کنیم .

پنجره Info :
برای بازکردن پنجره Info گزینه‌Show Info را از منوی Windows انتخاب می کنیم . Info مخفف کلمه Information می باشد ،از این پنجره همانطور که از نامش پیداست جهت مشاهده اطلاعات مربوط به اندازه ، مختصات و رنگ های نقاط مربوطه استفاده می شود . برای نمایش اطلاعات هر نقطه از تصویر کافیست بوسیله نشانگر ماوس روی تصویر حرکت کنیم .

انتخاب یک ناحیه نامنظم :

ابزار کمند Lasso Tool :
هرچند ابزار محدوده انتخاب Marquee و کلیدهای تغییر دهنده آن بسیار مفیدند، اما ممکن است که بخواهید ناحیه ای را غیر منظم انتخاب کنید ، مثلا شاید بخواهید گلی منفرد را از بین گلهای موجود در یک دسته گل و یا فردی را از بین افراد مختلف در یک عکس ،انتخاب کنید .
توسط ابزار کمند می توانیم ، انتخابی به صورت آزاد داشته باشیم این ابزار دارای سه زیر مجموعه می باشد که عبارتند از :

Lasso tool :
استفاده از این ابزار برای یک شی ء به دستی بدون لرزش ، و ارتباط خوب بین عملکرد چشم و دست نیاز دارد . در صورتی که در حین انتخاب دست خود را از روی کلیک ماوس برداریم همانجا انتخاب بسته می شود .

Polygonal lasso :
این ابزار ،به ابزار کمند چندضلعی معروف است . درست مانند ابزار کمند معمولی عمل می کند . اما همان طور که از نام آن بر می آید تنها تفاوتشان در این است که ابزار کمند چندضلعی ناحیه مورد نظر را به صورت شکل هندسی نامنظم انتخاب می کند . وقتی می خواهید به جزئیات تصویر بپردازید این روش بسیار آسان تر خواهد بود . زیرا در این حالت بهتر می توان اجزای آن را کنترل کرد .
در اینجا به جای اینکه مانند ابزار کمند معمولی فقط خطهای محدوده انتخاب ترسیم شوند ،نقطه های ایجاد چند ضلعی را کلیک خواهید کرد و فتوشاپ خط صافی را بین نقاط کلیک ترسیم می کند . به این ترتیب محدوده انتخاب شده را به صورت چندضلعی نامنظم مشاهده می کنیم . می توانید تعداد نقطه ها را بیشتر کنید در حقیقت فاصله کلیکها را کمتر کنید تا انتخاب نرمتری داشته باشید .

Magnetic lasso tool :
این زیر مجموعه ،به ابزار کمند مغناطیسی معروف می باشد . از ابزارهایی است که زیاد مورد استفاده قرار می گیرد وقتی آن را پیرامون شیء با کناره های مشخص استفاده کنید به طور خودکار به سمت کناره های شیء مزبور کشیده می شوند و روی آن قرار می گیرد . د رمورد شیء هایی که کناره های نامنظمی دارند و کناره های آن نسبت به رنگ پس زمینه کاملا مشخص می باشد ، ابزار کمند مغناطیسی بهترین ابزار برای انتخاب آنها به شمار می آید . برای تعیین پارامترهای مربوطه می توانید از پنجره Option این ابزار استفاده کنید.

– گزینه Feather : مانند گزینه Feather در ابزار Marquee tool عمل می کند . کناره های نامشخص هاله یی انتخاب می کند .
– گزینه Antialized : کناره های انتخاب را هموار می کند .
– گزینه Lasso Width : بیانگر حداقل فاصله قابل تشخیص بین کناره های شی ء می باشد .
گزینه Edge con: برای تعیین کناره های محدوده انتخاب شده ،نسبت به اختلاف کنتراست ، بین کناره شی ء که باید انتخاب شود ، و ناحیه پیرامون شی ء مورد نظر است .

ابزار عصای جادویی Magic Wand Tool :
این ابزار نیز یکی دیگر از ابزارهای انتخاب می باشد . تا اینجا ابزارهایی را مورد بررسی قرار دادیم که پیکسل ها را بسته به محلشان در نقشه بیتی یعنی تصویر انتخاب می کنند اما ابزار عصای جادویی [Magic wand tool] پیکسل ها را به صورت متفاوتی انتخاب می کند . یعنی بسته به مقادیر رنگشان ،آنها را بر می گزیند . با این کار می توانید شی ء هایی که در پیش زمینه قرار گرفته اند ، را نسبت به رنگ پس زمینه انتخاب کنید .

Magic wand option :

گزینه Tolerance :
تولرانس میزان دقت ابزار را تعیین می کند که عددی بین 0 تا 255 را می پذیرد . هرچه عدد اعمال شده در این کادر کوچکتر باشد ، ابزار عصای جادویی میزان انحراف کمتری را در افتراق رنگها اعمال می کند .
بنابراین هرچه عدد بالاتری را برای تولرانس انتخاب کنید ،رنگهای بیشتری که در گروه رنگ انتخاب شده قرار داشته باشند، انتخاب خواهد شد .
چنانچه گزینه Contiguous غیر فعال باشد می توانید کاری کنید که فقط پیکسلهایی که در کنار یکدیگر قرار دارند و به صورت ممتد هستند ، انتخاب شوند . مثلا اگر گل قرمز رنگی داشته باشند که از یک سمت آن به سمت دیگر رنگش تغییر می کند و عدد بزرگی را برای پارامتر تولرانس انتخاب کرده باشید ، تمام گلهایی که با تولرانس تعیین شده مطابقت داشته باشند ، انتخاب خواهند شد ، اما اگر در جدول option گزینه Contiguous را انتخاب کنید فقط می توانید آن دسته از گلهایی که در محدوده تولرانس مزبور قرار داشته باشند را انتخاب که در تماس با یکدیگر نیز باشند .
منوی Select :
– گزینه All : Ctrl + A
چنانچه بخواهیم کل فایل را انتخاب کنیم از این قسمت استفاده می کنیم.

– گزینه Deselect : Ctrl + D

این گزینه هنگامی فعال است که انتخابی Select داشته باشیم. با انتخاب این گزینه Select مورد نظر حذف می شود.

– گزینه Reselect :
برای برگرداندن Select از این گزینه استفاده می شود. این قسمت زمانی فعال است که قبلا از گزینه Deselect استفاده شده باشد.

– گزینه Inverse :
توسط این گزینه محدوده انتخاب برعکس میشود.همه قسمتها بجز قسمت انتخاب شده را بر میگرداند

– گزینه Feather :
– گزینه Feather این امکان را برایتان فراهم می کند که به جای کناره های مشخص، کناره های نامشخص پرزدار ایجاد کنید.
برای انتخاب شیء از طریق گزینه Feather باید مراحل زیر را دنبال کنید:
1-ابزار انتخاب مناسبی را انتخاب کنید و با استفاده از آن بخشی از تصویر یا شیء مورد نظر خود را در حالت انتخاب شده قرار دهید.
2-برای باز شدن کادر محاورای مربوطه، گزینه Feather را از منوی Select انتخاب کنید.
3-عددی را در پنجره باز شده وارد کنید. سپس روی دکمه OK کلیک کنید.
4-حال با جابجایی قسمت انتخابی دقیقا هاله اطراف انتخاب مشاهده می شود.

تغییر شکل :
هنگام کپی کردن تصویری بر روی تصویر دیگر، معمولا بزرگ یا کوچک کردن آن ضروری می باشد. حتی شاید لازم شود کمی آن را در جهت افقی بکشید و یا حتی مقداری آن را مایل کنید. همچنین ممکن است ناچار شوید. نیمرخ سمت چپ صورت فردی را به نیمرخ سمت راست تبدیل و یا شی را وارونه کنید. فقط با استفاده از چند دستور و چند کلیک ساده ماوس می توانید تمام این کارها و حتی کارهای بیشتری را انجام دهید.

تغییر اندازه تصویر کپی شده Transform ها:
برای تغییر اندازه در تصویر مورد نظر گزینه Free Transform را از منوی Edit انتخاب می کنیم و یا اینکه دو کلید (Ctrl+T) را همزمان با هم فشار می دهیم. مشاهده می شود که پنجره ای در پیرامون شیء ایجاد می شود که شبیه پنجره برش می باشد. برای تغییر اندازه شیء مزبور می توانید یکی از چهار اهرم کنترلی که در گوشه های تصویر قرار دارد را بر روی صفحه بکشید. برای حفظ تناسب تصویر باید در حین انجام کار کلید Shift را پایین نگه دارید. اگر هریک از این اهرمها را بصورت ساده (بدون فشار دادن کلید Shift) بکشید. فقط ارتفاع یا پهنای تصویر را در همان جهت کشیده تر خواهید کرد.
چنانچه نشانگر ماوس را خارج از اهرمها قرار دهید نشانگر حالت یک فلش دو جهته هلالی شکل به خود می گیرد و این نشان دهنده این است که می توانیم شیء انتخاب را در هر زاویه ای که می خواهیم بچرخانیم.
همانطور که مشاهده می شود در حالت Free Transform ، می توانیم به طور آزاد تغییراتی در شکل ایجاد کنیم ، چنانچه بخواهیم هر یک از موارد فوق به صورت تفکیک شده روی شکل اعمال شود باید به روش زیر عمل کنیم.
گزینه Transform را از منوی Edit انتخاب می کنیم با انتخاب این گزینه زیر منوی مربوط به آن باز می شود (یا اینکه روی شکل کلیک راست کنیم تا این منو باز شود) که تمامی موارد مربوط به Transform ها در آن بصورت مجزا قرار دارد. گزینه های زیر منو عبارتند از:

Scale : (مقیاس)
در این حالت می توانیم در شکل انتخابی تغییر اندازه داشته باشیم در صورتی که بخواهیم در صورت تغییر مقیاس طول و عرض تصویر متناسب با هم بزرگ یا کوچک شوند نشانگر ماوس را روی یکی از گوشه ها قرار داده ودر هنگام تغییر اندازه کلید Shift را پایین نگه می داریم.

Rotate : (چرخاندن)
در این حالت می توانیم شکل را به هر جهتی که می خواهیم بچرخانیم همچنین می توانید مرکز ثقل ( نقطه محوری که در مرکز شی ء قرار دارد ) را در نقطه ای خارج از کادر قرار دهید و شی ء را حول این نقطه بچرخانید .

Skew :
Skew به معنای در امتداد اضلاع حرکت دادن ، است. اگر بخواهیم حرکت در امتداد اضلاع به صورت قرینه باشد ، هنگام استفاده از این گزینه کلید Alt را پایین نگه می داریم

Distort :
در این حالت چنانچه یکی از اهرمهای گوشه را حرکت دهیم مشاهده می کنیم که همان گوشه را آزادانه حرکت می دهد .

Perspective :
این یکی از مفیدترین ابزارهای موجود در این قسمت می باشد . وقتی می خواهید تصویری ایجاد کنید ، که چند بعدی باشد از این گزینه استفاده می کنیم . تغییری که این ابزار ایجاد می کند کاملا محسوس است . وقتی شی در حالت انتخاب شده قرار داشته باشد و با استفاده از این گزینه موقعیت گوشه ای از آن را در جهت خاصی بکشید گوشه مقابل نیز به صورت تصویر آینه ای
( یعنی در جهت قرینه ) حرکت می کند .
180 Rotate :
جسم را 180 درجه می چرخاند .
Rotate 90 CW :
جسم را 90 درجه در جهت عقربه های ساعت می چرخاند .
Rotate 90 CCW :
جسم را در جهت خلاف عقربه های ساعت 90 درجه می چرخاند
Flip Horizental :
قرینه جسم نسبت به محور Y ها (در حقیقت جسم را حول محور افقی بر می گرداند.)
Flip Vertical :
قرینه جسم نسبت به محور X ها (در حقیقت جسم را حول محور عمودی بر می گرداند)
تغییر شکل با استفاده از واحدهای عددی Numeric :
در این قسمت تمامی تغییرات فوق را می توانیم بصورت عددی اعمال کنیم چنانچه روی علامت گره ای که بین عرض و ارتفاع قرار گرفته است کلیک کنیم تغییرات مربوط به عرض و ارتفاع را متناسب با هم تغییر می دهد.
در قسمت (Angle) : می توانیم مقدار عددی زاویه چرخش مورد نظر را وارد کنیم.
(Horizontalو Vertical) : این قسمت مربوط به گزینه Skew می باشد. این قسمت می توان با عدد دادن به قسمت H و V، ضلع را در امتداد افقی و عمودی امتداد دهیم.

نکته:
تا زمانی که این اهرمها دورتادور جسم قرار داشته باشد با هیچ یک از ابزارها نمی توان کارکرد. برای رهایی از این اهرمها دو روش وجود دارد:
روش 1: جهت اعمال تغییرات کلید Enter را فشار می دهیم.
روش 2: جهت لغو تغییرات کلید ESC را فشار می دهیم

کار با فایلها و پسوندهای مورد استفاده
کار با فایل ها :
فتوشاپ می تواند تصویرها را با قالب بندیهای مختلف باز کرده و یا ذخیره کند . قالب بندی در واقع روش ذخیره سازی اطلاعات موجود در فایل می باشد . به این ترتیب می توان فایل های مزبور را در برنامه های دیگر مورد استفاده قرار داد ، آنها را چاپ کرد ، و یا به عنوان صفحه وب در اینترنت به کار برد .
در دنیای ویندوز ، نوع فایل با سه حرفی که به عنوان پسوند در انتهای نام فایل قرار می گیرند مشخص می شود . در این میان می توان پسوندهای .doc برای سندهای مربوط به برنامه های واژه پرداز و یا .bmp برای تصویرهای گرافیکی مبتنی بر نقشه بیتی را نام برد .
متداولترین قالب بندی فایل در فتوشاپ .psd میباشد .

Photoshop Document – psd
psd متداولترین قالب بندی در فتوشاپ میباشد ، میتوان گفت که این قالب بندی مخصوص محیط فتوشاپ است . اشکال این قالب بندی این است که سایر برنامه ها ممکن است در باز کردن آن با مشکل مواجه شوند . زیرا قالب بندی مزبور برای فتوشاپ اختصاصی به شمار می آید . برای انتقال فایل ها بین برنامه های مختلف ، چاپ و یا انتشار آن در World Wide Web ، باید آن را با قالب بندیهای سازگار با مقصد ذخیره کنید .

Bitmap
قالب بندی استاندارد ویندوز به شمار می آید .
Graphical Interchange format (gif ) GIF
این قالب بندی یکی از 3 قالب رایجی است که میتوان برای نشر وب استفاده نمود . از آن جایی که فایلهای ذخیره شده با این قالب حجم کمتری دارند برای ارسال آن از طریق مودم ، زمان کمتری صرف میشود .
Joint photographic Experts Group(jpg ) JPEG
به معنای انجمن گروه متخصصان عکاسی میباشد و jpg نیز یکی دیگر از سه قالب بندی مطلوب برای نشر وب به شمار می رود .
Portable Document Format(pdf) PDF
این قالب بندی ، قالب سند قابل حمل برنامه آکروبات ادوب میباشد . این سیستم برای ایجاد سندهایی است که توسط برنامه Acrobat خوانده میشود .
Portable Network Graphic (png) PNG
به معنای نگاره سازی شبکه قابل حمل است . این قالب برای نگاره سازی وب جدیدتر و بهتر است زیرا تراکم مطلوب gif ها را با لوحه رنگ نامحدود jpg ترکیب میکند . به هر حال مرورگرهای قدیمی آن را پشتیبانی نمی کنند .
tif – TIFF Tagged– Image File Format
قالب پرونده تصویری برچسب دار میباشد . این پرونده ها را میتوان هم در ماشین های ویندوز هم در ماشین های مکینتاش ذخیره نمود .
Encapsulated postscript(eps) EPS
قالبی است که برای استفاده در نشر رو میزی میباشد . این قالب از زبان توصیفی صفحه postscript استفاده میکند
.
RAW :
این قالب بندی اطلاعات فایل را به صورتی ذخیره میکند که قالب بندی آن برای انتقال بین برنامه ها و کامپیوترهای مختلف بیشترین انعطاف پذیری را داشته باشد

ترکیب کردن لایه ها Merge :
برای ترکیب کردن دو یا چند لایه با هم از روش زیر استفاده میکنیم :
از منوی Layer گزینه های مربوط به ترکیب لایه ها را انتخاب می کنیم که عبارتند از :
Merge Down : با انتخاب این گزینه لایه فعال با لایه زیری ترکیب میشود .
Merge Visible : با انتخاب این گزینه تمامی لایه هایی که آیکون چشم آنها فعال باشد را با هم ترکیب می کند . در صورتیکه نخواهیم دو یا چند لایه در ترکیب باشند ابتدا چشم مربوط به آنها را غیرفعال میکنیم ، سپس از این گزینه استفاده میکنیم ، بدین ترتیب فقط لایه های قابل رویت را با هم ترکیب میکند .
Flatten Image : با انتخاب این گزینه تمامی لایه ها را با هم ترکیب میکنیم . در این حالت همه لایه با هم ترکیب شده و در پنجره لایه ها ، فقط Background داریم .

Merge Linked : در صورتی این گزینه فعال است که پیوند(Link) کنار آیکون چشم لایه ای قرار داشته باشد، ابتدا لایه هایی را که میخواهیم با هم ترکیب شوند را توسط Link مشخص می کنیم سپس این گزینه را انتخاب می کنیم.

ذخیره سازی فایل :
مطلب بسیار مهم در فتوشاپ این است که باید در اکثر مواقع کار خود را ذخیره کنید . معمولاً بهتر است که گهگاه این کار را انجام دهید . معمولاً در رایانه ها ، بروز خطا و وقفه های غیرمنتظره در حین کار ، امری معمول به شمار می آید .
ذخیره سازی فقط چند ثانیه طول میکشد و در صورت خاموش شدن رایانه ، تفاوت زیادی بین انجام دوباره همه کارها و صرفاً بازگشایی آن وجود دارد .برای ذخیره سازی فایل گزینه Save را از منوی فایل انتخاب میکنیم در این حالت کادری ظاهر میشود که در آن آدرس و نام فایل و همچنین فرمت فایل را مشخص میکنیم . فشار همزمان دو کلید (Ctrl+s) انجام عملیات ذخیره سازی بصورت میان بر است .
چنانچه بخواهیم فایل را با پسوند و نام جدید و حتی در آدرس جدیدی ذخیره کنیم از گزینه Save As استفاده می کنیم .
علاوه بر فرمان Save و Save As که با آنها آشنا هستید ، فتوشاپ دارای فرمانهای ذخیره سازی دیگری (نظیر Save a copy ) نیز میباشد . این گزینه در جعبه محاوره ای Save وجود دارد . با استفاده از گزینه Save a copy همانند فرمان Save As ، میتوانید پرونده خود را با یک نام و در محلی جدید ذخیره کنید.
اگر از save a copy استفاده کنید، (در حالی که کار شما روی پرونده اصلی انجام می شود نه روی رونوشت) رونوشتی از پرونده در شرایط کنونی ذخیره خواهد شد. استفاده از این گزینه برای ایجاد یک رونوشت پشتیبان قبل از یک تغییر اساسی مفید خواهد بود.
آخرین گزینه save، گزینه save for web است. با کلیک کردن روی این فرمان، جعبه محاوره ای مربوط به آن ظاهر می شود. این کادر شامل تنظیماتی است که برای بهینه کردن تصویر به منظور استفاده در وب ضروری می باشند، که امکان مشاهده و انتخاب مقدار تراکم JPEG اعمال شده را به شما می دهند. بنابراین شما می توانید به کوچکترین پرونده تصویری با کیفیت بالا دست یابید.

کاهش اندازه فایل:
فایل های فتوشاپ ممکن است بسیار بزرگ باشند. با روشهای مختلفی می توان حجم فایلها را کاهش داد: این روشها شامل موارد زیر هستند :
1- کاهش تفکیک پذیری (وضوح و Resulotion تصویر)
2- کاهش تعداد رنگها
3- استفاده از قالب بندی های فشرده سازی
4- ادغام لایه ها در فایلهای merge-psd کردن لایه ها
و ;.
در صورتیکه بخواهید تصویری را چاپ کنید ، کاهش تفکیک پذیری ( Resulation ) فکر خوبی برای کاهش حجم فایل به شمار نمی آید . اما اگر قرار باشد که تصویر فقط بر روی صفحه نمایش کامپیوتر ، و یا وب ظاهر شود ، تفکیک پذیری به 72 نقطه بر اینچ کاهش می یابد .
کاهش تعداد رنگها به معنی کاهش عمق بیت می باشد . بدین ترتیب ظاهر رنگهای خود را می توانید در چاپ یا روی صفحه به شکل لکه لکه در آورید .
استفاده از قالب بندیهای فشرده ، به این معنی است که از قالب بندیهایی مانند Tiff با فشرده سازی LZW استفاده شود . به این ترتیب حجم فایل تا آنجا که امکان داشته باشد کاهش می یابد و سپس ذخیره می گردد . برنامه مزبور این کار را با روشی انجام می دهد که Loss Less ( بدون کاهش داده ها ) نامیده میشود . به طوری که هیچگونه تغییر شکل یا کاهش رنگی ایجاد نشود .
همچنین قالب بندی هایی مانند JPEG نیز وجود دارند که از روش فشرده سازی Lossy استفاده میکنند.
همان طور که احتمالاً از نام این روش حدس می زنید بعضی از داده ها در جریان فشرده سازی از دست می روند
.
ابزارهای ترسیمی Painting tools
جدول Brushes :
قبل از بحث در مورد ابزارهای ترسیمی بهتر است با جدول Brushes آشنا شوید . برای دسترسی به این جدول کافیست یکی از ابزارهای ترسیمی را انتخاب کنید سپس در Option آن که در زیر نوار منو قرار دارد ، قسمت مربوط به Brush را باز کنید .
در این جدول انواع مختلف سرقلم ها قرار دارد ، قبل از استفاده از ابزارهای ترسیمی ابتدا سرقلم مناسب را از این جدول انتخاب می کنیم . برای اضافه کردن به لیست سرقلمها می توانیم سرقلم های فتوشاپ را Load کنیم
ویرایش یک سرقلم :
در Option ابزارهای ترسیمی روی سرقلم مربوطه کلیک کرده تا پنجره Option Brush ظاهر شود . در این پنجره می توانیم قطر سرقلم ، میزان سختی ، فضای خالی ، فاصله گذاری زاویه و گردی گوشه های قلم موها را انتخاب کنیم . هر چه قلم مو سخت تر باشد (نزدیک به 100% باشد ) لبه های آنها واضح تر خواهد بود . اگر تنظیم قلم مو تقریباً 20% باشد ، نمایش رنگ آن واضح تر یا روشن تر خواهد شد .
گزینه بعدی ، مخصوص فاصله گذاری ( Spacing ) است . اگر این گزینه غیرفعال بماند سرعت حرکت ماوس ، فاصله بین قطره های رنگ را تعیین می کند . اگر آن را آهسته تر حرکت دهید ، رنگ به صورت یک خط ممتد ظاهر میشود . درصورتی که ماوس را سریعتر حرکت دهید ،مابین دایره های رنگی ، فضای خالی ایجاد میگردد .
با انتخاب جعبه علامت Spacing ، می توانید فاصله گذاری استاندارد رنگ را تنظیم کنید و در چنین شرایطی سرعت کشیدن ماوس تأثیری در آن نخواهد گذاشت ، انتخاب در حدود 25% ، یک خط رنگی بسیار صاف ایجاد میکند . هر قدر درصد آن را زیادتر کنید ( حرکت دادن لغزنده ، یا با وارد کردن عدد در این جعبه ) فاصله ها نیز زیادتر می شوند .
بالاخره می توانید Angle (زاویه ) و Roundness ( میزان گردی ) قلم موی خود را تنظیم نمایید . این اندازه ها را امتحان کنید .

نکته :
در فتوشاپ ورژن (5/5) قسمت Brushes، در پنجره ای به نام Brushes قرار دارد که برای باز کردن آن گزینه Show Brushes را از منوی Window انتخاب می کنیم. در نظر داشته باشید که برای ویرایش هر سرقلم ، در این پنجره کافیست روی سرقلم مربوطه دوبار کلیک کنیم، تا پنجره Brush Option ظاهر گردد.

ساختن سرقلم جدید :
چنانچه منوی جدول ( Brush ) را باز کنیم گزینه New Brush را مشاهده می کنیم با انتخاب این گزینه کادر New Brush ظاهر میشود .
با ا ندازه های دلخواهی که به قسمت Diameter و Hardness و Spacing و ; می دهیم . سرقلم مورد نظرمان را می سازیم . مشاهده می شود که سرقلم ساخته شده به انتهای لیست سرقلم ها اضافه شده است .

ابزار رنگ پاش Airbrush :
این ابزار ( همان طور که از نامش پیداست ) رنگ یا ( پیکسل ها ) را روی بوم می پاشد و همانند یک رنگ پاش واقعی عمل میکند . یعنی برای پاشیدن رنگ از هوای فشرده در افشانک قابل تنظیم استفاده میکند . رنگ پاش ، لبه های رنگ را پخش می نماید که در اینصورت می توانید بر سرعت استفاده از رنگ نظارت داشته باشید . سرعت آن را بر مبنای جریان مداوم یا محو شدن در مدتی معین تنظیم کنید .این قلم مو را با فشارها ، اندازه ها و شکل های متفاوت آزمایش نمائید .
به خاطر داشته باشید ، اگر ابزار رنگ پاش را به مدت طولانی در یک نقطه نگه دارید ، رنگ ، بیشتر اشباع شده و تیره تر میگردد .

نکته :
قبل از ترسیم ابتدا سرقلم موردنظر را از جدول Brush انتخاب کنید و همچنین رنگ موردنظر را برای Foreground تنظیم کنید . زیرا ابزارهای ترسیمی، رنگ F.g را پیش فرض می گیرند .
چنانچه در Option این ابزار ، گزینه Dissolve را از پنجره Blending انتخاب کنیم ، در هنگام ترسیم رنگ را به حالت پودر می پاشد .
گزینه Pressure : شدت انتشار رنگ را نشان می دهد . مقداری بین 0 تا 100 می پذیرد ، هر چه عدد آن به 100 نزدیکتر باشد ، تراکم رنگ بیشتر است .

ابزار قلم موی نقاشی Paintbrush :
ابزار قلموی نقاشی Paintbrush ، نیز مانند ابزار Airbrush عمل میکند . برای انتخاب آن کلید B را از روی صفحه کلید انتخاب می کنیم یا ابزار مربوطه را از جعبه ابزار انتخاب میکنیم . تنها تفاوت آن با ابزار Airbrush در این است که ابزار Paintbrush رنگ را به طور یکنواخت اعمال میکند . این بدان معناست که اگر دکمه چپ ماوس را در نقطه ای نگاه دارید. رنگ به طور مداوم روی بوم نمی ریزد .
در صورتی که بخواهیم یک خط صاف عمودی یا افقی بوسیله این ابزار ترسیم کنیم . باید در هنگام رسم خط کلید Shift را پائین نگه داریم .

گزینه های مربوط به Option این ابزار :
این گزینه ها میزان کدر بودن و یا شفافیت ابزار ترسیمی را نشان میدهد و عددی بین صفر تا 100 را می پذیرد . هر چه مقدار عددی آن به 100 نزدیکتر باشد رنگ پررنگتر میشود و هر چه این عدد به صفر نزدیکتر شود رنگ بی رنگتر خواهد شد .
Wet Edge :
Wet Edge که به معنای لبه ی خیس می باشد ، چنانچه این گزینه فعال باشد لبه های ترسیم به حالت خیس درمی آید .
زیرمجموعه دوم این ابزار نیز یکی دیگر از ابزارهای ترسیمی می باشد . اگر دقت کنید سرقلم های مربوط به این ابزار همگی سخت می باشند . با انتخاب سرقلم مناسب و تنظیم رنگ F.g خطوطی که می خواهیم ، می توانیم با این ابزار ترسیم کنیم .
ابزار مداد ، در Option خود دارای گزینه منحصر به فردی می باشد .
گزینه Auto Eraser : هنگامیکه این قسمت را فعال کنید هر بار که ماوس را روی بخشی از بوم بکشید ( در صورتی که قبلاً یک خط مدادی روی آن رسم شده باشد ) ابزار مداد شما تبدیل به پاک کن شده و تا زمانی که دکمه ماوس را رها نکرده اید به پاک کردن خود ادامه می دهد.

ساختن سرقلم از یک تصویر :
برای ساختن سرقلم از یک تصویر لازم است که مراحل زیر طی شود :
1-ابتدا محدوده مورد نظر را به وسیله ابزار مارکی چهارگوش انتخاب می کنیم
2-از منوی Edit گزینه Define Brush را انتخاب می کنیم. بدین ترتیب کادری باز می شود که در آن نام سرقلم را تایپ می کنیم و Ok می کنیم.
3-حالا کافیست یکی از ابزار های ترسیمی نظیر Air Brush یا Paint Brush را انتخاب کنیم . سپس سرقلم ساخته شده را انتخاب می کنیم و روی فایل جدید یک بار کلیک می کنیم.

ابزار پاک کن Eraser :

همانطور که از نام این ابزار پیداست ، جهت پاک کردن از آن استفاده می شود . با انتخاب سرقلم مناسب می توانیم به هر صورتی که بخواهیم ، قسمتی از تصویر را پاک کنیم .
این ابزار دارای سه زیر مجموعه می باشد .
Eraser Tool : که ابزار پاک کن معمولی می باشد.
دومین و سومین زیر مجموعه این ابزار، Magic Eraser Background Eraser Tool است که در پاک کردن بخشی از لایه و شفاف کردن ناحیه مورد نظر مفید واقع می شوند. با تعیین مقادیر متفاوتی برای دو گزینه Toleranceو Sampling در Option این ابزار می توانید محدوده شفافیت و وضوح مرزهای آن را تعیین کرد.
وقتی لایه ای را با استفاده از ابزار Magic Eraser پاک کنید . ابزار مزبور با شفاف کردن تمام پیکسلهای مشابه ، آنها را پاک خواهد کرد . می توانید حالتی را انتخاب کنید که فقط پیکسلهای مشابه مجاور و یا تمام پیکسلهای مشابه پاک شوند .

ابزارهای Gradient Tool , Bucket Tool :
ابزار Gradient ، که در آنها یک رنگ به تدریج در رنگ دیگری محو می شود . در میان جلوه هایی که فتوشاپ ارائه می کند تاثیر گذارترین و آسانترین می باشد . ابزارهای Gradient امکان انتخاب چندین طیف از پیش ساخته شده و پنج شکل متفاوت ( خطی – دایره ای (شعاعی)- زاویه ایی – انعکاسی و الماسی) را به شما می دهد .

به طور پیش فرض ، فتو شاپ طیف رنگ بک گراند به فورگراند را ارائه می دهد . برای استفاده شکلهای مختلف در طیف ها کافیست روی هر کدام از موارد بالا که در Option قرار دارد ، کلیک کنید .

روش کار :
1-برای نمایش نوار Gradient Option و انتخاب ابزار ، روی ابزار مربوطه دو بار کلیک می کنیم
2-نوع طیف را از منوی باز شده انتخاب کنید .
3-برای ایجاد یک طیف هموار قسمت Dither را فعال می کنیم .
4-برای ایجاد طیف ، در تصویر کلیک کرده و ماوس را بکشید .

ایجاد یک نوع طیف جدید :
1-در نوار Gradient Option ، روی طیف مورد نظر خود کلیک کرده وسپس در جعبه محاوره ایی Gradient Editor روی دکمه New کلیک کنید .
2- یک نام برای این طیف انتخاب کنید.
3-برای تغییر رنگ در خانه های “ موجود در زیر لغزنده شیب “ روی آنها دوبار کلیک کنید . برای ایجاد یک خانه ، جدید در زیر خط طیف یکبار کلیک کنید .
4-برای تغییر موقعیتهایی که هر رنگ در طیف ساخته شده دارند ، الماس های موجود در زیر طیف بکشید و سپس روی دکمه OK کلیک کنید . ابزار Bucket Tool زیر مجموعه دوم این ابزار است . از این ابزار برای پر کردن یک محدوده با یک رنگ یا طرح استفاده می شود .

نوار Bucket Option :
گزینه Fill : دارای دو گزینه Forground و Patern می باشد ، چنانچه این قسمت روی Forgraund باشد ، این ابزار رنگ forgraund را روی فایل اعمال می کند .
Patern محدوده یی را با طرحی که توسط دستور Edit > defin Patern کپی شده پر می کند .

طریقه استفاده از Pattern : ( در ابزار سطل رنگ )
1-محدوده مورد نظر را به وسیله مارکی چهارگوش انتخاب میکنیم.
2-از منوی Edit گزینه Define Pattern را انتخاب میکنیم
3-قسمت Fill در Option ابزار سطل رنگ را روی Pattern قرار داده و الگوی ساخته شده را انتخاب می کنیم و روی فایل جدید یک بار کلیک می کنیم

ابزار قطره چکان Eyedropper Tool :

وقتی مکان نما را بر روی یکی از نمونه های رنگ و یا نوار رنگ ( Color Bar) موجود در پنجره Color Palet قرار دهیم ، قطره چکانی را مشاهده می کنیم که عملکرد آن بسیار مشخص و ملموس است . این قطره چکان نمونه رنگی را بر می دارد و آن را به رنگ فعال تبدیل می کند . نکته جالب توجه ابزار مزبور این است که حتی از رنگهای موجود در عکس نیز نمونه برداری می کند . مثلا می توانید رنگ آبی آسمان ، رنگ سبز چمن و یا رنگ پوست را از تصویر نمونه برداری کنید . در این مورد دیگر نیازی نیست که آن را با رنگهای موجود در Picker Color مطابقت دهید .
ابزار قطره چکان ( Eye dropper Tool) بخصوص ،جهت روتوش تصویر و ایجاد مجدد رنگها ، بسیار مفید می باشد . برای اینکار فقط کافی است آن را بر روی نقطه ای از تصویر کلیک کنید تا رنگ موجود در پیکسل زیر آن به رنگ جدید پیش زمینه تبدیل شود . برای انتخاب رنگ پس زمینه باید در حین این کار کلید Alt را پایین نگاه دارید . اگر ابزار قطره چکان را بر روی صفحه ای بکشید با رسیدن آن بر روی هر رنگ ، رنگ معادل آن در نمونه رنگ ظاهر خواهد شد . زیر مجموعه دوم این ابزار( Color Sampler Tool) به ما اجازه می دهد که اطلاعات رنگی مربوط به چهار نقطه از تصویر را همزمان با هم داشته باشیم . با اولین کلیک روی تصویر پنجره Info اتوماتیک ظاهر می شود و اطلاعات رنگی نقاط انتخابی را در آن مشاهده می کنیم .
به خاطر داشته باشید که ابزار قطره چکان نیز مانند هر ابزار دیگری فقط نسبت به “نقطه حساس “ خود فعال می باشد . که در این مورد نوک قطره چکان می باشد .
در قسمت Option این ابزار ،گزینه های ابزار قطره چکان را نشان می دهد ، در اینجا می توانید تصمیم بگیرید که با این ابزار چند رنگ را می توان نمونه گیری کرد . می توانید فقط از یک پیکسل ،یا میانگین چندین پیکسل ( 5*5 یا 3*3 ) نمونه برداری کنید .
زیر مجموعه سوم این ابزار Measure : با استفاده از این ابزار می توان خطوط راهنمایی را با هر زاویه ی دلخواهی رسم کرد . بوسیله آن روی نقطه مبدا کلیک کرد و تا نقطه مقصد بکشید . پنجره Info به طور خودکار باز می شود و مختصات ، طول و زاویه خط کش را در اختیارتان می گذارد .

پنجره Swatches :

برای باز کردن جدول Swatches گزینه Show Swatches را از منوی Window انتخاب می کنیم . در پنجره باز شده صفحه ای از نمونه رنگهای واقعی مشاهده می شود .حالا فقط کافی است که قلم موی خود را بر روی رنگ مورد نظر قرار دهید . بعد از انتخاب آن ، می توانید رنگ مزبور را در ترسیم مورد استفاده قرار دهید .
برای انتخاب رنگ پیش زمینه ، باید بر روی رنگی که مورد نظر شما است ، کلیک کنید . برای انتخاب رنگ پس زمینه هنگام کلیک کردن همزمان کلید Alt را فشار دهید .
برای اضافه کردن نمونه رنگها می توانید رنگهای بیشتری را از Color Picker انتخاب کنید . برای این کار می توانید رنگ دلخواه را برای Forground انتخاب کنید . سپس نشانگر ماوس را در انتهای لیست رنگهای پنجره Swatches قرار دهید و کلیک کنید آنگاه مشاهده می کنید که رنگ مورد نظر به انتهای لیست رنگها اضافه شده است. برای اضافه شدن رنگهای بیشتری که در پوشه Swatches Color ، فتوشاپ وجود دارد می توانیم با استفاده از گزینه Load Swatches آنها را Load کنیم .

پنجره Color :

برای باز کردن این پنجره گزینه Show Color را از منوی window انتخاب می کنیم . این پنجره نیز به ما این امکان را می دهد که رنگ مورد نظر را انتخاب کنیم . چنانچه منوی این پنجره را باز کنیم ، الگو ها یا مدلهای رنگی که می توانیم از آنها استفاده کنیم در اختیارمان قرار می دهد . اگر بخواهید کارتان چاپ شود و نخواهید از رنگ های خارج از محدوده استفاده نمایید ، می توانید این نوار رنگ را روی طیف CMYK تنظیم کنید و بدانید روی هر رنگی که شما کلیک می کنید . آن رنگ قابل چاپ خواهد بود . در صورتی که روی گزینه Make Romp Web Safe کلیک کنید ، تعداد رنگ های موجود در این نوار رنگ 216 رنگ خواهد بود که تمام مرورگرهای وب می توانند آنها را نشان دهند .

افزودن خط کش و خطوط راهنمای غیر چاپی :
برای نمایش خط کش دور تا دور بوم نقاشی ، باید گزینه Show Ruler را از منوی View انتخاب کرده و یااینکه دو کلید ( ctrl + R) را همزمان با هم فشار دهید .
برای ایجاد یک خط راهنما ، روی خط کش کلیک کرده و نشانگر را به طرف تصویر بکشید .
برای جابجا کردن خطوط ترسیم شده ابزار move را انتخاب کنید ، نشانگر را روی خط راهنما قرار دهید تا حالت دو خط موازی کوچک به خود بگیرد ، حال می توانید خط مورد نظر را جابجا کنید .
برای حذف خط مزبور آن را به طرف خط کش بکشید .
برای پنهان کردن خط کش ، گزینه ی Hide Ruler را از منوی View انتخاب می کنیم . یا اینکه دو کلید ( Ctrl + R) را همزمان با هم فشار می دهیم .
برای مخفی کردن خطوط راهنما گزینه Guides را از منوی View در قسمت Show غیرفعال می کنیم .
خطوط مشبکی به طور پیش فرض روی تمام فایلها در فتوشاپ اجرا می شود کافیست مسیر زیر را طی کنیم تا این خطوط روی فایل نمایان شود .
View > Show > Grid
( در ورژن 5/5 view > show grid)

نکته :
لازم به ذکر است که خطوط راهنما و خطوط مشبک هیچگاه در چاپ ظاهر نمی شوند .

اعمال Stroke
چنانچه بخواهیم دور جسم یا متنی به اندازه دلخواه رنگی شود، بهترین روش استفاده از گزینهStroke منوی Edit میباشد. روش کار به صورت زیر است:
1-ابتدا محدوده مورد نظر را انتخاب میکنیم
2-در پنجره Layer یک لایه خالی ایجاد میکنیم
3-گزینه Stroke را از منوی Edit انتخاب میکنیم، کادری ظاهر میشود که در قسمت Width پهنای مورد نظر را وارد میکنیم. در قسمت Location موقعیت قسمت رنگی را مشخص میکنیم سپس روی دکمه OK کلیک میکنیم.
4-مشاهده میشود که خط رنگی با پهنای وارد شده دور تا دور موضوع مورد نظر وارد میشود

تغییر اندازه یک تصویر :
برای تغییر اندازه یک تصویر ، گزینه Image Size را از منوی Image انتخاب نمائید. کادر محاوره ای آن ظاهر می شود . شما می توانید ابعاد تصویر را بر حسب پیکسل ( به طور منطقی ) یا درصد ببینید. همچنین می توانید اندازه چاپ تصویر ( که در بخش Output size تنظیم می شود.) را بر حسب اینچ ، سانتیمتر ، نقطه ، پیکسل یا ستون ملاحظه نمائید و علاوه بر آن با استفاده از منوهای گشودنی درصدها را پیدا کنید .

وقتی برای اولین بار کادر محاوره ای Image Size را باز می کنید ، اگر پهنا و ارتفاع ابعاد را به درصد تنظیم نمائید متوجه خواهید شد که تنظیم پیش فرض به صورت 100 درصد است . ساده ترین روش برای بزرگ یا کوچک کردن تصویر اینست که گزینه constrain proportions ( تناسب های محدود ) در پایین این جعبه ها محاوره ای فعال شود ، پس به راحتی درصدهای جدید را در یکی از این میدان ها وارد نموده و روی دکمه OK کلیک کنید . بدین ترتیب اعداد دیگر تغییر می کنند تا درصد صحیحی از افزایش یا کاهش در اختیار شما قرار گیرد . فعلا به گزینه Resample Imageتوجهی نداشته باشید و آن را به همان صورت Bicubic رها کنید . همچنان که در جعبه محاوره ای Image Size تغییراتی را اعمال می کنید فتوشاپ نیز به طریقه خودکار ، پرونده ی اندازه را در بالای این پنجره بهنگام خواهد کرد.

تغییر اندازه یک بوم :
بزرگتر کردن اندازه بوم ،فضای اضافه ای را در اطراف تصویر در اختیار شما قرار می دهد ولی در اندازه تصویر تاثیری ندارد . به دلیل این که تغییر اندازه از رنگ پس زمینه برای پر کردن فضای اضافه شده استفاده می کند . اطمینان یابند که این رنگ همان رنگ مورد نظر شماست . قبل از تغییر اندازه بوم ، روش دیگری برای برش دادن عکس یا کاهش ناحیه بوم محسوب می شود . این روش چندان مطمئن نیست زیرا ممکن است به طور تصادفی ، قسمتی از تصویر را از دست داده و دیگر نتوانید آن را ترمیم کنید .
برای تغییر اندازه بوم ، جعبه محاوره ای Convazse Size ( بوم نقاشی) را از طریق فرمانImage Canvas size باز کرده ، سپس پهنا و ارتفاع مورد نظر بوم را مشخص نمائید . شما می توانید در منوی گشودنی مربوطه سیستم اندازه گیری دلخواه خود را تعیین کنید . ( همان طور که قبلا در جعبه محاوره ای Image Size مشاهده کردید .) به محض اینکه اعداد مورد نظر خود را وارد می کنید ،فتوشاپ اندازه پرونده جدید را محاسبه کرده و آن را نمایش می دهد .
برای تعیین محل مورد نظر تصویر در بوم مزبور از لنگر مربوطه استفاده کنید . در وسط بوم کلیک کنید تا تصویر مورد نظر را در مرکز این بوم قرار دهد ، یا روی هر سلول در جدول پایین کادر ،متناسب با ناحیه ایی که می خواهید تغییر کند ، کلیک نمائید .

ابزارهای متن Type tool
فتوشاپ 6 نسبت به برنامه های قبلی خود ، کارهای متنی بیشتری انجام می دهد که شامل سه روش متفاوت جهت نظارت بر متن می باشد . وقتی گزینه Type Tool را انتخاب می کنید . نوار Tool Option ،گزینه های متنی اصلی را نمایش خواهد داد . که عبارتند از حروف نما ، اندازه ، همترازی و چند ناظم دیگر .
با شروع از سمت چپ نوار ، ابتدا یک حرف پرکننده ، یک خط محیطی و سپس دو همراه با پیکانه های مربوطه را مشاهده می کنید . پیکانه ها ، به منزله ی درج متن به صورت افقی یا عمودی می باشند و خط محیطی نشان می دهد که مجموعه حروف با آن ابزار بیشتر به عنوان مسیرهایی ایجاد می شوند . قابلیت تنظیم مسیرها امکان انجام یکی از بهترین ترفندهای فتوشاپ یعنی برش متن بدون برش عکس را میدهد.
پس ، یک منوی پیمایشی ظاهر می شود که دسته ایی از مقام Font ها ( حرف نما ها ) ، سبک ها و اندازه حرفنما از 6 تا 72 نقطه است و شما می توانید کوچک یا بزرگتر کردن متن را به وسیله درج اندازه نقطه در این پنجره انجام دهید .
در مرحله بعد ، می توانید مقدار دندانه اره ایی ) anti-alising ( که می خواهید اعمال شود ( نظیر Crisp ( نیرو بخش ) ، smooth ( هموار ) ، strong ( قوی ) ،‌none ( هیچیک ) را قرار دهید .
مجموعه سه دکمه بعدی به شما اجازه می دهد چپ چینی)flush left ) ، مرکز ( Centered ( و یا راست چینی) Flus Right( را انتخاب کنید . قسمت بعدی رنگ مربوطه به متن را نشان می دهد با کلیک روی آن color picker ظاهر میشود و رنگ موردنظر را از آن انتخاب می کنیم .
شمایل T با خط منحنی زیر آن ، نشان دهنده یکی از بهترین امکانات اضافی فتوشاپ 6 می باشد . این علامت wrap text نامیده میشود و 15 مسیر متن را از قوس ها و پرچم گرفته تا چشم ماهی ، در اختیار , شما قرار می دهد .
بالاخره در آخر نوار Option دکمه palette را مشاهده میکنیم که با کلیک روی آن پنجره character ( نویسه ) باز می شود .
این پنجره به شما امکان نظارت بر فاصله گذاری سطرها ، فضا گذاری ، فاصله گذاری حروف و تغییر مکان خط مبنا علاوه بر گزینه های حرفنما ، سبک ، رنگ و اندازه می دهد .
پنجره ایی که با علامت A\V و برچسب پیکانها مشخص شده بر فاصله گذاری نظارت دارد . فاصله گذاری حروف ( kerning ) به مقدار فضای میان حروف مجاور اشاره دارد .
بیشتر حرفنما ها در اندازه های بزرگتر برای تنظیم فضای میان یک جفت حروف مثل WA یا A\V به مقدار فاصله گذاری نیاز دارند . در غیراینصورت ، بین حروف مزبور شکاف ایجاد می شود .
پیش فرض برای فاصله گذاری Metrics میباشد .
فضاگذاری ( Tracking ) نیز شبیه به فاصله گذاری است ، ولی شامل تنظیم فاصله میان حروف یک کلمه یا عبارت میباشد . فضاگذاری می تواند Tight وارد کردن اعداد منفی یا Loose وارد کردن اعداد مثبت باشد . در نظر گرفتن عدد صفر در پنجره فضاگذاری بدین معناست که هیچ فضاگذاری اعمال نشود .
فاصله گذاری سطرها ( Leading ) ، مقدار فاصله میان خطوط متن را مشخص میکند . اگر در حال درج یک لغت یا یک خط متنی جداگانه باشید . به فاصله گذاری سطرها نیاز ندارید ولی به محض اضافه کردن خط دوم ، فاصله گذاری مهم می شود . به دلیل اینکه فاصله گذاری باید بزرگتر از اندازه نقطه متن باشد تا از روی هم افتادگی و چسبندگی خطوط جلوگیری شود . پیش فرض فتوشاپ برای فاصله گذاری حروف 120% میباشد . از این رو می توانید برای متن 10 نقطه ایی ، فاصله گذاری 12 نقطه ایی تنظیم کنید .

پنجره Paragraph :
آنچه فتوشاپ به عنوان یک پاراگراف ( بند ) ارائه میدهد ، متخصصین صرف و نحو را به هراس می اندازد . در اصطلاح فتوشاپ هر خطی که از یک بازگشت نورد پیروی میکند ، “بند” نامیده میشود . در این پنجره گزینه های مربوط به کل بند نظیر : همترازی ، تورفتگی و فاصله گذاری خط را تنظیم می کند .
شکل هایی که در بالای این پنجره قرار دارند همترازی های امکان پذیر را نمایش می دهند :
چپ ، مرکز ، راست ، همچنین این گزینه ها در نوار Option این ابزار قرار دارند . در این جا شکل های دیگری وجود دارند که به شما امکان می دهند ، متن را با آخرین خط از طرف چپ ، مرکز ، راست یا کاملاً تراز کنید . این گزینه های آخری ، در صورتی در دسترس قرار می گیرند که متن را در یک کادر بسته قرار دهید .
سایر شکل ها و پنجره های موجود در پنجره Paragraph ، به شما امکان می دهند . تورفتگی بند تورفتگی اولین خط ، تورفتگی های راست و فاصله اضافی قبل و بعد را تنظیم کنید .

نکته :
در کنار لایه های متنی حرف T مشاهده میشود و این نشانگر لایه متنی میباشد . برای render کردن لایه و یا خارج کردن لایه از حالت متنی مسیر زیر را طی می کنیم .
( Layer Type Rasterize )
یا اینکه روی نوار رنگی لایه مربوطه کلیک راست گرده گزینه Rasterize را انتخاب کنیم

اعمال ماسک
ماسک ها می توانند شیء انتخاب شده و یا پس زمینه را پنهان کنند . ممکن است کاملاً کدر ، یا نیمه شفاف باشند .

کار با ماسک سریع Quick mask :
فتوشاپ روشی بسیار سریع و آسان را برای ایجاد نوعی ماسک موقتی ، و قابل ویرایش ارائه کرده است . که (ماسک سریع ) ( Quick mask ) نامیده میشود . یکی از مزیتهای آن این است که می توانید تصویر و ماسک را به طور همزمان مشاهده کنید .
می توانید کار را با ناحیه انتخاب شده شروع کنید ، و سپس با استفاده از قلم موی نقاشی بخشهایی را به آن اضافه ، و یا از آن کم کنید ، همچنین میتوانید ، ماسک سریع را به طور کامل با استفاده از قلم موی نقاشی ایجاد کنید .

کار عملی ایجاد ماسک سریع :
1-با کمک یکی از ابزارهای انتخاب ( Selection tool ) که مناسبتر به نظر می رسد ، بخشی از تصویر مورد نظر خود را در حالت انتخاب شده قرار دهید .
2-برای ویرایش انتخاب کافیست دکمه Quick mask را انتخاب کنید .
3-با این کار مشاهده خواهید کرد که پوششی از ماسک روی تصویر به غیر از محدوده انتخابی قرار میگیرد . ( رنگ مزبور، ناحیه محافظت شده را نشان میدهد . این رنگ به اصطلاح نشان دهنده ناحیه انتخاب نشده می باشد . طبق تعریف ماسک با رنگ قرمز و میزان کدر بودن ، opacity به میزان 50 % درصد ظاهر میشود .
4-اگر ماسک مزبور به ویرایش احتیاج داشت سرقلم مناسبی انتخاب می کنیم و با یکی از ابزارهای ترسیمی مثل قلم موی نقاشی شروع به ویرایش می کنیم . (با در نظر گرفتن رنگ F.g )
5-از آنجا که ماسک ها در اصل به صورت تصویرهای خاکستری رنگ( grayscale ) میباشند رنگ آمیزی با رنگ سیاه موجب اضافه شدن بخشهای انتخاب شده به رنگ قرمز می شود . رنگ آمیزی با رنگ سفید نیز بخشهای انتخاب شده را کاهش می دهد. (معادل پاک کردن )
6-وقتی ویرایش ماسک به حد رضایت بخشی رسید ، دکمه standard mask را در جعبه ابزار کلیک کنید . با اینکار به تصویر اصلی باز خواهید گشت .

اعمال سایه :
اعمال سایه به متن یا تصویر به آن بعد داده و موجب می شود بیشتر به چشم بیاید . سایه جلوه خاص و زیبایی برای تاکید بر روی یک چیز و جلب توجه بیشتر می باشد .
Drop Shadow قبل از اینکه یک فیلتر باشد ،جلوه لایه محسوب می شود ، بنابراین می توانید آن را قبل و بعد از رند کردن

دانلود مقاله تهاجم فرهنگی: واقعیت یا ضرورت؟ word

 دانلود مقاله تهاجم فرهنگی: واقعیت یا ضرورت؟ word دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله تهاجم فرهنگی: واقعیت یا ضرورت؟ word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله تهاجم فرهنگی: واقعیت یا ضرورت؟ word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله تهاجم فرهنگی: واقعیت یا ضرورت؟ word :

تهاجم فرهنگی: واقعیت یا ضرورت؟

دوستان گرامی، اجازه دهید سخنانم را با یکی از پارگراف‌های مشهور نوشته شده به زبان فارسی آغاز کنم. این یک پدیده‌ی نادر است که ما در زبان فارسی پاراگراف مشهوری داشته باشیم. ابیات منظوم و برخی جملات قصار و قطعات کوتاه سعدی و خواجه عبدالله انصاری برای ما امور آشنا و روزمره‌اند اما کمتر می‌توان نوشته‌ای منثور و بخصوص معاصر را یافت که، لااقل در بین اهل نظر،

شناخته شده باشد. مثل: «من این‌ها را برای سایه‌ام که روی دیوار افتاده است می‌نویسم» به قلم صادق هدایت. باری، یکی از این معدود پارگراف‌ها اینگونه آغاز می‌شود: «غربزدگی می‌گویم همچون وبازدگی، و اگر بمذاق خوش آیند نیست بگوئیم همچون گرمازدگی یا سرمازدگی. اما نه، دست کم چیزی ست در حدود سن زدگی. دیده‌اید که گندم را چگونه می‌پوساند؟»

این نخستین جملاتی ست که جلال آل احمد کتاب غربزدگی‌اش را با آن شروع کرده است. و

بنظر من بیان همین کلمات است که امروز ما را دور از وطن خویش در اینجا زیر یک سقف گردآورده، تا به ضرب و دنگ تحقیق و «پی پِر» و کنفرانس و سمینار بکوشیم دریابیم که چه بلائی به سر ما آمده است.
شاید آنچه گفتم بنظر شما اغراق آمیز بیاید؛ اما آنانی که در دو دهه‌ی 1340 و 1350 جوانی خود را در جریانات روشنفکری ایران گذرانده باشند خوب می‌فهمند که من چه می‌گویم. اصلا بگذارید در چند جمله آن جریان را خلاصه کنم و برای این کار کمی از خود و هم‌نسلانم بگویم: در سرآغاز دهه‌ی 40 ایرانی (که مصادف بود با سرآغاز دهه‌ی 60 میلادی و در مغرب زمین همراه بود با جریان هیپی‌ها، سنت شکنی‌ها، خیزش‌های دانشجوئی و رادیکالیسم فرهنگی) من، همراه

با یارانی همچون داریوش آشوری، بهرام بیضائی، محمدعلی سپانلو، نادر ابراهیمی، اکبر رادی، احمدرضا احمدی و چند تن دیگر، نخستین ایام بیست سالگی‌مان را آغاز می‌کردیم و سقفی که ما را بدور هم جمع می‌کرد دانشگاه تهران بود. هشت/نه سالی از کودتای 28 مرداد می‌گذشت. یعنی، ما اغلب کودک بودیم وقتی که آن جریان رخ داد. پس، کینه‌ی سقوط مصد

ق و بازگشت شاه در دل ما چندان جائی نداشت. و اگر مشکلی هم با شاه داشتیم مشکلی مربوط به خود او بود.
آن روزها در آمریکا، که از پس 28 مرداد 32 در کشور ما حرف اول را می‌زد، چهره‌ی جدیدی به تخت ریاست جمهوری نشسته بود که برنامه‌هایش با برنامه‌ها

ی ژنرال آیزنهاور و معاونش نیکسون متفاوت بود. او از مسائلی همچون حقوق بشر و دموکراسی دم می‌زد ـ حرف‌هائی که در آن روزگار بیشتر به شوخی شبیه بود. یادم است یک روز داریوش آشوری بطعنه پیشنهاد کرد که نامه‌ای به پرزیدنت جدید، آقای جان اف کندی، بنویسیم و بگوئیم حالا که حضرتعالی در حال تأمین حقوق بشر هستید یک فکری

هم برای اضافه حقوق بشر بفرمائید. منظورم این است که بگویم کسی باور نداشت که آدمی در آن سوی دنیا به تخت بنشیند و منشاء تغییراتی عمیق در سوی دیگر دنیا شود. اما چنین شده بود. مثل این بود که منتظر بوده‌اند تا ما دبیرستان را تمام کنیم و پا به دانشگاه بگذاریم تا سکوت وحشت زده و هشت/نه ساله‌ی بعد از 28 مرداد شکسته شود. دانشگاهی که ما در آن پا گذاشته بودیم یکپارچه آتش بود. همین زنده یاد پروانه اسکندری (قبل از آنکه همسر داریوش فروهر شود) را که بچاقوی وزارت اطلاعات اسلامی تکه تکه شد من اولین بار در همان سال‌ها جلوی دانشکده هنرهای زیبا دیدم که روی پله‌ها ایستاده بود و علیه دیکتاتوری سخن می‌گفت. دیکتاتوری هم بنظر می‌رسید که رفته رفته دارد وا می‌دهد. نشانه‌اش اینکه مطبوعات هم آغاز به سخن گفتن کرده بودند. خبر رسید که موسسه‌ی کیهان در پی انتشار دو

نشریه‌ی جدید است یکی بنام «کتاب هفته» و دیگری بنام «کتاب ماه». قرار بود اولی را احمد شاملو سردبیری کند و دومی را جلال آل احمد. یکی توده‌ای از حزب توده برگشته اما وفادار به سوسیالیسم و دیگری نیروی سومی از نیروی سوم برگشته اما وفادار به سوسیالیسم. انتشار کتاب ماه به آل احمد فرصت داد که کتابی را که به تازگی تمام کرده بود و «غربزدگی» نام داشت بصورت جزوه جزوه و ماه به ماه در همین کتاب ماه منتشر کاره‌ی سومی هم نداشت. آل احمد ظاهراً کتاب ماه دوم را بی‌جزوه‌ی غربزدگی منتشر کرد و آرام کنار کشید. اما در این کنار کشیدن داستان دیگری هم در کار بود.
در پی انتشار همین شماره‌ی دوم بود که، در یک عصر بهاری، من و بهرام بیضائی به دفتر کتاب ماه و بدیدار آل احمد رفتیم. آن روزها بهرام با او بیشتر محشور بود تا من. و او خواسته بود بهرام را ببیند و بهرام هم مرا با خود برده بود. آنجا بود که معلوم شد که

آل احمد، در همان ابتدای شروع کار در کتاب ماه، همه‌ی جزوه‌ها را چاپ کرده بود و فقط قرار بود در هر شماره یک جزوه را به کتاب ماه الصاق کنند. و حالا که الصاق جزوه‌ها ممنوع شده بود، آل احمد شتابزده جزوه‌ها را بصورت کتاب سنجاق کرده و بدون برش لب کتاب‌ها آنها را از صحافی خارج کرده بود و تصمیم گرفته بود که آنها را، که از تعدادشان خبر ندارم اما نباید بیش از 1000 جلد بوده باشد، از طریق «برو بچه‌ها» پخش کند. آنروز عصر از دفتر کتاب م

ه که بیرون آمدیم زیر بغل من و بهرام چند جلد کتاب بود پیچیده در کاغذ‌های کاهی. و ما پخش کننده‌ی کتاب ممنوعه‌ای شده بودیم که فقط از محتویات فصل اول یا جزوه‌ی اولش با خبر بودیم.
کتاب مثل نقل و نبات بین رفقا پخش شد و بحث «غربزدگی» برای ما شد همان چیزی که امروزی‌ها به آن «گفتمان» می‌گویند. (و همینجا، بعنوان نکته‌ی معترضه بگویم که دیده‌ام این روزها بسیارانی خیال می‌کند که «گفتمان» واژه‌ی شیک تری است برای گفتگو و گپ و مصاحبه؛ و اغلب در رادیو و تلویزیون‌ها می‌شنوم که به هم میگویند بیائید با هم گفتمانی داشته باشیم. اما آنروز هم، مثل واقعیت امروز، گفتمان غربزدگی امری بود بسا وسیع‌تر از گفتگو ـ چیزی همچون موضوع عام گفتگوی روشنفکران و نجبگان.
کتاب میگفت که ما در درازای مدتی بیش از پنجاه سال کوشیده‌ایم خودمان را با موشک انقلاب مشروطه به قرن بیستم برسانیم و، اگرچه اختیارات شاه و شیخ را بر روی کاغذ قانون اساسی مشروطه محدود کرده‌ایم اما، هرکجا که کار به حقوق ملت و اِعمال دموکراسی کشیده، همانجا سرمان به سنگ خورده است.
ما تازه قرار بود که این حرف‌ها را بفهمیم اما نسل شاملو و آل احمد دیر زمانی نبود که از داغی جنبش ملی کردن صنعت نفت و دست و پنجه نرم کردن با غول بی‌شاخ و دم امپراطوری بریتانیا ـ شکسته و پر ریخته ـ بیرون آمده بودند. آنها دیده بودند که رفیق استالین چگونه دستشان را توی پوست گردو گذاشته و رویش را آن سو کرده تا توده‌ای‌ها را تیربارن کنند. من سال‌ها بعد تلخی این تجربه را در کام رفیق اخیراً از دست رفته‌ام ـ شاهرخ مسکوب ـ هم دیدم، آنجا که از شکنجه قپانی و آویزان شدن از سقف می‌گفت. ملیون و نیروی سومی‌ها هم دیده بودند که آمریکا، در جنگ آنان با بریتانیا، برای‌شان چندان پناهی نبوده است. آن‌ها هم باید از خامی یک سوء تفاهم تاریخی بیرون می‌آمدند. آمریکا در آخرین لحظه مصدق را تنها گذاشته و در زیرزمین سفارتخانه‌اش سپهبد زاهدی را برای کودتا آماده کرده بود. نسل بزرگتر ما نسلی بود تلخ و شکسته. شعرش شعر زمستان اخوان ثالث بود، روشنفکرش در تریاک و هروئین غرق می‌شد و نصرت رحمانی، همچون بلندگوی این پوچی عمیق، از جانب آن نسل سخن می‌گفت.
و حالا آدمی از آن نسل بر آن شده بود تا توضیح دهد که چرا ملت ما بار دیگر در جهش خویش بسوی آزادی و دموکراسی شکست خورده است. او پزشکی شده بود که مرض ما را اینگونه تشخیص می‌داد: «ما به بیمارگی غربزدگی دچاریم. یعنی شویم») و ارزش‌های خوب فرهنگی آن را اخذ کنیم (یعنی، بقول دکتر شادمان «اخذ تمدن فرنگی» کنیم) نه تنها در این کار توفیقی نداشته‌ایم بلکه ارزش‌های خوب خودمان را هم در این چالش از دست داده‌ایم و در نتیجه موجودی شده‌ایم بی‌هویت؛ یک شتر-گاو-پلنگ ذلیل.» آل احمد چنین موجودی را «غربزده» نام گذاشته بود.
نسل من که در فراسوی 28 مرداد به جوانی و دانشگاه رسیده بود اما با غرب آشناتر از اینها بود، لباس و پوشاک و موسیقی غربی را دوست داشت، از «پارتی گرفتن» و رقصیدن با آهنگ‌های غربی خوشش می‌آمد، دوست دختر یا پسر داشتن در بین‌اش مد شده بود، سینمای غرب، ادبیات غرب، نقاشی مدرن و معماری نوی غرب را دوست داشت. جریان انقلاب مشروطه و اصلاحات رضاشاهی و سیاست زدائی بخش دوم سلطنت محمد رضا شاه در این نسل شکلی تازه از آدم ایرانی را بظهور رسانده بود. اما حالا آل احمد به او می‌گفت سراپای آنچه که تو داری دروغ و قلابی و عاریتی و وصله پینه‌ای ست.
و همان سال‌ها بود که ترجمه‌ی کتاب «مقدمه‌ی ابن خلدون» هم منتشر شد و آل احمد خواندن آن را به همه‌ی اطرافیانش توصیه کرد. و ما دیدیم که ابن خلدون مراکشی هم در 570 سال پیش نظرات آل احمد را تأئید می‌کند. ابن خلدون، که از شمال افریقا به شرق سفر کرده و در بازگست ـ علاوه بر سفرنامه‌ای که نوشت ـ مقدمه‌ای هم بر آن افزود و در آن مقدمه کوشیده بود تا مشاهدات خود را جمع بندی کرده و به نوعی قانونمندی اجتماعی در زمینه‌ی مباحث فرهنگی دست یابد در این «مقدمه» (که از خود سفرنامه‌اش مشهورتر شد و بصورتی مستقل در دست اهل مطالعه گشت)، سخنی دارد که آنروز من و ما را

سخت تکان داد و بیشتر مجذوب آل احمد کرد. بگذارید تکه‌ای از این سخن را برای شما نقل کنم:
«قوم مغلوب همواره شیفته‌ی تقلید از شعائر و آداب و طرز لباس و مذهب و دیگر عادات و رسوم ملت غالب است، زیرا در نهاد انسان همواره اعتقاد به کمال و برتری قوم پیروزی که ملت شکست خورده را مسخر خود می‌سازد حاصل می‌شود، و منشاء یا رسوخ بزرگداشت و احترام قوم غالب در نهاد ملت مغلوب است و یا بدان سبب است ک

ه ملت مغلوب در فرمانبری خود از قوم پیروز دچار اشتباه می‌شود و بجای اینکه این اطاعت را معلول غلبه‌ی طبیعی آن قوم بداند آنرا به کمال و برتری آنان نسبت می‌دهد; ملت شکست خورده گمان می‌علت همین اشتباه می‌بینیم که قوم مغلوب خواه در نوع لباس و مرکوب و سلاح و خواه در چگونگی پوشیدن و بکار بردن همواره از قوم پیروز تقلید می‌کند; » (باب دوم، فصل 23، صفخه‌ی 287)
آل احمد به ما می‌گفت که ما «قوم شکست خورده»‌ایم و به این خیال که «پیروزی غلبه جویان در پرتو عادات و رسوم و شیوه‌ی زندگی آنان حاصل آمده» سعی می‌کنیم ادای آنها را در آوریم. پهلوی اول عبا و عمامه مان را برداشته بود، با این تصور که اگر ما را با کت و شلوار کازرونی و کلاه پهلوی و مانتوی گاباردین بپوشاند ما به مادموازل ژیزل و

مستر آرمسترانگ تبدیل می‌شویم و فراموش کرده بود که توی آن لباس و زیر آن کلاه فرنگی قرضی مغزی هم هست که هیچ یک از ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی این مادموازل و موسیو را در نمی‌یابد و، بقول آل احمد، بجای اینکه نگاهی به موتور ماشینش بیاندازد یا ترمزها را چک کند تا در رانندگ

ی آسیب نبیند، یک آیت الکرسی به آینه‌ی ماشینش آویزان می‌کند و بیمه‌اش را هم با حضرت عباس تمشیت می‌دهد و نه شرکت سهامی بیمه‌ی ایران. (که البته نمی‌دانم کدام شیر پاک خورده‌ای کشف کرده بود که بین انبیاء و اولیاء ما حضرت عباس امور بیمه این عالم را بر عهده دارد.)
اما کتاب آل احمد به این «تشخیص بیماری» بسنده نکرده و در پی ارائه‌ی «دارو و راه علاج» هم برآمده بود. و مشکل ما هم از همین جا شروع شد. از نظر او، ما دو راه بیشتر در پیش نداشتیم: یا باید یکسره «غربی» می‌شدیم و یا به «فرهنگ اصیل» خود بر می‌گشتیم. آل احمد می‌گفت که تجربه‌ی صد ساله‌ی بعد از جنگ‌های ایران و روس تا کنون به ما نشان داده است که راه اول کاملاً به بن بست رسیده است و ما چاره‌ای نداریم که راه دوم را انتخاب کنیم. و بدینسان، با شیپور رستاخیز او، نسل من راهپیمائی بزرگ خود را با عنوانی که چند سال بعد دکتر علی شریعتی بدان داد، یعنی با عنوان «بازگشت به خویش»، آغاز کرد.
اما واقعیت این بود که ما از این «خویشی» که بدان باز می‌گشتیم چندان چیزی نمی‌دانستیم و معنای فرهنگی این «خویشتن اصیل» را در نمی‌یافتیمو، بدینسان، بازگشت ما به خویش نیز جز امری ظاهری نمی‌توانست باشد.
با اینهمه چند سال بعد تمام کارکنان سازمان برنامه ـ ک

ه من در آن کار می‌کردم و یکی از اماکن تجمع روشنفکران و نخبگان بود ـ پشت میزهای «برنامه ریزی برای عمران و توسعه‌ی کشور» تسبیح شاه مقصود بدست گرفتند و سبلت پرپشت درویشانه رویاندند. ابتدا خانقاه‌ها توسعه یافتند، در خانه زیرشلواری و عبا پوشیدیم و سراغ کتاب‌های فراموش شده‌ی منطق الطیر و شیخ محمود شبستری رفتیم. و نظریه پردازان تازه نفس هم هر دم بیشتر از راه رسیدند. دکتر احسان نراقی، احمد فردید، رضا داوری و داریوش شایگان برایمان احادیثی شیرین از فرهنگی گفتند که بر پایه‌های عرفان

و درویشی و اعتقاد به آخرت و تحقیر عقل و دنیا گذاشته شده بود. حس می‌کردیم که یکباره از معنویت پر شده‌ایم و از وجناتمان نور حقیقت تپق می‌زند. از زیارت شاه نعمت الله ولی شروع کردیم تا کی به سراغ شاه عبدالعظیم برویم. و برعکس حافظ، که از مسجد به خانقاه و از خانقاه به خرابات رفته بود، ما از خرابات راهی مسجد شده بودیم. حتی دربار محمد رضا شاهی هم که قرار بود قبله گاه غربزدگی و غرب گرائی باشد از این روند فرهنگی مصون نمانده بود. تعزیه شد نمایش سنتی و روی صحنه‌ی جشن هنر شیراز رفت. پاتوق‌های ما از سورنتو و چاتانوگا به زیرزمین‌های خیابان سیروس مبدل شد. و آنگاه، وقتی که علیرغم آن همه «جاوید شاه»؛ سرطان خون جان «اعلیحضرت همایونی» را فرا گرفت و مردم کوچه و بازار خبر شدند که «چنان نماند و چنین نیز نخواهند ماند»، دیگر هیچ نهاد مدرن، هیچ متفکر صاحب اثر، و هیچ سیاستمدار خوش نفسی باقی نمانده بود که آینده‌ای روشن را برایمان خبر دهد. ما در شیشه‌ی جادو را گشوده و غولی را که سه نسل از پداران ما به زحمت در شیشه کرده بودند آزاد ساخته بودیم.
آنک در خیابان‌ها بودیم، نه میدانستیم چه می‌خواهیم و نه می‌دانستیم چه نمی‌خواهیم. استقلال، آزادی، جمهوری؟.. اما، نه، اینک زمانه پسوندی شگرف را بدان چسبانده بود تا بازگشن ما را به خویشتن خویش کامل کند. ما اکنون آزادی و استقلال و جمهوری را بشکل «اسلامی»‌اش می‌خواستیم. باور داشتیم که اسلام برای همه‌ی پدیده‌های غربی نوع اسلامی‌اش را دارد، آن هم بهتر از اصل. مثلاً، مگر بنی صدر نبود که به ما می‌گفت که اقتصاد اسلامی بسا کارا‌تر و عادلانه تز از اقتصاد غربی است؟ و شاه که رفت و خمینی که آمد روند گسنرده‌ی «اسلامی کردن» چیزها نیز آغاز شد. تقی زاده غلط کرده بود که گفته بود همه چیزما باید یکسره غربی شود. نخیر، ما می‌توانستیم همه چیز را یکسره «اسلامی» کنیم و با این کار از چنبره‌ی ذلت آور غربزدگی بیرون جهیم.
و من عمق و گسترده‌ی این روند «اسلامی کردن» را روزی فهمیدم که در سازمان برنامه به ما ابلاغ شد که فردا برای «اسلامی کردن سازمان برنامه» می‌آیند. و ما تا فردا صبر کردیم تا این واقعه‌ی شگرف را بچشم خویش ببینیم. و، صبح علی الطل

وع، کارشناسان اسلامی سازی از راه رسیدند، با کلنگ و بیل و زنبه. و بجان مستراح‌های فرنگی افتادند که نجس و شرم آور بودند و ملت مسلمان ایرانی را از نشستن بر روی دو پا و زور زدن سنتی باز داشته بودند. و ما تا دریابیم که بیشترمان دچار درد بواسیر شده‌ایم همه جایمان اسلامی شده بود. همانروز در راهروی مدیریت فرهنگ و هنرمان بلندگوئی گذاشتند که از صبح تا عصر برایمان آیات قرآن را تلاوت می‌کرد و دیگر نیازی به رفتن به مجالس ختم هم نبود. در آن راهرو‌های اسلامی شده آنک مجلس ختم خود ما را گرف

ته بودند.
و تنها اکنون است که، گریخته از آن جهنم فرهنگی، و دست و پا شکسته، داریم از خودمان می‌پرسیم که این چه نسخه‌ای بود که آل احمد و شریعتی برایمان پیچیدند؟ این نسخه چه مشکلی داشت که ما را بدین روز انداخت؟ اصلا، ما که آنقدر مشتاق بازگشت به خویش بودیم چرا نتوانستیم محیطی را که بر اساس مختصات آن «خویش» ساخته شد تحمل کنیم و بیرون زدیم تا همان غربی که ما را «زده» بود پناهمان دهد؟

دانلود مقاله آهن زنگ نزن word

 دانلود مقاله آهن زنگ نزن word دارای 9 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله آهن زنگ نزن word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله آهن زنگ نزن word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله آهن زنگ نزن word :

آهن زنگ نزن

زنگ زدن عبارتی است که به اکسیداسیون آهن اطلاق می‌شود. اکسیداسیون آهن معمولا از طریق واکنش با اکسیژن صورت می‌گیرد اما نوع‌های دیگری از زنگ زدن وجود دارد که حاصل واکنش آهن و کلر است که به آن زنگ سبز می‌گویند. “زنگ” نام متداول یکی از ترکیبات بسیار رایج یعنی اکسید آهن با فرمول Fe2O3 است. این نام رایج است زیرا آهن به سرعت با اکسیژن ترکیب شده و تشکیل زنگ آهن را می دهد. در حقیقت آهن را به ندرت می توان به صورت خالص در طبیعت پیدا کرد. زنگ آهن (یا فولاد) نمونه ای از فرایند خوردگی است: فرایند الکتروشیمیایی شامل آند (یک قطعه فلز که به راحتی الکترون از دست می دهد)، الکترولیت (مایعی که به حرکت الکترون ها کمک می کند) و یک کاتد (یک قطعه فلز که به راحتی الکترون می پذیرد) است. وقتی فلزی خورده می شود، الکترولیت به تولید اکسیژن در آند کمک می کند. سپس اکسیژن با فلز ترکیب شده و الکترون آزاد می شود. وقتی الکترون ها از طریق الکترولیت به سمت کاتد جریان می یابند، آند با جریان الکتریکی حذف می شود یا به کاتیون های فلزی تبدیل شده و زنگ تشکیل می شود.

اکسیده شدن آهن
برای این که آهن اکسید شود به سه ماده نیاز است: آهن، آب و اکسیژن. و اما فرایند زنگ زدن: با افتادن یک قطره آب بر روی اشیای آهن فورا دو اتفاق می افتد. نخست آن که آب به عنوان یک الکترولیت خوب با دی اکسیدکربن موجود در هوا واکنش داده و اسید کربنیک که یک اسید ضعیف است تشکیل می شود. اسید کربنیک نسبت به آب، الکترولیت بهتری است. پس از تشکیل اسید و حل شدن آهن در آن، ملکول های آب به اجزای سازنده آن یعنی اکسیژن و هیدروژن تبدیل می شود. اکسیژن آزاد و آهن حل شده با هم پیوند داده و اکسید آهن را تشکیل می دهند. در این فرایند الکترون آزاد می شود. الکترون های آزاد از بخش آند که همان آهن است به سمت کاتد که ممکن است فلزی با واکنش پذیری کمتر از آهن یا بخش دیگری از سطح آهنی باشد، جریان می یابد. مایعاتی مانند باران های اسیدی، آب دریا و افشانه نمکی برای ذوب کردن برف جاده های یخی به علت ترکیبات موجود در آنها نسبت به آب الکترولیت های قوی تری هستند. به همین دلیل آهن و فلزات دیگر در این محیط ها با سرعت بیشتری زنگ زده و خورده می شوند.
چرا آهن زنگ می زند؟
آیا توجّه کرده اید که بعضی از فلزات زنگ می زنند و بعضی دیگرزنگ نمی زنند؟آهن معموأ زنگ می زند. به همین علّت است که وقتی رنگ قسمتی از بدنه اتومبیل از بین می رودهوا باعث می شود که آهن زیر قسمت رنگ شده خیلی زود زنگ بزند.
برای آن که آهن با اکسیژن موجود در هوا ترکیب می شود و اکسیدآهن قرمز رنگ را (که همان زنگ آهن است) تولید می کند. در هر صورت نوعی آهن وجود دارد که زنگ نمی زند. اختراع یاکشف این آهن امری تصادفی بود! در سال1913 هری بریرلی که متخصص ذوب فلزات بود برای ساختن لوله تفنگ دنبال فلزی مناسب می گشت. از این رو فلزات گوناگون را با هم ترکیب کردو آلیاژهای مختلفی به دست آورد. امّا پس از انجام آزمایش ها تمام نمونه ها را به گوشه ای انداخت. چند ماه بعد متوجّه شد در حالی که همه نمونه های دور ریخته شده زنگ زده اند یکی از آنها زنگ نزده است! بریرلی این آلیاژ را با دقّت بررسی کرد و فهمید که 14 آن کروم است.
به این ترتیب فلز زنگ نزن یا استنلس استیل وارد زندگی بشر شد. امروزه اغلب لوازم آشپزخانه ها از آهن زنگ نزن هستند. جنس بیشتر دیگ ها کتری ها ماهی تابه ها قاشق و چنگال ها چاقو ها و لگن ظرفشویی آشپزخانه ها از آهن زنگ نزن است؛ همین طور بسیاری از لوازم جرّاحی و قطعات خودرو ها از این فلز ساخته می شوند. فولاد زنگ نزن ، جزو فلزات بسیار مقاوم در برابر خوردگی است و در صنایع شیر آلات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع فولاد ، آلیاژ فولاد با کروم می‌‌باشد و گاهی نیکل نیز به ‌این آلیاژ اضافه می‌‌شود.
نکته:کروم یا کرومیوم فلزی سختخاکستری و دیر گداز است با علامت اختصاریcr.
نکته:آلیاژ فلزی است که از ترکیب دو یا چند فلز به دست می آید.
کاربردهای آهن
کاربرد آهن از تمامی فلزات بیشتر است و 95 درصد فلزات تولید شده در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد. قیمت ارزان و مقاومت بالای ترکیب آن استفاده از آنرا بخصوص در اتومبیلها ، بدنه کشتی‌های بزرگ و ساختمانها اجتناب ناپذیر می‌کند. فولاد معروف‌ترین آلیاژ آهن است و تعدادی از گونه‌های آهن به شرح زیر می‌باشد:
• آهن خام که دارای 5%- 4% کربن و مقادیر متفاوتی ناخالصی از قبیل گوگرد ، سیلیکون و فسفر است و اهمیت آن فقط به این علت است که در مرحله میانی مسیر سنگ آهن تا چدن و فولاد قرار دارد.
• چدن ، شامل 5/3%-2% کربن و مقدار کمی منگنز می‌باشد. ناخالصی‌های موجود در آهن خام مثل گوگرد و فسفر که خصوصیات آنرا تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد، در چدن تا حد قابل قبولی کاهش می‌یابند. نقطه ذوب چدن بین k 1470-1420 می‌باشد که از هر دو ترکیب اصلی آن کمتر است و آنرا به اولین محصول ذوب شده پس از گرم شدن همزمان کربن و آهن تبدیل می‌کند. چدن بسیار محکم ، سخت و شکننده می‌باشد. چدن مورد استفاده حتی چدن گرمای سفید موجب شکستن اجسام می‌شود.
• فولاد کربن شامل 5/1% – 5/0% کربن و مقادیر کم منگنز ، گوگرد ، فسفر و سیلیکون است.
• آهن ورزیده ( آهن نرم) دارای کمتر از 5/0% کربن می‌باشد و محصولی محکم و چکش‌خوار است، اما به اندازه آهن خام گدازپذیر نیست. حاوی مقادیر بسیار کمی کربن است ( چند دهم درصد). اگر یک لبه آن تیز شود، به‌سرعت تیزی خود را از دست می‌دهد.
فولادهای آلیاژ حاوی مقادیر متفاوتی کربن بعلاوه فلزات دیگر مانند کروم ، وانادیم ، مولیبدن ، نیکل ، تنگستن و … می‌باشد. اکسیدهای آهن برای ساخت ذخیره مغناطیسی در کامپیوتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها اغلب با ترکیبات دیگری مخلوط شده و خصوصیات مغناطیسی خود را بصورت محلول هم حفظ می‌کنند.
انواع پوشش های محافظ آهن
پوشش های رنگها و جلاها
ساده‌ترین راه مبارزه با خوردگی ، اعمال یک لایه رنگ است. با استفاده ‌از رنگها بصورت آستر و رویه ، می‌‌توان ارتباط فلزات را با محیط تا اندازه‌ای قطع کرد و در نتیجه موجب محافظت تاسیسات فلزی شد. به روشهای ساده‌ای می‌‌توان رنگها را بروی فلزات ثابت کرد که می‌‌توان روش پاششی را نام برد. به کمک روشهای رنگ‌دهی ، می‌‌توان ضخامت معینی از رنگها را روی تاسیسات فلزی قرار داد. آخرین پدیده در صنایع رنگ سازی ساخت رنگهای الکتروستاتیک است که به میدان الکتریکی پاسخ می‌‌دهند و به ‌این ترتیب می‌توان از پراکندگی و تلف شدن رنگ جلوگیری کرد.
پوشش های فسفاتی و کروماتی
این پوششها که پوششهای تبدیلی نامیده می‌‌شوند، پوششهایی هستند که ‌از خود فلز ایجاد می‌‌شوند. فسفاتها و کروماتها نامحلول‌اند. با استفاده ‌از محلولهای معینی مثل اسید سولفوریک با مقدار معینی از نمکهای فسفات ، قسمت سطحی قطعات فلزی را تبدیل به فسفات یا کرومات آن فلز می‌‌کنند و در نتیجه ، به سطح قطعه فلز چسبیده و بعنوان پوششهای محافظ در محیط‌های خنثی می‌‌توانند کارایی داشته باشند. این پوششها بیشتر به ‌این دلیل فراهم می‌‌شوند که ‌از روی آنها بتوان پوششهای رنگ را بر روی قطعات فلزی بکار برد. پس پوششهای فسفاتی ، کروماتی ، بعنوان آستر نیز در قطعات صنعتی می‌‌توانند عمل کنند؛ چرا که وجود این پوشش ، ارتباط رنگ با قطعه را محکم‌تر می‌‌سازد. رنگ کم و بیش دارای تحلخل است و اگر خوب فراهم نشود، نمی‌‌تواند از خوردگی جلوگیری کند.
پوشش های اکسید فلزات
اکسید برخی فلزات بر روی خود فلزات ، از خوردگی جلوگیری می‌‌کند. بعنوان مثال ، می‌‌توان تحت عوامل کنترل شده ، لایه‌ای از اکسید آلومینیوم بر روی آلومینیوم نشاند. اکسید آلومینیوم رنگ خوبی دارد و اکسید آن به سطح فلز می‌‌چسبد و باعث می‌‌شود که ‌اتمسفر به‌ آن اثر نکرده و مقاومت خوبی در مقابل خوردگی داشته باشد. همچنین اکسید آلومینیوم رنگ‌پذیر است و می‌‌توان با الکترولیز و غوطه‌وری ، آن را رنگ کرد. اکسید آلومینیوم دارای تخلخل و حفره‌های شش وجهی است که با الکترولیز ، رنگ در این حفره‌ها قرار می‌‌گیرد. همچنین با پدیده ‌الکترولیز ، آهن را به ‌اکسید آهن سیاه رنگ (البته بصورت کنترل شده) تبدیل می‌‌کنند که مقاوم در برابر خوردگی است که به آن “سیاه‌کاری آهن یا فولاد” می‌‌گویند که در قطعات یدکی ماشین دیده می‌‌شود.
پوشش های گالوانیزه
گالوانیزه کردن (Galvanizing) ، پوشش دادن آهن و فولاد با روی است. گالوانیزه ، بطرق مختلف انجام می‌‌گیرد که یکی از این طرق ، آبکاری با برق است. در آبکاری با برق ، قطعه‌ای که می‌‌خواهیم گالوانیزه کنیم، کاتد الکترولیز را تشکیل می‌‌دهد و فلز روی در آند قرار می‌‌گیرد. یکی دیگر از روشهای گالوانیزه ، استفاده ‌از فلز مذاب یا روی مذاب است. روی دارای نقطه ذوب پایینی است. در گالوانیزه با روی مذاب آن را بصورت مذاب در حمام مورد استفاده قرار می‌‌دهند و با استفاده ‌از غوطه‌ور سازی فلز در روی مذاب ، لایه‌ای از روی در سطح فلز تشکیل می‌‌شود که به ‌این پدیده ، غوطه‌وری داغ (Hot dip galvanizing) می‌گویند. لوله‌های گالوانیزه در ساخت قطعات مختلف ، در لوله کشی منازل و آبرسانی و … مورد استفاده قرار می‌‌گیرند.
پوشش های قلع
قلع از فلزاتی است که ذاتا براحتی اکسید می‌‌شود و از طریق ایجاد اکسید در مقابل اتمسفر مقاوم می‌‌شود و در محیطهای بسیار خورنده مثل اسیدها و نمکها و … بخوبی پایداری می‌‌کند. به همین دلیل در موارد حساس که خوردگی قابل کنترل نیست، از قطعات قلع یا پوششهای قلع استفاده می‌‌شود. مصرف زیاد این نوع پوششها ، در صنعت کنسروسازی می‌‌باشد که بر روی ظروف آهنی این پوششها را قرار می‌‌دهند.
پوشش های کادمیم
این پوششها بر روی فولاد از طریق آبگیری انجام می‌‌گیرد. معمولا پیچ و مهره‌های فولادی با این فلز ، روکش داده می‌‌شوند. روکش کادمیم مخافظ خوبی برای کالاهای آهنی و فولادی در برابر زنگ زدگی و فسادتدریجی در اثر هوا می باشد. روکش کادمیم بیشتر قسمت های اساسی هواپیماها و کشتی ها و کالاهایی که در آب و هوای گرمسیری مصرف دارد، به کار برده می شود. پوشش های کادمیم مخصوصا در محیط های طبیعی موثرند. مقاومت این پوشش ها در مقابل فساد تدریجی در مناطق روستایی بیشتر از مناطق صنعتی است.
===================
روش های کنترل زنگ زدن فلزات

ماده ای که به طور ذاتی نسبت به محیط اطراف خود مقاومت نشان می دهد و پوسیده نمی شود (البته به طور ایده آل)، اولین انتخاب در نیازهای مکانیکی و اقتصادی خواهد بود؛ متاسفانه اغلب چنین نیست و بسیاری از مواد به روشی برای کنترل زنگ خوردگی خود نیاز دارند؛ به همین دلیل سه روش عمده برای این کار وجود دارد:

اصلاح محیط اطراف ماده ای که در معرض این محیط قرار دارد

روش های کنترل الکتریکی

استفاده از روکش های محافظ

لایه نشانی و روکش به روش اسپری حرارتی برای کنترل زنگ زدن:
روکش محافظی که به روش حرارتی روی ماده مورد نظر اسپری می شود، برای بسیاری از مواد مورد استفاده است. در این روش، گزینه های لازم برای روکش کردن مواد و اسپری بسیار زیاد است. این روش به سه گروه اصلی تقسیم می شود:

روکش آندی
روکش کاتدی
روکش خنثی یا بی طرف

روش اسپری برای روکش کردن فلزات

Click this bar to view the full image.

روکش آندی
روکش آندی برای محافظت زیرلایه های آهن و فولاد تقریبا فقط به روکش های روی (Zn) و آلومینیوم (Al) یا آلیاژهای آن ها محدود می شود. محافظ زنگ زدن این زیرلایه بایستی محافظ کاتدی یا محافظ قربانی باشد. زیرلایه نقش کاتد را در این روش ایفا کرده و روکش روی آن، نقش آند قربانی را خواهد داشت. مکانیسم محافظت زنگ خوردگی فلزات به دو دسته تقسیم می شود:

محافظت کاتدی یا قربانی شدن روکش

سد محافظ در برابر محیط اطراف

حال به توضیح این روش ها می پردازیم.

روکش قربانی:
یک روش پیچیده تر برای روکش کردن، اعمال اندکی بار منفی به فلز است؛ پس واکنش این فلز به صورت M M2+ + 2e-سخت تر اتفاق خواهد افتاد. برای این کار می توان با فراهم کردن بار منفی و اعمال آن به روکشی از یک فلز فعال تر ، به این هدف دست یافت. یعنی یک روش رایج برای محافظت فولاد، لایه نشانی آن با لایه نازکی از روی است ؛ این فرایند ” گالوانیزه کردن” نامیده می شود. روکش روی، واکنش پذیری بیش تر از آهن دارد و تمایل دارد به طور انتخابی زنگ بخورد. حل شدن این روکش قربانی ، الکترون هایی را به جا می گذارد که در آهن جمع می شوند و آن را کاتدی می کنند؛ بنابراین از خوردگی و حل شدن آهن جلوگیری می شود(شکل پایین، سمت چپ).

Click this bar to view the full image.

تأثیر روکش کردن آهن با یک فلز که واکنش پذیری کم تری دارد، یک پدیده جالب به وجود می آورد. یک مثال خوب از این حالت، روکشی از قلع است(شکل بالا، سمت راست). تا جایی که روکش قلع دست نخورده باقی می ماند، همه چیز خوب است؛ اما حتی اگر قسمت کوچکی از آهنی که در زیر قلع قرار گرفته، در معرض رطوبت محیط اطراف قرار بگیرد، پوسیدگی آغاز می شود. الکترون ها از آهن آزاد شده و به سمت قلع می آیند و آهن را آندی تر می کنند؛ پس اکنون قلع، پوسیدگی آهن را بیش تر می کند! حتما زنگ خوردن قوطی کنسروها را بعد از باز شدن درب آن ها دیده اید.

محافظت کاتدی:

یک روش عالی برای این که بارهای الکتریکی منفی به طور پیوسته در روی فلز باقی بمانند، آن است که از حل شدن و از بین رفتن یون های مثبت جلوگیری شود. از آن جایی که کل سطح به وضعیت کاتدی در می آید، این روش را” محافظت کاتدی” می گویند. منبع الکترون ها می تواند یک منبع تغذیه جریان مستقیم خارجی باشد (این روش برای محافظت خط لوله های نفت و دیگر تجهیزات زیر خاک به کار می رود) یا می تواند زنگ خوردگی فلز فعال دیگری مانند تکه ای آلومینیوم یا روی در زیر زمین و در کنار فلز اصلی باشد؛ در مخزن پروپان شکل زیر در زیر زمین چنین کاری صورت گرفته است:

روکش خنثی:
مواد خنثایی مانند آلومینیوم یا سرامیک های اکسید کروم با حذف محیط بسیار خورنده از ماده ای که استعداد زنگ زدن را دارد، محافظ های خوبی برای زنگ زدگی هستند. معمولا یک ماده خنثی، حتی اگر روکش آن تا اندازه ای نشت پذیر باشد (یک استثنا برای این حالت، فولاد زنگ نزن است که حذف اکسیژن می تواند باعث زنگ زدن شکاف دار آن ها شود و روکش های پیوندی نیکل کروم برای جلوگیری از زنگ زدن چنین موادی مناسب هستند) سرعت زنگ زدن را زیاد نمی کنند. اما در هر حالت برای محافظت بیش تر، ضخیم ترین و متراکم ترین روکش های اسپری پلاسما لازم اند.

دانلود مقاله فسلفه پیشرفت گرایی word

 دانلود مقاله فسلفه پیشرفت گرایی word دارای 21 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله فسلفه پیشرفت گرایی word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله فسلفه پیشرفت گرایی word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله فسلفه پیشرفت گرایی word :

فسلفه پیشرفت گرایی

مقدمه
اندیشه پیشرفت و توسعه گرایی در قلمرو اقتصاد و اجتماع و سیاسی ریشه در تغییر اجتماعی، به ویژه در دگرگونی های سده نوزدهم دارد. دگرگونی های گسترده ژرفی که در زمینه علوم و فرهنگ، بویژه علوم اجتماعی، پیرایش و پرورش اندیشه و اندیشمندان اجتماعی و بنیانگذاری دانشی نو به نام جامعه شناسی را در باختر زمین شتاب بخشیدند و آینده نگریها و برنامه ریزی های اجتماعی – اقتصادی را بر اساس دستاوردهای دانش های اجتماعی و در پرتو شناخت جامعه و قوانین حاکم بر حرکات و تغیرات اجتماعی به اصطلاح در دستور کار ترقیخواهان و صالح اندیشان قرار دادند.

پیشرفت گرایی و آموزش و پرورش

پیشرفت گرایی جهان نگرایی ای است که بر این باور می رود که بهبود و اصطلاح شرایط انسان و جامعه هم ممکن است و هم مطلوب. بسیاری از پرورشکاران اولیه پیشرفت گرایی در جستجوی نوآوری های تربیتی ای بودند که موجب آزادی نیروهای کودک گردد. پیشرفت گرایان دیگر به عمل گرایی جان دیوئی منتسب بودند، اعتقاد داشتند که مدارس جزئی از قلمرو وسیع تر اصلاح نهادی و اجتماعی هستند.
پیشرفت گرایان، همچون روسو، آموزه ]دکرین[ دنائت آدمی را مردود انگاشتند، معتقد بودند که مردم ذاتاً نیکند. علاوه بر این پیشرفت گرایی در روحیه صلاح اجتماعی که بر جنبش پیشرفت گرایی قرن بیستم آمریکا حاکم بود ریشه داشت.
روسو در مقام، یکی از نخستین طغیانگران علیه آموزش و پرور

ش سنتی، مدعی بود که مؤثر ترین یادگیری هنگامی تحقق می یابد که از علایق و نیازهای کودک پیروی کند.
پتالوتستی بر آن بود که اموزش و پرورش طبیعی باید در محیطی آکنده از محبت و امنیت عاطفی صورت پذیرد. مضافاً آنکه تربیت باید از محیط مستقیم کودک آغاز شده، متضمن فعالیت های حواس او در ارتباط با اشیاء موجود در محیط باشد.
به منظور انجام بخشیدن به موضوع تربیتی پیشرفت گرا، انجمن بر اص

ول زیر صحه نهاد:
1) آموزش و پرورش پیشرو باید آزادی ای فراهم کند که حامی رشد و کمال طبیعی کودک از طریق فعالیت هایی باشد که ابتکار، خلاقیت، و ابزار وجود را در او پرورش می دهد.
2- آموزش باید تماماً به یاری

رغبت خود طفل که از تماس با جهان واقعی برانگیخته می شود، هدایت شود.
3- معلم پیشرفتگرا باید یادگیری کودک را در مقام مدیر فعالیت های پژوهشی هدایت کند، نه به عنوان دستور دهنده.

4- موفقیت های دانش آموزان باید برحسب پیشرفتهای فکری، جسمانی، اخلاقی و اجتماعی اندازه گیری شود.
5- به منظور تأمین نیازهای کودک برای رشد و تکامل باید بین معلم، مدرسه و خانه و خانواده همکاری بیشتری معمول گردد.
6- مدرسه پیشرفتگرای حقیقی باید آزمایشگاهی برای فعالیت های نوجویانه باشد.
اهداف تعلیم و تربیت
دیویی و پراگماتیستها معتقد بوده که تعلیم و تربیت یک ضرورت زندگی است او خاطر نشان می ساخت که جامعه متمدن بدان سبب به حیاتش ادامه می دهد که تعلیم و تربیت با استفاده از ارتباط عادتها، فعالیت ها، افکار و احساسات از نسلی به نسل دیگر از مسن ترها به جوان تر ها منتقل می شود.
اساساً تعلیم و تربیت یک هنر است و معلمان هنگامی که آن را از روز مرگی و کسالت دور می سازند والاترین مفهوم این هنر را تبیین می کنند. فرایند تربیتی تنها زمانی متحقق می شود که فهمیدن ترویج یابد. در مقابل حرفه آموزی صرف کمک کردن به کودک برای اندیشیدن تعلیم و تربیت است. باید به تعلیم و تربیت نه به عنوان آمادگ

ی برای زندگی، بلکه به عنوان خود زندگی نگاه شود.
دیویی در کتاب «آیین تربیتی من» این اعتقاد را که تعلیم و تربیت دو جنبه مبنایی دارد مطرح می کند: جنبه روان شناختی و جامعه شناختی.

اهمیت هر یک کمتر از دیگری نیست چون امیال و توانایی های کودک فراهم کننده ماده و نقطه شروع همه تربیت هاست ضمن اینکه دانش مربی در مورد شرایط اجتماعی برای تفسیر توانایی های کودک ضروری است.
به نظر دیویی مقاصد باید:
1- از شرایط موجود ناشی شده باشد.
2- لااقل در آغاز آزمایشی بوده قابل انعطاف باشد.
3- مقصود باید همیشه به سوی آزادی فعالیت ها و یک مناسبت مورد نظر جهت داده شود.
دیویی می پنداشت این مردم (والدین- شاگردان و شهروندان) هستند که مقاصد تربیتی دارند نه فرایند تعلیم و تربیت به نظر او مقصد تعلیم و تربیت

رشد است: «چون رشد ویژگی زندگی است، تعلیم و تربیت سراسر رشد است و هیچ غایتی ورای رشد ندارد.»
سیدنی هوک تأکید می کند که آموزش و پرورش برا

ی رشد با آموزش و پرورش برای جامعه دموکراتیک همخوانی دارد.
ویلیام هرد کیلپاتریک، یکی از شاگردان و همکاران دیویی اصرار داشت که دغدغه فوق العاده هر فرد باید آن باشد که همه مردم بیشترین و بهترین امکان زندگی

را داشته باشند.
آموزش و پرورش موظف به آموزش چگونه زندگی کردن به کودکان است.این امر در سه مرحله انجام می شود: 1- تدارک فرصت برای زندگی 2- آینده نگری برای یادگیری تجربه ها 3- تأمین شرایط برای رشد خصلت های مطلوب
روشهای تعلیم و تربیت
مربیان شیوه هایی را ترجیح می دهند که انعطاف پذیر شده، قابلی

ت استفاده به صورتهای مختلف را داشته باشد به همین منوال آنان ساختمان و وسایلی را برای مدرسه می پسندند که مفید باشد. مبلهای قابل جابه جایی، مبلهای هماهنگ با کودکان، دیوارهای تاشو و چاپ کتاب با حروف درشت، همه چیزهایی است که از کارهای دیویی در مدرسه تجربی او در شیکاگوسردرآورد. علاقه مندند به کودکان بیاموزند چگونه مشکلات را حل کنند، آنان می پندارند که موقعیت های زندگی واقعی، توان حل مشکل را در صحنه عمل تأیید می کند. (روش اکتشافی)
از برخی جنبه ها روش یادگیری همان قدر مهم است که محتوای آموخته شده آنان می پندارند که اگر کسی بداند چگونه باید به سراغ حل مشکل برود، پس آماده شده تا از عهده چیزهای دورتری که مدرسه شاید نتواند با آن سروکار داشته باشد براید چون مدرسه نمی داند شخص در آینده با کدام نوع از مشکلات زندگی مواجه شود. اما به نظر آنان مشکلاتی مانند آنچه که مربوط به ازدواج، خانواده، اوقات فراغت، و سوالات مربوط به صلح و جنگ است شاید معرفی یا پیش بینی شود.

مدرسه باید به منظور آماده ساختن فرد برای فائق آمدن بر آن مشکلات به او کمک کند.
تعلیم و تربیت گسترده و کلی تر را تأیید می کنند و معتقدند اگر کسی دانش را به عناصر مجزا تقسیم کند آن را به هم پیوند ندهد، با خطر از دست رفتن دور نما مواجه می گردد.
این رویکرد مخالف تجزیه دانش به عناصر سازنده آن نیست، بلکه ما را با قرار دادن آنها در کل

نوسازی شده که به انسان جهت و بینش جدید می دهد، ترغیب می کند. در تحصیل این کلیت جدید است که پراگماتیسم انسان گرا و جامع نگر می شود روش تجزیه اذعان دارد که نتیجه ثا

بت یا مطلق وجود ندارد، در نتیجه تعلیم و تربیت پراگماتیک حقیقتاً تعلیم و تربیت «کشف » است. یکی از رویکردهایی که توسط مربیان پراکماتیک همچون ویلیام هردکیلپاتریک پیشنهاد شده «رویک

رد پروژه» برای یادگیری است.
هرچند شاید در میان صاحب نظران این مکتب اختلافاتی فردی در مورد جنبه های مشخص روش وجود داشته باشد، ولی همه آنها با این امر موافقند که شیوه مناسب تعلیم و تربیت، تجربی،

انعطاف پذیر و نامحدود بوده، به سوی رشد قابلیت تفکر و مشارکت هوشمندانه فرد در زندگی اجتماعی جهت داده می شود.
برنامه آموزش درسی
به نظر جان دیویی دو موضوع مهم وجود دارد: موضوع منطقی و موضوع روانشناختی. اولی «انضباط» دومی «رغبت» را مورد تأکید قرار می دهد این اشتباه است که بین رغبت کودک و موضوع درسی ضروری شکاف مشاهده شود، چون موضوع درسی مناسب چیزی ثابت و آماده و خارج از رغبت

کودک نیست.
اینان به یک برنامه درسی متنوع معتقدند. به عنوان نمونه از مطالعاتی در حرفه ها و بهداشت، و در عناوینی همچون خانواده و اقتصاد حمایت کرده اند.

تجربه دینی
نظریه های دیویی در مورد تجربه دینی را می توان در شماری از کارهای او یافت، ولی این نگرش ها در کمال ایجاز در کتاب« ایمان همگانی» (که در سال 1934 منتشر شد) اظهار شده است. به نظر دیویی مذهبی بودن نیازمند پذیرش عقاید فوق طبیعی یا دین نظامدار نیست. او میپنداشت که اکثر ادیان دارای تأثیر منفی است چون به تفکیک و طبقه بندی مردم گرایش دارد که خود عمل نامعقول در جامعه دموکراتیک است. او فوق طبیعی گرایی والحاد نعطاف ناپذیر، هر دو را رد کرده به جای آن توجه درباره وجود انسان درقلمرو طبیعت را ترویج می کرد. اندیشه های دینی در نیازهای طبیعی انسان ریشه دارد.
رشد اخلاقی
مقررات اخلاقی باید بر حسب نتایج خود در هر موقعیت هماهنگ شده یا از اینرو، هر عملی برحسب پیامدهایش خوب یا بد ارزیابی می شود. این ماهیتاً فرایندی تربیتی است، چون آگاهی و دغدغه نسبت به نتایج فقط از طریق تفکر دقیق و انعکاسی حاصل می شود. دیویی اخلاق را به عنوان شاخه ای از دانش که مبتنی بر درک صومعه ای یا فریضه ای الهی باشد، مردود م

ی دانست. اساساً او می پنداشت که خصایص اخلاقی با مشارکت فرد در گروه اجتماعی یا با فراگیری اخلاق در خلال زندگی به دست می آید.
دیویی تعلیم و تربیت اخلاقی را به مشابه فرایند پیشرفت از طریق مراحل پیش تربیت داده شده، فراگیر، یا غیر متفاوت نمی دید بلکه می توان گفت که این تربیت از تجربه افراد در متن اج

تماع حاصل می شود و می تواند به نظام صحیح برنامه ریزی، روش ها و زندگی اجتماعی مدرسه قاطعانه رشد کند. به نظر دیویی مقصد آموزش و پورش رشد است، و اهمیت اخلاقی آن در نتایج اجتماعی هوش اجتماعی و قضاوت شخصی قرار دارد.
رشد زیبایی
هرکسی مستعد کسب و لذت بردن از تجارب زیبایی شناختی است به شرط آنکه هوش اخلاق از طریق تعلیم و تربیت توسعه داده شود. تجربه زیبایی شناختی آن است که طی آن فرد و محیط، یا عامل درونی و بیرونی، باهم سازگار باشد. این نوع تجربه همان است که دیویی آن را «تجربه کامل» یا تجربه ای که وحت و کمال را به ارمغانط می آورد، می نامد. این تجربه انسانی در اوج خود است. دیویی عقیده داشت که تعلیم و تربیت پیش ازهر چیز فعالیتی هنری بوده از یک فعالیت کاملاً علمی متمایز است.
پراگماتیسم (پیشرفت گرایی) به عنوان فلسفه تعلیم و تربیت
این اشتباه است که پراگماتیسم را درپیوندی بسیار نزدیک با تعلیم و تربیت پیشرفته در همه زمینه ها بدانیم. هرچند مطمئناً درست است که بیشتر پیشرفت گرایان مدعی موافقت با فلسفه جان دیویی اند، ولی خود دیویی اغلب منتقد تندرویهای پیشرفت گرایی بود. کتاب تجربه و تعلیم و تربیت او همانقدر به افراط پیشرفت گرا متمایل شده که به تعلیم و تربیت آمریکایی به شیوه کهن و محدود سنتی آن.
بنظر پراگماتیستها تعلیم و تربیت باید طبیعی و مربوط به رشد انسان به عنوان نوع پیچیده ای از حیوانات باشد. آنان مدتها از مدارسی که کودکان بتوانند در حوالی آن حرکت کنند، یعنی از مدارس باز و محیط محرکی که عنصر طبیعی را در تعلیم و تربیت وار کند، حمایت می کردند. احتمالاً اندیشه های بی کس، لماک و روسو به بهترین شکل با تفکرات جان دیویی ترکیب شده باشد. همچنان که اندیشه های پیشرفت گرایی با پذیرش بیشتری مواجه می شدع تأثیر آنها نیز افزایش

می یافت. آمریکایی ها در طول جنگ جهانی دوم باید تعلیم و تربیت را روی شمعک قرار می دادند. اما درباره پس از جنگ تأثیر آن پدیدار شد. انتقاد از آموزش و پرورش «احمقانه» و «تابع هوسها و تکلف ها» «و بی بندوباری» در تعلیم و تربیت پیشرفت گرا مطرح می شد.
ماهیت تجربه

به نظر دیویی تجربه فقط یک رویداد مجزا ینست تجربه عمق داشته به طبیعت می رسد. تجربه و طبیعت دو چیز جدا از هم نیستند، بلکه تجربه بخشی از طبیعت است. به نظر او تجربه درباره طبیعت و در آن است، طبیعت عبارتست از سنگ ها، گیاهان، شرایط اجتماعی، لذتها و آلام است. خلاصه دیویی بر آن بود که ما نمی توانیم تجربه و طبیعت را تفکیک کنیم طبیعت آن چیزی است که تجربه می کنیم. و ما باید تجارب خود را بر حسب روابط طبیعی آن مشاهده نماییم. به این ترتیب دیویی طبیعت را هم ثابت و هم متزلزل، هم معین و هم نامعین می دید، یعنی چیزهایی هست که به کندی تغییر می کند. برخی تجارب ثابت است، حال آن که برخی دیگر در آشفتگی و نوسان است.
دیویی از رهبری روسو در مهم دیدن طبیعت در تعلیم و تربیت پیروی کرد، هر چند او بیشتر مسلک رمانتیک روسو را مردود می دانست روسوس برای تعلیم و تربیت سه منبع مشخص کرد.
1- طبیعت: رشد خودجوش ها و استعدادها
2- موجودات انسانی : کاربردهای اجتماعی که بر این رشد عرضه می کنیم .
3- اشیا: فراگیری فراگیری تجربه شخصی از محیط پیرامون
ابزارگرایی
توجه دیویی به کنش اجتماعی تعلیم و تربیت، به فلسفه او نوعی جهت یابی عمل قطعی می دهد اصرار او بر این بود که فلسفه باید بجای بحث در مورد ساختارهای نظری غیر قابل تغییر، خود را با مشکلات انسان در جهاتی متغیر و نامعین درگیر کند.
دیویی در کتاب چگونه می اندیشیم، نشان داد که چگونه می توان اندیشه ها را به عنوان ابزارهایی در جهت حل مشکلات واقعی به کار گرفت و دیدگاهش را رد پنج مرحله توصیف کرد:
الف) مشکل محسوسی که در اثر تضاد در تجربه یا گرو دشواری نسبت به تجربه سیال اتفاق می افتد.
ب) موقعیت و تعریف آن، تعیین حدود یا ویژگی های مشکل با عباراتی شفاف
ج) توصیه هایی در مورد راه حل ممکن، تشکیل دامنه ای وسیع از فرضیات

د) پیشرفت به کمک استدلال در مورد موقعیت های توصیه شده
هـ) مشاهده و تجربه بیشتر که به پذیرش یا رد آن پیشنهاد می انجامد.
فردگرایی و روابط اجتماعی

یکی از جوانب فلسفه دیوئی که در اطراف آن مشاجره بسیاری شده نگرش او نسبت به فرد گرایی در جهان اجتماعی است. از یک طرف کسیانی مدعی بوده اند که او فرد گرایی را به زبان جامعه نظام دار ارتقا بخشیده است. از سوی دیگر بسیاری او را مهتم می کنندکه فرد را در زیر عینیتی پنهان که توسط فن آوری، هوشیاری علنا و موسسات اجتماعی متمرکز ارائه شده مدفون کرده است.
دیویی پیش از پذیرش دو قطب ذهنیت یا عینیت، بر آن بود تا نشان دهد که تجربه قبل از هر چیز خام و کلی است و تمایز ذهنیت (یا فردیت) و عینیت (یا محیط اجتماعی) از تجربه ناشی می شود. خلاصه یکی از اینها ضرورتاً واقعی تر از دیگری نیست چرا که دیویی ذهن و شی ء یا یا فرد و جامعه را در تعالی متزلزل، یعنی ارتباطی تعاملی می دید. به نظر دیویی جامعه صنعتی مدرسه باید موسسه ای باشد که در ان استعدادهای فردی و اجتماعی کودکان بتواند پرورش یابد راه کسب این هر دو زندگی دموکراتیک است فردیت مهم است چون سرچشمه ابداع و تغییر در موضوعات انسانی است.
ویلیام کیلپتریک و روش پروژه
روش پروژه کیلپتریک اتکای آ.پ سنتی را بر آموزش کتاب محور مردودی انگاشت با اینکه کیلپتریک خود ستیزه نبود ولی معتقد بود که کتاب نمی تواند جانشین برای یادگیری از راه زندگی باشد. زیانبارترین وجه کتاب زدگی در سلطه کتاب درسی در آموزش سنتی یافت می شود. معلمان به طور انحصاری به اطلاعات کتب درسی تکیه می کنند این امر غالباً به تجارب دست در دومی می انجامد که به صورت مکانیکی سازماندهی شده اند. دانش آموزی که در مدرسه سنتی موفقیت کسب می کند غالباً گرایش کتاب محورانه دارد و در حفظ کردن مطالب موفقیت دارد، نه ضرورتاً در درک آنچه می خواند.
در برابر ماهیت مکانیکی آ.پ سنتی کتاب محور، روش پروژه کیلپتریک به این منظور طراحی ده بود که پیشرفتگرایی سازنده ای را در راستای خطوط آزمایشگرایی توضیح دهد. در روش پروژه دانش آموزان می بایست کار خود را در قالب فعالیت ها یا پروژه هایی که زمینه ساز تلاشهای هدفمند باشند، طراحی، هدایت و اجرا کنند. روش پروژه در صورتبندی تئوریکی به عنوان روشی مشکل کشایانه قلمداد می شود. دانش آموزان چه به صورت فردی و چه گروهی مسائل

را که در تجربه هایشان ظهور می کنند، تعریف می کنند. یادگیری وظیفه مدار خواهد بود به این معنی که موفقیت از طریق حل مسأله و آزمودن راه حل از طریق عمل کردن بر پایه آن حاصل می شود. عملی که از طراحی هدفمندانه ناشی شود با آزمودن عملگرایانه همخوانی خواهد داشت و برپایه پیامدهایش مورد قضاوت واقع می شود.فرد تربیت یافته ای که کیلپتریک بر پایه همکاری هدفمند مد نظر داشت شامل مرد و زن مدوکرات بود چنین فردی از کرایش آزما

یشگری برخوردار بود، تمایل دارد که تنها ارزشها و باورهای مد روش ا محک بزند. دانش آموزان از طریق روش پروژه با چگونگی اعمال شیوه های دموکراتیک بحث آزاد، اندیشه ورزی مستدل و دقیق،س تصمیم گیریهایی که حقوق اکثریت و اقلیت را محترم بدارد، و عمل که زمینه ساز دگرگونی آرام اجتماعی باشد آشنا خواهد شد.
همزمان با جنبش و پیشرفتگرایی و ایدئولوژی پیشرو، فلسفه مدرن در برابر فلسفه سنتی به طور گزینشی اصول پیشرفتگرایی را رد خود ادغام کرد. فلسفه جدید آ.پ رکن اساسی بارز بسیاری از برنامه های داشنگاه ها را رد زمینه آ.پ حرفه ای تشکیل می داد. در رویکرد نوین، وجوه اصلی عبارت بودند از : 1) مدارس بزرگتر که بخش های متعدد کلاس ه و تنوع بیشتر برنامه درسی را تسهیل می کرد.
2) تنوع برنامه درسی که بر غنای آ.پ می افزود.
3) گرایش به ایجاد مدارس راهنمایی یا مدارس میانی به عنوان مدارس مستقل این تحولات اغلب از حمایت پیشرفتگراها برخوردار بودند و به صورت بخشی از ایدئولوژی مدیران مدارس جدید در آمدند.
دیوئی و سایر دانشوران پیشرفت گرا دست به کار سدند تا فلسفه آ.پ را ر

د مقابل داروینیسم اجتماعی تثبیت یافته هربرت اسبنسر، به ابزاری برای اصلاحات اجتماعی تربیتی تبدیل کنند.
معلم پیشرو
شاید مهمترین چالش برای معلم عبارت از آن بود که مانند راهنما رفتار کند  بر آن سلطه ندارد، بلکه علایق یادگیرندگان را محور قرار می دهد. معلم به طور شایسته راهنمای گفت و شنود، طرح ریزی و اجرای یادگیری است.
روابط فلسفی و ایدئولوژیک پیشرفتگرایی
پیشرفتگرایان از طبیعت گرایانی همچون روسو این آموزه را آریه گرفتند که کودکان را باید آزاد گذارد تا طبق اعتماد و نیازهای خود رشد کنند.
پیشرفتگرای به عنوان نظریه ای تربیتی با بسیاری از مفاهیم و عملکردهای مرتبط با ماهیت گرایی و پایدارگرایی مخالف است پرورشکار بنیاد گرا که موضوع تربیتی او منعکس کننده ماهیت گرایی و پایدار گرایی محافظه کارانه تر و سنتی تر است نکات زیر طرفداری می کندس :
1) یادگیری مهارتهای وسیله ای و فرهنگی پایه، که مبنای سایر موضوعات مدرسه و فعالیت های خارج از مدرسه جنبه بنیادی اساسی و زایا دارند. از دیرباز طرفداران آ.پ بنیادی، تحصیل را به صورت آموزشی ادبی کتاب محور تلقی کرده اند.
2) سازمان دادن برنامه درسی بر محور مهارتها و موضوعات اساسی تعریف شده، همچنین ابزار مخالفتی عمومی با الگوی برنامه ای نسنجیده نامشخص و آشفته ای که بر آ.پ باز، یادگیری از راه تجربه های میدانی، پروژه ها، فعالیت ها و سایر انواع آموزش های پراکنده تکیه می کند.
3) شناسایی مدرسه و مدیران و معلمان آن به عنوان متخصصان آکادمیک که در محتوای برنامه و روش تدریس صاحبنظرند . حامیان آ.پ با بهره گیری از مدسته به عنوان ابزار تحول اجتماعی، نوآوری و آزمایشگری مخالفند. کلاس تحت سلطه معلم است و تدریس به دست او طراحی می شودو هدایت می شود.
پرورشکار پیشرفتگرا متقابلاً موضع تربیتی زیر را اتخاذ می کند:
1) به جای معرفی مهارتهای بنیادی به صورت مستقیم به کودکان، بهتر است آنان ر

ا وادار کنیم که روش های یادگیری و تحقیق را از طریق حل مسائل و ارضای نیازهایشان فراگیرند.
2) مدرسه باید در متن مسائل اجتماعی و پیشبرد تحولات جمعی قرار گیرد.
3) معلمان باید راهنمایان پروژه، و محرکان، مستشاران یادگیری باشند نه انتقال

دهندگان اطلاعات، باید متنوع و اغلب غیر مستقیم باشد.
نقادی دیوئی از آموزش و پرورش پیشرو
دیوئوی هشدامی داد که مجادله بین آموزش و پرورش سنتی و پیشرو به صورت اداعاهایی دال بریا «این مشق» یا «آن مشق» تنزل کرده است . اگرچه دیوئی هوادار پیشرفت گرایی بود ولی معتقد بود که بسیاری از پیشرفتگرایان صرفاً علیه عملکردهای مدارس سنتی عکس العمل نشان می دهند و از عهده صورتبندی فلسفه ای تربیتی که بتوان از آن مشابه نقشه ای برای فعالیت عملگرایانه بهره گرفت برنیامده اند.
تحلیل دیوئی از مدارس سنتی و پیشرو در شفاف ساختن تضادهای بین این دو نهاد مفید بود وی می گفت مدارس سنتی نهادهایی رسمی هستند که برنامه موضوع محوری تکیه می کند که معارفی همچون زبان، تاریخ، ریاضایات و علوم را مستقل از هم سازماندهی شده اند، شامل می گردد.
سنت گرایان پایدارگرا و ماهیت باور معتقد بودند که خرد انسان در میراث فرهنگی بشریت نهفته است آداب هنجارها، و اخلاق از سنت برداشت می شوند و مشمول آزمون روش علمی نمی شوند.
معلم سنت گرا کدام مکتوب را به مشابه سرچشمه حمت تلقی می کرد. و بر کتاب در

سی به عنوان منبع دانش ، و بر درس پس دادن به مشابه جاری ساختن دانش از دانش آموز تاکید می کرد . سنت گراها تلاش کرده بودند که مدرسه را از مجادله های اجتماعی به دور نگه دارند. آنان بر پایه این باور که یادگیری شامل انتقال ذخیره های معرفت به ارث مانده از گذشته و

تسلط بر آن است، علاقه و نیازهای کودکان را نادیده انگاشته و عامرانه از مسائل اجتماعی و سیاسی اضطراری چشم پوشی کرده بودند. انتظار آن بود که محصولات آ.پ متعارف (یعنی دانش آموزان ) خرد سنتی را پذیرا شوند و از عادات و نگرش هایی که همرنگی را موجب می شوند، برخوردار گردند و نسبت به مرجع قدرت فروتن و فرمانبردار باشند.
پرورشکار پیشرفتگرایی ای حقیقی معلمی است که در ارتباط دادن شرایط درونی یادگیرنده – یعنی نیازها، علایقریا، قابلیت ها و آمال دانش آموز با شرایط عینی تجربه- یعنی عوامل محیطی که جنبه تاریخی، طبیعی، اقتصادی و جامعه شناختی دارند- ماهر باشد. دیوئی معتقد بود که پیشرفت گرای یبا ید از رویا پردازی ساده لوحانه درباره ماهیت کودک بپرهیزد . اگر چه نیازها و رغبت های کودکان همیشه سرآغاز یاد گیری می باشند ، ولی غایت آن نیستند . غرایز وسائقها باید پالایش یافته، به هوش اجتماعی تامل ارتقاء یابند.

آموزش و پرورش پیشرو ، باید الگو های تحقیق هدف مند توام با تامل را در یادگیری پرورش دهد . دیویی ماهیت گرایی و پایدار گرایی را به چالش خوانده ، به پرورشکاران هشدار می دا دکه از( بازگشت به روشهای فکری و آرمانهایی که قرنها قبل از پیدایش روش ظهور کرده بودند) پر هیز کنند . پرورشکاران حقیقی خواهند کوشید کهد به طور منظمی ( از روش علمی به مشابه الگو و آرمان هوشمندانه کاوش و از به کارگیری امکانات بلقوه درون ذاتی تجربه ) بهره گیری کند.

دانلود مقاله قرآن و سعادت انسان word

 دانلود مقاله قرآن و سعادت انسان word دارای 21 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله قرآن و سعادت انسان word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله قرآن و سعادت انسان word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله قرآن و سعادت انسان word :

قرآن و سعادت انسان

سعادت هر چیزی عبارت است از رسیدنش به خیر وجودش تا بوسیله آن کمال خود را یافته و در نتیجه متلذذ شود. و سعادت در انسان که موجودی مرکب است (مرکب از روح و بدن) عبارت است از رسیدن به خیرات جسمانی و روحانی‌اش و متنغم شدن به آن است.

تفاوت سعادت و خیر
تفاوت میان سعادت و خیر این است که سعادت مخصوص نوع و یا اشخاص است ولی لفظ خیر عام است و به غیر انسان هم اطلاق می‌شود.
سعادت در منطق انبیا‌
سعادت چیزی نیست که در درون ذات انسان باشد و حتی نارسایی‌های محیط و خانواده و وراثت در مقابل تصمیم و اراده انسان قابل تغییر و دگرگونی است مگر آنکه اصل اراده و آزادی انسان را انکار کنیم.
ارکان سعادت بشر طبق قرآن کریم
طبق بیان قرآن کریم در سوره عصر ارکان سعادت و نجات انسان از زیانکاری در چهار چیز است.
ایمان
اساسی‌ترین رکن نجات و سعادت انسان ایمان است. آنجا که خداوند متعال می‌فرماید: «ان الانسان لفی خسر الا الذین امنوا»
اولین تفاوت انسان با حیوان در زندگی اجتماعی اوست که سبب شده انسان در زندگی با دیگران هم بهره‌های فراوان ببرد و هم وظایف و تکالیفی در قبال این بهره‌ها داشته باشد.

آنجا که پای وظایف اجتمایی در میان است دیگر غریزه و طبیعت حکم فرما نیست و نمی‌تواند نقطه اتکا قرار گیرد. زیرا معمولا انجام این امور برخلاف میل و غریزه است مثل امانتداری و فداکاری ، آنجاست که نیاز به نقطه اتکایی برای ارضای روح در انجام این فعالیتها احساس می‌شود و آن نقطه اتکا فقط ایمان است.
عمل صالح
رکن دیگر نجات بشر عمل صالح است : «; و عملوا الصالحات»

گاه مردمی پیدا می‌شوند که به خدا و پیامبران و کتب آسمانی ایمان دارند ولی در اثر بعضی انحرافات و اشتباهات گمان می‌کنند که تنها ایمان داشتن کافی است و عمل اهمیت چندانی ندارد. یا برخی عمل می‌کنند و عملشان هم متکی به ایمان و عقیده است ولی در تشخیص عمل اشتباه می‌کنند و چه بسا دیده می‌شود که مردم از روی عقیده و ایمان زحمتها می‌کشند اما بیهوده ، و کوچکترین اثر نیکی بر اعمال آنها مترتب نیست.
توصیه به ایمان و عمل صالح
رکن دیگر سعادت و نجات بشر طبق آیات قرآن تشویق دیگران به ملازمت ایمان و عمل صالح است : «و تواصوا بالحق»تا جامعه تحت تاثیر تلقین کارهای خیر به سوی سعادت و رستگاری حرکت نماید.
توصیه به صبر
توصیه افراد به صبر و استقامت رکن دیگری از ارکان سعادت بشر است : «وتواصوا بالصبر» تا افراد جامعه در مقابل ناملایمات و دشواریها شکست نخورده و با صبر و پایداری به سعادت برسند.
ارکان سعادت بشر طبق روایات
در روایاتی که از معصومین علیه‌السلام نقل شده است به مسائل مختلفی به عنوان اسباب سعادت بشر اشاره شده که مطالعه آنها انسان را به طرز تفکر اسلامی در این مساله آشنا می‌سازد. به عنوان مثال به چند حدیث پر معنی در این رابطه توجه فرمایید :

• امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید : حقیقت سعادت این است که آخرین مرحله زندگی انسان با اعمال سعادتمندانه‌ای پایان یابد.
• امام علی علیه‌السلام می‌فرمایند : سعادتمند کسی است که از سرنوشت دیگران پند گیرد.
• پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم می‌فرمایند : چهار چیز است که اسباب سعادت انسان است : همسر صالح ، خانه وسیع ، همسایه شایسته و مرکب خوب با توجه به اینکه این چهار موضوع در زندگی مادی و معنوی هر کس نقش موثری دارد و از عوامل پیروزی می‌تواند باشد وسعت مفهوم سعادت در منطق اسلام روشن می‌شود.

اگر اسبابی را که برای سعادت در احادیث ذکر شده با توجه به عینیت همه آنها و نقش موثرشان در زندگی بشر را با اسباب و نشانه‌های خرافی مقایسه کنیم به این واقعیت می‌رسیم که تعلیمات اسلام تا چه حد منطقی و حساب شده است. هنوز بسیارند کسانی که نعل اسب را سبب خوشبختی و عدد سیزده را سبب بدبختی می‌دانند و چه بسیار انسانهایی که بر اثر گرفتار شدن به این خرافات از زندگی باز مانده‌اند. اسلام بر تمام این پندارهای خرافی قلم بطلان کشیده و سعادت انسان را در گرو فعالیت‌های مثبت و نقاط مثبت اخلاقی و طرز تفکر و عقیده هر کس می‌داند که نمونه‌هایی از آن در احادیث فوق بیان شد.
منابع
1 تفسیر المیزان/علامه طباطبایی/ج 11
2 تفسیر نمونه/آیت اللّه مکارم شیرازی/ج 9
3 صد گفتار/شهید مرتضی مطهری

اخلاق اسلامی و ارائه راه‌های تحقق کمال انسان
گروه خبرنگاران افتخاری / مجتبی وحیددوست: اخلاق اسلامى؛ اخلاقى دینى است و تمام ویژگى‏ها و امتیازات یک نظام اخلاقى دینى را داراست و در حقیقت بیانگر راه‌هاى تحقق کمال انسان هستند که باید با آگاهی دقیق از آنها در راستای طی طریق سعادت گام برداشت.
احکام اخلاقى در حقیقت بیانگر راه‌هاى تحقق کمال انسان هستند، به این معنا که هر دستور یا رهنمود اخلاقى در واقع بیان مى‏‌کند که اگر فلان فعل را انجام دهیم به کمال وجودى خود نزدیک‌تر خواهیم شد.
اخلاق دینى ضامن اجرایى قوى درونى و همیشگى دارد؛ انسان مؤمن با اعتقاد به وجود خداوند و باور به معاد تعهد بیشترى برای اجراى احکام اخلاقى دارد
اخلاق دینى ضامن اجرایى قوى درونى و همیشگى دارد؛ انسان مؤمن با اعتقاد به وجود خداوند و باور به معاد تعهد بیشترى برای اجراى احکام اخلاقى دارد.
اخلاق دینى از طریق جهان‌بینى دینى در جان انسان مؤمن تحکیم مى‏شود، در جهان بینى دینى همه عالم هدف‌دار آفریده شده و به سوى غایتى حکیمانه در حرکت است و انسان مؤمن با انجام وظایف اخلاقى خویش خود را با نظام هستى هماهنگ مى‏ کند و به سوى سرانجامى ارزشمند و مطمئن سوق می‌یابد.
در این میان اخلاق اسلامی به‌طور خاص، تمام عرصه‌ هاى حیات را در برمى‌‏گیرد، برخى از ادیان جهان نظام اخلاقى خود را به تنظیم بخشى از روابط انسان محدود کرده‌‏اند، این ویژگى تکلیف اخلاقى افراد را در عرصه‌‏هاى دیگر روشن نمی‌کند؛ در حالى‌که اسلام به تمام ابعاد وجودى انسان توجه داشته و همه روابط انسانی را تحت پوشش هدایت اخلاقى خود دارد.
یکى از ویژگی‌هاى اخلاق اسلامى، قابلیت تطبیق آن با شرایط زمانى و مکانى مختلف است، این ویژگى از برجسته‌‏ترین جنبه‌‏هاى اخلاق اسلامى است چراکه هر نظام اخلاقى در صورتى پاینده و برقرار مى‌‏ماند که به نیازهاى اخلاقى انسان بهتر پاسخ دهد
یکى از ویژگی‌هاى اخلاق اسلامى، قابلیت تطبیق آن با شرایط زمانى و مکانى مختلف است، این ویژگى از برجسته‌‏ترین جنبه‌‏هاى اخلاق اسلامى است چراکه هر نظام اخلاقى در صورتى پاینده و برقرار مى‌‏ماند که به نیازهاى اخلاقى انسان بهتر پاسخ دهد.
از آنجا که اخلاق اسلامى معطوف به نیازهاى اخلاقى انسان است، ثابت و پایدار بوده و چون طى زمانى طولانى توسط معصومین (ع) با شرایط مختلف اجتماعى و تاریخى تطبیق داده شده است، وجه انعطاف‌‌پذیر ظواهر و مظاهر آن نیز شناسایى شده بنابراین به خوبی پاسخ‌گوى نیازهای انسان در همه زمان‌ها و جوامع خواهد بود.
از ویژگی‌هاى اخلاق اسلامى این است که مسیر رشد اخلاقى را بر همه انسان‌ها به‌طور مساوى هموار می‌کند، این ویژگى ناشى از انسان‌شناسى اسلامى و تربیت اسلامى است.
در تربیت اسلامى شرایط سنى، محیطى و معرفتى افراد در نظر است و پاداش و کیفر هر فرد به تناسب شرایط او تعیین می‌شود، تناسب پاداش و کیفر با شرایط هر فرد موجب مى‏شود تا انسان هرگز از حرکت به سوى کمال باز نایستد.
انسان مسلمان و با ایمان هرگز شرایط سنى خود را بهانه‌‏اى براى سستى در مسیر کمال قرار نمی‌دهد و البته هیچ فرد مسلمانى نباید فقدان امکانات و ابزار مادى را بهانه کرده، تکالیف اخلاقى و شرعى خود را ترک کند.
در نظام فقهى و اخلاقى اسلام هر فرد در هر شرایطى تکلیف خاصی بر عهده دارد و اصول مبانی اسلامی این امکان را در اختیار همگان قرار داده تا به سوى کمال حرکت کنند.
درباره منابع اخلاق اسلامی باید گفت که این منابع غنى و گسترده هستند که برجسته‌ترین این منابع قرآن کریم است؛ قرآن سرچشمه زاینده معارف اخلاقى است که شرایط و چگونگى تطبیق معارف کلى اخلاقى اسلام بر موقعیت‌هاى مختلف زندگى فردى و اجتماعى را آموزش مى‌ دهد
درباره منابع اخلاق اسلامی باید گفت که این منابع غنى و گسترده هستند که برجسته‌ترین این منابع قرآن کریم است؛ قرآن سرچشمه زاینده معارف اخلاقى است که شرایط و چگونگى تطبیق معارف کلى اخلاقى اسلام بر موقعیت‌هاى مختلف زندگى فردى و اجتماعى را آموزش مى‌ دهد.
اخلاق اسلامی شامل ابعاد الهی، اجتماعی و فردی است؛ اخلاق الهی مواردی همچون رابطه انسان با خداوند، معرفت الهی، ایمان و عبادت را شامل می‌شود؛ اخلاق اجتماعی نیز مواردی مانند زهد و تواضع را شامل بوده و اخلاق فردی نیز خودشناسی و حقیقت‌جویی را شامل می‌شود.
آنچه در اخلاق اسلامی بیش از هر چیز اهمیت دارد خیر و سعادت اخروى است که نصیب انسان می‌شود، رسیدن به این درجه از کمال تنها با انجام اعمالى محقق می‌شود که با نفس متعالى انسان هماهنگی دارد.

دلیل عقلى محض

دلیل عقلى محض همان برهان ضرورت نظم در جامعه اسلامى است که در گذشته بیان گردید و دانستن این نکته درباره آن ضرورى است که این برهان، به دلیل آنکه مقدماتى عقلى دارد و از این جهت، دلیلى عقلى است، هرگز ناظر به اشخاص نیست و داراى چهار خصوصیت «کلیت‏»، «ذاتیت‏»، «دوام‏»، و «ضرورت‏» مى‏باشد و به همین دلیل، نتیجه‏اى که از آن حاصل مى‏شود نیز کلى و ذاتى و دائمى و ضرورى خواهد بود. از اینرو، براهینى که در باب نبوت و امامت اقامه مى‏شود، هیچ یک ناظر به نبوت و یا امامت‏شخص خاص نیست و امامت و نبوت شخصى را ثابت نمى‏کند و در مساله ولایت فقیه نیز آنچه طبق برهان عقلى محض اثبات مى‏شود، اصل ولایت‏براى فقیه جامع‏الشرایط است و اما اینکه کدام یک از فقیهان جامع‏الشرایط باید ولایت را به دست گیرد، امرى جزئى و شخصى است که توسط خبرگان برگزیده مردم یا راه‏هاى دیگر صورت مى‏گیرد.
حیات اجتماعى انسان و نیز کمال فردى و معنوى او، از سویى نیازمند قانون الهى در ابعاد فردى و اجتماعى است که مصون و محفوظ از ضعف و نقص و خطا و نسیان باشد و از سوى دیگر، نیازمند حکومتى دینى و حاکمى عالم و عادل است‏براى تحقق و اجراى آن قانون کامل. حیات انسانى در بعد فردى و اجتماعى‏اش، بدون این دو و یا با یکى از این دو، متحقق نمى‏شود و فقدان آن دو، در بعد اجتماعى، سبب هرج و مرج و فساد و تباهى جامعه مى‏شود که هیچ انسان خردمندى به آن رضا نمى‏دهد.
این برهان که دلیلى عقلى است و مختص به زمین یا زمان خاصى نیست، هم شامل زمان انبیاء(علیهم‏السلام) مى‏شود که نتیجه‏اش ضرورت نبوت است، و هم شامل زمان پس از نبوت رسول خاتم‏صلى الله علیه و آله و سلم است که ضرورت امامت را نتیجه مى‏دهد، و هم ناظر به عصر غیبت امام معصوم است که حاصلش، ضرورت ولایت فقیه مى‏باشد.

تفاوت نتیجه این برهان در این سه عصر، آن است که پس از رسالت‏ختمیه رسول اکرم، حضرت محمد مصطفى‏صلى الله علیه و آله و سلم، آمدن قانونى جدید از سوى خداوند ناممکن است; زیرا هر آنچه که در سعادت انسان تا هنگام قیامت; از عقاید و اخلاق و احکام نقش دارد، به دست اعجاز، در کتاب بى‏پایان قرآن نگاشته شده است و از اینرو، یک نیاز بشر که همان نیاز به قانون الهى است، براى همیشه برآورده گشته است و آنچه مهم مى‏باشد، تحقق بخشیدن به این قانون در حیات فردى و اجتماعى و اجراى احکام دینى است.
در عصر امامت، علاوه بر تبیین قرآن کریم و سنت و تعلیل معارف و مدعیات آن و دفاع از حریم مکتب، اجراى احکام اسلامى نیز به‏قدر ممکن و میسور و تحمل و خواست جامعه، توسط امامان معصوم(علیهم‏السلام) صورت مى‏گرفت و اکنون سخن در این است که در عصر غیبت ولى عصر(عجل الله تعالى فرجه الشریف) نیز انسان و جامعه انسانى، نیازمند اجراى آن قانون جاوید است; زیرا بدون اجراى قانون الهى، همان مشکل و محذور بى‏نظمى و هرج و مرج، و برده‏گیرى و ظلم و ستم و فساد و تباهى انسان‏ها پیش خواهد آمد و بى‏شک، خداى سبحان در عصر غیبت امام زمان(عجل‏الله‏تعالى‏فرجه‏الشریف) ، انسان و جامعه را به حال خود رها نساخته و براى هدایت انسان‏ها، ولایت جامعه بشرى را به دست کسانى سپرده است.
کسى که در عصر غیبت ولایت را از سوى خداوند بر عهده دارد، باید داراى سه ویژگى ضرورى باشد که این سه خصوصیت، از ویژگى‏هاى پیامبران و امامان سرچشمه مى‏گیرد و پرتویى از صفات متعالى آنان است و ما در گذشته از آنها سخن گفتیم (62) . ویژگى اول، شناخت قانون الهى بود; زیرا تا قانونى شناخته نشود، اجرایش ناممکن است. ویژگى دوم، استعداد و توانایى تشکیل حکومت‏براى تحقق دادن به قوانین فردى و اجتماعى اسلام بود و ویژگى سوم، امانتدارى و عدالت در اجراى دستورهاى اسلام و رعایت‏حقوق انسانى و دینى افراد جامعه. به دلیل همین سه ویژگى ضرورى است که گفته مى‏شود نیابت امام عصر(عج) و ولایت جامعه در عصر غیبت از سوى خداوند، بر عهده فقیهان جامع شرایط(سه شرط مذکور) مى‏باشد.
تذکر این نکته نیز سودمند است که سلسله جلیله انبیاء(علیهم‏السلام) به نصاب نهایى خود رسیده و با انتصاب حضرت ختمى‏مرتبت‏صلى الله علیه و آله و سلم از سوى خداى سبحان، محال است که کسى به مقام شامخ نبوت راه یابد; چنانکه سلسله شریفه امامان(علیهم‏السلام) نیز به نصاب نهایى خود بالغ شده و با انتصاب حضرت بقیه الله(ارواح من سواه فداه)، ممکن نیست که احدى به مقام والاى امامت معصوم راه یابد. لیکن برهان عقلى بر ضرورت زعیم و رهبر براى جامعه، امرى ضرورى و دائمى است و هر کس در زمان غیبت، مسؤولیت اداره امور مسلیمن را داشته باشد، باید به عنوان نیابت از طرف ولى عصر(علیه‏السلام) باشد; زیرا آن حضرت، امام موجود و زنده است که تنها حجت‏خدا مى‏باشد و همان‏گونه که در عصر ظهور امامان گذشته، در خارج از اقلیم خاص آنان، نائبانى از طرف ایشان منصوب مى‏شدند، در عصر غیبت ولى عصر(علیه‏السلام) نیز چنین است و نیابت غیرمعصوم از معصوم، امرى ممکن است; زیرا امام معصوم داراى شؤون فراوانى است که اگر چه برخى از آن شؤون مانند مقام شامخ ختم ولایت تکوینى، اختصاص به خود ایشان دارد و نائب‏پذیر نیست و هیچ گاه به کس دیگرى انتقال نمى‏یابد، ولى برخى دیگر از شؤون آن حضرت که جزء امور اعتبارى و قراردادى عقلاست و در زمره تشریع قرار دارد مانند افتاء و تعلیم و تربیت و اداره امور مردم و اجراى احکام و حفظ نظام از تهاجم بیگانگان نیابت‏پذیر است و این نیابت، به فقیهى تعلق مى‏گیرد که با داشتن آن سه ویژگى، بتواند در غیبت امام(علیه‏السلام) تا حد ممکن و مقدور، شؤون والاى آن حضرت را عملى سازد.

زندگی دوباره از دیدگاه قرآن

«و قالو ما هِیَ اِلّا الدُّنیا نَموتُ و نُحیی و ما یُهلَکنا اِلّا الدَّهر و ما لَهُم بِذلِکَ مِن علمٍ اِنَّ هُم اِلّا یَظنُّونَ ؛ و کافران گفتند : جز این زندگی دنیا حیاتی نیست که می‌میریم و زندگی می‌کنیم و جز روزگار چیزی ما را نابود نمی‌کند (در صورتی که) به این مطلب علمی ندارند و تنها گمانی می‌برند» (سوره جاثیه _ 24)

قرآن کریم سخنان منکرین زندگی دوباره را نقل کرده که غالبا چیزی بیش از استبعاد نیست و احیانا اشاره به شبهات ضعیفی دارد که منشا استبعاد و شک در زندگی پس از مرگ شده است. از این رو پپدیده‌های مشابه معاد را یاد آور می‌شود تا رفع استبعاد و شک در زندگی پس از مرگ شده است. از اینرو پدیده‌های مشابه معاد را یاد آور می‌شود تا رفع استبعاد گردد و حتمی بودن زندگی دوباره پس از مرگ اثبات شود.

پدیده‌های مشابه معاد

رویش گیاهان
زنده شدن انسان پس از مرگ ، از آن جهت است که حیات مسبوق به موت است تشبیه روییدن گیاه در زمین بعد از خشکی و مردگی آن است. از اینرو تامل در این پدیده که همواره جلو چشم همه انسانها رخ می‌دهد، کافی است که به امکان حیات خودشان بعد از مرگ پی‌ببرند و در واقع آنچه موجب ساده شمردن این پدیده و غفلت از اهمیت آن شده عادت کردن مردم به دیدن آن است و گرنه از جهت پیدایش حیات جدید ، فرقی با زنده شدن انسان بعد از مرگ ندارد.

قرآن کریم برای دریدن این پرده عادت مکررا توجه مردم را به این پدیده جلب و رستاخیز انسانها را به آن تشبیه می‌کند و می‌فرماید : «فَانظُر اِلی آثارِ رَحمَه اللهِ کَیفَ یُحیی الاَرضَ بعد مَوتها اِنَّ ذلک لَمُحیی المَوتی و هو علی کلِّ شیءٍ قَدیر ؛ پس به آثار رحمت الهی بنگر که چگونه زمین را بعد از مرگش زنده می‌کند تحقیقا زنده کننده مردگان هست و او بر هر چیزی تواناست» ( سوره روم _ 50)
خواب اصحاب کهف
قرآن کریم بعد از ذکر داستان شگفت انگیز اصحاب کهف که حاوی نکته‌های آموزنده فراوانی است می فرماید: «و کَذلِکَ اَعثَرنا عَلَیهِم لِیعلَموا انَّ وَعَد اللّه حقٌ و اَنَّ الساعه آتیهٌ لا رَیبَ فیها؛ بدین سان مردم را بر ایشان آگاه ساختیم تا بدانند که وعده خدا راست است و قیامت خواهد آمد و جای شکی در آن نسیت» (سوره کهف/21 ) بی شک اطلاع از چنین حادثه عجیبی که عده ای در طول چند قرن خواب باشند سپس بیدار شوند تاثیر خاصی در توجه انسان نسبت به زنده شدن دوباره خواهد داشت، زیرا هر خواب رفتنی شبیه مردن است. (النوم اخ الموت) و هر بیدار شدنی شبیه زنده شدن پس از مرگ.

لیکن در خواب‌های عادی ، اعمال زیستی بدن بطور طبیعی ادامه می‌یابد و بازگشت روح ، تعجبی را بر نمی‌انگیزد اما بدنی که سیصد سال از مواد غذایی استفاده نکند می‌بایست فاسد شد و از بین می‌رفت. پس چنین حادثه خارق‌العاده‌ای می‌تواند توجه انسان را به ماورای نظام عادی جلب کند و بفهمد که بازگشت روح به بدن همیشه نیاز به فراهم بودن شرایط ندارد.
زنده شدن حیوانات
قرآن کریم همچنین به زنده شدن غیر عادی چند حیوان اشاره می‌کند که از جمله آنها زنده شدن چهار مرغ به دست حضرت ابراهیم علیه‌السلام‌ است و داستان آن در آیه 260 سوره بقره بطور مفصل بیان شده است. هنگامی که زنده شدن حیوانی پس از متلاشی شدن اعضای بدنش و مخلوط شدن با اعضای بدن حیوان مرده دیگری ممکن باشد پس زنده شدن انسان هم ناممکن نخواهد بود.
زنده شدن بعضی از انسانها در همین دنیا
مهمتر از همه نمونه‌ها ، زنده شدن بعضی از انسانها در همین جهان است که قرآن کریم چند نمونه از آن را یارآور می‌شود :

• از جمله داستانی یکی از انبیای بنی اسرائیل است که در سفری عبورش به مردمی می‌افتد که هلاک و متلاشی بودند و ناگهان به ذهنش خطور کرد که چگونه این مردم دوباره زنده خواهند شد! خداوند متعال جان او را گرفت و بعد از یکصد سال دوباره زنده‌اش ساخت و به وی فرمود : چه مدت در این مکان توقف کرده‌ای؟ او که گویا از خوابی برخاسته است گفت : یک روز یا بخشی از روز . خطاب شد بلکه تو یکصد سال در اینجا مانده‌ای. ( بقره _ 259)
• مورد دیگر ، داستان گروهی از بنی اسرائیل است که به حضرت موسی گفتند : ما تا خدا را آشکارا نبینیم هرگز ایمان نخواهیم آورد! و خدای متعال با صاعقه‌ای آنان را هلاک کرد و سپس به درخواست حضرت موسی علیه‌السلام آنان را زنده ساخت. (بقره _ 55 ، 56)
• و نیز زنده شدن یکی از بنی اسرائیل که در زمان حضرت موسی علیه‌السلام به قتل رسیده بود بوسیله زدن پاره‌ای از پیکر یک گاو ذبح شده به او که داستان آن در سوره بقره ذکر شده و در ذیل آن آمده است: «کَذلِکَ یُحیی الله الموتی و یُریکُم آیاتِهِ لَعَلَّکُم تَعقِلون» ؛ بدین سان خدا مردگان را زنده می‌کند و نشانه‌هایش را به شما می‌نمایاند باشد که با خود دریابید.»
• همچنین زنده شدن بعضی از مردگان به اعجاز حضرت عیسی علیه‌السلام را می‌توان نشانه‌ای بر زنده شدن دوباره قلمداد کرد.

لغزش اندیشه از نظر قرآن
مقدمه
قرآن مجید که دعوت به تفکر و نتیجه‌گیری فکری می‌کند و تفکر را عبادت می‌شمارد و اصول عقاید را جز با تفکر منطقی ، صحیح نمی‌داند، به یک مطلب اصلی توجه کرده است و آن اینکه لغزش‌های فکری بشر از کجا سرچشمه می‌گیرد و ریشه اصلی خطاها و گمراهی‌ها در کجاست؟ اگر انسان بخواهد درست بیندیشد که دچار خطا و انحراف نگردد چه باید بکند؟ در قرآن کریم یک سلسله امور به عنوان موجبات و علل خطاها و گمراهی‌ها یاد شده است که به آنها اشاره می‌کنیم.
تکیه بر ظن و گمان بجای علم و یقین
قرآن می‌فرماید : اکثر مردم چنین هستند که اگر بخواهی پیرو آنها باشی تو را از راه حق گمراه می‌کنند، برای اینکه تکیه‌شان بر ظن و گمان مخالفت می‌کند و می‌گوید: «مادامی که به چیزی علم و یقین حاصل نکرده‌ای آنرا دنبال مکن» امروز از نظر فلسفی مسلم شده است که یکی از عوامل عمده خطاها و اشتباهات همین بوده است.

دکارت هزار سال پس از قرآن اولین اصل منطقی خود را این قرار داد و گفت: «هیچ چیز را حقیقت ندانم مگر اینکه بر من بدیهی باشد و در تصدیقات خود از شتابزدگی و سبق ذهن و تمایل بپرهیزم و نپذیرم مگر آن را که چنان روشن و متمایز باشد که هیچ گونه شک و شبهه در آن نماند.»
میلها و هواهای نفسانی
انسان اگر بخواهد صحیح قضاوت کند باید در مورد مطلبی که می‌اندیشد کاملا بی‌طرفی خود را حفظ کند یعنی کوشش کند که حقیقت خواه باشد و خویشتن را تسلیم دلیلها و مدارک نماید درست مانند یک قاضی که روی پرونده‌ای مطالعه می‌کند باید نسبت به طرفین دعوا بی‌طرف باشد. قاضی اگر تمایل شخصی به یک طرف داشته باشد بطور ناخودآگاه دلایلی که برای آن طرف است نظرش را بیشتر جلب می‌کند و دلایلی که به طرف دیگر و علیه این طرف است خودبه‌خود از نظرش کنار می‌رود و همین موجب اشتباه قاضی می‌گردد.

انسان در تفکرات خود اگر بی‌طرفی خود را نسبت به نفی یا اثبات مطلبی حفظ نکند و میل نفسانیش متمایل می‌شود این است که قرآن هوای نفس را نیز مانند تکیه بر ظن و گمان یکی از عوامل لغزش می‌شمارد. در سوره نجم می‌فرماید :
«ان یتٌبعون الٌا الظٌنٌ و ما تهوی الاتفس ؛ پیروی نمی‌کنند مگر از گمان و از آنچه نفسها خواهش می‌کنند.»

شتابزدگی
هر قضاوت و اظهار نظری مقداری معین مدارک لازم دارد و تا مدارک به قدر کافی در یک مساله جمع نشود هر گونه اظهار نظر ، شتابزدگی موجب لغزش اندیشه است. قرآن کریم مکرٌر به اندک بودن سرمایه علمی بشر و کافی نبودنش برای برخی قضاوتهای بزرگ اشاره می‌کند و اظهار جرم را دور از احتیاط تلقی می‌نماید مثلا می‌فرماید : «و ما اوتیتَم مِنَ العِلمِ اِلّا قلیلاً ؛ آن مقدار علم و اطلاعاتی که به شما رسیده اندک است و برای قضاوت کافی نیست.»

امام صادق علیه‌السلام فرمود : خداوند در قرآن بندگان خویش را با دو آیه اختصاص داد و تادیب فرمود یکی اینکه تا به چیزی علم پیدا نکرده‌اند تصدیق نکنند (شتابزدگی در تصدیق) و دیگر اینکه تا به چیزی علم پیدا نکرده‌اند، رد و نفی نکنند.(شتابزدگی در انکار)
سنت گرایی و گذشته نگری
انسان به حکم طبع اولی خود هنگامی که می‌بیند یک قکر و عقیده خاص مورد قبول نسلهای گذشته بوده است خود به خود بدون آنکه مجالی به اندیشه خود بدهد و آن را می‌پذیرد. قرآن یادآوری می‌کند که پذیرفته‌ها و باورهای گذشتگان را مادام که به معیار عقل نسنجیده‌اید نپذیرید، در مقابل باورهای گذشتگان استقلال فکری داشته باشید.

در سوره بقره می‌فرماید : «و اِذا قیلَ لَهُم اتَّبَعوا ما اَنزَل اللّه قالوا بَل نَتَّبِع ما اَلفَینا عَلَیهِ آبائَنا اَوَ لَو کانَ اباوُهُم لا یَعقِلونَ شَیئاً و لایَهتَدون ؛ اگر به آنها گفته شود که از آنچه خدا بوسیله وحی فرود آورده پیروی کنید می‌گویند : خیر ، ما همان روشها و سنتها را در پیروی می‌کنیم که پدران گذشته خود را بر آن یافته‌ایم. آیا اگر پدرانشان هیچ چیزی را فهم نمی‌کرده‌اند و راهی را نمی‌یافته‌اند باز هم از آنها پیروی می‌کنند.»
شخصیت گرایی
یکی دیگر از موجبات لغزش اندیشه ، گرایش به شخصیتها است شخصیتهای بزرگ تاریخی یا معاصر از نظر عظمتی که در نفوس دارند بر روی فکر و اندیشه و تصمیم و اراده دیگران اثر می‌گذارند و در حقیقت هم فکر و هم اراده دیگران را تسخیر می‌کنند، دیگران در مقابل آنها استقلال فکر و اراده خود را از دست می‌دهند. قرآن کریم ما را دعوت به استقلال فکری می‌کند و پیروی‌های کورکورانه از اکابر و شخصیتها را موجب شقاوت ابدی می‌داند. لهذا از زبان مردمی که از این راه گمراه می‌شوند نقل می‌کند که در قیامت می‌گویند :«رَبَّنا اِنَّا اَطَعنا سادَتنا و کُبَرائِنا فاضَلُّونا السَّبیلاً ؛ پروردگارا ما بزرگان و اکابر خویش را پیروی و اطاعت کردیم و در نتیجه ما را گمراه ساختند.»
منابع
1 انسان و ایمان/شهید مرتضی نطهری

قرآن و عترت میزان خودسازى

الحمد لله رب العالمین وصلّى الله على محمد وآله الطاهرین ولعنه الله على اعدائهم أجمعین(1)
قرآن کریم مصدر و اساس اخلاق، و بهترین منبع اخلاق علمى و عملى است. قرآن و عترت، در حدیث شریف نبوى، دو ثقل مورد سفارش پیامبرند که تمسک به آنها، مانع گمراهى افراد مى شود و از آن دو به «حبلان ممدودان» نیز تعبیر شده است، اما نکته شایان تأمل در این جا این است که ما تنها به قدر پیمانه محدود ادراک مان مى توانیم از این دریاى سرشار معارف استفاده کنیم و بدون یارى معصومان علیهم السلام نمى توانیم بهره چندانى از قرآن ببریم، چرا که بطون و ابعاد و جوانب مختلف قرآن را تنها اهل بیت علیهم السلام مى توانند به درستى برداشت کنند چه این که گفته اند: «انما یعرف القرآن من خوطب به(2)؛ قرآن را مخاطب آن مى شناسد». از این روست که مى گوییم معرفت تام و کامل قرآن تنها از آنِ پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم و خاندان پاک او است.
خداى متعال انسان را چون معجونى مرکب از تمایلات و خواسته هاى گوناگون و عواطف متضاد و عقل آفریده و از دیگر سو، قرآن را نیز چون انسان، مرکب و گوناگون قرار داده است. به دیگر سخن مى توان گفت: دست کم یکى از دلایل گونه گونى قرآن گوناگونى شئون مخاطبان قرآن یعنى انسان هاست. بنابراین براى تخلق به اخلاق حسنه و پرهیز از رذایل اخلاقى، بهترین معلم اخلاق قرآن است.
علم قرآن و عمل به آن
مى توان گفت در زمینه قرآن و تمسک به آن دو وظیفه داریم: یکى علم به قرآن است و دیگر تصمیم گیرى براى عمل به قرآن.
در اجراى وظیفه اول باید قرآن بخوانیم، قرائت آن را ترک نکنیم، در معانى بلند آن فراوان تدبر و تفکر کنیم، تفاسیر را ببینیم، در پى فهم معانى آن برآییم و در صورت لزوم از کسانى که آگاهى بیشترى دارند بپرسیم. کم ترین کارى که در این زمینه مى شود کرد و از هر کس بر مى آید قرائت قرآن و بررسى معناى تحت اللفظى آن است.
موارد فوق مربوط به علم به قرآن است و چنان که مى دانیم «علم به قرآن» مقدمه اتخاذ تصمیم براى عمل به قرآن است و بدون دومى، مورد نخست تحقق نمى یابد. آدمى باید از علم قرآن خبر داشته باشد تا بدان عمل کند و کسى که در این راه کوتاهى کند و نسبت به مقدار ضرورى آن جاهل بماند، نمى تواند نادانى خود را عذر قرار دهد، چرا که در روز قیامت به سبب کوتاهى در تحصیل علم، او را مؤاخذه خواهند کرد.
وظیفه دوم که عمل به قرآن است تصمیم و اراده مى خواهد و این تصمیم هر چه باشد کم تر از تصمیمى نیست که انسان براى مجتهد شدن مى گیرد. کسى که در پى تحصیل ملکه اجتهاد است، باید برنامه منظم و مفصلى را به صورت مستمر و طى چندین سال اجرا کند. موانع این کار نیز هر چه باشد کم تر از موانعى است که بر سر راه عمل به قرآن وجود دارد.
خداى متعال در قرآن کریم داستان ابلیس را بیان کرده و فرموده است که آن ملعون خطاب به خداى – عز وجل – گفت: از پیش رو و پشت سر و چپ و راست بر بندگانت خواهم تاخت و بیشتر آنان را گمراه خواهم ساخت «ولا تجد أکثرهم شاکرین(3)». باید توجه داشت که خداوند پس از بیان این مطلب نفرموده است: مانع این اقدام شیطان خواهم شد. در متون دعایى ما نیز آمده است: خدایا تو شیطان را آفریدى و بر ما مسلط ساختى(4). البته روشن است که این تسلط، تسلط اکراهى نیست، زیرا خداوند متعال در وجود انسان قواى بازدارنده اى چون عقل قرار داده که او را از گوش سپردن به دعوت شیطان باز مى دارد، اما هر چه باشد وسوسه شیطان دست کم مانند اهرم فشارى نه چندان ضعیف عمل مى کند، درست مثل هنگامى که گرسنگى یا تشنگى به آدمى فشار مى آورد و او را به خوردن آب و غذا وا مى دارد، ولى همین جا نیز عقل انسان اجازه نمى دهد که وقتى انسان گرسنه شد به هر خوراک زیان بار یا آب ناگوارى لب بزند و به سلامت خود آسیب برساند. به هر حال براى خاموش کردن سوز تشنگى و رنج گرسنگى، انسان حاضر نیست هر غذایى را بخورد و عقل، او را از این کار نهى مى کند.
سخن بدان جا رسید که عمل به قرآن تصمیم قاطع مى طلبد. به ابوذر که یکى از شاگردان برجسته پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم بود گفتند: از کجا بفهمیم اهل بهشتیم؟

گفت: «أعرضوا اعمالکم على الکتاب(5)؛ اعمال خود را بر کتاب خدا عرضه کنید و با آن بسنجید».
در حقیقت قرآن با معیارهایى که به ما مى دهد، بهشتى یا دوزخى بودن افراد را مشخص مى کند.
البته این نکته را نباید از نظر دور داشت که قرآن نیازمند تفسیر است و مفسران حقیقى قرآن اهل بیت علیهم السلام هستند. خود قرآن مى فرماید: «ما آتاکم الرسول فخذوه وما نهاکم عنه فانتهوا(6)؛ آنچه رسول خدا به شما داد برگیرید و از آنچه شما را نهى کرد باز ایستید». این آیه به اصطلاح فقها بر قرآن ورود و حکومت دارد. رسول گرامى اسلام صلى الله علیه وآله وسلم فرمودند: «مثل أهل بیتى کسفینه نوح(7)؛ مثل خاندان من، چون کشتى نوح است». بنابراین سخنان پیامبر خداصلى الله علیه وآله وسلم و خاندان او امتداد قرآن و جزء جدایى ناپذیر و مبین آن است، به گونه اى که مخالفت با کلام آنان مخالفت با متن قرآن مى باشد.

باید دانست که براى عمل به قرآن صِرف تصمیم کافى نیست بلکه پى گیرى و پشت کار و استمرار باید تا در این راه موفق شد، همان طور که افراد باسواد و مجتهد حوزه شاید کم تر از ده در صد کل کسانى باشند که روز اول به این قصد وارد حوزه مى شوند.

رسول خداصلى الله علیه وآله وسلم فرمودند: «إنی بعثت لأتمم مکارم الاخلاق(8)؛ من تنها براى اتمام و تکمیل مکارم اخلاق مبعوث شدم». این روایت با تعابیر مختلف و اسناد گوناگون نقل شده است: از جمله «بعثت لأتمم مکارم الأخلاق ومحاسنها»، «إنما بعثت لأتمم مکارم الأخلاق» و «بعثت بالأخلاق الحسنه» و ; انما در این تعبیر مفید حصر است و وقتى بدانیم احکام نیز به نوعى تحت مکارم الاخلاق جاى مى گیرد، معنى این سخن چنین خواهد بود: «فقط براى اتمام و تکمیل مکارم الاخلاق به رسالت برانگیخته شدم». یعنى انبیاى پیشین براى مکارم الاخلاق مبعوث شدند و من براى تتمیم آن برآمدم.
حال اگر این مطلب را در نظر آوریم که چشم و چراغ بعثت و کتاب آسمانى رسول خداصلى الله علیه وآله وسلم که تمام علوم را در بر مى گیرد قرآن است و قرآن و پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم همتاى یکدیگرند، به این نتیجه مى رسیم که قرآن کتاب بیان مکارم اخلاقى و صیغه کامل اخلاق خوش محمدى صلى الله علیه وآله وسلم و معیار سنجش اخلاق حسنه از اخلاق رذیله است.
اگر ابواب اخلاق کتاب هایى چون: کافى، من لا یحضره الفقیه، استبصار، تهذیب، بحار الانوار وسایل الشیعه را بررسى کنیم فراوان به مواردى بر مى خوریم که ائمه علیهم السلام آیه اى از قرآن را خوانده اند و پس از آن توضیح و تعقیبى اخلاقى آورده اند و مسأله اى اخلاقى را فرو شکافته اند.
بى شک آراستگى به فضایل اخلاقى جدیت و تلاش مى خواهد. فراموش نشود که هیچ چیزى به اندازه «امر» خدا مهم نیست و حاملان «امر» مسلماً مقام بالا و خطیرى دارند، ولى به پاى عاملان «امر» نمى رسند. حال اگر کسى بخواهد حامل صرف نباشد و فاعل و عامل به «امر» نیز شود، باید تلاش و جدیت در پیش گیرد. حضرت فاطمه زهراعلیها السلام در روایت مفصلى که به مقام و منزلت علماى راستین مربوط مى شود مى فرمایند: «سمعت أبى صلى الله علیه وآله وسلم یقول: إن علماء شیعتنا یحشرون فیخلع علیهم من خلع الکرامات على قدر کثره علومهم و جدهم فى إرشاد عباد اللَّه حتى یخلع على واحد منهم ألف ألف خلعه من نور ; (9)؛ از پدرم – که درود خدا بر او و خاندانش باد – شنیدم که فرمود: عالمانى که شیعه ما هستند محشور مى شوند و بر اساس کثرت دانش و جدیت شان در ارشاد بندگان، خلعت کرامت به آنان داده مى شود، تا جایى که به برخى از آنان هزار هزار (میلیون) خلعت از نور داده خواهد شد».

حضرت زهراعلیها السلام در این روایت تأکید دارند که عالمان به مقدار کثرت دانش و جدیت در ارشاد بندگان خدا مورد کرامت قرار خواهند گرفت. حضرت نفرمودند: «على قدر إرشادهم لعباد اللَّه» بلکه بر جدیت آنان در این کار تأکید کردند و فرمودند: «وجدّهم فى ارشاد عباد اللَّه». مسلم است کاسبى که در کسب و کار خود جدیت دارد، نسبت به کسى که جدیت ندارد یا کم تر جدى است، موفق تر است. طالب علم نیز اگر در تحصیل علم جدیت به خرج دهد نسبت به همگنان کم تلاش تر خود به مراتب موفق تر و داناتر خواهد بود.

خداى متعال دنیا را عالم اسباب قرار داده است و هیچ کارى بى سبب طبیعى و کوشش و جدیت به فرجام نمى رسد. همچنان که کسب و کار و تحصیل علم جدیت مى خواهد، انسان خوب شدن و با اخلاق شدن نیز مستلزم داشتن علم و تصمیم و جدیت و پشتکار است و در غیر این صورت موفقیت حاصل نمى شود یا کم خواهد بود.

تزاحم در اخلاق

این که انسان مراتب اخلاق را از قرآن استنباط کند، اهمیت بسیار دارد. چنان که مى دانیم در احکام و مباحث فقهى مسأله اى به نام «تزاحم» داریم که در طى آن دو واجب با هم تزاحم مى کنند. مثلاً ممکن است کسى به علت بیمارى نتواند مانند افراد سالم نماز بخواند و فقط مى تواند رکوع یا دو سجده را مانند دیگران به جاى آورد. چنین شخصى اگر بخواهد رکوع اختیارى کند باید دو سجده را با حرکت سر به جا آورد و اگر بخواهد دو سجده اختیارى به جا آورد باید رکوع خود را با اشاره سر انجام دهد. حال مسأله این است که چنین کسى چه وظیفه اى دارد و از میان رکوع و سجدتین کدام مقدم است؟

نکته این جاست که مسأله تزاحم، در علم اخلاق نیز وجود دارد و این مطلب که انسان بتواند در تزاحمات اخلاقى نیز برداشت صحیحى داشته باشد، بسیار حائز اهمیت است. برخى قضایا هست که اگر انسان پیش تر بررسى نکرده باشد ممکن است هنگام مواجه شدن با آن به درستى عمل نکند یا به گونه اى عمل کند که به زیان دینش تمام شود. یکى از آقایان اهل علم در مکان مقدسى مشغول دعا و ذکر و توسل بود. کسى به نزد ایشان آمد و قرآنى جلوى ایشان گذاشت تا برایش استخاره بگیرد. آن روحانى که نمى خواست از حال و فضاى دعا خارج شود، در ابتدا خود را به نشنیدن زد، ولى آن مرد قرآن را به دست ایشان چسباند. آن آقا چاره اى ندید جز این که برایش زودتر استخاره بگیرد و او را از سرش باز کند. وقتى قرآن را باز کرد دید آن مرد قرآن را وارونه به دست او داده است. ناگهان از کوره در رفت و فریاد زد که تو آمدى حواس مرا پرت کردى و دعاى مرا خراب کردى، قرآن را هم وارونه به من مى دهى؟!

معمولاً مردم وقتى کار مهمى چون خرید خانه، ازدواج یا معاملات مهم دارند، به سراغ استخاره مى آیند آن مرد هم که در این عوالم نبود بهت زده در این اندیشه شده بود که چرا این مرد بزرگوار و اهل علم چنین رفتار تندى کرده علت خشم او را نفهمید. هر چند اگر کمى صبر مى کرد تا دعا و نماز و توسل آن آقا تمام شود، با چنان رفتار تندى مواجه نمى شد. از طرفى آن بزرگوار نیز باید مردم دارى و حلم بیشترى به خرج مى داد و قضاى حاجت مردم را بر اعمال مستحبى خود ترجیح مى داد و پس از برآوردن خواسته آن مرد، دعا و توسل خود را پى مى گرفت. صبورى، فرو خوردن خشم و گشاده رویى که در متون دینى فراوان مورد سفارش قرار گرفته در این موارد کاربرد دارد. روایات و قرآن حکم مى کند که انسان در برخورد با مردم ملایم و خویشتن دار و گشاده رو باشد.

در روایت آمده است: «ثلاث من أتى اللَّه بواحده منهن أوجب اللَّه له الجنه: الإنفاق من إقتار، والبشر لجمیع العالم، والإنصاف من نفسه(10)؛ هر کس با یکى از سه صفت خدا را ملاقات کند، بهشت بر او واجب مى گرداند: انفاق به وقت تنگ دستى، خوش رویى با همه مردم و انصاف در داورى میان خود و دیگران».

چنان که گفتیم کسى که در پى آراسته شدن به مکارم اخلاقى است، باید از قبل برخى امور را تمرین کرده باشد تا هنگام نیاز، با تشخیص درست و به درستى عمل کند. در مثال پیش گفته (که یکى از موارد تزاحمات اخلاقى است) برآوردن حاجت مردم با ارزش ترین و مهم ترین افعال، و بى شک بر ذکر و دعا نیز مقدم است. از طرفى رنجاندن مردم نیز از نظر اخلاقى فعل بسیار منفى و ناپسندى است. بسیارند کسانى که به خیال خود مى خواهند رفتارى اخلاقى داشته باشند ولى از رهگذر آن مرتکب حرام یا مکروه یا دست کم مرجوح مى شوند.
رعایت حدود و مرزها

در روایت آمده است: «إن اللَّه قد جعل لکلِّ شی ءٍ حداً وجعل لمن تعدّى ذلک الحدّ حدّاً(11)؛ خداى متعال براى هر چیز مرز و حدى قرار داده و براى هر کس که از آن حد تجاوز کند نیز حد و کیفرى قرار داده است».

خداى متعال براى هر چیز معیارى آفریده و هیچ چیز را بى میزان و حد و مرز وا ننهاده است. براى مثال نماز صبح دو رکعت است، نه کم تر و نه بیشتر و کسى که نماز صبح را سه یا چهار رکعت بخواند، نمازش باطل است. اگر کسى در نماز صبح حضور قلب و حس و حال خوبى داشت و دوست نداشت سلام دهد و این حال خوش معنوى را از دست بدهد، حق ندارد عدد رکعات را بیشتر کند و موظف است در هر حال سر دو رکعت نماز را تمام کند. چنین کسى اگر مایل بود مى تواند پس از فریضه صبح، هر قدر دوست داشت نماز مستحبى یا نماز قضا براى خودش یا به نیت گذشتگان بخواند.

عکس این مطلب نیز صادق است، به این معنا که ممکن است کسى دو رکعت اول از نماز سه رکعتى را با حال و خشوع بیشترى بخواند و در رکعت سوم حال عبادت نداشته باشد. این شخص نیز نمى تواند نماز واجب سه رکعتى را دو رکعت بخواند، بلکه باید بکوشد حالت معنوىِ حضور و خشوع را همچون دو رکعت پیشین، حفظ کند، زیرا خداوند براى هر چیز حدى نهاده و نماز صبح را دو رکعت و نماز مغرب را سه رکعت مقرر فرموده است. حال اگر این نمازها به گونه دیگرى خوانده شوند

باطل خواهند بود. وانگهى خداى – تبارک و تعالى – در برخى موارد توسعه داده، از جمله در اقامه نوافل دست نمازگزار را باز گذاشته است. در روایت آمده است: «الصلوه خیر موضوع فمن شاء استقلّ ومن شاء استکثر(12)؛ نماز بهترین قانون [الهى است، هر کس بخواهد بسیار نماز بخواند و هر کس بخواهد کم بخواند». کسى که مى خواهد نماز مستحبى بخواند مى تواند هر اندازه مایل باشد بخواند، چه دو رکعت چه صد رکعت، و عدد رکعات نماز مستحبى به دلخواه اوست. به عبارت دیگر

خداوند حد نماز صبح را دو رکعت قرار داده، ولى در نمازهاى مستحبى توسعه داده است. لذا حد رکعات نماز صبح باید رعایت شود و اگر کسى چهار رکعت نماز صبح با حضور قلب و حال معنوى بخواند، حد نماز را رعایت نکرده و این نماز باطل است.

خداى متعال نمازهاى چهار رکعتى را در حالت سفر به صورت قصر و دو رکعتى قرار داده و چنان که در روایت آمده این هدیه خداوند و تسهیلى از جانب اوست. مسافرى که نماز شکسته را – هر چند با توجه و حضور قلب – کامل بخواند، علاوه بر این که حد نماز را پاس نداشته در حقیقت هدیه خدا را رد کرده است. در روایت آمده است: «أیحب أحدکم إذا تصدق بصدقه أن تردّ علیه(13)؛ آیا دوست دارید صدقه (هدیه)اى که داده اید به شما بازگردانده شود؟». همان طور که اگر ما به کسى هدیه اى بدهیم و هدیه ما را برگرداند، ناخورسند مى شویم، قصر و افطار در سفر نیز هدیه الهى و توسّعى از جانب او به بندگان است و رعایت نکردن این حدود، رد کردن هدیه خداست.

رسول خداصلى الله علیه وآله وسلم در یکى از جنگ ها به اصحاب خود فرمان داد روزه خود را بگشایند. برخى از منحرفان فرمان رسول خدا را اجابت نکردند و در آن سفر، همچنان روزه داشتند. رسول خداصلى الله علیه وآله وسلم درباره آنان فرمود: «أولئک العُصاه، أولئک العصاه(14)؛ آنان نافرمانانند، آنان نافرمانانند». علماى بلاغت مى گویند: «تقدیم ما حقه التأخیر یفید الحصر» لذا معناى فرمایش پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله وسلم چنین خواهد بود: «فقط اینانند که سرکشانند» و احتمالاً مفهوم محصل کل جمله تأکید و تشدید عصیان گرى آنان را مى رساند، به ویژه که حضرت این جمله را دو بار تکرار فرمودند.
دانستن این حدود و مرزها و شناخت امورى که داراى توسّع است و نیز دانستن اهم و مهم، از دقایق علم اخلاق و داراى ظرافت هاى بسیار است و البته بنیاد همه این دقایق و ریزه کارى ها قرآن مجید مى باشد.