دانلود مقاله علل بدخطی دانش آموزان در مقطع ابتدایی word

 دانلود مقاله علل بدخطی دانش آموزان در مقطع ابتدایی word دارای 46 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله علل بدخطی دانش آموزان در مقطع ابتدایی word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله علل بدخطی دانش آموزان در مقطع ابتدایی word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله علل بدخطی دانش آموزان در مقطع ابتدایی word :

علل بدخطی دانش آموزان در مقطع ابتدایی

مقدمه :
در بررسی علل بدخطی دانش آموزان دور ابتدایی، علاوه بر عوامل آموزشی و تربیتی مؤثر بر دست خط آنان، باید عوامل مربوط به وضعیت جسمی و روانی کودکان نیز مورد توجه قرار گیرد. چه بسا بدخطی دانش آموزان به دلیل ضایعات استخوانی، عصبی یا حالات عاطفی و روانی نامطلوب باشد. در این صورت آموزش های معلم در زمین خوشنوسی کافی نخواهد بود و ارجاع به یک متخصص، امری الزامی است.

از میان هم مهارت های تحصیلی، نوشتن، ملموس ترین آن هاست، زیرا فرد با استفاده از این مهارت، سندی از خود بر جای می گذارد. به همین دلیل مهارت در خوشنویسی اهمیت بسزایی دارد.

شناخت علل و عوامل مؤثر بر بدخطی از آن جهت اهمیت دارد کــه بـــا ریشه یابی و رفع آنها می توان تا حد زیادی به مهارت در خوشنویسی کمک کرد. در این مقاله، ضمن بررسی علل بدخطی کودکان به ارائ راه کارهای مناسب برای رفع این مشکل می پردازیم.

عوامل مؤثر بر بدخطی دانش آموزان
به طــور کلی عوامل مؤثر بر بــدخطی نویسی را می تــوان در سه گروه عمده جای داد که عبارت اند از:
1 عوامل مربوط به خانواده
2 عوامل مربوط به معلم و شیوه های آموزشی و تربیتی مدرسه
3 عوامل مربوط به دانش آموزان
1- عوامل مربوط به خانواده
نقش خانواده را در یادگیری مطلوب دانش آموزان نباید نادیده گرفت. از آن جا که خوشنویسی مهارتی است که مانند سایر مهارت ها باید آموخته شود، «چنانچه کودک در خانواده ای زندگی کند که اعضای آن از ذوق و استعداد هنری بیشتری برخوردار باشند و به فرزندان خود توجه کافی مبذول دارند، کودک کمتر گرفتار معضل بدخطی می شود. نقط مقابل چنین خانواده ای، خانواده هایی اند که نسبت به فرزندان خود بی تفاوت اند و از تشویق و تنبیه به موقع برای انجام تکالیف فرزندانشان استفاده نمی کنند و در واقع انگیز لازم را برای اجرای بهتر تکالیف در فرزندان خود به وجود نمی آورند. چنین کودکانی اغلــب با اکـــراه و بی میلی اقدام به نوشتن می کنند که طبیعتاٌ نتیج عملکرد آنها نیز رضایت بخش نخواهد بود.»
کودکانی که در خانواده های به هم ریخته یــا خانواده هایی زندگی می کنند که محرومیت فرهنگی و اجتماعی دارند، از لحاظ عاطفی آسیب شدیدتری می بینند در زمینــه خط ضعیف هستند .

2 عوامل مربوط به معلم و شیوه های آموزشی و تربیتی مدرسه
«انگشتان کوچک ما را آرام آرام و با حوصله و با حوصله با خامه و قلم و نوشتار صحیح آشنا کنید»
از بین عوامل مربوط به معلم، مهمترین آنها شیوه های آموزشی معلم است. اگر معلم خود دست خط بــدی داشته باشد، بنا به مثل معروف «رطب خورده منع رطب کی کند»؟ قادر به تربیت دانش آموزان خوش خط نخواهد بود.

نکت دیگر، «طرز برخورد معلم با دانش آموزانی است که شخصیت اضطرابی دارند. این گونه افراد، بیش از سایرین از شکست می ترسند. اضطراب این دسته از دانش آموزان، گذشته از عواملی که مربوط به محیط خانواده می باشد، ممکن است ناشی از شکست، ناکامی، تجربه های ناموفق، تنبیه و فشار معلمان برای موفقیت باشد. لذا معلمان باید به شرایط خاص روحی آنها توجه کنند و اساس کار خود را بر کاهش تنش قرار دهند.»

همچنین معلمانی کـــه بیش از حد تکالیف نوشتنی به شاگردان خود می دهند، سبب خستگی دانش آموزان و در نتیجه بدخطی آنها می شوند.

از نکات دیگری که معلم باید به آنها توجه کند، طرز صحیح قرار گرفتن کاغذ بدن دانش آموزان و نیز طرز صحیح به دست گرفتن قلم در هنگام انجام تکالیف است.

شماری از دانش آموزان در هنگام نوشتن سرشان را به کاغذ می چسبانند یا کاغذ را بیش از حد کج می گذارند. عده ای از آنها قلم را طوری در دست می گیرند که نوشته های خود را نمی بینند. بعضی از آنها نیز آن قدر قلم را بالا می گیرند که قادر به کنترل حرکات دست در هنگام نوشتن نیستند. با این توضیحات، معلم به کودکان نحو صحیح قرار گرفتن کاغذ و بدون و شیو صحیح گرفتن قلم را بیاموزد. هم چنین باید به کودک بیاموزد که در هنگام نوشتن به آن چه می نویسد، یعنی جهت حرکت دست خود بر روی کاغذ، نگاه کند. در غیر این صورت، حروف را در هم نوشته یا به سمت بالا یا پایین خط زمینه منحرف می شود .
3 عوامل مربوط به دانش آموزان
بررسی مسئله و موضوع خط در جمعیت دانش آموزان ما، در بردارند نکات قابل تأملی است. بعضی از دانش آموزان در مورد علت هــای بدخطی از تنـــدنویسی نام می برند. بعصی دیگر می گویند: «نمی توانیم بنویسیم یا بلد نیستم و ;» .
برای این که کودک بتواند نوشتن را به نحو احسن انجام دهد، لازم است از سلامت کافی در زمینه های جسمی و روانی برخوردار باشد. در این جا عواملی که به نوعی در بدخطی کودکان مؤثرند، مورد بررسی قرار می گیرند.
الف) اختلال در عملکرد دست و انگشتان، به علت ضایعات ارتوپدیک (استخوانی)
«یک کودک سالم و طبیعی باید بتواند قلم را با سه انگشت شست، اشاره و وسط بگیرد. اگر به هر دلیلی، اختلالی در عملکرد انگشتان وجود داشته باشد، کودک نه تنها نوشتن را به نحو مطلوب انجام نمی دهد، بلکه برای انجام آن به وقت بیشتری نیز، نسبت به سایر دانش آموزان، نیاز دارد. به عنوان مثال، دانش آموزان راست دستی را در نظر بگیرید که عصب میانی دست راست او آسیب دیده است. از آن که این عصب مسئول حرکت مقابل انگشت شست می باشد، زمانی که آسیب می بیند، شست قادر به حرکت مقابل نخواهد بود و به جای این که در مقابل سایر انگشتان حرکت کند، در کنار آنها قرار می گیرد و دست کودک حالتی پیدا می کند که اصطلاحاً به آن «دست میمون» گفته می شود. به این ترتیب کودک نمی تواند قلم را به نحو صحیح در دست بگیرد و این نکت مهمی است که بــــر روی دست نوشته های او تأثیر می گذارد و او را بدخط می سازد» (والاس و لافلین، ترجم طوسی، 1370، ص 75).

علاوه بر این، وجود هر گونه زخم یا عاملی که باعث درد در انگشتان شود، بر روی دست خط دانش آموزان تأثیر می گذارد. همچنین کودک برای این که بتواند خوب بنویسد، لازم است که هیچ گونه ضایعه ای در قسمت های فوقانی دست، مثل آرنج، ساعد و بازو نداشته باشد. وجود سوختگی، شکستگی، کوفتگی و زخم در هر یک از این قسمت ها، موجب بدخطی می شود، محدودیت حرکتی در مفاصل مچ، انگشتان، آرنج و بازو نیز از جمله عوامل بدخطی اند.

ب) اختلال در عملکرد دست و انگشتان، به دلیل ضایعات عصبی
در هم اختلالات مربوط به عملکرد دست و انگشتان، به دلیل آسیب دست و چشم و توان عضلات، خط دانش آموزان خیلی بد و بعضاً ناخواناست.

از میان اختلالات می توان به انواع فلج مغزی، آسیب مغزی، صرع و میوپاتی (بیماری عضلاتی) اشاره کرد.
بچه های فلج مغزی را می توان به چند دسته تقسیم کرد:

1 اسپاستیک: این دسته از کودکان فلج مغزی به دلیل سفتی موجود در عضلاتشان بدخط می نویسند و آن هم در صورتی است که این سفتی در حدی نباشد که به طور کلی مانع نوشتنشان شود. ممکن است این سفتی، محدودیت حرکتی در مفاصل دست، نظیر: مچ، آرنج و بازو و ایجاد کند که در هنگام نوشتن اجاز مانور به فرد نمی دهد.

2 هیپوتانیا: کودکان مبتلا به هیپوتانیا به سبب پایین بودن توان عضلاتشان قادر به استفاد صحیح از قلم نیستند. این کودکان قدرت کافی برای گرفتن قلم را ندارند و معمولاً نوشته های آنها بسیار کمرنگ و عاری از هرگونه ظرافتی است.

3 آتتوئید: بچه های آتئوئید به علت حرکات زایدی که در اندام های خود، خصوصاً دستهایشان دارند، بسیار بدخط می نویسند. این کودکان قادر به کنترل قلم نیستند و در هنگام نوشتن به بالا و پایین خط زمینه منحرف می شوند.

4 آتاکسی: این کودکان به دلیل لرزش موجود در دست هایشان بدخط می نویسند.
افراد مبتلا به صدمات مغزی نیز، بسته به نوع ضایعه ای که دچار آن شده اند، شبیه کودکان فلج مغزی عمل می کنند.
کودکان مبتلا به ضایعات مخچه ای دچار ماکروگرافی اند، یعنی کلمات را بزرگتر از آن چه باید، می نویسند. در بعضی از افراد مبتلا به میوپاتی نیز ممکن است عملکرد دست ها دچار اختلال شود که این معضل بر روی دست نوشته های آنان مؤثر است. کودکان مصروع زمانی که دچار حملات تشنجی می شوند (به مدت چند روز)، قـــادر به استفاد درست از قلم نیستند؛ یعنی دست هایشان قدرت گرفتن را ندارند و آن دسته از کودکانی که دچـــار حملات تشنجی مکرر می شوند، حتی اگر این تشنج تحت کنترل هم باشد، به دلیل لرزش ظریفی که در دست هایشان دارند، بـدخط می نویسند. در واقـــع لرزش ظریف انگشتان را بر روی دست نوشته های آنان می توان دید» (والاس و لافلین، ترجم منشی طوسی، 1370، ص 82).
ج) عدم غلب طرفی مغز
«کودک پیش از نوشتن باید غلب طرفی را به دست آورد. در کودکانی که این اتفاق نیفتاده است، نوشتن به سختی انجام می شود. کودکانی که غلب طرفی تثبیت نشده دارند، از هر دو دست خود به طور متناوب در نوشتن استفاده می کنند، حال آن که در هیچ یک به انداز کافی مهارت ندارند» (سیف، 1385، ص 70).
د) عوامل روحی و روانی و تأثیر آن بر روی نوشتن

«ممکن است بدخطی با عوامل نظیر: اضطراب و اختلالات نوروتیک (عصبی) همراه باشد و در بعضی از اوقات حالات عصبی موجب گرفتگی عضله در کودکان می شود. یعنی ماهیچه های دست کودک متعاقب نوشتن چند سطر دچار انقباض شده، کودک دیگر قادر به نوشتن نیست. در این صورت علائمی نظیر بی مهارتی و پاراتونی (انقباض یک عضله و سپس شل نشدن آن) و واکنش های اضطرابی در ارتباط با نوشتن ممکن است مشاهده شود. بی قراری، بیش فعالی و کوتاهی دامن توجه و تمرکــــز نیز از جمله عــــواملی اند که بــر روی خط دانش آموز تأثیر می گذارند» (هر گنهان و اولسون، ترجم سیف، 85).
هـ) چپ دستی

«در مــورد کودکان چپ دست این سؤال مطرح می شود که چرا این کودکان در شروع نوشتن بد خط اند؟ پاسخ این است که این کودکان نمی توانند آن چه را که می نویسند، به خوبی ببینند، زیرا دست آنها روی نوشته هایشان را می پوشاند و همیــن عامل سبب بدخطی کودکان چپ دست می شود.

بسیاری از کودکان چپ دست نیز برای پرهیز از کثیف شدن نوشته ها، دست خود را به صورت قلاب کج می گیرند. این شکل در واقع به کج گذاشتن کاغذ مربوط می شود. اگر چپ دست ها کاغذ را برخلاف جهتی که راست دست ها می گذارند، قرار دهند، برای نوشتن در وضعیت طبیعی و راحت قرار می گیرند» (بیابانگرد، 1385، ص 25).

و) نبود دید کافی
بسیاری از کودکان به دلیل نداشتن دید کافی، چشم های خود را به کاغذ بسیار نزدیک می کنند. دست نوشته های این کودکان معمولاً خط خوردگی ها و پاک کردن های فراوان دارد.

اشکال مختلف بدخطی نویسی
«با بررسی دست نوشته های دانش آموزان به این نتیجه می رسیم که بدخطی در آنان به اشکال و انواع مختلف مشاهده می شود که بعضی از آن ها عبارت اند از:
1 درشت نویسی و ریزنویسی.
2 فاصله گذاری نامناسب بین حروف و کلمات.
3 نامرتب نوشتن.
4 کج نوشتن حروف و کلمات.
5 خارج شدن از خط زمینه (مجل کودکان استثنایی، اردیبهشت 1385).

شیوه های ترمیمی
روش های ترمیمی زیر می تواند توسط معلمان و والدین مورد استفاده قرار گیرد:
1) پس از ارزیابی کودک، چنان چه متوجه شدید که کودک الگوی صحیح گرفتن قلم را نمی داند، به عنوان مثال از حرکت شست برای گرفتن قلم استفاده نمی کند، او را به یک پزشک متخصص ارتوپدی ارجاع دهید. مشکل نوشتن چنین کودکی ممکن است با استفاده از آتل دست حل شود. با این وسیله کمکی، کودک قادر خواهد بود قلم را به نحو صحیح بگیرد و خوش خط تر بنویسد.
2) اگر کودک قلم را با فاصل زیادی از نوک آن می گیرد یا بیش از حد پایین می گیرد، با گره زدن یک نخ بر روی قلم، محل مناسب برای گرفتن قلم را مشخص کنید.

3) چنان چه کودک از اختلال عاطفی و روانی رنج می برد، او را به یک روان شناس ارجاع دهید.
4) «اگر کودک در هنگام نوشتن دچار تنش و اضطراب می شود، برای کاهش تنش در کودک به شیوه های زیر عمل کنید:
الف) سعی کنید در ذهن کودک تصویری مثبت از خودش ایجاد کنید.

ب) از سرزنش کردن کوچک به خاطر بدخطی او خودداری کنید.
ج) از ایجاد تنش و اضطراب در کودک جلوگیری کنید. به طور مثال، تعیین وقت محدود برای انجام یک تکلیف، در دانش آموز مضطرب، باعث ایجاد تنش و اضطراب و در نهایت بدخطی بیشتر می شود» (بیابانگرد، 1385، ص 40).
5) اگر کودک در دست های خود دچار ضعف یا محدودیت حرکتی باشد، می توانید از تمرینات زیر بهره بگیرید:

الف) تمرینات روی تابلو:
از کودک بخواهید با استفاده از حرکات آزاد و گسترد دست و به کارگیری عضلات شانه، بازو و انگشتان، بر روی تابلو طراحی کند.

ب) پرورش حرکات نوشتن با دیگر وسایل:
از کودک بخواهید به جای استفاده از قلم، از انگشت خود و رنگ گواش استفاده کند یا عمل نوشتن را بر روی یک سینی خاکستر انجام دهد. هم چنین با استفاده از یک تکه گچ یا ذغال، حروف و کلمات درشتی بر روی آسفالت کوچه بنویسد.
چنان چه مشکل کودک در زمین حرکات دست با این تمرینات بر طرف نشد، او را به یک کارشناس توانبخشی (فیزیوتراپی ـ کاردرمانی) ارجاع دهید.

6) اگر لرزش ضعیفی در انگشتان کودک مشاهده می کنید یا سابق کودک گویای حملات تشنجی است، با مشورت کمی کنید یا سابق کودک گویای حملات تشنجی است، با مشورت با خانواد دانش آموزان، وی را به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهید.
7) اگر کودک سر خود را خیلی به کاغذ می چسباند یا مشکوک به ضعف بینایی است، او را به چشم پزشک ارجاع دهید.
8) اگر متوجه شدید که در نیمکره های مغزی کودک، غلب طرفی ایجاد نشده است، می توانید به ترتیب زیر عمل کنید:
الف) از کودک بخواهید با پای راستش به یک توپ لگد بزند.
ب) لوله ای را به دست کودک بدهید و از او بخواهید که با یک دستش روی چشم چپش را بگیرد و با چشم راستش درون لوله را نگاه کند.
ج) رادیوی کوچکی را به دست کودک بدهید و از او بخواهید آن را نزدیک گوش راستش بگیرد و به آن گوش کند.
د) اگر عملکرد کودک نشان می دهد که تمایل او برای استفاده از سمت چپ بیشتر است، از او بخــواهید همین اعمال را با سمت چپش انجـــام دهد. به این ترتیب، یک سمت بدن کودک غالب می شود (سیف، 1385، ص 136).
9) چنان چه کودک چپ دست است، از او بخواهید هنگام نوشتن، سمت چپ کاغذ را به سمت بالا کج کند. اگر کودک راست دست است، از او بخواهید سمت راست کاغذ را به طرف بالا کج کند.

10) اگر کودک کلمات را بیش از حد بزرگ یا کوچک می نویسد، می توانید انداز متوسطی برای کلمات در نظر بگیرید و با گذاشتن خط فاصله بین کلمات از کودک بخواهید فاصله تعیین شده را فقط با یک کلمه پر کند.
11) اگر کودک بیش از حد پر رنگ یا کمرنگ می نویسد، به ترتیب زیر عمل کنید:

کاغذ سفیدی را زیر برگه کاربن و کاغذ سفید دیگری را بر روی آن قرار دهید. از کودکی که با فشار زیاد می نویسد بخواهید آن قدر ضعیف مداد را فشار دهد که اثر زیادی از کلمه بر روی کاغذ زیرین باقی نماند. از کودکی که فشار کمتر از حد معمول به مداد وارد می کند، بخواهید آن قدر به مداد فشار آورد که اثر آن بر روی کاغذ زیر کپی پر رنگ باشد.

12) اگر کودکی از خط راست خارج می شود، از او بخواهید خط کشی را بالای خط زمینه قرار دهد، به گونه ای که هنگام نوشتن نوک مدادش مرتباً با لب خط کش تماس پیدا کند. هم چنین می توانید بالا و پایین خط زمینه، دو خط کمرنگ بکشید و از کودک بخواهید کلمات را طوری بنویسد که از این دو خط خارج نشود.

13) کج نوشن کلمات، از کج گذاشتن بیش از حد کاغذ ناشی می شود. اگر با دانش آموزی برخورد کردید که دست نوشته های کجی داشت، از او بخواهید کاغذ را در وضعیت بهتری قرار دهد.

14) نامرتب نوشتن تکالیف توسط دانش آموز، ممکن است به علت محدودیت حرکتی در دست باشد با این که مداد را بیش از حد محکم در دست می گیرد یا وضعیت درستی در هنگام نوشتن به خود نداده است. بنابراین با بر طرف کردن هر یک از یک از این علل، دانش آموز می تواند دست خط بهتری داشته باشد.

علل بد خطی دانش آموزان

می گویند خط هر کس نشانه ای از روح او در خود دارد و هر که را می توان از خط او شناخت . ناهنجاری در نوشتار ، با قبول فرض های فوق ، نا هنجاری در روح و روان است . اما این پرسش اساسی است که ناهنجاری روح در دست خط اثر می گذارد یا ناهنجاری دست خط ، روح و روان را دستخوش تأثیر قرار میدهد و آیا اصلاح هر یک دراصلاح ساختار دیگری مؤثر است ؟
می توان اهم تنگناها و عوامل بد خطی دانش آموزان را معلول موارد ذیل دانست

:

1- کتاب ، مجله ، روزنامه و دیگر رسانه های نوشتاری که جنبه ی نوشتاری – دیداری دارند و معمولاً از خط های گرافیک شده ی نا مناسب به نام های خط فانتزی ، تزئینی و غیره استفاده می نماید و آن ها را به عنوان نوآوری و ابداع در دسترس همگان قرار می دهند .
2- ماشینی شدن وسایل نگارش
3- عدم آگاهی دانش آموزان از نحوه ی درست گرفتن مداد .
4- عدم آگاهی دانش آموزان از نحوه ی درست نشستن هنگام نوشتن
5-هماهنگ نبودن عضله چشم و دست و عدم توانایی کافی آن دو
6- عدم توجه به خط زمینه ی دفتر و تخته ی کلاس
7-نداشتن آمادگی جسمانی ، روحی و روانی هنگام نوشتن
8- نداشتن اعتماد به نفس هنگام نوشتن
9- نداشتن هدف برای زیبا نوشتن
10- حجم زیاد تکالیف درسی
11- تند نویسی در هنگام انجام تکالیف
12- استفاده از خودکار ، روان نویس و; خصوصاً در مقطع ابتدایی
13- آشنایی دانش آموزان در اول ابتدایی با خط ماشینی و مشکل شدن یادگیری خط نستعلیق در کلاس های بالاتر
14- استفاده از مدادهای کوتاه در مقطع ابتدایی
15- تراکم بیش از حد در کلاس ها و نداشتن فضای لازم برای نوشتن
16- عدم دقت و تمیزی در نوشتن و عدم توجه معلمان به این امر
17-عدم آشنایی معلمان ابتدایی به خط نستعلیق
18- واکنش های منفی و نامناسب در خورد با نوشته های دانش آموزان
19- عدم توجه خانواده های به درس هنر و خط

20- نبود انگیزه ، تخصص و حوصله در معلمان ابتدایی به لحاظ توجه به نوشته های دانش آموزان
21- بدخطی معلمان و اولیاء به عنوان سرمشق نامناسب برای الگوپذیری در کودکان
22- عدم توجه به زیبایی هنری که باعث تقویت روح لطیف و شادابی کودکان دارد .

پیشنهادات :
این راه کارها می تواند در جهت رفع بد خطی دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد :
1- در کلاس اول ابتدایی اولاًً از خوش خط ترین ثانیاً مجرب ترین ، علاقمندترین و با ذوق ترین معلم استفاده شود .
2- معلمان خود با اصول صحیح نوشتن آشنا و خط خوش داشته باشند .
3- دوره های ضمن خدمت آموزش خط نستعلیق برای معلمان فراهم شود .

4- معلمان در ارتباط با خط ، بچه ها را سرزنش و توبیخ قرار ندهند .
5- انگیزه های هنری در بچه ها تقویت شود خصوصاً خوش و تمیز نوشتن .
6- تکالیف متناسب با توانایی بچه ها باشد .
7- تکالیف ساده ، کم و هدفدار به گونه ای که باعث تثبیت یادگیری شود .
8- از کلمات زیبا مانند: بسیارخوب ، عالی ، آفرین ( پسریا دختر خوب ) در زیر نوشته های بچه ها استفاده شود .
9- تکالیف بچه ها را با بی توجهی خط نزنید .
10- نحوه درست به دست گرفتن مداد یا قلم را بیاموزید .

11- نحوه درست نشستن را به دانش آموزان بیاموزید .
12-زیاد درشت و زیاد ریز ننویسید .
13- کتب درسی ابتدایی با شیوه ی نستعلیق چاپ شود .
14- معلمان در زیبانویسی و خوشنویسی اهتمام ورزند چرا که نگاه به خوش نویسی

تأثیر زیادی در جریان یادگیری و تقویت انگیزه خوشنویسی دارد .
15- به ساعات هنر خصوصاً در مقطع ابتدایی توجه وافر شود .
16- از نستعلیق تحریری در تکالیف بچه ها بیشتر استفاده شود .

علل بد خطی کودکان (گزینشی از کتاب خانواده و مسائل مدرسه ای کودکان –دکتر علی قائمی )

1-مسئله خط و شکل نوشتاری از پیچیده ترین شکل ارتباطی است در سلسله مراتب مهارتها نوشتن آخرین مرحله ای است که آموخته می شود .
2-اهمیت درست نویسی و خوانا نویسی امری مهم و قابل ذکر است مسئله هایی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که همه افراد ضوابط را در نوشتن رعایت نمی کنند . ین گونه افراد را بد خط و نارسا نویس می خوانند
3-اهم صورت های بد خطی
– عدم تناسب در حروف (واو را در یک کلمه درشت و یا بسیار ریز می نویسند )
– اشکال در جهت حروف مثل اینکه حروفی را چپ یا راست یا در جهت مخالف بنویسند
– بی نظمی در ابعاد حروف مثل دندانه ای را با فاصله رسم کنند و با بین دو حرف نسبت را رعایت نکنند .
– بد سازمان دهی متن،بالا و پایین نوشتن ،بی جهت علامتگذاری کردن ،جاهای فعل و فاعل را جابجا نوشتن
– اشکال در نوشتن ناشی از تلفظ (خواهر که خاهر یا علی را الی )
– علل حرکتی – (ضعف کار کردها و واکنش های حرکتی ، عدم هماهنگی دست و چشم ، وجود اشکال در چگونگی حرکت دادن قلم که مربوط است به انقباض مفرط دست و خشکی حرکت آن فقدان تحریک انگشتان)
– علل ذهنی روانی (دشواری در تبدیل و انتقال ادراک حس به حس از بینایی به حرکتی ،دشواری در نگهداری و تأثرات بینایی ،وجود اشکال و نابسامانی در تجسم و تشخیص فضایی ،ضعف در توان بیرون ریختن اطلاعات درونی ،افت هوش یا عقب ماندگی ذهنی که خود علت العلل است وجود اختلالات روانی و یا ذهنی در افراد و یا بیماریهای روانی )
– علل عاطفی :نارسایی و کمبود محبت گاهی عامل بد خطی است چون شرایط روحی مناسب ندارد .

رفع مشکلات بد خطی دانش آموزان در دوران ابتدایی
ما معلمین هنگام آموزش و تدریس به مشکلات و کوره راههایی بر می خوریم، چاره ای جز پژوهش و پیدا کردن یک راه حل نداریم .

آموزش و تدریس زمانی موفقیت آمیز است که مطالعه و پژوهش بر آن انجام گرفته باشد. زیرا پژوهش راهها و شیوه های نوبتی بر خلق خواهد کرد و مشکلات و موانع را بر سر راه آموزش و پرورش بر خواهد داشت و ما را از بن بست نجات خواهد داد.

بیان مسئله
آنچه در دوران تدریسم به آن برخورد کردم، شیوه نوشتن و بدخطی دانش آموزان ابتدایی بود. احساس کردم، بدخطی دانش آموزان راهنمایی، دبیرستان و حتی دانشجویان، ریشه در دوران ابتدایی آنها دارد که به خط دانش آموزان توجه جدی نشده و مورد آموزش قرار نگرفته .

کلاس ما که پایه دوم بودند. جز یکی دو نفر، بقیه (دانش آموزان) به خط کج و معوج می نوشتند. چنین موضوعی باعث شد، به دنبال راه حلی بگردم. برای این منظور به مطالعه پژوهش پرداختم. راهی را باید انتخاب می کردم، باید هم ساده و هم در کمترین زمان ممکن آموزش داده شود و در حد توان و استعداد دانش آموزان باشد. از طرفی زبان و خط فارسی که یکی از زیباترین خطها، در جهان است باید به زیبایی نوشتن آن توجه شود و نباید هر کسی به هر شکلی که مایل است، آنرا بنگارد.

دانلود مقاله فرهنگ‌ کار word

 دانلود مقاله فرهنگ‌ کار word دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله فرهنگ‌ کار word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله فرهنگ‌ کار word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله فرهنگ‌ کار word :

فرهنگ‌ کار

وضعیت‌ فرهنگ‌ کار در کشور برای‌ توسعه‌ اقتصادی‌ و اجتماعی‌ مطلوب‌ نیست.

مجموعه‌ ارزشها، باورها و دانشهای‌ مشترک‌ و پذیرفته‌ شده‌ یک‌ گروه‌ کاری‌ را فرهنگ‌ کار می‌گویند.

فرهنگ‌ کاری‌ حاکم‌ بر سازمان‌ را ارزشها و نگرشهای‌ درونی‌ شده‌ و موردپذیرش‌ جمعی‌ تشکیل‌ می‌دهد.

چنانچه‌ فرهنگ‌ کار در سازمان‌ ضعیف‌ باشد به‌ این‌ معنی‌ است‌ که‌ کارکنان‌ تمایلی‌ به‌ انجام‌ کار مفید و مولد ندارند و درنتیجه‌ فعالیتهای‌ آنها فاقد اثربخشی‌ و بهره‌وری‌ است.

ارزشهای‌ درونی‌ و بیرونی‌ کار دوعامل‌ تعیین‌کننده‌ فرهنگ‌ کار در هر سازمانی‌ است.

تبعیض‌ و بی‌عدالتی‌ سازمانی‌ به‌ شدت‌ به‌ فرهنگ‌ کار آسیب‌ وارد می‌کند.
برای‌ تحول‌ در سازمانها بایستی‌ عوامل‌ بازدارنده‌ و پیش‌برنده‌ فرهنگ‌ کار موردتوجه‌ قرار گیرد و نگرش‌ به‌ کار و تولید ارتقا یابد.

مقدمه‌:
‌وضعیت‌ فرهنگ‌ کار در کشور ما برای‌ توسعه‌ اقتصادی‌ و اجتماعی‌ مطلوب‌ نیست‌ و از این‌رو بایستی‌ متحول‌ گردد. در مقایسه‌ با مفاهیمی‌ همچون‌ فرهنگ‌ سازمانی، فرهنگ‌ عمومی‌ و نظایر آن، مفهوم‌ فرهنگ‌ کار کمتر تعریف‌ شده‌ است. این‌ درحالی‌ است‌ که‌ درجهان‌ پیشرفته‌ صنعتی‌ با وقوف‌ بیشتر به‌ نقش‌ استراتژیک‌ نیروی‌ انسانی‌ و نگرشهای‌ آن‌ به‌ کار و تولید، مفهوم‌ فرهنگ‌ کار از اهمیت‌ فزاینده‌ای‌ برخوردار شده‌ است. این‌ امر در راستای‌ تحولات‌ دو دهه‌ اخیر در زمینه‌ تغییر نگرش‌ مدیران‌ نسبت‌ به‌ نیروی‌ انسانی‌ است‌ و این‌ تغییر در دو مرحله‌ صورت‌ گرفته‌ است.

‌در اولین‌ مرحله، مفهوم‌ مدیریت‌ پرسنل‌ به‌ مدیریت‌ منابع‌ انسانی‌ تغییر یافت. در این‌ فرایند روی‌ کارکنان‌ به‌ عنوان‌ دارائی‌ ارزشمندی‌ تاکید شده‌ است‌ که‌ می‌توان‌ آنها را به‌ صورت‌ نظام‌مند مدیریت‌ کرد. درمرحله‌ دوم‌ تغییر مفهوم‌ مدیریت‌ استراتژیک‌ منابع‌ انسانی‌ مطرح‌ گردید. بدین‌معنا که‌ ویژگیهای‌ نیروی‌ انسانی‌ بایستی‌ متناسب‌ با نیازهای‌ سازمان‌ بوده‌ و قابلیتها و نحوه‌ ساختاردهی‌ آنها و نیز ایجاد انگیزه‌ در آنان‌ بایستی‌ برمبنای‌ آینده‌ سازمان‌ و بازار باشد.(1) بر این‌ اساس، در نگاه‌ استراتژیک‌ به‌ منابع‌ انسانی‌ بحث‌ فرهنگ‌ کار از اهمیت‌ بالایی‌ برخوردار می‌شود.

مفهوم‌ فرهنگ‌:
‌اصطلاح‌ فرهنگ‌ کار(WORK CULTURE) ترکیبی‌ از دو مفهوم‌ فرهنگ‌ و کار است. هنگامی‌ که‌ سخن‌ از فرهنگ‌ به‌ میان‌ می‌آید. مراد روش‌ یا چگونگی‌ انجام‌ و عینیت‌ یافتن‌ موضوعی‌ مشخص‌ است.(2) چگونگی‌ کنش‌ یا رفتار در قلمرو مشخص‌ ریشه‌ در باورها، اعتقادات، دانش، معلومات‌ و درمجموع‌ پذیرفته‌شده‌های‌ مشترک‌ اعضای‌ یک‌ جامعه‌ یا گروه‌ دارد. به‌عنوان‌ مثال، هنگامی‌ که‌ از «فرهنگ‌ مصرف‌ موادغذایی» شهروندان‌ ایرانی‌ سخن‌ به‌ میان‌ می‌آید. منظور نوع‌ نگرش، دانش‌ و اعتقادات‌ درونی‌ شده‌ مردم‌ درمورد مصرف‌ مواد خوراکی‌ است. چنین‌ پنداشت‌هایی‌ – که‌ غالباً‌ نانوشته‌ است‌ – به‌ رفتارهای‌ خاصی‌ (مثلاً‌ افراط‌ یا بی‌توجهی‌ به‌ مقدار کافی‌ غذا در هنگام‌ رفع‌ گرسنگی‌ یا جشنها) منجر می‌گردد. ‌در رابطه‌ با مفهوم‌ فرهنگ، ادگار شاین‌ (1999) می‌گوید: فرهنگ‌ ساخته‌ یک‌ گروه‌ انسانی‌ است. هر کجا که‌ یک‌ گروه‌ دارای‌ حد کافی‌ از تجارب‌ مشترک‌ باشد فرهنگ‌ شکل‌ می‌گیرد. خانواده‌ و گروههای‌ کاری‌ اولین‌ محلهای‌ شکل‌گیری‌ یک‌ فرهنگ‌ است. ملیت، دین، مذهب، زبان، زمینه‌های‌ فنی‌ و علمی‌ مشترک‌ مربوط‌ به‌ یک‌ گروه‌ کوچک‌ یا بزرگ‌ (جامعه) عوامل‌ ایجاد فرهنگ‌ است.(3) ‌هنگامی‌ که‌ فرهنگ‌ یک‌ گروه‌ یا جامعه‌ شکل‌ گرفت‌ و به‌ تدریج‌ بهبودیافت. افراد آن‌ حوزه‌ فرهنگی، کیفیت‌ تمایلات، ذهنیات‌ و رفتارهای‌ خود را با آن‌ منطبق‌ ساخته‌ و به‌گونه‌ای‌ رفتار خواهندکرد که‌ هنجارها و ارزشهای‌ فرهنگی‌ شکسته‌ نشده‌ و فردی‌ غیرعادی‌(ABNORMAL) شناخته‌ نشوند.(4(

مفهوم‌ کار:
‌کار دارای‌ تعاریف‌ چندگانه‌ای‌ است. در فلسفه، کار به‌ معنای‌ هر فعلی‌ است‌ که‌ از فاعل‌ (به‌ معنای‌ عام‌ آن) سرزند. در این‌ حالت‌ تمام‌ موجودات‌ هستی‌ منجمله‌ خداوند، کار می‌کنند. در فیزیک‌ کار به‌ انرژی‌ در حرکت‌ اطلاق‌ می‌شود. در عرصه‌ کسب‌وکار، کار به‌ هر نوع‌ مصنوع‌ تکنولوژی‌ یا انسان‌ خطاب‌ می‌شود ولی‌ تعریف‌ موردنظر در فرهنگ‌ کار، بعد اقتصادی‌ آن‌ است‌ که‌ به‌ معنای‌ فعالیتهای‌ فکری‌ و یدی‌ انسان‌ است‌ که‌ موجب‌ ایجاد ارزش‌افزوده‌ در تولیدکالا یا خدمات‌ گردد. به‌عنوان‌ مثال، معلم‌ به‌ هنگام‌ انتقال‌ مطالب‌ به‌ فراگیران، داروساز به‌ هنگام‌ آزمایش‌ عناصر شیمیایی‌ برای‌ تولید دارو، کارگر در زمان‌ ساخت‌ یک‌ محصول‌ و; انجام‌دهنده‌ کار هستند. انجام‌ کار غالباً‌ دربردارنده‌ درآمد یا منافع‌ مادی‌ و معنوی‌ برای‌ انجام‌دهنده‌ آن‌ است.

فرهنگ‌ کار:
‌چنانچه‌ به‌ اختصار فرهنگ‌ را مجموعه‌ ارزشها، باورها و دانشهای‌ مشترک‌ و پذیرفته‌ شده‌ یک‌ گروه‌ دانسته‌ و کار را فعالیتهای‌ اقتصادی‌ منجر به‌ ارزش‌افزوده‌ درنظر بگیریم. «فرهنگ‌ کار» عبارت‌ است‌ از: «مجموعه‌ ارزشها، باورها و دانشهای‌ مشترک‌ و پذیرفته‌ شده‌ یک‌ گروه‌ کاری‌ در انجام‌ فعالیتهای‌ معطوف‌ به‌ تولید و یا ایجاد ارزش‌ افزوده». به‌ کلام‌ دیگر، اینکه‌ در وجود کارکنان‌ یک‌ سازمان‌ چه‌ ارزشها و نگرشهایی‌ درونی‌ شده‌ و موردپذیرش‌ جمعی‌ قرار گرفته‌ است. فرهنگ‌ کاری‌ حاکم‌ بر آن‌ سازمان‌ یا گروه‌ را تبیین‌ می‌کند. ‌براساس‌ این‌ رویکرد، می‌توان‌ «فرهنگ‌ سازمانی»ORGANIZATIONAL ) CULTURE) را به‌عنوان‌ پدیده‌ عام‌تری‌ درنظر گرفت‌ که‌ بخشی‌ از آن‌ مربوط‌ به‌ چگونگی‌ انجام‌ کار بوده‌ و به‌ آن‌ فرهنگ‌ کار گفته‌ می‌شود.(5( ‌براین‌ اساس، هنگامی‌ که‌ فرهنگ‌ کار در یک‌ سازمان‌ یا جامعه‌ ضعیف‌ ارزیابی‌ می‌شود. بدین‌معناست‌ که‌ کارکنان‌ به‌ انجام‌ کار مفید و مولد تمایل‌ نداشته‌ و درنتیجه‌ فعالیتهای‌ آنها از راندمان‌ و اثربخشی‌ کمتری‌ برخوردار است‌ و منابع‌ به‌ کار گرفته‌ شده‌ حداکثر بازده‌ ممکن‌ را نخواهند داشت.

آثار فرهنگ‌ کار:
‌مجموعه‌ نگرشها و ارزشهای‌ پذیرفته‌ شده‌ کارکنان‌ در مورد مقوله‌ کار می‌تواند به‌ آثاری‌ منجر گردد که‌ در دو وضعیت‌ مثبت‌ و منفی‌ (فرهنگ‌ کاری‌ ضعیف‌ و قوی) پیامدهای‌ زیر را به‌دنبال‌ خواهد داشت.

شکل‌ 1 – آثار فرهنگ‌ کار

‌در شکل‌ یک، درحالت‌ وجود فرهنگ‌ کاری‌ قوی‌ و مثبت‌ درمیان‌ کارکنان‌ یک‌ سازمان، انگیزه‌ و کیفیت‌ بالا و همکاری‌ و همدلی‌ و همفکری‌ امری‌ معنی‌دار است. به‌علاوه‌ محیط‌ بانشاط‌ است‌ از تغییرات‌ استقبال‌ می‌شود. کسی‌ درپی‌ دریافت‌ حق‌ بیش‌ از ضوابط‌ پذیرفته‌ شده‌ نیست‌ و سلامت‌ کارکنان‌ حفظ‌ می‌گردد. درحالت‌ عکس‌ چنین‌ شرایطی‌ (فرهنگ‌ کاری‌ ضعیف) افراد به‌دنبال‌ گریز ازکار، علیه‌ یکدیگر بودن‌ و حفظ‌ منافع‌ فردی‌ هستند. ازسوی‌ دیگر درنتیجه‌ کیفیت‌ و کمیت‌ تولیدات‌ پایین‌ و به‌ دلیل‌ روابط‌ کاری‌ نامناسب، انواع‌ استرسهای‌ مخرب‌ محیط‌ کاری‌ و بیماریهای‌ روحی‌ افزایش‌ یافته‌ و ایمنی‌ محیط‌ کار در اثر بی‌دقتی‌ها، کاهش‌ خواهدیافت.. ‌موارد فوق‌ و بسیاری‌ دیگر از آثار و پیامدهای‌ فرهنگ‌ کاری، حاکی‌ از اهمیت‌ موضوع‌ است. آنچه‌ بیش‌ از آثار بایستی‌ موردتوجه‌ قرار گیرد. عوامل‌ و شرایطی‌ است‌ که‌ فرهنگ‌ کاری‌ سازمان‌ را شکل‌ می‌دهند و یا در آن‌ ایجاد تغییر می‌کنند.

عوامل‌ و مؤ‌لفه‌ها:
‌پرسش‌ اساسی‌ این‌ است‌ که‌ چه‌ عوامل‌ یا مؤ‌لفه‌هایی‌ فرهنگ‌ کار یک‌ سازمان‌ را شکل‌ می‌دهند؟ در ادبیات‌ موضوع‌ به‌ مواردی‌ نظیر، میزان‌ آمادگی‌ و توان‌ کاری‌ پرسنل، تسلط‌ کارکنان‌ بر ماهیت‌ شغل، میزان‌ حمایت‌ سازمان‌ از کارکنان، میزان‌ انگیزه‌ و تعهد کارکنان‌ به‌ کارفرما و سازمان، کیفیت‌ ارائه‌ بازخورها، میزان‌ اعتبار و تطابق‌ تصمیمات‌ با قوانین‌ سازمانی، نگرشها و روحیه‌ کار جمعی، اخلاق‌ کاری‌ و; اشاره‌ شده‌ است. در این‌ راستا طی‌ پژوهشی‌ که‌ توسط‌ نگارندگان‌ انجام‌ شده‌ است‌ با جمع‌بندی‌ متغیرهای‌ مورداشاره‌ در منابع‌ مختلف، شش‌ دسته‌ عامل‌ شناخته‌ شده‌ است. این‌ عوامل‌ خود معلول‌ شرایط‌ اقتصادی‌ اجتماعی‌ و فرهنگی‌ حاکم، نظام‌ شخصیت‌ و نظام‌ مدیریت‌ و سازمان‌ کاری‌ است. در شکل‌ 2 این‌ مفهوم‌ منعکس‌ شده‌ است:

شکل‌ 2 – مدل‌ نظری‌ کلان‌ بررسی‌ فرهنگ‌ کار

آثار فرهنگ‌ کار‌ ‌‌ ‌ فرهنگ‌ کاری‌ قوی‌

فرهنگ‌ کاری‌ ضعیف‌ (به‌ درجات‌ مختلف(

عوامل‌ سازنده‌ فرهنگ‌ کار

1 – ارزشهای‌ کار (درونی‌ و بیرونی(

2 – تصویر ذهنی‌ از استعداد کاری‌ خود

3 – احساس‌ مفیدبودن‌ سازمانی‌

4 – میزان‌ عدالت‌ سازمانی‌

5 – میزان‌ وضوح‌ نقشها و روشهای‌ کار

6 – میزان‌ پذیرش‌ تغییرات‌ و روشهای‌ کاری‌ جدید

نظام‌ فرهنگی، اقتصادی‌ و اجتماعی‌ جامعه‌

نظام‌ مدیریت‌ و سازماندهی‌
نظام‌ شخصیت‌ افراد: ‌در شکل‌ شماره‌ 2 نخستین‌ عامل‌ تعیین‌کننده‌ فرهنگ‌ کار در یک‌ سازمان‌ میزان‌ ارزشمند دانستن‌ کار توسط‌ شاغلان‌ است. ارزشهای‌ کار(VALUE OF WORK) خود به‌ دو دسته‌ تقسیم‌ می‌گردند: بعد اول‌ ارزشهای‌ درونی‌ کار است‌ و مراد از آن‌ میزان‌ خیر، صحیح‌ و سازنده‌ بودن‌ کار برای‌ انسان، نزد شاغلان‌ است. در بعد دوم‌ ارزشهای‌ بیرونی‌ کار مدنظر قرار می‌گیرد و منظور از آن، میزان‌ دستیابی‌ به‌ مزایا و امکانات‌ اقتصادی‌ و اجتماعی‌ نظیر احترام، ثروت‌ و منزلت‌ اجتماعی، ازطریق‌ انجام‌ کار مفید و مولد است. بدیهی‌ است‌ که‌ ارزش‌ کارنزد شاغلان‌ در اثر تعامل‌ با محیط‌ و قرارگرفتن‌ افراد در فرایند اجتماعی‌ شدن، تعیین‌ شده‌ و درونی‌ می‌گردد. لیکن‌ در هر حال‌ وضعیت‌ این‌ عامل، چگونگی‌ فرهنگ‌ کاری‌ افراد را تاحدود زیادی‌ تعیین‌ می‌کند.. ‌عامل‌ دوم، پنداشت‌ یا تصویر ذهنی‌ فرد از توان‌ و قابلیتهای‌ خود برای‌ انجام‌ کار است. خروجی‌ نهایی‌ و ستانده‌ کار یک‌ فرد برابر با پنداشت‌ فرد نسبت‌ به‌ استعداد و قابلیتهای‌ خود است.(6) درواقع‌ اینکه‌ یک‌ شاغل‌ چقدر خود را ماهر، مجرب، دقیق‌ و مسلط‌ به‌ کار می‌داند، بر میزان‌ کار واقعی‌ او اثر گذارده‌ و از مجموع‌ چنین‌ پنداشتهایی‌ درنهایت‌ فرهنگ‌ کاری‌ حاکم‌ بر سازمان‌ متاثر می‌شود. در این‌ زمینه‌ بایستی‌ توجه‌ داشت‌ که‌ توانمندیهای‌ هر فرد برای‌ کار و سازمانی‌ خاص‌ ارزشمند است. برخی‌ از دانسته‌ها نیز زمانی‌ ارزشمند می‌گردد که‌ با دیگر توانمندیهای‌ فرد ترکیب‌ شده‌ و توان‌ یا مهارت‌ جدیدی‌ را موجد گردد.(7). ‌عامل‌ بعدی، میزان‌ احساس‌ مفید و موثر بودن‌ است. کارکنان‌ سطوح‌ مختلف‌ سازمان‌ مایلند که‌ نقش‌ آنها در سازمان‌ مفید و ارزشمند درنظر گرفته‌ شده‌ و سازمان‌ به‌وجود آنها افتخار کند. در چنین‌ حالتی‌ فرد احساس‌ می‌کند که‌ موثر است‌ و با تعهد و صرف‌ انرژی‌ فکری‌ و یدی‌ بیشتری‌ به‌ کار خواهدپرداخت. در سازمانی‌ که‌ به‌ هنگام‌ انجام‌ فعالیتهای‌ مطلوب، به‌ انحأ مختلف‌ به‌ کارکنان‌ بازخور مثبت‌ داده‌ شده‌ و اهمیت‌ کار و وجود آنها برای‌ سازمان‌ به‌صورت‌ مستقیم‌ و غیرمستقیم‌ اعلام‌ گردد. فرهنگ‌ کاری‌ پرسنل‌ به‌تدریج‌ تقویت‌ خواهدشد.. ‌چهارمین‌ عامل‌ که‌ در ایجاد فرهنگ‌ کار نقش‌ زیربنایی‌ دارد، میزان‌ عدالت‌ سازمانی‌ است. بدین‌ معنی‌ که‌ کارکنان‌ تاچه‌ حد بر این‌ باورند که‌ درآمدها، اختیارات‌ و اطلاعات‌ موجود سازمان‌ به‌صورت‌ عادلانه‌ و به‌ حق‌ بین‌ افراد توزیع‌ می‌شود. عکس‌ این‌ مفهوم، تبعیض‌ و بی‌عدالتی‌ سازمانی‌ است‌ که‌ به‌ شدت‌ فرهنگ‌ کاری‌ سازمان‌ را دچار آسیب‌ و ضعف‌ می‌کند. قابل‌ ذکر است‌ که‌ آنچه‌ بر رفتار نهایی‌ کارکنان‌ اثرگذار است، نه‌ خود عدالت‌ سازمانی‌ بلکه‌ میزان‌ این‌ متغیر توسط‌ کارکنان‌ است.. ‌عامل‌ پنجم‌ در زمره‌ عوامل‌ سازنده‌ فرهنگ‌ کاری‌ یک‌ سازمان، میزان‌ شفافیت‌ نقشها، وظایف‌ سازمانی‌ و روشهای‌ انجام‌ کار است. بدیهی‌ است‌ چنانچه‌ پرانگیزه‌ترین‌ کارکنان‌ در اختیار باشد لیکن‌ نقش‌ و روش‌ و ابزارهای‌ کاری‌ آنها مشخص‌ و مهیا نباشد، امکان‌ تحقق‌ هدف‌ وجود نداشته‌ و به‌تدریج‌ فرهنگ‌ کاری‌ شرکت‌ آسیب‌ خواهد دید. عدم‌ شفافیت‌ تا حدود بسیار زیادی‌ به‌ عملکردهای‌ سازمانی‌ و مدیریت‌ بستگی‌ داشته‌ و با عوامل‌ قبل‌ اندکی‌ متفاوت‌ است.. ‌درنهایت‌ عامل‌ مهم‌ دیگری‌ که‌ سازنده‌ فرهنگ‌ کاری‌ بوده‌ و خود متاثر از عوامل‌ درونی‌ و بیرونی‌ سازمان‌ است، میزان‌ تغییرپذیری‌ و همراهی‌ با روشهای‌ نوین‌ است. بحث‌ مقاومت‌ درمقابل‌ تغییر و دلبستگی‌ شدید به‌ وضعیتهای‌ ایستا و ثابت‌ ازجمله‌ مهمترین‌ معضلات‌ سازمانهایی‌ است‌ که‌ میل‌ دارند متحول‌ شوند.. ‌درمجموع‌ میزان‌ آمادگی‌ و استقبال‌ از تغییر (بویژه‌ روشهای‌ مربوط‌ به‌ افزایش‌ بهره‌وری) و یا مقاومت‌ درمقابل‌ آن، فرهنگ‌ کاری‌ سازمان‌ را تحت‌ تاثیر قرار داده‌ وتقویت‌ یا تضعیف‌ خواهدساخت.. ‌یادآوری‌ می‌شود که‌ 6 عامل‌ فوق، نسبت‌ به‌ دیگر علل‌ و عوامل‌ مذکور در منابع‌ مدیریت‌ و جامعه‌شناسی‌ کار و شغل، از انسجام‌ و ارتباط‌ بیشتری‌ با مقوله‌ فرهنگ‌ کار برخوردارند. اگرچه‌ عوامل‌ اثرگذار بر فرهنگ‌ کار محدود به‌ 6 عامل‌ ذکر شده‌ نیست.

وضعیت‌ فرهنگ‌ کار. ‌در پژوهشی‌ که‌ در سال‌ 1380 توسط‌ نگارندگان‌ انجام‌ شد وضعیت‌ فرهنگ‌ کار در دو شرکت‌ تولیدی‌ و صنعتی‌ از طریق‌ پرسشنامه‌ و مصاحبه‌ موردبررسی‌ قرار گرفت. این‌ بررسی‌ به‌منظور آزمون‌ و کاربردی‌ کردن‌ متغیرهای‌ مذکور انجام‌ گرفت. یافته‌های‌ این‌ پژوهش‌ با وجود محدودیت‌ کمی‌ و آماری، در نوع‌ خود معنادار بوده‌ و بیانگر وضعیت‌ عوامل‌ مختلف‌ فرهنگ‌ کار در سازمانهای‌ تولیدی‌ است.. ‌در این‌ پژوهش‌ برای‌ هریک‌ از عوامل‌ یا شاخصهای‌ شش‌ گانه‌ تحقیق‌ – که‌ بعداً‌ با تفکیک‌ شاخصهای‌ ارزش‌ درونی‌ و بیرونی‌ کار به‌ هفت‌ شاخص‌ تبدیل‌ گردید – گویه‌هایی‌ ساخته‌ شد و مورد آزمون‌ اولیه‌(PRETEST) قرار گرفت‌ و به‌ لحاظ‌ روائی‌ با بهره‌گیری‌ از نظرات‌ صاحبنظران‌ و ازنظر اعتبار درونی‌ ازطریق‌ ضریب‌ آلفای‌ گرومباخ‌ قدرت‌ سنجش‌ گویه‌ها تایید گردید. سپس‌ در شرکتهای‌ منتخب‌ بین‌ 30 تا 35 درصد کارکنان‌ سطوح‌ مختلف‌ به‌ عنوان‌ نمونه‌ انتخاب‌ و در سطوح‌ مختلف، پرسشنامه‌ توزیع‌ شد. تعداد نمونه‌ موردبررسی‌ در هر دو شرکت‌ 180 نفر بوده‌ است. درنهایت‌ پس‌ از جمع‌آوری، پردازش‌ و تحلیل‌ داده‌ها نتایج‌ زیر حاصل‌ شد. (توضیح‌ اینکه‌ امتیاز هر شاخص‌ بر اساس‌ ارزشهای‌ عددی‌ یک‌ – پایین‌ترین‌ امتیاز – تا 5 (بالاترین‌ امتیاز) نمره‌گذاری‌ گردیده‌ است.. ‌جدول‌ 1 – وضعیت‌ فرهنگ‌ کار در دوشر

دانلود مقاله بررسی سیستم قیمت تمام شده نفت و گاز word

 دانلود مقاله بررسی سیستم قیمت تمام شده نفت و گاز word دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله بررسی سیستم قیمت تمام شده نفت و گاز word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله بررسی سیستم قیمت تمام شده نفت و گاز word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله بررسی سیستم قیمت تمام شده نفت و گاز word :

بررسی سیستم قیمت تمام شده نفت و گاز

چکیده :
صنعت نفت راهبردی ترین صنعت در اقتصاد ایران است و مهمترین نقش را در عرصه تحقیق چشم انداز ملی ایفا می کند . به طوری که می توان گفت توفیق صنعت نفت در این مهم توفیق در رونق بخشیدن به اقتصاد ایران است. از اینرولازم است تحقیق پیش رو با موضوعیت بررسی سیستم قیمت تمام شده نفت و گاز ارائه شود .قاعدتا بررسی مذکور باید بر مبنای معیاری مورد قبول که از یک طرف استانداردهای تعیین شده مراجع حرفه ای حسابداری و از طرف دیگر قابل استفاده بودن رویه اعمال شده در ایران با توجه به اهداف استفاده کنندگان از اطلاعات تهیه شده از طرف شرکت ملی نفت ایران می باشد.

نتایج از طریق بررسی کتابخانه ای جهت جمع آوری اطلاعات مربوط و گفتگوهایی با مسئولین مالی شرکت نفت جهت تعیین نحوه عمل در ایران انجام شده و در آن به شرح مواردی همچون:
هزینه هایی که در صنایع نفت و گاز غالبا مطرحند ،(هزینه زمین شناسی و ژئوفیزیک ، هزینه های بدست آوردن حق بهره برداری از منطقه عملیات ، هزینه های اکتشاف ، هزینه حفاری مشهود و نامشهود ، هزینه توسعه ، هزینه تولید و استخراج) ، بررسی تحلیل / استه

لاک منابع طبیعی , شرح روش کوششهای موفق ، روش بهای تمام شده کامل و روش شناخت ذخایر که روشهای حسابداری تخصیص مخارج بهره برداری منابع نفت و گاز هستند، نحوه برخورد هر یک از آنها با اقلام هزینه، ثبتهای مربوط به هریک ، ارائه صورتحساب درآمد در روش شناخت ذخایر و ،مقایسه روشهای حسابداری مذکور و همچنین تاریخچه نحوه برخورد با

روشها طبق بیانیه های SEC و FASB پرداخته است.
و در پایان ،نتایج کلی بیانگر آن است که روش اعمالی حسابداری در ایران با هیچیک از روشهای پذیرفته شده حسابداری مطابقت ندارد .لازم بذکر است از نظر نحوه برخورد با هزینه های اکتشاف ، حفاری و توسعه ، روش شرکت ملی نفت ایران با روش تلاشهای موفق بدلیل منظور کردن آنها به هزینه های جاری مطابقت دارد.علاوه بر آن روش قیمت تمام شده در ایران جهت استفاده کنندگان حاوی اطلاعات کافی و مناسبی نمی باشد.
واژگان کلیدی : کوششهای موفق ، شناخت ذخایر ، روش بهای تمام شده کامل.
هدف و علت انتخاب موضوع :
هدف تحقیق در وهله اول بررسی رویه های اعمالی شرکت ملی نفت ایران و نیز تعیین مطلوبیت و مورد استفاده بودن اطلاعاتی که برای استفاده کنندگان استخراج م

ی شود.
اهمیت موضوع : از نظر کاربردی با توجه به اینکه استانداردهایی که در مورد بحث و مبنای مقایسه نحوه عمل در ایران قرار گرفته اند توسط مجامع حرفه ای بین المللی تصویب و ارائه شده اند کاملا مشخص می شود. چرا که کاربرد استانداردهای مزبور به عنوان روش پذی

رفته شده حسابداری در نظر گرفته می شود.
با توجه به توصیفی بودن تحقیق این سوالات مطرح است که :
– آیا رویه اعمال شده در رابطه با هزینه تولید (بهای تمام شده) در ایران با روش حسابداری پذیرفته شده از طرف مجامع حرفه ای بین المللی مطابقت دارد؟.
– آیا رویه های اعمال شده نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان از اطلاعات ارائه شده توسط شرکت ملی نفت ایران را به طور کامل تامین می کند.؟
قلمرو تحقیق : قلمرو زمانی و مکانی تحقیق به دوره و مکان خاصی محدود نمی شود و سیستم قیمت تمام شده شرکت ملی نفت ایران بطور کلی مورد بررسی قرار می گیرد.و همچنین قلمرو موضوعی تحقیق به سیستم موجودیهای صنعت نفت ، هزینه های مربوطه ، قیمت گذاری و منظور نمودن کلیه هزینه های تولیدی و هزینه هایی که روی تولید سرشکن می شوند.همچنین جهت اثبات پاسخ به سوالات مربوطه روشهای واقعی مورد عمل با روشهای پذیرفته شده توسط مجامع حرفه ای بین المللی مورد مقایسه قرار گرفته اند.
مقدمه :
امروزه شرکتهای کوچک و بزرگ نفتی دنیا هر یک به تناسب سهم خود از اقتصاد نفت و گاز ، بخشهای ویژه ای را به پژوهش و تحقیق جهت کاهش هزینه ها برای دستیابی به فناوری و توسعه در این راستا اختصاص داده اند . از طرفی اشتیاق به سرمایه گذاری در اکتشاف و تولید نفت و گاز طبیعی پیشرفت چشمگیری داشته است.
صنعت نفت راهبردی ترین صنعت در اقتصاد ایران است . و مهمترین نقش را در عرصه تحقق چشم انداز ملی ایفا می کند . به طوری که می توان گفت توفیق صنعت نفت در این مهم توفیق در رونق بخشیدن به اقتصاد ایران است. بنابراین اهمیت تحقیق و پژوهش در این بخش ازاقتصاد کشور بیشتر از گذشته مورد توجه است.
تاریخچه:

شاید اغراق نباشد اگر گفته شود که با وجود اینکه زمانی ماهیت این ماده ناشناخته بود ، در اکثر دوره های زندگی بشر ماده ای شناخته شده بوده و در دوران نسبتا طولانی پایانپذیر بودن آن قطعی تلقی می شد. همچنین در طول چندین دهه گذشته ، حیاتی بودن نفت برای تداوم زندگی اقتصادی تردیدناپذیر گشت ، و با شروع دهه 1980 آلی بودن و در نهایت پایانپذیری آن مورد تردید جمعی از زمین شناسان قرار گرفت .

بررسیها نشان میدهد که از اوایل قرن نوزدهم اهمیت نفت بر جهانیان شناخته شد ، هر چند که در آن زمان امکان تولید انبوه این ماده وجود نداشت . در بیشتر موارد ، نفت را با حفر چاههایی در داخل زمین بدست می آورند ولی این امکان وجود نداشت که از آن به عنوان یک ماده تجاری ، به صورت امروز استفاده کنند. بعد از جنگ جهانی اول و دوم و تحولاتی که در صنعت نفت ایجاد شد. اغلب کشورهای تولید کننده نفت ، بویژه کشورهای منطقه خاورمیانه ، که زمانی به سوی صنعتی شدن پیش می رفتند ، با درگیری در بحرانهای جنگهای گذشته ، منابع قابل ملاحظه ای را از دست دادند . از این رو ، نقش نفت در اقتصادها به مراتب حیاتی تر از هر زمان دیگر گردید. از طرف دیگر ، بسیاری از کشورهای مصرف کننده خواهان مواد نیروزای جدیدی بعنوان جایگزین نفت هستند. به این ترتیب ، مسئله قیمت گذاری و تعیین سیاست بهره برداری از منابع نفتی از اهمیت ویژه ای برخوردار می شود ، زیرا از طرفی تولید کنندگان باید بتوانند درآمد نسبتا با ثباتی را کسب کنند تا با تکیه بر آن به برنامه ریزی بپردازند ، و از طرف دیگر هزینه تامین منابع نفتی نباید چنان سیرصعودی به خود گیرد که کشف منابع جایگزین نفت را تسریع کند .به این جهت ، بررسی قیمت نفت ، و چگونگی انتخاب سیاست مطلوب قیمت گذاری این ماده حیاتی اهمیت بسیارزیادی دارد.
هدف :
هدف از این مقاله بررسی رویه های حسابداری شرک

ت ملی نفت و نیز معرفی رویه مورد استفاده در ایران است. بر این اساس است که تعیین هزینه های انجام شده در صنایع مزبور و نحوه عمل حسابداری با آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است.
مخارج بهای تمام شده منابع طبیعی ( نفت و گاز ) :

– هزینه زمین شناسی و ژئوفیزیک (Geology & Geophysical)
– هزینه های بدست آوردن حق بهره برداری از منطقه عملیات (Acquisition cost)
– هزینه های اکتشاف (Exploratory)
– هزینه های حفاری
-هزینه توسعه(Development)
– هزینه تولید و استخراج (Production cost)

1هزینه زمین شناسی و ژئوفیزیک :
این هزینه ها جهت انجام عملیات زمین شناسی و ژئوفیزیک از قبیل انفجار ،نمونه برداری از سنگها مربوط به لایه های زمین ودیرینه شناسی است .
2هزینه های بدست آوردن حق بهره برداری از منطقه عملیات :
هزینه مزبور عبارتست ازپرداختهایی که جهت بدست آوردن حق انتخاب عملیات روی منطقه مورد نظر، که ممکن است به صورت اجاره زمین مربوط و یا خرید آن باشد . هزینه های بدست آوردن حق بهره برداری از منطقه شامل حق خرید یا اجاره مایملک ، حق الزحمه دلالان ، حق الزحمه ثبت و نگهداری مدارک مربوط هزینه های حقوقی و سایر هزینه های تحمیل شده جهت بدست آوردن حق انجام عملیات در منطقه مورد نظر می باشد. البته در صورتیکه صنایع استخراجی در انحصار دولت باشد و بخش خصوصی مجاز به انجام عملیات در صنایع م

زبور نباشد ، با توجه به اینکه جهت بدست آوردن حق انجام عملیات در منطقه لزومی به انجام هزینه نبوده ، هزینه مذکور مورد ندارد مگر در موارد استثنایی از قبیل اینکه منطقه مورد نظر متعلق به اشخاص حقیقی باشد و دولت جهت انجام عملیات ناچار به خرید یا اجاره زمین از مالک آن باشد.
3هزینه های اکتشاف :

عملیات اکتشاف در مناطقی که وجود ذخایر نفتی زیرزمینی در آنها اثبات نگردیده است جهت مشخص کردن وجود یا عدم وجود ذخایر مزبور انجام میشود.انواع اصلی هزینه های اکتشاف طبق پاراگراف 17 بیانیه 19 هیئت تعیین استانداردهای حسابداری مالی FASB به شرح زیر بیان شده :
1-3) هزینه های نقشه برداری (توپوگرافی ) ، مطالعات زمین شناسی و ژئوفیزیک ، حق سرپرستی ، حقوق و دستمزد و سایر هزینه های گروههای زمین شناسی و ژئوفیزیست و سایر افرادی که در مطالعات مذکور شرکت دارند و تحت عنوان هزینه های G & G Geological & Geophysical ) ) اطلاق می شوند.
2-3) هزینه های نگهداری زمین مربوطه از قبیل اجاره معوق ، مالیاتهای مربوطه هزینه های حقوقی و هزینه های نگهداری اسناد و مدارک مربوطه .
3-3) هزینه های چاه آزمایشی شامل هزینه های انجام شده روی چاههای خشک که در آنها ذخایر نفتی اثبات نگردیده است و پس از انجام مراحل اولیه اکتشاف از قبیل لرزه نگاری ، نقشه برداری و ثقل سنجی عدم وجود ذخایر نفتی در عمق زیاد که استخراج آن مستلزم انجام هزینه های قابل توجهی است ، می باشد.
4-3) هزینه های تجهیز و حفر چاههای اکتشافی مخارج تجهیزات

و امکانات مصرفی برای فعالیت های تولیدی نفت و گاز شامل تجهیزات زلزله نگار و تجهیزات حفاری، تجهیزات ساختمانی، وسائط نقلیه ، تعمیرگاه و انبار می باشد .
4هزینه های حفاری
به دو بخش عمده بشرح زیر تقسیم می شود :
1-4) هزینه های حفاری نامشهود :
شامل هزینه هائی است که تا قبل از نصب دکل حفاری که ا صطلاحا درخت کریسمس خوانده می شود انجام می شوند از قبیل هزینه های ساخت جاده جهت دسترسی به منطقه مورد نظر.
2-4 ) هزینه های حفاری مشهود :

شامل بهای تمام شده تجهیزات مصرف شده جهت حفاری از قبیل پمپ و دکل و کلیه اتصالات و نیز هزینه حقوق و دستمزد کارگران حفاری می باشد.
معمولا عملیات مربوط به حفاری بوسیله پیمانکاریهای حفاری انجام می شود . پیمانکاری حفاری قراردادی بین صاحب شرکت استخراج کننده نفت (کارفرما) و پیمانکار حفاری جهت حفر چاه میباشد که شامل جزئیات حقوقی و مسئولیتهای اجاره کننده پیمانکارمی باشد.
قراردادهای حفاری عموما براساس نرخ روزانه (پرداخت براساس تعداد روزهای حفاری ) ، یا نرخ هر فوت حفاری انجام شده و یا پرداخت مبلغ ناشی جهت مقدار عمق معین میباشد.
طی عملیات حفاری ، مهندسین نفت و گاز و زمین شناسان براساس برشهای زمین ،لایه های چاه و سایراطلاعات فنی در مورد اینکه آیا مقادیر قابل توجهی ذخایر زیرزمینی نفت و گاز وجود دارد ، اظهار نظر میکنند و معقول و منطقی بودن تکمیل کردن چاه بررسی میشود.
در صورتی که مشخص شود چاه در حال حفر فاقد نفت و گاز کافی است ، بسته شده و ترک می شود شرکت استخراج کننده نفت نیز محل دیگری در همان منطقه جهت حفر چاه انتخاب میکند و یا منطقه اجاره شده را کلا ترک و قرارداد اجاره را فسخ میکند.
به عبارت دیگر در صورت توانایی چاه به ارائه نفت و گاز کافی ، چاه مزبور تکمیل و عملیاتی میشود. فعالیتهای معمول جهت تکمیل یک چاه و رساندن آن به مرحله بهره برداری و تولید شامل حمل ، تهیه و نصب لوله های تولید ، نصب دکل (درخت کریسمس) ، ساختن تاسیسات تولیدی و تاسیسات خطوط جریان میباشد.
5هزینه توسعه : کلیه مخارج تحقق یافته جهت فراهم کردن امکانا

ت و وسایل برای استخراج ، جمع آوری و انبار کردن فر آورده های مبرق رسانی.
6هزینه تولید و استخراج : هزینه هایی هستند که جهت انتقال ذخایر زیرزمینی نفت و گاز به سطح زمین از قبیل هزینه های حقوق کارگران و قطعات و لوازم یدکی مصرفی صورت میگیرد.
تحلیل منابع طبیعی / استهلاک منابع طبیعی
فر آیند تخصیص بهای تمام شده منابع طبیعی به نسبت مقدار محصولی ( محاسبه بر مبنای واحد تولید است ) که طی یک دوره مالی استخراج یا بهره برداری می شود را تحلیل منابع طبیعی| تهی شدن (depletion)گویند.
میزان استخراج دوره مالی × ارزش اسقاط – بهای تمام شده منابع طبیعی = مبلغ تحلیل منابع طبیعی
بر آورد ذخیره منابع طبیعی
ارزش تخلیه بعد از بهره برداری = ارزش اسقاط
مبلغ تحلیل منابع طبیعی به عنوان موجودی محصول ( دارایی جاری ) در دفاتر ثبت می شود ، و زمانی که این محصول به مشتریان فروخته شود ، این حساب به هزینه ( بهای تمام شده کالای فروخته شده ) انتقال می یابد .
نکات قابل توجه در مورد منابع طبیعی :
1 چنانچه منابع طبیعی ( معدن ;) به صورت استیجاری باشد ، و شرایط قرار داد مستلزم این باشد که زمین بعد از بهره برداری و استخراج به مالک آن تحویل گردد ، ارزش تخلیه ( اسقاط ) صفر می باشد .
2 اگر قرار باشد ، پس از خاتمه قرارداد اجاره ، زمین به حالت اولیه برگشت داده شود ،و شرکت انتظار داشته باشد که مبلغ یک میلیون ریال جهت برگرداندن زمین بحالت اولیه هزینه نماید،در این حالت مبلغ یک میلیون ریال جزء بهای تمام شده معدن جهت استخراج به حساب آمده ، و طی دوره استخراج مستهلک می شود. مبلغ یک میلیون ریال هزینه برگشت زمین به حالت اولیه بر مبنای روش تولید در هردوره مالی محاسبه و به عنوان یک بدهی به « حساب ذخیره هزینه پرداختنی استرداد زمین معدن» ثبت و در زمان تحقق ، این حساب ( ذخیره ) بدهکار شده ، حساب وجوه نقد بستانکار می گردد.
ذخیره هزینه پرداختی استرداد زمین معدن xxxx
ثبت بابت هزینه های آتی استرداد زمین معدن به حالت اولیه

در روش دیگر، می توان به جای ثبت فوق ، کلیه مخارج قابل انتظار برگشت زمین بحالت اولیه را به بهای تمام شده منابع طبیعی افزوده و به نسبت میزان بهره برداری و استخراج بر مبنای روش تولید طی دوره مالی یکجا به حساب تحلیل منابع طبیعی منظور نم

ود :
تحلیل منابع طبیعی xxxx
استهلاک انباشته معدن xxxx
ذخیره هزینه پرداختی استرداد زمین معدن xxxx

روش حسابداری تخصیص مخارج بهره برداری منابع نفت و گاز:
الف : روش کوششهای موفق ( The Successful – Efforts Method ) .
ب : روش بهای تمام شده کامل ( Full – Cost Method )
پ :روش شناخت ذخایر(Reserve recognition accounting – RRA)
روش کوششهای موفق :
کلیه مخارجی که مستقیما در ارتباط با کارگاه هایی که عملیات آنها موفقیت آمیز باشد قابل احتساب به بهای تمام شده دارایی خواهد بود و مابقی به حساب هزینه دوره مالی منظور می شود .
1هزینه های بدست آوردن حق بهره برداری از مایملک :
مانند ، بهره اجاره ،بهای خرید یا اجاره زمین ، حق الزحمه دلالان حق الزحمه ثبت و ضبط ، هزینه های حقوقی .تحت سرفصل ” مایملک بدون ذخایر اثبات شده ” به عنوان یک حساب سرمایه ای طبقه بندی میشود. در صورتیکه تحقیقات انجام شده اکتشافی به نتیجه رسید و ذخایر مایملک مزبور مورد تائید قرار گرفت هزینه های مزبور از حساب مایملک بدون ذخایر اثبات شده به حساب مایملک دارای ذخایر طبقه بندی می شوند و براساس میزان تولید مستهلک می شوند.
2هزینه های اکتشاف :

– هزینه زمین شناسی و ژئوفیزیک
– هزینه چاه آزمایشی
– هزینه تجهیز و حفاری چاه اکتشافی
• هزینه زمین شناسی و ژئوفیزیک :
قبل از بدست آوردن زمین منطقه مورد نظر صورت میگیرند و در بیشتر موارد زمینی که با انجام این هزینه ها مورد بررسی قرار میگیرد جهت بدست آوردن حق بهره برداری و تملک آن اقدامی صورت نگرفته و یا در صورتیکه تملک شده باشد پس از انجام این هزینه ها به دلیل نامطلوب بودن نتایج حاصل از انجام هزینه های مزبور رها می شود .
• هزینه حفظ و نگهداری مایملک :
در وهله اول جهت نگهداری حق انتفاع وبهره برداری از مایملک زمین استیجاری و نه جهت بدست آوردن حق مزبور صورت میگیرد . هزینه های مزبور نه باعث افزایش مقادیر نفت و گاز قابل استخراج و نه باعث افزودن منافع آتی ناشی از مایملک بدست آمده می گردد. بلکه تنها ماهیت جریمه تاخیر در عملیات حفاری و فعالیتهای تولیدی را دارد ، لذا باید به محض تحقق به هزینه منظور شوند.
• هزینه چاه آزمایشی :
هزینه های مزبور باید به محض تحقق به هزینه منظور شوند.
• هزینه تجهیز و حفاری چاه اکتشافی :
بدلیل داشتن قابلیت بازیافت باید به عنوان قسمتی از چاههای تکمیل شده تا زمانیکه وجود یا عدم وجود ذخایر زیرزمینی آنها اثبات شود سرمایه ای تلقی گردد. اگر وجود ذخایر زیرزمینی در چاه اثبات شد ، هزینه های سرمایه ای مزبور باید بخشی از قیمت تمام شده چاه ، تجهیزات و تاسیسات مربوطه را تشکیل دهد .(حتی اگر جهت تولید و انجام عملیات استخراج تکمیل نشده باشد) ولی در صورتیکه عدم وجود ذخایر زیرزمینی در چاه تائید شد ، هزینه های سرمایه ای مزبور به هزینه دوره ای که عدم وجود ذخایر تائید شده منظور میگردد.
3هزینه های حفاری و توسعه
• هزینه های حفاری و توسعه نامشهود :
شامل هزینه های ساختن جاده جهت دسترسی به چاه ، هزینه های تسطیع و آماده سازی منطقه و هزینه حقوق و پرسنل حفاری تا قبل از نصب دکل حفاری میباشد .
این هزینه به عنوان مخارج توسعه و حفاری بدون ارزش اسقاط که رویدادی ضروری جهت حفاری و آماده سازی چاهها میباشند تعریف شده اند. این هزینه ها غیر قاب

ل بازیافت بوده و باید به هزینه منظور گردد.
• هزینه های حفاری و توسعه مشهود (تجهیزات حفاری):
شامل کلیه اقلام مورد استفاده از زمان نصب دکل حفاری میباشد و با توجه به اینکه دارای ارزش بازیافتنی است ، بدون توجه به بازده چاه ، سرمایه ای تلقی میشوند.
4هزینه استخراج (تولید) : به طور کلی به هزینه دوره منظور میشوند.
حسابداری روش کوششهای موفق

از آنجا که واحد تجاری نمی داند کدام پروژه توام با موفقیت بوده ، و کدام پروژه با عدم موفقیت همراه خواهد بود ، به همین دلیل کلیه مخارج مربوط به اکتشاف و تحصیل ، به حساب دارایی انتقالی به دوره آتی {Deferred Asset Account } ثبت ، و در صورت تحقق پروژه هایی که با موفقیت همراه می باشند ، از حساب دارایی انتقالی به دوره آتی به حساب “منابع طبیعی” منتقل می شود.
دارایی انتقالی به دوره آتی در گروه اموال و ماشین آلات طبقه بندی و گزارش ، و یا تحت سر فصل دارایی نامشهود طبقه بندی می شود . کلیه مخارج توسعه پروژه های موفق جزء بهای تمام شده ، منابع طبیعی و کلیه مخارج پروژه های ناموفق که در حساب دارایی انتقالی به دوره آتی ثبت شده ، به حساب هزینه منتقل می گردد.
نحوه ثبت رویدادها در دفاتر با روش کوششهای موفق :
مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی به دوره آتی xxxx
وجوه نقد ( حسابهای پرداختنی ) xxxx
ثبت مخارج تحصیل و اکتشاف کارگاه های موفق و نا موفق

ذخایر نفتی xxxx
هزینه تحصیل واکتشاف xxxx
مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی به دوره آتی xxxx
ثبت انتقال مخارج تحصیل و اکتشاف کارگاه موفق به حساب منابع طبیعی و ناموفق به هزینه

ذخایر نفتی xxxx
حساب های پرداختنی (وجوه نقد) xxxx
ثبت مخارج توسعه مربوط به کارگاه موفق به حساب منابع طبیعی
نکته : زمانی که کارگاه شروع به تولید می نماید ، کلیه مخارج تولید به حساب موجودی منابع طبیعی آماده برای فروش تخصیص می یابد و صرفا هنگامی که محصول به فروش می رسد به حساب هزینه ( بهای تمام شده کالای فروخته شده ) منتقل می گردد .
روش بهای تمام شده کامل :

در این روش فرض بر این است که کلیه مخارج تحصیل و اکتشاف مربوط به کارگاه موفق و ناموفق به حساب دارایی انتقالی به دوره آتی ثبت می شود ، در نهایت ، دارایی انتقالی به دوره آتی به حساب منابع طبیعی منتقل می گردد . مخارج تکمیل عملیات مربوط

به پروژه های موفق به عنوان بخشی از بهای تمام شده منابع طبیعی ثبت می شود.
نحوه برخورد با هزینه های مرتبط با قیمت تمام شده نفت و گاز استخراجها :
هزینه چاههای اکتشاف : بطور مستقل برای هر چاه تفکیک و ثبت می شوند و در صورت اقتصادی نبودن و عملیاتی نشدن چاه ، هزینه های مزبور به عنوان هزینه های جاری سال مورد نظر شناسایی می شوند . در صورتی که عملیاتی شوند ، هزینه های مربوط سرمایه ای تلقی شده و بتدریج مستهلک می شوند.
هزینه حفاری : پس از تعیین وجود ذخایر زیرزمینی در منطقه انجام می شوند ، در صورت اقتصادی نبودن و بصرفه نبودن عملیات استخراج به هزینه جاری منظور می شود و در غیر اینصورت سرمایه ای تلقی شده و مستهلک می شود.
هزینه توسعه : هزینه هایی که جهت توسعه مناطق نفت خیز و ایجاد چاههای بیشتر در مناطق مزبور انجام می شوند کلا” سرمایه ای تلقی و در بودجه سرمایه ای وزارت نفت پیش بینی می شوند ، چاههایی که اقتصادی نباشند و یا بطور کلی فاقد ذخایر نفتی باشند به هزینه جاری منظور می شوند و در صورتیکه اقتصادی بوده و عملیاتی گردند سرمایه ای تلقی شده و به تدریج مستهلک می گردند.
نحوه مستهلک کردن هزینه های سرمایه ای در ایران :
روش استهلاک بر مبنای قانون مالیاتهای مستقیم مصوب دولت جمهور

ی اسلامی ایران می باشد و تاریخ استهلاک در تمام موارد از تاریخ شروع بهره برداری عملیات چاه می باشد .
روش محاسبه قیمت تمام شده نفت خام و گاز طبیعی توسط شرکت ملی ایران :
هزینه های جاری عملیاتی میدان xxx
اضافه می شود :
هزینه های استهلاک ، هزینه های سرمایه ای انجام شده جهت میدان xxx
سهم هزینه های سربار دفتر مرکزی وزارت نفت xxx

بهای تمام شده نفت خام و گاز طبیعی استخراجی xxx
نحوه ثبت رویدادها در دفاتر با روش بهای تمام شده کامل :
مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی به دوره آتی xxxx
وجوه نقد ( حسابهای پرداختنی ) xxxx
ثبت مخارج تحصیل و اکتشاف قبل از مشخص شدن پروژه های موفق

ذخایر نفتی xxxx
مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی به دوره آتی xxxx
ثبت تخصیص کلیه مخارج (موفق و ناموفق) تحصیل و اکتشاف به حساب منابع طبیعی

ذخایر نفتی xxxx
وجوه نقد ( حسابهای پرداختنی ) xxxx
ثبت مخارج توسعه به حساب منابع طبیعی

موجودی نفت خام xxxx
استهلاک انباشته xxxx
ثبت مخارج تحلیل منابع طبیعی
نکته : در این روش کلیه مخارج تولید در حساب موجودی مواد خام ثبت نشده ، بلکه بطور مستقیم به حساب هزینه در دوره تحقق ثبت می گردد .
هزینه های جاری و عملیاتی میدان :
شامل کلیه هزینه های انجام شده در میدان استخراج نفت خام و گاز طبیعی اعم از هزینه های مستقیم تولید از قبیل دستمزد کارگران استخراج و هزینه تجهیزات و لوازم مصرفی جهت استخراج و سایر هزینه های مستقیم تولید و هزینه های غیر مستقیم از قبیل حقوق سرپرستان.
روش هزینه یابی شناخت ذخایر (RRA):
ترازنامه ای که به روشهای تلاشهای موفق و هزینه یابی کامل تهیه شده منعکس کننده هزینه های معین تحمیل شده جهت اکتشاف و توسعه بوده در صورتیکه هزینه های مزبور ارتباطی با مهمترین دارایی شرکتهای استخراج کننده نفت که همانا ذخا

یر زیرزمینی نفت هستند ، ندارند . به همین ترتیب صورتحساب درآمد تهیه شده به روش کوششهای موفق یا هزینه یابی کامل نشان دهنده نتایج واقعی و صحیح نیست ،( مثلا : دو شرکتی که هر دو یک میلیون ریال جهت اکتشاف هزینه کرده اند ، و شرکت الف یک میلیون بشکه نفت کشف کرده در حالیکه شرکت ب صد میلیون بشکه کشف نموده صورتهای مالی تهیه شده به دو روش مذکور وضعیت یکسانی نشان می دهد و وضعیت ب

هتری برای هیچیک از دو شرکت نیست).
صورتحساب درآمد طبق روش RRA بصورت زیر خواهد بود. (اطلاعات تهیه شده برمبنای روش هزینه یابی شناخت ذخایر RRA باید به عنوان اطلاعات تکمیلی یا ضمیمه ارائه شوند).
صورتحساب درآمد RRA
در آمدها – ارزش فعلی درآمدهای آتی
ذخایر اثبات شده افزوده شده طی دوره XXXX
جاری در اثر اکتشافات جدید و توسعه
میدانهای نفتی موجود
(شامل تجدید نظر در برآوردهای قبلی)
هزینه ها – ارزش فعلی هزینه های برآوردی آتی
که جهت بهبود و ایجاد درآمد آتی فوق الذکر تحمیل شده XXXX
(شامل برخی هزینه های دوره ای و مالیات بر درآمد)

درآمد خالص به روش RRA XXX

ثبتهایی در تهیه صورتهای مالی به روش RRA
مرحله 1 : تحت این روش بدست آوردن حق بهره برداری ، اکتشاف و حفاری تکمیل نشده تا زمانی که تعیین شود که ذخایر تائید شده وجود دارد یا خیر ، در صورت

عدم وجود ذخایر به هزینه منظور می شود وگرنه به سنوات بعد منتقل می شود .
مرحله 2 : بمحض کشف ذخایر اثبات شده ، انتظار کسب درآمد به اندازه خالص درآمد آتی از ذخایر برآوردی ، ایجاد می شود که بایستی به ارزش فعلی درآمدهای مزبور و از طرفی دارایی ذخایرنفت و گاز تائید شده ثبت شود.

درآمدهای خالص آتی = درآمدهای ناخالص آتی – هزینه های توسعه و تولید
مرحله 3 : تحت روش حسابداری شناسایی ذخایر هنگامی که تعیین شود که مایملک ، ذخایر تائید شده دارد هزینه های انتقالی مربوطه به هزینه منظور می شود و در صورت اثبات عدم وجود ذخایر جهت تطابق هزینه های مزبور با درآمدهای مربوطه شناسایی شده در مرحله 2 به هزینه منظور می شود.
مرحله 4 : در آمد قبلا و در زمان کشف ذخایر تائید شده ،شناسایی شده بود . در ثبت شناسایی درآمد ، یک دارایی که نشاندهنده ارزش فعلی درآمد خالص آتی مربوطه به ذخایر اثبات شده میباشد نیز شناسایی گردید. بنابراین تولید و فروش بخشی از این ذخایر درآمد نبوده بلکه کاهش در دارایی شناسایی شده می باشد. بعبارت دیگر فرایند تولید عبارت است از تبدیل یک دارایی (ذخایر نفت و گاز) به دارایی دیگر (وجه نقد یا حسابهای دریافتنی).
مرحله 5 : تجدید نظر در برآوردهای ذخایر اثبات شده که روی حساب دارایی و درآمد سال قبل ، تاثیر می گذارد.تغییر در برآورد سال به وسیله تجدید نظر در درآمد سال جاری ، اصلاح می شود.
ثبت روزنامه مربوطه به شرح زیر است :
سایر تجدید نظرها (کاهش ها) xxx
ذخایر نفت و گاز xxx
مرحله 6 : هزینه های برآوردی نیز به همان میزان تحقق پیدا کند با توجه به اینکه در مرحله 2 مانند درآمد ، هزینه شناسایی شده بود در اینجا به هزینه منظور نگردیده بلکه از عوامل تبدیل یک دارایی به دارایی دیگر میباشد.
ثبت روزنامه مربوطه به شرح زیر است :
ذخایر اثبات شده نفت و گاز xxx
موجودی نقد xxx
مرحله 7 : در صورتی که هزینه های برآوردی بیشتر از میزان برآورد شده تح

قق پیدا کردند ثبت زیر صورت میگیرد :
ذخایر اثبات شده نفت و گاز xxx
سایر تجدید نظرها (کاهش ها) xxx
موجودی نقد xxx
تاریخچه نحوه برخورد با روشها :

در اواخر دهه 1950 میلادی و اوایل دهه 1960 ،روش کوشش های موفق تنها روشی بود که به طور گسترده بکار گرفته می شد.اما در خلال دهه 1960 ، روش بهای تمام شده کامل مطرح شد و بکارگیری آن در اواخر این دهه گسترش یافت. دلیل ارائه شده برای گسترش آن، مشکلات بکارگیری بهای تمام شده تاریخی و نبود ارتباط قابل پیش بینی بین مخارج اکتشاف وارزش ذخایرکشف شده نفت و گاز بود .مثلا ممکن است مبالغ زیادی مصرف شود بدون اینکه ذخایری کشف گردد و در مقابل در مناطق جغرافیایی دیگری با مخارجی نسبتا اندک ممکن است ذخایر قابل توجهی پیدا شود.اولین مطالعه تحقیقات حسابداری درباره حسابداری نفت وگاز تحت عنوانARS#11 در سال 1969 میلادی انتشار یافت و پیشنهاد کلی آن بکارگیری روش کوششهای موفق به جای روش بهای تمام شده کامل بود.در سال 1972 میلادی کمیسیون اوراق بهادار امریکا SEC اعلام کرد شرکت هایی که در صنعت نفت وگاز از روش کوشش های موفق استفاده نمی کنند لازم است در صورت های مالی خود سود خالصی را که در صورت بکارگیری روش حاصل می شود افشا کنند.در سال 1977،تشکیلات FASB باانتشاراستاندارد شماره 19،روش بهای تمام شده کامل را حذف و بکارگیری روش کوشش های موفق را الزامی دانست.اما در مقابل فشارهای سیاسی ، کمیسیون اوراق بهادار امریکا مجددا بکارگیری هر یک از دو روش را مجاز کرد.در نتیجه در سال 1979 ، هیات استانداردهای مالی نیز به موجب SFAS#25 الزام به استفاده از روش کوششهای موفق را لغو کرد.و در نهایت طبق بیانیه ای در سال 1982 اینگونه نتیجه گیری شد که بهترین پیکره حسابداری مالی شرکتهای تولیدکننده نفت و گاز با پیروی از یکی از روشهای حسابداری هزینه یابی کامل یا کوششهای موفق و الزام ارائه ص

ورتهای مالی به روش شناخت ذخایر بعنوان اطلاعات تکمیلی همراه می باشد.
مقایسه روشهای حسابداری منابع طبیعی :
1در روش بهای تمام شده کامل ، تمام مخارج اکتشاف صرف نظر از کشف یا عدم کشف ذخایر نفت و گاز،سرمایه ای محسوب می شود. زیرا برای دستیابی به ذخایری در منطقه ممکن است حفر تعداد زیادی چاه اکتشافی ضرورت داشته باشد. بنابراین تمامی مخارج فعالیتهای اکتشاف را می توان در بهای تمام شده چاههای موفق منظور کرد. اما در رش کوششهای موفق ، تنها مخارج اکتشافی که منتج به کشف چاههای قابل استخراج شده است سرمایه ای محسوب می شود و مابقی بلادرنگ به هزینه منظور میگردد.
2 انتخاب یک روش می تواند موجب ایجاد تفاوتهای زیادی در سود خالص و ازرش تخصیص یافته به دارایی منابع طبیعی گردد .
الف .در روش کوششهای موفق ، مخارج تحصیل ، اکتشاف ، توسعه پروژه های ناموفق جزء هزینه های جاری تلقی شده و فقط مخارج پروژه های موفق جزء بهای تمام شده منابع طبیعی منظور می شود. در مقابل ، در روش بهای تمام شده کامل ، چون مخارج تحصیل ، اکتشاف و توسعه پروژه های موفق و ناموفق جزء بهای تمام شده منابع طبیعی منظور می گردد، بنابراین، ارزش تخصیص یافته به دارایی منابع طبیعی در این روش بیش ازروش کوشش های موفق می باشد.از آنجا که ، در روش کوشش های موفق ، مخارج تحصیل ،اکتشاف و توسعه تکمیل عملیات پروژه های ناموفق جزء هزینه جاری تلقی شده ، در نتیجه سود ، در دوره مالی که این هزینه ها تحقق یاقته ، کمتر می باشد.
ب. در روش بهای تمام شده کامل ، از آنجا که ، مخارج بیشتری به دارایی منابع طبیعی تخصیص یافته ، بنابراین ، هزینه ناشی از تحلیل منابع طبیعی بیش از روش کوشش های موفق می باشد .
پ .با توجه به اینکه در روش کوشش های موفق ، هرگونه مخارج تولید در طی دوره مالی ، جزء بهای تمام شده موجودی منظور می شود ، بنابراین با اصل مقابله هزینه ها با درآمدها برای فرآیند اندازه گیری سود تطابق دارد ، و در هنگام فروش ، بهای تمام شده موجودیها به هزینه ( بهای تمام شده کالای فروخته شده ) تبدیل می شود . در روش بهای تمام شده کامل، کلیه مخارج تولید درهردوره مالی به حساب هزینه منظور شده ، که با مفهوم تطابق هزینه با در آمد مغایرت داشته و ارتباط علت و معلولی بین آنها وجود ندارد .

نتیجه:
روش اعمالی حسابداری در ایران با هیچیک از روشهای پذیرفته شده حسابداری مطابقت ندارد چراکه طبق روشهای پذیرفته شده هزینه های تولید (استخراج) + استهلاک هزینه های سرمایه ای باید به عنوان قیمت تمام شده نفت خام و گاز طبیعی استخراج شده در نظر گرفته شود و مابقی هزینه ها بعنوان هزینه های جاری و تشکیلاتی در نظر گرفته شود.
لازم بذکر است از نظر نحوه برخورد با هزینه های اکتشاف ، حفاری و توسعه روش شرکت ملی نفت ایران با روش کوششهای موفق ،به دلیل منظور کردن هزینه های اکتشاف ، حفاری و توسعه ناموفق به هزینه جاری مطابقت دارد.اما همانگونه که قبلا گفته شد براساس روش پذیرفته شده بهای تمام شده صنایع استخراجی مغایرت دارد.
منابع فارسی:
شباهنگ رضا،تئوری حسابداری.
مقدم عبدالکریم ، ” بررسی سیستم بهای تمام شده نفت . گاز در

ایران”پایان نامه کارشناسی ارشد.
همتی حسن ، میانه .
منبع خارجی :
Wolk , accounting theory2

بررسی سیستم قیمت تمام شده نفت و گاز

چکیده :
صنعت نفت راهبردی ترین صنعت در اقتصاد ایران است و مهمترین نقش را در عرصه تحقیق چشم انداز ملی ایفا می کند . به طوری که می توان گفت توفیق صنعت نفت در این مهم توفیق در رونق بخشیدن به اقتصاد ایران است. از اینرولازم است تحقیق پیش رو با موضوعیت بررسی سیستم قیمت تمام شده نفت و گاز ارائه شود .قاعدتا بررسی مذکور باید بر مبنای معیاری مورد قبول که از یک طرف استانداردهای تعیین شده مراجع حرفه ای حسابداری و از طرف دیگر قابل استفاده بودن رویه اعمال شده در ایران با توجه به اهداف استفاده کنندگان از اطلاعات تهیه شده از طرف شرکت ملی نفت ایران می باشد.
نتایج از طریق بررسی کتابخانه ای جهت جمع آوری اطلاعات مربوط و گفتگوهایی با مسئولین مالی شرکت نفت جهت تعیین نحوه عمل در ایران انجام شده و در آن به شرح مواردی همچون:
هزینه هایی که در صنایع نفت و گاز غالبا مطرحند ،(هزینه زمین

شناسی و ژئوفیزیک ، هزینه های بدست آوردن حق بهره برداری از منطقه عملیات ، هزینه های اکتشاف ، هزینه حفاری مشهود و نامشهود ، هزینه توسعه ، هزینه تولید و استخراج) ، بررسی تحلیل / استهلاک منابع طبیعی , شرح روش کوششهای موفق ، روش بهای تمام شده کامل و روش شناخت ذخایر که روشهای حسابداری تخصیص مخارج

بهره برداری منابع نفت و گاز هستند، نحوه برخورد هر یک از آنها با اقلام هزینه، ثبتهای مربوط به هریک ، ارائه صورتحساب درآمد در روش شناخت ذخایر و ،مقایسه روشهای حسابداری مذکور و همچنین تاریخچه نحوه برخورد با روشها طبق بیانیه های SEC و FASB پرداخته است.
و در پایان ،نتایج کلی بیانگر آن است که روش اعمالی حسابداری در ایران با هیچیک از روشهای پذیرفته شده حسابداری مطابقت ندارد .لازم بذکر است از نظر نحوه برخورد با هزینه های اکتشاف ، حفاری و توسعه ، روش شرکت ملی نفت ایران با روش تلاشهای موفق بدلیل منظور کردن آنها به هزینه های جاری مطابقت دارد.علاوه بر آن روش قیمت تمام شده در ایران جهت استفاده کنندگان حاوی اطلاعات کافی و مناسبی نمی باشد.
واژگان کلیدی : کوششهای موفق ، شناخت ذخایر ، روش بهای تمام شده کامل.
هدف و علت انتخاب موضوع :
هدف تحقیق در وهله اول بررسی رویه های اعمالی شرکت ملی نفت ایران و نیز تعیین مطلوبیت و مورد استفاده بودن اطلاعاتی که برای استفاده کنندگان استخراج می شود.
اهمیت موضوع : از نظر کاربردی با توجه به اینکه استانداردهایی که در مورد بحث و مبنای مقایسه نحوه عمل در ایران قرار گرفته اند توسط مجامع حرفه ای بین المللی تصویب و ارائه شده اند کاملا مشخص می شود. چرا که کاربرد استانداردهای مزبور به عنوان روش پذیرفته شده حسابداری در نظر گرفته می شود.
با توجه به توصیفی بودن تحقیق این سوالات مطرح است که :

– آیا رویه اعمال شده در رابطه با هزینه تولید (بهای تمام شده) در ایران با روش حسابداری پذیرفته شده از طرف مجامع حرفه ای بین المللی مطابقت دارد؟.
– آیا رویه های اعمال شده نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان از اطلاعات ارائه شده توسط شرکت ملی نفت ایران را به طور کامل تامین می کند.؟

قلمرو تحقیق : قلمرو زمانی و مکانی تحقیق به دوره و مکان خاصی محدود نمی شود و سیستم قیمت تمام شده شرکت ملی نفت ایران بطور کلی مورد بررسی قرار می گیرد.و همچنین قلمرو موضوعی تحقیق به سیستم موجودیهای صنعت نفت ، هزینه های مربوطه ، قیمت گذاری و منظور نمودن کلیه هزینه های تولیدی و هزینه هایی که روی تولید سرشکن می شوند.همچنین جهت اثبات پاسخ به سوالات مربوطه روشهای واقعی مورد عمل با روشهای پذیرفته شده توسط مجامع حرفه ای بین المللی مورد مقایسه قرار گرفته اند.
مقدمه :
امروزه شرکتهای کوچک و بزرگ نفتی دنیا هر یک به تناسب سهم خود از اقتصاد نفت و گاز ، بخشهای ویژه ای را به پژوهش و تحقیق جهت کاهش هزینه ها برای دستیابی به فناوری و توسعه در این راستا اختصاص داده اند . از طرفی اشتیاق به سرمایه گذاری در اکتشاف و تولید نفت و گاز طبیعی پیشرفت چشمگیری داشته است.
صنعت نفت راهبردی ترین صنعت در اقتصاد ایران است . و مهمترین نقش را در عرصه تحقق چشم انداز ملی ایفا می کند . به طوری که می توان گفت توفیق صنعت نفت در این مهم توفیق در رونق بخشیدن به اقتصاد ایران است. بنابراین اهمیت تحقیق و پژوهش در این بخش ازاقتصاد کشور بیشتر از گذشته مورد توجه است.
تاریخچه:
شاید اغراق نباشد اگر گفته شود که با وجود اینکه زمانی ماهیت این ماده ناشناخته بود ، در اکثر دوره های زندگی بشر ماده ای شناخته شده بوده و در دوران نسبتا طولانی پایانپذیر بودن آن قطعی تلقی می شد. همچنین در طول چندین دهه گذشته ، ح

یاتی بودن نفت برای تداوم زندگی اقتصادی تردیدناپذیر گشت ، و با شروع دهه 1980 آلی بودن و در نهایت پایانپذیری آن مورد تردید جمعی از زمین شناسان قرار گرفت .
بررسیها نشان میدهد که از اوایل قرن نوزدهم اهمیت نفت بر ج

هانیان شناخته شد ، هر چند که در آن زمان امکان تولید انبوه این ماده وجود نداشت . در بیشتر موارد ، نفت را با حفر چاههایی در داخل زمین بدست می آورند ولی این امکان وجود نداشت که از آن به عنوان یک ماده تجاری ، به صورت امروز استفاده کنند. بعد از جنگ جهانی اول و دوم و تحولاتی که در صنعت نفت ایجاد شد. اغلب کشورهای تولید کننده نفت ، بویژه کشورهای منطقه خاورمیانه ، که زمانی به سوی صنعتی شدن پیش می رفتند ، با درگیری در بحرانهای جنگهای گذشته ، منابع قابل ملاحظه ای را از دست دادند . از این رو ، نقش نفت در اقتصادها به مراتب حیاتی تر از هر زمان دیگر گردید. از طرف دیگر ، بسیاری از کشورهای مصرف کننده خواهان مواد نیروزای جدیدی بعنوان جایگزین نفت هستند. به این ترتیب ، مسئله قیمت گذاری و تعیین سیاست بهره برداری از منابع نفتی از اهمیت ویژه ای برخوردار می شود ، زیرا از طرفی تولید کنندگان باید بتوانند درآمد نسبتا با ثباتی را کسب کنند تا با تکیه بر آن به برنامه ریزی بپردازند ، و از طرف دیگر هزینه تامین منابع نفتی نباید چنان سیرصعودی به خود گیرد که کشف منابع جایگزین نفت را تسریع کند .به این جهت ، بررسی قیمت نفت ، و چگونگی انتخاب سیاست مطلوب قیمت گذاری این ماده حیاتی اهمیت بسیارزیادی دارد.
هدف :
هدف از این مقاله بررسی رویه های حسابداری شرکت ملی نفت و نیز معرفی رویه مورد استفاده در ایران است. بر این اساس است که تعیین هزینه های انجام شده در صنایع مزبور و نحوه عمل حسابداری با آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است.
مخارج بهای تمام شده منابع طبیعی ( نفت و گاز ) :

– هزینه زمین شناسی و ژئوفیزیک (Geology & Geophysical)
– هزینه های بدست آوردن حق بهره برداری از منطقه عملیات (Acquisition cost)
– هزینه های اکتشاف (Exploratory)
– هزینه های حفاری

-هزینه توسعه(Development)
– هزینه تولید و استخراج (Production cost)

1هزینه زمین شناسی و ژئوفیزیک :
این هزینه ها جهت انجام عملیات زمین شناسی و ژئوفیزیک از قبیل انفجار ،نمونه برداری از سنگها مربوط به لایه های زمین ودیرینه شناسی است .
2هزینه های بدست آوردن حق بهره برداری از منطقه عملیات :
هزینه مزبور عبارتست ازپرداختهایی که جهت بدست آوردن حق انتخاب عملیات روی منطقه مورد نظر، که ممکن است به صورت اجاره زمین مربوط و یا خرید آن باشد . هزینه های بدست آوردن حق بهره برداری از منطقه شامل حق خرید یا اجاره مایملک ، حق الزحمه دلالان ، حق الزحمه ثبت و نگهداری مدارک مربوط هزینه های حقوقی و سایر هزینه های تحمیل شده جهت بدست آوردن حق انجام عملیات در منطقه مورد نظر می باشد. البته در صورتیکه صنایع استخراجی در انحصار دولت باشد و بخش خصوصی مجاز به انجام عملیات در صنایع مزبور نباشد ، با توجه به اینکه جهت بدست آوردن حق انجام عملیات در منطقه لزومی به انجام هزینه نبوده ، هزینه مذکور مورد ندارد مگر در موارد استثنایی از قبیل اینکه منطقه مورد نظر متعلق به اشخاص حقیقی باشد و دولت جهت انجام عملیات ناچار به خرید یا اجاره زمین از مالک آن باشد.
3هزینه های اکتشاف :
عملیات اکتشاف در مناطقی که وجود ذخایر نفتی زیرزمینی در آنها اثبات نگردیده است جهت مشخص کردن وجود یا عدم وجود ذخایر مزبور انجام میشود.انواع اصلی هزینه های اکتشاف طبق پاراگراف 17 بیانیه 19 هیئت تعیین استانداردهای حسابداری مالی FAS

B به شرح زیر بیان شده :
1-3) هزینه های نقشه برداری (توپوگرافی ) ، مطالعات زمین شناسی و ژئوفیزیک ، حق سرپرستی ، حقوق و دستمزد و سایر هزینه های گروههای زمین شناسی و ژئوفیزیست و سایر افرادی که در مطالعات مذکور شرکت دارند و تحت عنوان هزینه های G & G Geological & Geophysical ) ) اطلاق می شوند.

2-3) هزینه های نگهداری زمین مربوطه از قبیل اجاره معوق ، مالیاتهای مربوطه هزینه های حقوقی و هزینه های نگهداری اسناد و مدارک مربوطه .
3-3) هزینه های چاه آزمایشی شامل هزینه های انجام شده روی چاههای خشک که در آنها ذخایر نفتی اثبات نگردیده است و پس از انجام مراحل اولیه اکتشاف از قبیل لرزه نگاری ، نقشه برداری و ثقل سنجی عدم وجود ذخایر نفتی در عمق زیاد که استخراج آن مستلزم انجام هزینه های قابل توجهی است ، می باشد.
4-3) هزینه های تجهیز و حفر چاههای اکتشافی مخارج تجهیزات و امکانات مصرفی برای فعالیت های تولیدی نفت و گاز شامل تجهیزات زلزله نگار و تجهیزات حفاری، تجهیزات ساختمانی، وسائط نقلیه ، تعمیرگاه و انبار می باشد .
4هزینه های حفاری
به دو بخش عمده بشرح زیر تقسیم می شود :
1-4) هزینه های حفاری نامشهود :
شامل هزینه هائی است که تا قبل از نصب دکل حفاری که ا صطلاحا درخت کریسمس خوانده می شود انجام می شوند از قبیل هزینه های ساخت جاده جهت دسترسی به منطقه مورد نظر.
2-4 ) هزینه های حفاری مشهود :
شامل بهای تمام شده تجهیزات مصرف شده جهت حفاری از قبیل پمپ و دکل و کلیه اتصالات و نیز هزینه حقوق و دستمزد کارگران حفاری می باشد.
معمولا عملیات مربوط به حفاری بوسیله پیمانکاریهای حفاری انجام می شود . پیمانکاری حفاری قراردادی بین صاحب شرکت استخراج کننده نفت (کارفرما) و پیمانکار حفاری جهت حفر چاه میباشد که شامل جزئیات حقوقی و مسئولیتهای اجاره کننده پیمانکارمی باشد.
قراردادهای حفاری عموما براساس نرخ روزانه (پرداخت براساس تعداد روزهای حفاری ) ، یا نرخ هر فوت حفاری انجام شده و یا پرداخت مبلغ ناشی جهت مقدار عمق معین میباشد.
طی عملیات حفاری ، مهندسین نفت و گاز و زمین شناسان براساس برشهای زمین ،لایه های چاه و سایراطلاعات فنی در مورد اینکه آیا مقادیر قابل توجهی ذخایر زیرزمینی

نفت و گاز وجود دارد ، اظهار نظر میکنند و معقول و منطقی بودن تکمیل کردن چاه بررسی میشود.
در صورتی که مشخص شود چاه در حال حفر فاقد نفت و گاز کافی است

، بسته شده و ترک می شود شرکت استخراج کننده نفت نیز محل دیگری در همان منطقه جهت حفر چاه انتخاب میکند و یا منطقه اجاره شده را کلا ترک و قرارداد اجاره را فسخ میکند.
به عبارت دیگر در صورت توانایی چاه به ارائه نفت و گاز کافی ، چاه مزبور تکمیل و عملیاتی میشود. فعالیتهای معمول جهت تکمیل یک چاه و رساندن آن به مرحله بهره برداری و تولید شامل حمل ، تهیه و نصب لوله های تولید ، نصب دکل (درخت کریسمس) ، ساختن تاسیسات تولیدی و تاسیسات خطوط جریان میباشد.
5هزینه توسعه : کلیه مخارج تحقق یافته جهت فراهم کردن امکانات و وسایل برای استخراج ، جمع آوری و انبار کردن فر آورده های منابع طبیعی ، استهلاک تجهیزات و وسایل عملیاتی وابسته به استخراج ، خطوط لوله نفتی ، خطوط برق رسانی.
6هزینه تولید و استخراج : هزینه هایی هستند که جهت انتقال ذخایر زیرزمینی نفت و گاز به سطح زمین از قبیل هزینه های حقوق کارگران و قطعات و لوازم یدکی مصرفی صورت میگیرد.
تحلیل منابع طبیعی / استهلاک منابع طبیعی
فر آیند تخصیص بهای تمام شده منابع طبیعی به نسبت مقدار محصولی ( محاسبه بر مبنای واحد تولید است ) که طی یک دوره مالی استخراج یا بهره برداری می شود را تحلیل منابع طبیعی| تهی شدن (depletion)گویند.
میزان استخراج دوره مالی × ارزش اسقاط – بهای تمام شده منابع طبیعی = مبلغ تحلیل منابع طبیعی
بر آورد ذخیره منابع طبیعی
ارزش تخلیه بعد از بهره برداری = ارزش اسقاط
مبلغ تحلیل منابع طبیعی به عنوان موجودی محصول ( دارایی جاری ) در دفاتر ثبت می شود ، و زمانی که این محصول به مشتریان فروخته شود ، این حساب به هزینه

( بهای تمام شده کالای فروخته شده ) انتقال می یابد .
نکات قابل توجه در مورد منابع طبیعی :
1 چنانچه منابع طبیعی ( معدن ;) به صورت استیجاری باشد ، و

شرایط قرار داد مستلزم این باشد که زمین بعد از بهره برداری و استخراج به مالک آن تحویل گردد ، ارزش تخلیه ( اسقاط ) صفر می باشد .
2 اگر قرار باشد ، پس از خاتمه قرارداد اجاره ، زمین به حالت اولیه برگشت داده شود ،و شرکت انتظار داشته باشد که مبلغ یک میلیون ریال جهت برگرداندن زمین بحالت اولیه هزینه نماید،در این حالت مبلغ یک میلیون ریال جزء بهای تمام شده معدن جهت استخراج به حساب آمده ، و طی دوره استخراج مستهلک می شود. مبلغ یک میلیون ریال هزینه برگشت زمین به حالت اولیه بر مبنای روش تولید در هردوره مالی محاسبه و به عنوان یک بدهی به « حساب ذخیره هزینه پرداختنی استرداد زمین معدن» ثبت و در زمان تحقق ، این حساب ( ذخیره ) بدهکار شده ، حساب وجوه نقد بستانکار می گردد.
هزینه استرداد زمین معدن xxxx
ذخیره هزینه پرداختی استرداد زمین معدن xxxx
ثبت بابت هزینه های آتی استرداد زمین معدن به حالت اولی

ه

در روش دیگر، می توان به جای ثبت فوق ، کلیه مخارج قابل انتظار برگشت

زمین بحالت اولیه را به بهای تمام شده منابع طبیعی افزوده و به نسبت میزان بهره برداری و استخراج بر مبنای روش تولید طی دوره مالی یکجا به حساب تحلیل منابع طبیعی منظ

ور نمود :
تحلیل منابع طبیعی xxxx

استهلاک انباشته معدن xxxx
ذخیره هزینه پرداختی استرداد زمین معدن xxxx

روش حسابداری تخصیص مخارج بهره برداری منابع نفت و گاز:

الف : روش کوششهای موفق ( The Su

ccessful – Efforts Method ) .
ب : روش بهای تمام شده کامل ( Full – Cost Method )
پ :روش شناخت ذخایر(Reserve recognition accounting – RRA)
روش کوششهای موفق :
کلیه مخارجی که مستقیما در ارتباط با کارگاه هایی که عملیات آنها موفقیت آمیز باشد قابل احتساب به بهای تمام شده دارایی خواهد بود و مابقی به حساب هزینه دوره مالی منظور می شود .
1هزینه های بدست آوردن حق بهره برداری از مایملک :
مانند ، بهره اجاره ،بهای خرید یا اجاره زمین ، حق الزحمه دلالان حق الزحمه ثبت و ضبط ، هزینه های حقوقی .تحت سرفصل ” مایملک بدون ذخایر اثبات شده ” به عنوان یک حساب سرمایه ای طبقه بندی میشود. در صورتیکه تحقیقات انجام شده اکتشافی به نتیجه رسید و ذخایر مایملک مزبور مورد تائید قرار گرفت هزینه های مزبور از حساب مایملک بدون ذخایر اثبات شده به حساب مایملک دارای ذخایر طبقه بندی می شوند و براساس میزان تولید مستهلک می شوند.
2هزینه های اکتشاف :
– هزینه زمین شناسی و ژئوفیزیک
– هزینه حفظ و نگهداری مایملک
– هزینه چاه آزمایشی
– هزینه تجهیز و حفاری چاه اکتشافی
• هزینه زمین شناسی و ژئوفیزیک :
قبل از بدست آوردن زمین منطقه مورد نظر صورت میگیرند و در بیشتر موارد زمینی که با انجام این هزینه ها مورد بررسی قرار میگیرد جهت بدست آوردن حق بهره برداری و تملک آن اقدامی صورت نگرفته و یا در صورتیکه تملک شده باشد پس از انجام این هزینه ها به دلیل نامطلوب بودن نتایج حاصل از انجام هزینه های مزبور رها می شود .
• هزینه حفظ و نگهداری مایملک :
در وهله اول جهت نگهداری حق انتفاع وبهره برداری از مایملک زمین استیجاری و نه جهت بدست آوردن حق مزبور صورت میگیرد . هزینه های مزبور نه باعث افزایش مقادیر نفت و گاز قابل استخراج و نه باعث افزودن منافع آتی ناشی از مایملک بدست آمده می گردد. بلکه تنها ماهیت جریمه تاخیر در عملیات حفاری و فعالیتهای تولیدی را دارد ، لذا باید

به محض تحقق به هزینه منظور شوند.
• هزینه چاه آزمایشی :
هزینه های مزبور باید به محض تحقق به هزینه منظور شوند.
• هزینه تجهیز و حفاری چاه اکتشافی :
بدلیل داشتن قابلیت بازیافت باید به عنوان قسمتی

از چاههای تکمیل شده تا زمانیکه وجود یا عدم وجود ذخایر زیرزمینی آنها اثبات شود سرمایه ای تلقی گردد. اگر وجود ذخایر زیرزمینی در چاه اثبات شد ، هزینه های سرمایه ای مزبور باید بخشی از قیمت تمام شده چاه ، تجهیزات و تاسیسات مربوطه را تشکیل دهد .(حتی اگر جهت تولید و انجام عملیات استخراج تکمیل نشده باشد) ولی د

ر صورتیکه عدم وجود ذخایر زیرزمینی در چاه تائید شد ، هزینه های سرمایه ای مزبور به هزینه دوره ای که عدم وجود ذخایر تائید شده منظور میگردد.
3هزینه های حفاری و توسعه
• هزینه های حفاری و توسعه نامشهود :
شامل هزینه های ساختن جاده جهت دسترسی به چاه ، هزینه های تسطیع و آماده سازی منطقه و هزینه حقوق و پرسنل حفاری تا قبل از نصب دکل حفاری میباشد .
این هزینه به عنوان مخارج توسعه و حفاری بدون ارزش اسقاط که رویدادی ضروری جهت حفاری و آماده سازی چاهها میباشند تعریف شده اند. این هزینه ها غیر قابل بازیافت بوده و باید به هزینه منظور گردد.
• هزینه های حفاری و توسعه مشهود (تجهیزات حفاری):
شامل کلیه اقلام مورد استفاده از زمان نصب دکل حفاری میباشد

و با توجه به اینکه دارای ارزش بازیافتنی است ، بدون توجه به بازده چاه ، سرمایه ای تلقی میشوند.
4هزینه استخراج (تولید) : به طور کلی به هزینه دوره منظور میشوند.
حسابداری روش کوششهای موفق

از آنجا که واحد تجاری نمی داند کدام پروژه توام با موفقیت بوده ، و کدام پروژه با عدم موفقیت همراه خواهد بود ، به همین دلیل کلیه مخارج مربوط به اکتشاف و تحصیل ، به حساب دارایی انتقالی به دوره آتی {Deferred Asset Account } ثبت ، و در صورت تحقق پروژه هایی که با موفقیت همراه می باشند ، از حساب دارایی انتقالی به دوره آتی به حساب “منابع طبیعی” منتقل می شود.
دارایی انتقالی به دوره آتی در گروه اموال و ماشین آلات طبقه بندی و گزارش ، و یا تحت سر فصل دارایی نامشهود طبقه بندی می شود . کلیه مخارج توسعه پروژه های موفق جزء بهای تمام شده ، منابع طبیعی و کلیه مخارج پروژه های ناموفق که در حساب دارایی انتقالی به دوره آتی ثبت شده ، به حساب هزینه منتقل می گردد.
نحوه ثبت رویدادها در دفاتر با روش کوششهای موفق :
مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی به دوره آتی xxxx
وجوه نقد ( حسابهای پرداختنی ) xxxx
ثبت مخارج تحصیل و اکتشاف کارگاه های موفق و نا موفق

ذخایر نفتی xxxx
هزینه تحصیل واکتشاف xxxx
مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی به دوره آتی xxxx
ثبت انتقال مخارج تحصیل و اکتشاف کارگاه موفق به حساب منابع طبیعی و ناموفق به هزینه

ذخایر نفتی xxxx
حساب های پرداختنی (وجوه نقد) xxxx
ثبت مخارج توسعه مربوط به کارگاه موفق به حساب منابع طبیعی
نکته : زمانی که کارگاه شروع به تولید می نماید ، کلیه مخارج تولید به حساب موجودی منابع طبیعی آماده برای فروش تخصیص می یابد و صرفا هنگامی که محصول به فروش می رسد به حساب هزینه ( بهای تمام شده کالای فروخته شده ) منتقل می گردد .
روش بهای تمام شده کامل :
در این روش فرض بر این است که کلیه مخارج تحصیل و اکتشاف مربوط به کارگاه موفق و ناموفق به حساب دارایی انتقالی به دوره آتی ثبت می شود ، در نهایت ، دارایی انتقالی به دوره آتی به حساب منابع طبیعی منتقل می گردد . مخارج تکمیل عملیات مربوط به پروژه های موفق به عنوان بخشی از بهای تمام شده منابع طبیعی ثبت می شود.

نحوه برخورد با هزینه های مرتبط با قیمت تمام شده نفت و گاز استخراجها :
هزینه چاههای اکتشاف : بطور مستقل برای هر چاه تفکیک و ثبت می شوند و در صورت اقتصادی نبودن و عملیاتی نشدن چاه ، هزینه های مزبور به عنوان هزینه های جاری سال مورد نظر شناسایی می شوند . در صورتی که عملیاتی شوند ، هزینه های مربوط

سرمایه ای تلقی شده و بتدریج مستهلک می شوند.
هزینه حفاری : پس از تعیین وجود ذخایر زیرزمینی در منطقه انجام می شوند ، در صورت اقتصادی نبودن و بصرفه نبودن عملیات استخراج به هزینه جاری منظور می شود و در غیر اینصورت سرمایه ای تلقی شده و مستهلک می شود.
هزینه توسعه : هزینه هایی که جهت توسعه مناطق نفت خیز و ایجاد چاههای بیشتر در مناطق مزبور انجام می شوند کلا” سرمایه ای تلقی و در بودجه سرمایه ای وزارت نفت پیش بینی می شوند ، چاههایی که اقتصادی نباشند و یا بطور کلی فاقد ذخایر نفتی باشند به هزینه جاری منظور می شوند و در صورتیکه اقتصادی بوده و عملیاتی گردند سرمایه ای تلقی شده و به تدریج مستهلک می گردند.
نحوه مستهلک کردن هزینه های سرمایه ای در ایران :
روش استهلاک بر مبنای قانون مالیاتهای مستقیم مصوب دولت جمهوری اسلامی ایران می باشد و تاریخ استهلاک در تمام موارد از تاریخ شروع بهره برداری عملیات چاه می باشد .
روش محاسبه قیمت تمام شده نفت خام و گاز طبیعی توسط شرکت ملی ایران :
هزینه های جاری عملیاتی میدان xxx
اضافه می شود :
هزینه های استهلاک ، هزینه های سرمایه ای انجام شده جهت میدان xxx
سهم هزینه های سربار دفتر مرکزی وزارت نفت xxx
بهای تمام شده نفت خام و گاز طبیعی استخراجی xxx
نحوه ثبت رویدادها در دفاتر با روش بهای تمام شده کامل :

مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی به دوره آتی xxxx
وجوه نقد ( حسابهای پرداختنی ) xxxx
ثبت مخارج تحصیل و اکتشاف قبل از مشخص شدن پروژه های موفق

ذخایر نفتی xxxx
مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی به دوره آتی xxxx

ثبت تخصیص کلیه مخارج (موفق و ناموفق) تحصیل و اکتشاف به حساب منابع طبیعی

ذخایر نفتی xxxx
وجوه نقد ( حسابهای پرداختنی ) xxxx
ثبت مخارج توسعه به حساب منابع طبیعی

موجودی نفت خام xxxx
استهلاک انباشته xxxx
ثبت مخارج تحلیل منابع طبیعی
نکته : در این روش کلیه مخارج تولید در حساب موجودی مواد خام ثبت نشده ، بلکه بطور مستقیم به حساب هزینه در دوره تحقق ثبت می گردد .
هزینه های جاری و عملیاتی میدان :
شامل کلیه هزینه های انجام شده در میدان استخراج نفت خام و گاز طبیعی اعم از هزینه های مستقیم تولید از قبیل دستمزد کارگران استخراج و هزینه تجهیزات و لوازم مصرفی جهت استخراج و سایر هزینه های مستقیم تولید و هزینه های غیر مستقیم از قبیل حقوق سرپرستان.
روش هزینه یابی شناخت ذخایر (RRA):
ترازنامه ای که به روشهای تلاشهای موفق و هزینه یابی کامل تهیه شده منعکس کننده هزینه های معین تحمیل شده جهت اکتشاف و توسعه بوده در صورتیکه هزینه های مزبور ارتباطی با مهمترین دارایی شرکتهای استخراج کننده نفت که همانا ذخایر زیرزمینی نفت هستند ، ندارند . به همین ترتیب صورتحساب درآمد تهیه شده به روش کوششهای موفق یا هزینه یابی کامل نشان دهنده نتایج واقعی و صحیح نیست ،( مثلا : دو شرکتی که هر دو یک میلیون ریال جهت اکتشاف هزینه کرده اند ، و شرکت الف یک میلیون بشکه نفت کشف کرده در حالیکه شرکت ب صد میلیون بشکه کشف نموده صورتهای مالی تهیه شده به دو روش مذکور وضعیت یکسانی نشان می دهد و وضعیت بهتری برای هیچیک از دو شرکت نیست).

صورتحساب درآمد طبق روش RRA بصورت زیر خواهد بود. (اطلاعات تهیه شده برمبنای روش هزینه یابی شناخت ذخایر RRA باید به عنوان اطلاعات تکمیلی یا ضمیمه ارائه شوند).
صورتحساب درآمد RRA

در آمدها – ارزش فعلی درآمدهای آتی
ذخایر اثبات شده افزوده شده طی دوره XXXX
جاری در اثر اکتشافات جدید و توسعه
میدانهای نفتی موجود
(شامل تجدید نظر در برآوردهای قبلی)
هزینه ها – ارزش فعلی هزینه های برآوردی آتی
که جهت بهبود و ایجاد درآمد آتی فوق الذکر تحمیل شده XXXX
(شامل برخی هزینه های دوره ای و مالیات بر درآمد)

درآمد خالص به روش RRA XXX

ثبتهایی در تهیه صورتهای مالی به روش RRA
مرحله 1 : تحت این روش بدست آوردن حق بهره برداری ، اکتشاف و حفاری تکمیل نشده تا زمانی که تعیین شود که ذخایر تائید شده وجود دارد یا خیر ، در صورت عدم وجود ذخایر به هزینه منظور می شود وگرنه به سنوات بعد منتقل می شود .
مرحله 2 : بمحض کشف ذخایر اثبات شده ، انتظار کسب درآمد به اندازه خالص درآمد آتی از ذخایر برآوردی ، ایجاد می شود که بایستی به ارزش فعلی درآمدهای مزبور و از طرفی دارایی ذخایرنفت و گاز تائید شده ثبت شود.

درآمدهای خالص آتی = درآمدهای ناخالص آتی – هزینه های توسعه و تولید
مرحله 3 : تحت روش حسابداری شناسایی ذخایر هنگامی که تعیین شود که مایملک ، ذخایر تائید شده دارد هزینه های انتقالی مربوطه به هزینه منظور می شود و در صورت اثبات عدم وجود ذخایر جهت تطابق هزینه های مزبور با درآمدهای مربوطه شناسای

ی شده در مرحله 2 به هزینه منظور می شود.
مرحله 4 : در آمد قبلا و در زمان کشف ذخایر تائید شده ،شناسایی شده بود . در ثبت شناسایی درآمد ، یک دارایی که نشاندهنده ارزش فعلی درآمد خالص آتی مربوطه به ذخایر اثبات شده میباشد نیز شناسایی گردید. بنابراین تولید و فروش بخشی از این ذخایر درآمد نبوده بلکه کاهش در دارایی شناسایی شده می باشد. بعبارت دیگر فرایند تولید عبارت است از تبدیل یک دارایی (ذخایر نفت و گاز) به دارایی دیگر (وجه نقد یا حسابهای دریافتنی).
مرحله 5 : تجدید نظر در برآوردهای ذخایر اثبات شده که روی حساب دارایی و درآمد سال قبل ، تاثیر می گذارد.تغییر در برآورد سال به وسیله تجدید نظر در درآمد سال جاری ، اصلاح می شود.
ثبت روزنامه مربوطه به شرح زیر است :
سایر تجدید نظرها (کاهش ها) xxx
ذخایر نفت و گاز xxx
مرحله 6 : هزینه های برآوردی نیز به همان میزان تحقق پیدا کند با توجه به اینکه در مرحله 2 مانند درآمد ، هزینه شناسایی شده بود در اینجا به هزینه منظور نگردیده بلکه از عوامل تبدیل یک دارایی به دارایی دیگر میباشد.
ثبت روزنامه مربوطه به شرح زیر است :
ذخایر اثبات شده نفت و گاز xxx
موجودی نقد xxx
مرحله 7 : در صورتی که هزینه های برآوردی بیشتر از میزان برآورد شده تحقق پیدا کردند ثبت زیر صورت میگیرد :
ذخایر اثبات شده نفت و گاز xxx

سایر تجدید نظرها (کاهش ها) xxx
موجودی نقد xxx
تاریخچه نحوه برخورد با روشها :
در اواخر دهه 1950 میلادی و اوایل دهه 1960 ،روش کوشش ه

ای موفق تنها روشی بود که به طور گسترده بکار گرفته می شد.اما در خلال دهه 1960 ، روش بهای تمام شده کامل مطرح شد و بکارگیری آن در اواخر این دهه گسترش یافت. دلیل ارائه شده برای گسترش آن، مشکلات بکارگیری بهای تمام شده تاریخی و نبود ارتباط قابل پیش بینی بین مخارج اکتشاف وارزش ذخایرکشف شده نفت و گاز بود .مثلا ممکن است مبالغ زیادی مصرف شود بدون اینکه ذخایری کشف گردد و در مقابل در مناطق جغرافیایی دیگری با مخارجی نسبتا اندک ممکن است ذخایر قابل توجهی پیدا شود.اولین مطالعه تحقیقات حسابداری درباره حسابداری نفت وگاز تحت عنوانARS#11 در سال 1969 میلادی

انتشار یافت و پیشنهاد کلی آن بکارگیری روش کوششهای موفق به جای روش بهای تمام شده کامل بود.در سال 1972 میلادی کمیسیون اوراق بهادار امریکا SEC اعلام کرد شرکت هایی که در صنعت نفت وگاز از روش کوشش های موفق استفاده نمی کنند لازم است در صورت های مالی خود سود خالصی را که در صورت بکارگیری روش حاصل می شود افشا کنند.در سال 1977،تشکیلات FASB باانتشاراستاندارد شماره 19،رو

ش بهای تمام شده کامل را حذف و بکارگیری روش کوشش های موفق را الزامی دانست.اما در مقابل فشارهای سیاسی ، کمیسیون اوراق بهادار امریکا مجددا بکارگیری هر یک از دو روش را مجاز کرد.در نتیجه در سال 1979 ، هیات استانداردهای مالی نیز به موجب SFAS#25 الزام به استفاده از روش کوششهای موفق را لغو کرد.و در نهایت طبق بیانیه ای در سال 1982 اینگونه نتیجه گیری شد که بهترین پیکره حسابداری مالی شرکتهای تولیدکننده نفت و گاز با پیروی از یکی از روشهای حسابداری هزینه یابی کامل یا کوششهای موفق و الزام ارائه صورتهای مالی به روش شناخت ذخایر بعنوان اطلاعات تکمیلی همراه می باشد.
مقایسه روشهای حسابداری منابع طبیعی :
1در روش بهای تمام شده کامل ، تمام مخارج اکتشاف صرف نظر از کشف یا عدم کشف ذخایر نفت و گاز،سرمایه ای محسوب می شود. زیرا برای دستیابی به ذخایری در منطقه ممکن است حفر تعداد زیادی چاه اکتشافی ضرورت داشته باشد. بنابراین تمامی مخارج فعالیتهای اکتشاف را می توان در بهای تمام شده چاههای موفق منظور کرد. اما در روش کوششهای موفق ، تنها مخارج اکتشافی که منتج به کشف چاههای قابل استخراج شده است سرمایه ای محسوب می شود و مابقی بلادرنگ به هزینه منظور میگردد.
2 انتخاب یک روش می تواند موجب ایجاد تفاوتهای زیادی در سود خالص و ا

زرش تخصیص یافته به دارایی منابع طبیعی گردد .
الف .در روش کوششهای موفق ، مخارج تحصیل ، اکتشاف ، توسعه پروژه های ناموفق جزء هزینه های جاری تلقی شده و فقط مخارج پروژه های موفق جزء بهای تمام شده منابع طبیعی منظور می شود. در مقابل ، در روش بهای تمام شده کامل ، چون مخارج تحصیل ، اکتشاف و توسعه پروژه های موفق و ناموفق جزء بهای تمام شده منابع طبیعی منظور می گردد، بنابراین، ارزش تخصیص یافته به دارایی منابع طبیعی در این روش بیش ازروش کوشش های موفق می باشد.از آنجا که ، در روش کوشش های موفق ، مخارج تحصیل ،اکتشاف و توسعه تکمیل عملیا

ت پروژه های ناموفق جزء هزینه جاری تلقی شده ، در نتیجه سود ، در دوره مالی که این هزینه ها تحقق یاقته ، کمتر می باشد.
ب. در روش بهای تمام شده کامل ، از آنجا که ، مخارج بیشتری به دارایی منابع طبیعی تخصیص یافته ، بنابراین ، هزینه ناشی از تحلیل منابع طبیعی بیش از روش کوشش های موفق می باشد .
پ .با توجه به اینکه در روش کوشش های موفق ، هرگونه مخارج تولید در طی دوره مالی ، جزء بهای تمام شده موجودی منظور می شود ، بنابراین با اصل مقابله هزینه ها با درآمدها برای فرآیند اندازه گیری سود تطابق دارد ، و در هنگام فروش ، بهای تمام شده موجودیها به هزینه ( بهای تمام شده کالای فروخته شده ) تبدیل می شود . در روش بهای تمام شده کامل، کلیه مخارج تولید درهردوره مالی به حساب هزینه منظور شده ، که با مفهوم تطابق هزینه با در آمد مغایرت داشته و ارتباط علت و معلولی بین آنها وجود ندارد .
نتیجه:
روش اعمالی حسابداری در ایران با هیچیک از روشهای پذیرفته شده حسابداری مطابقت ندارد چراکه طبق روشهای پذیرفته شده هزینه های تولید (استخراج) + استهلاک هزینه های سرمایه ای باید به عنوان قیمت تمام شده نفت خام و گاز طبیعی استخراج شده در نظر گرفته شود و مابقی هزینه ها بعنوان هزینه های جاری و تشکیلاتی در نظر گرفته شو

د.
لازم بذکر است از نظر نحوه برخورد با هزینه های اکتشاف ، حفاری و توسعه روش شرکت ملی نفت ایران با روش کوششهای موفق ،به دلیل منظور کردن هزینه های اکتشاف ، حفاری و توسعه ناموفق به هزینه جاری مطابقت دارد.اما همانگونه که قبلا گفته شد براساس روش پذیرفته شده بهای تمام شده صنایع استخراجی مغایرت دارد.

منابع فارسی:
شباهنگ رضا،تئوری حسابداری.
مقدم عبدالکریم ، ” بررسی سیستم بهای تمام شده نفت . گاز در ایران”پایان نامه کارشناسی ارشد.
همتی حسن ، میانه .
منبع خارجی :
Wolk , accounting theory2

دانلود مقاله کروماتوگرافی کاغذی word

 دانلود مقاله کروماتوگرافی کاغذی word دارای 25 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله کروماتوگرافی کاغذی word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله کروماتوگرافی کاغذی word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله کروماتوگرافی کاغذی word :

کروماتوگرافی کاغذی

اطلاعات اولیه
انواع جداسازی‌های مختلف و ساده بر روی کاغذ به عنوان پیشروان کروماتوگرافی کاغذی توصیف شده‌اند. این سیستم معمولا به عنوان نمونه بارزی از سیستم تقسیمی در نظر گرفته می‌شود که در آن فاز ساکن آب است و به وسیله جذب سطحی بر روی مولکول‌های سلولز قرار می‌گیرد و مولکول‌های سلولز نیز به نوبه خود به وسیله ساختار الیافی کاغذ در وضعیت‌های ثابت نگه داشته می‌شود. امروزه ، به هر حال ، مشخص شده است که جذب سطحی اجزای فاز متحرک و حل شونده‌ها و اثرات تبادل یون نیز نقش‌هایی را ایفا می‌کنند و کاغذ به هیچ عنوان تنها به صورت تکیه گاه بی اثر نیست.

سیر تحولی رشد
روش پیشنهادی رانگ در سال 1850 و فرآیندی که آن را تجزیه موئینه‌ای می‌نامند، از جمله آنها می‌باشند. چنین روش‌هایی در واقع بیشتر شبیه کروماتوگرافی جذب سطحی بودند و کروماتوگرافی کاغذی به مفهوم فعلی ، گسترش سیستم تقسیمی است که به وسیله مارتین و سینج در سال 1941 ارائه شد. در سال 1944 کونسدن ، گوردن و مارتین اسیدهای آمینه و پپتیدهای موجود در محصول آبکافت ، پروتئین پشم را به وسیله روشی جدا کردند که در آن به جای ستون پودر از یک صفحه یا نوار کاغذی آویزان در داخل یک ظرف سرپوش‌دار استفاده شده بود.

کاربرد
در ابتدا کروماتوگرافی کاغذی برای جداسازی مخلوط‌های مواد آلی به کار رفت. ولی بعد از آن ، عمدتا به وسیله برستال و پولارد و همکاران آنها ، برای جداسازی یون‌های معدنی به سرعت به کار گرفته شد. هم آنیون‌ها و هم کاتیون‌ها را به وسیله این روش می‌توان جدا کرد.

خصوصیت ویژه
یک خصوصیت ویژه روش کروماتوگرافی کاغذی این است که چیزی مربوط به محلول یا گاز خارج شده از ستون که در سیستم‌های معمول مایع یا گاز با آن برخورد می‌کنیم وجود ندارد. ترکیبات جدا شده روی کاغذ مکان‌یابی و شناسایی می‌شوند در نتیجه ، جداسازی به طور نسبتا دائم در روی کاغذ ثبت می‌شود. در این روش اجزای جدا شده جمع آوری نمی‌شوند و احتیاجی به وسایل پیچیده کنترل پیوسته نیست. اندازه گیری کمی ترکیبات جدا شده را می‌توان روی کاغذ انجام داد ولی اگر بخواهند اجرای را از کاغذ خارج کنند. تنها کار لازم این است که قسمت مربوط به هر یک از اجسام را از کاغذ ببرند و هر یک را به طور جداگانه بشویند.

طرح کلی روش
قطره‌ای از محلولحاوی مخلوطی که باید جدا شود را روی یک صفحه یا نوار کاغذ صافی در محل علامت گذاری شده قرار می‌دهند. در این محل ، قطره به صورت یک لکه حلقوی پخش می‌شود. وقتی که لکه خشک شده کاغذ را در یک ظرف مناسب سربسته طوری قرار دهند که یک سر آن در حلال انتخاب شده به عنوان فاز متحرک فرو رود. حلال از طریق الیاف کاغذ در نتیجه عمل موئینگی نفوذ می‌کند و نکته مهم این است که سطح کاغذ نباید کاملا به وسیله حلال پوشانده شود. زیرا در این صورت ، اصلا جدا سازی صورت نمی‌گیرد یا نواحی خیلی پخش می‌شوند.

وقتی که جبهه حلال مسافت مناسبی را طی کرد یا بعد از یک زمان از قبل تعیین شده ، کاغذ را از طرف بیرون آورده ، جبهه حلال را با علامتی مشخص می‌کنند و می‌گذارند تا صفحه خشک شود. وقتی که محل‌های مناطق جدا شده آشکار شدند لازم است که هر یک از اجسام به طور جداگانه شناسایی شوند. در موارد ایده‌آل ، هر جسم با واکنشگر مکان‌یاب ، رنگ مخصوصی می‌دهد که در مورد مواد معدنی بیشتر و درمورد مواد آلی کمتر مشاهده می‌شود. ساده‌ترین روش شناسایی بر اساس مقدار Rf یعنی نسبت فاصله طی شده به وسیله جبهه حلال است.

خارج کردن جسم از کاغذ
روش‌های ارائه شده مستلزم به کارگیری یک واکنشگر مکان یاب شیمیایی برای تعیین محل لکه هستند، و لکه‌های رنگی اساس ارزیابی را تشکیل می‌دهند. بعضی اوقات می‌توان کمپلکس را شستشو داد و به وسیله روش رنگ سنجی تخمین زد، ولی اگر تغییر شیمیایی قابل قبول نباشد ماده تغییر نیافته را باید شستشو داد. عمل شستشو را می‌توان با وارد کردن تکه کاغذ در یک حلال ، به وسیله استخراج در یک دستگاه سوکسیله ، یا با استفاده از آرایش خاصی ، که در کاغذ یک جریان نزولی کروماتوگرافی ایجاد می‌نماید، انجام داد. برای جداسازی‌های معدنی تکه‌های کاغذ را می‌توان به صورت خاکستر در آورده ، باقیمانده‌ها را در اسید حل کرد. نتایج این روش به اندازه روش شستشو خوب نیستند. از اینرو محلول‌های به دست آمده را می‌توان به وسیله هر روش مناسبی تجزیه کرد، روش‌هایی که اغلب به دنبال روش‌های کروماتوگرافی به کار می‌روند عبارتند از رنگ سنجی و قطبش نگاری.
پیدا کردن یک روش کروماتوگرافی ، که بتواند به طور کمی تمامی اجزای یک مخلوط را جدا کند، مطلقا ضروری نیست. ارزیابی کمی فلزات با قطبش نگاری و ارزیابی کمی مواد آلی مشکل‌تر از فلزات است زیرا ، برای مواد آلی ، روش‌های موجود برای آزمایش محلول حاصل از شستشو محدودتر هستند. ارزیابی مواد آلی معمولا بر روی کاغذ صورت می‌گیرند و بنابراین ، لازم است که هر جسمی از اجسام دیگر به طور کمی جدا شود.

نقایص کروماتوگرافی کاغذی

• لکه‌های چند تایی :
در کروماتوگرافی یون‌ها فلزی ، اگر دارای آنیونی متفاوت از آنیون موجود در محلول اولیه باشد، ممکن است رقابتی بین آنیون‌ها برای یون فلزی وجود داشته باشد، که در نتیجه دو لکه به دست می‌آید که هر یک از آنها مربوط به یکی از نمکهای فلزی می‌باشد. ممکن است یون فلزی دو کمپلکس متفاوت با حلال ایجاد کند. در جدا سازی‌های آلی ، ممکن است جسم دو شکل متفاوت وجود داشته باشد. به عنوان مثال یک آمینو اسید می‌تواند به صورت کاتیون و یون دو قطبی باشد.

• دنباله دار شدن :
اگر مخلوط یه مقدار زیاد از حد روی کاغذ قرار داده شود، یا سرعت عبور حلال متفاوت باشد، جسم نمی‌تواند برای ایجاد یک لکه مجزا به تعادل برسد. در این صورت این لکه ، در سطح بزرگی از کاغذ پخش شده و از حلال در حال پیشروی عقب می‌ماند. دنباله‌دار شدن ممکن است به سبب اثرات جذبی سطحی تر ایجاد شود.

• اثرات لبه یا کناره :
لکه‌ها خیلی نزدیک به کنار نوار ، ممکن است در امتداد کنار کاغذ پخش شوند، عمل نفوذ ممکن است به علت بالا بودن غلظت موضعی فاز متحرک در آن ناحیه ، و یا به علت بالاتر بودن سرعت تبخیر حلال در کنار کاغذ ، که منجر به اثرات تقسیمی غیرعادی می‌شوند، باشد.

روش کمی کروماتوگرافی کاغذی
کاربرد کمی این روش نه تنها احتیاج به یک جداسازی کمی ، بلکه مکان‌یابی و ارزیابی کمی اجسام موجود نیز دارد. یک جداسازی کیفی رضایت بخش ، الزاما برای کار کمی مفید نیست. اندازه گیری کمی را می‌توان یا با سنجش مقدار جسم موجود در لکه روی کاغذ ، یا با خارج کردن جسم از کاغذ و تجزیه اجزای جدا شده به وسیله روش‌های کمی متداول انجام داد. لکه اولیه از نمونه مناسب روی کاغذ قرار می‌دهند، خشک کردن لکه باید تحت شرایط استاندارد زمان و دما صورت گیرد.
در تهیه حلال باید دقت زیادی روی نسبت‌های اجزای صورت گیرد، برقرار ساختن تعادل باید به طور استاندارد انجام گیرد، طول عبور حلال در تمامی نوبت‌ها یکسان باشد، در طول آزمایش ، دما باید ثابت بماند، و خشک کردن ورقه باید در یک زمان و دمای استاندارد انجام گیرد. واکنشگر مکان‌یاب (در صورت استفاده از لکه‌های رنگی) باید به طریق کاملا تکرارپذیر افزوده شود. و هر عمل بعدی ، مانند خشک کردن یا قراردادن در معرض بخار آمونیاک ، باید در مدت استاندارد انجام گیرد. مقدار جسمی که در یک جداسازی کروماتوگرافی باید روی کاغذ قرار گیرد، متغیر است.

موارد استعمال کروماتوگرافی کاغذی
• منابع علمی مربوط به روش‌های تجزیه‌ای و بررسی ترکیبات طبیعی نشان می‌دهد که کروماتوگرافی کاغذی در هر رشته‌ای کاربرد دارد. با این همه ، این روش هنوز هم در جداسازی‌های مواد با ماهیت زیستی وسیعترین کاربرد را دارد.
• کروماتوگرافی کاغذی اکثرا به عنوان یک وسیله تحقیقاتی به کار می‌رود، و به طور گسترده‌ای در تجزیه‌های روزمره مخصوصا در جداسازی‌های جدیدی که هیچ روش کلاسیک برای آنها وجود ندارد، نیز مورد استفاده قرار می گیرد. روش اخیر در مسائل کلینیکی و زیست شیمیایی ، جداسازی اسیدهای آمینه و پپتیدها در بررسی ساختارهای پروتئین کاربد دارد.
• آزمایش روزمره ادرار و سایر مایعات بدن برای اسید آمینه و قند ، جداسازی بازهای پورین و نوکلئوتیدها در آزمایش اسیدهای نوکلئیک ، جداسازی استرئیدها ، تجزیه عمومی ، تجزیه بسپارها ، تشخیص و ارزیابی فلزات در خاک ها و نمونه های زمین شناسی ، بررسی ترکیبات فنلی در عصاره های گیاهی ، جداسازی آلکالوئیدها ، جداسازی ترکیبات علامت دار به وسیله رادیو ایزوتوپ‌ها ، کروماتوگرافی کاغذی برای جداسازی مواد فرار غیر فعال مانند هیدروکربن‌ها و دیگری جداسازی اسیدهای چرب با فراریت بیشتر مناسب نمی باشد.

نکات بارز کروماتوگرافی کاغذی

روش کروماتوگرافی (صعودی ، نزولی یا افقی)
تصمیم گیری شخص آزمایش‌گر و وسایل موجود در مورد اینکه چه روشی برای یک آزمایش معین باید به کار رود، احتمالا از نکات اولیه است. تناوب خیلی کمی در نتایج به دست آمده از کروماتوگرافی صعودی و نزولی وجود دارد ولی زمان صرف شده متفاوت است. زمان صرف شده عمدتا به نوع حلال و کاغذ بستگی دارد. ولی برای یک مجموعه مشخص کاغذ-حلال روش نزولی سریع‌تر از روش صعودی است. زمان عبور حلال در یک کرومتوگرام نزولی را با بریدن نوار کاغذ به طوری که یک فشردگی در بین مخزن و محل لکه نمونه به وجود آید، می‌توان افزایش داد.
برای جدا سازی‌های دو طرفه یا جدا سازی یک طرفه همزمان (صعودی) تعداد زیادی از نمونه‌های مختلف با همان حلال ، دستگاه قاب مربعی مناسب است. استفاده از ورقه‌ها و مخزن‌های بزرگ‌تر تنها زمانی ضرورت دارد که عبور حلال به مسافت کم برای انجام کروماتوگرافی کافی به نظر نرسد، و در این صورت روش نزولی بهتر خواهد‌ بود. برای جداسازی‌های کمی یا جداسازی‌هایی که در آنها تعادل دیر برقرار می‌شود، به نظر می‌سد که روش نزولی مطلوب باشد، همچنین موقعی که احتیاج به یک آزمایش طولانی باشد این روش بهترین است. زیرا حلال می‌تواند از انتهای کاغذ لبریز شود.
نوع کاغذ
نقش اولیه کاغذ این است که به عنوان نگه دارنده‌ای برای فاز ساکن عمل می‌کند. سرعت عبور فاز متحرک بستگی به گرانروی این فاز داشته و برای یک مخلوط حلال معین ، سرعت بستگی به |ساختار کاغذ|ماهیت فیزیکی کاغذ دارد. اگر برای افزایش چگالی ، الیاف کاغذ نزدیکتر به هم ساخته شوند، مساحت سطح آزاد و اندازه فضاها کاهش می‌یابد و سرعت عبور کم می‌شود. برعکس با ضخیم تر نمودن کاغذ بدون تغییر چگالی ، سرعت عبور افزایش می‌یابد. در انتخاب کاغذ باید تناسبی بین کارایی ماکسیمم و زمان لازم وجود داشته باشد.

انتخاب و تهیه حلال مناسب کروماتوگرافی
حلال متحرک معمولا مخلوطی است که شامل یک جزء اصلی آلی ، آب ، ترکیبات مختلف اضافه شده مانند اسیدها ، بازها یا عوامل کمپلکس کننده برای افزایش حلالیت بعضی از اجسام یا کاهش بعضی دیگر است. ممکن است ضد اکسنده‌ها نیز اضافه شوند. یک حلال معمولا باید ارزان باشد، زیرا غالبا مقدار زیادی از آن مصرف می شود، به طور خالص قابل تهیه باشد، و نباید بیش از حد فرار باشد. زیرا در آن صورت احتیاج به برقراری تعادل با دقت بیشتر است، از طرف دیگر فراریت زیاد باعث می‌شود که حلال از ورقه بعد از آزمایش آسان‌تر خارج می شود و سرعت عبور آن به میزان زیاد تحت تاثیر تغییرات دما نباشد.

تعادل در ظرف انتخاب شده
لازم است بررسی شود که تا چه حد مخلوط حلال اولیه و کاغذ ، قبل از شروع عمل ، باید با محیط در حالت تعادل قرار بگیرند. زمان لازم برای به تعادل رسیدن محیط با حلال بستگی به اندازه مخزن و فراریت حلال دارد. اگر مخلوط‌های خیلی فرار به کار رود، تبخیر از کاغذ سریع‌تر خواهد بود و برقراری تعادل حائز اهمیت است.

تهیه نمونه
نمونه‌های جامد ، مانند خاک‌ها ، یا سلول‌های زیستی یا مواد بافتی را با حلال خیس می‌کنند، یا از بعضی از روش‌های استاندارد استخراج استفاده می‌کنند، نمونه‌های مهم زیادی مانند ادرار یا سایر مایعات زیستی در محیط‌های آبی هستند.

زمان عمل (گسترش) ، و مکان یابی و شناسایی
موفقیت یک جداسازی کروماتوگرافی در نهایت بستگی به فرآیند مکان‌یابی دارد. البته اجسام رنگی به صورت لکه‌های مجزا در آخر آزمایش قابل مشاهده هستند. اجسام بی‌رنگ احتیاج به آشکارسازی شیمیایی یا فیزیکی دارند. کروماتوگرافی‌ها را باید قبل و بعد از اعمال هر روش دیگری به طور عادی زیر نور فرابنفش بررسی کرد. روش فیزیکی که فقط برای مواد رادیواکتیو قابل استفاده هستند، عبارت‌اند از پرتونگاری خودکار و شمارش.
روش‌های شیمیایی آشکارسازی دارای بیشترین اهمیت هستند و واکنشگرهای به کار برده شده را معمولا واکنشگرهای مکان یاب می‌نامند. با انتخاب صحیح واکنشگر ، عمل آشکارسازی و شناسایی را می‌توان به طور همزمان انجام داد. قسمتی از کاغذ را که شامل جسم مجهول است بریده و جسم را با یک حلال مناسب شستشو می‌دهند محلول حاصل را می‌توان به روش شیمیایی بررسی کرد، یا می‌توان یک سری مخلوط را ، که هر کدام از آنها متشکل از جسم شاهد است تهیه نموده و کروماتوگرام آنها را به دست آورد. به جز ماهیت کاغذ و حلال ، عوامل اصلی مؤثر بر جداسازی مواد عبارت ان از: دما ، اندازه ظرف ، زمان عمل و جهت جریان حلال ، موفقیت نهایی آزمایش بستگی به کارایی روش آشکارسازی دارد.

ارزیابی مواد روی کاغذ
• مقایسه چشمی لکه :
محلول‌های شاهد ، دارای مقادیر معلومی از جسم مورد نظر هستند، باید از چندین محلول شاهد با غلظت‌های مختلف استفاده شود، هر یک از این محلول‌ها تمام اجزای موجود در محلول مورد آزمایش را داشته باشند. این روش بستگی به استاندارد کردن خیلی دقیق دارد. در صورت استاندارد کردن ، این روش ، مخصوصا در ارزیابی فلزات ، به طور شگفت آوری دقیق می باشد.
• اندازه گیری فیزیکی لکه‌های رنگی :
برای اندازه گیری مقدار ماده به کمک انعکاس یا به وسیله عبور نور از آنها می‌توان از طیف سنج‌های نوری به طور مستقیم یا با اندکی تغییر استفاده کرد.
• اندازه گیری مساحت لکه :
مساحت لکه متناسب با لگاریتم غلظت ماده در محلول اولیه می‌باشد. اندازه گیری مساحت ، به علت فقدان مرز دقیق مشکل می‌باشد.
• اندازه گیری‌های پرتوزای :
ساده ترین راه آشکار سازی اجسام پرتوزای ، بررسی نوار ، و علامت گذاری محل لکه‌ها می‌باشد.

کروماتوگرافی روش جزء به جزء کردن یک مخلوط براساس قطبیت مولکول ها می باشد.کروماتوگرافی شامل یک فاز متحرک(مخلوط) می باشد که می خواهیم جداسازی نماییم واین مخلوط دریک مایع ویا گاز حل شده است و ازروی یک فاز ساکن عبور می نماید اجسام موجود در مخلوط به علت قطبیت متفاوت با سرعت های مختلف ازروی فاز ساکن می گذرند .
سرعت حرکت هر جزء درمخلوط به چند عامل قطبیت بستگی دارد که مهمترین آنها یک جسم قطبی هم به حلال وهم به فازساکن جاذبه دارد جسمی که کندتر حرکت می کند بیشترین جاذبه رانسبت به فاز ساکن دارد.
کروماتوگرافی انواع گوناگون دارد ازجمله :
1- کروماتوگرافی ستونی :که برای جداسازی های فوق العاده حساس مانند جداسازی ویتامین ها پروتئین ها وهورمون هابه کار می رود. که باروش های دیگربه آسانی جدا سازی نمی شوند. در این روش فاز ساکن شامل یک ستون شیشه ای یاپلاستیکی است. که باماده ای نظیر آلومینیم اکسید کلسیم کربنات منیزیم کربنات زغال فعال شده خاک رس ژل ها و یا بسیاری ازترکیبات آلی دیگر پر شده است. اندازه ذرات فازساکن درگستره( 150 تا 200m ) می باشد. فاز متحرک شامل مخلوط همراه بایک حلال مناسب است که ازبالای ستون اضافه می شود .
2-کروماتوگرافی یونی : دراین مورد ستون رااز رزین تبادل یون پر می کنند. بابه کاربردن رزین مناسب می توان یون های مثبت ویون های منفی راازهم جدانمود .
3- کروماتوگرافی کاغذی : دراین روش به جای ستون شیشه ای از نوارهای کاغذی درظرف سربسته استفاده می شود قطره ای ازمخلوط رابرروی کاغذ گذاشته وانتهای کاغذرادرحلال مناسب قرار می دهند حلال براساس خاصیت موئینگی درکاغذ نفوذ نموده وباعث جداسازی اجزاء مخلوط می شود بردیدن چگونگی این نوع کروماتوگرافی دراینجا کلیک نمایید.
4- کروماتوگرافی لایه نازک: این تکنیک که غالبا درجداسازی مخلوطهای مواد زیست شناختی مختلف به کار می رود بعضی ازتکنیک واصول به کاررفته درکروماتوگرافی ستونی وکاغذی باهم تلفیق شده است .
5- کروماتوگرافی گازی : یک تکنیک کروماتوگرافی برای تجزیه مایعات فرارومخلوط هایی ازگازهاو بخارات می باشد .گازهای که باید تفکیک شوند همراه با یک گاز بی اثر نظیر هلیم درفاز متحرک حمل می شود.

سنتز آسپرین

در زمان های قدیم مردم بر این باور بودند که جویدن پوست درخت بید تب را کاهش میدهد.از زمانی که علائم بیماری ها صریح و واضح تر می شد,مشخص شد که جویدن پوست درخت بید علائم مالاریارا کاهش میدهد.در اوایل قرن نوزدهم مردم به طب گیاهی علاق خاصی پیدا کردند. در سال 1853شیمی دان آلمانی گرهارت ماد جدیدی با نام استیل سالیسیلیک اسید را از سالیسیلیک اسید و استیک آنیدرید تهیه کرد.این سنتز تا حدود زیادی گزارش نشد.شیمی دان آلمانی دیگری به نام کُلب

روش صنعتیِ بزرگتری برای سنتز سالیسیلیک اسید کشف کرد.سالیسیلیک اسید به درمان رایج آرتروز و نقرس تبدیل شد.(البته از سال 1860تا1893)در این سال ها این ماده تجویز بسیار موثری بود.البته این ماده برای دهان,گلو,نای و معده حالت خوش آیندی نداشت.(این ماده برابر 3است)برای این که اثر اسیدی ماده خنثی شود,معمولاً پزشکان نمک سدیم این ماده را تجویز میکردند.البته این نمک تا حدی تهوع آور بود.در سال 1893هافمن روش ستنزی را که گرهارت 40سال پیش کشف کرده

بود دوباره کشف کرد!او گفت احتمالاً اگر این استیلات(آسپرین فعلی)از سالیسیلیک اسید کم شود این ماده بدون از دست دادن خاصیت داروییِ خود حالات بد خود را از دست میدهد!که البته درست هم بود.آسپرین چه کار می کند؟سر درد را کاهش میدهد.(خاصیت ضد درد),تب را کاهش میدهد.(تب بُر),تورم را از بین میبرد و درد مفاصل را که ناشی از روماتیسم

و آرتروز میباشد,از بین میبرد.(ضد التهاب)ودفع اسید اوریک را افزایش میدهد.در سال 1982آسپرین دیگر برای زنان بار دار و گودکان تجویز نشد.در سال1984آسپرین به عنوان ماده ای شناجته شد که احتمال انفاکتوس میوکارد وحمل استورک را کاهش می دهد.در ده 80 با توسع دارو های موثر دیگر برای دفع اسید اوریک باعث شد تا آسپرین دیگر برای این مورد نیز تجویز نشود.در سال های اخیر آسپرین را به عنوان یک ماد باز دارنده از سرطان روده استفاده میکنند.rnآیا اثرات فیزیولوژیک

آسپرین اهداف مکانیزم های بیو شیمیایی خاصی را بیان میکنند؟جواب به میزان مداخل آسپرین در تولید prostaglandins ومحصولات آنها thromboxanes بستگی دارد.این ترکیبات به عنوان عوامل سر درد و انبوهش پلاکت ها (که می توانند باعث لختگی خون شوند)وتنگی عروق شناخته میشوند.سنتز آسپرین:-1آماده کردن مواد اولیّه و انجام واکنش:ساختار مولکول آسپرین در سمت چپ آورده شده.انتخاب درست مواد اولیّه مستلزم دانستن مواردی از جمله: در دسترس بودن مواد اولیّه مواد لازم جهت انجام آزمایش و واکنشی که مواد با هم انجام میدهند است.سالیسیلیک اسید(در سمت چپ)به سادگی سنتز میشود و همیشه در دسترس است.تنها سوالی که مطرح است این است که: چگونه می توان Hگروه OHکه مستقیماً به حلق بنزنی وصل است را به CO3CH(استیل) تبدیل کرد؟شیمی آلی یک پروس عمومی برای این جور تبدیلات

دارد.در مورد ما واکنش بین سالیسیلیک اسید و ماده ای انجام میگیرد که بسیار به استیک اسید مربوط است.نام این ماده استیک آنیدرید است.استیک آنیدرید از آب گیری از دو مولکول استیک اسید به وجود می آید. واکنش آن به شرح زیرمیباشد: : لازم به ذکر است که استیک آنیدرید از جمله واکنشگر های بسیار معروف است.هم اکنون ما یک سری مواد اولیّ منطقی و یک واکنش مناسب برای سنتز آسپرین داریم.

مواد اولی ما سالیسیلیک اسید واستیک آنیدرید است.که هر دو موادی ارزان و در دسترس می باشند.واکنش به این صورت است:-2شرایط انجام واکنش:شرایطی که واکنش باید در آن انخام شودبه بعضی ویژگی های واکنشگر ها و محصولات میدهد تا استیک اسید درست کند.درست عکس واکنشی که قبلاً بیان کردیم.سالیسیلیک اسید و آسپرین هر دو جامدندو در دماهای بالای 100درجه ذوب می شوند.آنها در آب سرد تا حدی انحلال پذیر هستند.(22میلی گرم در میلی لیتر و 33میلی گرم در میلی لیتر حدّ اکثر)از این خصوصیات که ما نتیجه می گیریم آب حلال مناسبی برای این واکنش نیست.زیرا

آب در هنگامی که واکنش را پیش میبرد یکی از واکنشگر ها را از بین میبرد.از آنجایی که استیک آنیدرید مایع است,ما می توانیم از این واکنشگر به عنوان حلال هم استفاده کنیم.به این دلیل که واکنش در استیک آنیدریدِ خالص آهسته انجام میشود ما می توانیم از یک اسید قوی به نام سولفوریک اسید به عنوان کاتالیست استفاده کنیم.طبق قانون لوشاتلیه حضور

زیاد استیک آنیدرید باعث می شود که تعادل به سمت دلخواه ما یعنی تولید آسپرین پیش برود.البته ما با گرم کردن نیز رسیدن به تعادل را سرعت می بخشیم.ایزوله کردن محصول:هنگامی که واکنش به مرحل نهایی خود رسید,ما در ظرف

واکنش علاوه بر آسپرین,مقداری از هر دو واکنش دهنده داریم که با هم واکنش ندادند,(البته احتمالاً)و هم چنین استیک اسید وکاتالیست داریم.ما میدانیم که هم آسپرین و هم سالیسیلیک اسید در آب حل می شوند.اگر ما بعد از اتمام واکنش آب به ظرفمان اضافه کنیم,آب با استیک آنیدرید واکنش میدهد و استیک اسید درست می کند.اگر ما از مقدار کمی آب استفاده کنیم قفط مقدار اندکی از آسپرین و سالیسیلیک اسید حل نخواهد شد و این مقدار باقی مانده تشکیل رسوب میدهد.و از آنجا که حلالیت اکثر مواد در آب با کاهش دما کاهش میابد,ما دمای آب را کاهش میدهیم تا از حلالیت آسپرین در

آب کاسته شود.همچنین استیک اسیدی که به عنوان محصول جانبی و هم چنین با اضافه کردن آب به استیک آنیدرید درست شد نیز دیگر در آب حل نمیشود و در مایع باقی میماند.به همین دلیل ما قادریم با صاف کردن محلولمان آسپرین را جدا کنیم.اما باز هم سالیسیلیک اسیدهایی که واکنش نداده بود نیز با آسپرین صاف می شود.میزان سودمندی سنتز و خلوص محصول(بازده):از جمله موضوعاتی که باقی مانده آن است که ما چقدر محصول نهایی یعنی آسپرین تولید کردیم.و این

محصول تولیدی چقدر خالص است.با توجه به مقدار محصولات اولیّه و ثابت تعادل و دیگر فاکتور ها ما میتوانیم حدّ اکثر محصول را محاسبه کنیم و با توجه به آن بازده را حساب کنیم.استوکیومتری واکنش نشان می دهد که 1مول از استیک آنیدریدبا 1مول از سالیسیلیک اسید واکنش میدهد و 1مول آسپرین تولید می کند.ما با ریختن 2گرم سالیسیلیک اسید یعنی

( 0014مول)با این مقدار سالیسیلیک اسید حدّ اکثر مقدار آسپرینی که می توانیم تولید کنیم برابر 2608گرم خواهد بود.به این مقدار,مقدار تئوری می گوییم.اگر به هر دلیلی واکنش کامل نشد ویا مقداری آسپرین را هنگام حل شدن در آب از دست دادیم انتظار داریم محصولمان از مقدار تئوری کمتر شود.به این مقدار, مقدار عملی می گویند.بازده برابر نسبت مقدار عملی به مقدار تئوری است.بازده ما در این آزمایش برابر است با:در این آزمایش که ما انجام دادیم حتی اگر تمام شرایط خوب بود و

محصول در شرایط ایده ال کامل بدست می آمد مقدار آن از 2608بیشتر می شد و لی این به این معنی نیست که بازده ما از 100%بیشتر است.زیرا ما در این محصول مقداری سالیسیلیک اسید نیز داریم.پس برای رسیدن به بازده واقعی لازم است آسپرین را خالص کنیم.خالص سازی محصول نهایی:میدانیم که ممکن است محصول نهایی ما مقداری سالیسیلیلک اسید داشته باشد.البته برای تشخیص وجود سالیسیلیک اسید تست هایی وجود دارد که راجع به آن بحث خواهم کرد.فرض میکنیم محصول ما سالیسیلیک اسید دارد و ما میخواهیم آن را خالص کنیم برای این منظور محصولمان را با اتیل الکل خالص می کنیم.واکنش که در این حالت رخ می دهد واکنش زیر است:این واکنش علاوه بر اتیل سالیلیسیلات یک محصول جانبی

هم دارد که همان آب است.خود آسپرین در اتانول حل میشود ولی با آن وا کنش نمی دهد.با توجّه به همین موضوع می توان آسپرین را دوباره جدا کرد.حال به توضیح تستی می پردازیم که وجود وجود سالیسیلیک اسید را تایید میکند:نام این تست,تست فرّیک کلرید است.تشخیص وجود سالسسیلیک اسید در این تست به وسیل رنگ است. در این تست Fe(H2O)6+3 از این مولکول استفاده میشود.اتم اکسیژن عامل اسیدی عامل هیدروکسیل در سالیسیلیک اسید با هم

تشکیل یک کمپلکس با مولکول مذکور می دهند.این کمپلکس رنگ بنفش شدید دارد.در حالی که در آسپرین خالص OHسالیسیلیک اسید با O-COCH3جایگزین میشود.کمپلکسی که در آسپرین خالص به وجود می آید رنگ زرد کمرنگی دارد. به این ترتیب است که وجود سالیسیلیک اسید دیده می شود. .

سنتز استیل سالیسیلیک اسید (آسپرین)
بوسیله استیله کردن عامل OH در سالیسیلیک اسید براحتی میتوان آسپرین تهیه کرد. این کار به روشهای متفاوتی امکان پذیر است. یکی از این روشها استفاده از استیک انیدرید در محیط اسیدی میباشد که با توجه به نقش کاتالیستی اسید معمولا در حضور استیک اسید یا سولفوریک اسید انجام میشود.

الف) سنتز آسپرین با استفاده از استیک انیدرید:
در یک ارلن 250 میلی لیتری 6 گرم سالیسیلیک اسید را با 9 میلی لیتر استیک انیدرید مخلوط کنید و 4-3 قطره سولفوریک اسید غلیظ به آن اضافه کنید. مخلوط واکنش را ضمن هم زدن در یک حمام آب به مدت 15 دقیقه در دمای 60 درجه سانتیگراد حرارت دهید. آن را سرد کرده و در یک بشر حاوی 100 میلی لیتر آب سرد همراه با هم زدن بریزید. رسوب را با کمک قیف بوخنر صاف کرده و با آب سرد بشویید. پس از خشک کردن راندمان و نقطه ذوب را تعیین کنید.
برای خالص سازی کامل میتوان بر روی محصول در حلال بنزن تبلور مجدد انجام داد. برای این کار، آب حلال مناسبی نمیباشد. پس از تبلور مجدد راندمان و نقطه ذوب را محاسبه نموده و با مرحله قبل مقایسه کنید.

ب) سنتز آسپرین با استفاده از استیل کلراید:
در یک ارلن 250 میلی لیتری 6 گرم سالیسیلیک اسید را در 5 میلی لیتر پیریدین حل کنید. ارلن را در حمام یخ بگذارید و 5 میلی لیتر استیل کلرید را از داخل یک قیف جدا کننده قطره قطره و همراه با بهم زدن شدید به محلول داخل ارلن اضافه کنید. پس از اتمام افزایش، مخلوط واکنش را در یک حمام آب به مدت 5 دقیقه گرم کنید و سپس سرد نمائید. هنگام سرد کردن یک جسم نیمه جامدی تشکیل میگردد که حدود 60 میلی لیتر آب سرد و چند تکه یخ به آن اضافه کنید و مخلوط را به هم بزنید. کریستالها را با قیف بوخنر صاف کرده و با آب سرد بشویید و سپس خشک کنید. نقطه ذوب و راندمان را محاسبه کرده و بروش قبلی خالص کنید.

مشخصات مواد شیمیایی : استانیلید
نام: استانیلید
Acetanilide
نام دیگر: N- فنیل استامید
N-Phenylacetamide
شکل مولکول:
فرمول مولکولی: CH3CONHC6H5
جرم مولکولی (گرم بر مول): 13517
نقطه ذوب (درجه سانتیگراد): 115
درجه احتراق (درجه سانتیگراد): 540
چگالی (گرم بر سانتیمتر مکعب): 122
حالت: جامد
رنگ: بدون رنگ مایل به سفید
pH:
خطرات: مضر

سنتز استانیلید از آنیلین
استیل دار کردن آنیلین با استفاده از استیک انیدرید در محیط اسیدی به سادگی و با راندمان نسبتا خوبی امکانپذیر است. عامل استیله کننده در این آزمایش استیک انیدرید میباشد.
روش کار
10 سی سی آنیلین را به یک بشر حاوی محلولی از 9 سی سی HCl غلیظ در 250 میلی لیتر آب اضافه کنید. مخلوط را کاملا به هم بزنید تا آنیلین حل شود. در صورتی که محلول رنگی بود حدود 2 گرم کربن فعال به آن اضافه کنید و 2 دقیقه بجوشانید و صاف کنید تا محلول شفاف بدست آید.

محلولی از 17 گرم سدیم استات در 50 سی سی آب تهیه کنید.
به محلول آنیلین در اسید کلریدریک (محلول اول) 13 سی سی استیک انیدرید اضافه کرده و به هم بزنید تا محلول همگن به دست آید. محلول حاصل را بلافاصله به بشر حاوی حاوی محلول سدیم استات اضافه کنید. بشر را در حمام یخ گذاشته و بشدت به هم بزنید تا کریستالهای بیرنگ استانیلید جدا شوند. کریستالها را صاف کرده و با آب سرد بشویید و آنها را خشک کنید.

در صورتی که استانیلید رنگی باشد نشانه ناخالصی است. برای خالص سازی، آنرا در حد اقل آب داغ تبلور مجدد نمائید.
راندمان و نقطه ذوب را تعیین کنید.

تقطیر
تقطیر، معمولترین روشی است که برای تخلیص مایعات به کار می رود. در این عمل مایع را به کمک حرارت تبخیر می کنند و بخار مربوطه را در ظرف جداگانه ای متراکم می کنند و محصول تقطیر را بدست می آورند. چنانچه ناخالصیهای موجود در مایع اولیه فرار نباشند، در باقی مانده تقطیر به جا می مانند و تقطیر ساده جسم را خالص میکند. در صورتی که ناخالصیها فرار باشند، تقطیر جزء به جزء مورد احتیاج خواهد بود.

الف) تقطیر ساده:
هنگامی که ناخالصی غیر فراری (مانند شکر یا نمک) به مایع خالصی اضافه میشود فشار بخار مایع تنزل می یابد و به این دلیل که مولکولهایی که در سطح مایع هستند فقط مولکولهای جسم فرار نیستند قابلیت تبخیر مایع کم میشود. در هنگام تقطیر یک مایع خالص چنانچه مایع زیاده از حد گرم نشود درجه حرارتی که در گرماسنج دیده میشود، یعنی درجه حرارت دهانه خروجی، با درجه حرارت مایع جوشان در ظرف تقطیر، یعنی درجه حرارت ظرف، یکسان است.
شکل دستگاه تقطیر ساده:

دانلود مقاله سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد word

 دانلود مقاله سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد word دارای 14 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد word :

سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد
دکتر احمد قاسمزاده خسروشاهی

چکیده :
وقتی انحصاری ترین مرحله سرمایه داری در جان شکل میگیرد روابط سرمایه داری در جهان گسترش می یابد و استعمار و نیروی کار ملتّها بوسیله سرمایه های بین المللی به حداکثر می رسد. مرحله ای که سرانجام به علت بالا رفتن ترکیب ارگانیک سرمایه با مقیاس جهانی و کاهش نرخ سود و بالاخره جهانی شدن نظام سرمایه همه امکانات ادامه آن به انتها میرسد.
زمانی سرمایه داری با صدور کالا و سرمایه جنبه های جهانی به خود می گیرد در نتیجه

تقسیم کار بین المللی و اجتماعی شدن تولید جهانی اقتصاد و واحدهای ملی آن چنان در هم جوش می خورند که جدائی هر جزء در چارچوب مناسبات سرمایه داری موجب مرگ و زندگی اقتصادی آن ملت میگردد.
به همین مناسبت پوشش انباشت سرمایه داری در مقیاس جهانی را باید بصورت یک کل ارگانیک در نظر گرفت نه جمع ساده انباشت سرمایه کشورهای مختلف در روند کار و حرکت سرمایه از کشوری به کشور دیگر بازار جهانی بمنزله بند نقاله ای ارزش های اضافی را از کشورهای فقیر به سختی و از توسعه نیافته به پیشرفته سوق میدهد.
این روش ریشه هر نوع استعمار امپریالیسم سرمایه دا

ری است که به حرکت ناموزون مولدین جامعه (کار- سرمایه- زمین) منجر میگردد و هر قدر سرمایه داری در سطح جهانی تکامل بیشتر می یابد مکانیزم عمل آن پیچیده تر میگردد. (1)
زیرا بازارهای سرمایه بازارهایی هستند که در واحدهای اقتصادی که پس انداز بیشتر است و در واحدهای اقتصادی که پس انداز کمتر است وجوه ن

قد این واحدها را در مقابل هم قرار میدهند و بدین وسیله نیازهای وجوه نقد در یک اقتصاد را با اضافه کردن وجوه نقدی که در اقتصاد دیگر وجود دارد متعادل می نمایند. با حرکت از این روشها نیاز سرمایه در مناطق آزاد تجاری خصوصاً در کشورهای فقیر و در حال توسعه احساس میگردد.
واژه های کلیدی : سرمایه گذاری داخلی و خارجی- ضرورت سرمایه گذاران در مناطق آزاد- روابط سرمایه در کشورهای مختلف- تاثیر سیاست در سرمایه گذاری خارجی مناطق آزاد.

مقدمه :
از آغاز پیدایش سرمایه داری تاکنون روابط کشو

رهای مادر سرمایه داری و کشورهای دیگر بطور کلی از سه مرحله اساسی گذشته است. (2)
مرحله اول : با غارت مستعمرات شروع میشود و سپس استعمارگران با تصرف سرزمینهای دیگر و ایجاد انحصار تجاری از راه صدور کالای صنعتی

و تصرف مواد اولیه مستعمرات به بهره برداری از آنها می پردازند.
مرحله دوم : از پایان قرن نوزدهم شروع میشود و تا سالهای دهه 1950 میلادی ادامه می یابد این مرحله امپریالیستی نامیده میشود.
سرمایه انحصاری حاکم بر اقتصاد کشورهای غربی گردش می کنند و برای بهره برداری بهتر و کاراتر از مواد خام و نیروی کار ارزان مستعمرات در کنار صدور کالا به صدور سرمایه به این سرزمینها می پردازند. بطوریکه صدور سرمایه بتدریج نقش مهمتری را در ترکیب کالاهای صادراتی به مستعمرات پیدا می کند. در این مرحله تقسیم جهان بین قدرتهای امپریالیستی به پایان میرسد و تقریباً همه سرزمینها عقب مانده بصورت مستعمره و نیمه مستعمره زیر سلطه اقتصاد امپریالیستی قرار میگیرند.
مرحله سوم : مرحله برتری و سلطه سرمایه داری انحصاری دولتی است. در این مرحله که از سالهای 1950 میلادی شروع شده است تحت تاثیر تجزیه بازار جهانی سرمایه و جنبش های ملی در مستعمرات نظام مستعمراتی از هم پاشیده میشود و استعمار سرزمینهای عقب مانده و در حال رشد با صدور سرمایه و کالا از طریق مکانیزم بازار جهانی صورت میگیرد. در نتیجه سرمایه حالت جهانی به خود میگیرد و برای تولید سود بیتر حد و مرزی برای خود نمی شناسد.

نگرش به ضرورت سرمایه گذاری در مناطق آزد تجاری :
منظور از سرمایه گذاری خارجی بکارگیری سرمایه های خارجی در یک بنگاه اقتصادی جدید با بنگاه اقتصادی موجود می باشد.
سرمایه گذاری خارجی در کشورهای مختلف به دو طریق انجام میگیرد: (3)
– سرمایه گذاری مستقیم خارجی
– سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی

در سرمایه گذاری مستقیم خارجی سرمایه گذار مستقیماً دست به ایجاد بنگاههای تولیدی و یا خدماتی در کشور میزبان میزند.
در سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی سرمایه گذار در قالب خرید اوراق قرضه و سهام شرکت در معاملات بورس اوراق بهادار دولتی اقدام به سرمایه گذاری می نماید.

سرمایه گذاری خارجی از طریق صدور سرمایه :
در ناتوانی تولید سرمایه داری در ایجاد سرمایه لازم برای سرمایه گذاری در بخش تولید و وسایل تولید. زمانی که سرمایه داری قادر نشد برای تجدید تولید گسترش یافته و ایجاد توازن بین رشته های مختلف تولیدی سرمایه کافی ایجاد نماید بناچار مقداری از سرمایه ها و کالاهای تولید شده بعلت بی نظمی در بازار و یا بی تناسبی بین دو بخش عمده تولید به فروش نرسیده و جذب نخواهد شد و سرمایه دار با اینکه در خود کشور متروپل برای تولید نیازمندیهای ضروری جامعه که نیاز به سرمایه گذاری هست سرمایه اضافی خود را به کشورهای دیگر صادر می نماید. (4)
صدور سرمایه به کشورهائی که در راه تکامیل سرمایه داری گام گذاشته اند کشورهائی که نرخ سود در آنها به علت ارزانی مواد خام و نیروی کار و با

زارهای وسیع در کشور مبداء زیادتر است موجب بالا رفتن ترکیب ارگانیک سرمایه در مقیاس بین المللی و برقراری یک نرخ واحد سود بین المللی نخواهد شد. پس از استقرار کامل چنین وضعی سرمایه خصلتی کاملاً بین المللی پیدا خواهد کرد.
بعلت گرایش سود به کاهش سرمایه پی می بریم،زیرا در

سرمایه داری بخش عمده سرمایه گذاریها در تولید کالاهای سرمایه ای صورت میگیرد. در نتیجه افزایش بازدهی تکنیک نسبت به سرمایه ثابت به متغیر یعنی ترکیب ارگانیک سرمایه بالا می رود و در نتیجه میزان سود حاصله به نسبت سرمایه گذاری کاهش می یابد. این امر سرمایه دار را مجبور خواهد کرد سرمایه خود را به سوی سرزمینهایی صادر کند که در آنها سرمایه زیاد است.

عوامل تاثیر گذار در گرایش سرمایه گذاریهای خارجی :
سرمایه دار ابتدا فقط در محدوده کوچکی یعنی در داخل اقتصاد ملی به منزله یک رابطه اجتماعی حاکم عمل می کند سپس به سایر کشورهای جهانی به مثابه یک نیروی خارجی و مهاجم را پیدا کرده و گرایش عمومی بین المللی شدن که در سرشت سرمایه دار وجود دارد بدان جنبه جهانی داده و تحت تاثیر گردش اقتصادی جهانی سرمایه داری بوجود می آید که اقتصادهای ملی جزئی و تابعی از آن هستند.
فرآیند مکانیزم امپریالیسم در کنترل سرمایه های خود را میتوان بشرح زیر جمعبندی نمود : (5)
1- سرمایه به انحصاری در رشته هائی از تولید که در آنها سلطه انحصاری برقرار کرده با وضع قیمتهای انحصاری که بالاتر از قیمت تولید است از برقراری نرخ متوسط و برابر سود جلوگیری میکند. این امر موجب میشود سرمایه به سوی کشورهائی که از حمایت ا

نحصاری برای تامین حداکثر سود برخوردارند حرکت نماید.
2- مداخله دولتها در امر صدور سرمایه بویژه بصورت وامهای دولتی موجب میگردد که صدور سرمایه بیشتر جنبه ملاحظات سیاسی داشته باشد تا اقتصادی.
3- وجود مرزهای ملی و حمایت های گمرکی باوجود قوانین که

برای آزادی حرکت کالاهای تجاری و گردش سرمایه وضع شده موانعی در راه حرکت آزاد سرمایه ها از کشورهائی که نرخ متوسط سود در آنها پائین است به کشورهائی که در آنها نرخ متوسط سود بالا است ایجاد میکند.

روابط سرمایه و سرمایه گذار در کشورهای مختلف :
روابط بین سرمایه و سرمایه گذار جنبه متقابل دارد بدین معنی همانطوریکه سرمایه قدرت خود را بر سرمایه دار اعمال میکند سرمایه دار نیز بوسیله سرمایه قدرت فرمانروائی خود را بر کار اعمال میکند.
سرمایه زمانی به یک نظام جهانی بدل میشود که تولید و مبادله از مرزهای ملی گذشته و در مقیاس بین المللی انجام می گیرد. در چنین حالتی فرآیند کار بطور فزاینده ای جنبه جهانی گرفته و کارگران ملتها و سرزمینهای مختلف متقابلاً با یکدیگر وابسته میگردند. (6)
همچنین از ترکیب عالی سرمایه های ملی با سلطه سرمایه های بزرگتر روابط بازار و فرآیند انباشت جهانی میگردد.
اگرچه سرمایه در آغاز فقط در سرزمینهای کوچگی بمنزله یک رابطه اجتماعی مسلط میگردد. در سایر سرزمینها بعنوان یک نیروی بیگانه ظاهر شده ولی گرایش بین المللی شدن که ذات فرآیند تکاملی سرمایه داری است سرمایه را با سرعت بی سابقه و در مدتی کوتاه در سراسر جهان پراکنده میسازد.
در روند حرکت سرمایه یک نرخ متوسط سود و یک نرخ متوسط دستمزد بین الملی بوجود میآید. نرخ متوسط سود بین المللی عبارتست از میانگین نرخ سرمایه های ملی و سرمایه های چند ملیتی سرمایه ها به سوی مناطق روان میشوند که در آنها نرخ سود بعلت پائین بودن ارگانیک سرمایه وجود مواد خام ارزان و فراوان و با نیروی کار فراوان ماهر و بالا

است.
در جریان حرکت سرمایه از کشوری به کشور دیگر و از یک رشته صنعتی به رشته صنعتی دیگر نرخ کلی متوسط سود بین المللی تشکیل میگردد. بازارهای عمده مالی جهان نقش توزیع کننده سرمایه ها را در مقابل جهانی بعهده دارند. اما بعلت سلطه انحصارات و مرزهای ملی دو نرخ سود در بازارهای جهانی سرمایه وجود دارد.

سودهای فوق العاده در انحصار شرکتهای بزرگ چند ملیتی است و سودهای متوسط در دست شرکتهای کوچک و اشخاص حقیقی می باشند. (7)
مهمترین مسئله مورد بحث اینجاست که آیا با وجود سلطه انحصارات مالی و صنعتی غرب امکان ایجاد کانون های تازه انباشت سرمایه در جهان وجود دارد یا نه؟ کانون هائی که نه تنها بتوانند به فرآیند انباشت مستقل از نیازها و محدوده سرمایه های خارجی بپردازند، بلکه خود بتدریج به مراکزی برای صدور سرمایه به کشورهای دیگر زیر پرچم دولت ملی خود تبدیل شوند.
سرمایه کار خود را بتدریج از گردش شروع می کند و نقطه عزیمت آن پول است و یا عبور از قلمر و گردش به قلمرو تولید بصورت سرمایه های در گردش و مواد در می آید. در یک جا سرمایه به تولید کالا و در جای دیگر به خرید و فروش آن می پردازد.
سرمایه یا باید بمیرد و یا گسترش یابد زیرا نظام سرمایه داری طبق سرشت خود نیروئی پویا و گسترش زا است و رقابت نیروی محرک این نظام برای انباشت است. (8)
آهنگ انباشت سرمایه در مدت زمانی طولانی یک متغیر مستقل است و بقیه متغیرها مانند سطح اشتغال، صنایع، نیروی بیکاری، نوسان قیمتها و دستمزدها وآهنگ تغییرات فنی بدان وابسته است.

علل حرکت سرمایه به سوی مناطق در حال توسعه
یکی از نتایج حرکت سرمایه و کالاهای امپریالیستی بسوی مناطق عقب مانده، تشدید نابرابری این مناطق است. زیرا سرمایه معمولاً بسوی سرزمینهائی کشانده میشود که به علت شرایط مناسب میتواند سود بیشتری را بدست آورد و همین امر موجب پیشرفت سریع نیروهای تولیدی بعضی از کشورها و عقب ماندگی کشورهای دیگر به علت جذب نیروی کار آنها در سرزمینهای دیگر میشود. (8)
در جهان سرمایه داری هیچ سرمایه ملی و حتی چند ملیتی

فقط از استقلال نسبی برخوردارند. بدیهی است در این رابطه پیوستی سلطه نسبی در دست سرمایه های بزرگتر است. اما سلطه ای که همواره در معرض تزلزل و از میان رفتن است درگیرودار بلوای بزرگی که برای کسب سود بیشتر و سلطه بر ثروتهای

جهان به راه افتاده و گاه این سرمایه ملی که به بازار وسیعتر حکومت می کند ابتکار عمل را در دست خود نگه میدارد و گاه آن سرمایه تازه با شتاب از میان آشوب سرمایه داری بلند کرده و راه را برای سرمایه های قدیمی می بندد و خود به قدرت نوین تبدیل میشود. این مبارزه تا پایان حیاط سرمایه داری ادامه خواهد داشت.

نقش سرمایه های خارجی در تجارت منطقه :
در مورد نقش سرمایه های خارجی در تجارت مناطق آزاد بی مورد نخواهد بود که مختصری به سازمان تجارت جهانی اشاره ای داشته باشیم. (9)
W.T.O سازمان چند ملیتی است که برای پرداختن به مقررات تجاری بین ملتها شکل گرفته است. هدف رسمی این سازمان کمک به تولید کنندگان کالاها و خدمات صادر کنندگان از طریق کاهش یا حذف موانع و محدودیتهای تجاری در سرتاسر جهان است. دفاتر مرکزی این سازمان در ژنو سوئیس واقع است و تا فوریه سال 2005-148 کشور عضو W.T.O بودند.

اهداف و وظایف سازمان تجارت جهانی :
مبانی نظری پیرامون تجارت آزاد جهانی را نظریه های تجارت بین المللی اقتصاددانان کلاسیک و نیز بعضی نظریه های جدید تشکیل میدهد (10) . نظریه های مزیت مطلق آدام اسمیت و مزید نسبی ریکاردو در برقراری تجارت بین کشورها و نظریه های بل دونال ،

هکشر اوهلین و مدل لیندر دلالت برای این نقطه دارند که با استفاده از تجارت آزاد در صورت وجود رقابت کامل با ایجاد تخصص بین المللی کار و تامین بهینه نیازمندیهای جامعه هر کشوری میتواند به سقف بالاتری از تولید و مصرف برسد و در ضمن نرخ نهائی جانشین و مصرف بین کشورها یکسان شود.
هدف سازمان تجارت جهانی، ارتقای سطح زندگی و درآمد تامین اشتغال کامل، افزایش و توسعه تولید و تجارت و بهره برداری بهینه از منابع جهانی حتی در بخش

خدمات و کمک به مشارکت فعال کشورهای در حال توسعه در تجارت جهانی اعلام شده است.
وظایف W.T.O «سازمان تجارت جهانی»
سازمان تجارت جهانی پنج وظیفه اصلی دارد که عبارتند از :
1- مدیریت و تسهیل عملیات اجرائی و توسعه اهداف سازمان و اجرای مدیریت موافقتنامه های چند جانبه.
2- فراهم کردن امکانات گردهمایی اعضا برای مذاکره و سود درباره روابط چند جانبه تجاری.
3- اجرای تفاهمات و مقررات مربوط به حل اختلاف.
4- اجرای سازوکار و نظارت بر سیاستهای تجاری.
5- همکاری با سایر سازمانهای بین المللی همچون صندوق بین المللی پول و بانک جهانی و سازمانهای وابسته به آن در موارد مقتضی.

اهداف سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد تجاری :

ورود سرمایه به یک کشور زمانی اهمیت می یابد که موجب انتقال فن آوری به آن کشور شود. در صورتیکه سرمایه گذار خارجی همیشه به فکر سوددهی باشد. چنین سرمایه گذاری بنفع کشور میزبان نخواهد بود.
اهداف سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد تجاری را میتوان بشرح زیر خلاصه نمود :
1- ارتقای سطح زندگی برای کشورهای عضو.
3- افزایش درآمدهای واقعی و تقاضا.
4- بهره برداری موثر از منابع جهانی و گسترش تولید و تجارت بین المللی.
5- اجرای سازوکار بررسی و نظارت بر سیاستهای تجاری.
6- همکاری با سایر سازمانهای بین المللی همچون صندوق بین المللی پول و بانک جهانی و سازمانهای وابسته به آنها در موارد مقتضی.
ولی اگر همه ما به میزان کافی علاقمند باشیسم تا با هم بکوشیم ممکن است روزی هم رائی درباره سیاست ملی پدید آید.

ناهمواری بسترسرمایه گذاری ودورانی نامطمئن در امور سرمایه گذاری وتجارت منطقه ای زمان :
زمان ما را دوران بی اطمینانی نام نهاده اند و به راستی که دوران نامطمئن است. با این همه این امر تازه ای نیست بلکه ما از پیش نیز با آن روبرو بوده ایم و در آینده نیز با آن روبرو خواهیم بود.
در روزگار آشفته و گیج کننده امروزی ما انسانی که دارای انگیزه نیرومند باشد به راستی که به چالش خوانده میشود و برانگیخته میگردد تا همه مهارتهای خود را برای چیره شده به ناهمواریها به کاربرد و در پایان نیرومندتر از پیش از کار بیرون آید. (12)
این روزگاری نیست که در آن با خاطری آسوده و بی اعتنا به زندگی و سرمایه گذاری و تجارت نگریست. هیچکس در این فرآیند ایمن نیست و ا یمنی تولید کنندگان و سرمایه گذاران از همه کمتر است. همه ما از آینده ای بسیار نامطمئن بیمناک هستیم من فکر نمی کنم ما بتوانیم یا باید گمان بریم که تامین مطلق حتی در جهان بازرگانی و سرمایه گذاری وجود دارد. در وضع کنونی ما چیزی تازه دیده نمیشود و مطمئن هستیم هیچ فردی در هیچ دوره ای درباره آینده مخصوصاً بازدهی سرمایه گذاری فارغ از بیم نبوده است ما باید با اوضاع سیاسی بسازیم و راههائی را بیابیم تا بیمهای خود را از میان برداریم.

از سوی دیگر اگر ما هرگز بیمی در کار خود نداشتیم و هرگز ناگزیر از کار سخت و پیوسته نبودیم به حال رخوت در میآمدیم و روشهای کاری و مدیریت هم سخت و کسل کننده میشوند.
جهان امروز از آرامش برخوردار نیست. اما ادامه یک کار بازرگانی و سرمایه گذاری خارجی نیاز به اراده ای استقرار برای پایداری دارد.
تاثیر سیاست در سرمایه گذاری مناطق آزاد :
در گذشته نه چندان دور سیاست و تجارت بین المللی دو قلمرو جدا از هم بودند و یک سرمایه گذار بدون آنکه نگران امور سیاسی باشد می توانست به کار خود بپردازد. امروزه سیاست و سرمایه گذاری عملاً در هم بافته شده اند. تقریباً هیچ راهی نیست که یک سرمایهگذار بتواند در مسیر آن از تاثیر سنگین سیاست در عملکرد خود دوری جوید.
صرف نظر از جایگاه سیاست ملی ما باید به پایه بهترین داوریمان جهت توسعه بازرگانی و سرمایهگذاری مان را تعیین نمائیم. دشواریها ممکن است فراوان باشند اما ما باید این اعتقاد رابدست آوریم تا به آنچه فکر می کنیم درست است عمل نمائیم. پدید آوردن آرمانهای بازرگانی و در میان گذاشتن آنها با دیگران کار مهم است.
امروزه ما نمی توانیم در بخش بازرگانی و سرمایه گذاری چشمداشت دست یابی به ثبات و پایداری بیشتر داشته باشیم بی آنکه فعالانه خود را به آنچه سیاستمداران می گویند و می اندیشند دلبسته سازیم. روش بهم پیوستن سیاست و بازرگانی ممکن است یک تجاوز و مانعی بی جهت و بی معنی در قلمرو سرمایه گذاری بنظر آید. (13)

برای خاطر مشتریانمان هم باشد ما باید همواره روشهای بازرگانی خارجی و روشهای سرمایه گذاری و تامین مالی خود را تازه و به هنگام نمائیم تا بتوانیم بهترین وسیله برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی آماده نمائیم.

موانع جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران :
علت عدم جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران را از زوایای متعدد میتوان برررسی کرد برخی از کارشناسان صاحب نظر این موانع را در مسائل اقتصادی برخی دیگر در مسائل سیاسی، برخی در حقوق و فرهنگی خلاصه می نمایند. در مجموع میتوان این موانع را بشرح زیر خلاصه نمود: (14)
1- موانع اقتصادی : مانند گسترش بیش از حد بخش دولتی، نوسانات

ارزی، سیاست تجاری ناکارآمد، نبود ثبات اقتصادی، عدم زیر ساختارهای فیزیکی، ضعف مقررات بنادر، ضعف اقدامات تشویقی و ترویجی و خدمات پس از سرمایه گذاری، عدم مهارت کافی نیروی انسانی و ;
2- موانع فرهنگی: داشتن ذهنیت منفی نسبت به سرمایه گذاران خارجی و سرمایه گذاران خارجی، ارتباط و تعامل ضعیف بین ایرانیان و اتباع خارجی، عدم وجود مدارس دو زبانه در ایران و ; .
3- موانع سیاسی : مهمترین مانع سیاسی اراده خصمانه امریکا بر علیه

دولت جمهوری اسلامی است. این عامل خود عدم اراده ملی برای این امر را به همراه داشته است و باعث عدم انسجام و هماهنگی لازم بین دستگاههای مختلف اجرائی شده است. عوامل دیگری مانند عدم ثبات سیاسی، مشکلات امنیتی، تفسیرهای گوناگون از استقلال سیاسی که اختلاف نظر بین جریانات سیاسی راجع به حضور سرمایه گذاران خارجی و ;

گذشته از مسائل فوق در مجموع میتوان تنگناهای سرمایه گذاری های خارجی در ایران را بشرح زیر جمع بندی نمود :
1- مجموعه مقررات و قوانین موجود در کشور.
2- ضعف و ناکارآئی نظام قضائی.
3- ضعف و ناکارآئی نظام مالیاتی.
4- ضعف و ناکارآئی نظام پولی و مالی.
5- توسعه نیافتگی سیاسی و عدم ثبات.
6- نظام اجتماعی و فرهنگی کشور.
7- نبود اراده ملی در جذب سرمایه گذاری های خارجی.

8- تحریم های اقتصادی.
9- ضعف در روابط بین المللی و ; .

نتیجه گیری :
پایداری در دهکده جهانی و منظور استقلال و تامین منابع ملی مستلزم شناخت دقیق علمی از قابلیت ها و انطباق پتانسیل و توانائیهای محلی با مقررات و مسائل اقتصادی بین المللی است. صحنه اقتصاد بین المللی جهان یکم جموعه بهم پیوسته است و گاهی فز

اینده در جهت اتکاء به یکدیگر، توسعه و بهبود همکاری در جهان بر مبنای تامین متقابل و شکل دادن به یک اجتماع نوین که رفاه را برای همه در اقتصاد جهان تضمین کند یک ضرورت است.
در جهان امروز کشوری وجود ندارد که اقتصاد آن با اقتصاد سایر کشورها مرتبط نباشد، زیرا وضع صنایع، بازرگانی، تکنولوژی، سطح درآمد و سطح زندگی افراد یک ملت از طریق شبکه پیچیده ای از مبادلات کالا و خدمات و روابط مالی و پولی با اقتصاد بین المللی پیوسته است.
با آگاهی کافی و اعمال اصول و سیستم های مناسب مبادلات بین المللی کالا و خدمات با استفاده عاقلانه از مزایای برتری نسبی میتوان شرایط بهتری برای پیشرفت اقتصادی ملی فراهم و سطح درآمد مردم را بهبود بخشید و اگر کشوری بخواهد در صحنه جهانی و بازارهای بین المللی توان بهره برداری از امکانات موجود را داشته باشد و یا حداقل خود را هماهنگ با تکنولوژی خدمات موجود جهانی نماید به آگاهی بیشتر در این زمینه نیازمند است.
رقابت در عرصه جهانی مستلزم استفاده از تمامی منابع موجود در جهان است در این میان جذب سرمایه گذاریهای خارجی بعنوان یکی از ظرفیت های قابل توجه در توسعه اقتصادی کشورها مطرح بوده و میتواند اثرات قابل توجهی را در اقتصاد کشور بگذارد.
از آنجائیکه عناصر تاثیر گذار مستقیم در تولید اعم از نیروی کار ارزان- انرژی ارزان- بازارهای خالی- قوانین مختلف دولتی در کشورهای در حال توسعه موجب تشویق صاحبان سرمایه های خارجی به سرمایه گذاری در این کشورها شده بود. اعتراضات مردمی- بی ثباتی سیاسی موجب شد تا سرمایه گذاران خارجی سرمایه گذاران خارجی سرمایه و منافع خود را در این کشورها در خطر ببینند و آنرا از کشورهای مورد نظر خارج کنند و درد جاهای مناسبتری به کار ببندند.

پیشنهادات :
اکثر کشورهای در حال توسعه به این نتیجه رسیده اند که یکی از راههای جذب سرمایه های خارجی و توسعه کشوری حضور در نظام اقتصاد بین المللی و پیوستن به سازمان بازار سرمایه جهانی و بهره برداری از مزایای این سازمان است.
برای جذب سرمایه های خارجی و جلوگیری از فرار این سرمای

ه ها از کشور دولت و مسئولین محترم بایستی تمهیداتی در جهت اصلاح قوانین سرمایه گذاری خارجی فراهم نمایند.
سرمایه گذاری خارجی تابع مقررات بین المللی بازار سرمایه می باشد و در صورتیکه سرمایه گذاران خارجی از کشور مورد هدف خود در سرمایه گذاری تجزیه تحلیل و آنالیز کافی نداشته باشند هرگز در آن کشور سرمایه گذاری نمی کنند. عناصر و عوامل مختلف در تجزیه تحلیل این سرمایه گذاران شاخص اصلی را تشکیل میدهند که در سرفصلهای مقاله مختصری به آنها اشاره گردید.
شاخص اصلی عملکرد جذب سرمایه های خارجی و یا بعبارتی سرمایه گذاری یک شخصیت حقیقی و یا حقوقی خارجی در یک کشور دیگر با تجزیه

تحلیل درآمد ملی آن کشور سنجش میگردد. کشورهایی که شاخص درآمد ملی آنها در مقایسه با درآمد ملی دنیا به عدد یک برسد و یا بعبارتی هر کشوری که درآمد ملی سرانه 01/0 از درآمد ملی دنیا را شامل شود سرمایه گذاری خارجی را به میزان توان اقتصادی خود دریافت می نماید. کشورهائی که شاخص درآمد ملی آنها بیشتر از یک باشد بیش از حد انتظار سرمایه گذاری خارجی را جذب می نمایند.
این شاخص برای ایران در سالهای 1990-1988 عدد 1/0 بوده است که در سالهای 2000- 1998 به عدد صفر کاهش پیدا کرده است.
از طرف دیگر شاخص توانائیهای بالقوه کشورها برای جذب سرمایه های خارجی نیز تاثیرپذیرند. از آن جمله متغیرهائی مانند نرخ رشد تولید ناخالص ملی- سهم صادرات در تولید ناخالص ملی- برقراری ارتباطات سرانه مربوط به سرمایه گذاری- استفاده تجارت از انرژی- سهم تحقیق و توسعه نسبت به درآمد ناخالص ملی- تعداد دانشجو به جمعیت- تعداد پزشک به بیمارستان- تعداد تحصیلکردها نسبت به جمعیت کشور- میزان خطرات سیاسی-اقتصادی کشور هر چند میزان این شاخصها به عدد صفر نزدیک شوند شاخص توانائیهای بالقوه کشور برای جذب سرمایه های خارجی بیشتر میشود. این شاخص ها در رابطه با ایران در بین سالهای 2000-1998 عدد 154% می باشد. پس جذب سرمایه های خارجی در ایران در حد امکان ناپذیر بودن ناچیز می باشد.
پیشنهاد میگردد جهت جذب سرمایه های خارجی :
1- دفتری بنام «بخش جذب سرمایه های خارجی» در وزارت بازرگانی که بتواند امکانات نامبرده را ارزیابی نماید ایجاد گردد.
2- استفاده از متخصصان خبره اقتصادی- مالی که در زمینه سرمایه گذاریهای خارجی و روابط تجاری بین کشورها.

3- هماهنگی در نظام مقررات سرمایه گذاری کشور با خواسته های نظام سرمایه گذاری بین المللی.
4- بازنگری و ساده سازی در عناصر تاثیرگذاری در درآمد ناخالص ملی که بتوان این مهم را به استاندارد جهانی نزدیک نماید.
5- افزایش سهم صادرات در تولید ناخالص م

لی.
6- ساده سازی روشها و اصلاح قوانین جهت سنجش شاخص های مدار توسعه یافتگی که در بالا به آنها اشاره گردیده.
در خاتمه با توجه به گسترش همگرائی منطقه ای و رقابت فشرده در سطح جهانی برای دسترسی به بازارهای سرمایه. چنانچه ایران بخواهد در عرصه بازار سرمایه خارجی و تجارت بین المللی جایگاهی برای خود بیابد، ضرورت دارد که سرعت عمل بیشتری برای گسترش روابط سیاسی- اقتصادی- تجاری با کشورهای مختلف دنیا به خرج دهد و با انعقاد موافقتنامه های تجاری بتواند گامی در راستای گشودن بازار شرکای سرمایه ای و تجاری خود به روی تولید کشور بردارد.

منابع و مأخذ :
1- دام جهانی شدن، تهاجم دموکراسی و رفاه، تالیف: هانس پیتر مارتیز- هارالد شومن، ترجمه: حمیدرضا شهیرزادی، انتشارات دانس و اندیشه، تهران 1381
2- اقتصاد ایران، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تالیف : عبدالرضا رکن الدین افتخاری و علی دینی ترکمانی، انتشارات پژوهشهای بازرگانی آبانماه سال 1371
3- برنامه ریزی توسعه، مبانی سیاست اقتصادی، نوشته سرویلیام آرتور لوئیس، ترجمه : مجید آرایی نژاد، چاپ اول، چاپخانه مهر، تهران 1371
4- خطر و بازده، تالیف : ریچارد بریلی، ترجمه : دکتر حسین عبده تبریزی و دکتر عبداله کوثری، نشر آگاه، پائیز 1377
5- ملاحظاتی درباره رشد روابط سرمایه داری در کشورهای جهان سوم، م. سوداگر، چاپ اول، شرکت چاپ گلشن، اسفند ماه 1357
6- تجارت بین المللی، استراتژی بازرگانی و توسعه اقتصادی، تالیف : اخوی- احمد، موسعه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تهران 1373

7- سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه، تالیف : هوشنگ امیراحمدی، اطلاعات سیاسی اقتصادی شماره 152-151، تهران 1388
8- پول و ارز و بانکداری، تالیف : مجتبی زمانی فراهانی، ویرایش جدید، چاپ دهم، تهران 1387
9- مدیریت سرمایه گذاری، تالیف چونز پی چارلز، ترجمه : رضا تهران و عسگر نوربخش، چاپ نگاه دانش، تهران 1382
10- سازمانهای مالی و پولی بین المللی، تالیف : دکتر مهدی ابراهیم نژاد، سازمان تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، تهران 1387
11- بررسی مناطق آزاد تجاری، صنعتی، از نظر برخی از اهداف مورد انتظار، مهدی رضائی، بررسیهای بازرگانی شماره 22، خرداد ماه سال 1386
12- نگاه اجمالی به شکل گیری سازمان تجارت جهانی و تحلیلی از جنبه های حقوقی- اقتصادی ناشی از الحاق ایران به W.T.O، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، سال چهارم،
تالیف : کمیجانی، تهران 1375
13- عامل تازه گردانی، در جستجوی برتری ها، مولف : ریچارد واترمن، ترجمه : دکتر محمدعلی طوسی، ناشر سازمان مدیریت صنعتی تهران، سال 1381
14- تحولات واحد پول و نرخ برابر در ایران، اوضاع اقتصادی و سیاستهای پولی و ارزی ایران، علی رشیدی، چاپ نگاه، بهمن ماه سال 1380
15- آشنائی با گات و آثار و تبعات الحاق ایران، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، امید بخش اسفندیار، تهران سال 1372

منابع لاتین :

1- Export Processing Free Zones In Developing Countries United New York.
2- MECD Investing in Export Processing Zones (Paris OECD 1984).
3- Foreign Direct Investment in Developing Countries, Determinants and impact Bala Subramanyam . V.N. Of CD “November”.
4- Export Processing Zones, In gradient For Services Full Liberalization Robert. D. Cinclair (December 2001).
5- Accountancy Systems In Third World Economies, North Holland Publicasting Com, Amsterdam Enthoven Adolt. J.H 2008.
6- An essay On Free Trade/ By Richard Hamley (New York) 1989.
7- Exchange Falmomements and Their Impact On Trade an Investment In The APEC Regin Takatoshi, Washington, D.C 1998.

ترکی استانبولی :

1- Atilla Cnenli, isletmelerde Yatirim Kararlari, i.ü. iktisat Fakültesi Yayini, Istanbul. 2008.
2- Bozkurt, Sermaye Piyasasi Analizleri, i.ü. isletme Fak

ültesi, Teksir Bdilmi Ders Notlar.