دانلود مقاله فضایل اخلاقى و ارزشها در قرآن word
دانلود مقاله فضایل اخلاقى و ارزشها در قرآن word دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله فضایل اخلاقى و ارزشها در قرآن word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله فضایل اخلاقى و ارزشها در قرآن word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن دانلود مقاله فضایل اخلاقى و ارزشها در قرآن word :
فضایل اخلاقى و ارزشها در قرآن
1- تسلیم محض خدا
وَ قُومُوا لِلَّهِ قَانِتِینَ(1).
و مطیعانه براى خدا قیام کنید.
إِنَّ إِبْرَاهِیمَ کَانَ أُمَّهً قَانِتاً لِلَّهِ حَنِیفاً وَ لَمْ یَکُ مِنَ الْمُشْرِکِینَ(2).
ابراهیم، بزرگوار مردى که [به تنهایى] یک امت بود، مطیع فرمان خدا و صاحب دین حنیف و از مشرکان نبود.
فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ(3).
پس زنان شایسته، فرمانبردارند و در غیبت شوهر، عفیفند و فرمان خدا را نگاه مىدارند.
وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْقَانِتِینَ وَ الْقَانِتَاتِ ; لَهُمْ مَغْفِرَهً وَأَجْراً عَظِیماً(4).
مردان مؤمن و زنان مؤمن، مردان اهل طاعت و زنان اهل طاعت،; (خداوند) براى آنان آمرزش ومزدى بزرگ آماده کرده است.
أَلصَّابِرِینَ وَ الصَّادِقِینَ وَالْقَانِتِینَ وَ الْمُنْفِقِینَ و الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحَارِ(5).
شکیبایان و راستگویان و فرمانبرداران و انفاق کنندگان وآنان که در سحرگاهان آمرزش مىطلبند.
وَ مَنْ یَقْنُتْ مِنْکُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صَالِحاً نُؤْتِهَآ أَجْرَهَا مَرَّتَیْنِ(6).
هر کس از شما که مطیع خدا و پیامبرش شود و کار شایسته کند، دوبار به او پاداش دهیم.
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِى اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّهٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّهٍ عَلَى الْکَافِرینَ(7).
اى کسانى که ایمان آوردهاید، هر که از شما از دینش باز گردد، چه باک، زود باشد که خدا مردمى را بیاورد که دوستشان بدارد و آنان نیز خدا را دوست بدارند. آنان در برابر مؤمنان فروتنند و در برابر کافران سرکش.
قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ هُمْ فِى صَلاَتِهِمْ خَاشِعُونَ(8).
به تحقیق مؤمنان رستگار شدند، آنان که در نمازشان خشوع مىورزند.
وَ الْخَاشِعِینَ وَ الْخَاشِعَاتِ وَ الْمُتَصَّدِّقِینَ وَ الْمُتَصَدِّقَاتِ; لَهُمْ مَغْفِرَهً وَ أَجْراً عَظِیماً(9).
مردان شکیبا و زنان شکیبا و مردان خدا ترس و زنان خدا ترس;، براى آنان آمرزش و پاداشىبزرگ (از سوى خدا) در نظر گرفته شده است.
إِنَّمَا تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکْرَ وَ خَشِىَ الرَّحْمَنَ بِالْغَیْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَهٍ وَ أَجْرٍ کَرِیمٍ(10).
تنها، تو کسى را بیم مىدهى که از قرآن پیروى کند و از خداى رحمان در پنهانى بترسد، چنین کسى را به آمرزش و مزدى گران مژده بده.
فَلاَ تَخْشَوُا النَّاسَ وَ اخْشَوْنِ وَ لاَ تَشْتَرُوا بَایاتِى ثَمَناً قَلِیلاً(11).
از مردم نترسید. از من بترسید و آیات مرا به بهاى اندک مفروشید.
فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ(12).
اگر ایمان آورده باشید، سزاوارتر است که از خدا بترسید و بس.
فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِى وَ لِأُتِمَّ نِعْمَتِى عَلَیْکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ(13).
از ایشان مترسید. از من بترسید تا نعمت خویش بر شما تمام کنم، باشد که هدایت شوید.
وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَخْشَ اللَّهَ وَ یَتَّقْهِ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَآئِزونَ(14).
و کسانى که از خدا و پیامبرش اطاعت مىکنند و از خدا مىترسند و پرهیزگارى مىکنند، از رستگارانند.
أَلَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لَا یَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ وَ کَفَى بِاللَّهِ حَسِیباً(15).
کسانىکه پیامهاى خدا را مىرسانند و از او مىترسند و از هیچ کس دیگر نمىترسند، خدا براى حساب کردن اعمالشان کافى است.
إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ(16).
تنها دانشمندان از او مىترسند و خداوند پیروزمند آمرزنده است.
رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذلِکَ لِمَنْ خَشِىَ رَبَّهُ(17).
خداوند از آنها راضى و آنها از خدا راضىاند و این حال کسى است که از خدا بترسد.
2- فداکارى
وَ یُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفِسِهمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَهٌ(18).
و دیگران را بر خویش ترجیح مىدهند، هر چند خود نیازمند باشند.
3- انفاق
الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِى السرَّآءِ والضرَّآءِ(19).
کسانى که در توانگرى و تنگدستى انفاق مىکنند.
وَ أَنْفِقُوا خَیْراً لاَنْفُسِکُمْ(20).
و به سود خود از مالتان انفاق کنید.
فَاَمَّا مَنْ أَعْطى وَ اتَّقى وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرى(21).
کسى که بخشید و پرهیزکارى کرد و بهترین را تصدیق نمود، پس براى بهشت آمادهاش مىکنیم.
لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ(22).
نیکى را نخواهید یافت، مگر آنکه از آنچه دوست مىدارید انفاق کنید.
4- عفت و حیا
یَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغنِیآءَ مِنَ التَّعَفُّفِ(23).
آنچنان در پرده عفافند که هر که حال ایشان نداند، پندارد که از توانگرانند.
مَنْ کانَ غَنِیّاً فَلْیَسْتَعْفِفْ ;(24).
هر که [از سرپرستان یتیمها] توانگر است، عفت ورزد. [و از مال یتیم ارتزاق نکند];.
وَ لْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لا یَجِدُونَ نِکاحاً حَتّى یُغْنِیَهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ(25).
آنان که استطاعت زناشویى ندارند، باید پاکدامنى پیشه کنند تاخدا از کرم خویش توانگرشان سازد.
وَ اَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَّ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ(26).
و اگر پاکدامنى پیشه کنند، بر آنها بهتر است. و خدا شنوا و داناست.
; تَمْشى عَلى اسْتِحْیاءٍ ;(27)
(حضرت موسى(ع)) باحیا راه مىرفت;.
5- عفو و گذشت
فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ اِنَّ اللَّهَ یُحبُّ الُْمحْسِنینَ(28).
از آنان درگذر (عفوشان کن) که خداوند نیکوکاران را دوست مىدارد.
وَ اِنَّ السَّاعَهَ لَأتِیَهٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ(29).
بىتردید قیامت فرا مىرسد، پس گذشت کن، گذشتى نیکو.
فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَ قُلْ سَلامٌ فَسَوْفَ یَعْلَمُوْنَ(30).
پس از آنان درگذر و بگو در امان هستید، آرى به زودى خواهید دانست.
و الْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الُْمحْسِنِینَ(31).
و کسانى که از خطاى مردم مىگذرند، خدا نیکوکاران را دوست مىدارد.
فَمَنْ عَفَا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ(32).
پس کسى که عفو کند و آشتى ورزد، مزدش با خداست.
و لیعفوا وَ لیَصفحوا ألا تُحِبّونَ أنْ یَغفِرَ اللّهُ لَکُم(33).
و درگذرند و ببخشایند، آیا دوست ندارید که خداوند شما را ببخشد.
فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتّى یَأْتِىَ اللَّهُ بِاَمْرِهِ(34).
عفو کنید و گذشت کنید، تا خداوند فرمانش را بیاورد.
6 – حلم و بردبارى
فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلاَمٍ حَلیمٍ(35).
پس او را به فرزندى بردبار مژده دادیم.
اِنَّ اِبْراهیمَ لَحَلیمٌ أَوَّاهٌ منیبٌ(36).
ابراهیم بردبار و بسیار به درگاه خدا تضرّع داشت.
وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ اِنَّ ذلِکَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ(37).
و آنکه صبر کند و از خطا درگذرد، این از کارهاى پسندیده است.
فَاصْبِرْ کَما صَبَرَ اُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ;(38)
پس صبر کن، همچنانکه پیامبران اولوالعزم صبر کردند، و در عقوبتشان عجله مکن;.
سَلامٌ عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ(39).
سلام بر شما، به خاطر آن همه شکیبایى که ورزیدید، سراى آخرت چه نیکو سرایى است.
وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذِینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدوهِ وَ الْعَشِىّ یُریدُونَ وَجْهَهُ(40).
و همراه کسانىکه هر صبح و شام پروردگارشان را مىخوانند و خشنودى او را مىطلبند، خود را به صبر وادار کن.
فَاصْبِرْ عَلى ما یَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ ءَانَاىِ الَّیْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النّهارِ لَعَلَّکَ تَرْضى(41).
بر آنچه مىگویند شکیبا باش و پروردگارت را پیش از طلوع خورشید و پیش از غروب آن به پاکى بستاى و در ساعات شب و اول و آخر روز تسبیح بگو، امید است که خشنود گردى.
وَ اصْبِرْ عَلى مآ اَصابَکَ إِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ(42).
و بر هر چه که به تو مىرسد، صبر کن، که این از نشانه تدبیر در کارهاست.
فَاصْبِرْ اِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا یَسْتَخِفَّنَّکَ الَّذِینَ لا یُوقِنُونَ(43).
پس صبرکن که وعده خدا حق است، مبادا آنان که به مرحله یقین نرسیدهاند تو را بىثبات و تحقیر کنند.
فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَ لا تَکُنْ کَصاحِبِ الْحُوتِ(44).
در برابر فرمان پروردگار صابر و استوار باش و چون صاحب ماهى (یونس) مباش.
وَ اصْبِرْ عَلى ما یَقُولُونَ وَ اهْجُرْهُمْ هَجْراً جَمیلاً(45)
.
و بر آنچه مىگویند صبور باش و به گونهاى پسندیده از ایشان دورى بجوى.
یآ اَیُّها الَّذِینَ ءَامَنُوا اصْبِرُوا وَ صَابِرُوا وَ رَابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ(46).
اى کسانى که ایمان آوردهاید، شکیبا باشید و دیگران را به شکیبایى فرا خوانید و منسجم شوید [تا در جنگهاپایدارى کنید] و از خدا بترسید، باشد تا رستگار شوید.
وَ اِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ(47).
اگر از شما بیست تن باشد و در جنگ پایدارى کنند، بر دویست تن غلبه خواهند کرد.
یآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلوهِ اِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرینَ(48).
اى کسانى که ایمان آوردهاید، از شکیبایى و نماز مدد جویید، که خدا با شکیبایان است.
الصَّابِرینَ وَ الصَّادِقینَ وَ الْقانِتینَ وَ الْمُنفقینَ وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحارِ(49).
شکیبایان وراستگویان و فرمانبرداران و انفاق کنندگان و آنان که در سحرگاهان آمرزش مىطلبند.
وَ الصَّادِقینَ وَالصَّادِقَاتِ وَ الصَّابِرینَ وَالصَّابِرَاتِ ; أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَهً و أَجْراً عَظیماً(50).
مردان راستگو و زنان راستگو، مردان شکیبا و زنان شکیبا; براى همه آنها خدا آمرزش و پاداش بزرگ مهیا ساخته است.
وَ کَاَیِّنْ مِنْ نَبِىٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبّیُّونَ کَثیرٌ فَما وَهَنُوا لِمآ اَصابَهُمْ فِى سَبیلِاللَّهِ وَ ما ضَعُفُوا وَمَا اسْتَکانُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرینَ(51).
چه بسا پیامبرانى که خدا دوستان بسیار همراه آنان به جنگ رفتند و در راه خدا هر چه به آنها رسید سُستى نکردند و ناتوان نشدند و سر فرود نیاوردند و خدا شکیبایان را دوست دارد.
اِنَّما یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسابٍ(52).
تنها، مزد صابران بى حساب ادا مىشود.
وَ اِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَاِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ(53).
اگر شکیبایى کنید و پرهیزگار باشید، به راستى که این نشانه قدرت اراده شماست.
7 -راستى و صداقت
وَ الَّذِى جآءَ بِالصِّدقِ وَ صَدَّقَ بِه اُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ(54).
و کسى که سخن راست بر او آمد و تصدیقش کرد، هم آنها پرهیزگارند.
وَ قُلْ رَبِّ اَدْخِلْنى مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ اَخْرِجْنِى مُخْرَجَ صِدْقٍ(55).
و بگو اى پروردگار من، مرا به راستى و صداقت داخل کن و به راستى و صداقت بیرون بر.
وَ الْقَانِتینَ وَ القَانِتَاتِ وَ الصَّادِقینَ وَ الصَّادِقَاتِ(56).
مردان فرمانبردار و زنان فرمانبردار، مردان راستگو و زنان راستگو.
فَأَمَّا مَنْ أَعْطى وَ اتَّقى * وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى * فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرى(57).
و اما کسى که بخشایش [انفاق] و پرهیزگارى کرد و آن بهترین را تصدیق کرد، پس به راحتى براى بهشت آمادهاش مىکنیم.
قالَ اللَّهُ هذَا یَوْمُ یَنْفَعُ الصَّادِقینَ صِدْقُهُمْ(58).
خدا فرمود: این روزى است که راستگویان را، راستى گفتارشان سود دهد.
لِلْفُقَرآءِ الْمُهاجِرینَ الَّذِینَ اُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ وَ اَمْوالِهِمْ یَبْتَغُونَ فَضلاً مِنَ اللَّهِ وَرِضْواناً وَ یَنْصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ(59).
[غنایم] از آن مهاجران فقیرى است که از سرزمین و اموالشان در طلب فضل و خشنودى خدا رانده شدهاند و خدا و پیامبرش را یارى مىکنند، اینان راستگویانند.
لِیَجْزِىَ اللَّهُ الصَّادِقینَ بِصِدْقِهمْ;(60)
تا خدا راستگویان را به سبب راستى گفتارشان پاداش دهد;.
8 – مهربانى و دلسوزى
لَقَدْ جآءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَءُوفٌ رِحیمٌ(61).
البته پیامبرى از خود شما بر شما مبعوث شد، هر آنچه شما را رنج مىدهد، بر او گران مىآید سخت به شما دل بسته است و با مؤمنان رؤوف و مهربان است.
ثُمَّ قَفَّیْنا عَلى ءَاثارِهِمْ بِرُسُلِنا وَ قَفَّیْنا بِعیسَى ابْن مَرْیَمَ وَ ءَاتَیْناهُ الْإِنْجِیلَ وَ جَعَلْنا فى قُلُوبِ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَهً وَ رَحْمَهً(62).
سپس پیامبرانمان را پس از ایشان فرستادیم و عیسى بن مریم را از پى آنها روانه کردیم و به او انجیل را دادیم و در دل پیروانش رأفت و رحمت نهادیم.
فَبِما رَحْمَهٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ(63).
به سبب رحمت خداست که تو با آنها [مردم] این چنین خوشخو و مهربان هستى.
فَقُولَا لَهُ قَوْلاً لَیِّناً لَعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أوْ َیَخْشى(64).
با او به نرمى سخن گویید. شاید پند گیرد یا بترسد.
ثُمَّ کَانَ مِنَ الَّذینَ ءَامَنُوا وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ وَ تَواصَوْا بِالْمَرْحَمَهِ(65).
و از کسانى باشند که ایمان آوردهاند و یکدیگر را به صبر و مهربانى سفارش کردهاند.
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ اَشِدّآءُ عَلَى الکُفَّارِ رُحَمآءُ بَیْنَهُمْ(66).
محمد پیامبر خداست و کسانىکه با او هستند، بر کافران سختگیر و با یکدیگر مهربانند.
وَ إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظیمٍ(67).
و تو راست خُلقى عظیم [و نیکو].
9 – اعتدال
وَ اقْصِدْ فِى مَشْیِکَ(68).
در رفتارت راه متعادل را برگزین.
وَ اِذا غَشِیَهُمْ مَوْجٌ کَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ فَلَمَّا نَجَّیهُمْ اِلىَ الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ;.
و چون موجهاى(69) عظیم، همانند ابرها، آنها را فرو پوشد، خدا را از روى اخلاص در دین بخوانند و چون نجاتشان دهد و به خشکى برد، برخى متعادل شوند [و راه تشکر و سپاس پیش گیرند].
وَ لَوْ اَنَّهُمْ اَقامُوا التَّوْریهَ وَ الْإِنْجیلَ وَ مَآ اُنْزِلَ اِلَیْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَکَلُوا مِنْ فوقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ اَرْجُلِهِمْ مِنْهُمْ اُمَّهٌ مُقْتَصِدَهٌ وَ کَثیرٌ مِنْهُمْ سآءَ ما یَعْمَلُونَ(70).
و اگر تورات و انجیل را و آنچه را که از جانب خدا بر آنها نازل کردهایم بر پا دارند، از بالا و زیر پاهایشان روزى بخورند، بعضى از ایشان مردمى متعادل هستند و بسیارشان بدکردارند.
فَاَصْلِحُوا بَیْنَهُما بِالْعَدْلِ وَ اَقْسِطُوا اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ(71).
میانشان صلحى عادلانه برقرار کنید و عدالت ورزید که خدا عادلان را دوست دارد.
اِعْدِلُوا هُوَ اَقْرَبُ لِلتَّقْوى(72).
عدالت ورزید که به تقوا نزدیکتر است.
10 – شجاعت
قَالَ لا تَخافَآ اِنَّنى مَعَکُمَآ اَسْمَعُ وَ أَرى(73).
گفت مترسید، من با شما هستم، مىشنوم و مىبینم.
یا مُوسى أَقْبِلْ وَ لَا تَخَفْ إِنَّکَ مِنَ الْأَمِنِینَ(74).
اى موسى پیش آى و مترس؛ تو در امان هستى.
; یُجَاهِدُونَ فِى سَبِیلِ اللَّهِ وَ لاَ یَخَافُونَ لَوْمَهَ لائِمٍ(75).
[مؤمنان] در راه خدا جهاد مىکنند و از ملامت هیچ ملامتگرى نمىهراسند.
إِنَّمَا ذلِکُمُ الشَّیْطَانُ یُخَوِّفُ أَوْلِیَآءَهُ فَلاَ تَخَافُوهُمْ وَ خَافُونِ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ(76).
آن شیطان است که در دل دوستان خود بیم مىافکند. اگر ایمان آوردهاید از ایشان مترسید، از من بترسید.
فَمَنْ تَبِعَ هُدَاىَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لَا هُمْ یَحْزَنُونَ(77).
بر آنها که از راهنمایى من پیروى کنند، بیمى نخواهدبود و خود اندوهناک نمىشوند.
إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لَا هُمْ یَحْزَنُونَ(78).
هر آینه آنان که گفتند پروردگار ما اللَّه است و سپس پایدارى کردند، بیمى بر آنها نیست و اندوهگین نمىشوند.
أَتَخْشَوْنَهُمْ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ(79).
آیا از آنها مىترسید و حال آن که اگر ایمان داشته باشید، سزاوارتر است که از خدا بترسید.
إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْأَخِرِ وَ أَقَامَ الصَّلَوهَ وَ ءَاتَى الزَّکَوهَ وَ لَمْ یَخْشَ إِلَّا اللَّهَ(80).
مساجد را کسانى آباد مىکنند که به خدا و روز قیامت ایمان آوردهاند و نماز مىگذارند و زکات مىدهند و جز از خدا نمىترسند.
أَلَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالاَتِ اللَّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لَا یَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ وَ کَفَى بِاللَّهِ حَسِیباً(81).
کسانىکه پیامهاى خدا را مىرسانند و از او مىترسند و از هیچ کس جز او نمىترسند، خدا براى حساب کردن اعمالشان کافى است.
آنچه که نمىداند مىپرسد
فَسْئَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ(82).
اگر خود نمىدانید، از اهل کتاب بپرسید.
وَ إِذَا جَآءَهُمْ أَمْرٌ مِّنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُواْ بِهِ وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلَى أُوْلِى الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَ لَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْوَرَحْمَتُهُ لاَتَّبَعْتُمُ الشَّیْطَنَ إِلَّا قَلِیلاً(83).
و چون خبرى، چه ایمنى و چه ترس به آنها رسد، آن را همه جا فاش مىکنند، و حال آن که اگر به پیامبر و الوالامرشان رجوع مىکردند، حقیقت امر را از آنان در مىیافتند. و اگر فضل و رحمت خدا نبود، جز اندکى همگى از شیطان پیروى مىکردند.
ب) رذایل اخلاقى و ضد ارزشها در قرآن
1- تکبّر
إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِى الْأَرْضِ(8).
به راستى که فرعون در آن سرزمین برترى و تکبر ورزید.
إِنَّ الّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادتى سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ(9).
کسانى که در پرستش من سرکشى مىکنند. به زودى در عین خوارى به جهنم در آیند.
فَلَمّا جَآءَهُمْ نَذیرٌ مَا زادَهُمْ اِلَّا نُفُوراً * اِسْتِکْباراً فِى الْأَرْضِ;(10).
سپس آن گاه که بیم دهندهاى آمد جز به نفرتشان افزوده نگردید و به سرکشى آنان در زمین انجامید.
قَالَ فَاهْبِطْ مِنْها فَما یَکُوْنُ لَکَ اَنْ تَتَکَبَّرَ فِیها(11).
گفت [: به ابلیس] بیرون شو از این مقام، تو را چه رسد به اینکه گردنکشى کنى.
وَ اِذا تُتْلى عَلَیْهِ ءَایاتُنا وَلَّى مُسْتَکْبِراً کَأَنْ لَمْ یَسْمَعْها(12).
و هنگامى که آیات ما بر آنها خوانده شود با خود پسندى از آن روى برگردانند، چنانکهگویى نشنیدهاند.
عُتُلٍّ بَعْدَ ذلِکَ زَنیمٍ(13).
خشن مردى [متکبر] ناشناخته نسب.
إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ مَنْ کَانَ مُخْتَالاً فَخُوراً(14).
هر آینه خدا متکبران و فخر فروشان را دوست ندارد.
2- بخل
وَ لَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَبْخَلُونَ بِمَا ءَاتَیهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَیْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَیُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ یَوْمَ الْقِیَمَهِ(15).
آنان که بُخل مىورزند، از آنچه که خدا به آنها عطا کرده، پندارند که بخل ورزیدن بر ایشان خیر است، بلکه شراست، در قیامت آنچه را که در بخشیدنش بخل مىورزیدند، چون طوقى به گردنشان خواهد آویخت.
وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ و اسْتَغْنَى* وَ کَذَّبَ بِالْحُسْنَى* فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْرى(16).
و امّا آن کس که بخل و بىنیازى ورزید و آن بهترین را تکذیب کرد، او را براى دوزخ آمادهمىسازیم.
وَ مَنْ یَبْخَلُ فَإِنَّمَا یَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَ اللَّهُ الْغَنِىُّ وَ أَنْتُمُ الْفُقَرآءُ(17).
و هر کس بُخل ورزد، در حقیقت در حق خود بُخل ورزیده است؛ زیرا خدا بىنیاز است و شما نیازمند.
إِنَّ اللَّه لاَ یُحِبُ مَنْ کَانَ مُخْتَالاً فَخُوراً أَلَّذِینَ یَبْخَلُونَ وَ یَأْمُرُونَ النَّاسَ بَالْبُخْلِ وَیَکْتُمُونَ مَآ ءَاتَیهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ(18).
خداوند خودپنسدِ متکبر را دوست نمىدارد؛ کسانى که خود بُخل مىورزند و دیگران را نیز به بخل وا مىدارند و مالى را که خداوند به آنها داده پنهان مىکنند.
3- حرص
; فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوکُمْ بِأَلْسِنَهٍ حِدَادٍ أَشِحَّهً عَلَى الْخَیْرِ أُوْلَئِکَ لَمْ یُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ وَکَانَ ذَلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیراً(19).
و هنگامى که وحشت از میان برود، از حرص غنایم، با زبانتیز خود، شما را برنجانند. اینان ایمان نیاوردهاند و خداوند اعمالشان را تباه کرده است و این کار بر خدا آسان بوده است.
وَ أُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَ(20).
و بخل و فرومایگى بر نفوس [مردم] غلبه دارد.
وَ مَن یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ(21).
و آنان که از بُخل و حرص نفس خویش در امان مانده باشند از رستگارانند.
وَ لَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَیَوهٍ(22).
و آنان را از مردم دیگر حتى مشرکان، بر زندگى این جهانى حریصتر خواهى یافت.
4- حسد
وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ(23).
و [به پروردگارم پناه مىبرم] از شرّ حسود، آنگاه که رشک مىورزد.
أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَى مَآءَاتَیهُم اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ ءَاتَیْنَآ ءَالَ إِبْرَاهِیمَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ وَ ءَاتَیْنَاهُمْ مُلْکاً عَظِیماً(24).
یا بر مردم به خاطر نعمتى که خدا از فضل خویش به آنان ارزانى داشته، حسد مىبرند، در حالى که ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم و فرمانروایى بزرگ ارزانى داشتیم.
وَدَّ کَثِیرٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَوْ یَرُدُّونَکُمْ مِنْ بَعْدِ إِیمَانِکُمْ کُفَّاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْحَقُ(25).
گروهى از اهل کتاب بر شما حسد مىورزند، با آنکه حقیقت بر آنها آشکار شده، دوست دارند شما را از راه خود به کفر باز گردانند.
5- شتابزدگى
خُلِقَ الْإِنْسَانُ مِنْ عَجَلٍ(26).
آدمى شتابکار آفریده شده است.
وَ کَانَ الْإِنْسَانُ عَجُولاً(27).
و آدمى تا بوده شتابزده بوده است.
وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسَفاً قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِى مِنْ بَعْدِى أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّکُمْ(28).
و هنگامى که موسى خشمگین و اندوهناک نزد قوم خویش بازگشت، گفت: در غیبت منچه بد جانشینانى بودید. آیا در امر خداى خود عجله نمودید؟
أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ(29).
فرمان خدا دررسید به شتابش مخواهید، او منزه است و از هر چه شریک او مىسازید برتر است.
وَ مَایُدْرِیکَ لَعَلَّ السَّاعَهَ قَرِیبٌ، یَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذِینَ لاَیُؤْمِنُونَ بِهَا(30).
و تو چه مىدانى، شاید قیامت نزدیک باشد، آنان که باورش ندارند، آن را با شتاب مىطلبند.
6 – کرشمه در سخن گفتن
فَلاَ تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِى فِى قَلْبِهِ مَرَضٌ(31).
پس به نرمى سخن مگویید تا آن مردى که در قلب او مرضى هست به طمع افتد.