دانلود مقاله بررسی ساختار سازمانی و راهکارهای بهبود آن در نیروگاه نیشابور word دارای 100 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله بررسی ساختار سازمانی و راهکارهای بهبود آن در نیروگاه نیشابور word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله بررسی ساختار سازمانی و راهکارهای بهبود آن در نیروگاه نیشابور word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بررسی ساختار سازمانی و راهکارهای بهبود آن در نیروگاه نیشابور
مقدمه :
هنگامی که افراد برای اتمام وظائفی یا در جهت تاُمین هدف یا اهدافی مشترک با یکدیگر روابط متعادل بر قرار کنند سازمان بوجود می آید .
مطالعه در باره نظریه های سازمانی ، رفتار سازمانی و سایر خصوصیات یک سازمان موجب می شود تا به میزان اثر بخشی سازمان تحت نظر خود تاُثیرگذار شود .
چالش های سازمانها در قرن بیست و یکم با چالشهای سازمانها در سالهای گذشته متفاوت هستند . برخی از چالشها درون سازمان و بعضی از محدوده جغرافیایی محیط داخل وخارج کشور و استان و شهر و برخی از چالشهای سازمان از رقابت های جهانی ن
اشی می شود .
سازمان برای گذر از چالشها یک اقدام مشترک را باید انجام دهد وآن بهره جستی از صحنه رقابت ، بکارگیری استراتژی های برتر ، ایجاد روابط نوین با کارکنان ، ایجاد ساختار مناسب ، همکاری با نیروی کار نا همگون ، رعایت اصول اخلاقی و اعتقادی و مسئولیتهای اجتماعی می باشد .
امروزه سازمانها و انسانهای مشغول بکار در سازمانها هردوبسیار پیچیده می باشند و شبکه روابط و ساختارهایی که ناشی از تقابل انسان و سازمان است به قدری پیچیده و درهم تنیده است که جز با تئوری شناخت آن ممکن نیست .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 17
(( تئوری سازمانی بستر نظریات ، افکار و اندیشه های مربوط به مدیریت و رویدادهای سازمانی است . این نظریات ، افکار و اندیشه ها در خلاُ نرسته اند ، بلکه هموا
ره به صورت دو جریان مستمر از دو منشاُ اساسی سر چشمه گرفته اند .
1- از دقت نظرها ، برداشتها و آموخته های مستقیم از عملیات ، رویدادها و رفتارهای جاری در حیات واقعی و عینی و انواع سازمانها یا بطور خلاصه از صحنه های ع
ملی یا جریان مستمر اندوخته های تجربی مدیران .
2-از پژوهش ها ، تجزیه و تحلیل و ریشه یابی مسائل و مشکلات و بالاخره طبقه بندی ، الگوسازی و تعبیر وتفسیر آنها در دو اثر آکادمیکی و دانشگاهی یا جریان مستمر نظری ، تلاقی این دو جریان مستمر ، سازمان رابه دو صورت موضوع و پدیده ای در آورده است که تعریف ، تبیین و توضیح آن تئوری پردازی را ایجاد نموده و حاصل این تئوری ها ، تئوری سازمانی را خلق کرده است . ))
1-2-سازمان چیست ؟
سازمان پدیده ای اجتماعی به شمار می آید که بطور آگاها
نه هماهنگ شده و دارای حدود و ثغور نسبتا”مشخصی بوده وبرای تحقق هدف یا اهدافی ، بر اساس یک سلسله مبانی دائمی فعالیت می کند . عبارت “”به صورت آگاهانه هماهنگ شده “” دلالت بر مدیریت دارد و “” پدیده اجتماعی “” دال بر این م
عنی است که سازمان ازافراد یاگروههایی که با هم در تعاملند تشکیل شده است ( 1 ) و می توان گفت :
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 18
سازمان یک سیستم است . این سیستم ها باز هستند و برای بقاء و ادامه حیات باید خود را بامحیط وفق دهند . ( 2 )
سازمان ازافرادورابطه ای که بایکدیگردارند تشکیل می شود.هنگام
ی که افرادبرای انجام وظائفی ضروری درجهت تاُمین هدفهابایکدیگرروابط متقابل برقرارمی کنند،سازمان بوجودمیآید .( 3 )
یک سازمان مرزهای نسبتا” مشخصی دارد . این مرزها به مرور زمان می توانند تغییر کنند و ممکن است کاملا”روشن وواضح نباشند . ( 4 )
بسیاری از سازمانهای کنونی در تلاشند تا در سطح افقی کاره
ا را هماهنگ تر نمایند . لذا مرزهای بین دوایر و سازمانها از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار شده و آنگاه یک سازمان باید در برابر تغییرات محیط خارجی با سرعت بیشتری اقدام نماید . مرز سازمان گسترده تر می شود و به صورت یک مانع بر سر راه اقدامات سازمان قرار نمی گیرد . ( 5 )
می توان گفت سازمانها برای انجام امور بوجود آمده اند . این امور یا فعا
لیتها ، همان اهدافند ، که دستیابی به آنها توسط یک فرد به تنهایی ، امکان پذیر نیست ، یا اگر هم بوسیله یک فرد قابل حصول باشد ، حصول آن از طریق سازمان ، اثر بخش تر است .
در عین حال ، لازم نیست که همه اعضاء سازمان ، اهداف را کاملا” بپذیرند . در واقع نوعی توافق عمومی بارسالت سازمان کفایت می کند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 19
تعریفی که از سازمان ارائه گردید ، لزوم هماهنگی رسمی تعام
لی اعضاء رامشخص می کند . ساختارسازمان تصریح می کند که وظائف ، چگونه تخصیص داده شوند ، چه شخصی به چه کسی گزارش دهدوسازوکارهای هماهنگی رسمی وهمچنین الگوهای تعاملی سازمانی که بایدرعایت شوند کدامند ؟
ساختاررامیتوان به عنوان یکی ازاجزاء سازمان که ازعنصرپیچیدگی ، رسمیت وتمرکزتشکیل شده تعریف نمود .
پیچیدگی ، به حدود تفکیک درون سازمان و میزان تخصص گرایی ، تقسیم کار و تعداد سطوح در سلسله مراتب سازمان اشاره دارد و حد و حدودی را که واحدهای سازمانی از لحاظ جغرافیایی پراکنده شده اند را نیزتصریح می کند . البته پیچیدگی یک اصطلاح نسبی است .
رسمیت ، حدی که یک سازمان برای جهت دهی رفتار کارکنانش ، به قوانین ، مقررات ورویه ها متکی است . ( 6 )
رسمی بودن یک سازمان به اسناد ومدارکی اطلاق می شودکه درسازمان وجوددارد . دراین اسناد روش ها ،شرح وظائف ،مقررات وسیاست هایی راکه سازمان بایدرعایت واجرانمایدنوشته شده است .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 20
این اسنادنشان دهنده نوع رفتار و فعالیتهاست و اغلب رسمی بودن یک سازمان را از طریق شمارش تعداد صفحات اسناد موجود در سازمان تعیین می کنند .
تمرکز ، در سلسله مراتب اختیارات ، متمرکز بودن به آن سطح از اختیارات گفته می شود که قدرت تصمیم گیری دارد . هنگامی که تصمیم در سطح بالای سازمانی گرفته شود ، آن
سازمان را متمرکز می نامند . هنگامی که تصمیم گیریهابه سطوح پائینترسازمان تفویض شود ، می گویندکه سازمان غیرمتمرکزاست . ( 7 )
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 21
3-2-طرح سازمان چیست ؟
طرح سازمان بر جنبه مدیریت تئوری سازمان تاُکید دارد . طر
ح سازمان به نحوه ساخت و تغییر ساختار ، برای تحقق اهداف سازمانی اشاره می کند .
ساختن یا تغییر دادن یک سازمان ، بی شباهت به ساختن یا تغییر نقشه یک ساختمان نیست ، هر دو بایک هدف نهائی آغاز می شوند . سپس طراح برای تحق
ق آن هدف وسایل یا
نقشه ای تدارک می بیند . در بنا نمودن یک ساختمان ، طرح مورد نظر یک نقشه ساختمانی دقیق بوده که بر اساس آن ساختمان بنا نهاده می شود . در ساختن یک ساختار ، آنچه مورد استفاده قرار می گیرد نقشه یا سند مشابه ای است که نمودار سازمانی نام دارد .
4-2-تئوری سازمانی چیست ؟
تئوری سازمانی رشته ای است که ساختار و طراحی سازمان را مورد مطالعه قرار می دهد . تئوری سازمان به هر دو جنبه تشریحی و تجویزی این رشته می پرداخته و تشریح می کند که سازمانها ، واقعا”چگونه ساختارمند می شوند و همچنین پیشنهاداتی راجع به اینکه چگونه می توان سازمانها را طوری بنا نمود که اثر بخشی آنها افزایش یابد ، ارائه میدهد .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 22
5-2-تئوری رفتار سازمانی چیست ؟
رفتار سازمانی ، دیدگاهی خرد نسبت به مسائل داشته و برافراد و گروههای کوچک تاُکید دارد . بررفتار درون سازمان ها ، عملکرد افراد ، کارکنان و متغیرهای نگرشی نظیر بهره وری کارکنان ، غیبت در کار ، جابجائی در کار ورضامندی شغلی بیشتر ، متمرکز است . موضوعات رفتار فردی که در رفتار سازمانی مورد بررسی قرار می گیرند ، شامل : ادراک ، ارزشها ، یادگیری ، انگیزش و شخصیت است ، موضوعات رفتار گروهی که رفتار سازمانی بر آن تاُکید می ورزد عبارتند از : نقشها ، موقعیت افراد در سازمان ، رهبری ، قدرت ، ارتباطات و تعارض .
در قبال رفتار سازمانی ، تئوری سازمان دیدگاهی نسبت به مسائل سازمانی دارد . ( 8 )
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 23
6-2-ارکان سازمان :
سازمانها به طور وسیعی متفاوت و پیچیده اند ، بنابراین مفید به نظر می رسدکه مطالعه خودرا با مدل ساده ای که توجه ما را به ویژگی های اساسی سازمان معطوف می دارد ،شروع کنیم . (مدل پیشنهادی “” لویت “” درشکل شماره1-2نمایش داده شده وحال محیط
سازمان
ساختار اجتماعی
اهداف تکنولوژی
افراد
( شرکت کنندگان )
شکل 1-2 : مدل لوزی “” لویت “” ( یک مدل ساده از یک سازمان )
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 24
1-6-2– ساختار اجتماعی :
ساختار اجتماعی به جنبه های متشکل یا تنظیم شده روابط موجود میان افراد یک سزمان اشاره می کند .ساختار اجتماعی هرتشکل انسانی را می توان به طور تحلیلی به دو جزء تقسیم نمود .
“”در جامعه انسانی همواره مساُله ای به نام واقعیت دوگانه وجود دارد . در یک طرف یک سیستم هنجاری شامل آنچه باید باشد قرار دارد و در طرف دیگر یک نظم واقعی شامل آنچه که هست …. این دو نظم نمی تواند کاملا” منطبق به هم و یا جدا از هم باشد . DAVIS 1449 : 52 “”
اولین جزٌ نظریه “”دیویس “” اشاره به ارزشها ، هنجارها و انتظارات هر نقش می باشد . ارزشها معیارهایی هستند که در انتخاب هدفهای رفتار بکارمی روند .هنجارهاقواعدتعمیم یافته ای هستندکه رفتار رامشخص می کنند ودر حالت خاص وسایل مناسب برای تعقیب اهدافند .
نقشها انتظارات یا استانداردهایی هستند که برای ارزیابی رفتار یک شاغل در موقعیت خاص اجتماعی بکار می روند .
دومین جز را که “” دیویس “” به عنوان “” نظم واقعی “” به آن اشاره کرد ، ساختار رفتاری می نامیم . این جز بجای تجویزات رفتاری بر رفتار واقعی توجه دارد .
طبقه بندی “” هومانز”” از رفتار اجتماعی سه عامل فعالیتها،کنشهای متقابل و گرایشها یعنی عوامل تشکیل دهنده ساختار رفتاری را ارائه می دهد .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 25
به دلیل اینکه کارها بیشتر در ارتباط با ساختار رفتاری است تا صرفا” رفتارها به آن فعالیتها ،کنشهای متقابل وگرایشهایی که تا حدودی از نظم معینی پیروی می کنند توجه می کنیم . رفتار تکراری یک فرد خاص یا رفتارهای مشابه یک دسته از افراد مورد نظر است . نظریات فوق به ما یادآوری می کند ، ساختار هنجاری وساختاررفتاری یک گروه نه مستقل و نه منطبق به
هم می باشند . بلکه به درجات متفاوت به هم وابسته اند . ساختار هنجاری محدودیتهای عمده ای را بر ساختار رفتار تحمیل می کند . رفتار را شکل داده و آنرا جهت می دهد و مختار هنجاری تجاوز کرده و منبع عمده توسعه ( عوامل ) و تغییرات در آن ساختار ( هنجاری ) می شوند .
یعنی همان طوری که رفتار هنجارها را شکل می دهد ، هنجارها نیز رفتارها را شکل می دهند . به هر حال ساختارهای هنجاری و رفتاری همواره در یک حالت تنش پویا قرار دارند و در
حالی مستقل بوده و مستقلا”تغییر می کنند ولی فشار مداومی بر دیگری وارد می نماید .
تاُکیدبرساختاراجتماعی ، ماراقادرمی سازدتاکشمکشهای موجوددرسازمان راتشکل یافته ببینیم ، یعنی کشمکشهادرقالب ساختاروروابط بین افرادوگروه بوجودمی آیدوبه خصوصیات تهاجمی وذاتی افرادسازمانی بستگی ندارد.عوامل ساختاری نه تنهاخصوصیاتی مانندثبات ونظم بلکه تنش ،
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 26
اضطراب و کج رفتاری و تغییر را نیز در بر می گیرد. ساختار اجتماعی یک سازمان با توجه به میزان رسمیت آن تفاوت می کند . یک ساختاراجتماعی رسمی ، نوعی است که در آن موقعیتهای اجتماعی و روابط بین افراد به روشنی مشخص شده است . در یک ساختار غیر رسمی ، وقتی که افراد خاصی از سیستم خارج شده و یا داخل می گردند ، نقشها و روابط میان آنها و ک
نشهای متقابل بین آنها ، توسعه یافته و تغییر می کند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 27
2-6-2-افراد سازمانی :
افراد سازمانی کسانی هستند که در برابر دریافتهای مختلف ، سازمان را یاری می دهند . همه افراد در بیش از یک سازمان مشارکت داشته و میزان و شدت مشارکت آنان ممکن است بسیار متفاوت باشد . بسیار مهم است تاُ کید کنیم که افراد سازمانی در وهله اول و در بیشتر موارد عاملان اجتماعی می باشند . بدون آنها نه ساختار ، نه سازمان و نه موقعیت اجتماعی موجودیت نخواهند یافت . اولین نظریه های جامعه شناسی به ساختار اجتماعی اهمیت داده اند .نظریه های جدید تاُکید دارند که عاملان اجتماعی هم ابزار استمرار جماعات ( برای ایجادساختارهای جدید ) و هم ابزار تغییر ( برای ایجاد ابتکار و نوآوری ) می باشند .
“” آنتونی گیدن “” می گوید : دوگانگی ساختارهای اجتماعی هم واسطه و هم نتیجه اند . ساختارها براعمال جاری تاُثیر گذاشته و تحت تاُثیر آن اعمال شکل می گیرند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 28
3-6-2-اهداف سازمانی :
مفهوم اهداف سازمانی مهمترین (و بحث انگیزترین ) جنبه از مطالعه سازمانها می باشد
. برخی تحلیلگران بر این نکته اصرار می ورزند که برای درک سازمانها ، بررسی اهدافش
ان ضروری است . برخی دیگر کارکرد اهداف را چیزی جز توجیه فعالیتهای گذشته نمی
دانند . رفتار گرایان نیز اشاره می کنند که فقط افراد هدف دارند و گروههایی چون سازمانها هدفمند نیستند . برای بیشتر تحلیلگران ، اهداف محور اصلی تجزیه وتحلیل سازمانها به شمارمی رود .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 29
4-6-2-تکنولوژی :
به منظورتمرکزروی تکنولوژی سازمانی ، سازمان بایدبه عنوان محلی که بعضی ازکارهادرآن انجام می پذیرد ، محلی برای تبدیل مواداولیه ، انرژی صرف می شودویامکانیزمی برای تبدیل وارده ها به صادره هاتلقی گردد. هرسازمانی که کاری انجام میدهد ، تکنولوژی انجام آن کاررا در اختیار دارد .
برخی سازمانها مواد وارده را در جریان تولید قرار داده و تجهیزات و سخت افزار جدید می سازند . برخی دیگر افراد را در جریان تعلیم و تربیت قرار می دهند . تکنولوژی نه تنها شامل ماشینها و تجهیزات فنی می گردد بلکه شامل دانش فنی و مهارتهای افراد سازمانی نیز می شود .
تکنولوژی در اختیار کلیه سازمانها می باشد ، اما سازمانها با توجه به حدود درک این تکنیکها ، میزان کاربرد روزمره آنها و میزان موُثر بودن آنها با ، یکدیگر متفاوت می باشند .
5-6-2-محیط :
هرسازمانی دریک محیطخاص فیزیکی ، تکنولوژیکی ، فرهنگی واجتماعی قرارداردکه بایدخودراباآن وفق دهد . هیچ سازمانی خودکفا نیست . همه سازمانهابرای بقابه برقراری روابط باسیستمهای بزرگتری که جزئی ازآنهاهستند ، وابسته اند. تحلیلگران اولیه سازمانها ، اهمیت ارتباط سازمان با محیط را نادیده گرفته و یا آنرا ناچیزمی شمردند . اما کارهای اخیر بر این ارتباط تاُکی
دبسیاری دارند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 30
غیرازخانواده ، بقیه سازمانها ، افرادبابیش ازیک سازمان درارتباطند . سازمانها سیستمهایی می باشند که ازتشریک مساعی بخشی از فعالیتهای اعضایشان تشکیل می شوند . ( نه همه فعالیتهای آنان )
ساختار سازمان جنبه های مهمی که از محیط گرفته یا محیط بر آن تحمیل کرده را منعکس می سازد . هر دو ساختار رسمی و غیر رسمی ریشه در محیط دارند . سازمانها نه تنها از محیط تاُثیر می گیرند بلکه بر محیط نیز تاُثیرمی گذارند و هیچ سازمانی جدا از محیط آن قابل فهم نیست . ( 9 )
7-2-دیدگاه سیستمی :
تعریف یک سیستم : عبارتست از اجزاء بهم پیوسته و مرتبط بهم که به نحوی تنظیم گردیده اند که یک کل مجزای از تک تک اجزاء را بوجود می آورند . جوامع بشری خود نوعی
سیستم اند . اتومبیل ها ، گیاهان و بدون انسانها یک نمونه هایی از انواع سیستم ها هستند . این سیستم ها داده هایی را بدست می آورند سپس از تغییر و تبدیل آنها ستاده هایی را تولید می کنند .
هر سیتمی از طریق دو نیروی متضاد تفکیک و ادغام شناخته می شود . در یک سیستم ، وظائف تخصصی تفکیک می شوند تا جایگزین الگوهای کلی مبهم شوند . برای مثال : در بدن انسان شش ها ، قلب ، کبد هر کدام وظائف جداگانه ای دارند . بطور مشابه سازمانها ن
یز ، بخشها ، قسمتها وواحدهایی مجزا برای انجام وظائف مختلف وتحقق فعالیت های تخصصی خود دارند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق : 31
8-2-انواع سیستمها :
معمولا” سیستمها را به سیستمهای باز و بسته طبقه بندی کرده اند . تفکر یا ایده سیستمهای بسته از ابتدای مطرح شدن آن از علم فیزیک نشاُت گرفته است . این تفکر ، سیستم ها را خود کفا ومستقل در نظر می گیرد . ویژگی مهم این تعریف از دیدگاه علم فیزیک اینست که اثر مهم محیط بر سیستم را نادیده می گیرد .
1-8-2-سیستم بسته :
یک سیستم کاملا” بسته سیستمی است که هیچ نوع انرژی از منابع خارجی دریافت نکرده و هیچ نوع انرژی را به خارج از خود ساطع نمی کند و این دیدگاه در عمل کاربرد محدودی در مطالعه سازمان ها دارد و بیشتر بصورت ایده آل مطرح است .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 32
2-8-2-سیستم باز : تعامل پویای سیستم را با محیطش نشان می دهد .
در شکل 2-2 نمایی از سیستم باز بصورت ساده نشان داده شده است .
سیستم
شکل 2-2 سیستم باز
سازمانهامواداولیه ومنابع انسانی مورد نیاز خودراازمحیط دریافت میکنند .آنهابرای اینکه ستاده های خودرا عرضه نمایند به مشتریان وارباب رجوع خودوابسته اند . بانکها سپرده هارا دریافت می کنند سپس این سپرده هارابه صورت وام یا دیگرسرمایه گذاریهاتبدیل می کنندوازمنافع حاصله برای بقاءورشدخودوهمچنین پرداخت بهره به سپرده گذاران ودادن مالیات به دولت استفاده میکنند.ازاینروسیستم بانک بطورفعال بامحیطش درتعامل است که خوداین
محیط شامل سرمایه گذاران،وام گیرندگان ، افرادجویای کار، نهادهای قانونی ونظائرآنهااست .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 33
در شکل 3-2 تصویر پیچیده تری از یک سیستم باز ارائه شده که می تواند برای سازمانهای صنعتی بکار گرفته شود . ( 10 )
اعمال نفوذ مقررات
حمایت از مصرف کنندگان
بازپرداخت وام
دستمزدها
پرداخت به
سهامداران
شکل 3-2 – یک سازمان صنعتی به عنوان یک سیستم باز
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 34
ویژگیهای یک سیستم باز :
همه سیستمها دارای سه عنصر نهاده ، فرآیند تبدیل و ستاده اند . سیستم ها مواد اولیه ، انرژی ، اطلاعات ومنابع انسانی و نظائر اینها را دریافت می کنند و آنها را به کالاها ، خدمات ، منابع ، مواد زائد و غیره تبدیل می کنند .
1- آگاهی از محیط :
یکی از ویژگیهای روشن وواضح یک سیستم باز ، آگاهی آن از روابط بین خود و محیطش است. مرزی وجود دارد که سیستم را از محیطش جدا می کند . تغییرات محیطی ، کم و بیش بر سیستم تاُثیر می گذارند و همینطور آن تغییرات درون سیستم نیز محیط را متاُثر می کند . بدون وجود مرزی مشخص ، سیستمی وجود نخواهد داشت ، مرز یا مرزهای سیستم اند که مشخص می کنند سیستمها در چه جایی واقع شده اند و سیستمهای فرعی از کجا شروع و به کجا ختم می شوند . مرزها می تواند فیزیکی باشند نظیر خطوط مرزی روشن که ایالات متحده آمریکا را از همسایگان شرقی و غربی اش جدا می کند .
مرزها همچنین می توانند بصورت روانشناختی از طریق نمادهایی نظیر القاب ، عناوین ، لباسهای همشکل و شعائر مذهبی بوجود آیند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 35
2- بازخور:
سیستمهای باز بطور مداوم از محیط خود اطلاعات دریافت می کنند و آنها را در پی گیری اقدامات اصلاحی انحرافات حاصله از جریان ازپیش تعیین شده ، یاری می دهد که این دریافت اطلاعات از محیط را باز خور می نامیم .
3- ویژگی دورانی :
سیستمهای باز چرخه ای از حوادثند . ستاده های سیستم ، امکاناتی را برای نهادهای جدیدی که چرخه سیستم را تکرار می کنند فراهم می سازند . اگر چه سیستم می خواهد تداوم داشته باشد و حیات سازمان حفظ گردد باید در آمد دریافتی از مشتریان ش
رکت ، کفاف پرداخت به سهامداران و دستمزد به کارکنان و بازپرداخت وام را داشته باشد .
4- آنتروپی منفی :
اصطلاح آنتروپی به گرایش سیستم به زوال ( میل به فنا ) یا فروپاشی اشاره دارد .
یک سیستم بسته چون انرژی و داده های جدیدی رااز محیط خود دریافت نمی کند به مرور زمان به ضعف می گراید . برعکس ، یک سیستم باز آنتروپی منفی دارد لذا می تواند خود را تجدید قوا نموده و ساختارش را حفظ کند ، از مرگ رهایی یابد و حتی ریشه کن کند ، زیرا توانایی ورود انرژی بیش از آنچه را متوجه صرف تولید ستاده هایش می کند ، داراست .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 36
5- وضعیت ثبات :
ورود انرژی به سیستم برای جلوگیری از آنتروپی ،میزانی از ثبات در تبادل انرژی را موجب شده که این امر خود منجر به پایداری در سیستم می گردد . هر سال که می گذرد بدن شما سلولهای جدیدی راجایگزین سلولهای مرده می سازد ، اماظاهرفیزیکی بدن شما،خیلی کم و حتی بسیارجزئی تغییرمی کند .
پس یک سیستم باز ضمن آنکه در تبدیل نهاده ها به ستاده های خود فعال بوده و تغییر می کند اما در طی زمان از ثباتی نسبی برخوردار است .
6- حرکت به سوی رشد و توسعه :
ویژگی ثبات ، توصیفی ازسیستمهای ساده یاسیستمهای بازاولیه است وبه مرورزمان که سیستم پیچیده ترمی شودوبه طرف خنثی سازی آنتروپی حرکت می کند ، سیستم های بازبه سمت رشدو توسعه حرکت می کنندکه این امرنقض ثبات سیستم محسوب نمی شود . سیستم های بزرگ وپیچیده برای حصول اطمینان ازبقاء خودبه نحوی عمل می کنندکه حاشیه ایمنی بیشترازسطح فعلی موجودرابدست آورند . همچنین بایدبدانیم سیستم اصلی مستقیما”د
راثرتوسعه، تغییر نمی کند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 37
7- تعادل بین فعالیت های نگهدارنده و انطباقی :
سیستم های بازاغلب تطبیق دادن دونوع فعالیت متضادرادنبال می کنند . فعالیتهای نگهدارنده اطمینان میدهدکه سیستمهای فرعی گوناگون باهم درتعاملندومحل سیستم بامحیطش سازگاری دارد .
بر عکس فعالیتهای انطباقی از این جهت ضروریند که سیتم بتواند در طی زمان ، تغییرات در خواسته های داخلی و خارجی سیستم را طرح وتعدیل کند .
8-همپایانی :
مفهوم همپایانی تصریح می کند که برای انجام کارهای متعددی وجود دارد که یک سیستم بوسیله راههای متعدد به یک هدف نهائی نائل آید . همپایانی شما را ترغیب می کند بجای اینکه تعداد محدودی راه حلهای جدید را برای حل یک مسئله مد نظر قرار دهید در جستجوی تعداد زیادی راه حل برآید .
اهمیت دیدگاه سیستمی : به مدیران حال و آینده اجازه می دهد که سازمان را به عنوان یک کل که مشتمل بر سیستم های فرعی متعدد و اجزاء مرتبط بهم است ، مورد توجه قرار دهند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 38
9-2-ابعاد طرح سازمان :
دیدگاه سیستمی بر این اساس قرار دارد که در درون سازمان فعالیتهای دائمی و پویا در جریان است . برای درک سازمان باید به ابعادی از سازمان توجه شود که بیان کننده ویژگیهای خاص سازمان هستند . این ابعاد بصورت ساختاری و محتوایی می باشند .
ابعاد ساختاری ، بیان کننده ویژگی های درونی یک سازمان هستند که آنها مبنایی را به دست می دهند که می توان بدان وسیله سازمانها را اندازه گیری و مقایسه نمود .
1-9-2-ابعاد ساختاری سازمانی :
1-1-9-2-رسمی بودن :
به اسناد و مدارکی اطلاق می شود که در سازمان وجود دارد . در این اسناد روشها ، شرح وظائف ، مقررات و سیاستهایی را که سازمان باید رعایت و اجرا نماید نوشته شده است .
2-1-9-2-تخصصی بودن :
یعنی سازمان تا چه اندازه یا تا چه درجه ای کارها و فعالیتهای خود را به وظائف جداگانه و تخصصی تقسیم کرده باشد .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 39
3-1-9-2-داشتن استاندارد :
به موردی اطلاق می شود که بسیاری از کارهای مشابه به روشی یکسان و همانندانجام شوند.
4-1-9-2-سلسله مراتب اختیارات :
یعنی مشخص کردن این موضوع است که هر یک از افراد باید گزارش کار خود را به چه کسی بدهد وحیطه کنترل ( نظارت ) هر یک از مدیران مشخص می شود .
5-1-9-2-پیچیدگی :
مقصود از پیچیدگی تعداد کارها یا سیستم ها ی فرعی است که در درون یک سازمان انجام می شود یا وجود دارد . پیچیدگی را می توان از مجرای سه بعد سنجید : عمودی ، افقی و فضایی . مقصود از عمودی تعداد سطحی است که در سلسله مراتب اختیارات وجود دارد .
پیچیدگی سازمان از نظر افقی ، مربوط به تعداد شغل یا دوایری است که به صورت افقی در سراسر سازمان وجود دارد . پیچیدگی سازمان از نظر فضایی به محل ها و مناطق جغرافیایی اطلاق می شود .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 40
6-1-9-2-متمرکز بودن :
در سلسله مراتب اختیارات ، متمرکز بودن به آن سطح از اختیارات گفته می شود که قدرت تصمیم گیری دارد . هنگامی که تصمیم در سطح بالای سازمانی گرفته شود ، آن سازمان را متمرکز می نامند و هنگامی که تصمیم گیری ها به سطوح پائین تر سازمان تفویض گردد ، سازمان غیر متمرکز است .
7-1-9-2-حرفه ای بودن :
به سطح تحصیلات رسمی و آموزش کارکنان اطلاق می شود . اگردریک سازمان ، کارکنان برای گرفتن شغل باید دوره های آموزشی بلند مدت را طی کنند ، می گویند که سازمان بسیار حرفه ای است .
8-1-9-2-نسبت های پرسنلی :
این نسبت بیان کننده به کارگیری افرادی است که برای وظائف مختلف و دوایر گوناگون به استخدام سازمان درمی آیند . برای محاسبه نسبت پرسنلی ، تعداد
کارکنان یک گروه یا یک طبقه را برکل تعداد کارکنان سازمان تقسیم می کنند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 41
2-9-2-ابعاد محتوایی :
معرف کل سازمان هستند ، مثل اندازه یا بزرگی سازمان ، نوع تکنولوژی ، محیط و اهداف آن . و آنها معرف جایگاه سازمان هستند و بر ابعاد ساختاری اثر می گذارند . ابعاد محتوایی می توانند مبهم باشند ، زیرا آنها نشان دهنده سازمان و محیطی هستند که ابعاد ساختاری در درون آن قرار می گیرند و برای ارزیابی و درک سازمان ، هر دو بعد ساختاری و محتوایی حدودی است و ابعاد سازمان با یکدیگر رابطه متقابل ( تعامل ) دارند .
2-9-2-ابعاد محتوایی سازمان :
1-2-9-2-اندازه :
اندازه سازمان عبارتست از بزرگی که به صورت تعداد افراد یا کارکنان مشخص می گردد .
2-2-9-2-تکنولوژی ( فن آوری ) سازمان :
عبارتست از ماهیت زیر سیستم تولید ، و شامل عملیات و روش های فرآیند تولید ( تبدیل اقلام مصرفی به اقلام تولیدی ) می شود .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 42
3-2-9-2-محیط :
شامل عواملی می شودکه درخارج ازمرزسازمان وجوددارند . (صنعت ، دولت ، مشتری ، عرضه کنندگان کالاوموُسسات مالی وسازمانهای دیگرازجمله مهمترین عوامل محیطی هستندکه بریک سازمان اثرمیگذارند )
4-2-9-2-اهداف و استراتژی سازمان :
در این مقوله هدف و شیوه های
رقابتی شرکت که آن را از سایر سازمانها متمایز می کند ، مشخص می شود معمولا” هدفها به صورت اسناد نوشته هستند ، که بیان کننده و نشان دهنده مقصود نهایی و همیشگی شرکت می باشند . استراتژی عبارتست از یک برنامه عملی که به موجب آن شیوه تخصیص منابع و فعالیتهای شرکت دررابطه بامحیط ودرراه نیل به هدف هایش تعیین می گردد .هدفها واستراتژی های سازمان مشخص کننده دامنه فعالیت هاورابطه ای است که سازمان باکارکنان ، مشتریان ورقبای خود دارد .
5-2-9-2-فرهنگ :
فرهنگ سازمان نشان دهنده مج
موعه ای ازارزشها ، باورها ، هنجارها و تفاهم هایی است که سازمان در آنها با کارکنان وجوه مشترک دارد . امکان دارد این فرهنگ
سازمان چیز نانوشته ای باشد ولی با توجه به شعارها ، جشن ها ، نوع لباس و نمای سازمان قابل مشاهده می باشد .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 43
ابعادساختاری ومحتوایی که موردبحث قرارگرفت به یکدیگروابسته اند.برای مثال بزرگی سازمان ، نوع تکنولوژی ومحیط پایدارباعث میشوندتاسازمانی بوجودآیدکه ازنظررسمی وتخصصی و متمرکز
بودن در سطح بالایی قرار داشته باشد . اینها ابعاد مبنایی هستند که می توان بدان وسیله ویژگی هایی از سازمان را سنجید و تجزیه و تحلیل نمود . ( 12 )
10-2-عوامل تعیین کننده ساختار سازمانی :
1-10-2-استراتژی ( راهبرد )
1- تعریف :
استراتژی می تواند به عنوان فرآیند تعیین اهداف بنیادی بلند مدت ، اتخاذ شیوه کار و تخصیص منابع لازم برای تحقق این اهداف ، تعریف شود . برای تحقق اهداف ، حفظ و گسترش فعالیتهای شرکت در حوزه های کاری جدید در پاسخ به تقاضاهای متغیر ، تغییرات منابع ، نوسانات شرایط اقتصادی ، پیشرفت های فنی و فعالیت رقبا باید تخصیص مجدد صورت پذیرد . این تعریف دو نظریه را در مورد استراتژی مطرح و لزوم توجه گسترده به آندو را نشان می دهد .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 44
1-1 حالت طرح ریزی :
این نظریه استراتژی را به عنوان طرح یا یک رشته رهنمودهایی واضح و روشن که از قبل تدوین شده توجیه و تشریح می کند .
2-1 حالت تکاملی :
بر اساس این نظریه ، استراتژی لزوما” طرحی اصولی و سنجیده نیست . بلکه درطی زمان به عنوان یک الگودر جریان تصمیمات مهم ظهور پیدا می کند . بطور خلاصه ، استراتژی هم نتایج نهائی و هم وسایل نیل به آن را در بر دارد . هر روشی که مد نظر باشد مدافعان این موضع که استراتژی ساختار را تعیین می کند به این مهم واقفند که تصمیم گیرندگان ، ساختاری را انتخاب می کنند که خود خواهان آن هستند و فرآیند های پردازش درون سازمان ، محیط و عوامل دیگر ، تعیین کنندگان اصلی ساختار هستند . این ساختاردرشکل 5-2
نشان داده شده است . اماآثارآنهابرساختارازطریق استراتژی صورت می پذیرد . ( 13 )
ساختار استراتژی عوامل محیطی و
ظرفیت های سازمانی
شکل 5-2 : تعیین کننده بودن استراتژی در تعیین ساختار سازمان
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 45
2- انواع سازمانهای استراتژیک :
در نظریه معاصر طبقه بندی سازمانهای استراتژیک بر مبنای میزان تغییراتی که یک سازمان در محصولات یا بازارش می دهد ، که مهمترین چارچوبی است که در حال حاضر برای تعریف استراتژی و تاُثیر آن بر طرح ساختاری بکار می رود .
1-2- سازمانهای تدافعی :
سازمانهای تدافعی با تولید تعداد محدودی از محصولات برای بخش کوچکی ازکل بازار بالقوه ، ثبات را جستجو می کنند . دراین جایگاه وقلمرو محدود ، برای ممانعت ازورود رقبا به حوزه کاریشان بشدت ایستادگی می کنند , درنتیجه ساختاری در سازمان ایجاد می گردد که از تفکیک افقی بالا ، کنترل تمرکز و سلسله مراتب رسمی برای ایجاد ارتباط ، برخوردارمی باشد .
2-2- آینده نگران :
تقریبا”قطب مخالف تدافعی هاهستند .توانایی آنهادریافتن وبهره جستن ازفرصتهای بازار یابی وتولید محصولات جدید نهفته است . در اینگونه سازمانها ممکن است نو آوری نسبت به سود آوری از اهمیت زیاد تری برخودار باشد
. موفقیت آینده نگران متکی بر ایجاد وتولید محصولات جدید وحفظ ظرفیت سازمان برای بررسی دامنه وسیعی ازشرایط ، روندهاوحوادث محیطی است.آینده نگران اثربخش اند زیرامیتوانندنسبت به خواسته های دنیای آتی خودواکنش نشان دهندشرکتهای آینده نگربه علت عدم
دانلود مقاله plc word دارای 24 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله plc word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله plc word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
plc
تاریخچه plc
Programable logic controller
اولین plc در سال 1968 به درخواست شرکت جنرال موتورز آمریکا و توسط شرکت گولد مایکان آمریکا تولید شد و هدف از طراحی plc برای تولید محصولات متنوع و تغییرپذیری سریع و قابل برگشت سیستم های کنترل بود . بعد ها شرکت های ژاپنی
Mitsubishi _ omronو شرکت آلمانی simens plc های کوچک و بزرگ را به بازار ارائه کردند .
آْشنایی با سخت افزار plc
Power supply )) یا منبع تغذیه
Central processing unit یا cpu
Input moudle یا ماژول ورودی
Input analog یا ماژول ورودی آنا لوگ (ia )
Digital input یا ماژول ورودی دیجیتال (di )
Out put module یا ماژول خروجی
Out put analog یا ماژول خروجی آنا لوگ (ao )
Dijital out put یا ماژول خروجی دیجیتال (do )
Interface moudl;e یا ماژول واسط (im )
Proccosser یا کارت شبکه
مدل های راه اندازی cpu
Hot restart یا راه اندازی گرم
Warm restart یا راه اندازی گرم
Cold restart یا راه اندازی سرد
مدل های cpu
Standard
Compact
Fail safe
کنترل کننده های منطقی قابل برنامه ریزی (PLC):
باپیشرفت تکنولوژی وبرروی کارآمدن ریزپردازنده ها تحولی چشمگیر در فرآیندهای کنترل به وجودآمد وآن تحول بکارگیری علم اتوماسیون صنعتی و PLCدر روند پروسه های صنعتی بوده است. امروزه در بسیاری از صنایع به حلقه های کنترل PLCختم می شوند که مغز متفکر سیستم است و در یک بررسی پدیده قابل کنترل را تحت اختیار دارد . به عبارت دیگر PLCنوعی کامپیوتر است که برنامه خاص را اجرا می کند .
شرح عملکرد سیستم PLC
در این سیستم برای ارتباط دو طرفه میان دو پست A,B یک زوج فرستنده و گیرنده در هر کدام از پستها قرار می گیرد.و چون دستگاههای فرستنده و گیرنده PLC را نمی توان مستقیماً به خط فشار قوی وصل کرد.به همین خاطر به تجهیزات واسطه ای نیاز است تا هم سیگنال فرکانس بالای PLC را به خط کوپل نموده و هم مانع از اتصال مستقیم ولتاژ بالا به دستگاههای حساس PLC بشوند به همین خاطراز خازنهای کوپلاژ استفاده می شود.که با افزایش فرکانس به طور اتصال کوتا عمل می کنند و در فرکانسهای بالا به صورت اتصال باز در می آیند.معمولاً خازنهای کوپلاژ بین 2000pf تا 1000pf انتخاب می شوند.
در پستهای فشار قوی برای اندازه گیری ولتاژ و جریان خط از تقسیم کننده های ولتاژ خازنی به نام CVT استفاده می شود لذا از آنها می توان جهت خازن جدا کننده Ccoupl استفاده کرد.برای اینکه تلفات خط کم شود باید حداکثر توان فرستنده به خط کوپله شده و توان برگشتی به حداقل خود برسد.وسیله ای که جهت تطبیق امپدانس به کار می رود جعبه یا واحد تطبیق امپدانس نامیده می شود و با علامت اختصاری LMU (Line Matching Unit) نشان داده می شود.
برای اینکه سیگنال ارسالی توسط PLC به خطوط دیگر انتشار پیدا نکند باید با قرار دادن مداری بر سر راه نشتی مانع از راه یابی آن به مسیر ناخواسته شویم به عبارت دیگر در مقابل فرکانسهای بالای PLC مقاومت زیاد از خود نشان دهد. و در مقابل سیگنال فشارقوی 50 هرتز همانند یک اتصال کوتاه عمل کند با توجه به این دو خصوصیت عنوان شده به نظر می رسد استفاده از دو سلف سری با خط انتقال در پستهای A,B را حل می کند.زیرا امپدانس سلفی XL=2FL با فرکانس رابطه مستقیم دارد. که به آنها Line trap نیز گفته می شود.
اما استفاده از یک سلف سری با خط انتقال مطلوب نمی باشد. چون با خازنهاى معادل ترانسفورماتورهاى موجود درپست بصورت سرى قرار گرفته و جنانچه اندر کتانس L و سوسپنانس خازنهاى معادل ترانسفورماتورهاى پست(C) به گونه اى باشند که فرکانس رزونانس با تشدید مجموع سری این دو یعنی F=1/2LC معادل فرکانس کار دستگاه PLC شود. در این فرکانس مدار اتصال کوتاه بوده و در نتیجه نقطه سیگنال PLC به خط انتقال از دید سیگنال PLC زمین شده و تمام سیگنال از دست می رود. به خاطر رفع این عیب از یک مقاومت اهمی بالا با سلف سری شده است .
استفاده تلفات خط زیاد خواهد شد. همین خاطر از یک مدار تیونینگ که به موازات سلف قرار گرفته باشد وکل مجموع با خط انتقال انرژی به صورت کسری می باشد. مدار داخلی Tuning عموماً برای تله مجهای با باند وسیع به صورت زیر می باشد:
لازم به تذکر است که هزینه ساخت تله موج با افزایش Rmin بیشتر می شود.
دو تصویر از مدم های PLC موجود در بازار
FSK یا frequency shift keying چیست ؟
همانطور که اشاره کردم ، امروزه FSK رایج ترین روش مدولاسیون است که در ساخت مدم های PLC برای کاربرد های خانگی یا اصطلاحا indoor استفاده می شود و تقریبا بیشتر مدم های PLC که تا کنون تولید شده اند از این طرح مدلاسیون استفاده می کنند . FSK مشکلاتی نیز دارد که سعی میکنیم از این پس به فواید و معایب این روش بپردازم ، اما پیش از هرچیز می بایست بدانیم که اساس FSK بر چیست . از این رو در مقالات آتی FSK را بیشتر شرح میدهم .
با جستجوی لغت frequncy shift keying در موتورهای جستجو تعاریفی از این روش ارائه شده است که ترجمه خلاصه شده ای از آن ها را در ادامه می آورم .
تعریف FSK در سایت whatis.com
ّFSK روشی برای ارسال سیگنال های دیجیتال است . اگر دو حالت باینری موجود یعنی صفر و یک منطقی را توسط یک شکل موج آنالوگ تعریف کنید ، صفر منطقی در این روش توسط یک موج با فرکانس خاص و یک منطقی نیز توسط موجی دیگر با فرکانس متفاوت تعریف می شود . یک مدم FSK اطلاعات باینری موجود در کامپیوتر را به سیگنال FSK تبدیل می کند تا بتوان آن ها را روی خطوط تلفن ، کابل ها ، فیبر نوری و یا به صورت بی سیم ارسال کرد . این مدم همچنین میتواند سیگنال های FSK رسیده را نیز به حالت های صفر و یک دیجیتال تبدیل کند تا کامپیوتر بتواند آن ها را بفهمد .
استفاده از روش FSK برای اولین بار در چاپگرهای ماشینی راه دور در اوسط قرن بیستم مرسوم شد . سرعت استاندارد این ماشین ها 45 باوود ، معادل 45 بیت بر ثانیه بود . وقتی که کامپیوتر های شخصی رایج شدند و شبکه ها رونق گرفتند ، این چنین سرعتی برای ارسال یک سند متنی بزرگ یا مثلا ارسال برنامه ها واقعا اذیت کننده بود . در دهه 1970 مهندسان در جستجوی دستیابی به پهنای باند بیشتر مدم هایی ساختند که با سرعت بیشتری کار میکرد ، تلاشی که تا امروز ادامه داشته است . امروزه یک مدم تلفنی استاندارد می تاند با سرعتی تا هزاران بیت بر ثانیه کار می کنند . حتی مدم های بی سیم و کابلی می توانند با سرعتی بیشتر از یک مگابیت بر ثانیه کار کنند و مدم های فیبر نوری با سرعتی در حد چندین مگابیت بر ثانیه عمل می کنند . جالب توجه است که بدانید اصول ابتدایی FSK بیش از نیم قرن است که تغییر نکرده است .
البته در تعریف فوق هیچ اشاره ای به استفاده از روش مدولاسیون FSK برای ساخت مدم های PLC نشده است ولی جالب خواهد بود اگر بدانید مدم های PLC که از روش FSK استفاده می کنند سرعتی تا 100 مگابیت بر ثانیه ارائه خواهند کرد
یک نکته ای که به طور غیر مستقیم در این تعریف آورده شده این بود که در روش FSK دو فرکانس حامل خواهیم داشت که سیستم به طور پیاپی بین این دو فرکانس کلید زنی می کند .
حتما یادتان هست که در روش OFDM که قبلا در موردش کمی توضیح دادم داری چندین فرکانس حامل هستیم که سیستم به روش مالتی پلکس هر بار یکی را انتخاب می کند.
تعریف روش های مدولاسیون دیجیتال FSK در سایت از سایت دپارتمان UCL :
طبق متنی که در این سایت آمده است FSK یکی از روش های مدلاسیون دیجیتال است که در آن فرکانس موج سینوسی حامل بر اساس سیگنال پیام تغییر می کند . از دیگر روش های مدولاسیون دیجتال ASK و PSK را می توان نام برد که در ASK دامنه و در PSK فاز موج حامل تغییر می کند
در روش FSK از یک حامل ( یا دو حامل ) با فرکانس های متفاوت برای 0 و 1 استفاده می شود . سیگنال مدوله شده منتج ممکن است همچون جمع دو سیگنال دامنه مدوله شده باشد که فرکانس حامل شان متفاوت بوده است .
کمی در مورد طراحی مدم ( مودم (
همانطور که گفته شد طراحی مدم های PLC باید با هدف دستیابی و ساخت دستگاه هایی با پیچیدگی کمتر و مصرف برق پائین تر باشد . با وجود تمام مشکلات پیش رو باید با استفاده ار فناوری های پیشرفته دیجیتالی مدمی ساخت که تمامی بخش های آنالوگ و دیجیتال مدم باند پهن PLC به صورت کاملا مجتمع و در داخل یک تراشه قرار گیرند.
یک مدم باند پهن HF-PLC نیازمند طرح دیجیتالی بزرگی است که شامل اصول باند DSP ، معادل سازی و رعایت پروتکل MAC می شود . استفاده از فناوری دیجیتالی غیربهینه در گردآوری سیستم روی تراشه SOC باعث افزایش قیمت تمام شده سیستم می شود . تمرکر تحقیقات گذشته بیشتر روی مشکلات سخت افزاری در مواجهه با تولید نویز غیر قابل پیش بینی بوده است . نظر به اینکه قطعات الکترونیکی ارزان قیمت نمی توانند تحت چنین شرایطی کار کنند ، محققان اکنون توجه خود را به سمت استفاده از مبدل های آنالوگ – به – دیجیتال و دیجیتال – به – آنالوگ معطوف کرده اند . این توجه با هدف بهبود عملکرد این مبدل ها برای به کارگیری در مخابرات خط قدرت صورت می گیرد
مبدل ها – Converters
مبدل های آنالوگ به دیجیتال ADC یکی از گرانترین بخش های یک مدم PLC به حساب می آیند . در انتخاب مبدل های اطلاعات معیارهایی وجود دارند تا مبدل ها نتوانند نرخ سیگنال به نویز ( SNR ) را کاهش دهند ، همچنین مبدل ها نباید هیچگونه اعوجاجی روی داده ایجاد کنند
در این روش از فناوری جدیدی برای ساخت مبدل های دیجیتال به آنالوگ DA و آنالوگ به دیجیتال AD کم هزینه به کمک FPGA و تعدادی عنصر خارجی استفاده شده است . پین های خروجی دیجیتال FPGA به عنوان منابع جریان یا ولتاژ استاده می شوند و یک شبکه RLC پسیو ، یک مبدل دلتا – سیگمای زمان پیوسته چند بیتی را راه اندازی می کند . این ساختار به طرز موثری هزینه و اندازه مدم PLC را کاهش خواهد داد .
مبدل های دلتا سیگما ( Delta-Sigma ) با ترکیب یک شبکه آنالوگ سریع ( به منظور شکل دادن نویز ) و یک فیلتر دیجتالی پائین گذر خیلی دقیق ، می توانند بهتر از مبدل های آنلوگ و دیجیتال فعلی عمل می کنند . هدف اصلی استفاده از این روش کاهش بخش آنالوگ مبدل ها تا حد امکان می باشد .
اما مشکل نویز ناخواسته همچنان باقی می ماند چونکه مبدل ها با وسعت عرض باند نیازمند پردازش نرخ دینامیک بالاتری از ورودی ADC ( شامل سیگنال و نویز ناخواسته ) هستند .راه حل رایج استفاده از یک مبدل نادقیق ( دقت پائین ) که بدنبال آن یک مبدل دقیق قرار گرفته می باشد . ساختار هر دوی این مبدل ها مبتنی بر flash است . تصویر زیر این ترکیب را نشان می دهد .
در رهیافتی دیگر ، برقراری ارتباط بین دو تا مبدل دلتا – سیگما : یک مبدل با رنج دینامیک بالا بدون دقت زیاد که به دنبال آن یک مبدل دقیق که روی رنج دینامیک سیگنال تمرکز کند ، می تواند باعث کاهش هزینه و اندازه این گونه از مبدل ها شود . این رهیافت همچنین پیچیدگی طرح قسمت آنالوگ را نیز کاهش میدهد چون که در مبدل های دلتا – سیگما به دلیل نیاز بیشتر به پردازش دیجیتالی سیگنال ، پیچیدگی سمت آنالوگ مبدل کمتر می شود . این ویژگی یک مزیت بزرگ در مقایسه با مبدل های فلاش ( flash converters ) محسوب میشود . این مسئله مهم است که بدانید ساخت محصول نهایی که در آن مدارهای آنالوگ و دیجیتال با فناوری های ترکیبی درون یک چیپ تراشه قرار گرفته باشند بسیار گرانقیمت است و از نظر اندازه نیز محدودیت هایی دارد .
از این رو هدف نهایی تحقیقات ، طراحی یک ساختار کاملا دیجیتالی تنها به کمک تعدادی عنصر خارجی خیلی ساده خواهد بود . این محدودیت تحمیل شده باعث می شود که خیلی از مدارهای آنالوگ مفید ، همچون مدارهای کنترل اتوماتیک بهره و فیلتر های آنالوگ برای طراحی مدم های PLC مناسب نباشند . بدون استفاده از کنترل کننده های بهره ، تغییرات ممکن در دامنه سیگنال دریافتی باعث افزایش رنج دینامیک مورد نیاز مبدل های آنالوگ – به – دیجیتال می شود .
مقاله ای از پروفسور Rahul Tongia
یکی از مقالاتی که اکثر موتور های جستجو در صفحات ابتدایی برای فناوری PLC نشان می دهند همین مقاله ” بررسی علمی – اقتصادی فناوری PLC ” است که بیشتر به توجیه اقتصادی این فناوری پرداخته ، با این حال بخش هایی از این مقاله که بیشتر جنبه علمی دارد را ترجمه کرده ام و آن را می توانید در ادامه بخوانید ( نسخه زبان اصلی مقاله )
انتقال اطلاعات روی خطوط قدرت پدیده جدیدی نیست . دهه های زیادی است که سیگنال های مخابراتی با اهداف کنترلی روی خطوط انتقال می یابند . این سیگنال ها معمولا در رنج فرکانس کیلوهرتز ( فرکانس های پائین ) کار می کنند و به همین دلیل ظرفیت انتقال نسبتاً کمی را ارائه می کنند . گاهی اوقات کمتر از یک کیلو بیت در هر ثانیه .
اما ایده نسبتاً جدیدی نیز هست که می گوید می توانیم سیگنال های باند پهن را برای اهداف مخابراتی ارسال کنیم . همچون پهنای باند روی خطوط قدرت.
در مرحله نخست ، خطوط قدرت به این دلیل که در همه جا حضور دارند و به مصرف کننده نهایی متصل شده اند ، بسیار جذاب به نظر می رسند . اساساً این فناوری بر مبنای مدولاسیون و دمدولاسیون اطلاعات به وسیله یک سیگنال حامل ( کاریر ) که در رنج فرکانس بالا کار می کند ، شکل گرفته است . به طور کلی لایه های فیزیکی و روش کدگذاری آن بر اساس روش OFDM صورت می گیرد و البته گاهی اوقات نیز از تکنیک های spread-spectrum ( طیف گسترده ) استفاده می شود
با وجود اینکه تکنیک OFDM بازده طیفی را ارائه خواهد کرد اما همچنان میزان توانمندی آن در مقابله با تداخل و مزاحمت های شبکه پرنویز الکتریکی ، اصلی ترین نگرانی طراحان محسوب می شود
بر اساس تئوری شانون ، بزرگتر بودن ظرفیت انتقال اطلاعات معادل است با دسترسی به پهنای باند بیشتر.
اغلب پیشنهاد ها برای افزایش ظرفیت انتقال شبکه های PLC استفاده از فرکانس کاریری است که در رنج 1 تا 30 مگاهرتز کار کند. از آن جا فرکانس برق شهر در ایلات متحده 60 هرتز و در سایر کشورها 50 هرتز است ، دو نوع سیگنال خواهیم داشت و در نتیجه این مسئله خود یک محدودیت جدیدی محسوب می شود
تصویر زیر دیاگرام کلی یک سیستم PLC را نشان می دهد . به طور کلی در سیستم آمریکایی ( شبکه های توزیع ) برای توزیع برق به 10 مصرف کننده نهایی از یک ترانسفرمر توزیع استفاده می شود که این امر توانایی ایجاد و استفاده از شبکه های توزیع کوچکتر را فراهم میسازد . در مقابل در اروپا و آسیا ، اغلب ترانسفرمر های توزیع 100 تا 200 مصرف کننده نهایی را تغذیه می کنند .
البته این تفاوت در تاسیسات یا تفاوت در ساختار ترکیبی مصرف کننده می تواند به طرح های متفاوتی برای شبکه قدرت منجر شود . اختلاف طرح های شبکه و سیستم های قدرت نیز نیازمند استاندارد سازی است و در نتیجه میزان سختی کار بالاتر خواهد رفت . این در حالی است که در کشور های مختلف نحوه رگولاسیون متفاوتی نیز وجود دارد .
طبق آنچه که ناکنون گفته شد ، عام ترین هدف سیستم های PLC ، روانه کرده سیگنال های PLC مابین یک جفت شبکه توزیع خواهد بود . اگر دیاگرام فوق را در نظر بگیرید در آن مصرف کننده نهایی از طریق یک مدم PLC به سوکت های برق خانگی متصل شده و در نتیجه نیازمند خریداری یک سری تجهیزات مقدماتی یا اصطلاحا CPE می باشد .
در مرحله بعد ، سیگنال های PLC مسیر شبکه ولتاژ ضعیف را به سوی ولتاژ متوسط می پیمایند تا به ایستگاه های جزء substation برسند . چنین طرحی را یک شبکه درختی میگویند که در آن تمامی مولفه های بالادست می توانند از سیگنال های جمع شده از سوی کاربران پائین دست خود استفاده کنند . بدین ترتیب فناوری PLC بر خلاف DSL یک سرویس اشتراکی میانی خواهد بود همانند سیستم های کابلی . می دانیم که DSL یک نوع ارتباط نقطه به نقطه را ارائه می کند که این خاصیت DSL باعث اقتصادی بودن آن نمی شود اما عملکرد و امنیت خوبی را ارائه می کند .
PLC بدلیل ویژگی هایش جایگزین دیگر شبکه های مخابراتی نمی شود ولی می توان از آن به عنوان یک روش دسترسی همانند DSL یا مدم کابلی استفاده کرد . طرح های مختلفی برای بخش توزیع PLC وجود دارد ، برای مثال .. برخی با قرار دادن اتصال Uplink قبل از ایستگاه و یا حتی در مرحله ترانسفرمر های توزیع این بخش را طراحی می کنند . طرح دیگری نیز از سوی Amperion ارائه شده که در آن بخش ولتاژ متوسط PLC برای انتقال سیگنال های جمع شده استفاده می شود . اما ارسال در فاصله ” مایل آخر” تا مصرف کننده نهایی از طریق فناوری بیسیم – wireless – و با استاندارد 80211 صورت می گیرد .
دلیل اصلی استفاده از WiFi بیسیم در میل پایانی مسیر ، ترانسفرماتور های الکتریکی است که میان بخش های ولتاژ متوسط و ضعیف شبکه توزیع واقع شده اند . این دستگاه ها همانند فیلتر پائین گذر عمل می کنند و در نتیجه مانع انتقال سیگنال های باند پهن ( مگاهرتز ) خواهند شد . راه حل هایی برای عبور سیگنالهای باند پهن از ترانسفورماتور ها ارائه شده است . برای مثال Main.Net پیشنهاد میکند به وسیله مکانیزم هایی همچون محدود سازی عمل کوپلینگ ، سیگنال به قدری تضعیف می شود که برای استفاده مفید نیازمند بازسازی می باشد ، اما بدی این روش پرهزینه بودن آن است .
اما مدل دیگری نیز وجود دارد . در این مدل فرض می شود که دستگاه متمرکز کننده ترانسفورماتورهای ولتاژ ضعیف شامل کوپلر های مورد نیاز که در دوسوی ولتاژ ضعیف و ولتاز متوسط قرار گرفته اند ، نیز باشند .
طرح مدولاسیون OFDM
همانطور که گفته شد ، OFDM همچون یک تکنیک مدولاسیون یا تکنیک مالتی پلکس فرکانسی به نظر می رسد . در یک سیستم OFDM اطلاعات توسط تکنیک مختلف ممکن روی ساب کاریر های باند باریک مدوله شده ( سوار شده ) و منتقل می شوند . مثلا تکنیک BFSK ( binary phase shift keying ) یا تکنیک QAM ( quadrature amplitude modulation ) کاربرد زیادی دارند . هرکدام از کانال های جزء ( subchannel ) با یک مولفه جداگانه ای مدوله می شوند . پس از آن فرکانس تمامی ساب کانال ها با استفاده از فرکانس های متعامد مالتی پلکس می شوند تا کارایی کانال را بهبود بخشند . اطلاعات در داخل فرستنده به کمک یک IFFT ( Inverse Fast Fourier Transform ( به فرم زمانی ( حوزه زمان ) در می آیند و در گیرنده به کمک یک FFT مجددا به حوزه فرکانس برخواهند گشت . تعداد کل ساب کاریر ها برابر است با تعداد نقاط حاصل از IFFT/FFT .
اگر اطلاعات منتقل شده به فرم زیر فرض کنیم که در آن کاراکتر N معرف تعداد کل ساب کاریر ها باشد
سیگنال زمان گسسته آن پس از اعمال IFFT چنین می شود که در این رابطه n عضوی است از بازه [-N/2 , N/2) .
در طرف گیرنده به وسیله عمل FFT روی سیگنال دریافتی ، اطلاعات بازیابی می شوند .
چنانچه یک سیگنال محو شود ( از بین برود ) یا اینکه یک سیگنال مزاحم حتی درصد کمی روی ساب کاریر ها تاثیر بگذارد ، توانایی OFDM در مقابل محو شدن فرکانس انتخابی یا تداخل باند باریک افزوده می شود
تاکنون محققان زیادی روی این موضوع که مناسب ترین نوع مدولاسیون برای فناوری مخابرات روی خط قدرت PLC چیست کار کرده اند و چنین به نظر می رسد که اکثریت آن ها OFDM را به عنوان تطبیق پذیر ترین ، فراگیر ترین و نیرومند ترین طرح ممکن مطرح میکنند با وجود اینکه می دانیم سخت افزار آن نیازمند پیچیدگی بیشتری است. دلیل این پیچیدگی هم این است که در OFDM مجبور هستیم از اپراتور های FFT ، IFFT و سخت افزار های مدولاسیون معمولی به طور همزمان استفاده کنیم . از آن جا که اندازه دستگاه یک مدم PLC باید کوچک باشد لذا اغلب بخش های ضروری سخت افزار آن نظیر فرستنده و گیرنده OFDM باید به دقت طراحی شوند
محدودیت های قدرت
بخش واسط PLC محیطی پر نویز است و برای سازگاری مغناطیسی ( EMC ) نیازمند تعبیه یک محدود کننده تشعشعات رادیویی برای هر یک از خطوط مخابراتی است . این نکات باعث خواهد شد که محدود کردن توان سیگنال و نرخ سیگنال به نویز به مشخصه های با اهمیت برای دسترسی به ارتباطی قابل اطمینان از طریق خطوط قدرت تبدیل شوند
اگر چه تلاش های زیادی صورت گرفته و می گیرد اما همچنان دستگاه های مخابرات خط قدرتی که به شکل نامناسابی رگوله شده اند نیزیکی از موانع دستیابی به سازگاری مغناطیسی به شمار می روند
به طور کلی خطوط قدرت محافقظت شده نیستند لذا مطمئنا امواج الکترومغناطیسی در اطراف خطوط قدرت نیز منتشر خواهند شد . انجمن های بین المللی زیادی همچون انجمن IARU ( international amateur radio union ) نسبت به این قضیه شاکی شده اند ، چون آن ها مدعی هستند که انجام امور مخابراتی روی خطوط قدرت خصوصا در اموری که در رنج 16 مگاهرتز تا 30 مگاهرتز صورت می گیرد حتی از اصول ابتدایی استاندارد EMC سرپیچی می کنند
این تشهشهان نه تنها باعث ایجاد تداخل ( مزاحمت ) با امواج رادیویی HF موجود خواهد شد همچنین ممکن است که سیستم های PLC به واسطه عملیات ایستگاه های فرستنده محلی دچار قطع یا وقفه در سرویس دهی خود شوند.
از آنجا که مافظت کردن از تمامی خطوط قدرت پیش از راه اندازی سرویس مخابرات خط قدرت امری عملی به نظر نمی رسد ، لذا تنه راه حل کاهش قدرت ساتع شده از طرف ترانس ها به منظور تطبیق با استاندارد های بین المللی برای دسترسی به ارتباطی نیرومند تر خواهد بود . با این کار سیستم های PLC نیز قادر خواهند شد تا بدون هیچ مشکلی با باند HF اشتراک داشته و سرویس های خود را ارائه کنند
اینترنت از طریق کابل برق
در تمام نقاط جهان برق مورد نیاز منازل و سایر اماکن از طریق کابل های هوایی و یا کابل های زیرزمینی تامین می شود. اما در آینده ای نزدیک کاربران اینترنت قادر خواهند بود از طریق همین کابل ها به اینترنت متصل بشوند و با سرعت بالا به سیر در شبکه جهانی بپردازند. این سرویس جدید در حقیقت اینترنت پر سرعت از طریق کابلها و سیم های برق موجود است آنهم در شرایطی که تا چندی پیش کارشناسان به دلیل وجود مشکلات فنی، بهره از چنین تکنولوژی را تقریبا غیرممکن می دانستند.حتی چند روز پیش چند شرکت بزرگ از جمله گوگل و آی بی ام آمادگی خود را برای همکاری مشترک جهت عرضه این تکنولوژی اعلام نمودند. با توجه به اینکه درآمد هنگفتی از طریق این تکنولوژی برای شرکت های برق و مخابرات پیش بینی می شود به همین دلیل این شرکت ها مشتاق هستند هر چه سریعتر به عرضه آن بپردازند. براساس پیش بینی های صورت گرفته درآمد حاصل از خطوط اینترنت پر سرعت از طریق کابل های برق به 14/4 میلیارد دلار در سال 2010 خواهد رسید.
انتشار همین آمار و ارقام باعث شده که بسیاری از شرکتها در آمریکا سرمایه گذاری عظیمی را در این حوزه انجام بدهند تا شاید از 18 ماه تا 3 سال آینده بتوانند این سرویس را به مشتریان خود ارائه کنند.
در حال حاضر این سرویس به صورت محدود در کشورهای اروپایی عرضه می شود اما یک خدمت فراگیر در سراسر جهان به شمار نمی آید. به عبارت دیگر، شرکت های برق اروپایی چندین سال از رقیبان خود در آمریکا پیش هستند. البته طراحی شبکه برق قاره اروپا با شبکه برق آمریکا تفاوت های عمده ای دارد به همین دلیل اروپاییان بهتر می توانند از طریق کابل های برق خدمات اینترنت پرسرعت عرضه کنند.
یکی از فواید این تکنولوژی صرفه جویی در وقت است.به عبارت دیگر، کاربر می تواند چند ساعت پس از عضویت در شبکه از خدمات آن بهره مند شود.گفته می شود سرعت عرضه خدمات این تکنولوژی سه برابر بیشتر از خدمات عادی اینترنت می باشد.
از سوی دیگر برخی از کارشناسان مدعی شده اند این خدمت جدید باعث ایجاد اختلال در امواج رادیویی خواهد شد. البته شرکت های برق اطمینان داده اند که فرکانس های آنان با فرکانس های رادیویی تداخل نخواهد داشت.
همچنین شرکت های عرضه کننده خدمات اینترنت پر سرعت از طریق تلفن، معتقدند سرعت اینترنت آنان بسیار بیشتر از سرعت اینترنت از طریق شبکه برق خواهد بود اما نتایج نظرسنجی ها حاکی از آن است که کاربران اطمینان بیشتری نسبت به سرعت اینترنت از طریق کابل های برق دارند. البته سرعت اینترنت بستگی به شرکتی دارد که خدمات را ارائه می دهد با این حال حداقل سرعت اینترنت برقی معادل سرعت اینترنت کابلی از طریق تلفن و DSL خواهد بود.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد قیمت این خدمات است. گفته می شود هزینه اشتراک ماهیانه این سرویس در حدود 20 دلار خواهد بود. همچنین برای اینکه بتوان کامپیوتر و سایر وسایل الکترونیکی را به اینترنت متصل کرد باید برای هر پریز خانه دستگاه تبدیل به ارزش 40 تا 50 دلار خریداری کرد. با توجه به این محدوده قیمتی پیش بینی می شود مردم از آن استقبال کنند تا تحول بزرگی در عرصه صنعت برق به وجود بیاید.
در OFDM اطلاعات ارسالی به صورت موازی در آمده و در چند فرکانس مختلف با کاریرهای ( carrier ) متفاوت ارسال می گردد که فاصله این فرکانس ها طوری است که با یکدیگر تداخل نداشته باشند و در نتیجه بر هم عمود خواهند بود . OFDM اولین بار در سال 1960 مطرح شد ، اما به علت اینکه نیاز به پردازش زیادی داشت و پردازنده های آن زمان قابلیت پردازش با سرعت کافی را نداشتند ، عملا به کار گرفته نشد . امروزه با رشد پردازنده ها این تکنولوژی در برخی روش های خصوصی شبکه های بیسیم شهری در استاندارد های جدید شبکه محلی بی سیم ، ADSL و مخابرات با استفاده از شبکه قدرت PLC مورد استفاده قرار گرفته است.
ایده اصلی OFDM از FDM گرفته شده است . هر سیگنال دارای یک sub-carrier بوده که با دیتا مدوله می شود . در FDM این فرکانس ها از هم به اندازه مشخصی جدا می شوند تا از تداخل جلوگیری شود . در گیرنده این سیگنال ها دمدوله می شوند . در تصویر زیر می تواند یک FDM را با 9 sub-carrier ببینید.
در OFDM فاصله بین فرکانس ها کمتر شده و باهم همپوشانی نیز دارند . به علت تعامد بین فرکانس ها با وجود همپوشانی فرکانسی ، هیچگونه تداخلی ایجاد نمی شود . بابراین در OFDM از باند فرکانسی بهتر استفاده شده است و پهنای باند باند مورد نیاز برای 9 sub-carrier کمتر خواهد شد . این مسئله را در تصویر زیر می توانید مشاهده کنید.
برای دمدوله کردن سیگنال OFDM نیاز به DFT داریم . که این امر با استفاده از چیپ های FFT به سادگی انجام پذیر است . در روز های آتی در مورد چیپ های FFT هم احتمالا مطالبی خواهم نوشت.
حال اگر از OFDM با تعداد 256 ساب کاریر sub carrier استفاده شود . تعداد 192 تا از آن ها دیتا ، 8 تا پایلوت و 56 تا پوچ می باشند . در ابتدایی ترین شکل ، هر ساب کاریر می تواند خاموش یا روشن باشد که بیانگر یک بیت صفر یا یک بیت از اطلاعات است . البته از روش های مدولاسیون PSK ( phase shift keying ) و QAM ( Quadrature Amplitude Modulation ) برای افزایش تعداد بیت ارسالی در هر sub carrier استفاده می شود . بنابر این در این حالت هر جریا از اطلاعات باید به 192 جریان داده موازی شکسته شود که هر یک با نرخ 1/192 برابر نرخ اصلی ارسال می شود . هر جریان به یک sub carrier نگاشت می شود و توسط PSK و QAM مدوله می گردد . sub carrier های پایلوت یک مرجع برای کاهش شسفت فاز و فرکانس ایجاد می کنند و sub carrir های پوچ امکان ایجاد باند های محافظ و DC را فراهم میسازند. در شکل زیر تصویری از OFDM با 256 ساب کاریر را می توانید ببینید
دانلود مقاله بدمینتون word دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله بدمینتون word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله بدمینتون word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بدمینتون
تاریخچه و ریشه بازی «بدمینتون» امروزی از کشور هندوستان آغاز شدهاست، از بازی که آنها به نام Poona انجام میدادند. این بازی که رقابتی زیبا بود توسط افسران ارتش انگلیس، ازهندوستان به کشورشان انتقال داده شد. اما پیش از پرداختن به بازی کنونی بدمینتون نخست باید پرسید: «بازی که آن را Poona نامیدند خود چگونه و در میان چه کسانی انجام میشد؟» بازی کودکانه : بازی «پونا» از بازیهای کودکانه دیگری آغاز شد. آن بازیها براساس مدت زمان ضربه زدن هرگروه بر شی ءای، بدون برخورد آن به زمین، توسط اسبابی شبیه چوگان یا شیئی پارو شکل انجام میشد. این بازی مشارکتی و نه رقابتی، در اصل بدون وجود تور انجام میشد، و توپ مورد استفاده را «پرنده» مینامیدند چون بیشتر مواقع از پر ساخته شده بود. امروزه برخی از انواع توپهای بدمینتون از پلاستیک درست میشود اما توپهایی که در رقابتهای جدی و رسمی استفاده میشوند از 16 پر واقعی درست شدهاند. کارشناسان ادعا میکنند بهترین توپهای موجود، آنهایی هستند که ازبال چپ غاز برای قسمت پردار توپ استفاده شده است!! (این هم خود معمایی جالب است، خاصیت بال چپ غاز!!) البته پیش از تکامل بازیهای یاد شده هم درجای جای این دنیای بزرگ ، بازیهای مشابه با آن انجام میشد. در قرن پنجم در چین بازی به نام (Ti jian zi) وجود داشت که در آن به توپی در هوا ضربه میزدند.در حدود سال 1600 مردم در اروپا بازی به نام«jeu de Volant» را با استفاده از یک راکت انجام میدادند. زمانی که افسران انگلیسی در هندوستان مستقر شدند با بازی Poona آشنا شدند و خیلی زود از آن یک رقابت ورزشی ساخته شد و آنها در اوایل سال 1870 آن را همراه با وسایل و تجهیزات لازم به کشورشان معرفی کردند. یک مهمانی در بدمینتون: یک «دوک انگلیسی» رسماً این بازی را به انگلستان معرفی کرد. در سال 1873 ، بابرگزاری یک مهمانی درمحل زندگی خود (Badminton) ترتیب برگزاری بازی «پونا» را داد و این بازی از همانجا توجه سایرین را جلب کرد ومیان طبقه مرفه جامعه انگلیس شناخته شد و از آنجا گسترش یافت. آنها بازی جدید را به نام محل زندگی دوک «بدمینتون» نامیدند. (پونای کودکان کوچه و خیابان هندوستان به طبقه مرفه جامعه انگلستان رسید و نامش تغییر پیدا کرد!) بدمینتون قانونمند نخستین بار قوانین این بازی درسال 1877 نوشته شد و طی چند سال شکل زمین بازی تغییراتی کرد تا اینکه در سال 1901 زمین رسمی بدمینتون به شکل مستطیل فعلی تثبیت شد. باشگاههای ورزشی بدمینتون کم کم در سرتاسر انگلستان شروع به کار کردند. تا سال 1893 این بازی تا اندازهای پیشرفت کرد که 14 باشگاه برای ساختن یک اتحادیه به هم ملحق شدند.(سپس وقتی کشورهای بیشتری فدراسیونهای خود را راه اندازی کرد این نام به «انجمن بدمینتون انگلستان تغییر پیدا کرد»). در آن زمان این انجمن یا اتحادیه قوانین مشخص و معینی را برای این بازیها تدوین و نخستین و با ارزش ترین مسابقات بدمینتون که در خود انگلیس و بین ورزشکاران آنجا بود را برگزار میکرد. با گسترش این ورزش در میان سایر کشورها، نیاز به وجود تشکیلات بین المللی برای این ورزش حس شد. فدراسیون جهانی بدمینتون (IBF) در سال 1934 تأسیس شد و درحال حاضر اداره مرکزی آن در (کنت) انگلستان است. این 9کشور نیز نخستین بانیان و اعضای این اتحادیه به شمار میروند:کانادا ،دانمارک، انگلستان ، فرانسه، ایرلند ، هلند، نیوزیلند، اسکاتلند، ولز. امروزه در IBFبیش از 150 کشور عضویت دارند. یک بازی ساده اما جذاب تقریباً هر شخصی میتواند به کمک یک راکت سبک وزن بدمینتون و ضربه زدن به توپی از روی تور از این بازی لذت بخش استفاده کند. چرا که این بازی برای مبتدیان بسیار سادهاست. این بازی در جمعهای خانوادگی ، مهمانیها و; درسرتاسر دنیا پرداخته میشود. اما نباید فراموش کرد که سریع ترین بازی انجام شده با راکت است. یک ضربه محکم به توپ باعث میشود که توپ با سرعت تقریبی 300 کیلومتر در ساعت حرکت کند و در سطوح حرفهای و بالای آن نیاز به سرعت، عکس العمل ، استراتژی و قدرت زیاد بازیکن دارد. چرا که بازیکن برجسته این رقابت حتی تا 2 کیلومتر را طی یک مسابقه در زمین میدود و به این طرف و آن طرف میزند! رقابتها و مسابقات بیشتری در کشورهای مختلف دنیا، با الهام از آنچه در انگلستان شکل گرفت، راه اندازی شد جام “Thomas” یکی از این رقابتها بود که نخست وارد این عرصه شد. «جورج توماس» یک تنیسور انگلیسی بود که به سوی بدمینتون کشیده شد و در 90 مسابقه عنوان کسب کرد (طی 24 سال). او همچنین نخستین رئیس فدراسیون جهانی بدمینتون بود. درسال 1949 جام توماس به عنوان مسابقه جهانی بدمینتون مردان (مانند جام Devis در تنیس) معرفی شد. در سال 1956 نیز رقابتهای جام “uber” برای زنان خلق شد. «Betty uber» انگلیسی یک بازیکن برجسته در بدمینتون دوبل جایزه آن را اهدا کرد. در ابتدا این مسابقات هر 3 سال یکبار انجام میشد. امروزه بازیکنان برجسته این رشته ورزشی برای جوایز مالی با هم در سرتاسر دنیا رقابت میکنند. آسیا و بدمینتون اگرچه بدمینتون در انگلستان متولد شد اما آسیاییها بدمینتون را از آن خودکردند. چین و اندونزی دو کشوری هستند که مقتدرانه درمسابقات بین المللی این رشته شرکت میکنند و مسابقات این رشته مردم زیادی را متوجه خود میکند. این دو کشور مجموعاً بطور اعجاب انگیزی تاکنون 70 درصد از مسابقات IBF را برنده شدهاند و در 23 مسابقه (جام توماس) همواره آسیاییها برنده بودهاند. در جام uber نیز آخرین 15 عنوان برتر جهان را آسیاییها از آن خود کردهاند.و از میان 61 مدال اهدا شده درمسابقات المپیک این رشته آسیاییها 54 عدد آن را تصاحب کرده اند! بعد از آسیاییها، ورزشکاران اسکاندیناوی، بدمینتون را با قدرت و سرعت خوبی بازی میکنند. آیا میدانید که: – وزن توپ بدمینتون بین4/74و 5/50گرم است. – بهترین توپ از پرهای بال چپ غاز درست میشود!!! – 16 پر برای ساخت یک توپ به کار میرود. – بزرگترین توپ بدمینتون درزمین چمن موزه کاتراس سیتی وجود دارد که 48 مرتبه بزرگتر از توپ واقعی است و 18 فوت درازا و 2500 کیلو وزن دارد! – برندگان جام توماس اززمان شروع به کار فقط سه کشور مالزی، چین و اندونزی بودهاند. – و جامuber نیز تنها در سالهای 1957 و 1960 و 1963 در خارج از آسیا برنده داشته است! – Judy Hashman آمریکایی بیشترین عنوان را در مسابقات انگلستان در این رشته داشتهاست (17 مرتبه) . – از شخصیتهای مشهوری که بدمینتون را به خوبی بازی میکنند میتوان به “PaulNewman”و “DiegoMaradonna”و «Nick Faldo» اشاره کرد. و خلاصه اینکه بدمینتون چهارمین ورزش شناخته شده دنیاست! و میتوان گفت: ورزشی ارزان تر از برخی ورزشها
بدمینتون ورزشی است که مردان و زنان در هر ردهای و در هر سنی میتوانند به آن بپردازند. ولی برای بازی کردن در بالاترین ردهها ورزشکاران باید مهارتهای ویژه، استقامت، قدرت و انعطاف پذیری خود را افزایش دهند.
این ورزش در سراسر دنیا و بخصوص در آسیا گسترش پیدا کرده و به جایی رسیده که در مسابقات مهم تعداد تماشاگران به پانزده هزار نفر هم رسیدهاست.
در یونان ورزش بدمینتون به شکل قابل توجهی رو به رشد است. در سال 1995 تنها 9 بازیکن رسمی در یونان وجود داشت در حالیکه تعداد آن امروزه به 3500 نفر میرسد.
در حین بازیهای المپیک آتن 2004 پیش بینی میشود که مسابقات بدمینتون با استقبال خوبی مواجه شود. کشورهای مطرح در این ورزش منتخبین خود را پس از 12 ماه انتخاب به این مسابقات میفرستند.
توضیح
بدمینتون توسط 2 و یا 4 بازیکن انجام میشود. و در این المپیک پدیده جالب توجه این است که در یکی از رشتهها در یک تیم دو نفره یک مرد و یک زن حضور دارند و با تیم مقابل به همین شکل به رقابت میپردازند.
نحوه بازی بدین صورت است که بازیکنان به کمک راکت توپ بردار را به سمت زمین حریف میفرستند و سعی میکنند آنرا در محوطه مشخص به زمین برسانند. برنده بازی تیمی است که دو تیم پانزده امتیازی را برنده شود. در انفرادی زنان هر کدام از گیمها 11 امتیاز است.
رشتههای آتن 2004 شامل رشتههای زیر میباشد :
• انفرادی مردان
• انفرادی زنان
• دوبله مردان
• دوبله زنان
• دوبله میکس(مردان و زنان)
تاریخچه
اشکال اولیه بدمینتون در چین، هند و یونان بازی میشدهاست. ولی به هر حال از سال 1860 شیوهای که بدمینتون امروزه بازی میشود ابداع شد. اولین بار دوک بیفوت در گلوکستر شایر بازی شد و پس از دوک به آنجا لقب خانه بدمینتون دادند.
فدراسیون بین المللی بدمینتون در 1934 با حضور 9 فدراسیون تأسیس شد.
کانادا، دانمارک، انگلستان، فرانسه، ایرلند، هلند، زلانه فو، اسکاتلند و ولز اعضای اولیه این فدراسیون بودند. امروزه تعداد اعضا به عدد 147 رسیدهاست.
بدمینتون از سال 1992 در المپیک بارسلون به بازیهای المپیک اضافه شد. پس از آن بود که به میزان اعتبار این ورزش در کشورهای آسیایی مثل چین، کره، اندونزی، مالزی افزوده شد. این پدیده مقارن با پیشرفت این ورزش در انگلستان و کشورهای اسکاندیناوی بود.
در یونان بدمینتون در ابتدا در سال 1980 وارد شد. در آغاز این ورزش توسط دانشجویان دانشگاه دموکریتوس در تریس انجام شد. در 1992 فدراسیون هلنی بدمینتون با حضور 6 باشگاه ورزشی تأسیس گردید. امروزه 3500 ورزشکار در قالب 40 باشگاه در سراسر یونان به ورزش بدمینتون میپردازند.
از دوران بسیارقدیم درژاپن بازی بدمینتون به نام ال بین وجود داشته است آزتکها ( ازسرخپوستان مکزیک) واینکاههانیز به این ورزش علاقه داشته اند ودردوره رنسانس زمانی که این ورزش دراروپا به عنوانم تفریح اوقات فراغت اشراف درآمده آنرا درقصرها، چمنزارهای تفریحی وحتی روی عرشه قایقها ی بادبانی بازی می کرده اند .
انقلاب فرانسه به سال 1789 به این ورزش جنبه همگانی بخشید وآن را تبدیل به تفریح روزهای یکشنبه عده زیادی ازمردم نمودوسرانجام افسران انگلیسی مستقر در هندوستان با این بازی آشنا شدند ودرسال 1869 آنرا به انگلستان آوردند . دوک بیوفرت به این بازی علاقه مند شد وامکانات آن رادرقصری بنام بدمینتون فراهم آورد وازمیهمانان خود بااین بازی پذیرایی کرد .نام بدمینتون ازاین کاخ گرفته شده است پس ازآن مقررات خاص وقوانین لازم برای بدمینتون تدوین گردید وبه شکل رسمی درآمد وبین باشگاهها وکشورهای جهان مسابقاتی برگزار گردید .درسال1934 فدراسیون بین المللی بدمینتون (IBF) به وجود آمد و اکنون بیش ازهفتاد کشور جهان درآن عضویت دارند .درالمپیک 1972 نمایشی ازورزش بدمینتون برگزار و ازالمپیک سال1992 این رشته به طور رسمی وارد بازیهای المپیک گردید.معتبرترین مسابقات تیمی مردان جهان درسال1948 به نام توماس کاپ وتیم زنان ازسال 1956 بنام او برکاپ هرسه سال یکبارانجام می شد.سرجوج توماس اولین رئیس فدراسیون بین المللی بدمینتون بود.در ایران ودرجنوب کشور به ویژه مسجد سلیمان وآبادان اتباع انگلیسی بدمینتون بازی می کرده اند. فدراسیون بدمینتون ایران درسال 1351 تشکیل وفعالیت رسمی بدمینتون درایران آغاز گردید .تیم بدمینتون ایران درمسابقات آسیایی تهران در سال 1353 به مقام هشتم آسیا دست یافت.
مطالب زیر را در مورد استفاده از تکنیک بک هند در بدمینتون به یاد داشته باشید:
1) از نظر تاکتیکی بک هند مورب از همه جای زمین عاقلانه نیست حتی اگر بهترین بک هند دنیا باشد ؛ بکهند تنها از خالی ماندن 4/3 زمینتان برای حریف جلو گیری می کند.
2) بک هند را تنها برای دقایق کمی در هر نوبت در زمین تمرین کنید باید توجه داشته باشید که برای پیشرفت کردن و بهبود یافتن تنها تلاش سخت کافی نیست بهترین نتایج زمانی بدست می آید که شما راحت باشید.
3) برای ضربات بک هند که در پشت سر شما زده می شود انگشت شصت خود را دقیقا در طول جانبی دستگیره راکت قرار دهید و راکت را در دیگر انگشتان خود نگهدارید.
4) برای ضربات بک هند که در کنار شما ( بین شما و خط طولی) زده می شود انگشت شصت خود را کاملا موازی در پشت دسته راکت که به سمت بدن شما قرار دارد قرار دهید
5) برای ضربات بک هند که در جلوی شما زده می شود انگشت شصت خود را در قسمت تخت دسته راکت قرار دهید .
6) راه دیگر برای نگهداری راکت آن است که اگر شاتل در وضعیت برخورد از انتهای تور به انتهای زمین حرکت می کند راکت شما در انگشتان شما حول محور می چرخد به این منظور سطح راکت موازی طور خواهد بود بنابراین توجه داشته باشید که موقعیت هدف انگشت شصت بر روی نواحی مختلف راکت تغییر می کند.
7) بسیاری از بازیکنان موقع برگشتن به عقب اغلب اشتباه برگرداندن راکت را مرتکب می شوند راکت را بالاتر از ساعد بگیرید و هر دو را باهم در یک لحظه بکشید تصویر آینه ای این حرکت در فور هند این است که آرنج قبل از راکت عقب کشیده می شود چیزی شبیه به آن در مورد بک هند به کار می رود
آخرین رده بندی بازیکنان بدمینتون برتر جهان
بر اساس آخرین رده بندی اعلام شده از سوی BWF(فدراسیون بین المللی بدمینتون) در هفدهم می 2007بازیکنان برتر رشته های دوبل انفرادی و زنان و مردان و نیز دوبل مختلط به شرح زیر می باشد :
انفرادی مردان:
دان لین از جمهوری خلق چین با 78161 امتیاز
جین چن از جمهوری خلق چین با 61111 امتیاز
هونگ چن از جمهوری خلق چین با 60691امتیاز
یونگ وای لی از مالزی با 59671 امتیاز
یو چن از جمهوری خلق چین با 59371 امتیاز
انفرادی زنان:
نینگ ژانگ از جمهوری خلق چین با74861 امتیاز
زینگفانگ زی از جمهوری خلق چین با71001 امتیاز
لین ژو از جمهوری خلق چین با56060 امتیاز
چن وانگ از هنگ کنگ با 55531 امتیاز
هوایون زو از آلمان با 55000 امتیاز
دوبل مردان:
هایفانگ فو و یونگ چای از چین
کین کیت کو و بونهونگ تان از مالزی
جنز اریکسن و مارتین لوندگارد هنسن از دانمارک
تانفوک چون و وانوای لی از مالزی
سندرا وی جایا از اندونزی و تونی گوناوان از آمریکا
دوبل زنان :
یاون ژانگ و ییلی وای از چین
لینگ گائو و سوئی هوانگ از چین
وای یانگ و جیون ژانگ از چین
کیونگ وون لی و هیو جونگ لی از کره جنوبی
رده بندی کلی انفرادی مردان نیز به شرح زیر می باشد:
1 50906
LIN Dan CHN 78161 0 10 0 10 46896 78161
2 51592
CHEN Jin CHN 61111 0 10 0 10 36666 61111
3 9689
CHEN Hong CHN 60691 0 10 0 10 36414 60691
4 50152
LEE Chong Wei MAS 59671 0 10 0 10 35802 59671
5 50931
CHEN Yu CHN 56320 0 10 0 10 33792 56320
6 51274
BAO Chunlai CHN 56141 0 10 0 10 33684 56141
7 6926
GADE CHRISTENSEN Peter DEN 48400 0 9 0 9 29040 48400
8 11959
PONSANA Boonsak THA 44671 0 10 0 10 26802 44671
9 12370
HASHIM Muhd Hafiz B MAS 43010 0 10 0 10 25806 43010
10 4762
JONASSEN Kenneth DEN 39260 0 8 0 8 23556 39260
11 50658
SATO Shoji JPN 38530 0 10 0 10 23118 38530
12 10337
HIDAYAT Taufik INA 37790 0 8 0 8 22674 37790
13 50427
DWI KUNCORO Sony INA 37110 0 9 0 9 22266 37110
14 11464
LEE Yen Hui Kendrick SIN 36090 0 10 0 10 21654 36090
15 50170
SUSILO Ronald SIN 34460 0 10 0 10 20676 34460
16 14078
SMITH Andrew ENG 34221 0 10 0 10 20532 34221
17 9166
LEE Tsuen Seng MAS 33490 0 10 0 10 20094 33490
18 6967
PALYAMA Dicky NED 32960 0 10 0 10 19776 32960
19 9567
AYOB Sairul Amar MAS 32810 0 10 0 10 19686 32810
20 7790
HASHIM M. Roslin MAS 32550 0 10 0 10 19530 32550
21 9662
NG Wei HKG 32520 0 10 0 10 19512 32520
22 51324
PARK Sung Hwan KOR 32330 0 10 0 10 19398 32330
23 10302
YEOH Kay Bin MAS 30860 0 10 0 10 18516 30860
24 51306
CHAN Yan Kit HKG 30760 0 10 0 10 18456 30760
25 8396
WACHA Przemyslaw POL 28440 0 10 0 10 17064 28440
در این رده بندی بازیکنان ایرانی زیر حائز رتبه شده و به امتیازات و رتبه های زیر دست یافتند:
کاوه محرابی با 6354 امتیاز رتبه 105
علی شاه حسینی با2424 امتیاز رتبه 209
غلامرضا باقری با 1530امتیاز رتبه 289
نیکزاد شیری با 678 امتیاز رتبه 428
یارا پهلوان با 486 امتیاز رتبه 481
قوانین جدید بدمینتون
در بازی انفرادی:
<!–[if !supportLists]–>- بازی به صورت رالی برگزار می گردد.<!–[endif]–>
<!–[if !supportLists]–>- امتیازات هر گیم بازی 21 می باشد.(حتی گیم 3)<!–[endif]–>
<!–[if !supportLists]–>- برنده مسابقه کسی است که از 3 گیم، 2 کیم را ببرد.<!–[endif]–>
<!–[if !supportLists]–>- در هرگیم اگر یکی از دو بازیکن به امتیاز 11 رسیده باشد به هر دو بازیکن ، 1 دقیقه استراحت داده می شود.<!–[endif]–>
<!–[if !supportLists]–>- در امتیاز 20 -20 باید اختلاف نتیجه به 2 امتیاز برسد.<!–[endif]–>
<!–[if !supportLists]–>- نهایت امتیازات در هر گیم تا 30 می باشد، هر بازیکن که زودتر به امتیاز 30 برسد برنده بازی است.<!–[endif]–>
<!–[if !supportLists]–>- در گیم 3 در امتیاز 11 زمینها تعویض می شود.<!–[endif]–>
<!–[if !supportLists]–>- <!–[endif]–>
در بازی دوبل( دونفره):
<!–[if !supportLists]–>- قوانین بازی دوبل همانند بازی انفرادی می باشد.<!–[endif]–>
<!–[if !supportLists]–>- سرویس زننده در ابتدای بازی ، فردی است که در سمت راست زمین قرار می گیرد .( بعد از قرعه کشی و تعیین زمین و سرویس)<!–[endif]–>
<!–[if !supportLists]–>- هر بار که سرویس عوض می شود تیم مقابل بر اساس امتیاز تیم ، زوج – فرد از سمت راست – چپ زمین (بازیکنی که در آن قسمت زمین قرار دارد) سرویس را می زند.<!–[endif]–>
<!–[if !supportLists]–>- در هر بار که سرویس عوض می شود، سرویس زننده کسی می باشد که بر اساس امتیاز کسب شده تیم ، (امتیازات زوج از سمت راست و امتیازات فرد از سمت چپ زمین بازی )در آن قسمت از زمین باشد..<!–[endif]–>
مثلا در امتیاز 12 که سرویس عوض شده بازیکنی که در سمت راست زمین قرار دارد سرویس را شروع می کند.
در برگه منشی در قسمت بالا ، نام بازیکن ، زمین، امتیازات سه گیم ثبت می شود. در پایان مسابقه دور نام برنده بازی خط کشیده می شود.
در برگه ارنج بازیها به ترتیب انفرادی اول – انفرادی دوم – دوبل اول – دوبل دوم – انفرادی سوم می باشد . بازیکنان بازیهای انفرادی اول و دوم می توانند در دوبل اول نیز بازی کنند.
مدرسه بدمینتون مجموعه ورزشی انقلاب :
از ابتدای سال 1383به پیشنهاد و مدیریت معاون ورزشی خانم دکتر شجاعی و مسئولیت آقای آیدین کاظمی ورزش مفرح و جذاب بدمینتون تحت عنوان مدرسه بدمینتون به خانواده ورزشی مجموعه انقلاب اضافه گردید . کلاسهای آموزشی مدرسه بدمینتون در طول سال گذشته بطور منظم برای خانمها و آقایان برگزار شدکه در پایان سال تیم بدمینتون مجموعه انقلاب در قسمت آقایان آماده شرکت در مسابقات باشگاهی دسته دو کشور گردید که به جهت دور بودن محل برگزاری مسابقات از شرکت در این دوره مسابقات صرفه نظر شد ، اما در همین راستا بمناسبت فرا رسیدن دهه مبارک فجر یک سری مسابقات با مساعدت معاونت فرهنگی میان تمامی اعضاء مجموعه انقلاب در رده های سنی مختلف برگزار گردید که نتایج قابل قبولی بدست آمد .
برنامه های آموزشی مدرسه بدمینتون در سال 1384 ، شامل دو کلاس آموزشی برای آقایان و یک کلاس آموزشی برای خانمها در سالن 6 مجموعه می باشد که در تمام طول سال به طور منظم برگزار خواهد شد . امید آنکه بتوان این ورزش را در ابعاد وسیعتری به دوستداران و ورزشکاران این رشته ارائه داد .
نداووه بوتک بهرنز مربی مربیان درجه یک ، بازی بدمینتون را این گونه تشریح می کند :
(( بازیکن بدمینتون احتیاج به تمرکز فکر یک شطرنج باز ، واکنش سریع یک بازیکن تنیس روی میز ، سرعت یک دونده سرعت ، استقامت یک دونده یک کیلومتر ، قدرت پرتاب یک پرتاب کننده نیزه ، استقامت قدرتی یک پاتیناژیست سرعت ، و همچنین تحرک ، ابتکار و توانایی تکنیکی دارد )) .
فواید اختصاصی بدمینتون :
jبدمینتون یک بازی ضربه ای پر تحرک ودرعین حال جذاب وشیرین است.
kروح خلاق وذهن ابداع گر درکنار احساسات وعواطف قوی توانسته است ورزش بدمینتون را به یکی از ورزشهای پر هیجان مبدل سازد.lورزش بدمینتون باعث تمدد اعصاب می شود و یکی از فرح بخش ترین ورزشهاست.mبدمینتون ورزش دشواری است که همه عضلات و مفاصل را به تحرک وا می دارد وبرآنها فشار می آورد .nبازیکن بدمینتون احتیاج به تمرکز فکر یک شطرنج باز، واکنش سریع یک بازیکن تنیس روی میز، سرعت یک دونده سرعت، استقامت یک دونده یک کیلومتر، قدرت یک پرتاب کننده نیزه، استقامت قدرتی یک پاتیناژیست، دارای سرعت وهمچنین تحرک، ابتکار وتوانایی تکنیکی است.
نحوه بازی بدمینتون :
j زمین بدمینتون به ابعاد 40/13 × 18/5 متر برای یکنفره و40/13 × 10/6 متر برای دو نفره رسمیت دارد. kتوپ بدمینتون شاتل نام دارد که ازمواد طبیعی ( پر ) ویا ازمواد مصنوعی (پلاستیک ) ساخته می شود وجنس سر آن ازچوب پنبه است که لایه چرمی یا لاستیک آن راپوشانده است .l پایه های تور باید به طورعمود روی خطوط طولی زمین دو نفره قرارگیرند وارتفاع آنها ازسطح زمین باید 155 سانتیمتر باشد.m تور باید ازجنس نخ یا الیاف نازک وظریف باضخامت یکنواخت وبه رنگ تیره ساخته شده باشد، وعرض مشبکهای آن نباید کمتراز 5/1وبیشتر از2 سانتیمتر باشد عرض تور76 سانتیمتر و به لبه بالای آن نوارسفید رنگی به عرض 5/7سانتیمتر وجود دارد.n سطح راکت بدمینتون باید به صورت مشبک توسط رشته های باریک، زه کشی شود این رشته هاکه به قاب راکت وصل شده اند به طور متناوب از زیر و روی یکدیگر عبورداده می شوند .قاب راکت به اضافه دسته آن، نباید بیش از 68 سانتیمترطول و23سانتیمتر عرض داشته باشد.oدرمسابقات یک نفره یک بازیکن ودرمسابقات دو نفره دو بازیکن درهر طرف زمین قرار می گیرند ، فقط طرف زننده سرویس می تواند امتیازکسب کند. درهمه مسابقات دو نفره زنان ومردان ویکنفره مردان طرفی که زودتر به امتیاز15 برسد آن ست را برده است به استثنای موارد خاص.pمسابقه بدمینتون همیشه به صورت دو ست از سه ست انجام می شود وبرنده مسابقه بازیکن یا بازیکنانی هستند که دو ست از سه ست مسابقه رابه نفع خود خاتمه دهد.
بدمینتون را با راکت وتوپ پر دار و یا پلاستیکی درزمینی که با تور به دو قسمت مساوی تقسیم شده است ،بازی می کنند و آن رادر سالنهای سر پوشیده ویا در هوای آزاد بازی می کنند .اگر این بازی را چهار نفر(درهرزمین دونفر)بازی کنند آن را دوبل (دونفره) وهرگاه درهر زمین یک نفر بازی کند آن بازی یک نفره راسینگل می نامند.در این بازی به علت سرعت زیاد ،بازیکن حتماً باید سرعت انتقال فکری و بدنی زیاد داشته باشد و از نظر بدنی کاملاً آماده باشدتا بتواند موفق شود.
انواع بازی
jیک نفره مردانkیک نفره زنانlدونفره مردانmدو نفره زنان
طرز گرفتن راکت:
برای گرفتن راکت ، ابتدا آن را با انگشت شست و سبابه (اشاره)دست دیگر به طور افقی (لبه ی صفحه راکت عمود بر زمین باشد) گرفته و به وسیله ی دست دیگر با راکت به طریقی دست می دهیم که انگشت شست در یک طرف دسته راکت و چهار انگشت دیگردر طرف دیگر دسته راکت.در این حالت سعی شود که آخرین مفصل انگشت سبابه (اشاره)روی لبه ی باریک دسته راکت و رو به روی برآمادگی صفحه راکت قرار بگیرند تا گردش وانعطاف مچ دست بیشتر و راحتتر گردد.برای ضدن ضربات جلو راکت انگشت شست ، استقامت ومقاومت کمی نشان می دهد ولی برای ضربات پشت راکت عضله انگشت شست منقبض شده و قدرت مخصوصی به راکت می دهد.
شاد و بدمینتون(سایه بد مینتون ):
عبارت است از بازی بدون توپ که جهت بالا بدن قدرت بدنی و تنظیم حرکت صورت می گیرد و یکی از تمرینات همیشگی و مستمر قهرمانان این رشته می باشد.بهتر است این عمل با محاسبه زمان انجام شود و هر جلسه تمرین را با شاد و بد مینتون به اتمام برسانید .در این تمرین بازیکن صاحب راکت است و کلیه ضربات را که دربد مینتون وجود دارد باید تمرین کند .دربدمینتون آمادگی بدنی نقش مهم واساسی برای پیروزی دارد و برنده یک بازی فردی است که تا انتهای بازی مقاومت کند و حریف را از پای در آورد.
تعریف ضربه های اساسی وتکنیک سرویس زدن ودریافت آن:
jسرویس:
ضربه ی بسیار مهمی است که به وسیله ی آن بازی شروع می شود واز نظر روحی نقش مهمی را در این مورد ایفا می کند که هم با جلو راکت وهم با پشت راکت زده می شود.
kانواع سرویس:
الف )سرویس کوتاه ب)سرویس متوسط ج)سرویس بلند
حالت عمومی سرویس:
پای عقب بازیکن عمود بر خطوط طولی وپای جلوی او به طرف پایه تورکه با پای عقب تقریباً زاویه ی45ْ می سازد .سنگینی بدن در ابتدا روی پای عقب که با حرکت راکت به طرف جلو وزن به پای جلو منتقل می شود .زانوها کمی خم ودستی که توپ را در اختیار دارد بالاودر امتداد پای جلو می باشد بدن راست ومتمایل به جهتی که توپ باید برود می باشد .فاصله از خط سرویس حدود یک راکت و نیم ونزدی خط مرکزی وپاها به اندازه ای از یکدیگر جدا باشند که تعادل بدن را به خوبی حفظ نماید .
خطا های سرویس کننده:
jتماس پاها با زمین (یکی یا دوپا)قطع شود.kکشیده شدن پاها روی زمین lپاها روی خطوط زمین باشند. m انجام ندادن سرویس با یک حرکت دستn در لحظه بر خورد توپ باراکت سر راکت بالاتراز انگشتان ومچ دست وکمر باشند.
خطا های سرویس گیرنده:
jپا یا پاهای او از زمین بلند شود .kپاها روی زمین کشیده شود. l پاها روی خطوط زمین باشد. m حرکت دادن بدن قبل از تماس توپ باراکت n تکان دادن دست وراکت
تاس: به ضربه هایی گفته میشود که از بالا وجلو ی سرزده میشودوتوپ با ارتفاع نسبتاًزیاد از یک انتهای زمین به انتهای دیگر زمین می رود این ضربه یکی از ضربه های مفید واساسی در باره ی بدمینتون می باشد، که اگر درست زده شئد باعث زحمت حریف می گردد.
انواع تاس:
j تاس دفاعی k تاس حمله ای
تاس دفاعی:
ضربه ای است که بازیکن در شـرایط مناسبی نبوده و تحت فشـار و نا متعادل می باشد
زاویه ی برخورد توپ وراکت تقریباً 90درجه صفحه راکت متمایل به عقب ورود به سقف می باشد ومچ وراکت به طرف بالا وجلو ضربه می زند.
تاس حمله ای:
ضربه ای است که بازیکن در شرایط مناسب حالت متعادل می زند و باعث برهم زدن تعاددل وشرایط مناسب حریف می گردد.زاویه برخورد توپ وراکت کمتر از زاویه تاس دفاعی وراکت به مقدار مناسبی به شکل کات به توپ اصابت می کند وتوپ با ارتفاع کمتر وسرعت بیشتر به انتهای زمین حریف فرستاده میشود .
آبشار :
ضربه ای که با تمام قدرت زده می شود ویکی از نکات مثبت بازیکن بدمینتون می باشد که میتوان به وسیله آن بازی را تمام کرد.دراین حالت راکت باشدت وقدرت هرچه تمام از بالاوجلو ی سربه توپ ضربه میزند وتوپ را باسرعت به طرف زمین حریف میفرستد.هرچه بدن هماهنگ عمل کندقدرت ضربه بیشتر وپیش بینی آن برای حریف مشکل تر خواهد بود اکثر این ضربه رابا پرش انجام می دهند این عمل باعث می شود که توپ از بالاتر زده شود وباصدرت بیشتر به زمین حریف برود.
دفاع:
عکس العمل مقابل آبشار میباشد که قوی بودن در این ضربه باعث عدم تزلزل روانی بازیکن در مقابل حملات حریف می شود.
انواع دفاع:
j دفاع کوتاه k دفاع درایو lدفاع متوسط
دفاع کوتاه:
در این حالت به محض نزدیکی توپ وراکت مچ دست با راکت به طرف عقب و پایین چرخیده وصفحه راکت باسطح افق تقریباً زاویه ی 45ْ درجه می سازد وبا این عمل توپ را به قسمت جلوی زمین حریف وپشت تور هدایت می کنیم. یلدآوری می شود که در عمل دفاع کوتاه هیچ گونه ضربه ای به توپ نواخته نشده وفقط با مچ دست توپ را هدایت می کنیم.
دفاع درایو:
در این حالت توپ نسبتاً از بالا تر وجلوتر گرفته می شود وراکت با زاویه 90ْ درجه به توپ اصابت کرده وتوپ به شکل افقی وموازی سطح تور به زمین حریف می رود این دفاع مخصو ص بازی های دو نفره بوده که بدین وسیله تداوم حمله رااز حریف میگریم. دست وراکت از کنار بدن به شکلی که صفحه راکت افقی می باشد به صورت فور هند یا یک هند به توپ ضربه می زند .
دفاع متوسط:
در این حالت راکت کمی به زیرتوپ می خورد وتوپ را به ارتفاع نسبتاً مناسب به پشت حریف می رساند.(مانند سرویس متوسط)
دراپ:
حالت زدن این ضربه کاملاً شبیه ضربه آبشار بوده وحرکت دست ها حالت فقط در لحظه ضربه به توپ سر راکت به طرف تور خم می شود وتقریباً 5 درصد قدرت آبشار به توپ نیرووارد می کنیم این ضربه حریف را بهطرف جلو حرکت داده ومرکزیت زمین را از او می گیریم.
انواع دراپ:jدراپ معمولی kدراپ تیز
آندر هند ضربه زیر دست):
ضربه ای است که پایین زده می شود ومانند سرویس بلند به انتهای زمین فرستاده می شود. آندر هند یک ضربه ی دفاعی بوده که بیشتر در جواب حریف زده می شود در این حالت راکت کاملاً به زیر توپ می خورد و برای فور هند ویک هند زدن درآندرهند، پای موافق راکت بازیکن باید به طرف جلو وتور باشد.
درایو:
ضربه ای که از سمت راست یا چپ بدن زده می شود وتوپ موازی سطح زمین وتور به طرف زمین حریف فرستاده می شود در این حالت صفحه راکت حدود 10ْدرجه می باشد. شرط موفّقیّت در این ضربه دریافت توپ از بالا وجلو یا کنار بدن می باشد .
فورهند:
به ضرباتی گفته می شود که از بالا ی سروسمت چپ زده می شود وبازیکنان مجرب بدمینتون بخاطر استفاده کمتر از ضر بهیک هند از این ضربه استفاده مکنند ودر مواردی یکی از نکات مثبت آنها آنها به شمارمی رود .درذ این حالت پای موافق دست راکت دار به عقب رفته واز امتداد پای جلو می گذرد تا بدن بازیکن کاملاًپشت توپ قرار نگیرد از بالای شانه چپزده می شود .
تاکتیک در سرویس زدن:
jاکثر مواقع باید از سرویس بلند استفاده کرد وبرای متشکل کردن زاویه برگشت ، نزدیک ترین نفطه به مرکز یا کنار را هدف گیری کرد .k یک نقطه ی معین رابرای سرویس زدن بلند انتخاب ودقت کند که توپ به آن محل فرستاده شود .l برای بهم زدن
تعادل حریف گاهی هم از سرویس کوتاه ومتوسط استفاده کند .m بازیکن در حدود 5/1 یا 1 متری خط کوتاه سرویس قرار بگیرد وسپس سرویس بزند .
تاکتیک های دریافت : jاگر سرویس بلند زده شود ، بهترین جواب یک ضربه تاس است. k باید از زدن ضربه های آبشار ودرایو از انتهای زمین خودداری نمود واگر زده می شود باید حتی الامکان مستقیم باشد . l دریافت کننده باید در مرکز زمین خود باشد .
تاکتیک های دریافت سرویس : j بازیکنان معمولاً نزدیک و پشت خط کوتاه سرویس قرار می گیرند .k بازیکن باید جواب سرویس های کوتاه را تا آنجا که مقدور است از جلو و لبه ی تور بزند .l سرویس های بلند حریف را با آبشار شدید جواب بدهید و کمتر دراپ بزنید .
تاکتیک زدن سرویس :
j بیشتر از سرویس های کوتاه استفاده شود و برای برهم زدن تعادل روانی و جسمانی حریف گاهی سرویس متوسط و تیز بزنید .k زننده ی سرویس در جلو و یا او در پشت او قرار نگیرد .lاگر سرویس کوتاه زده می شود به شکل عقب و جلو و اگر سرویس بلند زده شود پهلو به پهلو قرار می گیریم .
از سرویس های کوتاه چه زمانی استفاده می شود؟
j وقتی سرویس گیرنده خیلی عقب ایستاده باشد. k اگرگیرنده ی سرویس دارای آبشارقوی باشدویاسرویس زننده بخواهد که آبشار بزند .lاگر توپ سریع باشد .m اگر حریف روی سرویس های کوتاه جواب های ناقص و ضعیفی می دهد .
سرویس متوسط چه زمانی به کار می رود ؟
jدرسالنی که دارای سقف کوتاه باشد .k جلوگیری کردن از حمله حریف روی سرویس کوتاه و بهم زدن تعادل او .lبه عنوان یک تغییر به منظور گرفتن هرچه سریعتر امتیاز .
دانلود مقاله حسابداری word دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله حسابداری word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله حسابداری word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
حسابداری
منظور از حسابداری صنعتی (بهای تمام شد) چیست؟
حسابداری صنعتی شاخهای از علم و فن حسابداری است که وظیفه جمع آوری اطلاعات مربوط به عوامل هزینه و محاسبه بهای تمام شده محصولات و خدمات را بر عهده داشته با و تجزیه و تحلیل گزارشها و بررسی راههای تولید روشهای تقلیل بهای تما
م شده تولیدات را بیان میکند.
اهمیت حسابداری بهای تمام شده برای چیست ؟
در واقع حسابداری صنعتی یا حسابداری بهای تمام شده یک ابزار بسیار مهم در اختیار مدیریت میباشند تا مدیران با استفاده از حسابداری صنعتی، بهای تمام شده تولیدات را محاسبه میکند و کنترل خود را بر روی هزینههای مواد، دستمزد و سایر هزینههای تولید اعمال میکند.
مدیران اگر گزارشات دقیق و صحیحی از عوامل هزینه نداشته با
شند در تصمیم گیری خود در جهت افزایش تولید یا سایر تصمیم گیریها و راه انجام تصمیمات خود با مشکل مواجه خواهند شد.
کاربرد حسابداری بهای تمام شده چیست ؟
گاهی تصور میشود کاربرد حسابداری صنعتی و بهای تمام شده محدود به کارخانجات و صنایع تولیدی میباشد هرچند شاید مشهورترین کاربرد آن در این جهت باشد ولی سایر مؤسسات نیز از حسابداری بهای تمام شده بهره برده و از روشهای حسابداری بهای تمام شده در بانکها، شرکتهای بیمه عمده فروشیها ، شرکتهای حمل و نقل ، شرکتهای هواپیمایی ، دانشگاهها و بیمارستانها در جهت کارایی بیشتر استفاده میگردد.
حسابداری صنعتی
حسابداری صنعتی حوزهای از حسابداری که به چگونگی محاسبه قیمت تمام شده محصول جهت اندازه گیری موجودیتها و تعیین سود دوره و کنترل هزینهها و سایر موارد تأکید دارد.
حسابداری صنعتی طی یک فرآیند هزینهها را شناسایی ، اندازه گیری، طبقه بندی، تلخیص و جمع آوری نموده که اصطلاحاً به این فرآیند هزینه یابی اطلاق میشود.
همچنین حسابداری صنعتی سیستمی است که اطلاعات به وجود آمده تواماً در سیستم حسابداری مالی و حسابداری مدیریت مورد استفاده قرار میگیرد در حسابدا
ری مالی هنگام تهیه صورتهای مالی اطلاعات حسابداری صنعتی تحت عنوان موجودی کالای پایان دوره مورد استفاده قرار میگیرد همچنین در سیستم مدیریت این اطلاعات در برنامه ریزی، کنترل و تصمیم گیریها مورد بهره برداری قرار میگیرد.
از آنجایی که بخشی از فرآیند سیستم حسابداری صنعتی به شناسایی هزینهها میانجامد لذا در این بخش ابتدا تعریفی از هزینه ادامه سیستمی به طبقه بندی هزینهها اشاره میشود :
حسابداری مالی تعریف ویر را از هزینه را از هزینه ارائمه نموده است:
هزینه به معنی خروج وجه نقد از یک واحد انتفاعی یا مصرف یا استهلاک دارائیهای موجود و یا افزایش بدهیها و یک واحد ترکیبی از آنها که در نتیجه اجرای فعالیتهای اصلی یا جانبی واحد تجاری، واقع و به کاهش حقوق صاحبان سهام منجر میشود اطلاق میگردد.
در حسابداری صنعتی هزینه به عنوان منابع فدا شده برای رسیدن به یک هدف خاص ، معرفی مینماید همچنین حسابداری صنعتی علاوه بر هزینههای اضافی گذشته با هزینههای برآوری و آتی . (منابعی که قرار است در آینده مصرف یا فدا شوند) نیز سر و کار دارند.
طبقه بندی هزینهها
هزینهها را میتوان به شکلهای مختلف طبقه بندی کرد که به برخی از این طبقه بندی به شرح زیر اشاره میشود :
الف) طبقه بندی هزینههای به تفکیک هزینههای مستقیم و غیر مسقتیم
هزینههای مستقیم :
به هزینههایی اطلاق میشود که میتوان آنها را به یک موضوع مشخص ارتباط دارد مانند مواد اولیه مصرف شده در یک واحد محصول .
هزینههای غیر مستقیم :
به هزینههایی اطلاق میشود که نمیتوان آنها را به یک موضوع مشخص ارتباط داد مانند هزینههای برق مصرفی در تولید محصولات .
هزینههای غیر مستقیم به علت اینکه قابلیت تخصیص به یک موضوع مشخص را ندارد. نمیتوان آنها را مشخصاً به یک موضوع ارتباط داد بلکه این هزینهها به طور عمومی و مشترک بین چندین موضوع هزینه میباشد.
هزینه های غیر مستقیم بر مبنای روشهای مختلف تسهیم به موضوعات مختلف هزینه مانند محصولات تخصیص داده میشود.
بطور خلاصه میتوان بیان نمود که هزینههای مستقیم هزینههای هستند که به راحتی قابل ردیابی و تخصیص به یک محصول اندازه گیری نمود ولی هزینههای غیر مستقیم هزینههایی
است که به راحتی قابل ردیابی و تخصیص یک محصول نبوده بلکه این هزینهها باید بین محصولات یا به عبارتی موضوعات مختلف هزینه تخصیص داده شوند فرآیند تخصیص هزینههای غیر مستقیم به محصولات را غیر مستقیم و یا تخصیص هزینه اطلاق میکنند مانند هزینه برق، هزینه تعمیرات و نگهداری ماشین آلات، هزینه تأمین ماشین آلات و ; به محصولات تولید شده .
ب) طبقه بندی هزینهها براساس عناصر تشکیل دهنده محصول
1ـ هزینههای مواد مستقیم :
هزینههای مواد مستقیم به موادی اطلاق میگردد که به سهولت قابل ردیابی و تخصیص به یک واحد محصول تولید شده میباشد این مواد شکل ظاهری محصول را تشکیل داده و بدون مصرف این مواد تولید محصول غیر ممکن است، مانند هزینه چرم مصرفی در تلوید کفش و یا پارچه مصرفی در تولید پوشاک .
2ـ هزینه کار مستقیم :
حقوق و دستمزد افرادی که مستقیماً در تولید محصول نقش داشتهاند که به سهولت قابل ردیابی و تخصیص به یک واحد محصول است . مانند هزینه حقوق و دستمزد کارگران تولید.
هر نوع هزینه مستقیم دیگری نیز اگر دارای خصوصیات و ویژگیهای مواد مستقیم و کار مستقیم باشد را میتوان به آسانی به یک واحد محصول تخصیص داده مانند لوازم بسته بندی مصرفی در بسته بندیهای محصول
3ـ هزینههای سربار ساخت / هزینههای غیر مستقیم :
این هزینهها معمولاً شامل هزینههای کارخانه به استناد هزینههای مواد مستقیم و کار مستقیم میباشد به عبارتی هزینههایی که نمیتوان آنها را به سهولت به یک واحد محصول تخصیص داد و برای تخصیص این هزینهها به محصول باید از فرآیند تخصیص و تسهیم استفاده نموده مانند هزینههای مواد غیر مستقیم ، کار غیر مستقیم و سایر هزینههای ساخت . هزینههای مواد غیر مستقیم و کار غیر مستقیم مفهومی قابل هزینه مواد مستقیم و کار مستقیم را دارند . برای هزینه های غیر مستقیم میتوان به عنوان مثال هزینه چسب و یا نخ مصرفی در تلوید کنش اشاره کرده و برای هر سه کار غیر مستقیم میتوان به عنوان مثال به هزینه حقوق و مزایای سر کارگر و یا مدیر تولید و یا هزینه حقوق و مزایای انباردار ، نگهبان و ; اشاره نمود. سایر هزینههای ساخت شامل کلیه هزینههای غیر مستقیم به جز مواد غیر مستقیم و کار غیر مستقیم میباشد مانند هزینههای تعمیرات و نگهداری ماشین آلات ، هزینه بیمه ماشین آلات کارخانه، هزینه سوخت کارخانه هزینه آب و برق و تلفن کارخانه و سایر هزینههای غیر مستقیم کارخانه
به جمع هزینههای (مواد مستقیم، کار مستقیم، هزینههای سر بار ساخت) هزینههای ساخت یا هزینههای تولید و یا تمام شده تولید اطلاق میشود.
مفهوم بهای اولیه یا هزینههای اولیه : به جمع مواد مستقیم و هزینه دستمزد مستقیم، بهای اولیه یا هزینههای اولیه اطلاق میشود یعنی دو نوع هزینهای که مستقیماً قابل ردیابی در
هر واحد محصول است.
هزینه تبدیل :
به جمع هزینه دستمزد مستقیم و هزینه سر بار ساخت اطلاق میشود.
ج) طبقه بندی هزینهها به دو نوع هزینههای محصول و هزینههای دوره :
هزینه محصول همان هزینه تولید و یا به عبارتی جمع هر سه هزینه مواد مستقیم، کار مستقیم و هزینههای سربار ساخت است.
هزینه دوره به کلیه هزینههایی اطلاق میشود که نتوان این هزینهها را به عنوان هزینههای محصول قلمداد نمود این هزینهها به نوعی یا دوره زمانی که طی آن واقع شدهاند ارتباط دارد و در دوره وقوع در صورت سود و زیان انعکاس مییابند این هزینهها در صورت سود و زیان تحت عنوان هزینههای عملیاتی طبقه بندی میشوند مانند هزینههای توزیع و فروش
و هزینههای عمومی و اداری هزینههای دوره به عبارتی هزینههایی هستند که نه به طور مستقیم و نه به طور غیر مستقیم با تولید هیچ گونه ارتباطی ندارند.
د) طبقه بندی هزینهها براساس رفتار هزینه
در این نوع طبقه بندی موضوع از این است که هزینهها در مقابل تغییرات تولید چه رفتاری از خود نشان میدهد .
1) هزینههای ثابت 2) هزینه متغیر
1ـ هزینههای ثابت :
هزینههای ثابت هزینههایی هستند که بدون توجه به تغییرات حجم تولید در دامنه معین از تولید (دامنه مربوط) بدون تغییر هستند مانند هزینه استهلاک (روش خط مستقیم) هزینه بیمه ، هزینه اجاره ، عوارض و ;
هزینه ثابت در یک دامنه مربوط ثابت است ولی تغییرات حجم تولید هزینههای ثابت در دامنههای مختلف، تغییر میباید هزینههای ثابت در سطح تولید در یک دامنه مربوط هر اندازه تولید بیشتر باشد هزینه ثابت هر واحد کمتر خواهد بود.
هزینه ثابت هر واحد برابر است با هزینه ثابت تقسیم بر میزان تولید.
2ـ هزینههای متغیر :
هزینههای متغیر هزینههایی هستند که با توجه به متغیر در سطح تولید این گونه هزینهها نیز متغیر مییابند هزینههای متغیر در سطح کل تولید متغیر ولی در س
طح هر واحد ثابت است.
طبقه بندی هزینهها برحسب رفتار هزینهها به چگونگی واکنش هزینهها در برابر تغییر در سطح فعالیت اشاره دارد به بیان دیگر مقصود از رفتار هزینهها مدلی است که براساس آن یک هزینه مشخص نسبت به تغییر در سطح فعالیت واکنش نشان میدهد.
بهای اولیه و بهای تبدیل :
بهای اولیه مستقیماً مربوط به تلولید بوده و شامل هزینههای م
واد مستقیم و کار مستقیم میباشد بهای تبدیل یا هزینههای تبدیل مربوط به هزینههایی میشود که مواد مستقیم را به محصول تکمیل شده تبدیل مینماید که شامل هزینه کار مستقیم و هزینههای سربار کارخانه میشود.
انواع موجودیها در شرکتهای تولیدی
شرکتهای تولیدی دارای سه نوع موجودی به شرح زیر میباشند :
1ـ موجودی مواد اولیه :
قیمت تمام شده موادی است که در تولید مورد استفاده قرار نگرفته و در انبار موجود میباشد.
2ـ موجودی کالای در جریان ساخت :
قیمت تمام شده کالای تکمیل نشده است که شامل مواد مستقیم، کار مستقیم و سربار کارخانه میباشد.
3ـ موجودی کالای ساخته شده :
قیمت تمام شده کالای تکمیل شده است که در انبار موجود میباشد که شامل مواد مستقیم ، کار مستقیم و سربار کارخانه میباشد.
سیستمهای هزینه یابی :
نحوه جمع آوری ، انباشت و تخصیص هزینههای تولید به محصولات با توجه به نوع سیستم عملیات تولیدی میتواند مبتنی بر یکی از سیستمهای هزینه یابی و یا ترکیبی از هر دو سیستم هزینهیابی به شرح زیر میباشد :
سیستم هزینه یابی سفارش کار
سیستم هزینهیابی مرحلهای
در شرکتهایی که تولید محصولات طبق مشخصات دریافتی از مشتریان انجام میشود بکار گیری سیستم هزینه یابی سفارش کار ودر شرکتهایی که تولید محصولات به صورت انبوه و پیوسته صورت میگیرد بکارگیری سیستم هزینهیابی مرحلهای مناسب میباشد.
هر دو سیستم هزینهیابی سفارش کار و مرحلهای به سه روش
زیر قابل اجرا میباشند .
هزینهیابی واقعی
هزینهیابی نرمال
هزینهیابی استاندارد
در هزینهیابی واقعی، کلیه عوامل تشکیل دهنده قیمت تمام شده محصول شامل هزینههایی است که به طور واقعی انجام شدهاند ولی در هزینهیابی نرمال، از عوامل قیمت تمام شده محصول ، هزینههای مواد مستقیم وکار مستقیم واقعی بوده ولی سربار کارخانه بصورت برآورده شده مورد استفاده قرار میگیرد.
در هزینههای استاندارد با استفاده از استانداردهای مواد مستقیم، کار مستقیم و سربار کارخانه قبل از شروع سال مالی ، قیمت تمام شده محصول محاسبه و تعیین میگردد.
هزینههای واقعی سربار کارخانه
هزینههای واقعی سربار کارخانه بصورت روزانه یا دورهای انجام و ثبت میگردد برای کنترل هزینههای سربار کارخانه، در دفتر کل از حساب کنترل سربار کارخانه استفاده میشود حساب کنترل سربار کارخانه دارای معین برای هر نوع عامل هزینه مانند استهلاک ، سوخت و روشنایی میباشد مانده حساب کنترل سرباره کارخانه یابد به جمع مانده معینهای آن مساوی باشد اصولاً در شرکتهای تولیدی برای ثبت هزینههای واقعی سربار کارخانه از کار هزینه سرابر کارخانه استفاده میکنند و برای هر دایره (تولیدی و خدماتی) کارت هزینه سربار کارخانه جداگانهای نگهداری میشود کارت هزینه سربار کارخانه معین حساب کنترل سربار کارخانه میباشد.
تسهیم هزینهه ای واقعی دوایر خدماتی به دوایر تولیدی در هزینهیابی واقعی
در صورتی که روش هزینه یابی واقعی باشد، در پایان دوره حسابداری صنعتی، هزینههای واقعی سربار کارخانه دوایر خدماتی با استفاده از یکی از روشهای مستقیم یک طرفه یا ریاضی به دوایر تولیدی تسهیم شده.
سیستم هزینهیابی مرحلهای
هزینهیابی مرحلهای سیستمی است برای اندازه گیری و گزارش قیمت تمام شده محصولات مشابهی که تولید آنها در یک سری عملیات تولیدی یکنواخت بصورت انبوه و پیوسته صورت میگیرد در هزینهیابی مرحلهای تأکید اصلی بر روی دایره یا مرکز هزینه میباشد در هر دایره یا مرکز هزینه ، عملیات تولیدی مختلفی صورت میگیرد مانند دایره تراشکاری یا مونتاژ معمولاً یک واحد محصول از دو یا چند دایره یا مرکز هزینه عبور میکند تا به انبار کالای ساخته شده برسد و در هزینهیابی مرحلهای هزینه های تولید (مواد مستقیم ، کار مستقیم و سربار کارخانه) هر دایره به حساب موجودی کالای در جریان ساخت همان دایره منظور میشود و
گزارش هزینه تولید برای هر دایره در پایان دوره زمانی معین (هفتگی یا ماهانه) تهیه میگردد نمونه صنایعی که از سیستم هزینهیابی مرحلهای استفاده میکنند عبارتند از صنایع کاغذ، فولاد و شیمیایی.
مراحل تهیه گزارش هزینه تولید
برای تهیه گزارش تولید باید پنج مرحله کار به شرح زیر صورت گیرد:
1 تهیه جدول مقدار تولید
2 محاسبه مقدار تولید برچسب معادل آحاد تکمیل
3 خلاصه کردن جمع هزینههای قابل تخصیص که شامل قیمت تمام شده موجودی کالای در جریان ساخت اول دوره و هزینههای انجام یافته طی دوره (مواد مستقیم، کار مستقیم، سربار کارخانه) میباشد.
4 محاسبه قیمت تمام شده یک واحد
5 محاسبه قیمت تمام شده واحدهای تکمیل شده و قیمت تمام شده موجودی کالای در جریان ساخت پایان دوره
معادل آحاد تکمیل شده
مفهوم معادل آحاد تکمیل شده اساس هزینهیابی مرحلهای میباشد در اکثر موارد بر روی کلیه واحدهایی که طی دوره عملیات تولیدی بر روی آنها صورت میگیرد تکمیل نمیگردد بدین معنی که بعضی از آنها در پایان دوره تکمیل نشده باقی میمانند در این گونه موارد بخشی از هزینههای تولید باید به واحدهای در جریان ساخت پایان دوره تخصیص یابد بنابراین جهت تعیین قیمت تمام شده یک واحد جمع هزینههای تولید را نباید فقط بر روی واحدهای تکمیل شده تقسیم نمود بلکه واحدهای تکمیل نشده در پایان دوره نیز بایستی در محاسبات منظور گردد بدین منظور باید واحدهای در جریان ساخت پایان دوره را برحسب واحدهای تکمیل شده بیان نمود قبل از محاسبه آحاد تکمیل شده درجه تکمیل موجودی کالای در جریان ساخت باید تعیین گردد در بعضی از صنایع انجام این کار ایجاد اشکال نمینماید اما در صنایعی که امکان تعیین درجه تکمیل موجودی کالای در جریان ساخت نباشد آن را باید برآورد نمود.
انواع گزارشهای درون سازمانی و برون سازمانی کدامند و توسط چه واحدهایی تهیه میشوند
گزارشهای درون سازمانی در مؤسسات تولیدی توسط واحد حسابداری بهای تمام شده تهیه میگردد و معمولاً هر ماه این گزارشات براساس نیاز مدیران تهیه میشوند تا در اختیار آنها قرار گیرد. عمدهترین گزارشات درون سازمانی در مؤسسات تولیدی به صورت زیر میتوان نوشت .
1) گزارش مصرف مواد
2) گزارش بهای تمام شده کالای ساخته شده
3) گزارش اوقاف تلف شده
4) گزارش کالای در جریان ساخت
5) گزارش ضایعات
6) گزارش خرید
7) گزارش روش
8) سایر گزارشات مورد استفاده مدیریت
گزارشهای برون سازمانی در مؤسسات تولیدی توسط دایره حسابداری تهیه میشود این گزارشها با توجه به اینکه مورد استفاده اشخاص حقیقی و حقوقی همچو
ن دولت، بانکها، سرمایه گذاران و ; که قبلاً توضیح داده شدند میباشند باید براساس استانداردهای حسابداری و اصول پذیرفته شده حسابداری تهیه گردند تا قابلیت مقایسه داشته و قابل اتکاء باشند عمدهترین این گزارشها بصورت زیر میباشد.
1) گزارش بهای تمام شده کالای فروش رفته
2) گزارش سود و زیان
3) ترازنامه
4) گردش جریانات نقدی
5) گزارش تقسیم سود
گزارشات برون سازمانی در مؤسسات تولیدی
1ـ گزارش(جدول)بهایتمامشدهکالایفروشروزچیست؟
برای آنکه گزارشهای درون سازمانی و برون سازمانی را بهتر بشناسید ابتدا گزارش بهای تمام شده کالای فروش رفته را که یک گزارش برون سازمانی میباشد بررسی مینماییم چرا که در مبحث حسابداری مؤسسات بازرگانی نیز تا حدودی و به شکل دیگر با آن آشنا شدهاید . در مبحث قبل اشاره شد بهای تمام شده کالای فروش رفته از 5 بخش تشکیل شده است.
1 بخش مواد مستقیم
2 دستمزد مستقیم
3 سربار
4 بخش کالای در جریان ساخت
5 بخش کالای ساخته شده
فرآیند تخصیص و تسهیم هزینههای سربار
1 آشنایی با تسهیم اولیه و ثانویه سربار و روشهای تسهیم ثانویه سربار
2 تشریح فرآیند تسهیم ثانویه سربار به روش مستقیم
3 تشریح فرآیند تسهیم ثانویه سربار به روش یک طرفه
4 تشریح فرآیند تسهیم ثانویه سربار به روش ریاضی
5 آشنایی با هزینه بر مبنای فعالیت ABC
آشنایی با تسهیم اولیه و ثانویه سربار و روشهای تسهیم ثانویه سربار
تسهیم اولیه و ثانویه سربار :
منظور از تسهیم اولیه این است که هزینههای سربار به تفکیک دوایر خدماتی و تولیدی ردیابی، شناسایی و بدهکار حساب دایره مربوطه (مرکز هزینه) ثبت و انباشته شود.
ولی در تسهیم ثانویه، هزینههای سربار انباشته شده و در مراکز هزینه دوایر خدماتی کارخانه بر مبنای مشخص . معین و با استفاده از روشهای مناسب، به مراکز هزینه دوایر تولید منتقل میگردند.
عمل انتقال این هزینه از دوایر خدماتی به دوایر تولیدی را اصطلاحاً تسهیم ثانویه مینامند .
دانلود مقاله سازمان بینالمللی استاندارد، معروف به ISO word دارای 28 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله سازمان بینالمللی استاندارد، معروف به ISO word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله سازمان بینالمللی استاندارد، معروف به ISO word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
سازمان بینالمللی استاندارد، معروف به ISO
فدراسیونی متشکل از 92 کشور جهان میباشد که در زمینه ترویج و توسعه استانداردهای بینالمللی با هدف تسهیل تجارت جهانی فعالیت میکند. این استانداردها، استانداردهای کیفیت را شامل میگردد. بیشتر صنایع فعال در سطح جهان از جمله صنایع کشورمان استانداردهای کیفی ISO را به رسمیت شناختهاند.
استانداردهای9000 ISO به عنوان استانداردهای نظام کیفیت، راهنماییهایی را در مورد لزوم تضمین کیفیت ارائه میدهند. این استانداردها در صنایع تولیدی، خدماتی، شرکتهای تهیه نرمافزارهای کامپیوتر و صنایع فرآیندی کاربرد دارند. این مجموعه از پنج استاندارد جداگانه اما مرتبط به هم تشکیل شده است.
ایزو چیست؟
موسسه بین المللی استاندارد سازی (ایزو) یک فدراسیون بین المللی متشکل از نهادهای ملی استاندارد است. تعداد این نهادها بالغ بر 140 نهاد می باشد که هر یک از یک کشور برخاسته اند.
ایزو یک سازمان غیردولتی است که در سال 1947 میلادی (1326 هجری شمسی) تاسیس شد.
وظیفه ایزو ارتقاء توسعه استاندارد سازی و فعالیتهای مربوطه در جهان با دیدگاهی است که هم به ایجاد تسهیلات در زمینه تبادل بین المللی کالاها و خدمات توجه دارد و هم توسعه همکاری در زمینه های فکری ـ علمی ـ فنی و اقتصادی را در نظر دور ندارد.
ماحصل فعالیتهای ایزو قراردادهای بین المللی خواهد بود که به عنوان استانداردهای بین المللی انتشار می یابد. سیستمهای مدیریتی ایزو از طریق بیش از 430000 سازمان در 158 کشور به اجرا در می آید.
مقدمه:
از دیرباز ضرورت استفاده از استانداردها به منظور سازماندهی منابع اطلاعاتی احساس شده است و هر ساله با توجه به شرایط جدید، ویرایش جدیدی از استانداردها تهیه و برای اجرا اعلام میشود. امروزه هر گونه تلاش برای تولید، پردازش و اشاعه اطلاعات در هر نقطهای از جهان در داخل مرزهای سیاسی یا جغرافیایی محدود نمیشود، بلکه این امکان هست که جامعه جهانی از آن برخوردار شود، به شرطی که تولید، پردازش و اشاعه اطلاعات با معیارها و استانداردهای جهانی سازگار شده باشد.
در این فصل، ابتدا به مفهوم استاندارد، انواع استاندارد، پیشینه و تاریخچه استاندارد و نیز لزوم به کارگیری آن، و سپس به سازمان بین المللی استاندارد ایزو و اهداف آن و در نهایت به پیشینه تحقیق در ایران و جهان میپردازیم.
Iso چیست :
(ISO) که مقر آن در ژنو می باشد, یک سازمان غیر دولتی بین المللی است که در 24 فوریه سال 1947 تاسیس یافت. این سازمان متشکل از موسسه های ملی استاندارد کردن 130 کشور بزرگ و کوچک, صنعتی و در حال توسعه از کلیه مناطق دنیا می باشد. وظیفه اصلی (ISO) توسعه استاندارد کردن و فعالیت های مرتبط در جهان با نگرشی تسهیل کننده نسبت به تبادلات بین المللی کالاها و خدمات, بهبود همکاری در محدوده علمی, فنی, اطلاعاتی و فعالیت های اقتصادی و حمایت از تولید کننده و مصرف کننده می باشد. سازمان بین المللی استاندارد (ISO) تدوین استانداردهای فنی و اختیاری را بر عهده دارد.
این استانداردها تقریباً شامل کلیه موارد مربوط به تکنولوژی می گردد و نیز کمک به ساخت و عرضه کالاها و خدمات موثرتر, ایمن تر و بهداشتی تر می نماید. استانداردهای (ISO) تجارت و بازرگانی بین کشورها را آسان تر و صحیح تر می کند و به طور کلی از مصرف کنندگان کالاها و خدمات حمایت کرده و زندگی آنها را سهل تر می نماید. به عبارت دیگر اقدامات (ISO) که منتج به موافقت نامه های بین المللی گشته, نهایتا به صورت استانداردهای بین المللی چاپ می شود.
سازمان بین المللی استاندارد (ISO) از اعضای خود تشکیل شده است و سازمان های عضو (اعضای اصلی یا Member baby) نمایندگان مراجع استاندارد کردن در کشورهای متبوع خود می باشند, بنابراین فقط یک سازمان می تواند به عنوان نماینده از هر کشور عضویت یابد.
از اعضای دیگر سازمان بین المللی استاندارد (ISO) عضو مکاتبه ای (Correspondent Member) می باشد که معمولا سازمانی از یک کشور است که تا به حال فعالیتی در ارتباط با استاندارد کردن و تدوین استاندارد نداشته است. این سازمان صرفاً در مواردی که ذی نفع است اطلاعاتی کسب می نماید و در فعالیت های فنی مشارکتی ندارد.
عضو دیگر (ISO) عضو مشترک (Subscriber Member) است که کشورهایی که دارای اقتصادی خرد می باشند می توانند این عضویت را داشته باشند.
سازمان بین المللی استاندارد تا پایان ژانویه 2001 دارای 138 عضو شامل 91 عضو اصلی, 36 عضو مکاتبه ای و 11 عضو مشترک بوده است. موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از جمله اعضای اصلی آن بوده و در تدوین استانداردهای بین المللی مشارکت دارد.
کلمه iso از چه مشتق شده است :
تصور می شود که کلمه (ISO) مخفف International Organization for Standardization
است, در حالی که مخفف عبارت فوق می بایست به صورت (IOS) باشد. (ISO) در اصل از کلمه یونانی (isos) مشتق شده و به معنی (برابر) و ریشه پیشوند (iso) در انگلیسی است.
از ((برابر)) تا ((استاندارد)) علت انتخاب کلمه (ISO)به عنوان نام یک سازمان بین المللی به سهولت دانسته می شود. سازمان بین المللی استاندارد, در صورت توجه به زبان کشورهای عضو, در انگلیسی به صورت (IOS) و در فرانسه به صورت (OIN) در می آید ولی به طور کلی بدون در نظر گرفتن زبان کشور خاص, نام سازمان بین المللی استاندارد به صورت (ISO) خلاصه می شود.
چرا نیاز به استانداردهای بین المللی است و تدوین استانداردهای بین المللی چگونه انجام میگیرد :
به طور کلی استانداردها توافق نامه های مستند شده, متضمن ویژگی ها, مشخصات فنی یا سایر ضوابط دقیق جهت استفاده به عنوان قوانین, راهنما یا شرح مشخصات به منظور حصول اطمینان از مناسبت مواد, کالاها, فرآیندها و خدمات با اهداف مورد نظر می باشد وجود استانداردهای ناهماهنگ برای تکنولوژی های مشابه در کشورها و مناطق مختلف منجر به ایجاد (موانع فنی فراراه تجارت) می گردد.
صنایع صادرات گرا نیاز به قبول کردن استانداردهای بین المللی, به منظور منطقی کردن فرآیند تجارت بین المللی را حس کرده اند و این امر از دلایل اصلی تاسیس (ISO) بشمار می رود.
صنایع مختلف در دنیا نیاز به استاندارد خاص را به موسسه استاندارد ملی کشور متبوع اعلام می نمایند و تدوین استانداردها می تواند از اعضای اصلی به سازمان بین المللی استاندارد انعکاس یابد. استانداردهای بین المللی برای بسیاری از تکنولوژی ها مانند ارتباطات, فرآیندهای اطلاعاتی, نساجی, بسته بندی, توزیع, تولید و مصرف انرژی, ساخت کشتی, بانکداری و خدمات اقتصادی تهیه می شوند و دلایل عمده تهیه آنها عبارتند از :
1- پیشرفت جهانی در آزاد سازی تجارت
2- تداخل بخش های مختلف صنایع
3- سیستم های ارتباطات جهانی
4- نیاز کشورهای در حال توسعه
5- رشد و شکوفایی تکنولوژی
کار فنی (ISO) کاملا غیر متمرکز و در چارچوب تشکیلات 2850 کمیته فنی, زیر کمیته و گروههای کاری انجام می گیرد. در این کمیته ها نمایندگان متخصصین صنعت, موسسه های تحقیقاتی, صاحب نظران دولتی, سازمان های مصرف کننده و سازمان های بین المللی از کلیه نقاط دنیا به عنوان شرکای واحد حل مشکلات جهانی استاندارد کردن گرد هم می آیند. به طوری که در اجلاسیه های (ISO) در هر سال حدود 30000 متخصص شرکت می نمایند.
کمیته های فنی (ISO) متشکل از اعضای فعال (P-member) و اعضای ناظر (O-member) می باشد که وظیفه دارند تدوین استانداردهایی را که ضروری به نظر می رسد, بررسی و مطرح نمایند. پس از موافقت اعضا با موضوع پیشنهادی, مدارک علمی و فنی مربوط (Draft Committee) تهیه و بین اعضا توزیع می گردد که پس از انجام اصلاحات لازم به صورت پیش نویس نهایی استاندارهای بین المللی ( Draft International Standard) در می آیند. پیش نویس های مذکور مجدداً برای اعضا فرستاده می شوند تا پس از انجام آخرین اصلاحات بعمل آمده و تصویب نهایی به صورت استانداردهای بین المللی ایزو به چاپ رسد.
به طور کلی دامنه کار (ISO) به یک شاخه اختصاصی محدود نمی شود و شامل کلیه موضوعات و رشته های فنی به غیر از مهندس الکتریکی و الکترونیکی که از مسولیت های کمیته IEC ( International Electrical Commission) است, می گردد.
تاکنون حدود 12000 استاندارد بین المللی به زبان های انگلیسی و فرانسه تهیه گردیده است که فهرست کلیه استانداردها در کاتالوگ (ISO) موجود می باشد.
تضمین کیفیت و استانداردهای سری ایزو 9000
از دیدگاه عمومی و بر پایه اصول علمی, (تضمین کیفیت) شواهدی را فراهم می آورد تا بر اساس آنها کلیه اشخاص ذیربط (از جمله مدیران, کارکنان و مشتریان) اعتماد داشته باشند که تمامی فعالیت های مرتبط به کیفیت به طور موثر و کارا به اجرا در می آید.
در استانداردهای سری ایزو 9000 به ممیزی سیستم کیفیت تاکید شده است, به وطوری که انجام توام با هدف و برنامه آن ابزاری موثر برای تضمین کیفیت در هر سازمان طالب کیفیت, استمرار کیفیت و بهبود مستمر محسوب می شود.
استانداردهای سری ایزو 9000 در واقع تعیین کننده, ویژگی ها و یا مشخصات فنی برای محصول نیستند بلکه استانداردهایی می باشند که بر فرآیند و عملکرد تمامی فعالیت هایی که بر کیفیت محصول یا خدمت نهایی تاثیر گذار است, توجه دارد و به همین دلیل برای هر صنعتی دارای کاربرد است.
استانداردهای سری ایزو 9000 استانداردهایی مدیریتی بوده و به این نکته تاکید دارد که کیفیت باید در فرآیند تولید و در تمامی بخش های یک سازمان (کارخانه یا شرکت) از جمله بخش طراحی, بخش تدارکات, بخش تولید, بخش کنترل کیفیت, بخش آموزش و غیره بوجود آید.
استانداردهای سری ایزو 9000 به طور کلی در سه طبقه, قرار می گیرند :
الف – استانداردهای مربوط به مدیریت کیفیت و عناصر سیستم کیفیت (سری ایزو 9004)
ب – استانداردهای مربوط به الگوهای تضمین کیفیت (ایزو 9001, 9002, 9003)
پ – سایر استانداردهای راهنما و حمایت کننده (ایزو 8042, سری ایزو 9000 و سری ایزو 10000)
استانداردهای ایزو 9001, 9002, 9003 (1994) که معادل با استانداردهای ایران – ایزو 9001, 9002و 9003 (3174) هستند, تحت عنوان الگوهای تضمین کیفیت, پذیرفته شده اند و صدور گواهینامه برای سیستم های کیفیت بر حسب انطباق با یکی از این استانداردها صورت می گیرد. لازم به ذکر است که در ویرایش سال 2000 فقط یک استاندارد ISO 9001, جایگزین استانداردهای 8402 و ISO 9001 و ISO 9002 و ISO 9003 گردیده است.
عناوین کامل این استانداردها بدین صورت است:
1- استاندارد ایران – ایزو 9001 (1374) – سیستم کیفیت – الگو برای تضمین کیفیت در طراحی, توسعه, تولید, نصب و ارایه خدمات
2- استانداردهای ایران – ایزو 9002 (1374) – سیستم کیفیت – الگو برای تضمین کیفیت در تولید, نصب و ارایه خدمات
3- استانداردهای ایران – ایزو 9003 (1374) – الگو برای تضمین کیفیت در بازرسی و آزمون نهایی از جمله استانداردهای راهنما – استاندارد ایران – ایزو 8402 (1374) می باشد که در برگیرنده 67 اصطلاح و تعریف در هر یک از زمینه های کیفیت, سیستم کیفیت, مدیریت کیفیت و ابزار و فنون مرتبط است.
استانداردهای معرفی شده فوق را می توان از موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و یا مدیریت استاندارد و تحقیقات صنعتی استان ها تهیه کرد.
مفهوم استاندارد
امروزه از واژه استاندارد در زمینههای متفاوتی استفاده میشود. به طور مثال در مکالمات روزمره به کاربردن عباراتی نظیر لوازم استاندارد، رفتار استاندارد، مشخصات استاندارد و امثال آن بسیار رایج است. صرف نظر از گوناگونی موارد استفاده از واژه استاندارد نکته مشترک در همه این موارد کاربرد این واژه به عنوان راهنمایی جهت مقایسه است و در این خصوص یک استاندارد میتواند پاسخگوی نیازها و مشکلات به وجود آمده باشد.
مفهوم لغوی استاندارد به معنای، نمونه، قاعده، اصل، مقیاس تصویب شده، و هر چیزی که به عنوان مبنایی برای مقایسه پذیرفته شود. با توجه به مفاهیم مذکور، مطابقت کالا، خدمات، آیین کار، سیستم کیفیت یا هر امری با استاندارد، بدین معناست که در آن موارد قواعد، اصول و مقررات ویژه ای رعایت شده است(10:13).
اما تاکنون در مورد استاندارد و استاندارد کردن تعاریف متفاوتی بیان شده که در واقع هر کدام از نقطه نظر خاصی بوده است. در این زمینه سازمان بینالمللی استاندارد(ISO) تعاریف زیر را در مورد استاندارد و استاندارد کردن بیان نموده است :
الف: استاندارد مدرکی است در برگیرنده قواعد، راهنماییها یا ویژگیهایی برای فعالیتها یا نتایج آنها به منظور استفاده عمومی و مکرر که از طریق هم رأیی فرا هم و به وسیله سازمان شناخته شدهای تصویب شده باشد و هدف از آن دستیابی به میزان مطلوبی از نظم در یک زمینه خاص است.
ب :استاندارد کردن عمل ایجاد مقرراتی است برای استفاده عمومی و مکرر با توجه به مشکلات بالفعل و بالقوه که هدف از آن دستیابی به میزان مطلوبی از نظم در یک زمینه خاص است)15:20).
پیش از پرداختن به زمینههای تاریخی استاندارد لازم است تا مفهوم علمی و فنی استاندارد به طور دقیق مشخص شود. به طور کلی واژه استاندارد به دو مفهوم عمده به کار برده میشود:
در مفهوم اول منظور از استاندارد، یکاها[1] و برسنجهای[2] اندازهگیری است (در زبان فرانسه آنرا اتالون Etalon مینامند). این مفهوم میتواند به معنای یکاهای اندازهگیری مانند متر، کیلوگرم، ثانیه و نظایر آن باشد و یا مقیاسهای فیزیکی از قبیل میله یک متری، وزنه یک کیلوگرمی و امثال آن را در برگیرد. در مفهوم دوم، استاندارد کتابچه یا مجموعه مکتوبی است که در برگیرنده مقررات و اصولی برای تنظیم امور فنی، صنعتی، علمی و تجاری میباشد (در فرانسه و آلمان به آن نرم Norm گویند(همان).
بنابراین میتوان گفت که استانداردها موجب تسهیل تولید، اشاعه و مصرف اطلاعات و یا سایر محصولات میشوند و با
حذف عوامل بیارزش و غیر ضروری سبب صرفهجویی در وقت و هزینه میگردند. براساس تعاریف فوق اهدافی برای
استانداردها تعیین شده که از جمله اهداف اساسی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
1- تعریف حد قابل قبول کیفیت و کمیت،
2- به وجود آوردن زبان مشترک و موثر بین افراد برای مبادله اطلاعات، نظرات و افکار،
3- تلفیق بهینه کیفیت با مصرف و جوانب اقتصادی ،
4- به حداقل رساندن هزینهها با راهیابی برای موارد مشابه و تکرار شونده ،
5- ارتقای قابلیت، اعتماد و اتکاء(10:14).
مزیت استاندارد کردن
گذشته از موارد ذکر شده درباره مزیت استاندارد کردن که شامل ساده کردن، تعویضپذیری، افزایش ایمنی و امثال آن یکی از مزیتهای اساسی که هدف اصلی عوامل فوق بوده و نیز مورد توجه دولتها و صنایع میباشد فواید و مزایای اقتصادی است.
استانداردها ارائه دهنده راه حل برای مشکلات بوده و نتیجه استاندارد سازی افزایش بهرهوری است که این عمل به طرق زیر انجام میشود.
– ارائه روشهای صحیح محاسبات فنی
– – تعیین قواعد عمومی و مشخصات و ویژگیهای محصول
– – یکنواختی و هماهنگسازی
– – گردش صحیح اطلاعات و جلوگیری از اتلاف سرمایه و زمان
– – کاهش قابل توجه هزینهها از طریق کاهش انواع و میسر کردن تولید انبوه(26:20)
–
انواع استاندارد
– با توجه به محدودهای که مقوله استاندارد در آن مورد نظر باشد، انواع گوناگون استاندارد مطرح میشود. در صورتی که استاندارد خاص، منحصراً در قلمرو تحت حاکمیت یک کشور تدوین و اجرا شود “استاندارد ملی یا
– کشوری” مصداق مییابد.
– استاندارد ملی به وسیله یک سازمان کشوری مثل ISIRI [3] برای ایران و BSI [4]برای انگلستان وANSI[5] برای ایالات متحده آمریکا تهیه و تصویب و ارائه میشود. استانداردهای ملی از نظر اجرایی به دو دسته استاندارد اجباری و استاندارد تشویقی تقسیم بندی می شوند. استاندارد اجباری در رابطه مستقیم با ایمنی و بهداشت و یا تجارت خارجی است و استاندارد تشویقی استانداردهایی است که تولید کننده با توجه به توان بالای تولید و علاقمندی خود داوطلبانه تمایل به اجرای آن دارد.
– در صورت طرح استاندارد در منطقهای فراتر از قلمرو یک کشور، “استاندارد منطقهای” مطرح میگردد که این استاندارد توسط یک سازمان منطقهای تهیه و تصویب میشود و به سایر کشورها ارائه میگردد. هر گاه استاندارد ویژهای در عرصه بینالمللی ارائه شود، یکی از مصادیق اصطلاح “استاندارد بینالمللی” محسوب میشود(همان).
کمیسیون بین المللی الکترو تکنیک IEC اولین سازمان بینالمللی در جهان است که در سال 1906 تأسیس شد. این کمیسیون در حدود 40 کمیته ملی را در بر میگیرد. مصوبات این کمیتهها که با توافق نمایندگان کشورهای عضو تصویب میشود برای کلیه اعضاء لازم الاجراء میباشد.
– استانداردهای مذکور (ملی، منطقهای و بینالمللی) در زمینههای متفاوت مربوط به کالاها و خدمات، تأسیسات، آیینهای کار و سیستم کیفیت وجود دارد. ممکن است که استانداردهای منطقهای یا بینالمللی خاصی در مورد یک کالای کشاورزی یا صنعتی و یا نوع سیستم کیفیت قابل اجرا در شرکتهای تولیدی یا خدماتی تصویب شود و سازمان متولی استاندارد یک کشور آن را رسماً به عنوان استاندارد ملی کشور بپذیرد و پس از تصویب منتشر نماید. مثلا موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، استانداردهای بینالمللی سری ایزو 9001 تا ایزو 9003 که در بردارنده مواردی درباره سیستم کیفیت و تضمین کیفیت هستند، را به عنوان استاندارد ملی ایران تصویب کرده و در دی ماه سال 1374 منتشر نموده است .
–
تاریخچه استاندارد
– استاندارد سازی پدیده جدیدی نیست و از دیر زمان در زندگی بشر وجود داشته است. استاندارد نیز مانند بسیاری از پدیدههای طبیعی شناخت و برداشتی است که انسان از محیط پیرامون خود دارد. این امر در ابتدا به صورت ناخودآگاه تحقق یافته است. برای مثال تاریخ پیدایش سیستم شمارش دهدهی که هم اکنون نیز مورد استفاده قرار میگیرد به گذشته بسیار دور باز میگردد و در واقع الگویی از تعداد انگشتان دو دست انسان است ، همین گونه استاندارد کردن تقویم و تعداد روزهای ماه در سال رومی که توسط ژولیوس سزار در 46 سال قبل از میلاد مسیح انجام شده است.
– در شناخت پیشینه استاندارد، بسیاری پیدایش زبان را نخستین استاندارد بشر میدانند. “صوت”هایی که هر یک مفهوم خاصی دارد و “کد” ویژهای را در ذهن به خود اختصاص میدهد و “پیام” مشخصی را به شنونده القا میکند خود نوعی استاندارد است.
– پیدایش خط یکی دیگر از استانداردهای مهم بشر است، دستیابی به علائم و مقررات خاصی برای القاء مکتوب مفاهیم و پیامها بدون استاندارد امکانپذیر نمیباشد. در بررسی تاریخی استانداردهای زندگی بشر در حوزههای اجتماعی، فرهنگی و دینی بسیاری حتی “توتمپرستی” را نوعی استاندارد برشمردهاند، استانداردی که به عنوان یک “توتم” در میان قبیله و قومی مورد احترام بوده است. بعد از پیدایش خط و ارتباط انسانها با یکدیگر از طریق کلام و حروف و کلمات و نیز مدنیت یافتن بشر، استانداردهای زندگی در حوزههای گوناگون، یکی پس از دیگری به سرعت به وجود آمدند. تمام استانداردها برای تامین زندگی بهتر و زیستن در شرایط مطلوبتر توسط انسانهای زبده و متفکر تعیین میشوند و به طور کلی هدف از اتخاذ این استانداردها، بهرهگیری از الگوهای صحیح در زندگی، روابط و تولید برای نیل به کمال هر چه بیشتر انسانها میباشد.
– گسترش فن و تجارت در ادوار گذشته نیز انسان را وادار نموده تا در برخی از زمینهها به ویژه انجام اندازهگیریهای یکسان و همچنین ساخت وسایل و لوازم خود استانداردهایی را تعیین نماید. برای مثال وجود ظروف سفالی یک شکل، کشتیهایی با طرح و شکل یکسان، ابعاد ثابت و مشخص آجرها و خشتها و حتی قطعات سنگ در بنای اهرام مصر هم چنین وجود مقیاسهایی نظیر وجب، قدم، طول بازو و امثال آن نشانههایی از فرآیند استاندارد کردن در عهد باستان میباشد. شایان ذکر است که در هزاره سوم قبل از میلاد مسیح در مصر خطکشی با درجهبندی نزدیک به یک سانتیمتر مورد استفاده بوده است. در ایران در زمان داریوش اول پادشاه هخامنشی وزنههای استاندارد شدهای براساس واحدی به نام “کرشه” ساخته میشد که هر کرشه معادل 3/83 گرم بوده است. وزنهای که از آن زمان باقی مانده و هم اکنون در ایران موجود است معادل 120 کرشه میباشد. در انگلستان در زمان جان پادشاه انگلیس در منشور کبیر استانداردهایی در رابطه با اوزان و مقیاسها جهت امر تجارت تعریف شده است. همین طور در زمان ادوارد اول پادشاه انگلیس تعریفی برای اینچ عنوان شده که جالب توجه است: “یک اینچ عبارت است از طول سه دانه جو خشک شده با شکل طبیعی که در یک امتداد و سربه سر قرار داده باشند”. در یک بررسی اجمالی مشخص خواهد شد که استانداردهای عمده در عهد باستان و قرون گذشته به طور کلی قبل از رنسانس که جنبه عمومی داشته و نیاز به آن بیشتر از موارد دیگر احساس شده است استانداردهای اوزان و مقیاسها میباشد. اما پس از عصر رنسانس با توجه به تحول بنیادی در طرز تفکر اجتماعی و رشد اختراعات و تولیدات صنعتی (انقلاب صنعتی) استانداردهای صنعتی نیز به وجود آمد. یکی از قدیمیترین و اساسیترین اصل استاندارد که در استانداردهای کنونی بدان توجه شده است و در حال حاضر نیز به عنوان اولین اصل استاندارد کردن مطرح است اصل کاهش انواع و در کنار آن اصل تعویضپذیری است. به طوری که همین اصل موجبات تولید انبوه و زنجیرهای را فراهم نموده است. در گذشته هر تولیدکننده یا صنعتگری با توجه به ابزارهای ابتدایی و میراث نیاکان خود محصولاتی با شکل و طرح و ابعاد متفاوت میساخت اما امروزه با منسجم شدن تولید محصولاتی با ویژگیهای یکسان تولید میگردد.
– اولین قدم برای علمی کردن استانداردها در سال 1496 میلادی در زمینه “اندازهگیری طول” در انگلستان صورت گرفت. سپس در دهه آخر قرن هیجدهم در فرانسه “سیستم متریک” و “مقیاس اوزان” ایجاد شد، به طوری که در سال 1840 دولت فرانسه استفاده از سایر مقیاسها را در فرانسه ممنوع اعلام کرد. هم چنین در سال 1613 انگلستان استاندارد نگارش فرمولهای دارویی و شیمیایی را در کتاب British Pharmacopoeia (BP) منتشر ساخت.
– از پیشگامان اصل کاهش انواع و تعویضپذیری میتوان به یک امریکایی به نام الی ویتنی[6] اشاره کرد. این شخص در سال 1793 برای نخستین بار تفنگ سرپری را طراحی کرد که دارای قسمتهای قابل تعویض بود و در واقع پایه تولید انبوه را فراهم آورد.
– در سال 1798 استاندارد کردن دستورالعمل تعویض قطعات ماشینآلات و تجهیزات در امریکا آغاز شد(13:14).
هم چنین در انگلستان در سال 1841 شخصی به نام جورج ویتورث[7] بر اساس ارتفاع، عمق و تعداد دنده در هر اینچ نظام مخصوصی را برای انواع دندههای پیچ و مهره به وجود آورد که تعویضپذیری پیچها و مهرهها به سهولت امکانپذیر باشد. همگام با گسترش تولیدات صنعتی و انبوهسازی رعایت نکات ایمنی نیز مطرح گردید به ویژه پس از اختراع ماشین بخار و کاربرد گسترده آن در سیستمهای حمل و نقل از قبیل کشتیها و لوکوموتیوها و خسارات ناشی از آن، به طوری که در نیمه دوم قرن نوزدهم در امریکا انفجار مخازن تحت فشار 000/50 نفر کشته و دو میلیون زخمی برجا گذاشت.
– استاندارد نمودن ساختار ترکیبی آهن و فلزات توسط سر جان باری [8] که یک مهندس راه و ساختمان و انگلیسی بود پیشنهاد شد و در سال 1901 با بنیانگذاری کمیته استانداردهای مهندسی به تصویب رسید. این کمیته به زودی در سایر زمینههای مهندسی مواد و ترکیبات استانداردهایی را ارائه داد و سرانجام به انستیتوی استانداردهای بریتانیا تبدیل شد.
– رشد تکنولوژی و استفاده از ماشین آلات جدید، افزایش تولیدت صنعتی و در نتیجه رقابت در بازارهای داخلی و خارجی را به دنبال داشته است. از این رو در روند تکامل استاندارد کردن ، استاندارد های دیگری از قبیل روشهای بررسی و آزمون، توصیف ویژگی ها ، اصطلاحات، آیین کار، فنون کنترل کیفیت و سیستم های مدیریت کیفیت اهمیت یافتند.
–
سازمان بینالمللی استاندارد ISO
– در خصوص استانداردهای صنعتی، قدیمیترین سازمانی که در سطح جهانی تشکیل گردید، کمیسیون بینالمللی الکترو تکنیک IEC میباشد که در سال 1906 تاسیس شد. برای استاندارد کردن در سایر زمینهها در سال 1926 سازمانی به نام اتحادیه بینالمللی مؤسسات ملی استاندارد به وجود آمد که بیست کشور اروپایی عضویت آن را پذیرفتند. این اتحادیه تا آغاز جنگ بینالمللی دوم فعال بود
– ولی با آغاز جنگ منحل شد. در سال 1944 کمیتهای تحت عنوان کمیته هماهنگی استانداردهای ملل متحد به وجود آمد که در آن موسسات استاندارد ملی از 18 کشور شرکت داشتند و این کمیته در حقیقت جانشین اتحادیه سابق بود. هدف این کمیته هماهنگ ساختن فعالیتهای صنعتی در کشورهای عضو بود. دو سال بعد یعنی در سال 1946 کنفرانسی در لندن متشکل از نمایندگان کمیته هماهنگی استانداردهای ملل متحد و کشورهای غیرعضو در این کمیته تشکیل گردید که نتیجه مذاکرات منجر به تشکیل سازمان بینالمللی استاندارد گردید(47:20).
ایزو سازمان بینالمللی استاندارد است. کلمه ایزو علامت اختصاری نیست بلکه نامی است که از کلمه یونانی ISOS به معنای “مساوی” مشتق شده است که ضمناً ریشه پیشوند ISO در لغاتی مانند IsoMetric (هم اندازه، دارای ابعاد مساوی) و Isonmy (تساوی قوانین یا تساوی افراد در برابر قانون) نیز هست. ارتباط منطقی دو کلمه “مساوی و استاندارد” منجر به انتخاب نام ایزو برای این سازمان شده است به علاوه استفاده از نام واحد ایزو برای مشخص کردن این سازمان، از وفور علائم اختصاری جلوگیری میکند. لذا در تمام کشورها نام کوتاه سازمان همیشه ایزو است.
– یک سازمان تخصصی است و اعضای سازمان بینالمللی استاندارد در واقع موسسات استاندارد ملی کشورهایی هستند که منشور این سازمان را پذیرفتهاند. در مورد کشورهایی که هنوز موسسه استاندارد ملی ندارند بر طبق درخواست آنها و پس از مطالعه عضویت آنها به صورت مکاتبهای یا مشترک پذیرفته میشود. در حال حاضر سازمان بینالمللی استاندارد دارای 148 عضو است که 98 کشور عضو اصلی، 40 کشور عضو مکاتبهای و 10 کشور عضو مشترک میباشند. ایران هفتادو هفتمین عضو است که مجموعه استانداردهای ایزو را به عنوان استاندارد رسمی کشور پذیرفته است. مقر آن ژنو میباشد و زبانهای رسمی سازمان بینالمللی استاندارد عبارت است از انگلیسی، فرانسه و روسی. که هزینه ترجمه روسی را موسسه استاندارد روسیه میپردازد. روش کار این سازمان در تدوین استانداردهای بینالمللی مشابه کار موسسات استاندارد ملی کشورهاست. به این صورت که بنا به تصویب شورای سازمان بینالمللی استاندارد یک کمیته فنی با عنوان خاص تشکیل میگردد.
– این سازمان از 180 کمیته فنی تشکیل یافته که هر یک از این کمیته ها مسئولیت فعالیت در یکی از این زمینه های
– تخصصی مربوطه را بر عهده دارند.
– این کمیته فنی متشکل از اعضایی است که از طرف هر یک از موسسات عضو بر حسب ارتباط و علاقه به موضوع آن کمیته به وجود میآید. هر کمیته فنی دارای یک دبیرخانه است که توسط یکی از موسسات عضو آن کمیته اداره میشود. این موسسه خود نیز مانند سایر اعضاء شرکت کننده در کمیته فنی دارای یک نماینده است که با بیطرفی کامل عهدهدار حسن جریان امور کمیته فنی مربوطه میباشد و موظف است سالیانه گزارش حاوی نتیجه اقدامات کمیته را به شورا تقدیم دارد. اعضایی که در کار یک کمیته فنی فعالانه تشریک مساعی میکنند به نام” اعضاء فعال” خوانده میشوند و اعضایی که فقط مایلند در کار یک کمیته ناظر و به امور آگاه باشند بدون آن که حق رای داشته باشند به نام “اعضاء ناظر” نامیده میشوند.
– با انتخاب و پذیرش موضوع کار پیش نویس مقدماتی تهیه و به منظور بررسی و مطالعه به کمیته فنی ارائه می شود. پس از بررسی آن از لحاظ علمی و فنی و تصویب به وسیله اعضاء فعال آن کمیته، پیش نویس آماده شده به صورت پیش نویس استاندارد در می آید که به دبیرخانه مرکزی ارسال می شود تا نسبت به تکثیر آن و توزیع بین کشورهای عضو به منظور بررسی، اعلام نظر و تصویب اقدام نماید. این پیش نویس پس از وصول رأی موافق 75% از کشورهای عضو تصویب خواهد شد(همان). استفاده از استانداردهایی که توسط ایزو تهیه میشوند، اختیاری است و ایزو هیچگونه قدرتی در رابطه با اجراء و پیاده کردن این استانداردها ندارد. درصد خاصی از استانداردهای این سازمان که عمدتاً در رابطه با بهداشت،
ایمنی و محیط زیست هستند در برخی از ممالک به عنوان بخشی از مقررات مورد استفاده قرار میگیرد. یا در قوانین آنها به استانداردهای مذکور، به عنوان یک مبنای فنی ارجاع داده میشود. در هر صورت هر گونه اقتباس از این استانداردها میتواند به صورت تصمیمات لازمالاجرای مقامات قانونی یا دولتهای کشورهای ذیربط درآید و ایزو راساً هیچگونه اختیار قانونگذاری یا وضع مقررات ندارد. از طرفی در سطح بینالمللی، موسساتی نیز وجود دارند که از سازمان بینالمللی ایزو این اجازه را دارند که پس از بررسیهای لازم نسبت به صدور گواهینامه اجراء، اقدام نمایند.
اهداف ایزو:
ISO اهداف و وظایف خود را به این گونه بیان نموده است:
در توسعه امر استاندارد در جهان به منظور ایجاد تسهیلات لازم برای مبادلات بینالمللی کالاها، خدمات و اشاعه و ترویج همکاریهای متقابل در حوزه فعالیتهای فرهنگی، علمی، فنی و اقتصادی میباشد. برای نیل به اهداف فوق فعالیتهای زیر را میتوان نام برد:
1) فراهم ساختن تسهیلات لازم به منظور ایجاد هماهنگی و همگامی استانداردهای ملی موسسات عضو
2) تهیه استانداردهای بینالمللی در هر مورد مشروط به این که مغایر با نظریات هیچ یک از اعضاء نباشد.
3) فراهم ساختن تسهیلات، تشویق لازم برای توسعه و نشر استانداردهای جدید در سطح ملی و بینالمللی
4) فراهم نمودن تسهیلات لازم برای مبادله اطلاعات مربوط به فعالیتهای اعضاء و کمیتههای فنی
5) همکاری با سایر سازمانهای بینالمللی که به نحوی از انحاء با این سازمان مربوط بوده و علاقمند به بررسی و تحقیق در مورد پروژه و طرحهای استاندارد آنها میباشد.
استانداردهای ایزو در کتابداری و اطلاع رسانی
استانداردهای ایزو توسط کمیتههای فنی تدوین میشود. کمیسیون فنی 46(TC.46) توسعه استانداردهای کتابداری و اطلاعرسانی را در سطح بینالمللی بر عهده دارد. نام این کمیسیون “دبیزش بینالمللی” است و به توسعه استانداردهایی در حوزه فعالیتهای علمی کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی، خدمات نمایهسازی و چکیدهنویسی، آرشیو اطلاعرسانی و انتشارات میپردازد. و تا کنون استانداردهایی در زمینه های مختلف این حوزه از جمله تدوین پایان نامه ها ارائه داده است. مصوبات این کمیته به صورت گزارشهای استاندارد منتشر شده و در دسترس عموم قرار میگیرد.
ISO استانداردهای مصوبه در کمیتهها را در بولتنهای سالانه منتشر میکند و استانداردهای جدید و ویرایش شده را بصورت ماهانه در “بولتن ایزو” به اطلاع عموم میرساند.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
– در فرهنگ مردم این سرزمین توجه به استاندارد به گذشتهای بسیار کهن باز میگردد به طوری که به سادگی میتوان در آثار علمی، تاریخی و اجتماعی باقی مانده از قرون متمادی آثار و شواهد آن را به صورتی آشکار مشاهده نمود. لیکن حرکت نظام یافته آن مربوط به قرون اخیر است.
– اولین حرکت مدون در ارتباط با استاندارد و استانداردنویسی در ایران با تصویب قانون اوزان و مقیاسها در سال 1304 شمسی آغاز گردید و در سال 1332 به لحاظ ضرورت تعیین ویژگیهای کالاها و توجه تولیدکنندگان و واردکنندگان به اهمیت کالاهای استاندارد شده تشکیلاتی برای تهیه و تدوین استانداردهای ملی به ویژه نظارت بر کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی به صورت یک اداره در وزارت بازرگانی وقت ایجاد شد. در سال 1339 با تصویب قانون تاسیس موسسه استاندارد ایران کار رسمی این موسسه در چهارچوب اهداف و مسئولیتهای تعیین شده در این قانون ادامه یافت و در راستای فعالیت خود در سال 1344 به هنگام تصویب اساسنامه موسسه، عبارت “تحقیقات صنعتی” نیز به نام موسسه استاندارد ایران افزوده شد و با نام موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ISIRI به فعالیت خود ادامه داد. اولین استانداردهای تهیه شده به امر ویژگی و درجهبندی کردن کالاهای صادراتی (عموماً محصولات کشاورزی) پرداخته و به صورت آزمایشی تدوین شده است. هدف از تدوین استاندارد آزمایشی در واقع اجرای آزمایشی این استانداردها از طرف تهیهکنندگان و صادرکنندگان و مشخص شدن نقایص و معایب آن بود. تا سال 1343 تهیه و تدوین استانداردها به طور آزمایشی صورت میگرفت. تا این سال حدود هفده استاندارد به صورت آزمایشی تهیه شد که عموماً مربوط به کالاهای سنتی و به منظور کمک به بهبود صادرات بود. در این سال روش کار تغییر کرد و تصمیم گرفته شد که در تمامی زمینهها استانداردهای لازم تدوین شود و ضمناً تهیه استانداردها از حالت آزمایشی به حالت قطعی تغییر کرد. جالب توجه این که برای نخستین بار در سال 1345 علامت استاندارد ایران به روی کالاهای ایرانی مشاهده شد. در این سال دو شرکت ایرانی سازنده کاشی و بیسکویت موفق به
دریافت پروانه استفاده از علامت استاندارد برای محصولات خود شدند. با پیروزی انقلاب اسلامی و ضرورت دگرگونی در ساختار اقتصادی کشور توجه جدی به امر کیفیت و تدوین استانداردهای ملی و ضرورت انجام تحقیقات کاربردی و نیز تجمیع مقررات پراکنده منجر به تصویب قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در سال 1371 توسط مجلس شورای اسلامی گردید. این مؤسسه عضو سازمان بین المللی استاندارد ایزو ، انجمن جهانی سازمانهای تحقیقات فنی و صنعتی، سازمان بین المللی اندازه شناسی و کمیسیون بین المللی الکترو تکنیک می باشد. مؤسسه
استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در تدوین استانداردهای بین المللی مشارکت مؤثر دارد و در بیش از یکصد کمیته فنی فعال است و دبیرخانه چهار کمیته بین المللی در ایران مستقر است. این مؤسسه به منظور حذف موانع تجاری ، توسعه صادرات و واردات، حفظ منافع و ایمنی مصرف کننده ، تبادل اطلاعات علمی و فنی و همکاری های آموزشی ، تفاهم نامه هایی را با برخی از مؤسسات استاندارد و سازمان های علمی و فنی منعقد نموده است. رئیس موسسه با تصویب شورای عالی استاندارد و حکم رئیس جمهور برای مدت سه سال منصوب و بالاترین مقام اداری ، مالی و فنی مؤسسه محسوب می شود.
– مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران با پیشرفت علوم و تکنولوژی به گسترش فعالیتهای آزمایشگاهی پرداخت و اکنون بیش از 100 آزمایشگاه در شهر صنعتی کرج و مراکز استانها دارد. این موسسه در 23 مرکز استان کشور دارای ادارات کل است. مهمترین وظیفهای که قانون بر عهده این موسسه گذاشته، تدوین استانداردهای ملی ایران است و به این منظور این موسسه تاکنون بیش از 150 کمیته ملی تشکیل داده که بیشتر زمینههای عمومی را در بر میگیرند و در موارد دیگر بیشتر جنبه تخصصی دارند. اعضای این کمیتهها از اشخاص معرفی شده مراکز علمی و دانشگاهی، سازمانهای مهم تولیدی و مصرفی و سایر موسسات ذینفع دولتی و ملی انتخاب میشوند، این کمیتهها با تشکیل جلسات دورهای استانداردهای تهیه شده توسط کمیسیونهای فنی مربوطه را بررسی و نهایتاً تصویب میکند که تاکنون حدود 400 عنوان استاندارد تهیه شده به تصویب نهایی رسیده است.
– برخی از استانداردها عیناً اقتباس از استانداردهای بینالمللی IECوISO هستند. این حالت در مواردی است که مفاد آن استاندارد با نیازمندیهای شناخته شده مورد نظر در جامعه ایران مطابقت داشته باشد. در حالی که استانداردهای مذکور حاوی مطالبی باشند که از لحاظ فنی، صنعتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای جامعه ایران پذیرفتنی نباشد حذف و اضافات در آن انجام میگیرد و به این ترتیب به استاندارد ملی تبدیل میشود. چنانچه در مورد موضوعی هنوز استاندارد بینالمللی وجود نداشته باشد کارشناسان و کمیسیونهای فنی راساً به تهیه آن اقدام میکنند. در این موارد ممکن است بعضی استانداردهای ملی سایر کشورها به عنوان الگو یا منبع اطلاعاتی مورد استفاده قرار گیرند.
– موسسه استاندارد از سال 1340 عضو ISO و از سال 1344 عضو IEC شد و در حدود 55 کمیته فنی ISO به عنوان عضو فعال و در بیش از 60 کمیته دیگر به عنوان عضو ناظر حضور دارد. این موسسه تنها دریافت کننده استانداردهای ISO و IEC و نیز استانداردهای سایر کشورهای عضو، در ایران است.
– آشنایی با بعضی جنبه های استاندارد:
– هیچکس به درستی نمی داند اولین کالایی که بین دو طایفه از دو ملیت مختلف مبادله شد چه بوده است. ولی می توان حدس زد که اولین کالای مبادله شده مربوط به گروه خوراکی ها بوده است به این دلیل که تا مدت های مدید شاخص
– ارزش گذاری بر تولیدات و محصولات بشر، یک ماده غذایی بوده که نقش پول را نیز ایفا می کرده است.
بنابراین به احتمال قوی اولین نگرانی که در مورد داد و ستد کالا وجود داشته نگرانی در مورد کمیت و مقدار کالای مبادله شده بوده است. به طور کلی کیفیت گرایی مرحله ای است که پس از تامین نیازهای کمّی و اولیه بشر پدیدار شده است. برای مثال وقتی کسی گرسنه باشد برایش فقط میزان غذا مهم است و نه نوع غذا. ولی درمرحله بعد ممکن است دیگر کمیت بر کیفیت برتری نداشته باشد.
– از زمانهای گذشته همواره سنجش کیفیت با اشکال و روش های گوناگون وجود داشته است. انسانهای باستانی وقتی ابزاری می ساختند یا شکاری صید می کردند هنگام مبادله پایاپای، در مقابل کالا یا شکار از طرف مقابل، جنسی را با شرایط معینی طلب می کردند. به بیانی لازم بود کالای مورد مبادله دارای استاندارد معینی باشد. ولی پایه گذاری استانداردها از انقلاب صنعتی شروع شد.
– استاندارد چیست؟ بر اساس یک تعریف ساده، وجود عدالت و تناسب بین آنچه که می دهیم و آنچه می ستانیم، خود نوعی استاندارد است. این تعریفی درست ولی ناقضِ مفهوم استاندارد است. در این تعریف به صورت پنهانی به »مقدار« اشاره و بیش از هر چیز به »رضایت« طرفین معامله تاکید می شود.
– استانداردی که در مراحل بعد تجارت بشر به وجود آمد استاندارد مبدأ بود که خود استانداردی از نوع »کیفیت« است.
– در مورد تخمین و تعیین کیفیت محصولاتی مانند خاویار ایران یا پوشاک ایتالیا ارزش و بهای کالا را در کنار موقعیت و مبدأ ساخت آن کالا بیان می کردند. این روش یعنی توجه به مبدأ کالا و تجارت بین المللی از جایگاه مهمی
– برخوردار است.
– انواع دیگر استاندارد شامل استانداردهای کارخانه ای، استاندارد ملی (مانند استاندارد ایران)، استاندارد منطقه ای (مانند استاندارد بازار مشترک اروپا) و استاندارد جهانی (که از طرف سازمان جهانی به تصویب می رسد) می شود.
–
–
ISO چیست؟ ISO نام سازمانی بین المللی است که از کلمه یونانی »ISOS « به معنای »مساوی« مشتق شده است. ریشه این پیشوند (ISO) در کلماتی مانند ISOMETRIC (هم اندازه و دارای ابعاد مساوی) و ISONOMY (تساوی قوانین، یا تساوی افراد در برابر قانون) وجود دارد. ارتباط منطقی بین دو کلمه »مساوی« و »استاندارد«، منجر به انتخاب نام ISO برای این سازمان شده است.
– سازمان جهانی استاندارد در سال1948 در ژنو تشکیل شد و در حال حاضر بیش از156 کشور (از جمله ایران) در آن عضو هستند.
– علامت اختصاری سازمان بین المللی استانداردهای جهانی در زبان انگلیسی »ISO«، برگرفته از عبارت (International Organization for Standardization) است. امروزه در هر کشوری و با هر زبانی این
– سازمان را با نام ISO می شناسند.
– کار این سازمان تدوین استانداردهای
– بین المللی است.
– این سازمان یک سازمان غیر دولتی است که مستقل از سازمان ملل فعالیت می کند. همچنین اعضای این سازمان نمایندگان دولتها نیستند بلکه اعضای سازمانها و موسسات استاندارد ملی هستند.
– استفاده از استانداردهایی که توسط ISO تهیه می شود اختیاری است و سازمان »ایزو« هیچگونه قدرتی در رابطه با اجرا و پیاده کردن این استانداردها ندارد. درصد خاصی از استانداردهای این سازمان که بیشتر آنها در رابطه با بهداشت، ایمنی و محیط زیست هستند در برخی از کشورها به عنوان بخشی از مقررات مورد استفاده قرار
می گیرند.
– اما آزاد بودن استفاده از علامت ISO می تواند در ذهن افراد این فکر غلط را القا کند که این سازمان در زمینه صدور گواهینامه نیز فعالیت دارد یا این سازمان، سازمانی را که از این علامت استفاده کرده تایید می کند یا این سازمان نماینده مجاز سازمان »ISO« است. هیچ یک از فرضیات یاد شده درست نیست. همچنین نظارت بر اجرای استانداردها مطابق شرایط تعیین شده در حیطه وظایف سازمان ISO نیست.
ISO 9000 چیست؟
– اولین استاندارد تدوین شده این سازمان در سال1987 توسط کمیته176 (TC176) به عنوان استاندارد سری9000 یا مدیریت کیفیت شکل گرفت.
– استاندارد ISO 9000 به کنترل فرایند تولید توجه می کند. در واقع ISO 9000 استانداردی برای مدیریت کیفیت است و نه مدیریت محصول.
– در مدیریت کیفیت دیدگاه نوینی بر مبنای اصول و معیارهای پایه ای مدیریت کیفیت شکل گرفته و معیارهایی تعیین شده است. این معیارها در سری استانداردهای ISO 9000:2000 به شکل موثری در نظر گرفته شده اند که عبارتند از:
– سازمان مشتری گرا، مدیریت، مشارکت همکاران، تفکر فرایند گرا، تفکر سیستم گرایانه مدیریت، بهبود مستمر، تصمیم گیری مبتنی بر موضوع و ارتباط با تامین کنندگان به منظور منافع متقابل.
در الگوی اجرای ISO 9000:2000 قوانینی به منظور تحقق اصول یاد شده در یک سازمان تدوین شده است.
مدیریت کیفیت از چهار بخش یا رکن اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:
– الف: طرح ریزی کیفیت Quality Planning
– ب: تصمین کیفیت Quality Assurance
– ج: کنترل کیفیت Quality Control
– د: بهبود کیفیت Quality Improvement
–
– استاندارد در ایران
– اولین تشکیلات رسمی مربوط به استاندارد در ایران، در سال1304 هجری شمسی و بعد از تصویب قانون اوزان و مقیاسها در ایران تاسیس شد، اما تا سال1331 این موسسه فعالیت چندان مهمی انجام نداد. تا آنکه در سال1331 و با توجه به افزایش سطح مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها و لزوم نظارت بر کیفیت کالاهای صادراتی کشور، هسته اولیه موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در وزارت بازرگانی شکل گرفت و در سال1339 موسسه استاندارد ایران به عضویت سازمان استانداردهای بین المللی (ISO) درآمد. از آن زمان تاکنون این موسسه یکی از اعضای فعال این سازمان است.
– موسسه استاندارد ایران دارای127 کمیته اصلی ایزو به عنوان عضو ثابت و111 کمیته دیگر به عنوان عضو ناظر است، همچنین دبیرخانه بین المللی کمیته های فنی شوینده ها، کودهای شیمیایی و فراورده های بهداشتی و آرایشی سازمان بین المللی استاندارد نیز در ایران مستقر است.
– موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران علاوه بر عضویت در سازمان های استاندارد بین المللی، با کمیسیون بین المللی الکترونیک (IEC) ، سازمان بین المللی اندازه شناسی قانونی (OIML) و انجمن جهانی سازمان تحقیقات صنعتی (WAITRO) نیز همکاری می کند.
– این موسسه تنها سازمانی است که می تواند استانداردهای فراورده های تولید شده در کشور را تایید کرده و اجرای آن را با کسب موافقت شورای عالی استاندارد اجباری کند.
– همچنین این سازمان برای تعیین استانداردهای فراورده های تولید شده در کشور از آخرین دستاوردهای علمی و
– صنعتی جهان استفاده می کند.
– اجرای استانداردهای ملی در ایران باعث افزایش فروش داخلی، صادرات و به دنبال آن رشد بیشتر اقتصاد کشور می شود و با تامین کردن ایمنی و سلامت محصولات، صرفه جویی در وقت و هزینه ها و افزایش درآمد و رفاه عمومی را برای کشور به ارمغان می آورد.
– مزایای استانداردهای ایزو
– سازگاری فناوری ها در سراسر دنیا زمانی کامل می شود که تمامی تولیدات و خدمات ارایه شده، برمبنای
– استانداردهای بین المللی باشد.
– این هماهنگی، روز به روز در حال گسترش است و به همین خاطر خریداران محصولات بیشتری را پیش روی خود می ببیند که می توانند براحتی آنها را با یکدیگر مقایسه کرده و از بین آنها گزینه بهتر را انتخاب کنند. این مسئله رقابت شدیدتری را میان تولیدکنندگان پدید می آورد که در نهایت باعث ارتقای کیفیت محصولات و پیشرفت جامعه جهانی خواهد شد.
– علاوه بر این، استاندارد جهانی قوانینی را در زمینه های بهداشتی، ایمنی و رعایت مسائل زیست محیطی برای دولتها تبیین می کند.
– تاثیر استانداردهای جهانی ISO را می توان در آب، هوا یا خاک نیز مشاهده کرد. این استانداردها حتی در زمینه تشعشعات رادیواکتیو یا انتشار گازها در هوا هم فعالیت داشته و محیط زیست را برای زندگی بشر سالم نگه می دارند.
دامنه وسیع استاندارد: از سال1974 تاکنون، ایزو بیش از15 هزار استاندارد مختلف را منتشر کرده است. این دامنه متشکل از حوزه های مختلفی (از کشاورزی تا کدگذاری دیجیتال سیگنالهای صوتی و تصویری) است.
استانداردهای ISO 14000 و ISO 9000 معروفترین استانداردهای ISO هستند. در حال حاضر76 هزار کارخانه در149 کشور جهان، استانداردهای ISO 14000 و ISO 9000 را رعایت می کنند.
– استانداردهای ISO 9000 شامل یک چهارچوب مرجع برای مدیریت کیفیت است که مراحل تهیه و تولید کالاها یا عرضه خدمات را ارزیابی می کنند. استانداردهای ISO 14000 ، نیز شامل قوانین مدیریتی در ارتباط با محیط زیست است که عملکرد کارخانه های تولیدکننده را کنترل می کند تا علاوه بر بالا بردن نتایج اقتصادی از فعالیت های تولیدی، کارایی تولیدکنندگان را نیز در حفظ بهتر محیط زیست افزایش دهند.
– بیشتر استانداردهای ISO مخصوص تولید محصولات یا مواد خاصی است، اما استانداردهای ISO 14000 و ISO 9000 هیچگونه محدودیتی ندارند و تمامی تولیدات یا خدمات را شامل می شوند. به طوری که نام »استانداردهای مدیریت روابط عمومی« را بر آنها گذاشته اند.
– به طور خلاصه ISO 9000 جزو خانواده استانداردهای مدیریت کیفیت است که به تلاش برای بالابردن کیفیت محصولات توجه می کند.
– ISO 14000 جزو خانواده استانداردهای مدیریت محیط زیست است و بر طبق آن تشکیلاتی موظف است تا آثار زیان بار ناشی از فعالیت های تولید کنندگان بر محیط زیست را به حداقل برساند.
هم اکنون مجامع و گروههای مختلفی با سازمان استانداردهای ISO همکاری دارند. مهمترین همکاران ایزو، کمیسیون بین المللی الکترونیک IEC و اتحادیه بین المللی ارتباط ITV هستند. این دو سازمان در سوئیس و در شهر ژنو مشغول فعالیت هستند و اتحاد آنها توانسته است هماهنگی بیشتری را برای وضع استانداردهای جدید ایجاد کند. سازمان ایزو از معدود سازمانهای غیردولتی است که در سازمان تجارت جهانی (WTO) حضور دارد و عضو ناظر این سازمان است، اما با تقاضاهای زیادی که برای عضویت دایم آن در این سازمان شده است، به نظر می آید بزودی آن را در جمع اعضای ثابت سازمان تجارت جهانی ببینیم. حضور ایزو به عنوان عضو ثابت سازمان تجارت جهانی
می تواند در رفع موانع علمی و فنی تجارت در دنیا موثر باشد.